장음표시 사용
31쪽
esset, omni ingenuarum artium scietia excultus fuit, quod satis declarant commetarii, quibus res poeticas complcxus est, S scripta, quae in poetas edidit. Homericae item quaestiones , & libri artis Rhetoricae. Annos xvij. natus voce Pythiae, qua philosophari iubebatur , Athenas mittitur , ubi
cum Socrate treis annos coniunctissime Vixit, quo extincto ad amicitiam Platonis se contulit, qui cum xx. annos magno familiaritatis usu coniunctus fuit eamque diligentiam , & industriam ad disciplinas percipiendas ad hibuit, ut Plato illius sed eis non aliter appellarit, atque a deis lectoris.Neque vero fides habenda iis , qui existimant Aristotelem aperuisse Lyceum contra Platonem adhuc superstite. Qui enim hoc potui stet, cum Chabria, & Timotheus Atticarum copiarum duces opibus magnaquae potentia Athenis florerent & Platoni arcta necessitudine coniuncti essent3 Sed non desunt qui tradant ab Aristo. tele Lyceum constitutu in humanis adhuc agente Platone, ut multas hominis sententias conuelleret. Ad quos respondere satis habemus, no simpliciter quicquam contra Platonem statui, sed contra eos, qui Platonica decreta minus perspecta haberent.attamen si quid contra eum profertur, non absurdum iudicari debet, cum in hac
ipsa philosophandi ratione nihil discrepet ab
iis, quae Plato senserit:illius enim vox est, magis conuenire nos de veritate sol icitos esse,quam de quavis alia re. Quinetiam ad verbum ita scribit. Amicus quidem Socrates , sed veritas amicissima. Et alibi. Socratis, inquit, parua
cura agenda est, Veritatis autem magna.
. Hoc idem institutum Aristoteles tenuit, monimentaque Platonica immutanda censuit, cum
32쪽
& in huiusmodi consilio ab illo non discrepet,
quippe qui veritatis decus non conlepserit, cum tamen mirifico studio,egregi que voluntate Aristotelem fuisse erga Platonem constet ex Ara, quam ei consecrauit hac inscriptione: Ponit risFoteles pius hoc altare Platoni. Quem laudare nefas ora profana foret. Cum Platone multis ossiciis, S magna familiaritate X x. annos colunctus fuit, post cuius obitum ita euenit, ut Speusin us sBroris Potones filius scholam teneret, docendique munus susciperet, Aristoteles autem in Macedoniae urbem secederet, quo loci alumnu disciplinae suae Alexadrum conditorem habuit, magnaque autoritate in eius
regno praestitit. Nam apud Regem opibus & gratia florentissimus fuit, plurimaque opportune impetrauit mam multa studia, & ossicia in singulos priuatim,& in Universos publice contulit. Declarant epistolae commedatitiae, quae ad regem scriptae sub illius nomine feruntur ,& patria Stagi-ritae , quae cum euersa esset author fuit,ut ab eodem ipso instauraretur. Quapropter Stagetritae Aristoteli festum celebrant, quod Aristoteleum nominant, S mensem , in quo dies festo dicatus est, Stagiritem appellant. Egressiis quoq; Theophrasti patria , quam cum Alexander grauiter
vindicare cogitaret, periculo liberata est. Dein cum Speusippus e vita excessisset, Athenienses Aristotelem ad se inuitant,ac una cum Xenocrate scholae Platonis praeficitur. Xenocrates igitur in Academia docebat, Aristoteles in Lyceo. Ac non longo interuallo cum Athenae desecisent,
Aristoteles in Chalcida nauigauit, illud usurpas: Non patiar Athenies es in philosophiam semel,
ac iterum vos peccare. Iam enim Socratem e me
33쪽
dio sustulerant. Nec dissimulauit iudicium humapud Antipatrum,quam dissicile, & multi operisesIet, Athenis agere carme illud Homeri referes:
Ins p ris Dro cis sici mollesenescunt.
Ita peruersitatem morum Atheniensium indicabat. Macedoniam repetiit, ubi gratia & authori tate apud Reges,qui prouinciam illam tenebant, plurimum valuit, apud Alexandrum. Eu matrem
Olympiada apud Antipatrum, apud Philippum. Ad Alexandrum de regno librum scripsit, in quo
praecepta de regno administrando ei dat. Quinetiam se comitem Regi adiunxit in intimos Brachmanas proficiscenti,ubi & iam opus confecit, in quo memoriam C C L V. rerumpu.colligauit. Illum quoque sccutus est contra Persas
mouentem rubi cum bellum exortum ellet,lc Alexander mortem obiisset, in patriam reuertitur. Morum summam coluit moderationem, in Philosophia captum excessit humanum cum nullam
partem eius disciplinae impersectam explicatio. ne reliquerit sua . immo propria fretus solertia, cum pleraque adiecisset , uniuersam philosophiam castigauit, optimisque insti uxit praeceptis. Magnam item accessionem fecit ad artem disserendi, quadoquidem ab ipsis rebus normas, praeceptaque secreuit,& demonstrandi rationem cum via institui imam superioris memorii' Philosophi demonstrare quidem, ac euidentibus probationibus uti sciebant, sed demon lirare, ac euidentes probationes conficere ignorabant, atque idem illis usu veniebat, quod Sutoribus, qui coria secare non queunt , calceis autem uti probequeunt.Rerum naturalium indagationi quintam addidit naturam. Divinarum contemplationi,
quamuis nihil eiusmodi adiecerit, attamen ita docuit
34쪽
docuit,ut nihil, quatenus causa ferret, praetermiserit.Siquidem tantum abest,ut duntaxat,quae intra orbem continentur, quemadmodum nonnulli existimant comperta habuerit,ut etiam quae supra orbem habentur, probe tenuisse affirmemus.
