장음표시 사용
211쪽
Harum autem arboris materies nin ess Iaugosa ut irιιμ Pesinaque dactrus seri neque seruta ea ut Gartara a se-νit. sed sistati ct assabricas idonea: neque minus elegans eu o I Gliacmqtiain tuguusu maleria: O Incini panc. poII e- maseriem adplar utili in esse satetur.' Nusquam in nemu exemplaribus, Auctores quorum adducta teItimonia, lara lirare reeisinisse com erro, at regii quidem, quemadmotam ei lain Paudector, cap. 36 1. Fri Di NAHuus Lepe t.b r. IIist. Indue cap. xxi ii Olla vocat. non Palma ramos. sed ipsa selia, quiabnu Indi res memorabilis. θραbrua in liramenta in rabere solint Felemiam, simiti solιo insiripta ui Iussse ara, uis characteriis vitiolam, quam Rex cale. ut ad Lusitanis Reg m h mariue em deo, qtiti in eo prDuum appularunt Lusitani. Siruitus solia cum integra, tum per medium Iecundurn langitudinem secta , Malatensibusque i haracteribiti infir pta ab Hozandu ex fora sunt resuta, anno non resimo lepra pra mi Erpinum o quingenusurum . quori in bina humata fimi νινι Petri Gareti opera. nanciscebar. culatam langitudinu, exι temtiatibin tamen recistis snaim buu-btialia aut langina fiunt, μι undam Diedium nervum per languudinem excurrentem complicata, ct binas sereantiaιι ta, utroque latere exterrere Fecundum longitudinem tν νeν bis insimpia : videbam qua quatus ν versis infitiaptos Moerent; praeterea librum sex er septuaginta sol u cenonum, non integru quidem, sed qua exIremttasibus recisis. per metum felium secundum nem longitudinem Iecta, utrimque qaiauor rer bin sitis sntea exarata essem , ut apud Hos mora est, tribvi locu pertu a. in messio videlicet, Odnabin extremn uatib-DMMalo traracta, aptarunn iaque binu erculu, quivi contracto ianuato tegerentur. Sed ct ea sol a qua η-νhebar , ct aliquor alia qua apud diversios consticiebam, ab utra extremitate pertusa erant, ct charactrae quopiam in capite notata, ut Iunwulo connexoram stries du siti posset. Intiagebam poνro abros Inda, hori haracteνes nos Iro mare exarara, hoc elu aflnistraas dextram ducto stila, non Hebraeorum aut arabum, qui a dextra adflisistram scriben catiniuin dacunt'. sed quod driribam nastin istorum Insorum qui in Δνersu pro νinctu. ut Gu arate, Malabar, taνa. ct Madagasicar e aut nati. Here, aut icrone norat, ut characterum aliqua- natitiam ad equi possem. prater unum Sinensem. ex Cantan or unitan, quem, meo rogatu, pingentem quosdam Sinensies ιhoacte es integram dictionem devotaules cs θιιιttam, a summa pagi a ad ιη mam. sumpto intiis a ext o latere paginae, deinde seννate eotim ordinem ivxtu versit in ad sinistram pracellando. Sinensium inlato morer istννum enim scribensi rationim intest rere volebam Ea autem folia Illi in Palmanen erant, qna Coccos stre pragrandes las nuces seri, sed pes aliarti ier: vigerereti Patre a. qua alara imo, Lamotappellatur. inrecte porro sant Antre piam te aliquat annos ex India merces, in gnis Indica nucis ut asserebant) soborum stetinentu involuta, qua cubinata erant aut ampliora, tr ista tamen . quam ut qa; pium commode bu inbribi pes sit. nam babalini cora crasituri nem poe aquasor, tauia utνimque perpetua, ac, quώοι in ex fragmentorum magmusne ciligere liuebat, quaternorum aut qui orum tubitor ara Iongitvat em, binorti tu latitudinem stiperare auri, ita ut non incommota ades er nares his regere, o vela concinnare eas um regionum. ιu quabus in albor nascitιν, incale, ut nosser ductor asserit, Uint. Tale stagmeniam habui aliqvo ε ab integery imo vito Gahelmo Aindres pharismacopaeo Antreviens perit fimo, que cum plerisqueata rebin exeιAu,qum tu Belgio a perpabam, me in aula Cain sara commorante, periit. Ceteruin simile, miam tamen, anno M. D. x vit. curante Petro Gareto accipiebam Amstebedami, bines duint
xu patinos usum, sesquipedem Iovum, non lave quidem illud. stastequenti stris secundum linguadrarem ductu distinctum, quia forsitan adhuc ηονedum , O non lum adulium, staduer externa parte fere color v . interna exalbidi; illud autem ad ramorum foua prothcentium, si re autorum saliorum exortum nasci. eoque squemadmodam diari rum riua sire ramutis alia crassum illum petauiam cum suunmi adhuc tenestis dependentibia inciso intellet bam, ab is qui crescentes nuces riderant, nec nacit augescentiis delascat, o diserumpatur. O M N E s radentes o funes nauticos Corbitarum RegiarMm, prasiertim earum qua in Indim navigant, ex rilis Iu cocces fre nuces Induia tegentim confectas, obserrabam VI 'pone, tametsi etiam ex θοιο sant. Sed ex iisdem νi sum nodosa cingula. magni usis inter omnes serὲ tenuiorusortuna mulierculas VII ponenIes Vmemm etiam νε- doe similiis xidis dactastamina νώ tenvia Ocandida, quiis nobiles marrana vittas reti uali instar cεntex bant ad capillos coercendam. V lot M v s Vl 'ane, tum aliis Iscis, νψcula ex hoc Clacco de Mallima ca Uecta , oblongiora plarumque iuqua expurgari Couo parantur, magisque nigra ct nitida. Quimmo ipsam medullam nucu Jucatam VI fpona νεηabm represe licet, cuim secauaret miris, extollunt, atque omnibin sera alexiphomasu praseruat; si quam causam
