Aristotelis Stagiritae Organum, quod Logicam appellant

21쪽

18 Aristotelis Vita.

ac Proxeni quam sculpendam cogitabam , trisque Nicanoris. Arimnesti vero quae perfecta est, suo statuatur loco , ut sit ipsius monumentum, quia sine liberis defunctus est. Matris quo-nue nostrae Cererem in Nemea locet, aut ubI-cunque videbitur. Ubi vero tumultum fecerit,

ibi S Pythiadis sublata ossa condat, sicut ipla

praecepit, sistat,& seruari Nicanoris votum quolpro illo vovimus. Animalia lapidea cubitorum quatuor Ioui seruatori, ac Mineruae servatrici In Stagiris. Hae testamentorum ipsius series fuit. Fertur autem ollas plurimas repertas esse, Lyconemque dicere . illum in pelui calentis olei lauari solitum , oleumque Venundare. Quidam Vtrem calentis olei stomacho illum imponere consueuisse tradunt, & cum se ad quiescendum

componeret , aeream spaeram tenere In manu

pelui subiecto , eo consilio, ut cum dormientis manu excussa sphaera in subditum aereum vas incidi siet, sono illius excitus exurgeret. Eius ei lepraeclaras istas sententias legimus. Interrogatus

uuidnam mendaces lucrarentur, Ut cum Vera,

inquit, dixerint, non illis credatur. Cum sibi plo-bro daretur, quod flagitioso homini m Hericorditer tulissct opem , non, inquit, mores miseratus sum, sed hominem. Amicis ac discipulis ista consueuerat dicere, ubicunque moraretur, Aspectus quidem a circunfuso aere lumen accipit, animus autem a disciplinis liberalibus. Saepe numero cum in Athenienses inueheretur,aiebat illos frumenta leges inuenisse verum frumentis quidem uti, non autem legibus. Studio. rum liberalium amaras radices, fructus, autem dulces esse alserebat. Rogatus quidnam cito

consenesceret, gratia, inquit. Quid sit spes,Vi-

22쪽

Aristotelis Vita. Is

gilantis,ait,insomnium. Diogene caricam

aIios tam prodigos,ac si continuo morituri Per contanti cur honesta forma praec'us congrimur, caeci, inquit, huiusce nierto

D et R'g xv quid ex stilosophia lucranmisset,lios,inquit, ut iniussus eam diam, ta

23쪽

dio Aristotelis Vita.

plerique per legum metum faciant. Interrogatus quo pacto discipuli egregie proficeret: Si excellentiores,ait,prosequentes tardiores non morentur. Loquaci homini cu illum improbe probris multis obtudisset, dicenti, num te satis obtudi ZHercle, inquit no tibi animum aduerti. Causanti cur stipem non bono homini dedisset, nam &ita contigisse ferunt: Non,inquit, homini dedi,

sed humanitati. Rogatus erga amicos quales esse debeamus,Quales, inquit, eos erga nos esse optamus. Iustitiam dicebat virtutem animi Vnicuique secundum dignitate distribuentem.Disciplinam optimum este dicebat viaticum ad se nectutem. Refert Phavorinus in secundo commentarioru illum crebro dicere solitum O amici,amicus nemo. Et ista quide ad illum reseruntur.Conscripsit aute & complura volumina, quae ut summa ingenij illius vis, ac praecipua circa Omne orationis genus exercitatio clarius eluceat, subnectenda necessario existimavi. De iustitia libros quatuor, de postis tres, de philosophia tres,de republica duo, de rhetorica Gryllus

Vnum , Nerinthus unum, Sophista unum , Menex enus Unum , Amatorius unum, Conuiuium unum, de diuitiis unum, Exhortationum Unum, de anima unum, de precatione unum , de nobilitate unum , de voluptate unum,Alexander seu de colonis unum , de regno Vnum , de doctrina Vnum , de bono tres , de Platonis legibus tres, de eiusdem republ. duos, Oeconomicus Unum,

de amicitia unum , Quid sit tolerare siue tolerantia unum , de disciplinis unum, de his , quae

in contentionem cadunt duos , Solutiones eorum quae in contentionem veniunt,quatuor, Diuisiones sophillicae quatuor,de contrariis Vnum,

24쪽

Aristotelis Vita.

