장음표시 사용
71쪽
Praxima quaeq. metitgladio,iatumque per agmen ardens limit nam erro. Tum verbum caede noua quiserem Pasiastiumrimini se omnia funt Mutis mense quas aduena imam Tune a se, deriseq. data. Hoc igitur agebat suo quailem iussicio,& voluntate, ut Euandri dol rem consolaretur; sed nimium quantum ad idem est officium incita. tus ipsius Euandri postulatim qui recepto Pallantis corpore, hoc distria nuncijs dedit in mandatis, ut ad Aeneam in regressu deferrent mortem se Turni peroptare vehementer,quae Pallandis animam, --um demulceret. Vadite, o hae Rugi memores mandata referte uδd itam moror invisam Pasiante perempto,
niuam debere ides meritis arat hi tis solus, Fortunaeq. locus non vitae audia quaero: Ne fas: sed gnato Manes perferreob imos Fuisset igitur inhumanus Aeneas, si Pallantis animam inquietam, hospitis Euandri postulata neglexiliet. Neglexisset autem,si Turnum ipsum,quantumui obsecrantena, postremunal si'plicium depreca tem audiuiuet.
Anali'uid in eo desideretur , aut sisseret.
Id placuit extremo loco quaerere;quia Caaesulanis habet dumqtra: hoc in primo libro reprehendat virum 'uod Meruacaturust, ine rem,quod in opere minus aini me rencstim videatur 4 ,-- eaneam ait esse illam Amoris in Ascanium metamorphosin. ω - mutationem extrinsecus acceriiram desiderari vero mulierim Traim ianarum hospitium,quae relinquuntur in littore,vel in citam mearum nulla mentio sit,dum alij Carthaginem omnes aduocantur . De Cupidinis illo episedio in Ascanium commutatii ondeo, ect redundas,ac vacans livere dismis erat vindice nodus illeineo
72쪽
sinis animis, verum etiam eorim Ducem impoterit :rmatura, tam
lintrabilis ea res videbatur, ut nisi aliquis interueniret Deus , qui Didonem flecteret, caperet, prioris viri obliuione quodammodo consopiret , incredibilis futura esset , nec ullam apud quempiam fident hibitura. Quis ero e Dijsinutibus h3nc aequius ibi undusabat in chinam,quam illoqui es beneuolentiae putabatur cisse conciliator eius stater,adu sus quem e Regina mi amoris ardentininus ficis
bus inflammandi Quod vero de curta,impersectin libri compostione dicitur, mul- tis refelli nominibus potest segisnum est satis. Quid inquam memoest,opinor,qui nό videat, seminas illas Troianas ni illa gregarias, ac vulgares adeoq. mirabitur nemo, si minus hospitio recipiantur, aut relinquantur in classe, velut impedimenta quaedam , inera nauium: cum praesertim Aeneae consilium sici,non resistere Carthagine, sed primo quoque tempore in Italiam soluere, Etenim si inter eas fuisset aliqua regia semina, vel primari , suisset sime dubio illo perbreui etiam tempore accipienda hospitio, S adhibenda conuiuio.Nunc autem cum vulgares essent,nillil erat necessescuram istam suscipere, aut earum mentionem aliquam sacere,dum AEneas, dum oratore , dum
Troianorum primi commemorantur
Suspicari praeterea licet, exceptas illas seminas hospitio fuisse cum' reliquis Troianisci sed tamen id non erat nemoria prodendum , aut perhibendum poetae versibus nominatim tum nulla,ut diximus,ellet inter eas tam magni nominis femina e praecis uam postularet apoc
73쪽
ab historica . . Conticuere omnes , c.