rvia illa nari M. D. xcit. ab Aulis occulata. repertum AE : longum enim erat uncias quatuor is iacem, utum ptem, ονώ. inferna partesigma, super paulla planiors, latere dextro magis raIundum θ tumens, externa poti
212쪽
213쪽
ur, calaru aurei, quorum nucleos incela eximentes cent in
mi vir, min, ρπν umeque colore. quod a Matthisis ister Induas aretanas repana existimo. Graiin, ab amplisima viro Cortus ad me Patario ante multos annos Mehenset beneappe Mιone mittebatur.qε-- νυ tiis descriptioni non valdequiaret,st earum sent tam potius amplictendam censeam, qui inter unguentaria. nuces referunt: istiam longin erat,sormά mangulari. cura crogneo putamine constans, qui co iam, tres cetuli tabe red prehendebatur, in quarum si galis, nauem obleuis,
MANires TVM est, neque Diostoridem, neque Galenum, neque Plinium, no
stra Myrobalana cognovisse , sed eorum Myrobalanum plane aliud esse, ex quo videlicet oleum ad pretiosa unguenta cxprimerenti enim idem sonat Graecis, quod Nux vel Glans unguentaria Latinis. E et quoniam Avicennae de Serapionis interpres vidit liaec nostra quodam modo ad glandis formam accedere, nullo judicio Myrobalana vertit,cum mea si mentia Pruna quibus similia fiunt) melliis vertisset. VOCAT G Avicennalib. Ti. cap. 4s. Delegi: Sic etiam Serapio, lib. simpl. cap. Io . tametsi librariorum vitio multi corrupte legatur. Omnes enim Medici Atabes mihi afis arunt, omnia Myrobalana Delegi vocati. Peculiariter vero flava Mfar, Indica sive in i-pra at i, que bula queων, bellerica besereri , Memblica emων, quae intelligit Avicenna sub Sinii nomine lib. II. cap.449. quia Bellericorum non meminit & Mesu . dc simpi medicam purg. cap. 3. ut patet ex Serapione, qui binios tenuissimo cortice praeditos csse scribit, quae nota Emblicis convenit. SuNT igitur in universum quinque eorum genera, quorum nomina magna ex parto
mutuati sumus. Nam quod genus quoddam Serapio Damascenum appellat, melancholicis
214쪽
li iis morbis petiuile: id iacit, notiqu5d in Damasco proveniat hic fructus, sed quia hine
ex Ilulia Myrobalana inda eo deferrent r. Et quamvis idcin Serapio lib. sim p. cap. lor. scribat Seni cognominara gemis esse Oli- --, i ... varum, tamen Errat squod pace cius dictum volo) atque ci crroris occalioncm pia bullis πιον. credo, quod emblica sal C aut aceto condita cdantur. FALLvNTu λ autem tam ii qui omnia Myrobalanorum genera in cadem ari, lena- MD,
sci putant,quam qui ilava&que bula tantum. Nam quinque iunt diversa arborum gene. ν unara: &, quod magis mireris, in regionibus sexaginta aut centum leucis inter se distantibusi ascuntur. Provcniunt enim nonnulla in Goadc Batecata, alia in Mala var& Dabul. In toto regno Cam baiae quatuor eorum genera inveniuntur: que bula vero in Bisiiager, D
CETERU M quae in Lusitaniam sicca deportantur, magna ex parte sumpta sunt in regione quae est inter Dabul & Cambaya. Nam experientia compertum habemus, hos fratius quos regio septentrioni vicinior producst, mimis putredini obnoxios esse. Invenio autem apud eos tria Myrobalanorum genera ipsi vocant tres species) quorum usius est in purgationibus levibus S sine molestia. horum primum genus, quod rotundum est, & bi-jem purgat indigenae are, medici arit tirui vocant, nobis silint flava: alterum genus, incolis
redunt ab dictum, nostra sunt Indica sive nigrat tertium genus, G Iim incolis nuncupatum, Rεα minis. rotundum, nobis bellerica sunt. Chepula vero nostra, quae pituitam purgant, illis aurca appellantur. Haec sunt quatuor Myrobalanorum genera, quae illis sunt in usu medico. Nam quinto genere, iis nuncupato, nobis vero emblica dicto tametsi apud eos reperia- A. rurin non utuntur, nisi densandis coriis, Rhois coriariorum loco,& atramento conficiendo. Sunt tamen etiam nonnulli qui iis viridibus vescuntur excitandae appetcntiae causa.
