장음표시 사용
241쪽
C A p v T LI. Vi Liss Mi sunt hic pretii cum Hyacinthus tum Granatus, quos volunt nonnulli ex Rubiliorum esse generibus, Hyacinthum flavesccntem Rubinum appellantes, Granatum vero, nigricani cm Rubinum. NAscvNTvR autem & in Calecuti& Cana nor: Granati etiam toto regno Cambaya& Balaguate, Hyacinthi vero & quibusdam Lusitaniae locis provenire seruntur, ut in Belas non procul Olyli pone, de multis Hispaniae locis.
IN v E Ni et v R Iasipidis genus viride, ex quo vasa Murrhina sunt Porcellanas vocant)adeo vitentia, ut ex Smaragdo conflata videantur. Ex hoc forte genere erit id quod Genuae ostenditur, quodque ex Smaragdo esse contendunt, rarius videndum proponentes, quo majorem auctoritatem lapidi concilient. H v ivs M o Di vas Murrhinum aliquando mihi propositum fuit venale ducentis pata da ons sive aureis Hispanicis: cujus, si ex Smaragdo conflatum fuisset, millessimam partem prcilo vix nancisci potuissem.
IN v E Ni et v R in Balagate lapidis quoddam genus quod ADquea, Arabes Euequi vocant, cuius libra minutis fragmentis cxpoliti, regali Castellano emi potesti tanta est vilitas. Hujus tamen virtus reliquarum gemmarum facultates exuperat, quippe qui sanguinem undequaque fluentem ilico sistat. Sol pisumqαι ex hac lapides Ustbaratu necata.
LAvo A Tissi Mi inveniuntur in Teilan. Nonnulli etiam ex Pegu advehuntur, quos eo deserti rumor est ex regione Bramaa. M vLTo maioris is est apud Indos pretii, quam in Lusitania. Memini enim quendam comittere sexcentis Lusitanicis aureis hic aestimatum: cujus in Lusitania pretium dumtaxat nonaginta aurei censeretur, at huc relatus sexcentis venditus est. PER sv ADENT sibi Indi, ejus, qui hanc gemmam possidet, facultates non posse imminui, sed semper incrementum facere & augeri. E G o vero quod expertus sum referam. Lineus pannus ita compressus, ut ipsius Gemmae meditullium sive oculum tangat, nullo igne uri potest. Caria in sib 7. de Pseud palam vacat: isque,tam etiam Diaisgmmis, tiavimalia.
Mixetus est hic Lapis ex caeruleo&diluto viridi. Appellatur Arabibus nigre a
misi, id est, Lapis Armenus. Interrogati tamen Armeni, an apud eos nasceretur hic lapis, assirmare non potuerunt. Sed Turci& Persiae medici di xcuunt, exigua quidem quantitate apud se vidisse, verum ignorare, num ex Armenia adferretur, nec ne. Aiunt multos inveniri in vitabado urbe celebri regni Balaguate. Hoc lapide melancholiam purgant Mauritani medici. Sed tamen experimento didici, segniter admodum purgaI .
242쪽
FAsvLosvM est quod nonnulli de Ma ne te scribunt, videlicet eas nax es quae Ca . lecut commeant. clavis ferreis noli compingi, ob scopulorum e Magnete lapide frea quem iam, a quo scilicet attraherentur 6 rapcrentur naves, si ferreis clavis fabricatae essent. Nam 5 in Caleciit,& toto eo tractu plures inveniuntur iraves es avis coit fixae ier. reis, quam ligneis. Verum quidcm est in Maldivis insulis naves ligneis clavis esse exstructas: id aut diu obserat paenuriana potius, S quod minori conitent, fieri puto, quana quod a Magnete sibi inclinant. C ετ ε κ vM Magnes ideo seirum ad se haudquaqi am trahit, quod in eadem sodina is xl nascantur , aut corum sodinae sitit contiguae , vcluti quidam existimant : quandoquule in f V Magnes invenitur iis locis ubi nullum ferrum est. SvNT qui putent Magnetem ad se scrrum trahere, ob eam facultatem quana serro communicavit, qua ad Magnetem seratur: camque ob causam Magnetem non majoris esse ponderis, etiam ii multum serrum illi additur, quari cum exigua ferri quantitate inbi lance positum. At nos contraritim plerumque experti sumus. SED nec deleterius est hic lapis, quod nonnulli voluerunt. Nam tradunt hujus regionis incolae, Magnetem pauca quantit te semptum adolescentiam conservare. Qii adcres et tur senior I cx Zeilan, p. itinas ex Magnete jussistic confici, in quibus cibus nus coquatur. Hoc ipse, cui mandatum erat negotium, mihi assit ni avit. -
