Tarquinii Gallutii Sabini e Societate Iesu Virgilianae vindicationes & commentarij tres de tragoedia comoedia elegia

61쪽

i xtorijs,eam Mimiae caritatem vis,ut ex sacrarum vim Minterarum didicimus sistim---, Ma -- telinium, a iuravit illud immas noueni ea traxit μυ- nos, addidiem, Nilum interea toto nouennio numquam exiuidine AEquod etiam est apud ovido sib0.de Arte Disisse Amraptui caruin timantibus au et iscitum quipse illud est de Aegypto; inuniuere tam, hi prouinciae rerum penuriam, ii pares alis , circumiectos campos inundat Nilus.ita prorsus,ut scriptum reliquerit standi, incolas ex increme in Nili hauddubiarum riuinem , sterilitatemq; praesentissicero cuius rationem , ac modum praesentam, planissinis nobis ostendisuxius verbis a Plinio austumincrementum cubitorum est sexdecimo, minores aquae non omnia rigant , ampliores desinunt tardius me dendo . haec enim serendi tempora absumtint,solo madente, illae nor dant sitiente. In duodecim cubitis famem sentit in tred im etiam non esurit quatuordecim cubiti hilaritatem afferunt: qui misiste

euritatem sexdecim delicias.

Ex ij quae hucusque de temporis a poetis usurpata peruersion disputauimiis decernendum est, non debere Virgilium reprehendi, quod Didone in illo tempore fuisse dicat, quo tempore nondum erat acum eo sit usus comminiscendi tum, quod communis illi,vius rasilio

restarum licentia concedebat. Sed quaerere tamen praeterea libet, cur ea poetis permissa libertas in tempora sit, ut omnia ijs in eo genere confundere liceat. Ita namque profligabitur omnino quaestio,si haec etiam causa proferatur in Iuce Eam ego repeto a re credibili,ac verosimili, quae proposita poetis ad imitandunt est neque enim verosimile, quod poetsi tractatur,id esse necessario debetiquod omnibus probabile sit: sed satis est, fidem habeat apud niultitudine,ac vulgus. Huiusmodi vero multae res sunt, quae abhorrent quidem ab historijs,ac veritate, sed tamen earum falsitas cum poetico verosimili non pugnatu quia non abrogat Omnem

fidem. Illud enim adimit omnem omnino fidem, quod ne populo qui dem,ac multitudini credibile est. Qu' fit ut quae rerum, aut narra lxionum finito vulgo, ac popularibus cognita non est , verosimili

Detarum in , ne cri ni i video chromimiam esse; quae sis vi ex ea mu in ado multitudi et inen im peritonini ignora i, Aistotele didici qui in eo cap. xxii, mi cure pronunciat , non semper poetas sequi liod omnibus este ditate , sed sese id eligere , quia aliquibus talarem , aut etiam via

62쪽

&χhronologiam, nullam meretur omnino fidem, si spectes poeticum verosimile,hoc est id,quod probari potest a populo,meretur aliquam. Non enim popularis multitudo nouit tam multos inter utrumquctannos, saecula lapsa iam esse . Atque hoc eo fidentius a poeta potuidua peruerti,ac fingi, quod ne certum quidem ac exploratum omni apud historicos tempus sit excitatae Carthaginis . teritin Iusti nus conditam facit anno secundo, & septuagesimo,Eusebius tertio, de quadragesimo supra centesimum , antequam Roma poneretur a Romulo. quantis Alexandrinus anno Minquagesimo fundatain vinois Troianum micidium t sed tantinalios eius urbis auctores ere dis,non sydonMac Tyro prosectam Didonem . . .