Po k rotundum est, & Sorbi lilia profert, Amaais soliis est minutim incisis, M, .us.... palmum longis. Recouais octogonum cst, S: folia Salici similia habet. 6 ιιι foliis est Lauri, nis, ta .ria. sed pallidioribus&subcinericiis . .. retea magna sunt&rotunda, oblongiora tamen dum ad perfectam maturitatem pervenerunt,& angulosa: folia ejus Persicis' similia. Sunt autem si i gulae arbores Prunt magnitudine, omnesque silvestres &sponte nascemes, non
C v M autem gustu sint adstringente & acido, Sorborum immaturorum modo, ex sibgidorum & siccantium classe esse δixerim. PRAEPARAT I ON I smodus apud Indos non invaluit, utpote qui iis non utantur pu gationis , sed adstrictionis dumtaxat gratia. Nam si purgare velint, eorum decocto utuntur, & majore doli quain nos in Europa. So.
lent autem iis saccharo conditis uti magno cum successu: nec quisquam medicorum usu istoru famam unquam est periclitatus. Clie pulorum' autem maior est gloria: condiun
tur haec in Bisnager, Bengala de Cambao: st, is & Indica, in Batecata & Bengala. Iu B e o ego ex his immaturis stillaticium liquorem organis elici, quem post sumptam aliaua in conservam adstringentem propino, S: syrupis admisceo, si quando opus est. Flavali Benefica praescribere soleo initio mens iis qui aut alvi profluvio,aut stomachi relaxati ne laborant: talibus enim convenit hujusmodi cibus propter adstrictionem cum pauca
--iaitate coniunctam. Praeterea immatur
rum Myrobalanorum succum in alvi profluviis apprime emacem esse expertus sum.
215쪽
selinis est astustia, o facilis digestionis, sed dentibia mole Bruct noxiin, ob byarum copiam.
MEDICAMEN Tu M omnibus cognitum sunt Tamarindi, quamobrem nullum
N A sc v NTu R multis Indiae locis, sed qui montosis de ad Scptenurionem obversis proveniunt, praeserum ur, & diutius incorrupti manent: quales Canibalete & Gu-zarate gignit. Voc AN TvR in Malavat Pusi, in Gurarate Ambili, quo nomine reliquis Indiae provinciis noti sunt. Arabes 2 amari ι appellant, quasi dicas Palmulas Indicas. Nam Taniar quod omnibus notum cstin eorum lingua Dactylum significat. Palmulas autem vocarunt Arabes hunc fructum, non qudd eius arbor Palmae similis sit; sed quia aliud nomen magis aptum non invenerim, osticula etiam in se continere conspieientes. A R BOR est Fraxini, aut Iuglandis, Castaneae eamplitudine, materie firma, uon imgosa sive spongiosa: rami soliis ornati multis minutimque incisis, palmi magnitudine: fructus in arcus aut digiti incurvi figuram estor matur. Hujus immaturi cortex viret, siccatus vero cinereus est, L facile avellitur: nucleos intus continet sitivorum Lupinorum magnitudine, quodammodo rotundos, sed planos, colore furvos, sed laeves , quibus ablectis, pulpae usus est, quae lenta S uisicida est. Sed illud observatione dignum, quod hic fluctius in arbore adhuc pendens noctu soliis sic se involvat vitandi frigoris causa, interdiu vcro sescexpediat, &e medio soliorum emergat. Acidus est dum viret, sed tamen ca acidit assii Vitate non caret. Plurimum illis expurgatis utor cum saccharo, atque id maiori cum successu, quam si Syrupo acetolis utor er Soleo etiam plerumque aegros Tamarindorum infusione purgare. Tamar indorum querat uorunciae aqua frigida aut stilla titio intubi liquore macerentur per ues horas, deinde fact.i expressione eximantur Tamar indi, quos modicosa haro insperses utiliter exhibeo: evacuant enim ex parte biliosem humorem, atque pituitosum incidunt 8 attenuant. Huius regionis incolae sine molistia sese purgant rindis cum oleo Nucis Indicae sumptis. Medici vero Indici, folia Tamari nilo sum trita partibus corporis erysipelate insectis imponunt. Nos hic Tamaritidis acrii loco utimur: gratior enim palato est eorum aciditas, praesertim maturorum. Deseruntur in Arabiam, Persiam, Asiam minorem Lillitaniam sale conditi, ut temporis injuriam inclitas ferre possint. Ego vero sine sile domi asservare cum suo cortice soleo. Fit ex iis recentibus cum saccharo conserva, praeclarum proculdubio medicamentu