장음표시 사용
371쪽
praestantes generarer nam quae in planis pabulum sumunt, ut laerbas minus salubres de pascimtur; sic etiam lapides eorum, tametsi utiles, iis viribus non pollent, quibus ii prae diti, qui ab animalibus in montanis degentibus eximuntur. Cossi Mus iis uti eo ordine quem in tuo libro docuisti, Ze adversus eosdem etiam morbos, in quibus sanandis mirabiles eorum effectus experti sumus, quos longum esset recensere. Quae omnia tibi accepta reserre debent non modo Hispani, ted etiam univer sus orbis. Quantum ad me attinet, ut aliquam animi gratitudinem Ostendam pro bene fi cio accepto, opera Ioannis Antonii Corci, divitis mercatoris, duodecim ex iis lapidibu, mitto: si eo pervenerinr, eos in multis morbis experiri licebit. Eiusdem opera an illos acceperis mihi significare poteris, o ea, quae Voles in tuam gratiam faciam, imperare, quoniam tui sum observantissimus. N v N c capsulam accipies in qua Phaseoli genus invenies, quod Martii initio tantummodo serendum erit,ne frigore laedatur. Planta est fabae similis, minor tamen, fructum in siliquis ferens . Seni liriusmodi fructus stabas virides sapiunt) cum sale manducat I. validebilem, mediocriter pituitam, & sine molestia laydropicorum aquas evacuant: eosdem e Diactus praebent sicci triti,&ex vino sumpti: sed cibum paratum habere convenit; quia si va. lidius, quam necesse sit, purgent, cibo sempto earum vehementia ilico infringetur.
PLANTAM etiam quandam hic in planis nascentem graminis modo, magnis faculta tibus praeditam: si quidem ejus decoctum gargarisiatum, rheumati simis, gutturis phlegm nibus, aliisque vitiis auxilio est: manducata, multam pituitam educit, ideoque morbis si perioribus, & capitis doloribus utilis. Denominationem a me sumpsit haec planta, quod mihi familiaris ejus usus sit, &aliis,ut utantur, consulam : cujus facultates me docuit quidam Indus in stirpium cognitione admodum versatus. FRuc Tu M item arboris cujusdam, quae solummodo in hac provincia nascitur. Ilicis magnitudine, cortice Cerri aegilopis simili, soliis fraxini. Magnis viribus pollet: nam corticis eius pulvis vulneribus inspctsus,ea mundat, deinde carnem generat, & persecte curat. Dentes codem pulvere fricati stabiliuntur, gingivae abscedentes sanantur. Foliorum decocto intincti panni, de calidi vulnctibus, aut pulveri corticis illis insperso impositi, curationem eorum accelerant, de humorum eo defluxum prohibent. Ex ea manat liquot Od latus, quem etiam fructui adiunxi, sussilibus idoneus ad multos capitis morbos, de conficiendis emplastris utilis. Ex ejus fructu caluti stram admodum potionem Indi eonsciunt. Eum istic seri de nasci velim: nam tibi delectationem adferret, ob eas quibus praedita est haec arbor facultates, tum etiam quia novum arboris genus est, de omni tempore odoratum. I N Dv s quidam Aethiopissam meum mancipium, cujus crura occupaverant maligna
ulcera de inveterata, pulvere cujusdam fructus iis insperso, mundavit 1 exesa putrida illa carnei eundem pulverem cum et lychnio ulceribus finis imposivit ad earnem generandum, ulcusque ad cicatricem perducendum. Erat vero is fructus in insula Margarita, ubi mancipium curandum dedi, admodum vulgaris, ut quo vulgariter vescantur, magnitudine Assyrii mali,nucem Persicae mali ossiculo similem continens,cuius concremati pulvis snam ob duritiem cremandum, alioqui dissicile attritu ad ea quae nunc enumeravi, utilis est. Illud vero admiratione non caret, nucleum, qui hae nuce continetur, adeo noxium esse, Ae deletetia facultate praeditum,ut seu vir, sive animal eo vescatur, praesentaneam mortem sibi moliatur,eui nullo remedio occurri potest,tamquam sublimatum aut corrodens aliud medicamentum sumpsisset. IN utbe Posto, ubi aliquot annis vixi, omnis generis morbos Indus quidam curabat,
solo cujusdam planta succo artubus de parti asseciae illito. AEgros deinde stragulis egregii
tegebat ad sudorem provocandum : sudore partibus illitis emanans, merus sanguis erat, quem lineis pannis abstergebat, atque ita in curatione pergebat, donec satis sudasse putaret, timis interea cibis eos alens. Eo remedio multi morbi deplorati curabantur, imo aegri juniores de robustiores ab ejus usu fieri videbantur. Sed neque precio, neque preciabus, neque minis unquam cssicere potuimus, ut eam plantam nobis demonitraret. ARBOR quaedam hic invenitur materie spongiose, ex qua Indi nunquam ignem struent, tametsi quis illis mortis periculum minitetur: aiunt enim, quotquot ad ejus flammam sive ignem accedunt, aut quos solummodo sumus pertingit, in re veneret impintentes fieri.
