장음표시 사용
471쪽
declaratio. ,s.locui declaratio. 32. locus declaratio. 3;. Iocus declaratio 3 . Iceus
est. Considerandum etiam est si quod transsatitie dictum est, ut genus assignauit. Vt temperantiam consonantiarn . nam omne genus proprie
de speciebus praedicatur : consonantia vero de temperantia non proprie , sed transsatitie: omnis enim consonantia in sonis. Amplius, si sit contrarium speciei aliquid , considerandum . Est autem multipliciter consideratio. Primum quidem si in eodem genere contrarium speciei, cum non sit contrarium generi oportet enim contraria in eodem genere esse, si nihil sit contrarium generi. Cum autem est contrarium generi, considerandum si contrarium in contrario . Necesse est cnim contrarium in contrario esse , si sit contrarium quidem generi: manifestum autem est unumquodque eorum perinductionem. Rursiam si omnino in nullo ge-
nere quod speciei est contrarium, sed idipsum
genus. Vt bonum, nam ipsi hoc non in genere, nec contrarium huius in genere erit, sed ipsum genus , quemadmodum in bono de malo accidit : neutrum enim horum in genere , sed utrunque eorum genus. Deinde considerandum si
contrarium est alicui & genus. & species:& horum quidem est aliquid medium , illorum au-' tem non. Nam si generum est aliquid medium,& specierum : dc si specierum S generum: ut in virtute, dc vitio : dc iustitia, & iniustitia: utrorumque enim est aliquid medium. Instantia huius, quoniam sanitatis & aegritudinis nihil est medium : mali autem dc boni aliquod medium. Amplius, si est quidem aliquia utriscue medium de speciebus, & generibus: non similiter' autem, sed horum quidem secundum negati nem
472쪽
nem, illorum vero ut subiectum. probabile enim similiter & in utrisque. Vt in virtute dc in vitio, iustitia Sciniustitia: utrisque enim secundum negationem medium. Amplius , quando non est contrarium generi : considerandum non solum si contrarium iii eodem g cnere, sed & medium. In quo enim extrema , & medium, ut in albo & nigro : nam color genus & horum , & mediorum colorum omnium. Instantia, quoniam de- .sectus quidem &superabundantia in eodem ge ' με.
nere sin malo enim ambo) mediocre autem, ρ cum sit medium horum, non in malo, sed in bono est. Considerandum etiam , si genus qui- ' 7 'ς dem contrarium est alicui, species autem nul dςςἰμως λli. Nam si genus est contrarium alicui, & species '. quemadmodum virtus & vitium, & iustitia & iniustitiai similiter autem & in aliis con- 38 . loeus sideranti, manifestum videtur esse.lnstantia, in declaratio. sanitate & aegritudine : simpliciter enim sanitas aegritudini contraria: aliqua autem aegritudo , cum sit species aegritudinis : nulli contrarium: ut sebris & ophthalmia, & unumquodque aliorum. Interimenti igitur tot modis inspiciendum : si enim non insint quae dicta sunt, mani- festum autem non esIe genus quod assignatum est. Construenti vero tripliciter: primum quidem si contrarium speciei sit in dicto genere, cum non sit contrarium generi. Nam si contrarium in hoc, manifestum, quoniam & quod . propositum est. Amplius, si medium in dicto ge- nere. Nam in quo medium, & extrema.Rursum, si sit & contrarium quidem generi, consideran. 60 ιρςη dum est, & si contrarium in contrario. Nam c ς-μ ει
si sit, manifestum quod & propositum in pro
473쪽
De Genere loci alij. Cap. III LRVrsiim in casibus, de coniugatis, si similiter'
sequuntur:& interimenti,& construenti. Si- declaratio. mul enim uni, & omnibus insunt, vel non ins-
sunt:vita iustitia scientia quaedam,&iuste scienter, Sc iustus sciens: si autem horum aliquid non 1. locus inest, nec reliquorum ullum. Rursum, in iis quae declaratio. similiter se habent ad inuicem.Vt delectabile similiter se habet ad voluptatem , & utile ad bonum,Vtrunque enim utriusque esiectivu- si igitur voluptas quiddam bonum , & delectabile quiddam utile erit: manifestum enim quoniam boni erit effectivum, eo quod voluptas bonum. Similiter autem, & in generationibus, & corru-.
I. locus pilonibus. Vt si aedificare est operari,aedificasse, declaratio. operatum esse: & si discere est reminisci, & didicisse, recordatum esset & si dissolui est cor- rumpi, &dissolutum esse,corruptum esse,& dis.