G hilius initio Libri secundilaliaestionem Proponimus,quia rei gestae videbatur ordo po- ululare , ut narrationis initium caperetur ab
T incendio Troiano,aut ab eo tempore, quo sta-Μ tu ost incensum Ilium classis illa sub Idaemontibus idornata soluit ex Antandro . Illud tamen in libro siccundo narratur, laoc in tertio: nec expositio poetica prius exordium narrandi fecit, quam septem ipsos annos errasset AEneas, ut Dido testatur in primo. Immo age,o a prim. die hospes origine nobis In dias, inquit,Danaum, casui . tuorum Errore . tuos nam te iam fotima portat Omnibus errantem terris, 2suctibus,aems . Quaerςudum igitur est, an ita necessc habeant ordinem perturbar
74쪽
poetae, ut aliud dare principium poenaati debeant, quam quod ab ipse a ci gesta serie sibi vident flerri r cum praescrtina Homeru in rutriusque structura operis idem secutus siti institutuna; nec inter poc- eas uniuersos alios numerare pollimus,qui contra secerint , quum Post Virgilium Latinos illos alterius elastis, Silium Italicum, Iuca' Dum,Valerium Flaccum, alios ex eodem ordine paucos . Si consulamus Horatium, sine dubio respondebat, p2ctatu rei gestari medio impositam omnino esse necestitatem p mavis inchoandi Miccialiter exponi, disponique posth poeticum argumentum. Ne reditum Diomedis ab inti ritu Meseagri, Nec gemino belum Troianum orditur ab ovo. Qu' loco citra fontrouersiam hoc tradit praceptum ingressionis:
. ordinis hae virtus erit,erimus, aut ego fallor, Vtiamnunc die Mam nune disentia diri Heruq isserat ' μωμυ in tempus omittat. Hoc amet,lis perna promis* earminis auctor. Sed tamen alism requirunt in hoc gene auctoritatem, ac doctri .naci Aristotelis 'uem dicunt, vel ea de re non praecepisse , vel alia sensio omnia, quam quae hic ab Horatio pronunciantur ex tripode. ruaman cap. v. poetices,ubi de fabulae magnitudine disserit, cum eam dixisset oportere, principio , medio, fine coagmentari, vesuti corpus apte, congruenterque compositum cx partibus, principium ita definiuit . Principium illud esse dicimus , quod non necessari post aliud est quo aliquid posterius necessario os . Docet igitur Ari , soteles principium illud esse, quod reliqua antecedit omnia id, ro quid est aliud,nisi quod ante gestum est Et monstri profecto simile videatur, si quod medium est,initio collocetur . Locum alium proserunt Aristotelis ubi sciene loquitur . Atque haec in ipso contextu ita sunt componenda, ut ab ijs, quae ante gesta sunt,nasci cones, sequentia videantur. Existimant enim eum velle, ut quae gesta priuS sunt,priore loco constituantur, quemadmodum fieri videmus in hii storica Iliacatione, inqua temporis,o im M Q
75쪽
Audiendi tamen isti meo iudicio non videntur: neque ob eas Ips rum rationes explodendi poetarum principes sunt , qui naturae tempori'. perturbarunt ordinem nec antiquorum omnium repudianda sententia est, qui semper existimarunt,hoc nomine potissimum hist
-riam ab Epica differre,quod illa dispositionem sequatur temporis, di naturae, haec artificiosam, permitatis i. temporibus collocationem accersitam mammo Guysostomus an oratione Troiana,non modo nominatim iliadem immutato renim ordine dui, uitani es e rit , verita etiam docet uniuers illum eundem esse morem, deniq institi tum omnibus, qui restas reddere credibiles oratione conantur. Cum Homeriis , inquit, fiscepisset explicandum Graecorum bellum
adueisis obianos. ω est aggressit;ab initio , sed aliunde, id quod
faciunt plerique omnes, qui mentiri, inc, ac mentiendo tamen mdem obtine amplicant enim omnia; nec quicquam ordine dicunt erati, eo modo facere se posse , ut mendacium multo mimii ppareat a In iudicijs haec cernere licet expresse,aliisq. sanE multis in secis uescallide tractatur artifici in mendacium . qui vero sic es demo strare voliuat, ut gestae sint , priora prius sicunt deinde post morata rium alia subiungunt, ut tempus, latio postulant. Haec ita inna est causa, cur Homerus noluerit in sui poematis expositione ordinen temporis,ac naturie seruare. Ex hac inquam Dionis Chrysis mi disputatione,non modo consicere , sed intelligere perspicue possumus. antiquorum illam opinionem fuisse,quae crederet, proprium esse poetarum in narranda, disponendaq. fabula ordinem inuertere, ac permutare. Videtur idem docuisse Quintilianus his verbis Vbi ab init ijs incipi ediim, ubi more Homerico a med ijs,vel ab ultimis Cum enim moren Homericum dicit,poeticum intelligit, aut epicum uniuerse Quin ita prorsu interpretandum puto prouerbi una allud,quod vulgo in eos usurpatum est , qui aliquid ordine peruerso facerent . ὁμηρικώς ἰνερον προτερον dicebantur quippe rem Homerice, hoc est poetice di sponere,postlicibitis prioribus,posterioribus antepossitis. Itaque Rodulphus Agricola in tertio libro de Dialectica Inuent. capite septimo,antiquorum iudicia sequutus,decernere non dubita-UIt, ac pronunciare,inter poeticam, historicamq; narrationem hoc esse discrimen vel maximum , quod historicus naturalem persequitur seriem,priora primo loco statuenS,secundo, tertioue posteriora;poeta rerum gestarum naturam, ordinemq. perturbat, a medij exordiens rebus,praetermulas aliquo commento , aut epissidio postmodum reprehendens. . .