372쪽
SIMPLIC. MEDIC. Hlset. T v Mostis in pedibus & cruribus exstigidistis moribus orti hic curantur herba quadam Centi a nuncupata: si quidem ea trita, tumoribusque imposta, ilico pustulas excitat, I δ' e quibus multus lium oremuit, donec tumor omnino resolvaris r. Saepius istas evacuationes inter Indos seri, N nonnullos H ispanos eis uti vidi. ANNO M. D. Lut II. inui D. Iacobi, quaec stin provincia Chile, quidam Indi captivi suras sibi amputarunt,& eas alsas, prae fame, cderiint,& quod mirabile dictu cuius iam plantae folia vulneribus imponentes, ilico anguinem sistebant, non sine maxmis omnium admiratione, praesente etiam Dia. Garpa de Mendora. H g R B AE N arbores Hispanicis si miles, admodum paucae hic inveniuntur, qilia solum eas non alit. In Hispania Nova cum primit m in nostram potestatem redacta est multae arbores & plantae Castellanis similes inventae sunt, tum etiam aves re quadrupedes. IN vENiv NTu R. hic colubri humana magnitudine, nulla seritate mctucndi .n C cuiquam nocentes. Aranei, mali citrii magnitudine , admodum virulenti. Puffines pluit i. i. Hispanicis non minores, quos Indi assatos edunt, ut & plerasque alias imnum litias. PR ox i M i s huic continenti insulis, tam multi, tantique vultures inveniuntur, ut pe- V. 'inrti. cudes devorent, ob custodum, qui AEthiopes sunt plerumque, negligentiam. U N A vero res me in admirationem rapit, vaccas in montibus educatas, si in plana deducantur, omnes emori. Est mihi amicus qui trecentas vaccas in plana traduxcrat: illae aliquanto tempore nihil depascentes paulatim defecerunt, ut ne una quidem intra mensem ei viva relicta sit: omnes autem trementes & tabescentes moriebantur. Adserebant nonnulli causam naturalem, cum in montibus frigidissimis, ubi singulis diebus pluit, educatae essent, calorem illum planitiei, inquam nullae unquam pluviae dccidunt, surre non potuisse, & mutatione illa subita ab extremo frigore,in extremum calorem, mortuas esse.
Etenim consideratione dignum est, quod in planitie illa, quae octo dumtaxat miliatibus ad montes usque patet, in longitudinem vero plus mille miliaribus porrigitur, numquam pluerit: in momihus autem illis vicinis pluat quotidie. Surgato RE Octobri venit ad nos affinis meus Alphonsus Gargias, strennuus miles, qui se verum Alexi pharmacum invenisse ait adversus perniciosunt illud toxicum quo Cannibales in bello&venationibus utuntur ista enim ferina humana victitantu deguntque a Charsas ad Chile usque Persianas provincias. Eset veto ea planta, ut ait, foliis latis, plantagini Hispanicae haud absimilibus, quae trit1& vulneribus imposita, venenum extinguit,Hs promatis illis liberat quae toxicum generate solet. Pro magno the ro aestimant Hispani, eam plantam se invenisset quoniam illius praesidio tuti, hostes suos Indos minus metuent, illis dumtaxat formidabiles toxici illius praesentaneam mortem adserentis causa: infinitos siquidem Hispanos trucidarunt i
quos tamen e sui aptos negant,&duriore carne esse, nisi trucidati, tres aut quatuot dies prius macerentur. I.
