장음표시 사용
261쪽
omnino,quod diuinum, Si persedi issimum est.Turno enim e numero I. itientium expuncto,parta denaum pace, turbis'. compositas omnibus ad comentationem illam excellentem de integro reuertitur; ipsi peni. tus in Numico diluta mortalitate, fit Deus ac si minus ideas illas, ias certe simillimas inuenit in caelo nec habet ultra quo progredi possit Platonicorum animis informata felicitas . His quippe gradibus ipsi humanum animum ad beatorum domicilium ducunt rati, e quatuor ijs virtutibus aliquas esse, quae molliant perturbationes, ac mitigent, alias , quae prohibeant, alias, quae prorsus obliviscantur: p stremas denique, hoc e sit illas caelestes,in quibus piaculum,& nefari sit commotiooes, asscdu' nominari.
Ceterum dicet aliquis,esse me praeuaricatum in causatqui non animaduerterim, ex hac ipsa doctrina Hatonicorum intellisi, curtum esse,praecisumque Virgilhi na,vbi videlicet Aeneas, non ad beatitu dinem quidem illam caelestem evehitur, sis resinquitur in procinctu
Ego tamen haud ita caecutio, ut locum iuum non ante prouiderim, ataue una cum doctis himimibus Mapira: Vegij, es seperuacaneam induit iam, vel nimiam, immoderatan . non adimirer sapientiam
qui quadrigis illis affabia laboratis, apprimeque persectis a virgilio,
rotam adderesvoluerit quintam ut a nobis, qui eam sapientes, litte- rarique nonsumus, estet suo iudicio die voluntate reprehendendus
Non enim vidit seuerus hic Censor, in scribendo sic poetae, Rumhisun ico variam esse desinendi legeni, quemadmodum est exordiendi. Non vidit apotheosim illam in ea, quae tam putide ipse persequitur, indicata fuisse,quantum satis erat, a iuue, qua dolorem Veneris qua
Iunonis iram ita mulcente Dblimranq.feres ad sydera eari Magnanimum Aeneam neque me sententia vertis Inagetem Aeneam scis 3 scire u inruDeberi caelo fit . adsuera toθι. Non vidit, ita cauo Turno, finem operis esse deberes, sicut in Hectoris praestantissimi Ducis sinere clauditur Ilias . Non vidit deniq. poetas etiam Epicos , nil ptias , choros, ludos , actionis,ut semel dicam , reliquias illas perinittere legentium animis, quas ipsi Comici liberiores a spectatorum oculis in Theatro porro subducunt. ix super Aeneide perorauimus aliquando am ieiune v
stri'ue parum auribus accommodate, haud ego nescio , qui me ipsim , meique angustias ingeni non isnoro . Vellem adeo eos imit
xi, qui postremi prodet ni apud Comicos meam gratiam allegati, ut finem bullae denuncient spectatores E Theatrodimittane . Sed illi plausum,nia molesti fueruiit, cum excηγtione possulant, ego nullum
262쪽
inultum risit, inor, imolestiae, voluptatis nihil video tam 'num mihi relictum esti locum illis fabulariim epilogis omnino contra crium, sed rationibus opportunissimum meis. Nam,quia placuimus , d molestiam vobis exhibuimus importunam, si minui dicere possumus, plaudi te illud certe, quoniam numinissinu estis, habemus iure petere veniam
264쪽
nominis antiquitas,&detario tradita .