44. locus solutio,corruptio quaedam. Et ingenerativis ve-
declaratio. ro,& in corruptiuis, similiter & in potentiis usibus, & omnino secundum quamlibet similitudinem, & interimenti, & construenti inspiciendum, quemadmodum in generatione , &corruptione diximus. Nam si corruptiuum dissolutivum,& corrumpi dissolui :& si generatiuum cst etactivum , & generari fieri,& generatio factio: similiter & in potentiis,& usibus, &omnino, si potentia dispontio, & posse, disponi, & si alicuius usus est actus,& uti agere, & usum 4s . laeus esset, egisse. si autem sit priuatio id, quod op-
declaratio. ponitur speciei, duobus modis est interimere. Primum quidem si in assignato genere est oppositum. Aut enim simpliciter in nullo genere e dem priuatio, aut non in ultimo: ut si visus in . . Ultimo Senere est, sensit:caecitas non erit sensus. secun
474쪽
Secundo autem,si & geners,& speciei opponitur priuatio, non est autem oppositum in opposito: nec quod assignatum est,in assignato erit. Interi . 6iς menti igitur, quemadmodum dictum est, uten declarari dum. Construenti autem uno modo: nam si oppositum in opposito, & propositum in proposito erit. Vt si caecitas insensibilitas quaedam,& visus sensus. Rursum, in negationibus consideran. 47 a Midum e conuerso, quemadmodum in accidente declarario. dicebatur. Vt si delectabile quod bonum, quod non bonum non delectabile : nam si non ita se habet, erit contra, non bonum delectabile: at impossibile est, si bonum genus cst delectabilis, esse quicquam non bonum delectabile': nam de quibus genus non praedicatur, nec specierum ulla. & construenti etiam similiter inspiciendum, nam si non bonum, non delectabile, delectabile bonum: quare genus bonum, delectabilis. Si autem sit ad aliquid species, conside- qucurrandum si & genus ad aliquid. Nam si species declaratio. ad aliquid, & genus, ut in duplici, & multiplici: utrunque enim ad aliquid. Si autem genus 49 . locus ad aliquid, non necessario & species. Nam dia declaratio. sciplina ad aliquid , grammatica autem non. An nec quod prius dictum eiu verum videbitur: nam virtus ipsum quod bonum, & ipsum quod honestum : & virtus quidem ad aliquid, bonum vero & honestum non ad aliquid, sed qualia. Rursum, si non ad idem dicitur species,& secun- so .' locus dum se, dc secundum genus. Ut si duplum dimi- declaratio.
dij dicitur duplum, & multiplum dimidii opo
Met dici t si autem non, non erit multiplum genus dupli. Amplius, si non ad idem & secun- sy. Dcur dum genus dicitur, dc secundum omnia genera. dccuratiis
475쪽
Nam si duplum dimidij multiplum est, Mabunt dans dimidi j dicetur, & simpliciter secundum
omnia superiora genera ad dimidium dicetur. Instantia: quod non necesse est secundum se,& secundum genus ad idem dici: nam scientia scibilis dicitur: habitus autem &dispositio non11. laesi scibilis , sed animae. Rursum, si similiter dici-dGlaratio. turgentis,& species secundum casus. Vt si alicui, aut alicuius, aut quolibet modo aliter dicitur: nam Vt species, & genus, Velut in duplo,& in superioribus: alicuius enim & duplum, Amultiplum: similiter autem & in scientia, alicuius enim dc haec, & genera: v t dispositi S: has, . licui bitus. Instantia autem, quod aliquoties non sit: declaratio. nam differens, dc contrarium alicui, diuersiam autem, cum sit genus horum, non alicui, sed
ab aliquo : diuersum enim dicitur ab aliquo Rursum, si similiter ad aliquid secundum casus
dicta, non similiter conuertuntur. Quemadmo dum in duplo, & multiplo : utrunque enim horum alicuius : dc idem etiam secundum conue
sonem dicitur: alicuius enim & dimidium , &l submultiplum. Similiter autem & in disciplina,& opinione : nam de hae alicuius, conuertitur: similiter & disciplinatum,& opinabile ali- cuius: si igitur in aliquo non similiter conuertitur, manifestum est non esse genus alterum al-ς .locψr terius. Rursum, si non ad aequalia species,&declaratio. genuo dicitur. Similiter cnim,& aequaliter vcrunque videtur dici, quemadmodum in dono & d natione : nam oc donum alicuius alicui dicitur,& datio alicuius & alicui dicitur : est autem da- tio genus doni, nam donum, datio est irreddi-