Nu Ne superest, ut de Margaritis scribamus, quae non modo ad decorem . sed ci-
iam ad medicamenta expetuntur. PRAE CRANDE s igitur Margaritae, Uniones Latinis dicuntur, quoniam vix I .i,
duae reperientur magnitudine,figura& nitore similes. Minores appellantur Latinis Margaritae simpliciter. Arabibus S Persis tu, Indis Miti, in Mala var Mura, Lusita iris Aliosa , quod Arabice sis nat de fulser, is est portus in mari Persico, ubi Iaudatissimae gelacrantur. Μ in. Asin-Nam tametsi Barem, Catiis, Camaran, aliique hujus maris portus laudatas mittant: quia tamen nostris notior fuit initio hic portus, ab illo nomen Margaritae indiderunt lingua Arabica Aliosar. H ibro etiam fit ut illae Orientales appellcntur, quoniam hic sinus Persicus Orientalis M. i. valit, si cum nostra Europa conseratur. G ENE R A NT v R etiam Margaritae a promontorio Comorim, ad insulam usque Zei. lan quae captura Si piscatio Regis Lusitaniae est) sed minuti Orco maxima ex part c, nec cum μα si perioribus confercndae quae magnae sunt Ze omni dote absolutilliinam ideoque etiam viliori emuntur. GENDRAN TvR dein insula Burneo, quae tametsi sint grandes, sormae tamen elegantia a superioribus vincuntur. Sic&nonnullas Sinarum regio mittit, sed vileς CpRTvM est etiam in novo orbe inveniri , verum nulla ratione cum Orion talibi ssunt conferendae. Nam aut obscurae sunt,& nubili coloris,aut nullo orbe laevorequc commendantur.
ORIGo atque genitura est e conchis, haud multum ab ostrcarum conchis dissimilibus. Conchae autona quae superiori maris parte natant, grandiorcs Margaritas generant: quae vero in alto mari stegunt, minutiores proscrunt. conchae aeri expositae siccantur,& sese pandunt, in quarum carne inveniuntur Margaritae nunc multae, nunc paucae, pro concharum magnitudine. I MvENiv NTvR & in nostratibus conchyliis ostreisuc, sed minus nobiles. O M N i v M autem praestantissimae ad generandas Margaritas censentur eae conchae laeves&candidae,quas ejus regionis incolae cierVoappcllant,ex quibus cochlearia poculaque cutis,
V E R vM non est id conchylium quod vulgo Matrem perlarum vocamus. Nam tid Chaoquo incolae vocant, ex quo videlicet mensae, cistulae, sphaerulae prccariae fabricantur: Chaη M. quod licet parte externa scabrum B de impolitum, interna tamen lavissimum est, & asipectu pulcherrimum.. DΞvEHI-
243쪽
111 A R O M A T v M H I s T. L I B. I. DE v ERIT vix id concliylium Bonga l. a mercimonii gratia, ubi expolitur de poculi vi. ces supplet : maxima tamen ex parte conficiuntur ex eo armillae dc alia opera. Fuit enim olim ilite consuetudo, ut nullae nobiliores virgines corrumpi possent, nisi liuius generis armillis brachia exornata habercnt. Nunc vero desiit ista consuetudo: eamque ob causam viliori cmuntur hac conchylia. HABENT mercatores hujus regionis cuprea quaedam instrumenta multis foraminibus pertusa, quibus pretia Margaritis imponere solent. Nam quae per instrumentum mi noribus foraminibus portu sium transeunt Margaritae, unius sunt pretii, vendunturque pet drachmas: quae per instrumentum majora paulum soramina habens, majoris sunt pretiit& ita deinceps pro foraminum, quibus instrumenta praedita sunt, quibusque Margaritae transmittuntur, magnitudinc, pretia intenduntur. At quae adeo sunt minutae,ut perforari non possint sarte enim perforantur, non natura, ut fabulantur quidam in cedunt ossicinisi qua cle causa in Europam exportantur. Harum uncia duobus sorte assibus Gallicis venit. M A xi M quae ad promontorium Comorim generantur Margaritae, pendebant cen tum frumenti grana. Talium pretium, mille quingentorum aureorum in singulas csse is let. Multo maiores ego vidi, quas in insula Burneo captas asserebant: sed non erant ejus elegantiae cujus superiores. Vidi aliam hic captam, quae centum sexaginta grana tritici
penderet. SE NEC TvTE pondus earum minui, & coloris elegantia immutari creditur. Diu autem otieta leviter confracta dc sale versatas, pristinum vigorem dc sulgorem recuperare,expcrtus sum.
