장음표시 사용
341쪽
32L NICO LAI MONARDIdecoquant. Ligni assulatim confracti semuncia, plusve aut minus, pro conditionibus jam
enumeratis, in sex aquae sextariis ad dimidias coquiturina aqua diu utcndum cuna in prandio, thim in corna& interdiu. Qui vino abstinere non norunt, ea aqua dilucre poterunt, etenim saporis&odoris gratiam vino conciliabit.
xu i odor o sapar obstareat, pro eo accipi possι: cortex interiore parte qua signo adbaret nigruat, oiars est; exti rure, rugosus θ ex cinereo rubescens. Magis rustatam deinde esse carpis hoc Iunum, o obstru integri se e trunci acerri. Sesctis, Vingo ecast, b Ahis, qui eam occuparant, Virginia dicta, nasci intellexi, o inde rur. Ita etia boris in Angliam esse delata. Amopor milli Osexcentesimo, lacob in Gnetis Iantino ad me mittebat Sassivist mentum altero odorat o magis armatιιam, cinia etiam calar a νalaridiνeris; eten flavescebar : ipsa ramen ligni materia pro Uinfiniti .mi,. C AE T E R v M odor fa uult mihi in memoriam rixatat arborem in pera nascentem, Messe racant, salvi ego pa*ι eas plantas, e semine nata , ridiante abquot annos Masbunia in horto stlanduissima Issi stra VmDn. Ioannuia Brancis η,sesqua ιertio arino preterunt h:emis iniuria. uti, Mia. ERANT amem ea arbuscula Dunco quia tenera ex viridi nigritante,multu constersio veluti macalis cinereis;f. Ita pennata ut fraxini sed multo minora, ex viridi nigricantis,sin ya, ct sub extremum angustiora , qua ab arbustu Iureνulsa lacteo fiucto ,eέque Ieηιorscida, ct odorato manabant: ipsa folia trita foeniculi adorem reduebant .sullata adsirinenta facultaru nonnihil habere ridebantur. Fructis ex gas nata sunt , pipers sire magnitatine. Ois in sin,
pessicula rubescente tectis, racematim cohaerens, ut ex eim icone, quam ad νinim depingi tum temporis inrari min,
constuere sicet: perem qgem habeat ignoramin, sed qvibus ara auctoriis miraris est, ritu sim simitu. ANNus porro agitur rasteum quiniin, quod hanc Molle iconem ex ramo recens ab arbus uti semin. naia MOLLE . detracto dilineari iurabam, cum frutis uν ex Histantis
accepta. Sed ono M. D. x V r. a doctissimo viro Si.
parebant . praterra solioram au in fingatira ablong-que foliam non definebant, sta in ma, instar salinam
tem est celabru buiis academia pastuin Prossim. Moti in rem Ramasi conlexi'. ciam quidem socia alata essent, iusso talis quam hu exbibeo, sed in ambira misiu
342쪽
N No Domini quingentesimo quadragesimo supra nulles mum, Franciscus Pici satius i atrem Coni alvum rinioni in: ito praefecit: ad quam alacri animo pros
x cti sunt Hispani, quoniam cadem opera illam petebant provinciam quae a Canella nomen sumpsit, uito ulteriorem. Maxime celebris crat inter Hispanos Canellae rumor, nam magni rem eiiue pretii ab Indis intest cxerant. ITER itaque Cori salvus Pisarrus instituit cum ducentis Hispanis: quod cum a s ac ruinessit, Sc annonae disti cultas ubique prinnerct,non sine magnis moicitiis in cana provinciam Irutvenci lint in qua Canena nascitur, ab Indis Cumara appellatam &sub aequatore sitam. ν - PORRO arbores qtia: cllam scrunt,mediae simi magnitu litus, 3c immortali coma praeditae, utracli quae indicae arbores, foliaque habent laurinis similia: fructus ei parvo pi leo seu petato forma similis, ea latitudine qua nummus Hispanicuς octo regalibus aestima. tus qhii Germanici lateri amplitudinem aequat interdum etiam malor, intrinlecus&cxtrinsecus ex purpura nigricans, interius larvis, ibris asper, quibusniargines crassitudine iam dictum iriimmum aequant, summitas vero Ionge stuperat, dc pcdiculo praedita cst, unde ex arbore dependet . gustatus candem saporis suavitatem odoris