. bilis. In aliquibus autem non cidit ad aequalia P
476쪽
lia dici: nam duplum alicuius duplum , abundans autem S maius alicuius δc aliquo : omne enim abundans.& maius aliquo abundat,& alicuius abundat: quare non sunt genera, quae dicta sunt dupli, eo quod non ad aequalia dicun-
tur specie,aut non uniuersaliter verum ad aequa-
Ita speciem δc genus dici. Videndum autem M s s. locnssi oppositi est oppositum genus. Vt si dupli muti declaratio. tiplum, &dimia ij submultiplum: oportet enim oppositum oppositi genus e te: si igitur ponat aliquis scientiam id ipsum quod est, sensum, qportebit & scibile id quod est sensibile elle,sed . non est: non enim omne scibile sensibile: nam intelligibilium quaedam scibilia: quare non est genus sensibile scibilis: si autem hoc non,neque
sensus scientia. Quoniam autem eortim,quae ad . locus aliquid dicuntur, alia quidem ex necessitate in declaratio. cis, aut circa ea sunt, ad quae dicuntur, ut dinpositio , dc habitus , & commensuratio sin alio enim nullo possibile est esse quae dicta sunt, quam in eis, ad quae dicuntur: in alia autem non necesse est quidem in eis esse,ad quae dicuntur , co9tingit autem, quemadmodum scibile est in animas nihil enim prohibet sui scientiam habere animam, non necessarium aute possibile est enim dc in alio esse hanc eandem in alia vero simplici- ter non contingit in eis elle, ad quae dicuntur ut contrarium in contrario ; neque scientiam scibili , nisi sit scibile anima, vel homo: considerare igitur oportet si quis in genere ponat quod tale est, in non tali. Ut si memoriam ini- s 7 . si urmansionem scientiae dicat: nam omnis imman- declaratioso in mente, & circa illud : quare & scientiae immansio,in scientia: memoria igitur inicien-
477쪽
tia, eo quod immansio, scientiae est: hoc autem
non contingit: memoria enim omnis in anima.
Est autem qui dictus est locus & accidens communis : nihil enim refert, memoriae genus immansionem dicere, aut accidere dicere illi hoc nam si quovis modo est memoria, immansio , scientiae,eadem aptabitur de ipsa ratio. De re eadem loci alii. Cap. V.
38. Loem. D Vrsum, si habitum in actu posuit,aut actum Gelaratio. I in habitu,non est genus quod tale est. Ut si
sensum, motum per corpus: nam sensus habitus, motus autem actus. Similiter autem, &si memoriam habitum contentivum opinionis dixerit : nam nulla memoria habitus, sed magis actus. Peccant autem & qui habitum in conses'. Locu . quentem potentiam ordinant. Vt mansuetudi--laratio. nem, continentiam irae : dc sortitud inem, & iustitiam, timorum, & lucrorum continentiam: nam fortis,& mansuetus,perturbatione Vacans
dicitur, continens autem, qui perturbatur, Ration ducitur: fortasse igitur talis potentia sequitur utrunque, ut si perturbetur, non ducaturiverum continere non hoc est, hunc quidem fortem , illum autem mansuetum esse: sed omnino
perturbari ab huiusmodi nihil. Aliquoties autem & quod sequitur, quouis modo: ut genus .co. Locus ponunt. Vt tristitiam,irae: & opinionem, fidei: dcclaratio. utraque enim praedicta sequuntur quidem quo
dam modo assignatas species, neutrum autem eorum genus est e nam qui irasci et . contristatur, prioxe in eo tristitia facta. non enim ira
478쪽
tristitiae, sed tristitia irae causa est: quare simpliciter ira non est tristitia. secundum autem Daec, neque fides opinio: contingit enim eandem opinionem etiam non credentem habere:
non contingere autem hoc , si fides esset species opinionis: non enim contingit idem amplius permanere, si ex specie omnino permutatum sit: quemadmodum nec idem animal quandoque nominem esse, & quandoque non. Si quis autem dicat ex necessitate opinantem etiam fidem habete, de aequalibus opinio & fides dicetur: quare neque sic erit genus: de pluribus enim oportet dici genus. Videndum autem & si in Ct. Laeue aliquo eorum nata sint viram fieri. In quo enim declarati species, & genus, ut in quo album, & color, &in quo Grammatica, dc disciplina: si igitur. verecundiam timorem dixit, aut iram tristitiam. non accidit in eodem speciem & genus esse: nam verecundia quidem in