장음표시 사용
321쪽
QVoniam in capite proxime superiori atq in eo, quod antegreditur,ad tamquam certum,exploratumq posuimus ex Aristo . teles aliquod esse Tragoediae genus idoneum, ac probatum, in quo caede S recipia perpetrentum, mant, dubitare possit aliquis. nun ideo probe inti caedes, Matrocia quaedam spectacula populo extra Scenana exhibita . ccupemus igitur hunc dubitandi locum, diacamula non propterea cum hac docentur,ipsas a nobis probari pro
teles in poet.cap. xj iubet poctam petere commiserationem, ae rorem quas perturbationes excitare contendit,a sua ipsius compositione, siue scriptione , ac carmine, non ab apparatu scena , hoc est a caedibus in scenam prolatis . Terrificum vero illud , inquit, ac miserandum cuni ab apparatu scenae proficiscitur, tum a ferum compositiones id vero multo praestantius est,in melioris poetae. Disteritamen Aristotcles ab Horatio duplici nomine. Primum,quia ille ca iam omnem, cur nolit elusio di atra citate Siculis spectatorum proponi, refert in ampliori m aliquain laudem , quam inde consequitur poeta : cum scriptoris pcriti sim sit, comnii strationem, terroremq. permovere narrationi tantummodo vi,sit autem etiam imperiti,easdem perturbatione commouere apparatus beneficio, hoc est exhibendis in scenam caedibus, lacerationibus comorum , inquam,
est causa, cur ea spectacula summota velit Arim teles Horatius vero eadem idcirco putat arcenda, quod exprimi periectripsa histri num,inorumqomitatione non poliat istenim perdissicile imitari caedes illas, lacerationes, vulnera:adem spectator indigne fert,ea sibi pri ni tamquam ignaro, ac stulto It versuin hunc subiungit Horatius,quem alio loco laudaui. mutuo nisi misi is incre lui odi.
322쪽
mi estur dein sectatoris minius, delectatur aliarim imita tione rerum, ut alibi diximus, amam predens, ac sciens deceptionem suam, quia videt in ficta causa quasi lacrymas veras, odium,dolorem, reliqua perturbationes Mactiones humanas quodammodo veras . Sed mittatione caedis haud delectatur , cuius similitudinem idoneam nullam videt Ladeoq. tantum abest , ut eam intuens, commiseratione moueatur,in terrore, ut Indignerat potius ijs, qui tam stultam sibi proponunt imitationem in qua nulla rei verae similitudo sit. Viderunt difficultatem hanc vetustissimi Tragoediarum inuentores qui quoniam Nuntiorum illas narrationes non dum excogitarant, commiserationem tamen ab atroci facinore contendebant petere, occidebant recipia vere aliquos homines in scena ex ias,
qui alioqui plectendi capite, ac damnati postremo supplicio erant . Quem morem tam immanem,ac barbarum sustulit primus Eschylus Ainenis,n docet ex Philostrato Gyralitus in Histor*ararimnreum Quamm postmodum ini nam Mumni Principes veteram motus quidam latro lues,at poenas in crucein actus, hesths, ut iace raretur obiectu diis te damnatis unumin crucem ver oui, am a
nsas pendens in erue Laxrudus. Huae Nautem --risItiuanti biri annus, Inque orami, qua- eorpore corpus erat. Denique supplicium dederat neeis iue paternae, VeIdomini tu Iumfoderat ense nocens.