de speciebus & generibus unum, de propriis

positiones de virtute tres,obiectiones unum, de his quae quot modis dicuntur, siue secundum propositum, unum , de elementis tres, de scientia unum, de perturbationibus irae unum, Moralium quatuor, de principio unum, Diuisiones septemdecim, Divisibilium unum,de interrogaritione & responsione duo,de motu unum,Propositiones unum , Propositiones contentiosae quatuor, Syllogismi unum,Priorum analyticorum nouem,Posterioru analyticorum maiorum duo, de quaestionibus ad disciplinam pertinentibus octo. de meliore unum, de idea unum, Termini Topicorum septem , Syllogismorum duo , λ- λογνικἰν dissinitiones unum, de eligibili &accidenti unum, de iis, quae ante locos sunt, unum,Topicorum ad dissinitiones duo , Perturbationum unum , Divisibilium unum, Mathematicus unum, Dissinitiones tredecim, Epiche rematum duo, de voluptate unum, Propositionum Vnum , de Voluntario Vnum , de pulchro Vnum .Quaestiones epicherematicae vigintiquinque, Quaestiones de amicitia duo, Quaestiones de anima Vnum , Politicorum duo, Potiticae auditionis , sicut Theophrasti, octo de iustis duo, Artium introductio duo, Artis rhetoricς duo, Ars Unum, alia ars duo, Methodicum unum, Artis Theodecti .introductionis unum, Artis poeticae libros duos, Enthymemata rhetorica, de magnitudine unum , Enthymematum diuisiones unum,de dictione duos de consilio unum, Collectionis duo, de natura tres, Physicon Vnum,

25쪽

11 Aristotelis vita.

nocratisq; philosophia unum, ex Timaei Archytaeque diiciplinis sumpta unum, Aduersus Meli si dicta unum, Aduersus Alcimonis dicta unum, Aduersus Pythagoricos unu, Aduersus Gorgiam

Vnum, Aduersus Xenocratem unum,Aduersus Zenonis scita unum, de Pythagoricis unum,de animalibus nouem,Anatomorum octo, Electio anatomorum unum, de compositis animalibus unxi, de fabulosis animalibus unum, de non gignendo Vnum, de plantis duo , Physiognomicon unum, Medicinalia duos, de monade unum Signa tempestatum unum, altronomicon speculatiuus Unu, de motu unum, de musica unum, Memoriale Vnum,Homcricarum ambiguitatum sex, Poetica Vnum, Naturalium secundum elementa triginta octo, Inspectorum problematum duo, Libera- Iium disciplinarum duos, Mechanicus Unum, . Problematu ex Democrito sex, de lapide unum, Parabolae unum, Inordinata xij. Exposita generatim xiiij. Iura unum, Olympionice unum, Pythionicae musices unum, Pythicus Unum, Pythionicorum argumenta unum , Dionysiacae victoriae unum , de tragoediis unum, Doctrinae unum, Prouerbia unum, Lex commendatitia Vnum , Legum , quatuor , Praedicamentorum Vnum, de interpretatione unum . Respublicae

urbium civiij. Seorsumque ad philippum depopulari , paucorumque & optimatum & tyran. norum re p. epistolae . Selymbriorum epiliolae, ad Alexandrum quatuor , Ad Antipatrum nouem, ad Mentorem unam, ad Aristonem unam, ad Olympiadem unam , ad Hephaestione Vnam, ad Themistagoram uncm , ad Philoxenum nam , ad Democritum versus , quorum ini-xium est, Sanctae deum, Elegiae, quarum est initium

26쪽

Aristotelis vita. 23

tIuna,Formosae matris filia: sunt in summa versus omnes plus minus quadragesies quinquies mille trecenti & triginta. Haec librorum illius series, hic numerus, in quibus quid agat summatim exponendum est,Duplicem esse philosophiae

rationem,alteram versari circa actus, appellarique πραέιIκν, altera in intelligentia & specu latione consistere, dc θεωρουλκουν dici. Ad actionem pertinere ethicen & politicen, qua in parte tum de publica , tum de familiari re agi. Ad intelligentiam Physicen logicόnque referri. Por-r b logicen instrumentum esse exactissimum. Eius cum geminam destinationem ac scopum subiecisset, verisimile ac verum,ad utranque duarum maxime rerum viribus nititur . Nanque ad verisimile seu probabile, oratoria dc dialectica, ad Verum autem analytica & philosophia usus est, nihil omnino omittens eorum quae vel ad inuentionem, vel ad iudicium, vel etiam ad usum pertinerent. Enimuero ad inuentionis adminicula , atque ad eas res, quae speculationi lc arti inseruiunt, propositionum multitudinem tradidit, ex quibus quaestiones , probabilium epiche rematum elicere affatim licet. Porro ad iudicandum analytica priora,& posteriora conscripsisse , prioribus assumptionum iudicia permittes,posterioribus collectionis exame trades. Caeter u ad iudicandu ea quae sub certamen cadunt, quaeq; in interrogatione versantur, & contentione sophisticorum argumentorti,atq; syllogismis atque his si1 milibus. Veritatis verb iudicium ea rum quide , quae secundum imaginationem sunt

astionum, sensum definiuit. Moralium vero, ubi

de re publica ,ac domestica,ubi de legibus agitur

27쪽

Σ Aristotelis vita.

