장음표시 사용
451쪽
tantum 3c essectivum selicitatis , salubre superati sanitas autem salubre minus superabat, quare plus su petat esse istiuum felicitatis salubre, quam sanitas salubre quapropter effectivum selicitatis melius lanitatevtianifestum igitur, quod eligibilius effectiumn felicitatis , quam sanitas : nam α o. Locus . idem plus superat. Amplius, melius est quod prideclarario. pter se,&honorabilius, 3 laudabilius.Vt amiciatia diuitiis, di ius it; κ nitate,& robore: na illa quidem propter se honorabilium, haec vero non propter se, scd propter aliud : nullus enim honorat diuitias propter se, sed propter aliud: amicitiam vero propter se , & si nihil nobis debeat aliud ab ea esse.
nensiam aliquam conspicere alterius ad alterum. videndum ex iis quae sequuntur. Nam cum. Locin. Consequens est maius bonum hoc eligibilius, si declarat O. autem sint consequentia mala, cui consequens minus malum, hoc eligibilius. Nam,cum utraq;
snt eligenda. nihil prohibet molestum aliquid sequi: iupliciter autem ab eo quod sequitur con-r siue ratio, nam & prius, & polierius sequitur : ut addiisentem ignorare prius, scire autem Polle,rius: melius autem ut plurimum, quod pollerius sequitur : sumendum igitur eorum quae sequunturo, quodcunque fuerit Utile . Amplius , Plura bona
alteris insunt,ut pauciora in pluribus. Instantia, s alicubi, alterum alterius gratiamihil enim eligibiliora utraque quam unum: ut sanum neri, &sanitas, quam sanitas, eo quod sanum fieri pro-
452쪽
pter sanitatem eligimus. Et no bona,bonis nihil prohibet eligibiliora esse, ut felicitatem:& aliud
aliquid quod non est bonum, iustitia & sorti udi'. t. i.
ne. Et eadem cum Voluptate magis, qu in sine VO L .his luptate:& eadem cum indolentia, quam cum tri- ''
valet,in hoc etiam eligibinus. Vt carentia militiae in senectute magis, quam in iuuentute:magis enim in senectute Valet.Secundum haec autem,&prudentia in senectute eligibilior:nemo enim i uenes eligit duces, eo quod non constat eos prudentes esse.Fortitudo autem e contrario: in iuuentute enim magis necessaria secundum fortitudinem operatio:similiter autem & in temperantia, magis enim iuuenes quam senes concupiscetiis
molestantur. Et quod in omni tempore,vel in pluribus utilius.Vt iustitia.& temperantia, fortitudi' .loesu. ne:nam ille semper, liqc autem aliquando utilis, deela tio. Et quod,cum omnes haberemus, nihil altero in- 18. Lem. digeremus, quam quod cum haberemus, indigς- deelaratist. remus reliquo. Vt in iustitia & sortitudine: nam
non si omnes essent iusti, nihil utilis tortitudo, si 1.)M.
vero omnes essent fortes,Vtilis iustitia. Ampliuβ d. laratio. ex corruptionibus, S abiectionibus , & generationibus,& sumptionibus,& contrariis. Quorum enim corruptiones malae. ipsa eligibiliora : similiter autem & in abiectionibus, dc in contrariis: inam si abiectio , vel contrarium sugibilius est, ipsum eligibilius in generationibus aute, & sumptionibus e contrario. Quorum enim sumptio- 3O. locus.
nes , & generationes eligibiliore, ipsa quoque declarario. eligibiliora. Alius autem locus est. Quod pro- 3r. t u .pinquius bono,melius, atque eligibilius. Et quod declarario . similius est bono, ut iustitia, iusto. Et quod melio- 32. ιοι M.