N A sci TvR autem eadem regione, ubi fit toxicum,& tametsi credam aliis etiam to cis inveniri) voluit Deus eo loco remedium patefacere, unde pernicies adfertur.
c omnia eo scripsi, ut considercs apud te, quam multae plantae his similes in nostris Indiis nascantur, quae nobis ignotae sunt, quoniam Indi neque eas, neque earum facultates nobis patefacere volunt, etiamsi nos morientes videant, aut in carcerem coniiciantur: qudd si quaedam ex praedictis, 3c aliae nonnullae nobis innotuerunt, ab Indicis mulieribus eas edocti sumus, quae Hispanis, libidinis gratia, sese commiscentes, omnia quae sciunt
VERvM prolixior esse nolo, quod ignorem an haec epi stola ad te perventura st: quam si pervenisse intellexero, prolixiores dam de Acultatibus aliarum plantarum,&animalium,&de aliis rebus hic nascentibus, quae tibi dolectationem adfirrem, quandoquidem ha- tum rerum es aded studiosus. E Lima in Peru, ad xxvI. Decembris, M. D. Lxviii.
PETRvs DE GMA M XAR OEio. Τ A ME T si mihi ignotus sit qui has ad me dediti videtur tamen naturali uin rerum studiosus, ideoque mihi amplectendus. Nam ut militis munus est, perpetuo in armis versari,sanguinem prosundere, & alia militaria munia exercere; laudandus est qui plantarum cognitionem,earumque tacultates inquirit. In quo Dioscoridem imitati videtur, qui eum
373쪽
3s NICO LAI MONARDI SIM P. MED. HIS T. militaret in exercitu Antonii & Cleopatrae, quocunque tamen perveniebat, Plantas, arbores,animalia,sodinas,&alia praeterea naturae miracula inquirebat ex quibus sex illos libros, qui toto orbe celebrantur, composuit, ut majorem laudem scribendo sit consecutus,quam si bellica virtute multas urbes sub imperium suum subegisset. Itaque multum liuic viro debeo, cum propter eam quam de me concepit opinionem, tum eorum quae ad me misit gratia, mihi certe gratissima. Illi scribam, ut nobis plura ex ea rcgione mittat. PLANTAR v M, quas ad me misit, facultates experiemur, & semina suo tempore seremus. Lapides Bezaares, ab orientalibus mihi differre videntur: nam in sit perficie sitiat perpoliti, S coloris ex cinereo obscuri ,& sub duabus vcluti testis aut crustis materiam quandam albam continent, quae dentibus attrita, mera terra est insipida, potiusque infrigidare q ita in calefacere videtur. Fabae magnitudine plerumque sun t: inveniuntur tamen magni te parvi, qui magna ex parte sunt planiores. Ego unum comminui, ejusque pulverem adolescenti, quem venenum hausit se dicebant, propinavi, qui nescio an husus pulveris an aliorum medicamentorum beneficio sanatus est. Illius periculum in aliis mombis faciam.
Ovi D a V in veris in hac historia letipsi, aut ab iis didici qui ex illis regionibus ven
runt, aut ex eorum temperamentis collegimus, aut ipsa experientia nos docuit. I L I. v D vero animadvertere oportet, omnia quae ex nostris Indiis adseruntur, magna
ex parte calida cile, & sub hoc temperamento cis utendum, si quis illa semerc volet.