In quo qua's Uabula poenafuit. Cuius supplici geminum ponit exemplum in viij de Daedalo. positit enim idem Imperator in alia Fabula uri dilaniandum quendam i qui personam sustinebat Daedali ob stuprum Pasiphaes, cuius ipse machinator fuerat, supplicium exsoluentis. Sunt alia eiusmodi crudelitatis tam diri spectacula in scenam prolata propemodum in-Diit , quae inringit uniuersim in Apologetico Tertullianus. Nisi
quod ipsos Deo vestros, inquit, saepe iis ci induunt. Vidimus esserimu-αλα-σι --- Deum ex Pessinunte4 qui viviis a libat, Herculem indisertae, M. Alterum discrimen inter Aristote seministrinum est quodliae, imoda ire socias, quideant
323쪽
deant has caedes 34 res tam atroces spectatorem oculis proponere ἰAristoteles prorsus damnare nou videatur, sed id tantummodo diee--r eiusmodi poetas imperitiore esse nec tantum artifici prae se feris re, quantum prae se ferunt ij, qui caede S, immania facinora intra scenam abdunt, se nuntios , aliosque sic referunt in scenam , ut commiserationem , ac terrorem nihilo minus excitent. Scio locum hunc Aristotelis longe aliter interpretari Iasonem demores. Sed nihil eum afferre tam validum video, ut in suam pertrahere alios sententiam debeat. Ex his id intelligi consequens esse necesse est,Senecam, qui Medeam occi inteni filios Deit in scena, Graecor iesiquos,qui similia facinora inducere non dubita re coram populo, reprehen lane liberari non posse. Si enim consulatur Horatius, sumpe peccariint, si Aristoteles audiatur. sunt alijs poetis deteriores ihil vecto de illis hic dico,. cribrum corpora,aut discerpta membra in runt in scenam ad complorandum. id enim fecerimi probatissimi poetae, ut diximus in cap. 6 de Comino. Misoque faciendum
idem proponui .etiam aliis , qui ex hoc poeticae genere laudem po
Fateor equidem, unum apud Aristotelem esse locum in cap. ix ubi videtur adprobare maxime neces,4 cruciatus in scenam productos. Sic enim loquitur de partibus Fabulae Partes igitur Fabula duae hic
habentur Agnitio, seripetia tertia supereti, perturbatio . Per turbatio vero est actio let histra, seu doloris plenari veluti cum neces, cruciatus, vulnera, ceteraque huiu generi palam fiunt. Nomine perturbationis hic , quae in Graeco codice est , non affectum , animi morbum intelligit, sed perpessionem caedis, aut alicuius ace bitatis, quemadmodum ipse rem declarat. Et profecio in eam sententiam illam vocem et es interdum a Graecis accipi, ostendit D. Athanasius; qui orationem de Cliristi nece pulci terrimam inscripfit - καθὸς κυε, De passione Domini hoc est de perpessione cruciatuum,S c.
Quapropter illa Tragoedia habebit hviviniodi πάθαι, quae continebit perpessionem necis cruciatuum, . At Tragoediae,quae habent caedes re ipsaperpetratas. vulnera, ac propterea pathetime nominantia, maxime ab Aristot probantur in cap. xj. Ergo probantur maxime iliae in quibus caedes palam fiunt, ut dicitur hoc luco . sunt enim ma
. si Aristoteles j ragoedias Geticasexistimet optimas, certi mus in capite proxime consecuturo . Videamus nunc, alijs, bis, quae produximus, probet caesis pallam, in scena factas . Victorius quidem ita planc arbitratur nec alias credit esse posse caedes palam factas, nisi eas quae fiunt in proscentes est enim in Gram vice .
324쪽
viij onmes interpretes, de palam factas, aut in aperto positas, iunt estis, qua spectatoriam, non quidem oculis, sod cognitioni per
Funtios,per collocutiones, lacrymas Actorum subiiciantur. Italrecte Robertellus, Picc mi autumant, id selum sibi voluisse Aristotelem cum dixit ἐν φανιρω ut illae caedes, cruciamenta , mala denique atrocia, quae Fabulam faciunt patheticam , incopnita, occulta non sint non erunt auten incognita, immo vero palam fient, si Nunti rem explicate, ac flebiliter euoluant,eorumque, qui mala Patiuntiri ,lamenta, conquestiones exaudiantur .
mictitas errandi modisquisitam in Tragardia praseantior fit. Cap. XXIII.