M Aristotelem venesamus,quem isti nobis opponunt. Et quoniam primo loco coni dunt , nullam ab eo traditam esse in hoc genero
praeceptionem, id primum etiam nosialis dici demonstremus,deindς
76쪽
lom illos interpretemur, ubi contra sensisse videtur, quam uis, iam de dispositione poetica narrationis existimetur. In cap. poetices xxij. ubi de narrativa poesi, hoc est Epica dedita opera,consultoq. disputat, ita praeceptum noc, si mimi expresse pro . ponit, abdite certe,ac dissimulanter adumbrat. narrati* , inquit, imitatione illud constat; wrtere in ea fabulam vita tantumacii re perfecta sic constituere , quemadmodum constituitur in Tragoedia quae nimirum principio, medio,fine, in otiatin viam'. Huri
corpus,aut animal suis infinitumpartibus emciat, a quo praruli ris quaedam voluptas,delectatim nascatur . Constat item ciuisi in na ratiuae potae fabulam usitatis lustorijs dissimilem esse debere; quae summus tantum actionis expositionem habeyt , sed temporis ini tum vestis . Ex his Aristotelis verbis ratiocinari sic libet. Confirmae Aristoteles fabuli constitutionem in Epica similem esse oportere
constitutionibus Tragoediariam.Sed Tragica,ceterarumq. dramin xu carum expositio sermarum principium ducit a medio, vel furuiet g
stae,praeterita vero, superiora per epis ia coamentat, sex nar
raticines aliquorum hominum, qui ea pro re nata commemorant in
ter age viri confirmat igitur Aristoteles, Epicte qarrationis initia petenda esse a medio . Docet deinde constitutionem eandem Epicaedi, item sitatis iistorsis esses doeire igitur alio prorsu ut o di
dam esse,quam disponatur historia. At si temporis sequeretur ordinem, eodem plane modo disponeretur.Video respondere aliquςm Hsse, dissimilitudinem illam in eo positam esse, quod Epicae constitu- tionis una sit actio, historicae plures t ac vere quidem id video dici.
sed tamen hinc etiam consequens est, expositionem poeticam esse illo nomine dissimilcm,quod eum temporis,& rei gestae peruertat Ο dinem , quem historia diligentissime retinet, ut dicebamus . Cula enim ita unam actionem complectatur poeta, ut necesse habeat cete -- ra,quae praetermisit,epi dij adnectere, non potest eam actionem hi 'storico more, hoc est ordine temporis exponere quia cum addit digressiones illas,obliqua' narrationes rerum praeteritarum, temp ra confundit, ab eaque rerum serie naturali necessario discedit,quam constanter, denore perpetuo sequitur historicus . t omitteri, posset episodia, dicet aliquis, S Vlyssem in Ithacam, Aeneam in Ita- .liam ducere neglectis illis errorum narrationibus apud Alcinoum ac: Didonem. Negat id Epico piatae Qs esse, ae ius Aristot qui in eodem cap. paulo post laudans Homerum, fgnificat episodia illa est e perno cessaria, nec Epicam expleri posse partibus suis, nisi digressiones a dantur,atque operis appendices aliqua: Quamobrem, inquit, ob id etiam praeceteris divinus Homerus haberi rure debet, quod bellum '
quidem alioqui principuMnediri ac suae constim totum scri --
77쪽
vsus eris js est; sicuti catalogo, Nisi' quibus poesim ipsam Ioea,
pletiuit nais reddit. Alteritin ego locin proserre possum ex cap. ubi de fabularum principio, fine conquirendo praecisit in Hinc ino dum . Oportet ergo bene contextas inuitas, neque de sors tulit , teme e incipere, neque ubilibet desinermac teri nari.Quae praeceptio illud mihi videtur velle,quod paulo ante dixtinus sera qui peia doceret Aristoteles de principio labida si principium sume dum esseris initio rei gestir, quemadmodum navur tempusq.',
scribit. Quorsim enim adimonendus esset poeta, ne temere , ac se tuito initium operi faceret, si capiendum necessario esset ab iis, quae
gesta principio sunto illud ergo non dubie monito tam praeclaro di i in strat esse quidem exordiendum post initium rei gestae,sed videndum tamen esse, ne post illud initium , unde m ac temere exordiamur. Consulendos nimisum putat bonos poetasan prinii' Η