ad digerendos SI cxpurgandos humores, nec minus palato gratum. Tamarindorum stilla titio liquore pro digestivo citi quando usus sum: vertim cum nimis dulccm &insipidum fere invenerim , eo uti desii. NuNC superest, ut ex Austorum Arabum scit pus hoc medicamentum examincimus, cum veteribus Graecis fuerit incognitum. Ax I CENNA lib. I f. cap. 6 si . hoc nacdicantentinia non dc scribit, sed ejus delectilindumtaxat pro serti aitque recentiores Tamarandos praeferri. ME sv E lib. de sim p. med. cap. 8. ficit illos Palmae silvestris Indicae fructum: sed eius error inde manifestus est,quod tota Iladia p.ilmas non reperias : scd palmulae adfert tu rex Arabia in Indiam, ubi magna quantitate cduntur siccae, similiter S: in mali,m compressae,abjectis nucleis. Memitri tamen vidcre quoddam genus silvestre palmarum in Cambaya&Gurarate, sed sterile & longe divosum a Tainatindifera arbore. Sgn Apio
216쪽
SERA pio lib. simpl. cap. 3 8.exauctoritate Bonifaa, in Cae rea Aman provenire assem. Sed pace esus dictum sit: nullos Tamarindos in Caesarea Aman, ouae est Syriae, provenire certum est, cum a negotiatoribus mercimonii gratia eo ex India deportentur. N O N N v L Li Tamarin dos a saporis aciditate Oxyphoenicem faciunt, qdorum sententiam ut nec improbare, ita nec approbare possum. Sed quod Lacuna Com. in Diosc. lib. 1. cap I 1 s. a Thebaicis palmulis non differre sicribit, non probo: quemadmodum nec quod ejus arborem Palmae silvestris genus facit soliis oblongis, S per extremum acutis, quoniam huiusmodi proscri folia ut ante dixi. C E T E κ v M Tamarindi ex Arabum testimonio refrigerant AI exsiccant tertio ordine,
tametsi aliquot exemplaria Me suae, sed mendosa, secundo ordine rcfrigerantium lic- te λιra,eat. cantium colloccnt.
Eis semper utor in febribus admodum biliosis, non cassia solutiva aut Manna, quo. niam ob suam dulcedinem, bilem generant. Hinc fit ut hujus regionis medici sacchariusu in febribus ardentibus abstineant.
SUPERVAc AN EvM videbatur de ea arbore lite disserere quam vulgo Cassiam fistu
iam appellant, quandoquidem medicamentum est omnibus notist; mum, nisi controversia esset de nomine male illi indito a Gerardo Cremonensi, 'quem sui supra di- ximus Arabica nomina intacta relinquere praestitisset, quam perverse ita Arabes interpretari, & ansam praebere eos calumniandi: cum omni potius laude quam vituperio sint 'digni, qui nobis hujus tam nobilis, tam praestantis, tamque humanae salutinccessarii medicamenti cognitionem protulerunt. Post Ro vulgariter Arabibus dicitur murramber, vocabulo ictrasyllabo, tametsi Avicennalib. I i. cap. cita amdar corrupto nomine vocet: in Malavat Maea: in Cana- C-
ra, cujus provinciae est Goa, Batiari ga: in Decan&a Bramenis Baiiasin, ouar in Guzarate S a Mauritanis regnum Decan incolentibus arbor ipsa in Canara Baseo. EST autem haec arbor Pyri magnitudine, foliis mali Persicae , anghistioribus tamen aliquantum, & virentibus: fioribus Genistae perquam similibus, luteis Garyophyllum odore 2 ' μι aemulantibus, quibus decidentibus, exiliunt oblongae siliquae, virentes admodum ante maturitatem non autem rubentes, ut iripsit Lacuna) quae per maturitatem nigrescunt, longitudine interdum quinque palmorum, numquam vςro infra binos palmos. N A s C i T v R per universas has provinciasI praestantissima tamen & durabilior locis ad Septemtri Oilcm magis vergentibus,ut in Cambaya. Invenitur&m Cayro, tum in Malaca, Solata, Sian, totoque eo tractu. HANC non nisi silvestribus sponte satam vidi i in America tamen squam falso Indiam Occidentalem appellant, quandoquidem unica sit India ab Indo flumine denominata,veteribus cognita intelligo e silvestribus locis tralatam esse in hortos'agros,ita ut nunc istic frequentissima sit. Fortunatiores tamen nostros Lusitanos puto,apud quos sine satione tanta copia nascitur, ut unius Candit, hoc est, quingentarum S viginti duarum librarum pretium non excedat decem regales Castellanos, qui constituunt aureum Indicum Pardis nnuncupatum.