Varium illum modum , qui tum accidit, cum quis prudens, ac sciens aggreditur facinus , vel paratus ad aggrediendum iam est, sed, vel mutato consilio, vel inhibitus, impeditu' mini me perficit, ait Aristoteles in eodem cap. xj. omnium esse deterrimum E quibus, inquit, facinus aliquem aggredi prudentem , scie temq. sed minime pcrficere , maxime videtur absurdum meq. enim
hoc Tragicum , in patheticum, sed scelerosui, est. Quam quid rationem, ut planius intelligamus, duo nosse nos oportet, de quibus senonemur a petro Victorio primum quidem, Umi, quod commotionem animi, perturbationemque significat, interdum ab Aristotele vici vulnus, aut caedem ipsem quia hinc maximE Derturbant nos, commovent assectus animi nostra quod quidem mi,. hoc est vulnera, carites, funera , si desiderentur in Tragoedia, id sine dubio Fabula desiderabit,quod ei potissimum,ac praecipue conuenit; cum ad misericordiam, terrorem'. commouendum instituta sit qui quidem asesectus vulneribus omnino concitantur,ct caedibus Alt m, quod animaduertere hoc loco debemus, illud est homunes eximiE, insigntiaque scelestos non est,personas accommodatas Tragoediae, ut idem docet Aristoteles, nos alibi disputabitnus non
enim ei ii simodi personae , quae supplicium commerentur in mala postrema, pollunt in audientium ae spectatorum animis commiserati nem aliquam inuenire , quae cona mouetur eorum calamitatibuS, qui
minime digni calamitatibus sunt. Ex his ergo , qua certissima lane Aristoteli,hancripse rationem ducit, quae demonstratiquartum illum peccandi, errandiue modum esse deterrimum. Qui sciens,ac prudens stelus facere conatur, aut aggreditur facere, sed impeditus non pe scit, scelestissimus est . nullam ergo commiserationem merebitur
Ad limine timorem quidem ultura, ret, ac terrorem cum nulta
325쪽
in hoc flagitio caedes sint, nulIa vulnera, quae metum, ac pavorem in cutiant. Igitur huiusmodi peccatum, error nihil habet pathetici. ne l. Tragici sed tantummodo plurimum sceleris, quod a Tragoedia, hoc est a Tragica persona, quae misericordiam, terroremq. conum,
uere debet, est alienum. Ceterum quamquam haec ita sunt, non tamen hunc modum erroris, atq. hanc commutandae fortunae rationem prorsus explodit Aristoteles . Assirmat enim tantummodo usurpatum esse a poetis raro;
quemadmodum intelligi potest ex verbis eo loco cosequentibus, quae
sunt huiusmodi Quapropter,vel nullus poetarum hunc sequitur modum, vel certe rarus velut in Antigonaismon. Ita hac enim Tragoedia Sophoclis, Emon Creontem parentem conatur occidere; non tamen occidit;quia magna celeritate ictum irruentis filij Creon declia nauit, sibiq. consuluit fuga. Primum vero modum,qui tum adhibetur, cum aliquis intelligens, ac sciens peccatuniis: ipsa committit, ac perducit ad exitum, ait
Aristoteles esse quarto meliorem; quia pathos habet,hoc est eaedem,
aiq. atrocitatem illam, quae commouet timorem, misericordiam qui suntasse saxum e propositi. Videndum tamen est,ite is qui peccat, ita scelestus sit, ut propter eximiam improbitatem omnem omnino commiserationem extimat . debet enim talis esse, ut excusari possit,& aliqua culpae parte liberari.cuiusmodi sanEvidet Ore stet; qui ad patris viciscendam mortem, interfecit matrem Pratus, pium se aduersus patrem effridum illam occideret. Itaq in Areopa- go variantibus Iudicum sententijs, ut ait in Miloniana Cicero, iudicio Palladis est absolutus Alcmaeonis item causa non omnino visa est antiquis flagitiosa, scelesti, propterea quod ad placandos patris Manus matrem Eriphylam, qua ille fuerat perditus, interemit; in
ipso flagitio, ut falso veteres existimabant, quodammodo pius. Quo