Ap. LX xvi. Mi R v M S iucundum spectaculum est, terrae varios colores eodem agro nascentes in Periianis provinciis intueri: quoniam procul aspicientibus apparent terrae variorum colorum venae, contiguae quasi&continuo invicem subsequentes, nunc virides, nunc caeruleae, jam luteae, jam albae,jam nigrae, jam rubrae, jam alterius coloris . sicut panni variis coloribus tincti, de Soli, ut exsiccentur, expositi videantur. Omnes autem istae venae, terrae varii genctis fodinas praebent. De nigra illud affirmare possum, ejus paululum mihi ad conficiendum atramentum missiam in aquam aut vinum conjectum optimi atramenti vicem praebuisse idc quoniam nonnihil caerulei admixtum habebat, magnam gratiam atramento addidisse. Rubra praestantissima & ditissima est so-dina, ex qua argentum vivum tanta quant Itate elicitur, ut eo integrae naves onustae in Novam Hisipaniam pretio inaestimabili devehantur. INDIS usui duntaxat erant, ut eas certis liquoribus & resinis admiscerent, quibus sibi corpus pingerent: quod in bellum prodeuntes facere solent, ut elegantiores& ferociores etiam appareant. Paulatim in illis provinciis dites metallicae fodinae&rerum similium deteguntur rimo jam recons crctaceum montem,& aluminis sulphurisque sodinas invenerunt.
No a r La s quidam vit ex Continenti rediens mihi assirmavit post diuturnas sebres
continuas istic in phthisim incidisse: at postquam ex quorundam consilio ad parvas quasdam inter Divitem Portum de Margare tam insulas ablegatus suisset, in quibus plurimi nascuntur omnium optimi cancri sistis cnim ovis quae illic columbae ponunt, & earum recens exclusis pullis vescuntun quos duntaxat coctos ederet, post aliquantulum temporis quo ista victus latione usus fuisset, optime convaluisse: tametsi midnihil illi psittacorum esiis, qui ad hune morbum commendantur, profuisset.
Cancros porro phthisicis valde utiles esse Avenmat asserit, non manifesta aliqua qualiatate, sed propria quadam de abdita caua
374쪽
uhiptii mimis florumgentu omne colire Hucusque a Getκu rava ajugis. Flos Solis. Fbres flos sivero quod unira omnes o litudine γ' elegantia, atro Nec non stipite, quodque Solis a B ersificiosequorque lumen: Dignum a Sole mihi dedere nomen emachiani edent cvibiara. Se quae iis mihi, quave sit pateaM, Haud notum sasu ea adhuc iisdem. D laetu tamen interim et rem Seror, lumina m otiosa pastam. Cassa. Nec fuit Hippocrati,nee Casa nota Galeno,.Admeduum se primus Arabs hanc attuluusum: Hr ea nobilibus medicina aptissima, entrem Leniter evacuans:&didaeque inducta podagra itigat immites, repetitas inde, dolores.
Nona tibi impurum s bdiacet leniter alvum,
Myrobalani. Aua Graecubuerit glans unguentaria, mo; strant
Sed merum noris cupiens imponere nomen, Indica pruna ocet.
Solvimus a Urictam, fluidumque adIbi
.ad med ci arbitrium. Tamarindi. Et modice siccat, dueque refrigerat borum Milpa, reserique acidum gustanti grata si-porem, fit malet ardentes purgando evincere febres. Lapis Beroar.
Tristam haud tantum ess lapis isse medela
Verumqpestiferas depectis corpore sebres.
Indomitam lenit sincamabacapia gram,
et omne corporistabor, Iliam ego praetulerim quas e nil tat In Sagemmis, Arabumquegari omnibus. Nam qindvitiis validos nonpraeserat artus
Trinique sensu liberos φBalsa inum.
