장음표시 사용
131쪽
18. Potentes olim ac nobiles erant huius indigenae
regni, sed coniuratio clandestina servos armavit in facinus. Atque ut barbaris esse omne ius in viribus adsuevit, Vicerunt dominos serocia pares, sed numero praeivinentes. 19. Qui, confundente metu consilia,
ad Victoliatos discretos longius confugerunt, Obsequi defensoribus, ut in malis, Optabile, quam servire suis mancipiis arbitrati: quae deplorantes post impetratam veniam recepti in fidem, poscebant praesidia Iiberati: eosque iniquitate rei permotus, inspectante
omni exercitu, convocatos adloquutus verbis mollioribus Imperator, nulli nisi sibi ducibusque Romanis parere praecepit. 20. Atque ut restitutio libertatis haberet dignitatis augmentum, ZiZaim regem iisdem praefecit, conspicuae fortunae tum insignibus aptum profecto, ut res docuit, et fidelem: nec discedere quisquam post haec gloriose gesta permissus est, ni te- quam sui placuerat) remearent nostri captivi. 21. His in barbarico gestis, Bregetionem castra commota sunt: ut etiam ibi belli Quadorum reliquias, circa illos agitantium tractus, Iacrymae Vel sanguis eXstin .guoret. Quorum regalis Vitrodorus Viduarii filius regis, et Agilimundus subregulus, ultique Optimates, et iudices variis populis praesidentes, Viso exercitu in gremio regni Aulique genitalis, sub gressibus iacuero militum, et adepti veniam iussa fecerimi: sobolemque suam obsidatus pignore, ut obsequuturi conditionibus impositis, tradiderunt: eductisque mucronibus, quos
Pro numinibus colunt, iuravere se permansuros in fide.
XlII. 1. His sui narratum est) secundo finitis eventu, ad Limigantes Sarmatas servos ocius signa trans- serri utilitas publica flagitabat, quos erat admodum nefas, impune multa et notaria perpetrasse. Nam velut obliti priorum, tunc erumpentibus liberis, ipsi quoque tempus aptissimum nacti, limitem perrupere
Romanum, ad hanc solam fraudem dominis suis ho
132쪽
stibusque concordes. 2. Deliberatum est tamen. id quoque lenius vindicari, quam criminum magnitudo poscebat, hactenus ultione porrecta, ut ad longinqua translati amitterent copiam nostra Vexandi: quos herricula formidare monebat scelerum conscientia diu . tius commissorum. 3. Ideoque in se pugnae molem suspicati vertendam, dolos parabant, et ferrum, e preces. Verum adspectu primo Exercitus tamquam, fulminis ictu perculsi, ultimaque cogitantes, Vitam precati, tributum annuum, delectumque validae iuventutis, et servitium SPOPonderunt: abnuere parati, . si iuberentur aliorsum migrare, ut gestibus indicabant et vultibus, locorum confisi praesidio, ubi l ea post exactos dominos fixere securi. g. Has enim 'terras Parthiscus irruens obliquatis meatibus Istromiscetur. Sed dum solus licentius fluit, spatia longa
et lata sensim praeterlabens, et ea Coartans propE
exitum in angiistias, accolas ab impetu Romanorum alveo Danubii defendit, a barbaricis vero excursibus 'suo tutos praestat obstaculo: ubi pleraque humidio ris soli natura et incrementis numinum redund ntia, stagnosa et referta salicibus, ideoque invia nisi pe quam gnaris: et super his insularem amfractum aditu Parthψci paene contiguum amnis potior ambiens, terrae consortio separavit. 5. Hortante igitur prin cipe, cum genuino sustu ad citeriorem venere fluvistis, ripam, ut exitus docuit, non iussa facturi, sed ne η, derentur militis praesentiam formidasse: stabantq- contumaciter, ideoque propinquasse monstrantes, ut iubenda repudiarent. 6. Quae Imperator accidero posse contemplans, in agmina plurima clam distributo exercitu, celeritate Volucri migrantes Intra suorum acies clausit. Stansque in aggere celsiore eum paucis, et stipatorum praesidio tectus, eos, ne ferocirent, lenius admonebat. I. Sed fluctuantes ambiguitata