xi eorum est similius, quemadmodum Aiacem declaratio et A
453쪽
vlysse dicunt aliqui meliorem esse, eo quod similior est Achilli. Instantia huius est, quod non verum sic: nihil enim prohibet non qua ratione optimus est Achilles eadem similiorem esse Aiacem cum erit alter quidem bonus, non similiter autem. Considera naum autem si & in ridiculosioribus sit simile : ut simia homini quam equo, cum non sit similismon enim est simia melior. similior tamen est homini. Rursum in duobus si hoc quidem meliori, illud autem peiori est similius, erit melius quod meliori est similius. Habet autem & hoc instantiam et nihil enim prohibet hoc quidem meliori parum simile esse, illud autem peiori valde:ut sit Aiax quidem Achilli parum, Vlysses autem Nestori valde: visi hoc quidem meliori in peioribus: illud autem peiori in AZivi melioribus:Vt equus,asino,& similia homini. Eti Ahis maXime insigne, eo quod minus tale. Et 4 .his quod dissicilius:magis enim amamus, cum habel.) mus,quod non est facile adipisci. Jt quod magis' proprium, eo quod communius. Et quod malis incommunius mam magis eligendum quod nul-TI, μη - la molestia sequitur , quam quod sequitur. Amplius, si hoc illo melius,& omnino optimum eorum,quae in hoc, melius eo quod in altero optimum.Ut si melior est homo quam equus, opti-38.Ioeus. mus homo optimo equo melior. Et si optimum declaratio. optimo melius,& simpliciter hoc illo melius: ut 39. lacus. si optimus homo optimo equo melior, dc simpli- declaratio. citer homo,simpliciter equo melior. Amplius, easso .locus. quae Volumus amicos participare , eligibiliora,
ai. locus. quam quae non. Et quae ad amicum agere malu-
declaratio. mus, quam quae ad quemlibet, illa eligibiliora. Vt iuste agere, dc benefacere, magis quam videri, -- nam amicis benefacere volumus magis quamvii deri:
454쪽
deri: quibus ibet autem E conuerso. Et quae sunt γ.loesu. ex circunstantia necessariis meliora, aliquando autem & eligibiliora. Melius enim quam viuere bene vivere bene autem vivere est ex circunstantia: ipsum autem vivere necessarium. Aliquando autem meliora non etiam eligibiliora: no enim
si meliora, necesIario quod eligibiliora:philosophari siquidem melius quam Iucrari, sed non magis eligendum indigenti necessariis. Ex circun- stantia autem est, quando existentibus necessariis, alia quaedam adiiciuntur bonorum. Pere autem fortasse eligibilius quod necessarium est,melius autem quod ex circunstantia. Et quod non e st ab alio exquirere, quam quod est, & ab alio. Quale sustinet iustitia ad sortitudinem. Et si hoe 4 - ος-- quidem sine illo eligedum,illud autem sine hoe deςlararie.
non. Ut potestas sine prudentia non eligenda,prudentia vero sine potestate cligenda.Et duorum, si qs. Acim alterum negamus, Ut reliquum videatur nobis declarari . inesse: illud eligibilius, quod volumus nobis videri inesse.Vt laborem diligere nos negamus, Vt 4ς.locu ingeniosi esse videamur. Amplius, pro cuius absentiam inus increpandi sunt moleste serentes, hoc magis eligendum. Et pro cuius absentia non ' moleste ferentem magis inerepandum : id eligi
lii Meliorum, Eligibiliorsimque lici. Cap. III. plius eorum, quae sunt sub eadem specie, 48.loe . quod habet propriam virtutem,eo quod non habet , virisque autem habentibus , quod magis habet,eligibilius. Amplius,si hoc quidem facit . bonum illud cui adest , illud autem non faciti Α' μμ 'quod facit,eligibilius. Quemadmodum & cali.
455쪽
dius quod calefacit, eo quod no.Si autem 'trunque facit, quod magis facit, aut quod melius , de principalius facit bonum : ut si hoc quidem ani- φ' μ μ' mam illud autem corpus. Amplius autem a Casi declarin ρ- Vsibuq. & actionibus, & operibus, & haec ac illis.Sequuntur enim sese inuicem : ut si quod iuste est: eligibilius quam quod fortiter, & iustitia fortitudine eligibilior: dc si iustitia quam sortitudo eligibilior, & quod iuste quam quod sor, liter similiter autem&in aliis. Amplius si aliquo' eodem hoc quidem maius bonum est , illud autem minus .magis eligendum maius aut si maiore maius fuerit alterum . Sed & si duo quaedam uno aliquo sint eligibiliora:quod longe eligibilius, eo quod minus est eligendum, eligibilius. Amplius , cuius eli superabundantia eligibilior, & ipsum eligibilius. Ut amicitia pecuniis: nam eligibilior superabundantia amicitiae, quam pecuniarum. Et id cuius magis eliget quis ut ipse sibi causa sit,quam cuius alter.Vt amicos pecuniis. Amplius, ex appositione si eidem appontum aliquid, quod totum eligibilius facit. Cauere autem