Quod pro Virgilio sic dicitur,alijsetiam opitulatur poctis:quit metu planissim noramt,eruditis,4 rudentidus viris credibile no eo piod tam lam abesset a ver esse vi go:quod poetici satis est. Qinitus enim quisque sit e populo,qui

sciat,Acmilem multo ante natum suta, ouam Argonautae proficit remur in Colchidem aut Lacedaemonios vetuisse suos pancratio, - ,eaestu decertare;aut ' singor m multo post vixisse,quam Numa -- regnaret;aut Herculem, Linum,Homero,Hesiodo,alijs esse aetate limalesantiquiores,am micos ludos institutos isse desim iam lincule, aut more raperiendi Iani a Numa, nona Rege a in trinion esse. Ergo fas est poetis iminu uerae periterteierationem temporum et quia de rei veritate plerumq; popularibus, ac vulgo noniiquet, quibus omino sentiat poeta pectile est, ut copiosius alibi ex

Rex erat Aeneas nobis,quo iunior alte Neepietatefuit, ne hemmator,ct armis. Hi verius cum eo,qui hos Antecessit. Sum pius Aeneas,8αῖ.factu ut hoc loco quaerere debeamus, an illud epitheton, cognomentum Pij fuerit Aeneae merito tributum,in congruenter Causam cur ea de re dubitandum, 'uaerendum sit, multiplici pietatis notione repetendam puto. Est enim ambiguum nomen, ac multiplex, hoc est tam ' multa variaque significans , ut nisi ea distinguamus initio , tota dis

63쪽

. Principio igitur vere,proprieq; pietas ea virtus est, in est ta

tri,ut ijs , quoriim beneficio secundum Deum sumus, regimiri, alimur,& conseruanuir. Qua ex notione , ac definitione pietatis sequitur illud, ut pietatis ossicium sit proprie erga parentes, qui nos edi deriint in lucem, erga propinquos, erga patriam , erga ciues, a quorum singulis aliquid in illo genere benefici hausimus misitarato, d euitq in lib.h.ae Inum. bl ullius: cuius est ea Pictatisdefinitio ab Augustino viro sanctissimo probata,plan . descripti Pietas est,perquam sensuine iunctis,patriaeque benevoli, Micium, diligens cui

tus tribuitur. Hancpietatis vera ncorruptamq. notionem secutus Valerius est in lib.v.cum illorum exemplis, qui parentum , satria: Derunt obseruantistiint,titurum oue indicem fecit de pietate e ga Patriam , erga parentes, c. primentem in fine camis ii rati nem hoc epiphonemate conclusit. Ceterae virtutes admirationis laserim modo tutum .pietas vero etiam amoris plurimum meretur Significat enim, hanc unam ex omnibus virtutem suum ijs ossicium praestare, quos nobis ipsa natura summo vitae beneficio copulavit. In

Iianc eandem sententiam idem usurpauit pietatis nomen Cicero, sed metaphorice , cum suam in Lentulum beneuolentiam appellauit pietatem videbat enim suo se muneri satisfacere non posses nisi paren intem salutis suae non beneuolentia tantum, qua colimus amicos, sectetiam eo, quo vita nostrae obseruamus auctores,pietatis ossicio prosequeretur Periucundae mihi fuerunt,inquit, Ilitterae tuae, quibus intellexi, te perspicere meam in te pietatem quid enim dicam beneu lentiam,cum illud ipsum grauissimum sancti silinum nomen pietatis leuius mihi meritis erga me tuis esse videatur Ob hac proprii, germanaq ratione aliae fluxerunt nunus propris, quas tamen usus, reconsuetudo probauit Nam primo quidem pietas saepissime apud Latinos est ille cultus, quo vita nostrae principem,auctoremq. primum veneramur Deum. Religio quidem magis proprie dicitur haec virtus, quae Deum obseruat, sed eo differt tamen a pietate, quod religio Dei praepotentis excellentiam intuetur, pietas procreationis beneficium , vataeq; fontem primarium in eodem Numine veneratur, & colit. Si enim parentes nostrae dicimus auctores vitae, illoque eos nomine colimus,quanto est aequius eiusde vitae sontem appellare Deum, eumque propterea Ouini

plane significatione pietatis obseruareλSed tamen haec utriusq. virtutis erga Deum ossicia confinduntur uno pietatis nomine, quo saepse numero scriptores eam, quae proprididici deberet religio exprimere,

ac signiscare, Hubitant. Quare Augustinus integerrimus , idemq; doctrina vir excultissimus innis.x.de Ciuit cap. i. docuit , intelligere nos solere Dei cultum,cum pie atm nominatim, hoc est emanio i