A VICE N NA lib. ii. cap. 393. scribit eam medio esse inter calidum & frigidum tem peramento, nonnihil vero humectare. Serapio lib. sim p. cap. i 2. temperatum constitvit. Mesue de simpl. med. cap. s. nonnihil ad calorem accedere scribit. Antonius Musa cxam'. . simpi excalfacere de humeclare ordine primo aut secundi initio. Sapius summitatus Manardum in lib. simpl. Me suae scripsisse grana sive semina Misissu hujus Cassiae purPtoria facultate praedita et se, cum tamen potius adstringentem facultatem obtinere visantur quam se lutivam. ILL v D vero omni reprehensione dignum cst quod ait Sepulveda, nimirum ad movendos menses, dissicilesque partus, remoralitesque secundas, decoctum corticum harum siliquarum cum Artenrisia propinari, aut ex ovo sorbili cum unciis quatuor mellis exhiberi. Nam etsi demus magno, ut ipse ait, successu propinatum esse huiusmodi medica- . mentum, Artemisiae potius facultatem hos essectus praebuisse censebimus , quani Earum siliquarum cortices tale quid praestitisse, qui frigidi S sicci sunt temperamenti. Huc adde secundas saepius etiam sine medicamento reiici, naturae propria vi. Nam quod Avicennalib. 2. cap. I97. praescribit ad partus dissicultatem, multi non abs re suspectum habent hunc
217쪽
locum: censetque Bellunensis in contextu cucumerem siccum rFoni debere. Hanc ob causiam statuerunt doctiores, Cassiam solutivam intelligendam eme, quotiescumque Cas sitae meministet in purgante medicamento, reliquis locis Cassiam ligneam denotari. t in ec s Ri Dic vLvM vero est, quod de Lusitanis quibusdam nunc proseram, qui credide-μμι plerosique liujus legionis homines continua alvi solutione laborare, quod boves, quarum carnibus vesceremur, Cassiam solutivam depascerent. Nam arbores altiores iunt quam ut a bobus depasci possint, neque tanta copia est arborum, ut numerum infinitum vaccarum liquidem nauitas isti alunt, nullius vero carnibus indigenae vescuntun alere possint. Deinde cum duro cortice praedita sit siliqua, verisimile est setiam si pertingere possentin vaccas graminis pabulum,quod siem perser Haic viret, istarum siliquarum aviditate non relicturas. Quod cium ab incolis percontarer, non mediocrem illis risum movi.
A NA CARD iis nomen indiderunt recentiores Graeci snam veteribus ignotum suilla cordis tum similitudine tum lore, Arabum vestigia secuti, quibus Evidor, Indisae A B,ia dicitur, Lulitanis de Malarua, quod viridis& in arbore pendens, similis sit nolliati maiori Fabae, major tamen. MAGNA ei us est in Cananor copia, tum in Calecut & reliquis Indiae provinciis milii cognitis, veluti in Cambaya & Decan. SE Apici lib si in pl. cap. 3 s Galenum citat, tamquam hujus fructus meminetit cum tamen illi plane sit incognitus S deleteriam facultatem habere ait, cui tamen experientia refragatur. Siquidem his in regionibus clactis scro maceratum asthmaticis datur,&aduersiis tumbricos: praeterea iis viridibus 8c sale conditis utimur in cibariis, Olivarum conditarum modo. Fructu vero siccato, caustici vice utuntur in strumis: totaque India hujuscum calce misti usias est ad pannos obsignandos. Α vi CENNA lib. it. cap. 4o. id facit frutius Tamarindi ossi simile, ejusque nucleum Amygdalae ciligie, sine nocumento esse assismans:& paulo post subiicit, inter venena r ferri quae deleteriae sint facultatis. N v L L A autem praeditum esse venenosa facultate, exemplis supra demonstravimus :Causticam vero vim obtinere, jam exsiccatum, dixim M. N o v N v L Li Anacardium calidum & siccum constituunt in quarto gradu: alii in tertio. Nemo tamen mihi satisfacit; quandoquidem in virente clarum est deesse hunc excal facientem de exsiccantem excessum: neque rationi consentaneum videtur in eo caliditatis& siccitatis gradu constituere quo est Piper. Nisi forte, quod in Sicilia nascitur,lit tali secuti
218쪽
MAGNA inter recentiores dubitatio est, quid sit Amomum. Hinc fit ut nonnulli
eius loco Acorum ex praecepto Galeni lib. simpl. med. 6.substituant: de quo haud sectis atque de ipso Amomo dubitatur.