VIVI notatio vocabuli varie designatur ascriptoribus. Sunt qui dictam principio fulsese volunt, scriptam graece τρορ δε-:propterea quod Ausonialidus ludis esset inuenta, ω enim Gneis est cantus,& ab hidem omnmusium,ac vinum recens, a dicinatur.Ιtaque istis Tragoedia,quam re μαν appellat, nihil aliud est, nisi musti cantio, hoc est Casemen vindemialibus sacris in Bacchi, Liberia patris laudem decantatum Ali Tragoediam dici in alunt quasi
265쪽
&'asperitatem, crudelitatemque cotinet eorum,qtrorum actiones, res cstas imitatur Alij deniq;Tragoediam esse voIunt non τ' γέ h et , ut illi superiores, sed sαγωδιαν repetuntque nominis causam ab
hirco Mitem Graeci nomidant τράγ ν Principio enim, quia Tragoedia illa rudis, nihil aliud, nisi Bacchi laudes continebat, Duhyrambum is, qui inter Bacchi sacra , ludosque in hoc genere carminis esset victor,hirco, qui Baccho sacer erat , donabatur, ut cante Horat. in Arte
Neque vero ab hac elyniologia longius abierunt, qui Tragoedianidusam putariinii satyris mos τραγεν, - Whoc es hirci is prae41 tos cruribus p ilatos scimus: quod epithetori illis est proprium Ditiani autem a Satyris ideo crediderunt,quod eos initio vel ad comuiciandum, vel ad risum commouendum cum ceteris perseius inducem . notation: sic dixitnus. Sequitur antiquitas, quae maxima est ut non immerito a Platone Tragoedia dicatur antiquissima. Id vero facilius intelligetur, planius, si eius initantores prinios in istorum memoria repetamus Aristoteles quidem in pocticis excultatam in Peloponneso fulsis ait a Dorientibus4 umithyrambis fluxisse, hoc est agen ei e carminis,quod Baccho bis nato concinebant ad tibiam. Fuere tameta qui Glaucum nescio quem, quique Thespininthcniensem facerent auctorem. Is enim vivi faecibus , aut minio sibi ora perunxit, obleuit primus Datque ita veluti personatus actitare coepit e plaustris , re Tragoediam informena incondite recitare quod ita significat Florat. in poci. Ignotum Tragibae genus inuenisse Camoenae
canerent, agerentq. Iperuncti faecibus ora
Quamquam vero nimi hic ab Horatio de minio dicitur, eius tamen est apud Tibullum mentio,cum Bacchi sacra describit . Non enim aliud, quam quis sibi faciem primi Tragoediae pinxerunt auctores,via detur illud esse minium,quod commemorat his versibus, risola, Omnis perfusus Baetae rubenti Primus inexperia duxit ab arie histris Haec incunabula Tragoediae sunt , qua paulatim deinceps adoleuit: excultaque postmodum ab Aeschylo,abi uripide, Sophocle est,quorum fibulas legimus ab aliis etiam ibxtasse perfecti, quorum monumenta desideramus.
superest definitio , de qua grauior, .utilior est disputatio.
Haec autem quamquam variis sane modis traditur a multis, ab Aristotele tamen in dὸsumenda,cuius ego,vel interpretationem, vel ph
266쪽
raphrasim accommodatam esse e-- Tragoedia est imitatio actionis illustris, absiautae,eiusq. iustam masnitudinem suaui complectens oratione cuius partes eo pertinent simul omnes, ut metus, BQ commiseratio spectatorum animis inferatur, ad eiusmodi morborum salutarem purgationem . Graeca verba sic sunt.
Aristo definiti, quam per partes explicare sic possumus Imitationem ait esse actionis illustrii, siue praestabilis, siue grauis in
gamus Regias tantummodo, principe'. persona Tragoediam sibi proponere svulgare , commune'. permittere Comoediae, quae leues illarum, despicatas actiones imitatur. Sed quia haec imitatio actionis illustris aliarum quoque posset artium esse,quae imitantur,adiun gitur aliqua certa distinctionis notai diciturove effici hanc imit
tionem Nortere sermone suaui,hoc est,esversibus,qui ubi iuriae si gulis adhibentur in partibus, concentu atque harmonia , cuius potissimum est His in Choris. Ceterum quoniam absesutae definiti nes si in quoque propositum exponunt, consilium aperitur ad se tremum , quo permotus est is qui Tragoediam, vel excogitauit,vel perfecit, atque in publicum dedit. Dicitur adeo Tragoedia eiusmodi persenarum illustrium actiones idcirco imitari, spectatoribus proponere,quod contendat,animi terrorem, ac commiserationem conculare,ad illas ipsas, quas commouet, perturbationes Mergendas, aeque ab omni vitio liberandas. Quare alijs praetermissis,in alium*l cum reiectis, haec de fine disputatio sic.
DUM, qui Tragoediaepropositus est .
CVm ex desinitione intelligatur,id Tragoediae propositum esse, ut duos illos animi nostri purget affetitus,c5miserationem,ac metum, videndum erit,quibus potisumum praesidijs id consequatur . Sed tamen ante constituamis oportet,quid sit, assectus , siue morbos.