64쪽

virentem, quam Graeci dictintauri π Latini religionem appellandi Cicero ipse pro religione distincte diserteq; pietatem posuit in orat. pro domo sua . Nec ulla erga Deos pietas nisi honesta de eorum numine opinio est. 3 Honesta enim de Deo sententia ea proprie, restricieq. virtus est,quae Dei veneratiar excellentiam, atque in omnes omnino virtutes imperium habet, ac dominatum . Clarius in Oratione is pro Planeto. Fundamentum virtutum omnium pietas est.J funda

Inentum quippe virtutum omnium est proprie religio diei

tur,& rectus sensus de Deo. Secundo loco magis improprie pietas omnem omnino virtutem mgnificat, in primi R. ustitiam: quo factum est, ut virtute prestantes,

probiq. viri dicantur,ij;scelesti,ivprobiq. nominentur impij. Impius hae tam culta novalia miles haberit sagitionis nimirum, atque iniustus ad autem propterea sic est usu sermonis, dei Mndi consiletudine iam re tum, quod qui Virtuti,

iustitiaeque potiviqidii vit m consentaneam degunt, illia miraercipue videantur, aingulariter coiere; in cuius gratiam eam viruendi ratione , stituerunt K cultus tum Dei pietas fim dicitur videiuratum satis. Tertia pietatis notio omnium maximὸ impropria est; quia misericordiam,clem tim4; significatiquarum omesa virtutum longissimEdistant a vera notionepietatis sic tamen: obtinuit usis, ut quos mi stricordes,, clementes dicere volumis, eosdem pios nomine usa suod pulcherrim scribit Augustinus loco laudato, i causam eminainpropriae huius appellationis exponit. More vulgi, inquit, nometia pietatis etiam in operibus misericordiae stequentatur: quod ideo ar. bitror euenisse, quia haec fieri praecipuit niandat Deus, aque sibii sacrificij placere testatur. Ex qua consuetudine sequi est, ut Dei is ipse qui clementissimus est,pius diceretur

Quibus ita positis,aiunt aliqui, vel filio, vel miniis congruenter a Vitio dici piu Aeneam Mantum enim attinet ad proeriam illani

notionem pietatis, ques officiu patriae tribuit, Mevitum ciuibus Aeneas minime debuit effingi pius: eu Tholamina cum Antenore prodi derit Graecis, urbis'. portas hostibus aperuerit, ut rem litteris consi gnarunt historici, potissimumq;Dares Phrygius,qui bello Troiano, Vt Isidorus ait, interfuit. Sic enim eam proditionem testatam reliquit n. Postrema eius libelli parte,quem de Troiano inscripsit excidio Post qua pacta data sunt,Poludamas qui ad proditionem transigem lam RGraecorum castra secesserat in urbem redit; rem perae ana denuciat. Dicit Antenori,& Aeneae,ceteri R.,quibus placitum erat, ut suCS Om nes adducant,& noctu Scaeam portam aperiant, lumen osscdant CXer

citum inducant . Anten , Aemas noctu ad portam praesto merc

65쪽

Neoptolemum exceperunt, exercitu portam reserarunt Iumena

ollenderunt, fugam praesidio sibi, suisque prouiderunt. Quae si vere dicuntur dicuntur autem vere , quia dicuntur historicen non licuit Virgilio Aeneam facere tam pium in suo , quem hasioluci affirmant: in patriam fuiste tam impium Sc disto licuerit id comminisci ex poetarum fortasse licentia, de huit tamen Aeneas etiam ca instrui pietate,quae probitas, innocetia,