CgRTvM est, Margaritas post plenilunium captas,cum tempore minui & decrescere. Quae vero ante plenilunium capiuntur, huic vitio hau)quaquam sunt obnoxiae. CETERvM raro in medicum usum venit Margarita apud Indos. Mauritani vero se quenter, nostro more, Margaritas cordialibus m camentis iniiciunt.
244쪽
N medicamentis & stirpibus Indicis nobis incognitis non abs te set eduxi,initium facere ab arbore quadam, quae non nisi asilis occasu usque ortum floret, interdiu minime.
I, ARηOR est oleae magnitudine, soliis Pruno similibus, flore noctu a bisu insist dum expansiis est scilicet odoratissimo, nullius, quod sciam, usus pro-α ' teneritatem: nisi quod florum pediculis, qui lutei sunt, hujus urbis
incolae utuntur cibis tingendis, siquidem Croci modo inficiunt. Et volunt etiam nonnulli aquam stillatitiam florum, oculis utilem esse admoto lineo panno hae Ayini intincto. PecvLi AR Is est haec arbor Goae, quam e Malaca allatam asserunt. Eam sane nusi quam alibi per Indiam vidi. Hanc G oae Parietinaco, in Malayo Singadi vocant. Arboris tristis nomen illi inditum, quod dumtaxat noctu floreat. i illis. FABvLAN TvR autem indigenae, Satrapae cuidam nomine Parietinaco elegantem fuisse se νε- filiam, quae Solem deperiens,ab illo compressa suerit. Cum vero postea illam relinqueret alterius amore irretitus, Parietataci filia prae amoris impatientia sibii ps mortem consciverit. Ex cujus crematae cineribus nam adhuc uruntur in hac regione cadaveri haec nata est arabor, cujus flores adeo Solem abhorrent, ut eum videre non sustineant. CETERvM horum florum fiagrans odor, ARBOR TR isIIS. duorum aliorum odoratissimorum florum
PRlOREs sunt dicti Mogori, mali aureae floribus multo odoratiores, quorum stillati-tius liquor eundem apud istos usum obtinuit. quem apud Hispanos storsi mali aureae aqua. ΑLi I flores quorum hic magnus est usus)dicuntur cime, odore graviori quant Lilium album. PORRO quandoquidem in odoramentorum mentionem incidimusὶ odoribus adeo dediti sint hujus regionis incolae, ut pictumque cibo abstineant, quo habeant unde odores sibi comparare possint: ideoque non imis merito proniores in venerem esse censentur. M v N E R A quae a tenuioribus ossent si leni Regibus, praedicti sunt flores, & rosit nostrates,quibus selent cubicula Regis instemes. re,& coriis floribus varias depictis ornare. NARRAR υἰT mihi quidam, tantam esse hujus gentis in odores amentiam, ut it, buta ex odoribus & floribus in singulos annos
Regi Bis aguer istuta,ed quinque milliu Hin
245쪽
An omnibus laujus Indiae incolis dimis vocatur,arbor quaedam Fraxini magnitiad ne, solio Olcae, acutiore tamen, per ambitum serrato, inraque part Viridi, non cinereo aut villoso. Multis luxuriat soliis, flos candidus est,&hircius exiguis olivissimilis. UT i I. I s cst haec arbor in usu medico. Nam solia trita & vulneribus cum hominum, tum jumentorum cum ita cco Limonum smali Assyrii genus est imposita, miraculose ea sanant. Foliorum succum utilem esse ferum lumbricis necandis, cum Balaguate incolae, tum Malavarenses: quod rationi consenum est, ctim ni,nnihil amaritirdinis possideant. EXPRIMI TvR in Bisnager & Malavar oleum ex ejus arboris fructu, quod huc me cimon gratia deportatur. Vtilissi inum id est adversus nervorum dolores, si eo calido
