장음표시 사용
501쪽
& habitul Inerit: ut quoniam sciens secundum scientiam dicitur assici, non inerit scientiae proin prium indissuasibile a ratione: nam & sciens inbdissuasibilis et u a ratione. Construenti autem dicendum quoniam non est diuersum simpliciter id cui accidit , & accidens cum eo cui accindit sumptum , sed aliud dicitur, eo quod diuersum sit ipsius esse: non enim idem est homini esse , quod sit homo, & albo homini essetque dsit albus homo. Praeterea autem considerandum
est ad casus dicenti,quod neque sciens est indissuasibile a ratione, sed indissuasibilis a ratione. neque scientia in dissuasibile , sed indissuasibitis a ratione : nam ei qui omnino instat, omnino est aduersandum.Deinde destruenti quidem, si quod natura inest volens assignare: hoc modo ponit secundum locutionem, ut quod semper inest significet.Videbitur enim moueri posse quod positum est proprium esse. ut quia qui dixit hominis proprium bipes, vult quidem quod natura inest. assignare : significat autem locutionem quod semper inest, non erit hominis proprium bipes : non enim omnis homo est duos pedes habens. Costruenti autem, si vult quod natura inest proprium assignare,& locutione hoc modo significat. Non enim mouebitur secundum hoc proprium: ut quia qui hominis proprium assignauit, animal disciplinae susceptiuum & vult, &dictione significat quod natura inest proprium, non mouebitur, secundum hoc quod non sit proprium hominis , animal disciplinς susceptiuum. Amplius , quaecunque dicuntur secundum aliud aliquod primum, aut ut primum ipsum , labor est assignare talium proprium. Nam si eius quod
est secundum aliud aliquid proprium assignauit.
502쪽
& de primo verificabitur : si autem primi post rit,& de eo quod est secundum aliud praedica, bitur: ut si quis assignet superficiei proprium coloratum esse : & de corpore verificatur coloratum esse: si autem corporis, & de superficie pret-dicabitur: quare non de quo oratio , & nomen verificabitur. Accidit autem in quibusdam propriis plerunque fieri aliquod peccatum, proptur cloeus. hoc quod non determinetur FQmOdQ , di quo' declaratis. rum ponit quis proprium ζ.Omnes enim conantur assignare proprium, aut quod natura inest, ut hominis bipes, aut quod nunc inest, ut hominis alicuius quatuor digitos habere, aut specie, ut ignis subtilissimum, aut simpliciter, ut animalis vivere, aut secundum aliud, ut animae prudens: aut ut primum,quemadmodum rationalis prudens, aut in eo quod habet, ut scientis indissuasibile a ratione i nihil enim aliud quam habendo aliquid erit indissita sibile aratione audin eo quod habeatur, ut scientiae indissuasibila a ratione, aut in eo quod participatur, ut animalis sentire sentit enim & aliud quid ut homo . sed participans iam hoc, sentit aut in eo quod participat, ut alicuius animalis vivere: qui non addit igitur natura, peccat, eo quod contingit quod naturae inest, non esse illi cui natu- ra inest, ut homini duos pedes habere: qui vexo no determinat quoniam quod inest assignat, quod non erit tale quale nunc inest id , ceu quatuor digitos habere homine, non indicans quoque quod Vt primum, aut ut secundum aliud ponit , quod non de quo oratio & nomen verificabitur, ut coloratum esse siue superficiei, siue corpori assignauerit propriti, non pr dicens etiam
quod aut in eo quod. est habere, aut in eo quod
503쪽
haberi proprium assignauit, ideo non erit pro prium quod assignatum est : nam inerit si in eo quod habetur assignauit proprium etiam habetiti: si autem habenti, & ei quod habetur, ut inis dissuasibile a ratione, scientiae vel scientis positu propriu, non praesignificans etia in eo quod participat, vel participatur, eo quod & in aliis quibusdam inerit proprium . Si enim in eo. qui- dem quod participatur , assignauit, participaritibus inerit si vero in eo quod participat, iis quς participantur , ut si alicuius animalis posuerit viuere proprium, non diuidens etiam specie quod uni soli, inerit eorum , quae sub eo sunt, cuius proprium ponit : nam quod est secundum super. abundantiam,vni soli inest:vt igni leuissimum. Aliquoties autem dc species addes peccat. Nam i in Oportebir Unam speciem esse eorum quae d i cum s 'f' ' ' tur , quando specie addiderit: hoc auIem in qui-ώρῆιμ μ ερ' busdam non acciderit, ut nec in igne, noli enim est una species ignis, nam diuersum est carbo &flamma,&lux specie , cum unum quod Φ horum sit ignis . propior hoc autem non oportet quando specie additur, diuersam elle speciem eius quod dicitur, quoniam his quidem magis , illis autem minus inerit quod dii tum est propriu, ut in igne subtilissimum subtilior enim est lux car.