loco operae pretium puto id dicere, quod monet Arist. in eod. xj. cap. non eum modo dignum esse commiseratione, qui caedem, vulnera, calamitatem patitur, scd saepe illos quoque ipsos, qui caedem asterunt,& vulnera videntur enim ad haec adigi nccessitate . Nunc autem,inquit, pulcia errimae Fabula in paucis omnino familijs versantur, vesunt Alcmaeonis, Oedipodis , Orestis , Meleagri, Thyestis, Telephi, ceterorum I. generis huiusinodi: quos vel facinora grauia perpetrasse, vel ipsos pertulille contigit. Quibus verbiiquamquam diserte non dicit, etiam eos, qui scelus admittunt,esse interdum miseratione dignos,id tamen abdite, tecteq. significat, cum ait, Tragoedias plera'. omnes circa eos verti,qui non modo patiuntur, perferunt caedem, verum etiam eandem moliuntur, perpetrant. Illi enim circa quos
vertitur,4 in quoriun actionibus versatur praecipue Tragoedia stat
326쪽
ii, qui inisericordiaim,de timorem spectatoribus asserunt. Id vero su-hucor cuim propterea dicere, quod necessitate quadam , ut antiqui
perperam puta ant, fatali, aliqui comini item crederentur careses, discelera quales erant illarum homines familiarum, quas supra com
memorauit videbantur quippe suoruna maiorum umbris in furijs vitari ad celus de ad flagitium non incitari soluira, si fina pelli. Secundum errandi modum,qui tum esse dicitur, cum aliquis ignorans quidem peccat, sed paulo post erratum agnoscit, do est Aristotcales esse probabiliorum,& meliorem primo ili enim pallacticus pro pter caedem , ac vulnera in minime scelestu propter ignorantiam iceleris quin admirationem habet praeterea magiasm, ut videmurin Oedipo Melius, inquit Aristoteles, est , in i prudentem egisse, de cum egerit, agnoicere . id enim immane non est nitio Parit admi
Tertium, qui tum accidit, cum aliquis facturus est caedum, aut alitor peccaturus, non tamen caedem facit, aut peccat, quia rem,ac per
sonam agnoscit hunc,inquam, tertium modum ait Arithotele S,Optimum esse , ac reliquis omnibus antecellere . Ipsum Aristotelem praestat audire optimum autem est postremum dico autem ut in Creta phonte Merope quippe parata iam erat ad filium occidendum, non interemit vero quia cum agnovit. Et in Iphigenia, soror fratrem, in Helle filius matrem dediturus item crenouit. Sic eo loco di bii tat unum decernens,ac docens,quod a multitudinis opinione vehementer abhorreatis quae sic censet, sic animum iam induxit suum: eas non esse vere Tragoedias,quae selici exitu terminantur, succeseo sertunae melioris. Tantum enim abest,ut Enumero Tragoediar u expungi debeant, ut eas omnium etiam optima appellet Aristoteles. sed emergit hinc dissicillima quaestio. Nam alio loco, in ipsis in .men, undecimo capite, Aristoteles omnibus omnino Tragoediarum , sermis anteposuit eam,quae caedes habet, aliaq. eiusmodi facinorare ipsa, hoc est absolutes, perfecteq. patrata hinc autem exitus existit infelix, clamentabilis Fabulae determinatio. Non igitur illa sunt, optimae, quae sectin dum in prosperum exitum nanciscuntur . Ante cruam ipsa profero Aristotelis verba, que necesse erit interpretari, hoc num ponendum existi: trai diuisiit se eum illo loco Trag: diam partitione quadam noua , in implice in in composita iii longe alio consilio, atq in aliam sane sententiam, qu um cium Fabulaim in simplicem siue explanatam, atq in compolitam complicitam l. diuiserat. Nouienim eam appellat ibi compossitam, quae Pea petiam, aut Ait itionem habeat, simplicem , quae careat utraquc sed compotestata dicit, quae dua S contineat fortunae mutatione es felicem unam , alteram infeli mi simplicem, Suae una tantum fortuna mutationer siciatur. J u- Diuitia ' Corale
327쪽