mentium, in diversa rapiebantur, et furori mista ver-
133쪽
stitia tentabant cum precibus proelium: vicinumque sibi in nostros parantes excursum, proiecere consulto longius scuta, ut ad ea recuperanda sensim progressi, sine ullo fraudis indicio spatia furarentur. 8. Iamque vergente in Vesperum die, cum moras rumpere lux moneret excedens, Prectis vexillis, in eos igne a miles impetu ferebatur: qui conferti, acieque densiore contracta, adversus ipsum prinei pena stantem sui dictum est) altius, omnem impetum contulerant, eum Oculis incessentes et vocibus truculentis. 9. Cuius furoris amentiam exercitus ira ferre non potuit, eosque Imperatori, ut dictum est, acriter imminentes, desinente in angustum fronte, quem habitum caput porci simplicitas militaris adpellat, impetu disiecit ardendi: et dextra pedites catervas peditum
obtruncabant; equites laeva equitum se turmis ngilibus insuderunt. I 0. Cohora praetoria ex adveI AOAugustum cautius Stipans, resistentium Pectora, moX-que terga fugientium incidebat: et cadentes insupe- rabili contumacia barbari, non tam mortem dolore, i quam nostrorum laetitiam horrendo stridoro nann - strabant: et iacentes, absque mortuis, plurimi suci i-
sis poplitibus, ideoque adempto fugiendi subsidio;
alii dextris amputatis; nonnulli ferro quidem intacti, sed superruentium collisi ponderibus, cruciatus alto silentio perferebant. 11. Nec eorum quisquam inter diversa supplicia veniam petiit, aut serrum proiecit, aut exoravit celerem mortem: sed arma iugiter retinentes, licet adflicti, minus criminis aestimabant, ultenis viribus potius, quam conscientiae suae iudicio vinci: mussantesque audiebantur interdum, fortunae non meriti fuisse, quod evenit. Ita in semihorae curriculo discrimine proeliorum emenso, tot procubuere
subito barbari, ut pugnam suisse sola victoria decla
12. Vix dum populis hostilibus Atratis, gregatim
134쪽
peremptorum necessitudines ducebantur humilibus extractae tuguriis, aetatis sexusque Promiscui: et sa-stu vitae prioris abolito, ad infimitatem obsequiorum venere servilium: et exiguo temporis intervallo de- eurso , caesorum aggeres, et captiVOrum agmina cernebantur. 13. Incitante itaque fervore certaminum fructuque vincendi, consurrectum est in perniciem eorum, qui deseruere prostia, vel in tuguriis latitantes oecultabantur. Hos, cum ad loca venisset avidus ba barici sanguinis miles, disiectis culmis levibus obtruncabat: nec quemquam casa vel trabibus compacta firmissimis periculo mortis extraxit. 1 . Denique, cum inflammarentur omnia, nullusque latere iam posset, cunctis vitae Praesidiis circumcisis, aut obstinate igni peribat absumptus, aut incendium vitans egressusque, uno supplicio declinato, ferro sternebatur hostili. 15. Fugientes tamen aliqui tela incendiorum. que magnitudinem, amnis vicini se commisere gurgitibus, peritia nandi ripas ulteriores Occupare posse sperantes: quorum Plerique submersi necati sunt, alii iaculis periere confixi: adeo ut abunde cruore diffuso meatus numinis spumaret immensi: ita per elementum utrumque Sarmatas vincentium ira virtusque delevit. 6. Placuerat igitur post hunc rerum ordinem cunctis adimi spem omnem vitaeque solatium: et post lares incensos raptasque familias, navigia iussa sunt colligi, ad indagandos, quos a nostrorum acie ulterior discreverat ripa. 17. Statimque, ne alacritas intepesceret pugnatorum, impositi lintribus per abdita ducti velites expediti, occuparunt latibula Sarmatarum et quos repentinus fefellit adspectus, gentiles Iem- hos si nota remigia conspicantes. 18. Ubi vero procul micantibus telis, quod verebantur, propinquare