mentem , finem autem unum exposuit, virtutis usum in vita perfecta. Felicitatem ait plenitudinem ex tribus maxime bonis constantem, iis nimirum quae in animo sunt, quae & priora viribus appellat, iis quae ad corpus attinent ut sunt bona valetudo, fortitudo pulchritudo, caeteraque his similia, atque iis quς extrinsecus veniunt, diuitiis, nobilitate,& claritudine, atque in hunc modum caeteris, quibus tertium locu assignauit. Virtutem ad beata vitam sibi minime sufficere dixit, quippe corporis bonis,exterioribusque indigere. Miserum atque infelicem fore sapientem , siue doloribus afficiatur siue inopia,& caeteris huiusmodi incommodis prematur. Vitium autem ad miseriam atque infelicem vitam sufficere, quantun- Iibet corporis affluat bonis . Virtutes ait, non se inuicem sequi. Fieri enim posse , Ut prudens quispiam, ac iustus, idemque intemperans at que incontinens sit . Sapientem quidem non

omnino perturbationibus vacare, Verum perturbari modice dixit. Amicitiam . equitate esse definiuit reciprocae beneuolentiae. Eius tres species esse tradidit. Esse quippe alia cognationis,aliam amatoriam, tertiam hospitalem. Amorem non modo congressionis verum & philosophiae esse. Amaturum qu 'que sapientem,atque accessurum ad rempublicam, ducturumque Uxorem, &cum rege Vna Victurum.Tribus autem generibus vitae constitutis primo quod in speculatione,sequenti uollinactu, & tertio quod in Voluptate consi stit:Speculatiuum genus semper praetulit. Libera les disciplinas ad apprehensionem virtutis mulatum conferre sensit. In descriptione rerum naturalium praeter caeteros rationem maxime secutu- est, adeo ut minimarum quarumque rerum reda

28쪽

Aristotelis vita.

diderit causas. Unde& naturalium commenta- oxum complura scripsit volumina. Deum sicut Plato incorporalem dissiniuit, eiusque proui- pertingere, psum vero immobilem esse. Porro terrena omnia ad coelestium congruentiam, ordinemque disponit Praeter elementa ista quatuor esse & quintum aliud, ex quo coeIestia consistant, eiusque motum orba cularem esse varium. Animam item in-

Corpoream, primamque esse ἐν chi e pocis nempe naturalis & organici potentia visesblibi 'myβ est Rutem ea iuxta illini, dupleYEntelechiam vero appellat .cuius sit species duae

'ae Mercuris statuae. Naturalis autem corporis di xa . nam sunt corpora alia quide manu Pari elaborata, ut sunt quae ab artificibus fiunt, putaturris atque nauis. Alia vero sic a natura proderit S 'x' ,α animalium Corpora. Porro organi

ad videndum oculus, aurisique ad audiendum. VirIute autem vitam habentis , utputa in seipsot . i. t *ς indum actionem autem , ut vigiti ,h - 'ΠΦmδm dicitur. Secundum habi um autem, Ut dormiens.Vt igitur & hic intelli a I 'x p entia. Multa igitur eiusmodi &a i ,α de aliis in hunc modum philosophatus est, quae perlongum esset numerare. Cunis enimon rebus summo studio atque industria fuit, inuentionisque incredibili copia viguit, ut

29쪽

1ς Aristotelis vita.

ex his quae supra annotauimus voluminibus constat, quae ad quadringetorum numerum fere perueniuns, de quibus nihil ambigitur. Nam sunt &alia complura, quae ipsi ascribuntur volumina atque sententiae.Verumenimuero octo fuere Aristoteles. Primus hic ipse . secundus qui Athenis rempub. administrauit,cuius etiam iudiciales leguntur orationes sane quam elegantes. Tertius

qui Iliadem Homeri scripsit. Quartus Siculus orator, qui ad Panegyricum Isocratis rescripsit. Quintus qui cognominatus est Mythus, Aeschinis Socratici necessarius. Sextus Cyrenaicus, qui de poetica scripsit. Septimus pgdotriba, cuius meminit Aristoxenus in Platonis vita . Octauus grammaticus obscurus & ignobilis , cuius de pleonasmo ars legitur. Huius autem Stagi-ritae philosophi complures quidem suere discipuli sed omnibus maxime praecelluit Theophrastus , de quomodo dicendum est.

30쪽

xandrini.

V IT Aristoteles genere Mace do, Stagiris, filiusNicomachi, qu Amyntae Macedoniae Regi medi. cana praestitit operam, ob eamque filium, que suscepit. ut patris

memoriam renouaret, Nicoma.

chum appellauit, ad quem item Nicomacheia scripsit. Matre Phaestide, qui ambo genus ab Aesculapio trahebant: cuius quidem rei fidem facit epigramma in Aristotelem his verbis factum:.Matre creatur Thastide, Nicomachόqueparente, Stirpe solepiadon Dusus Oristoteles. Post patentum obitum a quodam, qui publico Aternensium nomine peregrinos hospitio excipiebat,educatur : cuius de in ossicij memor non modo filium eius Nicanora enutrivit,& omni liberali instituit doctrina, sed etiam ut verum, &germanum tractauit. uinetiam ante mortem testamento cauit,ut filia Pythais in matrimonium eide Nicanori locaretur.cum adhuc adolescens