oportet extendere ad ea, in quibus altero quidem appositorum utitur commune, vel alio quolibet modo cooperatiuunt est,reliquo autem non utitur, neq; cooperativum est : ut serra, & falce cum
alte fabrili nam eligibilior serra consociata, simpliciter autem non eligibilior. Rursum, si minori appositum aliquid quod totum maius facit. Similiter autem, S ex ablatione: quo enim ablato ab eodem, quod restat eli minus , illud na ius erit 3. ιμ-- quod ablatum reliquum minus facit. Et si hoc quidem propter se, illud autem propter gloriam eligendum.Vt sanitas pulchritudine Terminus autem eius,quod est ad gloria, quod nullo conscio,
456쪽
non studet et inesse. Et si hoc quidem propter se, sq. tiem M propter gloriam eligendum:illud autem propter alterum tantum. Et Vrrvnuis magis propier so laeus
se honorandum hoc & melius,&eligibilius.Honorabilius utique fuerit secundum se, quod cum nihil aliud debeat esse , propter se eligimus inagis. Amplius , diuidendum quoties quod eligen- ει dum est dicitur.& quorum gratia: Vtilis,vel honesti vel delectabilis. Nam quod ad omnia. , vel ad plura est utile,eligibilius fuerit eo, quod non sic . Si autem eadem vivisque insunt, Viri magis insint considerandum .:Vt utrum delectabile, ci l. ihonestum,an utile magis. Rursum, quod propter ' 'melius eligibilius. Vt quod propter virtutem, quam quod propter delectationem. Similiter autem,& in fugiendis. Nam magis est fugiendum, O .locu . quod magis impedit virtutes,ut aegritudo turpitudine:nam & voluptatis,& eius, quod est studio. sum esse, prohibentior est aegritudo. Amplius ex ς .hem. similitudine inonstrari potest fugiendum, & eligendum quod propositum est. Nam minus eligendum huiusmoai, quod aeque oc eligeret aliquis & fugeret: altero quod eligendum est tantum. ad se inuicem igitur comparationes squemadmodum dictum est in faciendum. De eligendis,ctfugiendis documenta,ct
p. IIII. I Dem autem loci utiles, & ad demonstrandum, - - quod uis eligendum,& fugiendum.Nam aufer Documeriste solum eam oportet s quae ad alterum eli 3 prae- prim m. eminentiam . si enim quod honorabilius. eligibilius:& honorabile eligendum: & si quod utilius, eligibilius :& utile eligendum:similiter autem &in aliis quaecunque huiusmodi habent comparationem
457쪽
tionem.In aliquibus autem statim secudum eam, quae ad alterum est comparationem:& quod eli-- - gendum Vtrunque,vel alterum dicimus.Vt quan-3 - 1 hoe quidem natura bonum, illud autem non se ιρ- ' natura bonum dicimus: nam quod natura bonum, manifestum quoniam eligendum cst. Sumendum autem quam maxime uniuersales lo-1 cos de eo, quod est magis & minus mam sic sumpti, ad plura utiles erunt . Fieri autem potest, ut eorum,qui dicti sunt, quosdam Vniuersales magis quis faciat parum transmutans secundum T '' ' Ippellationem.Vt quod natura tale,eo quod non natura tale, magis tale. Et si hoc quidem facit, illud autem non facit quod habet tale cuicunq; insit: magis tale quod interdum facit tale quam quod non facit. si autem utrunque facit,ciuod mac.Locuti gis facit tale. Amplius,si eodem aliquo,hoc quidem magis, illud autem minus tale. Et si hoc tali magis tale, illud vero non tali tale , manifessum quoniam primum magis tale. Amplius, ex additione: si eidem additum, aliquod totum magis ta7 Lq με' lae t Aut si ei quod minus est tale additum,to. ιρρηε' tum m g x tale facit. Similiter autem & ex ablatione: nam quo ablato reliquis reliquum, minus
dici rotist permixtiora,magis talia. Vt albius quide nigro 3- ρέμμον Impermixtius. Amplius, praeter ea quae dicta sunt μφ' prius quod magis suscipit propriam propositi ra torotiρ- honesti Vt si albi est ratio color disgregativus visustalbioris est, color magis disgregativus visus. Si autem particulariter,& non uniuersaliter problema ponatur, primum quidem dicti uniuersaliter constructiui, vel destructiui loci omnes ut, Ies.Vniuersaliter enim interimetes, vel costruentes,& particulariter monstramus: nam , si omni
458쪽
inest,& alicui & si nulli inest,nec alicui. Maxi- docume. me autem opportuni,&communes loci, qui sunt tum. ex oppositis,& coniugatis,& casibus Nam simili deelaratio. ter probabile est existimare, si omnis voluptas bonum 3 tristitiam omnem malum esse: & si aliqua voluptas bonii , & tristitiam aliqua esse malum. Item, si aliquis sensus non est potestas,& insensibilitas quςda non est impotentia,& si quoddam opinatum disciplinatum, opinio quaedam disciplina: rursum, si aliquod iniustorii bonum,&iustorum aliquod malum et & aliquod eorum, quae iniuste,malum,& aliqud eorum, quae iniuste bonum:& si quoddam delectabile fugiendum,&delectatio quaedam fugienda: secundum haec autem Sc si aliquod delectabile utile , delectatio , qu dam utilis. Et in corruptiuis , ute, & genera. tionibus,&corruptionibus similiter am, si ali quod corruptiuum delectationis vel disciplinae a toratio. bonum est,erit quaedam delectatio, vel disciplina malorum:similiter autem & si corruptio quaedam disciplinae bonoru,vel generatio malorum, erit quaedam disciplina malorum. Vt si obliuisci quae quis turpia egit bonorum est, vel reminisci