bone,&flama .Hoc auto non oportet fieri quando non,& nomen magis praedicatur,de quo oratio magis Verificatur. Si autem non, non erit de quo oratio magis.& nomen magis. Amplius aus s. loeur. tem ad hec idem esse accidit propriu eius quod declarario. simpliciret , dc eius quod maxime in simpliciter tali:vt in igne se habet subtilissimu: nam & simpliciter δc ignis . & lucis erit hoc ipsum proprium, subtilissima enim luxaeum isiuit alius sic
504쪽
assignat proprium, argumentandum: sibi autem non danda naec instantia, sed statim cum ponit proprium , determinandum est quomodo ponit proprium. Deinde destruenti quidem , si idem m. locuti eiusdem proprium posuit. Non enim erit pro- declarMia. prium, quod potitum est esse proprium: nam idem eidem omne,quid est esse indicat quod autem esse indicat, non proprium, sed terminus est,
ut quia qui dixit honesti proprium decens esse, idem eiusdem proprium assignauiti idem enim
est honestum& decens non utique erit decens honesti proprium. Construenti autem, si non s7. Iocur. eiusdem propriu assignauit, cum conuersim prae- declaratio.
dicatum posuit. Nam erit proprium quod positum est no esse proprium: ut quia qui posuit animalis proprium id quod substantia animata, non idem quidem eiusdem proprium posuit, reconuersim praedicatum assignauit, erit animalis proprium substantia animata. Deinde etiam in 18. Iωπι. iis, quae similium partium sunt, considerandum declaratio.
est : destruenti quidem si quod totius est proprium, non ver ilicatur de parte. : aut quod partis, non dicitur de toto. Non enim erit proprium,
quod positum est esse proprium: accidit autem in aliquibus hoc fieri. assignabit enim aliquis in iis, quae similium partium sunt proprium aliquoties quidem in toto respiciens , aliquoties autem an eo quod secundu partem dicitur ipse seipsum
intelligens: at erit neutrum recte assignatum, urin toto quidem, quia qui dixit maris proprium: plurima aqua salis , alicuius similium partium posuit proprium, & tale assignauit quod non verificatur de parte non enim erit quiddam maris plurima aqua salsa non utique erit maris proprium, plurima aqua salsa. In parte autem. Vt
505쪽
Vt quia qui posuit aeris proprium, respirabile, similium quidem partium alicuius dixit proprium, tale autem assignau it quod de quo aere verum est,de toto autem non dicitur non enim erit uniuersus aer respirabilis in non erit utiques licui. aeris proprium respirabile. Astruenti autem , si declaratio. velificatur de unaquaque sinalium partium quod est proprium earum secundum totum. Erit enim proprium , quod positum est non esse proprium rvt quia veri ficatur de omni terra deorsum ferti
secundum naturam: est autem dc non proprium alicuius terrae secundum totum nam secundum Q terram,& id quod est terram esse in erit terrae proprium deorsum ferri secundum naturam. De locis communibus Omnibus quaesitu qua sumuntur ab Oppo sitis, aut a Simili,aut ab eo,quod sinagis, minus ct aquale, aut a casibus,ct conrugatis, aut a generatione, ct corruξtione.