PR o v E Ni τ in Balaguate & Mala var arbustula quaedam persicae magnitudine, se quentibus ramis: qui recisi frequentiores laetioresque renascuntur, foliis Sambuci, simili modo per ambitum serratis&aliquantulum hispidis: flos ex cinereo candidus: fructus niger, Piperis magnitudine, aut paulo major. Malavat incolae eum suis eduliis Carii 1 uncupatis insperglint. V ' L G A R E nomen est Negi meo: nonnulli in Balagare Sambas appellant: in Malavat Noe . M v L Ti s facultatibus praedita est haec arbor. Tenerioriam ramulotum cum foliis docqcto, aut ipsis elixis Si contritis, utilissime contusa foventur, modo non adsit vulnus. Friguntur interdum iidem ramicum soliis in oleo, &contusit alibus applicantur; res fluunt enim tumores SI curant. Frequens adeo est hujus usus,ut in omnibus doloribus, frictum cum oleo, aut elixum, exhibendum censeant. Non desunt qui supra vulnera admoverint,unaque nocte dolorem sustulisse, materia . digessisse assarmenti deinde soliis contusis, ipsis vulneribus impositis ita emundasse vulnera, ut brevi ad cicatricem perducta sint. Vri LE M perhibent esse mulieres adjuvandum conceptum: eius enim succo aut diuino epoto, uteros ad conceptionem praeparari. Ego malim praemandii valentiusmim futurum existimo medicamentum. Masticata solia,Oris balitum commendant. Acrimotuat vero eujuidam participant, veluti Nasturtium: unde manifestum est calidam esse hanc
246쪽
C A p v T I I M. A m no R est in India praegrandis, fructum in summo caudice, non in ramis, ferens. uia prxgrandem, magni Melonis effigie; interdum maior In soris virentem, intus vero fulvescentem, multis spinulis instarer inacei, sed mollibus, obseptum. Continet autom hic fluctus in se magnas quasdam nuces duro putamine tectas. Cortex fru ctus gustu Melonis, sed difficillimae concoctionis, nempe qui plerumque ibi eat, ita ut ac sumitur,cxcerni. Nuces vero intus halae, torrentur aut elixantur , adiectoque putamine qui nullius est usus castanearum modo, quibus suiu per similes, eduntur. V oc A TvR hic fructus in Malavariata; in Canara&Gu Zaraic Panaet,. Nascitur au Dra. . tem dumtaxat in maritimis. . iExv ERTus sum clim in me, tiim in plerisque aliis, hasce castaneas sive nuces alvi profluvia mirum in modum sistere.
AAso R Prunt magnitudine sponte nascitur in agris de etiam in hortis Ba im, uis .inia Chaul,& Batequata, multis sipinis horrens, foliis itidem Prunt: floribus candidis, fructu Sotbo simili, gustu Prunorum adstringente Δ acerbo. Cum primum emergit, Strobilo per similis est. vocatur incolis lammas. Iam. πιι.Acc Epi a fide dignis viris, optimam serendi rationem esse, si fructus, postquam eumcderit certa quaedam avis, Excretus, una cum excremento seratur. Facilius enim hac ra-μraditione fatus emergit, citiusque fructi sera fit arbori
AR auscuLA est arbuti magnitudine, soliis similibus , copiose flore, odore Pcri- cora, L- clymeni: fructu exiguis malis per simili, nigricante per maturitatem, gratissimoque uvarum sapore, ex quo a nonnullis vinosus succias exprimitur. Fructus autem virens magnitudine est nucis ponticae cum suo putamine, interdum major: succum nonnumquam exstillans viscidum de lacteum. Editur a nonnullis fructus maturus cum sale. Solet tamen, cum viridis est, muria aut aceto condiri,& ita asservari, ad excitandam clanguescentem appetentiam. N A s C IT v R tum in continenti, tum in Balagate,vocaturque Carandas. CC M.' nausινὲ similis isscribit Oriedis tib g. sua historia cap. 1 i. in hunc modum: In moariola insula. νassa est oberpakhraeae, maserie 'ma ct alui, Autuba 1 omine; fractu quidem large si visimo, ut sunt Dra via a, in catellina vocam, sic in eo succν estque xificiis o glutinosio alaniat, qualis est qui in iιubin immissurui utino m.linia 3 ς δε ba qui eo ras a Min. rura stactam in aquam imicior, o lacteum sinu, d Iuu ex iurant,qui m aqua fiat.