Ex tecentioribus nonnulli in ea opinione fuerunt, ut Rosam Hiericunt inam, legiti. u iri mum Amomuni esse con Iznderint, quorum opinioncm docte Matthiolus comment . in Diosc. lib. i. cap. I 4. multis argumentis refellit. Alii PCdem columbinum esse aiunt, quos idem Matthiolus erroris convincere nititur.
Eco, tametsi hic non viderim eas stirpes quas Europa gignit, subiiciam tamen libere quae in India de Amomo didici. Pcrcontatus sum aliquando a quodam Pliarmacopoeo natione quidem Hisipano, scd rcligione Iudaeo, qui Hierosolymis se habitare aiebat, quid esset Amomum. Respondit ille, lingua Arabica nuncupari, quod interpretatum Hamama. Pedem columbinum significat. Hanc stirpem sibi cognitam esse asticinabat, quam ta- naen apud Indos non vidisset. Evocatus postea a Ni Zamoxa tquem vulgo Niram aluc nuncupant Rege in Decan potentissimo, qui praeter mediocrem doctrinam quam habet, semper apud se eruditos megicos alit cum Persas,tum Turcos, magnis stipendiis. Ejus medicos interrogavi, num Amomum haberent i dixerunt illi , istic quidem non nasici, sed inter alia aromata quae ad Regem ex Asia, Persia,S Arabia conficiendis alexi pharmacis peris serrentur. Amornum etiam advehi, cuius ramulo me donarunt. Hunc cum Dioseotidis deis iptione contuli, ad quam venustissime quadrabat,& licet jam siccus, pedem tamen
NAM omnia plantarum & morborum ferὰ nomina apud Avicennam aut ad verbum redduntur, aut ab ipsa re nomen sertiuntur: exempli gratia, Lingua bovis, Lingua canis, Capillus veneris, Lingua avis: sic& in morbis dicitur illis L Mia si, quod est, Pes Elephantis: quod est Dolor canis. Hinc sciendum est, Amo Μmeta mum apud Avicennam nihil aliud esse quam pedem Columbinum '. CuM apud Niramoxa essem, aliquoifflantas observavi, quibus Goae caremus, veluti Eupatorium, lexque tera, Mexir, melissophyllon, buglossum, sumum terrae, tamaricem, asparagos, & violas purpureas in Regio horto satas. Hae forsitan omnes etiam in mediter raneis nascuntur: sed tanta est nostrorum Phamacopolarum avaritia, ut potius mercibus convehendis studeant, quam officinae suae excolendae. Hinc fit, ut violarum loco utamur Atiari hin floribus Uusdam arboris diversae plane facultatis a nostris violis: quorum tamen usum non admitto, nisi in iis Hedicamentis quae foris applicantur: atque Syrupum violaceum confici jubeo e violis conditis ex Ormua aut Lusitania delatis.
auctor donatum, quodque petim columbinum referre asserit.
Nam bac fragmenta sol ramnis constant , sebal,qvibusdam adu frequentiis onam. ut exsistis foliis conssara rideantur quemadmoda, in Titi mala paraboc alicere est qua in extrema sab ordine sunt dit'. filia at possulum aut resulam ese formor. Ramuli isti fimai compacti non inept peti col-binum Falis earum eli qua plumipedes seunt in referre se itur. nullo tamen singulari σάν re aut sapore nassimi. Eim amomi ct arterim Amomida uanes hie sabi. ximia.