Tutius illitum levat: Unguento , omnifortius cruenta sanas mulnera. Miram o Dei potentiam t
Dcum salutiferosecomparet berba Tabaco, viribus bκ omnes exsuperat reEDM. Ioannes Posthius Germershemius M. D. F. Diqili od by Corale
377쪽
o ciT A B A M, Benevoli Lector,si quidpon notis umsex priores bisos typis expressos nanciscerer, id reservaret, donee materiam satis amplam haberem sic enim conlid iam ut aliquot adbuc libros scriberepossiem,prasertim adeo
feliciterprocedentibus Ba avorum in Indiam navigationibus. Indices enim misitarum rerum peregrinarum dederam, non modo
pharmacopaeis es cheirurgis,sed etiam edicis ad eos qui profectione minuituebant adhibitis etissemdis ipserum turanis caura ut eotica quaque disteσter observstrent, a iis redhusecum adferrent; abω-nis τί etiam cunis, ut AElgentiores essent in exequendo munere sis commissio. Uerum omnas meam siem,ut ante A est ut et , tametsi musta posciti. 2 sum i fur si tus an quidpiam in posterunt, Am acquisiturus, sorandis mea atra disturniorem vitam mihi polliceri non patiatur ζαmsiniussore exilii vc. v mcn haesus nancisci potui, stripto comprehenserem, tamquam is rium futura ad ea qua in Exoticorum librissunc tradit ac ' Boni isque cis e pauca hac qua adferreta
iata'. II I. Lib. II. Exonestram. 8ag. 24. ore Sec em Erat vero ANNO pored Christi millesimo sexcentesimo quinto, mense Iulio accipiebat honestiosmus vir Christianus Porretus Pharmacopola Gydensis Amstet redamo, ramum arboris aut fruticis septem vel octo uncias longum, digitalis crassitudinis, materia valde lenta Mnervosa constantem, perinde ac magnarum illarum nucum Indicarum integumentum, &multis squamis fusci coloris obsitum, e quo undecim fructus ei, quem modo descripsi. similes dependebant, detono plures inhaesisse apparebat ex vestigiis unde exciderant, aue resecti fuerant: horum majores, tres uncias cum semisse erant longi, quatuor in ambitu crassi i minores, binas uncias cum semisse longi, tres crassi: omnes autem splendentes Mpoliti, colorisque 'adicet, S: si quos villos habuerant squamae detersi eranti cae vero Omnes in medio quasi in sulcum aut lacunam depressae, mucrone versus pediculum sipectabant: singuli autem fruetias nucleum continebant, quia agitati sonitum edebant. Qualis vero sit ea arbor in qua hujusmodi nascuntur fructus, terrestrisne an marina, me fugit, quandoquidem nec nautam qui attulit, nec eum qui a nauta redemit, convenire mihi licuit.
378쪽
vIA dum Quintum Exoticorum Librum scriberem, de Paradiseis avibus', & Psittacis agere minime constitueram, eum a faedissimae avis historia sum
exorsus: libro autem illo janHypis expressis, quum cauta qua clam inciderint, ut sententiam mutarem, primum illud meum institutum revocare non piguit, 3c Paradisieas aves praeponere, quarum historiam primum inter aves locum merito debere habere cxistimavi, atque proximum post illas, Psittacos, quorum maxima est varietas. DE Manu diata igitur, sive ea ave quae, Paradisis cognomen accepit, plerique inter Neotericos sueteribus enim ignotam fuisse opinorin scriplarunt: nemo tamen, mea qui- uou Aatadem opinione, exactius quam C. V. Vlyses λldrovandus. Nam de omnibu rebuς,quae ad ejus avis historiam facere possitnt,accuratissime de subtilissime disputavit, ac in quinque species distinxit: totidem enim se observasse scribit. Video autem ipsi am, S reliquos omnes qui de hac ave commentati sunt, in hoc convcnire, ut illam pedibus Carere ludicent; quia quotquot ipsis fuere conspectae, caenon nisi pedibus mutilae: hinc factum est, ut Antonium Pigaseiam, qui cum Magellano prosectust nave victoria vectus totum orbcin pri- - - mus circuivit, mendacii de salsitatis arguere, fidemque elus imminuere non sint veriti, uod elonga illa navigatione redux, hujus avis notitiam Europaeis hominibus piimus de-it, de in Navigationis suae Diario, pedes scora dicere voLuJ palmum longos, sed tenues, huic avi tribuerit. Ego sanὸ, licet