quod quidem idem ipse Aristoteles probat viij.
naturalis auscultationis libro. Princeps, inquit, Causa neque per se, neque ex accidenti motu cietur. Atque ex hoc nimirum planum facit Deum neque corpus, neque patibilem esse. Vniuersum vitae tempus, quod vixit lxiij. annorum numero describitur. cum enim xvij. ageret annum Socrati operam dare coepi , quo praeceptore usus est triennio:in intimis,& necesiariis Platonis xx. annos fuit, a cuius obitu. - xxiij.an
35쪽
De Generis,Speciei,Disserentiae,Trop ac Mccidentis natura.Se eorundem commu- nitatibus,ac disserentiis.
PROOEMIVM. CA P UT LV M sit necessarium Chrysa ori& ad eam, quae est apud Aristotele praedicamelorum doctrinam, nosIe quid sit genus , quid differentia, quid species, quid proprium,& quid accidens:& ad definitionum assignationem, & omnino ad ea quae de diuisione & demonstratione sunt:utili existente istarum rerum speculatione , compendiosam tibi traditionem faciens, tentabo breuiter , velut introductionis modo, ea quae ab Antiquis dicta sunt aggredi:ab altioribus quidem quaestionibus abstinens, simpliciores vero mediocriter coniectans
36쪽
ctans.Mox de generibus & speciebus, illud quidem siue sub sillant, siue iis solis nudis intellectibus posita sint: Et siue subsistetia corporalia sitit
an incorporalia:Et vir u separata, an in sensibilibus posita.&circa haec consistentia,dicere recusabo. altissimum enim est huiusmodi negotium,& alius maioris egens inquisitionis. Illud vero quemadmodum de his,ac ae propositis ' magis probabiliter Antiqui tractauerunt,& horum ma xime Peripatetici, tibi tunc tentabo monstrare. ηου De Geuere. Caput II. magis to -VIdetur aute neq; genus neq; species simplici ςς
ter dici. Genus enim dicitu ,- ω ni in Helain, Hae I. top.
quod amodo se habetiu ad unuinuice collectio:secudu qua sig-manorum dicitur genus , ab unius scilicet habitudine idico autem Romuliὶ & multitudinis lia Ἱακῖνει bentium aliquo modo adinvicem eam, quae ab Alῶν , Oillo est, cognationem secundum diuisionem ab aliis generibus dictii m. Dicitur autem & aliter 'rursus genus, quod est uniuscuiusque generationis principium i vel ab eo qui genuit, vel ab eo loco in quo quis genitus est. Sic enim Orestem . quidem dicimus a Tantalo habere genus, Hylum autem ab Hercule. & rursus, Pindarum quindem I hebanum elle genere, Platone vero Atiae niensem. etenim patria principium quoddam est uniuscuiusque generationis, quemadmodum de pater. Haec aute videtur promptissima esse significatio. Romani enim dicuntur, qui ex genere
descendunt Romuli,& Cecropidae, qui a Ceci Pe , ' & horum proximi. Et prius quidem appel- '
latum est genus uniuscuiusque generationis prim Mnt.addiscipium: dehinc etiam & multitudo eorum, qui gens
37쪽
uidentes Sc ab aliis separantes, dicebamus om nem illam collectionem Romanorum genus. Aliter autem rursus genus dicitur , cui supponitur species : ad horum fortasse similitudinem dictum. Etenim principium quoddam est huiusmodi genus earum,quae sub ipso sunt specierum. Vi
detur etiam multitudinem continere omnCm,
. Gr4. quae sub ipso sunt, specierum.Tripliciter igiturno habent cum genus dicatur, de tertio apud Philosophos mecurum. sermo est: quod etiam describentes assignaue runt, Genus esse, d icentes , quod de pluribus Zedisserentibus specie in eo quod quid est praediiacatur, ut animal. Forum enim quae praedicantur,
Id. brimo alia quidem de uno dicuntur solo . sicut indi- i. uidua , ut Socrates , & hic, & hoc: alia Vero de
pluribus, quemadmodum genera , α species, differentia , & propria. SI accidentia communi ater sed non proprie alicui. est autem genus qui-- dem, ut animat: species vero , ut homo : differentia autem , ut rationale : proprium, ut risibile: accidens , Ut album, nigrum, sedere. Ab iis
igitur, quae de uno solo praed i cantur, differunt genera: eo quod haec de pluribus pr dicantur. Ab iis autem rursus quae de pluribus: a incciebus quidem, quoniam species etsi de pluribus praedicantur,non tamen de disserentibus specie sed numero. homo enim cum sit species, de Soci a te & Platone praedicatur, qui non specie dime runt, sed numero: animal vero, cum sit genus, de homine, & boue , & equo praedicatur , quidisserunt a se inuicem specie, non numero so- Ium. A proprio vero differt genus: quoniam proprium quidem de una sola specie , cuius est pro