senserunt, ad suffugia locorum palustrium se contu-
Ierunt et eosque sequutus infestius miles, caesis pluri-
135쪽
niis ibi victoriam reperit, ubi nec caute posse ennsistere, nec audere aliquid credebatur. 19. Post δε- aumptos paene diffusosque Amicenses, petiti sunt sine mora Picenses, ita ex regionibus adpellati conterminis: quos tutiores fecere sociorum aerumnae, rumOrum adsiduitate compertae. Ad quos opprimendos erat enim arduum sequi per diversa conspersos, imprudentia viarum arcente) Taifalorum auxilium, et liberorum adaeque Sarmatarum adsumptum est. 20. Cumque auxiliorum agmina locorum ratio separaret,
tractus contiguos Moesiae sibi miles elegiu Taifali proxima suis sedibus Obtinebant; liberi terras occupaverant e regione Sibi oppositas. 21. Limigantes territi recentibus subactorum eXemplis et prostratorum, diu haesitabant ambiguis
mentibus, utrum oppeterent an rogarent, cum utriusque rei suppeterent documenta non levia. Vicit tamen ad ultimum coetu seniorum urgente, dedendi se consilium t Variaeque palmae 34ctoriarum accessit eorum quoque Supplicatio, qui armis libertatem invaserant: et reliqui eorum cum precibus, ut Superatos et imbelles dominos ni spernati, fortioribus visis inclinavere cervices. 22. Accepta itaque publica fide. et deserto montium propugnaculo, ad castra Romana convolavit eorum pars maior, dissusa per spatia ampla camporum, cum parentibus, et natis, atque con 'iugibus, οΡumque vilitate, quam eis celeritatis ratio furari permisit. 23. Et, qui animas amittere potius, quam cogi Solum vertere putabantur, dum licentem amentiam libertatem existimarent, parere imperiis, ei sedes alias suscipere sunt adsensi tranquillas et fidas: ut nec bellis vexari, nec mutari seditionibus possint: Iisdemque eX sententia, ut credebatur, acceptis, quie- Vere paullisper, post feritate nativa in exitiale scelus erecti, ut congruo docebitur textu. 24. Hoc rerum prospero currente successu, tutela
136쪽
IlIyrico competens gemina est ratione firmata: cuius negotii duplicem magnitudinem Imperator adgressus. utramque perfecit. Exsules populos, licet mobilitato suspectos, acturos tamen paullo ierecundius, tandem reductos in avitis sedibus collocavit. Iisdemque ad M aliae cumulum, znon ignobilem quempiam regem, sed' quem ipsi antea sibi praefecere, regalem imposuit, bonis animi corporisque praestantem. 25. Tuli textu
recte factorum, Constantius iam metuente sublimior, militarique consensu secundo Sarmaticus adpellatus ex vocabulo subactorum, iamque discessurus, convocatis cohortibus, et centuriis, et manipulis omnibus, 'ribunal insistens, signisque ambitus et aquilis, et agmine multiplicium potestatum, his exercitum adloquutus est, ore omnium favorabilis, ut solebat: 26. Hortatur recordatio rerum gloriose gestarum, omui iucunditate viris fortibus gratior, admodum verecunde replicare, quae dipinitus delata sorte incendi, elante proelia, et in ipso correximus fervore pugurerum,
Romanae rei sdissimi defensores. Ruid enim tam
pulcrum, tamque posteritatis memoriae iussa ratione mandandum, quam ut miles strenue faelis, ductor prindenter consultis exsultet y 27. Persultabat Illyricum furor hostilis, absentiam nostram inanitate lumenti despiciens, dum Italos tueremur et Gallas: variisque discursibus vastabat extima limitum: nunc caratis po- .