hactenus in eadem erronea opinione cum illis sim versatus,ut eas aves apodes censuerim spraeter Aristotelis tamen sc ntentiam, qui nullam avem absque pedibus asseriti quia quas mihi videre contigerat tum in Hispalisca mea peregrinatione Ulysippone binos menses haerens,lum in Belgio apud diversos qui exoticis hii ulmodi rebus delemntur. Omnes sine pedibus erant& exenteratae tum tamen temporis, ut verum fatear, minime curiosus ad observandum an aliquod inter eas esset discrimen) postremae tamen Batavorum in Indiam navigationes effecerunt, ut sine difficultate senteitiat iam mutaverim, quum Amstet redamum quasdam integras cruraque cum pedibus rcti Maratia tanentes allatas esse certum si, de ab iis qui conspexerunt, intcllimbam,crura illa picae variae cruribus admodum esse similia infirmiora tamen ,nec a)eocrasta coloremque habere non atrum, sed ad castaneum tendentem. Nihilominus tamen videre cupivillem, & si unanidumtaxat nancisci licuisset, statim in tabella exprimendam curassem, ut Luctori sipectandam proponerem ,& Pigas et a fidem confirmarem: sed quum illico propter raritatem suerint redemptae, de Francosunum ad Moenum transsatae, de inde porro una ad Caesarem Rudolphum hujus nominis Secundu cujus Majestatem his rebus peregrinis, S: omnium Naturae miraculorum cognitione impense deleuari audio: mea spe frustratus sum. Si vero contingat aliquas integras denuo adferri, idque tempore rescivero, dabo operam ut nan-eisci possim, vel saltem commodato, ut eius iconem exhibere queam, ad convellendam vulgo conceptam de illis avibus opinionem, quae apodes esse censet. Ic 9eteriam nautas qui has aves retulerant, licet insulas in quibus ipse aves nastuntur te vivunt, non adierint, ab illis tamen a quibus redimebant, intellexisse mihi assirmatumhst omnes pςdibus esse praeditas, incedereque& volare aliarum avium instar: sed ineolas, si mulatque eas ceperunt, intestina, pedesque adimere de abiicere, deinde Soli exponete ut ficilius arescant,aridas adservare ut venundent, aut sala cassidibus pennarum loco aptent.
Addebant praeterea eas aves in silvis verari,&triginta vel quadraginta simul per turmas volare solitas. ipsarum Rege vel Duce comite, qui supra reliquas perpetuo sublimi,volat, atque t quod fabulae proximum si sitis molesta est, aliquam e caterva primum ad aquam emitti, explorandi gratia i quae si a potu nullam noxam senserit,ium demum totam catera,vam advolare &bibere: sin autem morbida redierit,eam aquam a reliquis deseri , & a. lare, aliam inquisituras. Addebant insuper insulanos aquam hac rationesiolare in ere ad aves captandas. Conspicientes harum avium aliquam Lurmam praetervolantem , quo sese conferax, obser an atque ubi Memmissam bibisse,&rovolasse vident, ilico venemuniri eam aquam iniiciunt, quam dum tota turma gustatum venit, inscitur.& se praeda fit. Sed etiam illas aves interdum sagittis peti selere, atque si contingat ipsarum Remm intersei, illo cadente, reliquas aves, quae in ea turma,simul cadere M sese comprehendi sinete,tunia quam amisso Rege vitam retinere nolentes. . t Is τ v M portis avium duo genera constituebant: Vnum Majorum quae elegantiores: . Alterum Minorum, demimis elegantium. Vtrique autem generi suum esse Regem peculiarem, decolore di entem: Majoris generis aves, quatum Rex Elegantis&mnustico vita.
379쪽
Am ἰαμυ. lotis, in insula Αru sive Atou. sic enitti vocalis illa o pronuntianda dumtaxat reperiti: Minotis vcrd generis aves insulas insulae Gilolo vicinas, producere, earumque Regem mimis elegantem esse, nigris pennis praeditum, sturno magnitudine parem, pennasq. quasdam habentem setarum equinarum instar. An istis Rex illa niger, illa species Quarta C. V. Aldrovando exhibita Requisiti autem qui has aves vcndebant a nautis, quo no-ῖοι m. mine apud incolas appellarentur, responderunt Merra Vocari, hoc est, Aves: omnes enim aves sic nuncupant, nec peculiaribus vocabulis distinguere norunt.