malorum, erit scire quia quis turpia egit, malorum, similiter autem S in aliis:in omnibus enim
similiter probabile. Amplius ex eo quod est ma 6-cumegis &minus,&similiter : si enim magis quidem tum. eorum quae sunt ex alio gentae aliquid tale, illo dcclaratis. rum autem nihil est, neque quod dictum est erit
tale . Ut si magis quidem disciplina quaedam bonum, quam Voluptas:nulla autem disciplina bonum,nec voluptas:bonum erit: & ex eo quod est similiter quidem & minus eodem modo. Nam
erit & interimere,& construere: Verumtamen ex
eo quod est similiter, utraque: ex minus autem, constru
459쪽
construere solum, destruere autem non: si enim similiter potestas quaedam bonum,& disciplina: est autem quaedatra potestas bonum, &disciplina:si autem nulla potestas bonu , nec disciplina: si autem minus quaedam potestas bonum , quam disc i plina: eli autem quaedam potestas bonum,& disciplina : at vero , si nulla potestas bonum, non necesse est & disciplinam nullam esse b
, - num:manifestum igitur,quoniam construere so-7 η' μ' ex eo quod minus eli. Non solum autem ex ' . alio genere est destruere, Verti & ex eodem .dum
g tWμt ς' sumit quia quod maxime tale est. Ut si positum
est disciplina quaedam bonum,ostendatur autem quoniam prudentia non bonum, nec alia ulla 8. docHmῆ- erit,quia nec quae maxime Vitatur. Amplius, extμm. suppositione familiter postulante si uni, & omni declaratio. inesse vel non inesse. Ur si hominis anima immortalis, & alias:si autem haec non nec alias. Si
igitur inesse alicui positum est, ostendend si quoniam alicui non inest, nam consequetur per hypothesin nulli inesse : si autem alicui non inesse positum est,ostendendum quoniam inest alicuit nam & sic consequetur omnibus inesse. Manifestum igitur est, quod qui hypothesi utitur , facit
problema uniuersale,particula viter positum mam particulariter confitentem uniuersaliter postula-- bit confiteri, eo quod uni,& omni simili Ier po-' GO Mς stulauerit inesse. Cum autem indefinitum est pro τε '' hiema uno modo destruere contingit.Vt si dixe- ιος rit voluptatem bonum esse, vel non bonum nihil aliud quicquam determinauerit: nam, si aliquam voluptatem dixerit bonum elIe, ostendendum uniuersaliter quod nulla, si debeat interimi propositum: similiter autem & si aliquam dixerit voluptatem non dine bonum, ostendendum Vni.
460쪽
versal;ter quod omnis,aliter vero non contingit interimere: nam, si ostenderimus, quoniam estiuaedam voluptas bonum,Vel non bonum, nonum interimitur propositum. Manifestum igitur 16 . quoniam intcrimere quidem Vno modo dicitur, mentum construere autem dupliciter: siue enim Vniuersa - declaratis. liter oscenderimus, quod omnis Voluptas bonum, siue quod est quaedam voluptas bonύ, Ostensum ,
erit quod propos tum est. similiter aut ε &siopor
teat disserere quod est quaedam voluptas non bo , .num: si ostendetimus quod nulla bonu, vel quod
quaedam non bonum, ostendentes erimus Vtrunque & uniuersaliter, & particulariter , quod est
quaedam voluptas non bonum. Cum autem de- ΙΣ. Geumσ
terminata fuerit positio, dupliciter interimere tum. erit. Vt si ponatur alicui quidem inesse Voluptati declarati bonum esse , alicui autem non inesse : nam siue omnis ostendatur voluptas bonum, siue nulla,interemptum erit propositum. Si autem unam im I 3. Geumelam voluptatem posuerit bonum esse, tripliciter tui. eontingit interimere.Nam ostendentes quod Om deelaratis. nis vel nulla vel quod plures quam Vna bonum, I .documeinterimentes erimus quod propositu est. In plu- tum. ribus vero positione determinata s Vt quod pru' declaratis. dentia sola est virtutum scientia in quadrupliciter eli interimere. Nam ostenso,quod omnis virtus scientia vel qu)d nulla, vel quod & alia aliqua, ut iustitia, vel quod ea dero prudetnxi non vibis scientia, interemptum erit propositum. Vtile autem & inspicere in singularibus, in quibus ines- , ' .se aliquid vel non,dictum est, quemadmodum in . Vniuersalibus problematibus. Amplius autem & '--mς in generibus inspiciendum, diuidenti secundum ' ' . .
species, usq; ad indiuidua, sicut prius dictum est. μμ Ar 'Na si omni appareat hiesie, siue nulli multa proserent