iustitiaist . qua qui non est praeditus, pius prosecto dici non poteis. At Aeneas stupro Didonem polluit, pollutam prodit,ac deserit, inu 'int allana regna, vadat Italiam. Q -- cis mentia dicaturiqvie pinuina notio platatis est ille ne pius,qui i-tis supplicibus, ac poenam deprecantibus eripuerit per summami ai manitatem vitam, quique Turno ipsi mairus lini danti concedentique sublietas rosessione victoriam non ei ueritiladio mortem afferreλ . Restat igitur, ut propterea tant modo dici pius meat, quod Deos si pes se coleret in Penates illos, parenoem , filium flammis ereptos avexerit secum in Italiam. At ne hoc'utilem credibile est cum ccis' sciqui teque in patriam pius, neque in secietatem humanam iustus neque in supplices clemens , ac misericors sit . Quia af P si iecit

haud proptereari cognomeritum promeretur: cum aliae quoque vi tutes,quibus patriae, quibus deprecatoribus, quibus humano generi

praesitatur officiuna,in eo Principe debeant apparere, maiore Pius ampellatione solemni dicendus sit . -re Imperatores illi, quibus hoς recte factis impositum nomen, ista religione modo,se Lymis cordia, clementia,a iustitia,ab officio in patriam,a probitate, cctcri' vixtiuibus honorificum illum titulit sibi pepererunt .libet hoc ipsis propemodum. oculis in/ntonino perspicere, qui primus appellatus est Pius. Eius enim cognomenti cautas innumerabiles, ac varias a multiplici petitas virtute ita commemorat, exponitq. IuliuS Capitolinus in vita. Fuit, inquit, vir forma conspicuus, moribus clemen , placidus ingenio, mitis , praecipue sobrius,diligens agri cultor, alieni abstinens, in cunctis postremo lauciabilis et qui merito Numa Pompilio cx bonorum sententia cona paratur Pius cognominatus et a Senatu, vel quod cerum fessa iam aetate,manu ,praesente Senatu, leua-ucri es quod quidem non satis magnae pietatis est argumentum , Cum .impius magis sit qui illa non saciat, quam pius qui debitum reddat,

vel quod eo , quos Hadrianus per malam valetudinem occidi ius rat, reseruauit vel qu&d Hadriano contra omnium studia post mortem inlinitos, atque immensis honores decreue iit vel qui)d cum se Hadrianuminterimere vellet, ingenti custodia, B diligentia fecit, ne

id posibi admittereri vel Quod vere natura clementissimus is nihil a Poribus suis asperum iccerit. Multae, Fod vide5, lucemii ras

66쪽

eur animi dotes, ac virtutes, quae η cognomentum M ino dederunt sed pCaecipua clementia est a qua potissimum appellatum sit

Pium ostendit etiam M. Aurelius in epistola ad Fausu is filiam. . mentia,imini,patrem tuum inprimis Rij nomine ornavit Assumpi 'cunt hoc sibi poste Pij cognomentivii tu, qui consecuti sunt,Im-ratores. Nam quo adimodum pater patriae dictus, utatus a Senatu primus incicero,ac post eum ath,seu per assenti, em , seu propter merita idem adepti in nomencio post Antoninum iri quo- uti vel assentatoriE, vel veia dici coeperunt ph. Eiusmodis tu: Hiit in cuius arcu triumllhab ad Forum Boarium sebca .gimus. In C .c. Septimis M. RH.Seuero,Pio,Periinaci, tria Et in Pantneo. L Septimius Seuerusinius, Pertina erim pa . Lauretam An minui, Iixta iantheon' sate,

omni cultu NHituerunt Iustinianus nanc item apprilationem csecutus,ut ipsς demonstrat Institutionum mino Im Ua OG u. I tinianus, Alema' secus, Gotbicus, Francicus, Germanicus, Anticus, ---u,ri alicus, icam in lira, Cui altera rim ndet inscriptio in μγnte Salano Imperante Domino nomo Pissimo, e Triumphati

fuere Iustiniano PH o Auguso ero Jodem insignitus est titulo Valentinianus; cuius hodieq. hic vi Stim dex in ponte Insulae Tybe ring,qui dictus est Cestius.F. montistaenus,Pius,Feli Maximu3 6 Eior,bς, in Augustae ipsae meeratorum coniuges aggresse p0st et . .