is prium praedicatur , &de iis, quae sub ipsa speciesvht indiuiduis: quemadmodum risibile de ho
38쪽
mine solo, & de particularibus hominibus: genus autem non de una specie praedicatur , sed de pluribus & differentibus. A differentia vero, δίab iis, quae communiter sunt accidentia , differt genus: quoniam & si de pluribus & disterenti bus specie praedicantur differentiae, & communiter accidentia, non tamen in eo quod quid est praedicantur, sed in eo quod quale quid est. In terrogantibus enim aliquibus, quid est illud , de uo praedicantur haec, genus respondebimus,ifferentias autem & accidentia non respondebimusmon enim in eo quod quid est praedicantur de subiecto,sed magis in eo quod quale quid est: interroganti enim quale quid est homo , dicimus quod rationale : dc quale quid est coruus, dicimus quod nigrum . est autem rationale quidem dimerentia , nigrum vero accidens.quando autem quid est homo interrogamur . animal respondemus, est autem hominis genus animal. Quare de pluribiis prςdicari diuidit genus ab iis quae de uno solo eorum,quF sunt indiuidua. praedicantur. hoc vero, de disserentibus specie , separat ab iis, quae sicut species praedicantur, vel sicut propria. in eo autem quod quid est praedicari diuidit adimerentiis & communi 'cr accidentibus, quae no in eo quod quid est, sed in eo quod quale quid est , vel quomodo se habet via uin- quodque praedicatur de iis , de quibus praedicatur. Nil igitur superfluum, neque ' minus contiaret generis dieia descriptio notionis. De Specie. Cap. III.
iusque forma:secundum quam dictum est.Pri . . ..
ma quidem species digna est imperio. Vicitur L r P μμ autem species & ea, quae est sub assignato gene
39쪽
re : secundum quam solemus dicere hominem quidem specie animalis, cum P genus animal.
. , -- album autem coloris speciem : triangulum Vero
o ' his ae spe etem.Quod sit etiam genus assignan es speciei meminimus dicentes , quod de& differentibus specie, in eo quod quid est αdicatur,& speciem dicimus id Quod sub amnio genere essi nosse oportet quod, quoniam &nus alicuius est genus,&species alicui P si eie, utrunq. utriusq; , iccirro necesse est m Vtro' .rumque rationibus utrisque uti. Α'g gsic speciem.Species est, qirae& de qua genus in eo quod quid est P ἰAmplius autem sic quoque . Species est , quae de pluribus& differetibus numero in eo quod quia est praedicatur. sed haec quidem assignatiocia istimet est & quq solam species e on au m
& genus: aliae vero erunt etia non rum.Planum autem erit quod dicitur*o cis. In unoquoque praedicamento sunt quaedam ge
ner Ii: mar & rursus alia specialissima : & inter generalissima & specialissima sunt alia, quX U-nera & species' dicuntur eadem .Est antem generalissimum quidem supra quod nullum aliud sit superueniens genus. Specialissimum autem est, post quod non est alia inferior species. Inter gneralissimum autem V specialissimum alia, qtiet genera & species sunt eade .ad aliud tamen M. ad aliud sumpta.Fiat autem in uno quidem praedicamento manifestum quod dicitur. Substantia est quidem & ipsa genus: sub hac autem est corvus,&sub corpore animatum corpus : sub quo animal. sub animali vero rationale animat: iunnuo homo. sub homine vero Socrates & Plato,
di qui sunt particulares homines. Sed horu sub
40쪽
stantia quidem generalissimum est, & quod genus solum homo vero specialissimum, & quod solum species. corpus autem species quidem est substantiae, genus vero animati corporis. sed &animatum corpus species quidem est corporis.
genus vero animalis. rursus animal species quidem est corporis animati, genus vero rationa
lis animalis. sed rationale animal species quidem est animalis, genus autem hominis. homo vero species quidem est rationalis animalis,non autem genus particulariti hominum , sed solum species. &omne, quod ante indiuidua propinque praedicatur, species erit solum, non etiam
Gener si ac steciem in praedicamento Sub ntia ordo. Genus substantia generalissimum. Species Corpus genus. Species Animatum corpus.& genus. Species Animal.& genus. species Rationale animal.& genus. species
specialissima. Particulares Socrates & Plato. homines. Quemadmodum igitur substantia cum suprema sit,ed quod nihil supra eam sit, genus est generalissimum : sic etiam homo cum sit species, postquam non est alia species, neque aliquid eo-xum, quae postunt diuidi in species sed solum im