boribus, aliquoties peragrans pedibus sumisia, non Dongressibus, nec armis in eius aut viribus, sed latro' einiis adsuetus Oeeultis, astu et ludiscandi parietate iam inde ob instituta g/nte nosIris quoque maioribuS
formidatus: quae longius disparati, qua ferri poterant, tulimus, Ieriores iacturas efficacia ducum vetari, osse sperantes. Ubi vero per licentiam scandens in maius, ad funestas provinciarum clades erepsit et crebras: communitis aditibus Raeticis, tutelaque peruigili Galliarum securitate fundata, terrore nulla re,
137쪽
130 AMMIANI MARCELLINI XVII, 13.
Iicto post terga, venimus in Pannonias, ut placuit nimmini sempiterno, Iabentia Frmaturi: cunctisque paratis, ut nostis, vere adulto egres3i, arripuimus negotiorum maximas mole8: primum, ne struendo textis compagibus pqnti telorum ossceret multitudo: quo opera leni perfecto, visis terris hostilibus et ealcatis, obstinatis ad mortem animis conat 98 resistere Samnaritas absque nostrorum dispendio stravimus: parique petulantia ruentes in agmina nobilium legionum Quados, Sarmatis adiumenta ferentes, attrivimus. Qui post aerumnosa dispendia inter discursus et repugnandi minaces anhelitus, quid nostra valeat virtus, experti, manus ad dimicandum paratas, armorum abiecto
munimine, pone terga vinxerunt: restareque solam sa-
Iutem contemplantes in precibus, adfusi sunt vestigiis Augusti elementis, cuius proelia fame compererant exitus habuisse felices. 2I. His sequestratis, Limigantes quoque tortitudine superarimus pari r interfectisque pluribus, alios periculi declinatio adegit suffugia petere latebrarum palustrium. 30. Hisque secundo snitis eventu, lenitatis tempus aderat tempestivae. Limigantes ad loca migrare compulimus longe discreta, ne in perniciem nostrorum se commovere possent ulterius: et pepercimus plurimias et Zizaim praefecimus liberis, dicatum nobis futurum et frum,
plus aestimantes creare, quam auferre barbaris regem : hoc decore augente sollemnitatem, quod iisdem quoque reetor tributus , antehac eleetus est et acceptus. 31. Quadrupleae igitur praemium, quod unus procinctus abrotrit, nos quaesivimus et res publica, primo ultione parta de grassatoribus noxiis; deinde, quod vobis abunde a ieient eae hostibus captivi. His
enim virtutem oportet esse contentam, quae sudora
quaesivit et dexteris. 32. Nobis amplae facultates, opumque sunt magni thesauri integra omnium patrimonia , nseatri laborea et fortitudo serrarint. Hoc
138쪽
enim boni Principis menti, hoc sueeessibus congruit prosperis. 33. Postremo ego quoque hostilia uocabuli apolium prae me fero, 'seeundi Sarmatici cognomen tum, quod vos unum idemque sentientes, mihi ne rit arrogans dicere merito tribuistis. f3 . Post hunc dicendi finem, concio omnis Macrior solito, aucta spe potiorum et lucris, Vocibus festis in laudes Imperatoris adsurgens, deumque ex usu testata, non posse Constantium Vinci, tentoria repetit lae- ta. Et reductus Imporator ad regiam, otioque bidui . . recreatus, Sirmium cum Pompa triumphali regressus est, et militarea numeri destinatas remearunt sedes. I XIV. q. Hisce iisdem diebus Prosper, et Specta tus, atque Eustathius, Iegati ad Persas, ut supra do- -imus, missi, Ctesiphonta reversum regem adiere, litteras proserentes Imperatoris et munera: poseebantque rebus integris pacem, et mandatorum m mores nusquam ab utilitate Romanae rei maiestatque discedebant, amicitiaeo foedus sub hac lege firmari debere adseverantes, ne super turbMdo Armeniae ver Mesopotamiae statu quidquam moveretur. I. Diu igitur ibi morati, cum obstinatissimum regem, nisi harum regionum dominio sibi adiudicato, obdi rescentem ad suscipiendam cernerent Pacem, negstio redierunt infecto. 3. Post quod, id ipsum conditionum roboris pari impetraturi, Iaucillianus missus est comes, et Procopius tunc notarius, qui postea nodo quodam violentae necessitatis adstrictus, ad res