- - , qui haec exordia post initium rerum gestamim in lac riserinterque sucis Superest, ut de principij definitione ab Aristot tradita videamus; quam aduersari sibi sumpserunt veluti solidiminum suae sententiae
firmamentum . Cum enim dixerit, principium id esses, quod non necessario post aliud est, 'uonliquid posterius necessario est, existimant omnino,principium esse poematum debere ipsum rei gestae caput, quo nihil est prius , e quo posterius necestario aliquid est . Qui-hus vi respondeam, illud optimo iure contendori non posse Aristotelem id ibi velle,quod eum isti voluisse credunt, nisi pugnantia cun ijs dicat, quae, ut ante docuimus , de fabulae unitate scripta reliquit. Homerum enim eo nomine laudauit, quod belli Troiani errorumque lyssis partem sibi tantuininodo canendam susceperit, reliqua epistodi s attexuerit. Nam sit principium fabulae illud est, quo nihil est ge-
sum prius , male duxit initium Homerus , cum ab ea exorsus est rerum gestarum parte,quam multae prorsus antecesserunt. Existimo igi--tur Aristotelem eo loco definire principium illud artiticiosum, quod capitur a medio,vel certe post initium rei gestaeci ac definiendo pr nunciare,id eta fabularum principium exquisitum , atque laudatum, uod quamquam ex ipso rei gestae medio petitum est, ita tamen apposite, prudenterq ducitur, ut a rebus, quae antecedunt,aeque bene, secommodateq. duci aron potuissis videatur Id enim ipsis prope 'modum cernitur oculis in exordius Miner atque Virgilij quae a su periuribus oriri laude non potuerunt Itaque recte diei possime ene, quibus nihilst necessario prius,& posterius aliquid ne lamito sit Si enim aliquid prius cum Eulae non potitit esse, cuiquid prius necessario esse non debuit
78쪽
'Alia, quae produenni in medium dic Aristotele, affirmantes, in ipso eontextu poematis ita esse componenda omnia , ut ab ijs quae ante ' gesta sunt, nasci consequentia videantur, haec, inquam, puto aliorsum pertinere nec euna loqui de toto poematis textu, sed de illa poematis parte, qua sola,demptis epi dijS,ipsa rei summa continetur. Nomenim semper Aristoteles, cum de poemate loquitur, ita narinionem totam poematis intelligit, ut comprehendat etiam epi dia . Video quippe rem ipsam tantummodo , quae recta narrationes tur,in
terdum appellari ab eo, ac dici pinna , vel id, Mia totam is prium est ut in cap. xv. In dramatibus, inquit, enis libreui se debent:contra in Epopera sint longiora qualia viόetrius in Odyista, citius uitentum hoc in mitin annos pertinultos quid in peregriqnatus enti atus a Neptim relictus a suis; inq res dominicas sic haberet constitutas, ut abstinerentur operia procis,filius petere hinsidiis; diu multumque iactatus pelago,domit . iuva' peruenit: i cum aliquos agnouisset,sic in sinu civ ira sus es,inimicos ulcisceretur hoc itaque propriunxeris φρ- est cetera ad epis diapertinent. sic Aristoteles eo locos vim 3 gumentum retexit Odyssea . Videmus adeo ipsani allim narratis, ne rectam,poematis narrationem μ' iam dicere. Π
liqua omnia e tra narrationem propriam posita, tamquam adueni, tia quaedam Maccersita ipse pMmatis nomine nini conprehendere quod alibi etiam docet ecque in primis loco, quem pro . Moque sarij. Cum enim ait e rebus gestis prioraesse primo loco ponenda εν. de illa proculdubio loquitur rei gestae partes, quam silini sibi recta narratione canendam poeta quin sic est tractanda, ut priusca exponi oporteat, quae ante gestarunt,i consequentia postmoduni adiun8i non tamen hinc consequens est, res prieteritas episediis inverteri non posse: tim de his nullus eo loco sit sermo, sed solum de contextu rectae narrationis ab epis ijs abiunctae, ac separatae . Rei quippe gestae pars , quam sibi seponit Virgilius recta narratione tra tiandam, non est excidium Troianum,& AEneae secundum illud incendium a Troiano portu digressit; sed eiusdem Aeneae nauiganti Sixtremae tempestates , errore R., aduentus in Italiam, bella , victoriae. quibus e rebus id prosecto , quod gestum est prius , priore loco positum est inter extremas enim Aeneae te eitate erroresque nulla is prior est, quam quae illi accidit a Sicilia digresso prope Carthaginem. Quamquam alia etiam ratione possum Aristotelis dicta interpreta vi, ac dicere; priora apud illum este potiora nec aliud praecipere cuna ait e rebus gestis priora esse primo loco ponenda, quam potiora, cea, quae videntur aditum illustriorem facere posse pruno loco eis