267쪽
obnoxii sent, quos cantibys sacris sedari videmus , veluti purgati ne mi ad os, Medicinam. Haec ille . quibus signincat, in aflectibus animi nolita exuperantiam quandam elles, ei plane similem , quae ilia
corporis humoribus est , cum incommoda valetudine Iaboramus Quemadmodum ergo medicamentorum vi absterguntur humores, de aegrotantium corpora ea leuantur exuperantia , quae procreat Orbos, sic affectus vehementissimi, inuodammodo redundantes ab
sergi, purgariq, posivit adeo , ut animus omni prorsus aegrotatione liberetur. Id igitW ait Aristotcles Tragoediam agere, vivetii rinem inrueri ut sic τ ει cor' o purgatis, atque abstersis curantur hunioribus, ita animuin sanet ipsa, duobus asse tib nominatim, commiseratione, ac metu purgatis, hoc est,ab ea liberatis exupera tia, qua animi quaedam aegrotatio promanabat
ctandis rebus, quae necim , ως ' 'ustrationem cominquent, multo Damo perturbabitur animus, atquς jM '' ti is impelli facillime consuescet Immo vero insuescet parui a conmoveri, assectus illos ea consuetudine paulatim ad eam reuocabit inediocritaπna
quam animi sanitas,& recta constitutio postulat.Neque enim audiendus est 'l ito, aut laci clum, Platonem secutus , qui Tragpediam a Re- pub depellunt eo nomine, quod an inii nostri na orbos aegritudines
augeat, eὲficiatq. I lolori, commiserationi laxemus.NOi, inquam, audiunci Lituit . Iula dum homines eiul modi spectaculis intersunt, crebroque audiunt, ac cernunt personas ea loquente S, agente'. quae conanaiserationem excitant, doloremq. ac terrorem incutiunt, assuescunt illi quidem dolere, pertimescere,ac misereri; sed ex ea
consuetudine seqvix'rivi cum ipsis aliquid limanitus acciderit, minus doleant , timeatitque, quam si actionibus illis hon interfuissent . Necesse enim est, qui numquam herit,timueritve, eum veheme tius exterreri,ac dolare,cum repente,nec opinata calamitas euenerit.
Adde,quod sepenumero perpesam homines dolent , ac pertimescum, hoe est iis de causis, ob quas minus dolere , ac extimescere par esse: um autem poetae, Tragoediarum suarum persenas exhibent acer exararii res proponunt commiseratione, terrore dignissimas,d cent profecto, tamquam digito demostrant, φύε, quo tempore ' mini sapienti dolendum, aut con inerandum sit quae utili , de vitae fructus est maximus: vh doeii Aiistoteles in lib. Politicorum viii. sub finem. Vbi in eo sitan e virtutis operam affiniat ut homines
discant recte lactari, amare, odisses nullaque illos re oportere magis
exerceri contendiminam ut si scant recte iudicare. Denique spe
268쪽
ctandis Tragoediis intelligimus,mivitum communem mortalium inumam esse Brinnam: qui casibus obnoxius non sit, reperiri omniano neminem. Quo uri ut aequius feramus, atque facilius quicquid aduersint,ac praeter voluntatem acciderit, eoque animum solatao simi lantemus, quod idem prorsus, aut aliquid etiam grauius alijs, Principibus praesertim, ac Regijs viris euhnire videamus . Expressit hane utilitatem , fructum Tragoediae prorsus ad viuum Timocles apud Athenaeum in lib.vj.cap.primo quibusdam versibus hac latinitate dor ratis a Marti nometrio. Aduerte quas,num quod ex fu eri loquar 'alamitosum animalisa natura homo et Multa . secum vita fert moleHias. Mati uuamen repperit sed hoc fui, calamitatis immemor iam mens frae . Haben . ab alieno malo solatia
Documenta capiat recreata paululum.
Primum Tragoedi quanta commoda adferans Perpende sodes. Si quis es pauperculus, Furiosumis Alcmaeona proponit sibi.
Captui quis oeulistaspicit carum Oedipum. Musius Niobe dabit flatio. inriua Agmine estis mio uinocticis. Misere aliquisse nexit ora ora eum Alterius enim quiriquis aerumnas viri Esse aulares Gaerit, qua intsua animo aquire miserias feret/uai. cherrimam, inquam, hanc utilitatem, qua eapitura Tragoedia, versus hi nobis ob oculos ponunt . Docent enim aliorum exemplis Deila posse spectatorum animum instrui,ae ferre mala sua toleranter,
ac leuiter, cum multo grauiora esse videt aliena mane vero doctim nam atque hanc aequatalitatem animi, quam nobis ex Tragoedi rum is comparamus, pursationem appenat,3 eurationem Arist teles quia spectandis alienis calamitatibus,metus . commiseratio tamquam aliqua medicina detergitur, iniminuitur,atque ad iustam
redigitur mediocritatem , in qua sanitas, d valetudo postri est.
Mendieitate, leniussuamferet Mendicitatem infanus es ne
269쪽
α1 DETRAGOEPI A CAP. LDe Tragaedia partibus uniuerse p. II.