in apparet in Electra Sophoclii in qua Fabula Egyllius , et
temnestra, qui occiduntur,fbrtuna mutationem habent aduersan O; Orestes,& Electra,qui eorum caede Manes ulciscuntur parentis, eiusdem fortunae obtinent mutationem secundam . Cui similem prorsus in Aristoteles esse Fabulam, constitutionem Odysseae in qua Telemachus, stysses fortunam secundam inueniunt, proci eandem ostendunt aduersam . Simplex autem est in pleri'. Tragoedijsci ut in Oedipo in Thyeste, in Iphigenia ubi una tantum est mutatio, vel a felicitate ad infortunium,vel ab insertunio,periculoq. praesentissimo ad felicitatem. Quibus in hunc modum expositisci dices, duo esse , quae ibi docet Arist. Primum aragoediam illam videri pulcherrimam,quae simplex
est, , nam tantummodo continet mutationem fortunae . Necesse est, inquit, pulcram Fabulam ex uno potius genere constare, quam
ex duplici. Sed quia mutatio gradum habere potest , vel a felicitate in perniciem, vel a pernicie in felicitatem , adiungit secundum, quo docet,Fabulam illam pulcram ex uno inmstantem genere, hoc est vita tantum mutatione, eam esse, quae commutata sextuna , infelicitate, ac miseria definitur sic enim dicere per it. Cuius quidem non exmiteri ad selicitatem , sed contra ex felicitate transitus ad infeliciatatem sit . Itaq. totius illius orationis hic est integer, perpetuusque contextus. Necesse est igitur pilicram Fabulam coni stare potius ex hoc uno genere,quam ex duplici cuius quidem non ex miseria ada licitatem,sed contra ex felicitate ad miseriam mutatio sit Paulo vero post Fabulam hanc simplicem inselicitate terminatam, non modo pulcram appellat,sed addito superlativo, pulcherrimam eosq.reprehendic, qui Euripidem eo nomine minus probarent , quod plerasque
Tragoedias ciusmodi fecerit multas:cum propterea existimari,habe riq. debeat ΤραγικώταΛς, hoc est, maxime Tragicus. Sed quoniam in eo sumus,ut verba, syllaba sq. perpendere debeamus, ipsam item Ariastotelis proponamus orationem, lex tum verborum Est igitur, inquit, illa Tragoedia pulcherrima, quae facta sic fuerit quamobrem decipiuntur , qui propterea damnant Euripidem, quod hunc seruet, retineatq. sui S in Tragoedijs modum; quarum pleraeq. ab infelicitate inueniunt exitum id quod maxime fit ex arte . argumento id esse potest 'uod in scenis hae Fabulae, si recte recitentur, maxime Tragicae videntur. Ituripides autem ipse quamquam Fabulas interdum minus bene contexit, maxime tamen Tragicus videri potest. Haec verba pugnare procul dubio videntur cum i)S, quae supra in medium produxi
muMum ostendimus, Aristotelem praestantistimas omnium appellas iso Tragoedias, quae selicem exitum postremo nanciscantur. Ibi enim, hoc est iiisne cap. 4 vari, expositis Tragoediarum generibus, ab δε ses-
328쪽
Agnitione, aut ab eorum errore,ac peccato vario petitis, qui labul tur in aduersam sortunam, ita loquitur . Optimum autem eli postremum genu . dico autem,ut in Cresphonte: ubi Merope filium interficere debet, non tamen interficit ita etiam in Iphigenia, soror fratrem S in Helle filius matrem dediturus agnoscit. Repugnantiam, inquam , habere videntur haecci quia uno loco certum Tragoediae genus appellat pulcheri mum in altero praestantissimum, optimumque
Sed tamen repugnantiam in ijs esse nulla intelligemus, si animaduertamus unum, quod viri quidam doctissimi monuerunt: non idem
Aristoteli in loco priore pulcherrimum esse, quod in posteriore optia, mum est. Nam quid ibi pulcherrimum sit,postrema declarat eius loci clausula qua dicitur , ac decernitur , Fabulas exitu absolutas i felici esse maxime Tragicas, Iuripidem esse maximE Trasicum: quia plerumque Tragoedias suas in terminat infelici . Erit igitur Aristoteli eo loco, M ah, υ, ω -- Τραγμα, hoc est pulcra FG la in Tragoedia pulcherrimi, erit inquam, ea, quae maxime Tragica est. Ea vero quae maxime est Tragica est pathetici, hoc est ita,