CETERvM, quum Majoris generis avem elegantissimam,dc prae reliquis magnam apud C. V. Petrum Pax ium Artis Medicae doctorem& primarium in Academia Lugdun Batava Prosessorem conspexerim, ejus iconem in tabella exprimendam curabam ut exhiberem, addita qua potui fide brevi historia, itur primum quidem locum in Quinto Exoticorum libro merito obtinere debuerat: sed quum sex priores libri typis, ut supra dictum, jam essent expressi, in hoc Auctarium,cum quibusdam aliis quae postea nactus sum,conserendam esse existimavi.
Misai, a COR PVSCVLI hujus avis moles, adllirundinis magnitudinem proxime aceedebati πη I atque a summo capitis vertic adou topygium usque,Vix quinque unciarum longitudi-yem superabat: capitis vertex rostro ad oculos&eoliun , croberrimis brevibus pennulis stricexstimitia imitantibus, te has erat, summa quidem sive extrema parte flavi coloris, infimaveth qua cuti insertae, scit supina capreis pars inferiori rostri parti contigua, ab ocu- ad guttur usque, brevissimis etiam conseret minisci. staminulis vctilis quam pennulis smri aequalibus, coloris prorsus atri, obsita guttur dcinde ad pectus usque similis penitus Dinae pennulis, vel potius staminulis seriei in stlit ornatum etat, iisque coloris viridis satura adeo elegantis de splendidi,ut in collo anatis fetae masculi elegantiores c5spiei nequeant: pectus it ntes pennae etiam tenuissimae. sed longiores , valdeque molles, coloris ex atrox escentis, nihil nisi scricea stamina videbantuε : rostium illi satis exile&mucronatum, quod parte capiti proxima nigricans, extima vero quodammodo exalbidum crat,dc unciae mm semisse longitudinem habebati in capite etiam , rostro vicina appa inant oculorum vestigia valde parva: dorsi porro, ventris, de caudae pennae ferrugineum vel Censeo rus scentem habebant colorem:ipsaque cauda pennis decem latiusiculis,seu uncias cum semiΩse Ionis ierat praedita, supra qua ob ongae duae teretesque pennae, ne vis aut sutoriis cer- donum si is quodammodo similes; firmae tamen ex fusis nigrae, binorumque pedum &trium aut quatuor unciarum longitudinem habentes,ab eodem exortu quo caudae pen me Procedebant io Opygio videlicet conjunctim insertae, o illae quidem crassius itisin em is circa ipsarum tubum, a quoad quatuor unciarum aut paullo ampliorem longitudinem, iisquentibus villis tamquam tenuibus staminibus ab uno latero ab altero autem ad istinas
380쪽
A v C T A R. I Verant obsitae, deinde sensim graciliotes fiebant ad extremum usique, & licet villis illis destitutae, asiperiusculae tamen erant, tamquam resecti fuissem,si quos habuerant, villi. Pennarum autem quae in alis, varia erat longitudo: quaedam enim, infimae videlicet, quas valdὰ confertas habebat sex unciarum longitudinem non excedebant, imo nonnullae etiam breviore si quaedam octo aut nouem uncias erant longae,aliae duodecim: longissimae autem pedalem cum semisse longitudinem aequabant: magna etiam in illis colorum varietas; nam quaedam, auri colore fulgebant, nonnullae, praesertim quae in alarum latetibus angustiores, colorem habebant ex sulco subrutilum, &quasi ex atro sanguineum, attam e splendidum; quae vcro reliquas tegebant, ciner acci ex albo coloris crant,carumque latera rarioribus pilis sive villis obsita, breviter omnes admodum venustae, quas, si licuisset, in tabella proposita libenter expressas voluissem, sed quia adeo consertain natae, commode id fieri non potuit, ne totius avis sorma corrumperetur.