D partium genera Tragoedia tribuit Aristoteles quarum alias ait esse quantitatis, qualitatis alias. Quantitatis eas nomina partes, in quas tota Tragadia, quae videtur quandam quasi molem , e corpus habere, certa distributione diuiditur tria. Prologum api diu in Exodum Choricum duplex , Commos qualitatis ea , a quibus Tragoedia nomen aliquod accipit laudis Maalis dicitur, qualem eam viri docti, prudentes rerum aestimatores requirunt. Has in summa ait esse sex Fabulam mores , Sententiam, Dictionem , Apparatum, S Melodiam . Nos Aristotelis ordinem sequentes, ac viam , aggrediamur initio de qualitatis partibus expilicare quoniam Fabula principem obtinet locum, 'uemadmodum ipse loquitur Aristoteles, Tragoediae aiunia est, eam partem
HAEc pars, in qu prope sunt omnia, dicitur 4 desulitur ab
mim, quae tractantur. Ex quo facile intellisitur, cur haec pars nomen Fabulae nacta sit stru'ur quippe , & coagmentatio e res est, qua tota Tragoedia continetur: quia non ab aliqua rerum se-sarum desumitur historia, sed ingenio poetarum excogitatur, ac fingitur, appellatur Fabula in imum enim historia potest poetae MD mentum Tragoedia tria e , non tamen ei suppealtat stxuctu ram, Urnthesim Ha ergo compositio, & structura rerum ita probabilis erit , Midoneam commerebitur laudem, si cautionibus, conditionibus instructa sit ijs, quibus eam instructam in vult Ar
soteles. Prima est, ut singula partes silo loco positae sint, non alienori hoc est, ut qua principio statuenda sunt, ne inculcentur in medium, aut reij ciantur in finem , neue contra Nirae sunt in medio , vel sane coli canda, proponantur initio . Id nimirum est, quod monet etiam ii ratius illa imilitudine nobili. Humano capiti ceruicem pictor equinam Iungeres velit, o varias inducere plumas ,
270쪽
'ae ut intelligamus, ex praua , praepostera partium dispositione huiusmodi monstriim existere, id iniungit, quod comparationen .atabluit.
Credite Pisones 'fit ubi se eluin
Persimilem diculus, elui aegrisomnia, ameFissentvrspecies, ut nec pes, nec raput uni. Reddatum mae secunda:ri iustam habeat magnitudinem hoc est eam, quae ne que longiorem, neque breuiorem , quam par sit, Tragoediam laesae.
Quemaamodum enim pulcrum animal non partium tantummodo , membrorumque conuenientiam, ordinem habet accommodatum , verum etiam magnitudinem idoneam, congruelitem corporis pro
ceritatem .sic Fabuli, quae animantium corpori similis est, sitam, habet magnitudinem certaina quam si vel superet , vel non exaequet, absoluta non est , nec haberi pulcra prudentium hominum iudi odebet. Ac fuit prosecto qui crediderit, rasoediam iusta magnitudine ita proditam esse, si cum agitur, Wrecitatur, diem unum solidum, integrumque,hoc est horas omnino duodecim expleat. Hic vero
non dubitati it tam imprudenter existimare, ac dicere, ratus, sic Aristotelem decerneres, ac velle in cap. poet secundo prope finem . ubi Tragoediae , ac Epopoeiae discrimina describens, Epopoeiam ait ab ea differre potissimum magnitudines cui Epopoeia nullo detinita sit tempore,certe non ita breui circumscribatur, Tragoedia intra unum
tantum Solis ambitum concludi debeat. Sed hallucinatus sine dubio est neque enim de recitationis tempore, ac spatio, sed de rerum imitatione breui longave loquitur Aristotelem docetque, Tragoediam ab Epicadisterre magnitudine, ac longitudine temporis quia fas est Epicat, res gestas annorum plurium imitari Tragoediae necesse est contrahere omnia intra unum Solis ambitum, hoc est intra diem unum compellere quicquid imitatur. Quae causa est , cur
non a principio rem ordiatur, sed multa veluti iam est praetermittat quod videre licet in Oedipo Tyranno Sophoclis . Neque enim mittitur initio Creon ad contulendum oraculum, sed qui multos
ante iam dies fiserat missus. expectari dicitur quare adest inici, atque ab ea die sumit exordium Fabula. auari et tamen aliquis,utrum aliquod recitandis etiam Tritoedij praeittitutum spatium et 'ris esset, extra quod egredi non iceret. Hoc enim si sciremus, etiani compertam Tragoediae magnitudinem haberemus sed responderi non potest, nisi uniuers ex Aristotele, Moidem in hunc modum: Tragoediarum terminum esse duplicem . artificiossim mim, nato