quae caedes habet re ipsa patratas, atque infestumum absolute te fectEa consecutum,ut ante iam diximus. Neque vero sequitur hinc, huiuiniodi Fabulas debere etiam dici optimas, quia maxime Tragi sint. Nam esse maxime Tragicum non est habere omnia , quibus absolui omnium optima Tragoedia possit,sed habere , hoc est atrocitatem, interitus,vulnera,caedes Mu id igitur est Aristoteli optimum in quid ille significat cum enumeratis omnibus omnino Tragoediarum generibus , ait ad extremum , κνά n ν δ το τελώια vitimum autem optimum est exponitque vim optimi in Iphigenia in Cresphonte, ceterisque Fabulis huiusmodi, qua mutationem fortunae felicem habento Responderim, Aristoteli eo loco,genu optimum id esse, quod absolutione rerum perficitur omnium , quae non in probabili tantum, Si bona , sed in perfectissima Fabula pollulantur . cuiusmodi est dispositio , nodus , solutio , Agnitio , Peripetii, aliaque longe plurima, quae laudatritimam faciunt, ac perscrunt Fabulam rin primisque id, quod facere possit, ut facilius purgentur affectuS,atre illi restituantur mediocritati, quam Tragoeaiae propositam esse eclarauimus . Hoc nimirum excipis intelli mus Aristotele planii me; cum Eripidem dimit esse maxime Tragicum, sed mala conto re ac disponere Fabulas . consequens enim est, id etiam Aristotelem significa',ac dicere;eundem Euripidem esse quidem maxime Tragicum, sed non optiminicum illam dispositionem, contextum Tab iae non habeat,quae optinia Tragoediae deesse non debet
I xμ, breuisum compreliendamus omnia genus Tragoediae
329쪽
maxime Tragicum est genus patheticum patheticum genus est, in quo caedes jubaera, aliaque huiusmodi crudelitatiS, atrocitatis, infortuni j postremi re ipsa accidunt argumenta . Hoc ipsum maxime
Tragicum, iatheticum genus appellatur quidem pulcrum,sed non necessario dicitur etiam optimum cum saepe careat ijs re bus , quae genus faciunt optimum optimum enim illua est, quod felicitatem in exitu reperies est autem optimum quia multa sane habet,quibus c. rere solet plerumque id, quod infelici fine concluditur. Habet quippe dispositionem elegantiorem, nodum, siautionem, Agnitionem, cum Agnitione Pcripetiam; quas saepenumero pathetica Fabula non habent quod si habeant , deteriores tamen his sunt , quae felicitate, sartunaque in melius commutata clauduntur. Illa enim terminatione felici,ac laeta temperatur acerbitas rei, faciliusiue commiseratio, terrorque purgantur, hoc est, ad eam rediguntur mediocritatem,ad quam affectus illos redigere conaturTragoedia,quae in hanc ratiam, ut huius initio libelli disseruimus , est instituta. Huc accedit, quod
spectatores hauriunt multo maximam e spectaculo voluptatem, cum vident, viros insulicos ex eo periculo demum euasisse. Itaque fit, ut huiusmodi Tragoediae, non modo voluptatem afferant imitationis beneficio, quod cit commune cum omnibus, verum etiam exitu illo felici Meius cpuuione periculi,quod terrore animos, commisci se
Neque vero in his Fabulis ea miserationis , timorisque commotio desideratur , quae singulis necessaria Tragoedi s est . Impelluntur C-nim,4 concitantur astectibus illis maxime spectatore S, cum eo rem, atque in illas aia gustias adductam vident, ut qui versatur in discrimi ne, nulla elabi ratione polle videatur . Sunt igitur in hisce Tragoedijs eiusmodi commotiones; est praeterea secundu exitu S, quo commotiones illae temperentur, atque ad iustam mediocritatem rc digantur.