E i v s D s M genetis deinde conspiciebam apud Nobilis sinu in eundenaq. doctillimum
virum Iosep tilina Scaligerum, corporis quidem mole paullo minorem, ut quae uncias qtra tuor cum semisse a capite ad Guropygium dumtaxat longa effeti caudae aut cm pennae caiidem ciam iam descriptae pennis habebant lon Situdinem, at teretes illae longaeque pennae neri is similes, S comunctim ex ouropygio naicentes, pedis unius cum dodrante longitudinem non superabant, alioqui circa ipsarum tubum similibus villis tam alia ni staminibus ab uno latere ad duarum aut trium unciarum longitudinem, ab altero autem ad quinque tu a tubo unciarum longitudinem, deinde exiliores etiam fiebant ad cxtrcinum usque
δ: nonnihil asperae erant,praesertim circa extremum, non adco tamen uti si perioris pcnira :earum vero quae in alis varia similitet erat longitudo. qiiemadmodum in sirperiore , nec civalde dissimilis, nec etiam diversa colorum varietas, ut aetate diana taxat discretae sitisse videantur: pennae praetcrea dorsum pectusque tegentes, atque etiam caudae pcnnae, eund quem imodo descriptae habebant colorem , stamina illa caput, ccrvicem, pcctus ille tegcntia a praecedentis staminibus nec colore nec situ disterebant; rostrum vero se sicunciam longum, mucronatum, non crassum, aliqua ex parte sulcum, reliquoi album. ALiAM porro apud eundem videbam paullo minore corporis mole de mimis plana praeditam, valde parvum caput habentem, cujus rostrum aequalis paene clim praecedente magnitudinis, magis tamen angustum,&ex caeruleo fusci coloris, binis foraminibus per quae respirabat parte superiore capiti proxima praeditum, non si cus ac in praecedente: capitis vertex brevissimis villis tamquam striceis staminibus tectus erat, non adeo elegantis tamen coloris ut in praecedente, sed flavi quasi fuligine insectit praeterea stamina illa rostrum
suprema parte cingentia, miniis latum spatium occupabant, atri tamen etiam crant coloris: quibus vero guttur tectum erat, viridis erat color & splendens, haud si cus ac in praece dentibus ed minimi digiti latitudinem non superabant: huius dorsium a collo ad ouropy gium usque tenuibus quidem pennis tei tum crat, sed alicrius quam praecedentis coloris; nam ex cineraceo flavcsccbant: pectus vero tegentes pennae, simili colore crant praeditae, quo praecedentium pennae pectorales; cum iis etiam conveniebant pennae illae quae partem ouropygio proximam occupabant: cinus autem coloris fuerint caudae pennae, indicare nequeo, quandoquidem Ouropygio carebat, eamque ob causam ignorem an oblongos illos teretesque nervos habuerit, quibus, quotquot hactenus videre memini fuerunt praeditae: alarum pennae variam habebant longitudinem, perinde atque in superioribus,nec col re valde erant dissimiles, quae tamen erant longissimae, A rarioribus villis latera obsita habebant, multo candidioris cram coloris, quam supra nac moratarum pennae, sic siqui pedalemque habebam longitudinem. An porro color ille pennarum dorsum tegentium a superioribus diversus, di rimen sexus faciat, quemadmodum nonnulli opinantur, nihil pronunciare possum, e secundo tamen esse genere, ea tum videlicet quas Papuae insulae alunt, mihi dicebat Ioannes de Ueely, nervisque quidem illis carere, sed non cauda: eamque ob causam sexus discrimen ficere nequeunt, ut vulgus putat.
CETE R vM Leydensis quidam civis apud Batavos unam etiam habebat huic postremae Scaligeri prorsus similem, S ouropygio caudaque etiam mutilatam, tum oblongis illis
nervis carentem . quae nota an singulas illius generis aves ab aliis disi crnerct, me latebat quia binas illas dumtaxat obscrvavi hanc notam habentes, quantum quidem memoria teneo, aut si similes ante videre contigit, mihi excidit, quia minus exactam tum temporis
in similium avium forma observanda diligentiam adhibebam sed, ut paullo ante dicebam, Ioannes de Meely omnem dubitationem ademit. ΡοRRoquum haec commentatus essem , idem Ioannes de Meely vir perhumanus civis& mercator Amstet redamensis,qui similem avem pedibus praeditam Caesareae Maiestati vendiderat , mihi significabat hoc mens: Iunio anni Christi millesimi sexcentesimi quinti