Coa v lingua Canarica dictus, frutex est in Arbuti altitudinem asturgens, aut pau- Cmbiflula. lo minor, soliis mali Persicae, fioribus candidis, Periclymeni odorem aemulantibus. Hune Lusitani Indiam incolentes Herbam Malavaricam nomitiant. quia Malava-
247쪽
PLANTARvM HIs ΤοRI Agrenses eius usum primi docuerunt. Hac etenim planta cuiuscumque generis dysemetira praesentillime curant,cvacuata primum magna ex parte pcccante materia; alioquificii Ein eundem morbum rursus incidunt. Vsus est corticis radicum prim sim exsiccati, nam recens lacteum liquorem exstillat, quem initio calidum putavi , sed degustatum, insipidum& frigidum inveni. M ob rem ob cius ejectus, frigidum &sicc um constitui, plus tamen siccitatis quam frigiditatis Obtinentem: in quo ora ine etiam huius regionis medici constituunt. PvLvERE M hujus radicis coiituita in ollulam distillatoriam immitinius, ac sero lactis maceramus: deinde additis Ammcos, apii, coriandri truci, & cumini nigri seminibus tritis de torrefactis, unctaque una butyri rκ,n saliti, ignis calore clicimus aquam stillatitiam Gujus quatuor uncias cum aquae stillatitiae rosarum, aut aquae e pediculis rosarum, aut plantaginis duabus unciis agro propinamus. Quod si opus cst, adiicimus pulverem pastillorum ex herba Malavari consectorum. Formantur autem ex iisdem rebus e quibus fit aqua, dein pto butyro. Iniiciuntur cluam clysteros ex hac aqua confecti magno cum successu sed frigi ut, quoniam regio cesidacst. Quod si necesse sit, eam aquam his singulis diebus propinamuς, mane videlicet hora sexta,*a meridie hora secunda. Cibus est orira sero permixta, Se pulli gallinacei in aqua Musori quam vocantὶ macerati, pro uirium aegri robore cibum subministrantes. Certe vino omnino abstinemus, nisi urgente admodum necessitate in inveteratis dysenteriis ejus necessarius sit us.f. S E D tametsi mihi semper bene succellerit hujus aquae usus i cogor tamen fateri MaI vaticam herbam ab ipsis Malavarensibus praeparatam .magis praesentaneam opem adferre. Ea vero paratur ex iisdem, e quibus nostra aqua, rebus tenuissime tritis, S sero, autjusculo orirae probe coctae maceratis. Su nt qui succum ex planta virente exprimant, cujus septena uncias mane exhibent, & totidem sub vesperam, si necessitas urgeat. Sed quia amarus est succus 3c ingratus abcjus potu serum propinare ad os eluendum soletu. Quod si Malavarenses sortiori adhuc remedio opus esse vident, optum admiscere solent, tametsi id semper strenue negent. SAL. TARE est item hoc medicamentum stomachi debilitati: tum etiam vomitus compescit, cum aqua Memirae Δ Mastiches pulvere sumptum.
Esτ etiam in hac pro vi iapusilla arbor, major tamen superiore,quae soliis, foribus,
fructu Myrto perquam limitibus constat. Fructus ejusdem etiam est cum Myrtos aporis, multo tamen adstringetitior. Hanc plantam Aυacari nominant incolae. Nasicitur in montibus. A i v NT in iraec sicessa caciae advorsus inveteratas dysenteria se causa frigida provenientes. Rus experimentum se fecisse alseruit Lulitanus quidam senex in filia sua; quaecum integro anno dysentcria laborassici, nec ei quidquam reliqua medicamenta profuissent, sumpto hujus plantae cortice trito S in aqua ori χae macerato in ptisanae modum sanata est. Hanc arbusculam tri solium olere serum.
TAM STs I ii fructus qui apud Indos nascuntur, Ion sim excellentiores his qui in
Europa proveniunt, veluti aurea ni ala, citria, ficus,uvae, persica, punica,& similes; omnibus tamen praestat fructus quidam apud illos nascens quem ipsi Man ι--cant. Tanta cst enim eius suavitas, ut, cum in foro prostat, Orinuet incola. apud quos frequens est cum aliis fructibus jam enumeratis, reliquis neglectis, hunc sibi emant. COLLIGENDI tempus est in regionibus calidioribus mensis Aprilis: aliis regionibus
serotinis, Maius de Iunius: interdum tamen October squem ipsi R Movocantj de No
CETERvM pro regionum natura de diversitate variat etiam saporis bonitate hic fructus P RlM A s igitur tenetis qui in Ormug nascitur. Secundum locum obtinet qui in Gu-Zaraic proveni , praesertim is qui per excellentiam Guraratem nuncupatur, magnitudine
248쪽