His etiam similes ramatis, amomi nomine M. D. xxx 1, Constanti peti missas Rona Austria accipiebam, quam amo mum quorsiis uterenturiati expetiissem: sed. ut disi, nutam militassinere habiti cum Dioscor ita νιI ranii amomo, quemadmotam nec eaplanta quam R. P. Pistram in examine
219쪽
NON minor est controversia inter recentiores medicos de Calamo&Acoro Volunt
enim nonnulli Calamum ossicinarum csse Acorum veterum : Alii malunt Galangam esse Acorum. Eam ob causam dissicile est in tanta opinion una varietate aliquid certi statuere. Ego tamen nullius opinioni addictus, libere dicam quod sciatio. CA L AM vs aromaticus quo ossicinae in Lusitania utuntur taromaticum voco non odoratum, ut plerique alii, quandoquidem aroma odorem non signiscat, sed quod vulgo droguam vocant: iaeque etiam Calamum odoratum scio, sed Iuncum dumtaxat idem est cum eo qui hic in India magno est in usu cum viris tum mulieribus S jumentis. Voca tutis in Gurarate, Var: in Decan, Racher in Malabar, zabui in Malayo, Diri uo : in Persia, Hegem in Cuncam, qua est regio maritima, Vaticam: Arabibus Calyb& Ala, tr.t. Serapio lib. sim p. cap. 1 os . eum vocat Assa Mirari, sed corrupto vocabulo: omnes enim Arabes medici cum Avicennalib. TI. cap. Cassab dc Darisbe appellam. idem autem 1M. M. - nat Cassab quod Calamus, &Αl dirita ex Aromatibus mam I miri idem quod nobis aro-: maest. Quoniam vero Malayo incohae eius usum ab Arabibus qui ex Corai one erant,didicerunt, idcirco corrupto nomine Dirimust vocuum. SERI TvR per universiam Indiam: plurimus vero in Guaarate&: Balagitate. Hic et-jam Goae ubi multus ejus est ususὶ in hortis satus pro vcnit, sed perpaucus. C E T E R v M non est odoratus, nis e terra avulsus: quantoque virentior est, tanto mihi validioris tetriorisque odoris videtur; tametsi aliud sentiat Ruellius lib. I. cap. I S. Convehitur ad maritima, quoniam qui istic nascitur, non sussicit. Qui ex Balagitate adfertur, ad oecidentem mittitur. Oti-- .L FAMILIARI s ejus usus est mulieribus in uteri affectibus, & nervorum doloribus. mi m Sed maxime expetitur hieme a mulo mcdicis: coiit usum enim, additis allus, ammi quod est Cuminum rusticum) salis momento, butyro,&faccharo, jumentis adverssiis frigora a. mane exhibent, vocantque id medicamentum Arata. CETERvM quoniam Hippocrates Galenus lib. t. simpl. med. Indicum liunc Ca Calamin -- lamum unguentarium appellant, Plutarchus vero Calamum Arabicum, de Cornelius Ier Celsius Calamum Alexandrinum: videtur etiam extra Indiam nasci. a .,. . E G O, ut veritatem clicerem , scistitatus sum a multis Coracone incolis & Arabibus, Cati Ab- qui huc venales equos adducunt, si apud eos nasceretur Glamus: item an csset cis cogni- - tus, eoque uterentur: Negarunt omnes apud se inveniri, nisi ab Indis advectum mercimonii gratia: probeque sibi cognitum, utpote cujus plurimus apud eos esset usus. Non fal-' luntur tamen, qui Arabicum vocant, nam ex India in Arabiam desertur, S inde in alias regiones: neque qui Alexandrinum appellant, quoniam hinc Alexandriam, deinde Barut& Tripolim Syriae desertur. o D autem Manardus lib. S. epist. I. dicit in Pannonia se vidisse adeo recentem, ut non longe petitus videretur, fieri potest ut fallatur: aut, si viderit, fatum sorte in sporta aut fictili vidit, ut plerumque satum Gingiber nascitur. Sed illud certissimum est, hinc avehi Iamum in eas regiones. Is vero quo utimur, radix non est pii silla etenim est radix sed ipsius Calami cum aliquantula interdum radicis parte fragmentum. Hallucinantur ergo qui nihil nisi radicem 'csse scribunt, confirmandae suae semctitiae causia, qua contendunt hunc Calamum Ac rum esse. Neque quod in Calamo est spongiosum & flavescente colore, aliqua in re simi- Ie est Aranearum telis, ut falso putarunt Avicenna lib., cap. III. N Serapio lib. simpl. cap. 2os. quos Graecis N Latinis haec melius nosse oportebat. αυαὐ .,, CETERUM quod Calamus Acorum non sit, nec etiam Galanga, satis ex Avicenna S ia Iadiis. Serapione probari potest, qui tria distincta capita de Calamo, Acoro,& Galan*i scribunt. Praeterea qui calamum describunt, aiunt cum in India 1ialci, quod verum ust: nec cnim in alia regione nascitur. Acorum vero non nisi in Europa nasci tradunt. Itaque nobis ignotum est Acorum, aut imaginari non potuimus quod Manardus, Leonicenus, & alii animadverterunti Omnibus sane Arabibus,Turcis, Corasonibus, At Indis mcdicis ignotum cst. Nam a Nira mora vocatus ut eum tremotis assectu ljerarem, magna mihi cum illis