139쪽
Iulium a C. Gallorum commodis consulit, et rabsque ab Omnibus ias servanssum curat. C. L. Castellorum GK Rheninn guαo receδ eruti moenia r tirute Rhenum transit, et hostili Alum - mae parte vastata V. Alamrannorum reos are pacem peteri mee euptivos restilendos .eompeti t. IL Barbationi magistro Deilatuv1 et uxori eius cur capita rabscissa sint iussu Constantia A. Hl. Reae Persarum Sapor Romanos totis viribus uregredi pι rvt. IV. . Antoninus protector cum suis Omnibus net Suporem truns xit: euvique in bellum Romanum sponte iam motum impeltit. I'. Ursicinus magister militum ex Oriente eDocutus cum tam venisset in Thraciam, remittitur in Mesopotamiam emto reversus, per Marcellimran Saporis urederit1ωι explarae. VI. por cum Chioniturum et Albunorum regibus Mesopotamiam iritriae. Romani suos Osi tigros incentiunt, agrestes in Oppi 'eompelrunt, Ne cAeriorem ripiam Euphrutis eastellis praesiuiis-gras communiunt, Septingenti equites Ilibriciunt nempianantes re Persis consieruntur in fugiam. Musiunt hinc Ursicinus, inae Marcellinus. IIII. Descripso Antidue, et quo e tum ibilagiones uc turmae in praesiuio fuerint. Emori O cα- stellia Romαna in filem recipit. N.
l. Haec per orbis varias partes uno eodemque anno sunt gesta. At in Galliis cum in meliore statu res essent, et Eusebium atque Hypatilina fratres sublimarent vocabula consulum, Iulianus confeXtis Succossibus clarus, apud hiberna, sequestratis interim sollicitudinibus bellicis, haud minore cura i rovinciarum fortunis multa conducentia disponebat: diligenter observans, ne quem tributorum sarcina praegrav et, neve potentia praesumeret aliena, aut ii versarentur
in medio, quorum patrimonia publicae clades auge
140쪽
lant, Vel iudicum quisquam ab aequitate des
pune. 2. Idque ea re levi labore correxit, ' q. ipsi, iurgia dirimens, ubi causarum cogebat magnitud personarum, erat indeclinabilis iustorum iniustoruin . que distinctor. 3. Et licet multa sint eius laudanda
tu huiusmodi controversiis, unum tameir sufficiet poni, ad cuius similitudinem acta Vel dicta sunt. 6. Nu- .nterium Narbonensis paullo ante rectorem accusatum φ. ut furem, inusitato censorio vigore pro tribunali palam admissis volentibus audiebat: qui cum infitiatione dependeret obiecta, nec posset in quoquam consutati; Delphidius orator acerrimus vehementer eum impugnans, documentorum inopia pexcitus exclumu- viti Aequis , floreauissime Caesar , nocens esse poteriit usquam , at negare a Merit ρ contra quem Iulianus o prudenter motus ex tempore, Ecquis, ait, innocens 4esso poterit, at aecusasse sui ciet 8 Et haec quidem e.
huiusmodi multa civilia. ω II. 1. Egressurus autem ad procinctum urgentem, cum Alamannorum pagos aliquos esse reputaret hostiles, et ausuros immania, ni ipsi quoque ad caeterorum sternerentur exempla: haere- anxius, qua vi, qua celeritate, cum primum ratio copiam tribuisset, rumore praecurso terras eorum invaderet repentinlis 2. Seditque tandem multa et varia cogitanti, ii lentare, quod utile probavit eventus. Maariobaudem . vacantem tribunum fidei fortitudinisque notae, nullo , conscio , legationis specie ad Hortarium miserat regem iam pacatum , ut exinde facile ad collimitia progressus eorum, in quos erant arma protinus commovenda; scitari possit, quid molirentur. sermonis barbarici perquam gnarus. 3. Quo fidenter ad haeo p tranda digresso, ipse anni tempore opportuno, ad ex-Pe hvonem undique milite convocato profectis, id inter potissima mature duxit implendum, ut ante pros- Ilarum fervorem civitates multo ante excisas introi .