qui dena reliquis cedens, saporis tamen&odoris gratiam perior, exiguom tus osse sive mi- .rico. Tertium lmnitatis gradum obtinet quem Balagate gignit, major in universum supradictis. Memini enim duos vidisse, qui quatuor libras cum dimidia penderent. Sed inter eos suavior in illi visius cst quem pro scrutat Cha canna, Quindor, Madanager, S: Dulta-hado, primariae urbes Rcgis Ni Zamoxa. Boni sum item ii fructus qui in Bengala, Pegu, S:
HAngo in meo praedio quod est in Bombaim scujus in priori huius historiae parte mc-m in1ὶ arborem huiusmodi fructus proserentem , quae bifera cst. Nam Maio mense fructum fert saporis quidem 5 odoris gratia excellentiorem: Autumni vero sub finem, alium superiori tanto magis commendabilcm, quod praeter icin pus sis litum nascatur. COLOR E ellis fructus ex viridi rubesconte, odore gratistimo. Exempto cortice, editur aut sine vino, au t generoso aliquo vino maceratus, veluti persica duracina. Conditur etiam iaccharo, interdum verb& aceto, & oleo,& sale,inspersis in ejus meditullio gin-gibere&alliis. Interdum editur cum sale, & nonnunquam elixus. Frigidus vero eis S numidus. quemadmodum persica. Hujus olliculis astatis, alvi profluvia sisti aiunt: sit oducrum esse deprehendi: nam degustata, suberinas glandes sapiebam. Nuclei vero recentes, lumbricos & ventris tincas necare dicuntur: quod rationi consonum cssc puto, ob
NAsci Tun in F illanula, reliquisfνkinu insuls fractis quidam . quem Dro tilisive Pinea nuci, inima ine Pisivi appellant, non qu dera modi lignosas squama habeat, sed quria eius coraex simili mado Actinctus rura rvr, tametsi non squamatim, sed pepons modo cultella integer acreatur in autem succi bonataιe ct suavitate reliquos fructis huismetallit; ita ιοιιν illi pati herrimis ex luteovirescens. paulatim per maturitaIem νιν, tute eranesicen te. O oriucundiφι ursa, qualu ser ia eo Persicorum gene e quod a malu ct cotoneu tramen apud Iraus Ο Η θ.n.ιr penit ; magnitudo illi vastaru Melanis. Nascuntur νπο gali fructia ex Cardus genere sero o stino'. obtinguna ita solas, quarum medio prosilit castis rotundis anuum serens fructum, qui post O. aut i a. inopem demum ηυιurescit. Eo uto, nuct preterea in ptimana titur fractis; ideoque ea pelut inarsis civitat. tu extrema βα-ctu, interdam rero etiam in extremo cauis si pulta eri cuntur vetuitae mina ct turiam1 qui1im qui fructui ma-gηum addunt ornamentum. Hi sunt tamquam semen: pangarum enim tribus sub terra Ligitu, sit ut media tur Ionam pars extra silam atque radices agant, fructumque seo tempore perficior. Lma sunt e genera, qua pro sin- suarum νarietate ivosis ramini bin nuncupantur: tres vero dumnaallecies natantur. prior larama ab incois appellata inera Boni ama, tertia Ialagua. Pastetis baccarne est cantia, ιιι v pinosa, sis agi a ct acerba. Boni amiearne est canida, gusta dati, o quoLmmodastuo. Iarama reliquuObtingior est, o bonitate est assas, carnes ut rescente, dulci ct Iuari gustu. per omnium tamen carnem starsa sunt veluti fibra quadam tenu lima. qua tametsi palatum inter edenda mnanossendant: gingivas tamen uIunt,si crebrius quia es resatur. Quilasdam lecti nasca tur etiam Fac genera lonte in agris abundantem at qmbas cultura accessit, lange sunt ilis suaviores. or cvlioris bendicium abunde compensant. Hui ιιι fractia alandantia auctoru/tem eiin minait: Ms ιamen o hu insularibas cum bonitate, tum m Initus ηι prastant qui in contifunti nascuntur. Muturus fructu iamdecim tantum aut viginta diebus conservari potest. HastinMDνie . HvMc Therat lib. singulariam Ameris. ο 4s,. Narra a Brasilianis vacari tradit, eoque pictimam in sis
HAEc planta non nisi semel seritur. Nam senaci sata, ex trunci pede multos stolo M se tala
nes producit, qui in arbusculas evadunt. Truncus cx squamosio soliorum cortice constat: foliis amplissimis, binorum cubitorum vel ampli iis longitudine cubiti latitudine, excurrente per medium lata crassaque costa. Nullis constat tantis, sed e germine flores quosdam conjunctim proseri, subrusos, ovi effigie, & palmi longitudine, o quibus circumeminent pediculi, centum, interdum ducentos aut plures ficus sustinentes. NASCI TvR in Canara, Decan,Gurarate,SI Bengala: vocaturque illis taue i. Nascitur etiam in Malavar, ubi Patin';& in Malayo,ubi Pisan dicitur. Provenit etiam plerisque aliis locis,& in ea Africae parte quana Guincam appellam, ubi Bananas nuncupantur.