rationali, timor in irascibili, at tristitia in concupiscibili: nam in hoc, dc voluptas, ira autem in irascibili: quare non sunt genera, quae assignata sunt, eo quod non in eodem cum speciebus nata sunt fieri: si militer autem & si amicitia in concupiscibili, non erit voluntas quaedam: omnis enim volun- tas in rationali. Vtilis autem hic locus & ad accidens , & id cui accidit: in eodem enim accidens, & cui accidit: quare nisi in eodem videatur,manifestum quoniam non accidit. Rursum, Lecμ si secundum quid species dictum genus partici- declarario. Pat τε non enim videtur secundum quid participari genus. Nam non est homo secundum quid animal, neque grammatica, secundum quid disciplina di similiter autem & in aliis. conliderandum igitur si in aliquibus secundum quid par- Log.Arist. s g
479쪽
ricipatur genus, ut si animal quod sensibile vel visibile dicitur . nam secundum quid sensibile,
vel visibile animal, secundum corpus enim sen sibile, Si visibile,secundum animam autem non: quare non erit genus, corpus visibile, de sensi-ς 3. Dcur bile animalis. Latent autem quandoque, & t declarotis. tum in parte ponentas. Vt animal, corpus animatum: nullo cnim modo pars de toto praedicatur: quare non erit genus corpus animalis,
64 ἰςcui eo quod pars est. Videndum autem si quid vi-
decla Πο- tuperandorum , aut sugiendorum in potestate, aut potente posuit. Vt sophi stam, vel calumniatorem , Vel furem eum qui possit aliena latentet, surripere : nemo enim praedictorum in eo quod possit, aliquid horum, talis dicitur: Potest enim S Deus,& studiosus , praua agere: Mon miat autem huiusmodi: nam omnes praui secundum electionem dicuntur. Amplius, omnes potestares eorum sunt, quae sunt eligenda: nam prauoruriri potestates eligendae, eo quδd Deum & studiosum habere dicimus eas, potentes enim dicimus eos esse, praua agere: quare nullius Vituperabilis erit genus potestas. Si autem non,accidet vituperandorum quiddam eligendum essetcs. νς Τ nam, erit quaedam potestas vituperabilis. Et si .ecliarcii' quid propter se honorabilium vel eligibilium, in potesate vel potente, vel essectivo posuit. 66. io ui Nam omnis potestas, & omne potens, aut esse- declarotis. ctitium , propter aliud eligendum. Aut si quid . . eorum, quiae sunt in duobus generibus vel pluribus in altero posuit. in aedam enim non est in. Vno. genere ponere: Vt fraudulentum , aut calumniatorem : neque enim qui eligit, impotens autem , neque qui potest, at non eligens, calumniator , aut flaudulentus : sed qui 'traque
480쪽
h. ec habet , quare non ponenda sunt in uno genere, sed in utroque eorum quae dicta sunt. Am- 67. Locus.
plius, aliquoties 3 conuerso, genus quidem Vt declaratio.
inerentiam, disterentiam aulcm ut genus assignant. Ut stuporem , superabundantiam admirationis.& fidem vehementiam opinionis inam neque superabundantia, neque vehementia genus, sed disserentia : videtur enim stupor,admi- ratio esse superabundans: & fides, opinio vehemens , quare genus admiratio , & opinio est: superabundantia autem, & vehementia differentia. Amplius, si quis superabundantiam,&vehementiam , ut genera assignet, inanimata 1adem facient, & stupe facient: nam , cuiusque vehementia, & supcrabundantia illi adest, cu-aus est supcrabundantia, & vehementia: sit ergo stupor superabundantia est admirationis,aderit admirationi: quare admiratio stupefaciet: similiter autem & fides aderit opinioni, si vehe- rmentia quidem opinionis est : quare opinio fidem faciet. Amplius, accidet uc assignanti vehementiam vehementem dicere, &superabundantia in superabundantem: est enim qu. aedam fides vehemens: si ergo fides vehementia est, vehementia erit vehemens: similiter autem &stupor quidam & superabundans: si ergo stupor est superabundantia, superabundantia erit superabundans: videtur autem neutrum horum, quemadmodum nec disciplina disciplinatum, nec motus motum Quandoque autem pec. 68. locus passionem in genere eius quod passum declaratis. est ponentes. Vt immortalitatem viram sumpt- ternam dicentes esse : passio enim vitae et acci-cens immortalitas videtur esse: quod autem ve- .