Id vero non ideo dicimus, quod ea mediocritas negligi debeat ini thetico genere; sed quod in hoc laeto, felicio multo facillime mi
An insigni, et Aprobitate, mel celire praedit homines idonei Tragoediaesint. Caput XXI
E ijs quae pronunclauimus, quaestiones suboriuntur aliquae,quas
tractare singillatim oporteat, A explicare . Sit igitur haec priam . Num insignit boni,aut eximie sagitiosi homines depelli pro sus e Tragoedia debeant. In quo tamen animaduertendum id estinon
hic disnsulis persinis,'iue in Tragicis rabulis inducuntur, sermo
330쪽
nem esse multos quippe in ijs videmus agere, ac loqui Tyrannos,is profligatos holninem; sed de asinominatim , qui vel silio, vel alieno peccato, atque errore in aduersam lapsi sortunam , aut e periculo repente subducti, commiserationem, terroremque ciere in spectat rum animis facillime debent. De his ergo in cap. xj.id primo decernit Aristotcles: excellenti probitat iustitia, danctimonia viros non esse eos, qui principes agere partes in Tragoedia possint, hoc est illas, quae commiserationem exprimunt,ac terrorem Rationem reddit obscuram, atq oppido difficilem; quae perpendenda, exponendam diligenterest. Torsit enim omnes interpretes nec Latinos modo, sed etiam Arabes in diuersa diastraxit.Nam uerrota ipse Iosephum illum sacris nobilitatum hist rijs,accomodatum esse argumentum Tragoediae confirmaticum hune Aristotelis locum per paraehrasim explicat. At hoc homine nihil fisri melius,nihil sanctius,nihil iustius,nihil innocentius potest. Itaque
ne ille quidem,qui Aristotelis oracula se profitetur imperitis euolue re, potuit hoc loco eiusdem Aristotelis, non dico rationem sententiae subiunctam,sed sententiam ipsam interpretari. Ratio igitur est huiusmodi quod aduersa innocentium, ac sanctissimorum hominum tum, neq.commiserationem, neque terrorem queat excitare; cum ea res nihil miserandi, aut terribilis habeat,sed impi plurimum,ac scelesti Primum,inquit, certissimum est,minime decere, bonos,in aequos viros ex felicibus infelices factos in scenam proferres hoc enim neq formidolosum est,neq. miserabile, sed scelestum, odio dignum acerbissimo. Ita quippe placuit extrema huius
rationis interpretari verba, uatina faceres, quae Graeca sic sunt . οὐ φοβορον,ουδ ελε νον,άλλἀ ωαρον Oci . Quibus sane verbis quid sibi voluerit, ac signifieauerit Aristoteles, haud satis liquet. Varij enim in te pretes de germana sententia iudicarunt varie. Ac Robertellus quide, ratus,propter ea, quae docet Idem Aristoteles in secundo Rhetoricorum,uiros bonos idoneos eta maxime ad misericordiam concitanda,
quippe qui calamitate videntur indigni, eaq sertuna, qua feriuntur aduersa,confirmauit,eumdem Aristotesem nihil hic ijs,quae docuit in Rhetoricis contrarium dicere sed expungere viros eximie bonos a Tragoedia, non Mod admisericordiam sua calamitate commoue dam accomodati non sint, sed quodUmorem spectatoribus incutere non possint. Neq. enim omnis omnino comi texatio, inquitarago diae pro'ria est,sed nominatim ea, quae cum timore coniuncta, copolata'. ut Verum sime dubio sallitur hic interpres. Nam Aristoteles ait disertissime per disiunctionem, huiusmodi tani stactos, 3c iustos . .