mo sunt eius sibi gloriari nominis usurpare. Nam in quibusdam numismatis ita scriptum iuuenimus. ιua Fausina, pia, deribtis recepta . Sed hi, alijque prope innumerabiles Imperatores illo cogno

mento Psi,quod putarunt sine dubio gloriosissimum, non unam volue runt exprimere religionem, sed clementiam , probitatem , iustitiam , virtutes ceteras, ut docti it in Antonino Iulius Capitolinus ij que dentonstrant tituli, qui subiungunturi Patri patriae, Sc. Immo vero diserte articulatimq. hoc diceres, ac docere nos volu ille videntur ij , qui alieno potuerunt arcum illus adluic extantem in Urbe ad D. Viti Galieno elementi o Principi euius i=r uicta virtus δε- Iapietateyuperata es. Quid enim laic est pietas, nisi ea virtus, quae clementi muni nomen Galieno Principi iure, ac merito impertita est

Multo planius id nobis ostendit ille, qui pi recepta ciuili , tradit Ho- morio apud Claudianum,in panegyr. V. Sissius, in Primi . nam tum vincamur in omni M . Munere, Iola Deo aequat clementia nobis. :

Hic autem cum sic agerentiac dicerent summi viri,Mid simiacabauit aliud,nisi imperatores , ac Principes dici pios iure Diaposse, nisi , Migioni cim tia lia'. virtutes adton gerent,qua'm ipsa migi

67쪽

Medictuina virgilio pium quia pietatis non onmes omnino numeros,ac panes e semit tuae cicinentia, isericordia mcidemum cunctariante opstri tum gen e continentur . hac istidiculi qui Virgilium in ea pietate , quam Aeneae tribuit,peccasse co- tendunt. Nos qui coepimus hominis causam tueri , quantum ab insonio fas est, corum obiecta diutamus. Confirmo itaque primum: licuisse Virgilio pium Aenea, mere,. quem historici fuisse dicunt in ciues, ac patriam impium quia rei veritas obscurissima erat, nec ab alio tradit quam a Darete . Huius

autem monumenta scriptoriS, non crant in populi manibus. Quo fie-

sat besset es edibile multitudini, quod paucissimis erat increaibile. Id vero esse illud verosimile, quod poeticae primositum est, in proximε si Periore disputatione demonstrauimus cum de Didone diximus',

meaq. in idem plane tempus a Virgilio compulsis qui veri tamen

varia,divcrseq. vixerunt aetate. Neque enim illud cst alienum a poetico verosimili, quod aliqui sciunt esse falsum,sed quod omnes, hoc est ipsi etiam populares,abhorrere intelli unt a Meritato. Reprehendedus quidem Virgilius esset, si quem ipse tam pium facit, cundem faceret

aperie litem porta S, prodentemq; hostibus ciuitatem Sc d quia locum astum declinat, Aencamq. ex ea, quam habet in rebus obscuris comminishendi licentia, ita sormat, ac fingit, ut pro patriae salute in vitae se discrimen obijcientem,patrem,filium, Deos,Penates c ammis eripientem faciat, omni reprehensione careo rect Jὶ rictusta Censoribus, nisi per iniuriam accusari. Quod vero de probitate, deque iustitia dicitur , qua praeditos esse oporteat eos, qui perfecte, absolute que dicendi sunt Pij pronunciare non dubitauerim , Aeneam innocentissimum, ac iustissimum esse Quantum enim attinet ad compressam Didonem , facile sciurget, cuin ab ipsa potius in eam amoris fraudem perdustus sit,quam eande ipse pellexerit. Neque enim apud veteres illos homines flagitiosa inco senere putabantur esse,que vi carerent,& iniuria. At violatam iam dest rere non debuit. Iubcbat hoc Iuppiter, qui subinde Mercurium allegabat Carthaginem ut iude remorantem Aeneam, Didone reci mante, depelleret. De occupata vero Italia non est adeo laborandum.