220쪽
i L I B E R i. icii contentio fuit de Acoro: qu id tamen esset Acorum s etiam illis indieato nomine Arabico
indieare non potuerunt, nisi quod apud Turcos nasceretur. PRAETEREA Calamus passet, acris, calidus.&siccus cst in secundo ordinet Acorum albet, amarum, calidumque dc siccum est ordine tertio : Galanga autem utroque calidior 5: odoratior. Deinde Calamus de Acorum cerebri & nervorum morbis conveniunt: Galanga vero ventriculum roborat, status discutit. & oris halitum commendat. Galangauem de Calamus modicamenta sunt in hac regione ab initio cognita Min Occidentem vehi s lita. . SOL Lo tamen perpetuo Acoti loco Calamum substituere,sed majori quantitate,quod Atari μἀ-
non adeo excalfaciat S cxssiccet, veluti Acorum. 4 uum. ΝοI rarum oscinarum Calamin unge aliis est ab eo qium hae capite satis obscure desicrabiit ne lar fluctor quippe
cui Calamin init in rideatur a praeroin desiriptis. Nessor vero nibit nisi raox est, cum aliqua itula interdum soliorum particula Cuι cum omnes nota A aro a veteriis adscripta pati hemmὲ conνeηiant. Manardi ct aliorum sententiam D tebare nou possum, qM Acerum legit sines volunt. Eo 29ermam , ct Itali, θωθι utunt ar ι sitimque Cesaurum non norum. Solebat enam Antrerptam V sipone advehi Calamigenis usuali nomosimillimam, et retra odoris, o sape u horridi; qua nota is c inmunis erat cum Calama nostro flu&ονι descriptor Solam tamen hanc ob causam in usu apud nos esse defui; iscet omnes aromatarii multa esscas eo quo nune utimur, suis ment.
acti'mὶ ad Diosis r. descriptionem drare ridetv j iconem exstet mentu exprimi curari inis. Vmber sera νενο potius planta quam haraia Uaceo meo iuduis censienda est: e enim rectum habet caulin. multis nodis seu geniculis ciniam, upem altequi, imis concavum' ct membranula .uti Merun es, praditum, qui afulos . quemadmodum Diosse scriptum reliquit stanuur. ess, satu ederatMgratique speris, amari tamen. ct nonnulla adstriniona particeps: Ρ-lia Mi ex res'inc iligere Met bina ex adpersio singula gemculi sua caulem ampulli videntur: rud xsummo capita nannihil extuberat, deinde in fibras iasinu. Tuo ο qainta porro anno post quam nobis communicalpet et P. Paludanus Calamum idum mittebat ad me L.
gluna Allobrogum doct. sumin vir Aηtoniata Colinus Pharmacopaein, qui nuper hos Commentarier anno Chrim M. D.
xe ii t. quartum eνastatos.Garuas 'cieb t,simiis calami si menta, significamst eo usum in Tberiaca compositis rea autem, licet fimis prorsias forma essent cum illo quod ὸ Palx ano accipiebam, magis tamen amari suos . quam a Palatino acceptum it premiabam, nec assivi a strictionu par ιicipem; que serjitan inerati, atati adscrilendam.
ILL vo assi mrare possum, multo plura aromata, majorique quanti a te, &minus adulterata ad nos adserti, viliorique pretio emi, quam antiquitus si bat: quod nunc Lusitanorum navigationibus Indiae nobis apertae sint, ipsaeq. rcgioncs, quae aromata gignunt, longe cultiores, qu)m Veterum tempore fuerunt. I N eorum numero Nardum repono, quae legitima & sine mangonio ad nos importa- M. M.tur, licet interdum aut maris humore sibi ascito situm contrahat, aut senio suaveolentiam illam amittat, qua initth praedita erat. Voc AT v R autem Nardus incolis nam Graecum S: Latinum nomen notum est Cabr. ara: Avicennae, lib. I I. cap. 6 o.&omnibus limus empestatis Arabibus semis quod est cinia. Spica: de se M inia, id est, Spica Indica: cadem ratione, quam nos Spicam Celticam voa icam iis, illi seni Ad mi appcllant. Quod autem corrupte Matti aeus Silvaticus cap. 64o. Simthl&Sumbes protulerit, mirum non est, cum is linguam Arabicam ignorarit: nisi malu S-M. mus temporc paulatim corrupta suisse vocabula.
CE T E κ v M nascitur Nardus in Mandou δe Chitor provinciis, Regnis Delli, Bengala, SI Decan vicinis,suxta flu. Gangem, quem incoliae Garia appellant ,& sacrocinctum existimant, ita ut morituri regni Bengala incolae hoc flumine mergi se jubeant, sed pedibus dumtaxat. Sunt in eo flumine certa idolorum delubra, ad quorum cultum catervatim confluunt mercatores e Gurarate 5 regno Decan, magnaquc donaria in ham idola conserunt,