79쪽
Inde toro pater Aeneas sic orsus ab alto
me enit ero scitatistur etiam aliqui, eur Aeneas non hic in do , sed alibi qum . tam saepe illo Patris nomine cohonestetur . -- trimus quidem seniores a Latinis. pellari rumq; patres; atque a Romulo ipso senatores illos centum,quos, sines, iravissimos gerat , patres irent dictos esse . sed Aeneas nondum ad sene xen ,κratemq. prouectam perueneratim ergo dicendus sit pater sunt qui respondeaticipatris nomen honoris interdum esse,ac reu rentiae titulum; flac semper ingrandiorem aetatem conferri, sed saepe in dignitatemac principatum. Sic enim Virgilius ipse appellat Ase gustiim non dum lenem,sed aetate florentem. Dum domus Aeneae, capitrii immisit axum Accolet imperium pater Romanus habebis. Et Horatius in sem secundo saura prima,haud aliter alloquitur eundem Augiistunt Auis tui amors ribendi te rapi aude Caesaris inuicti res diserrimulta Laborum Praemia laturus eiu dum Pater optime-τι Deficiunt, c. Quorum insistens vestigijs Ausonius, illo ipso nomine tam honorifico, reuerentiaeq. plenissimo Theodosium ornat.
Tu modo te iussi e Pater Romane memento Hinc videlicet narima,ut ijs,quibus opinione gentium,& summa de- heri reuerentia , S summus in homines esse principatus putabatur. patres a scriptoribus antiquis appellarentur, quod a Seruio docetur ad illud secundi libri Georg. Ηue Patre o Lenae eni. Quare nullum Deum esse ait, cui patris hoc epitheton attributum non sit; quia nullus est, qui aliquem non obtineat principatum. Quin ipsi fluuij,ac montes praecipui, quoniam colebantur pro ijs,4 principatum habere videbantur in alios, saepissime patres , hoc est in suo genere principe , ac rerum domini sunt apud poetas . Nam ce
nus Virgiliomator est, patς Neptunus pater Apenninus, pater Ina Wi chus
80쪽
erius Valerio Flacco . De Ioue Deorum principe nihil dicatur , qui pater saepius est apud antiquos , quam Iuppiter . Cum igitur Aeneas princeps esset,& ductor Troianorum, hoc est is, cui deberetur a Troianis honor,ac reueretia, putaru patrem a Virgilio dictum quasi Rege,d Principem; ex Homero nimirum desumpta loqued sorma, qui in Odiss. θ Vlyssem patre nominauit,cuius paulo ante laudauerat iuue tute. Haeae in summa istorum sentcntia est Aeneam propterea patrem dici,quod Dux esset, ac princeps Troianoru. intibus addere fide pos. sint serui illi, qui in Res. lib. iv. cap.v. Praefecto miritiae dicunt Pater, etsi rem grandem tibi dixisset Propheta , certc facere debueras c uae quidem, ut vere dicantur, posthabenda tamen ijs sunt, quae Iulius Scaliger in lib. poetices, cap. iij decernit arbitrando. Affirmat enim,)Eneam propter similitudinem quandam sic patrem dici,quemadmodum idem cognomentum tribuitur Iovi, qui profecto, non reuerentiae solum, aut rςligionis ergo, quae tanto Principi deberi videbatur,dictus est pater sed propterea nominatim, ut ait Polyhrrius ,
quod ad Iouem omnes omnino similiae tamquam ad auctore snγonturAdeo,inquam, Aeneam armellari patrem ast imitur,quo it manorum omnium prinobium esset, ac sens, laudari testem Virgislium ipsum;quod hoc explicaia docuerit eo veri . .
An vere iubati dracones inueniantur aliqui , quemas modum a Virgilio hiic effinguntur.
Eere autemgemini a Tenedo tranquiliaper alta Horres referenso immensis orbibus angues
Incumbunt pelago,paritem ad littora tendunt Pectora quorum interfusius arrecta, is q. Sanguinea exuperant undas, c. Iubas hasce draconibus a Virgilio datas, quibus omnino nullae dicu-tur esse, aliqui non probant. Sunt enim iuba belluarum crines e collo pendentes, quales in equis,atque in leonibus cernimus, nec alias
dici iubatas anmatim videmus , quam eas, i uis eius, di crines