249쪽
Σ3o PLANTARUM HIs TORIAR Arabes eum fructum Mus, aut vocant. Sic&Avicenna, Δ Serapio, S: Rhales, qui de hoc fructu peculiari capite scripserunt. Scripserunt sorte δ: alii, quos mihi videre non
COM Me NDANτvR si fructus qui in Martaban proveniunt: primum enim e Ben-gala eo delati sunt, deinde sati ut gratiores evaderem: vocantur nunc, ficus t artabam . Alii adhuc inveniuntur meo palato gratiores S odorati, appellant: sunt laeves, flavi,&pleni. In Madauar sunt meapalones dicti, siuaves S palato grati, pleni, colore virescentes. Laudantur etiam in Sofata nati, AEthiopibus Iminga dicti. Invenitur etiam in Ba caim aliisque provinciis genus quoddam amplum, plenum, palmi longitudine. Id aD satum & vino deinde maceratum inspersa Canella, multo melius sapit quam malum cydonium assatum. Idem fructus per medium sectus, S in sartagine cum saccharo probe frictus, inspers b postea cinnamomo, gratissimus est cibus. SCRIBIT Avicennalib. II. cap. 484. paucum praebere alimentum , bilem generare& pituitam. prodesse tamen adversus pectoris N pulmonum incendia,stomachum autem ostendere. Idcirco bili Osis, ab hujus esu, oxymel cum seminibus propinandum csse; pituitosis vero mei. Vtilis cit renibus, & urinam ciet. Sc Rin1T Rhases lib. de re med. 3 ad Almans cap. 2 o. noxium esse stomacho, appetentiam deiicere; subducere tamen alvum, S gutturis exasperationes lenire. SERAPio autem lib. simp cap. 8 ex aliorum auctoritate Musam in fine primi calfacientium de humectantium ordinis esse asserit, & utilem esse adversus pectoris & pulmonum ardores icisque qui liberalius hac vescuntur, stomachum praegravari: augere tamen
foetum in utero, renibi is opitulari, urinas ciere,& Venerem exstimulare.
PRPE sc ivvNT medici Indi hunc fructum in febribus aliisque morbis. R in i C vLuM autem est quod scripsit quidam Franciscanus. Appellatur, inquit, hie
l audabilis fructus Musa, quod dignus sit Musis, aut quod carum sit cibus. Addit praeterea eum csse fructum quem degustaverit Adam in Paradiso terrestri.
' Iam aliquoι ons in ea opinione sui, ut exissimarem Musam meam esse plantam cuim Pliniis lib. xia. Θ. i. me ιnit his verbu: Maror ista luaritate pracelantior,quo sapientes Indorum riuunt. Fotam alvi amum imitatur, lana tudine Irium cubuerum. latituritu duum. Fructum corrue cautae Modum fortasse, nam summasque tutium profert J emittit, admirabium succi duliedime. ut uno quate νησssasui. arbors nomen Pala pomo araeisna. I lurimaeu tu Daratu, expeditionum AI an νι termino, oec. Nam fere omnia pali herrime ad Musa de cripti neus quadrant. Huc accedu, quod in provincia uatavar qua supra Indiam flumen est, intra νtro si Vein, Palan n men adhuc retineat, a quo Latinι suum Pala mutuali νidentur.' ιη sipone, ubι aliquot plant, νιῶ. minimi tamen fructi ser , nomen hoc retineti τε tant enim etiamnum Figaera Banana, id est, cum Banana ferentem. Em uonem suu latet. pictam mν es QM M urbistam camininiastu ibb. i. Dio coriau cap. de Palvia. CET ER v M medimu huim pactam Lud Rom. lib. navigatio stin suinam s. cap. is. ae triae genera con tuit. Memuiralem F. frocardua qua Terram sanctam descripstu,subno se Pomoram paradi , quem per omnia secuist, est Cardan. lib. de subtilitatibus. Sedo Theret in lib. bingularium America cap. ῖν. eandem describit, arque Pacona, arborem Peνo Pa quovere Ameruuro cari tradit. Ler verὸ cap. l, sua IIinoris fructum Paco, arbarem Paco- alienominat. Orte dasve nomine improprio Platanum appellat lib. Historia inaua S .cap. i. curru descriptionem tamquam pleniςνem omisis ceteru ne totus repetita lectoritastidium pariant hic bula gem M. I M v E N i T v R. inquit, hic fructM Platana nomine . tamesi neque arbor dici post, neque per sit Plasania: pedplanιa quadam buu India haudquaquam presbou, ct auaηde ιν sta Iul Platam nςmine. Interdam autem hac improprie dicta Plus is in arboris celsitud nam excrescit , o hominu crassitudinem adquirer aliquando vero coxa humana cra te cons itur, prosci natura ct ubertate auge sicens. Ab in mo adsummum folia fert ampli m. interdum due eampumas unga, ternos aut quaternos lata, purumque minera. Hac ventoram fati bis facile multis