Cap. III. . Leus. r Einde ex oppositis considerandum est, prIderiaratio. L mum quidem ex contrariis : destruenti quidem , si contrarij non est contrarium. Neque enim contrarij erit contrarium proprium : Vt quia contrarium est iustitiae quidem iniustitia, optimo autem pessimum : non est autem iustitiae proprium, optimum , non erit iniustitiae pro-εr. tieus. prium pessimum. Construenti autem, si contra declaratio. rij contrarium proprium est, & contrarij contrarium proprium erit. Vt quia contrarium est bono quidem malum, eligendo autem fugiendum: est autem boni proprium eligendum : crit mali proprium fugiendum. Secundum autem,
ex iis quae ad aliquid sunt: destruenti quidem, si
hoc quod ad aliquid est,eius quod est ad aliquid
506쪽
non est proprium. Neque enim hoc quod ad aliquid est, eius quod ad aliquid est, erit proprium : ut quia dicitur duplum quidem ad dimidiun superans autem ad superatum : non est
autem dupli proprium superans, non erit dimi- dij proprium superatum. Construenti autem, si sti. Deu3
eius quod est aliquid , hoc quod ad aliquid est declaratio. proprium : S eius quod est aliquid , id quod est ad aliquid erit proprium. Vt quia dicitur duplum quidem ad dimidium id esse, quod duo
ad unum: est autem dupli proprium ut duo ad Vnum: erit dimidij proprium, ut unum ad duo. Tertium autem, destruenti quidem, si habitus, id s . Leus. quod secundum habitum dicitur non est pro- declaratio. Prium , neque prosecho priuationis, id quod secundum priuationem dicitur, erit proprium: &si priuationis, id quod secundum priuationem dicitur non est proprium. neque habitus, id quod secundum habitum dicitur erit proprium. Vt ς . locus. quia non dicitur surditatis proprium insensibi- declaratis. litatem esse . neque auditus erit proprium sensum esse. Construenti vero . si quod secundum
habitum dicitur, est habitus proprium : & priuationis , id quod secundum priuationem dicitur erit proprium:& si priuationis, id quod secundum priuationem dicitur, est proprium, & habitus quod secundum habitum dicitur erit proprium. Vt quia visus est proprium videre, χ- cundum quod habemus visum: erit cetcitatis proprium non videre, secundum quod non habemus visum, nati habere. Deinde ex assirmatio- ός. heus.
nibus, & negationibus primum quidem ex ipsis declarotici quae praedicantur. Est autem locus hic utilis destruenti tantum : ut si assirmatio, vel quod secundum assismationem dicituxi eius est pro-
507쪽
prium, non erit profecto eius negatio, neque quod secundum negationem dicitur proprium: si autem sit negatio . aut quod secundum negationem dici rur propriiam,ei uidem non erit amrmatio neque quod secundum assirmationem dicitur proprium : Vt quia proprium animalis est
animatum , non erit animalis proprium , non ε 7. locus. animatum. Secundum autem ex ptaedicatis, vel
declaraιio. etiam non praedicatis, & de quibus praedicatur, vel non praedicatur: destruenti quidem , si assirmationis assirmatio non est proprium. neque enim negatio negationis erit proprium : , si negatio negationis non est proprium, neque assirmationis assirmatio erit proprium: Vt quia non est proprium hominis animal, neque non hominis non animat: si autem non hominis non videtur proprium non animal, neque ho-s 8. Acur. minis crit proprium animal. Construenti au- declaratio. tem, si assirmationis assirmatio est proprium. Nam Sc ncgatio negationis erit proprium: si autem negationis negatio est proprium,& assirma. tio affirmationis erit proprium : ut quia non animalis est proprium non vivere , erit animalis proprium vivere : & si animalis proprium videtur vivere, & non animalis proprium videbi-s9.locus. tur non Viuere. Tettium autem ex ipsis subis
declaratio. ais, destruenti quidem, si quod assignatum est proprium, assirmationis est proprium. Non erit enim idem & negationis proprium : si autem negationis est proprium quod assignatum est,
non erit assirmationis proprium: Vt quia animalis proprium est animatum, non animalis o . Iocus. non erit proprium animatum. Construenti ve-dMaratio. ro,si assignaIum proprium non est assirmationis
ηnotario proprium, erit nefationis. At hic locus deficiunam
508쪽
nam assirmatio negationis, & negatio assirmationis non est proprium, quanquidem affirmario negationi omnino non ineli : negatio autem affirmationi inest quidem , at non ut proprium inest. Deinde ex iis quae ex opposito diuidun- 7I. ἰοι 1. tur: destruenti quidem si eorum quae ex opposito diuiduntur , nullum ullius reliquorum exopposito diuersorum est proprium. Neque enim quod oppositum est,crit proprium eius cuius positum est propriui ut quia animal sensibile nullius alioru mortalium animalium est proprium, non erit animal intelligibile Dei proprium. Construenti autem, si caeterorum quae ex opposi- 72. Acris. to diuiduntur quodvis est proprium talium quo- dextarasio. Tumcunque eorum quae ex opposito diuiduntur. Nam reliquum erit eius proprium, cuius positum est non esse proprium: ut quia prudentiae est proprium, per se natum esse rationalis virtutem esse ,& aliarum virtutum sic uniuscuiusque sumptae: erit temperantiae proprium per senatum esse concupiscibilis Virtutem esse. Dein- 7 locvt. de ex casibus: destruenti quidem, si casus non declaratis. est casus proprium. Neque enim casus erit pro-Prium casus : ut quia non est eius quod est iuste
Proprium id quod bene, neque iusti proprium
erit bonum. Construenti autem,si casus est pro- et . uch Q. Prium casus. Nam & casus erit casus proprium, declaratio.