Illud enim ius, eamque polossionem acceperat ab oraculis , atque a

Ioue, quem non Italia: ni uis, s dorbis etiam terrarum dominum

putabant antiqui. Tertius locu viui de elementiaest in miserioudia, salebras vid tu habere mu es sed tamen clementissimus est habendus. ει diu censius Aenea etiam tum m ab istis accus Qur inclementiae,& cm

68쪽

. Aenea vivos resti minis captiuos octo, quos inunciaret ad bustila Pallantis.

.. --- Sulmone erratos.

uatiam hine iuuenes, totidem quos edurat Ufens Viventes rapit inferias, quos immolet umbris Captiuoq. reli perfundat sanguinesummas Tt quae diciantur in undecimo de eodem Aenea funebrem Pallanti pompam adornante has enim ipsas hostias cum ceteris ferculis,doni'. supremis ad tumulum duci iubet. Mnuaq. praeterea Laurentis praemia pugna Aggerat,9 longo praedam is et ordine duri

Addit equos, ct tela, qui tapoliauerat hostem, Vinxerat,9 pos terga manus,quo mineret misisInferias caesosparsum anguine immai Haec inquam h argui invidentur esse seminae enitalitatis,ac e qua tute Lactantivmin se declamato em priniocarant. Apud Mar non,inquit, libro cap x. Rex ille , ----- - - tuo iustioram Neepietat fuit Nw-on uor Ommnis. iviae nobis documenta iustitiae protulit' Vimem tonsurgaminetur,quos inuintum bris

Inferia eo Diser anguine Quid potest eis linc pietate es minis , quam mortuis hiulianas vi

ctinias immolare. igneminruore hominum tamquam oleo pascerea sed sertasse non hoc ipsius vitium fuit,sed poetae, qui illum insanem pietate virum insigni scelere stadauerit. Vbi est igitur opo&aarietas illa,quam iiiiin laudasZEcce pius Aeneasu

Quattuor hine iuuenes,tondem pins edura, ens Viventes rapit inferias,quos immolet unis is, Captiuoq. rogi perfundat sanguine flammas. Cur ergo dicebat hoc ipso tempore, quo vinctos homines ad immo

landum mittebat equide liuis cocedere vellem cum quos vivos habebat in potestate, ce pecudum iuberet occidio Sed haec, ut dixi, culpa non illius fuit, qui litteras fortasse non didicerat, sed tua quicum esses eruditus, ignorasti tamen quid esset pietas, Millud ipsum quod nefarie,quod detestabiliter fecit, pietatis esse officium credidiasti. Ita declamat Firmianus qui profecto luderet extra chorum, nisi verbis ultimis imprudens, ac nolens Virgilio patrocinium addidis set:cum ad extremum conclusit,eum ignorasse quid esset vera pietas, S religio Vere enim ignorauit, qui pro religione superstitionem co

69쪽

perstitionem, aliud Virgilium arnicrriqiiod congruentia illorum te porum pietati non finxerit quod omnino faciendum sitit, si poeta cum consilio, ac ratione xcprehendendus erat . Ita quippe minus congruentia diceret,si vera religione fulsihi imbutus . scd quia super

stit10nem execrabilem veram putauit religionem , illi superititionimarim congruentia finxit, Eneam maxime pium , ac misericora dem fecit in Pallantem, qui videtur in speciem aduersus illos captia uos, aciupplices emulatissimus . Sic enim ipsi animum induces antsuum, mortuorum hominum, vitaq iam defiuietorum animas det otiari hostiarum sanguine, ac potissimum humanarum . Quam ut iis requietem impertirent,ac pacem,rogos,busta, tumulos Aepulcra perfundebant hiunano sanguine,praecipitesvero captiuorum in practio. qui quidem usus inductus, sublatus est, mini tutis in captiuorum lacum gladiatoribus bustuarijs,ut Seruius tradit. Itaque si nostram, hoc est verissimam,incorruptam l. pcctemus relligioncm impius est Aeneas: ssimatiquam illam, quam ipse colebat impendio inaximEdicendus est pius immo vero etiam clementissimus est habendus. Nulla enim poterat esse maior, nulla iustior clementia, misericose dii, quam quae Pallantis oblectare studeretanimam inimicosum salse Mine . Sed tamen unum est,quod non ita facilc vindicare possimus in lib. x de Mago illo qui unu complexus Eneae,vitam suppliciter CX-