riam dissecantur,o ex casti ista per sola longitudinem excurrante pendere stet a tur eam in madum dissecta. Tata planta velutigermene Iauιμrculis, incumbummo enasiisur pediculm aat multiata bruthiasi crassiιudine, quioam producu, vicenos, ricenos, interdum centenos ct plures studin palmari langitudine brachialique crasima me sustinentem, nonnumquam minorex, quandoque etiam ampliores pro planta ipsin o soli striduate. Cortex hau μια crassus, sed .ivi facile eximatur, continens pulpam pe carnem Fabula medussa persimitim. Inrerra ura ante maturita tem colligenda ellaum νi licet abςabfructia lavescere incipit; inde in adiis sustendenda ita enim planam maturiatasem consequitur. Husructin in duas partes per longitudinem aperiis ct utrimque imi , deinde insalutis gratis,imi ιβ saporis,stcaris, siaut bonitate superat. Tegula item imp irin, o in clibatio tectin. cor requis, o suavissimis est. Sunt quicum carni Melixent, cortice exemplo a a imponentes cum carnes μὲ cocta fiant: diutinam enim tactionem non sert: sed neque mataris nimiam. neque emmno acerbin delige tam est. Sant qua crudum edant, at matura sine pane aliore aliquo canomemor gratissimi etenim ess saporis . nec misti s uisu, o facilia concoctisnu. Caudex qui uνam profert annuin est, ct siemel damtaxat in viιa fractia Iemι: verum ad radices consurgunt quiηquesex, aut lares surculi, qui parentem renorant,st absequente amno fractum per uint. Exempla rua abluitur planta, utpote inκtila. Ade vero secuηda est hac plota, ut numquam intercidat , si subinti no via proles gerat . ut fractin toto anno uberrime legere sciat. Formica huis planta admodum insessa sunt. itioque plurima his initi perierunt, antequam adrerm eas inventa Gent remedia. Praegrina enim, ut initi, riximis, est hae planta, o Fac ex magna Coa
250쪽
Iura R celeberrimos Indiae strictus recensentura plerisque Dinones in Malaca vocitati, Domnii
fructus Melo peponis magnitudine, densb cortice rostratisqtie tuberculis plurimis ob. si uiri R ductus, veluti is quem Iaca Goae vocant, de quo capi v. diximus, sotis virescens, imus vero concameratus, seminaque exigui ovi gallinacci magnitudine in singulis cameris con tinens, coloris & saporis cius condimenti quod cx amygdalis contulis, lacte, farina, aqua rosacea,& saccharo fit, Marier blane Galli vocant: nori tamen ita mollescentia aut glutinosa: in nonnullis vero non candida sunt, sed pallidi coloris. Olliculum haec in se continent mali persici ossiculis per simile, sed rotundum. Folia hujus plantae medium palmum obalonga, acuta, salso gustu, colore viridi dilutiore parte aversa, interna vero parte admodum virescentia: flosccandido flavescens. Arborem iuglandis modo praegrand cm csse aiunt, foliis laurinis. S v M T alii qui hunc in modum describunt: Frucius est Strobili sive nucis pineae magni- Aia D. i.,ιι tudine, interdum multo major,&cj iisdem fere fornax, nisi tubercula illa live aculcos mulia Myriis. to tenuiores acutiorcsque haberct, Erinacei spinis fere similes. Initis quatuor concamerationibus sive cavitatibus constat, medullamque sive pulpam concinet Cremori lactis, quem
Hispani Alata, Galli eme, Itali vocant , similem. Folio cst virente, culpidis lanceae effigie, ducto per longiιudinena duplici. nervo, equo deinde aliae venulae per folii latitudinem evagantur. Arborcm ipsana ingentem serunt, nec nisi post quadragesimum annum fructum edere, alii vero post quartum annum fructiferam csse. Fructus maturus viridis est quidem coloris, sed diluti de elanguescentis.
Cum hoc ructa plane convenit Guanabatius oririli, quem lib. S. sua bictoria cV. 17. discrdit, quemque per
nemo νμ sunt simina magna, Cucintritarum siemimseu aliam nora'nigrisantia. Frigidis eli hic fruct..ct perastin utilis. Nam tametsi quu integrum Gaanabanum de νε-ret, nullam buti sientist nocumentum. Infirma est signi materies. Hac Osee M.
siνι patius sulcis, ut in Melaniis. Extrema parte in mucronem desinit superiori Nyὲ, qua νue luet e ramis dependet. ssicula iubarer firma, duro, e fibrasa. Contineι hic fractus palpam ca dicantem, qua Ahiopes in febrium ardoribui κt tm sivis sedanda gratia lucis a etenim ariditate predita est. Hac 'catafriabilis est, sic attigitis tritam pallinem res iratur remane me tamen popetuo acissitate. Per hocstar-