Vt quia hominis est proprium gressibile bipes. α homini erit proprium gressibili bipedi dici.
Non solum autem in eo quod dictum est secun- 7s. usus. dum casus est considerandum, sed sc in opposi- declararia.
tis,quemadniodum & in prioribus locis di ctum est. destruenti quidem, si oppositi casus non est proprium oppositi casus. Ncque enim oppositi casus erit proprium oppositi casus : ut quia non est
509쪽
est eius quod est iuste proprium quod bene , ne-
τό. Deus. que iniuste erit proprium quoa male. Con- ὸelaratio. struenti vero, si oppositi casus est proprium oppositi casus. Nam dc. oppositi casus , erit proprium oppossiti casus : ut quia honesti est proprium optimum,& inhonesti erit proprium peG ocus. simum. Deinde ex iis quae similiter se habent,deelaratio. destruentis iidem, si quod similiter se habet, eius quod similiter se habet, non est proprium. τ8. locus. Neque enim quod similiter se habet, eius quod diolarario. similiter se habet erit proprium, ut quia similiter se habet ad extruendum aedificium aedificator, & medicus ad efficiendum sanitatem : non est autem proprium medici efficere fanitatem, neque aedificatoris erit proprium, extruere a di-79. locus. ficium. Construenti autem, si quod similiter se
declaratio. habet erit proprium eius quod similiter se habet. Nam & quod similiter se habet eius quod sis militer se habet erit proprium:vt quoniam similiter se habet medicus ad id quod est esse e flectiuum sanitatis, & ludi magister ad id quod est esse este et tuum bonς habitudinis .est autem proprium magistri ludi ,esse effectivum bonae habitudinis , erit proprium & medici effectivum esse sanitatis. Deinde ex iis quae sic se habent: deso. Leus. struenti quidem, si quod sic se habet, eius quod declaratio. sic se habet non est proprium. Neque enim quod L sc se habet, eius quoa sic se habet, erit Proprium. Si autem eius quod sic se habet, id quod
sic se habet est proprium , eius non erit proprium , cuius positum est esse proprium. Vt quia sic se habet prudentia ad honestum & Iurpe , eo quod disciplina utriusque eorum est: non est aurem prudentiae proprium disciplinam esse hone-
tu,non utique erit yroprium prudentiae disciplinam
510쪽
nam esse turpis : si vero est proprium prudentiae disciplinam esse honesti, non erit proprium eiusdem disciplinam esse turpis: impossibile est enim eiusdem plura esse propria. Construenti vero nihil locus iste utilis: nam quod sic se habet , Vnum ad plura comparantur. Deinde de- 8 I. Deus.
struenti quidem , si quod secundum esse dicitur, declaratio.
non est eius quod secundum esse dicitur proprium. Nam neque corrumpi eius quod est secundum corrumpi,neque generari eius quod secundum generari dicitur, erit proprium. Vt quia est hominis proprium esse animal, neque eius quod est hominem generari, erit proprium generari animal, neque eius quod est hominem corrumpi eri e proprium corrumpi animal. Eodem autem modo accipiendum est & ex generari adeste & corrumpi,& ex corrumpi ad esse dc generari , quemadmodum dictum est nunc ex esse ad generari,& corrumpi. Construenti autem, si eius 8s. Iocus. quod est secundum esse ordinatum est. Est autem declaratio. Per te, Ordinatum proprium: nam & eius, quod secundum generari dicitur, erit hoc quod secundum generari dicitur proprium,& eius quod secundum corrumpi,hoc quod secundum corrum-' , .pi est assignatum: ut quia hominis est proprium lesie mortalem , & eius quod est generari hominem, erit proprium generari mortalem , & eius, quod est corrumpi hominem, corrumpi mortalem. Eodem autem modo accipiendum est & ex
generari , &corrumpi, & ad esse, & ad ipsa exs quemadmodu & in destruenti dictum est. Deinde inspiciendum ad idem suppositi:de- 83. locus. struenti quidem, si ideae non inest, aut si non qua declaratis.1a dicitur, cuius est proprium assignatum. Nouenim erit proprium quod positum est esse pro-