poscit cum obsecratione miserabili S tamen ab Enea tam pio, non an Odo non auditur,sed irridctur,depellitur il genibus,occiditur. anxquae superstitio ad eam illum crudelitatim adegit Inde Mago proci I injDr m eam terrdereti. rLiam, Ille asu Doit, aestris Iebmidas peruolat has, Et penua amplectrais es ti r talia supplex Hunc,'nquam, supplicem, obsecrantem per manes Anchisae, Iutiq. vitam , ad ea genua tamquam ad aram misericordiae coniugientem obstinate repudiat Aeneas, Sicfatus,galeam laeua tenet, atqaeresexa Ccruice orantis capulo tentis abdidit ensem. Quid ille Lucagus,S Lucagi rater in eodem lib. decimo non illi qu1dem mnaolantur ad busti ni, sed cum irritione quadana anaarissima contrucidantur in acie. Pius enim Aeticas ita co

ucasse nulia tuos currus fui 1egnis equorum

. 1felix palmas cui delabri redem. Pert per qui utrimet gemu irentes

70쪽

Vir Troianesine bane anima me miserere manui. Pluribus oranti Aeneas haud alia aud mmis, d. i morere, atremne deserefrater.

Tum latebras animae pectus mucrone recludit.

sed tamen is etiam eodem praesidio dissiluitur nodiis . Quamqua

mmdios non immolat Aeneas, neque tauquam hostias admouet ad tumulum, ipsis anten interficiendis illud agit , ut Pallanti ab hostibus occis,gratificetur,quod existimatrale miscricordi summaeq. in amicum extinctum pietatis ossicium quippe hoc etiam crediderunt antiqui defunctorum manes non modo sanguine illo delectari in perfundebatur rogus,ac tumulus.sed etiam repostemvehementissime vitionem,ac poenas ab ijs,1quibus essent occisi sic inquam, ut ero,

bundae,miserrimaeq . putarentur animae,quae iacerent inultae, quarumue mortem , aut iniurias nemo apud vivos ulcisceretur . ac nimirum imbutus opinione Lucanus, animam Crassi a Parthis interempti errare cecinit inultam , quia non dum in eam prouinciam Romanus exercitus ductus erat ad repetendas a Barbaris poenas hac institutus Ouid.Althaeam inducit,occisis a Meleagro alijs eiusde Meleagri morte postrema solatia dantem hac ante omnes inducti Griaecorum Tragici Polyxena morte placarunt Achillis interfecti manes hac demum Dido iam olim erudita , imminente obitu summam suae calamitatis

eam esse putabat, quod moreretur inulta . Quin Opis apud Virgilium ipsum libro undecimo, intem occisura, miniam Camillie de

mortuae sic consolatur. -

Non tamen datorem tua te fortuna relinquet Extrema iam morte,neque hoesne nomine Iethum Pergentes erit,autfamam patieris inulta . . Nam quicumq; tuum violaus munere corpus Morte luet merita.

Cum igitur Eneas in eo totus esset, ut Pallantis placaret manes, vel sacrificio funebri,vel ultione,captiuos illos reseruauit inserijs, obuios hoste coiixit gladio,virm prorsus ossicio Pallanti gratificaturuS, Ω-crificium,& vindictam exposcenti. Atq id de Turno etiam Usb d ic dum,& constituendu erit:cui sine dubio dedisset veniam,nisi Pallantis anima,cuius repente balthςus apparuit, illo sanguine placare voluis

si sed prosecto singularis nuxiciu est misericor limo debuerit vir

hum sirius moueripotius calamitate Pallatis,qui errabat inultus apud in . se de vindicta sollicitus , quam precidus, aut Magi,aut Lucagi,intutia Tum supplicantis inflecti coram quippe tanguipriae de requies Pan ii parabatur diximus . Quin a Turno reposcobae mas illasEuander hospes,de quoin eo Fullo maxim cogitatae