fragrantiam habere dc-ptelienditur quam legitima Canella ex Orientali India delata, cum nonnulla adstrictione coniunctam: in pulverem tritus, & cduliis ins j ersus,candcm illis saporis S Odoris gratiam conciliat quam Indica Canella: arboris cortex, qui crassus est nullum Canesiae spirat odia rem,aut saporem refert. An interior tenuiorque in zmbrana simile quid obtineat, me latet: nam cra istorem dumtaxat corticcm ipsumque fructum vidi. Folia trita tenuem quendam Canellae odorem spirare serunt: sed primaria vis in solo fructu consistit, contra quam morientalis Indiae Canella, quae omnem odoris dc saporis gr. uiam in cortice obtu It, usomnibus notissimum. Verum quidem est alteram alteri praeitaro, quoniam ilicet ejusdom generis sint omnes arbores quae Canes lana serunt) aliae tam n tenuiorc cortice praeditae sunt, qui magis commendatur; aliae crassiore, qui sit periori bonitate cedit. Hinc factum est ut nonnulli Canes lam in varia genera distinxerint,videlicet in Calliam, in Cinamomum, Sc in Cassiam ligneam,cum tamen unius alboris nus illos cortice ς proserat, & sbia loci varietas faciat alteram alicra praestantiorem: itaque Cassa de C amomum solis nominibus disterunt, cum utriumque Canulla temtior Sc praestatutor sit: camobrem, ubi Cassii praescripta invenitur, Cinamomum substitui potest, SI ccolura. Uri Lis porro ad multa est nosteriaic fructus Canella vocatus: nam in pollinem tri--petus ventriculum roborat, flatus discutit, oris foetorem corrigit, S: ad ventriculi dolores praestans est remedium 1 cordi prodest, de colorem faciei coniniendat Ilibus vela iuti Canella inspergi rur, nam iisdem facultatibus praeditus est: e vino aut a lusi ade .iore in 'accpinmota sumptus, muliebres purgationes molitur. L. ι Calidus est in tertio excessu, & siccus in primo, cum manis sto robore, ob ladi lictio.
BERNARDi Nus de Burgos, pharmacopola, una cum sulplium infra describendo Q. ,
mihi ostendit Ligni cujusea in fragmentum, Ligno sancto , qtiod ex insula D. Ioan - .ii η .nis de portu divite adfertur, sere simile, cujus corticis odor de sapor adeo aromat cus&exccllens est, ut macis, aut nuccm myristicam longe superci, imo Canesiam odoris suavitate, piper acrimonia M A hujus ligni quantitas in monte quodam caesa tuerat a Naues ero e Davana sportu Mi Iuia adSeptentrisnem FloriΞe provinc rennostri redeunte.&in navem seu Liburnicam delata. ignis struendi causa. Unde perspicere licet, quam mustaeirbrires, S aliae plantae in nostris Indiis inveniantur insigni facultate praeditae, prandoquidem ignis . . sttuendi gratia tam odoratis de aromaticis arboribus utantur, quarum cortice in pulverem iredacto, cor dc ventriculus roborari, reliquaque membra foveri possent, de Ammatum ex 'Maluccis
343쪽
3α NICO LAI MONARDIMalueeis insulis. Arabiaquo,& Perside usque petitorum,uices supplere' sed nos aecusandi, qui eas diligentius non inquirimus & investigamus, cum sponte montibus locisque in
cultis nascantur. -lignum me nactum ese inburn anno nonage a
Lignum ad renum assa es S urina intommoda.
Nonis etiam mittit Nova Hisipania Ligni quoddam genus crassum Stenode, ma
terie Pyri, eri us usus jam diu receptus fuit in his regionibus, ad renum vitia, utinaeque dissicultates & incommoda. Postea experimento comprobatum est, qua aquam in Iecoris & Lienis obstructionibus utilem esse. Illa autem hac ratione paratur. Lici N v M assulatim & minutim concisum in optima & limpidissima aqua fontana maceratur, atque in ea relinquitur. donec aqua a bibentibus absumpta sit. Dimidia hora post injectum lignum, aqua caeruleum dilutiorem colorem contrahit, qui sensim intendi, tur pro temporis diuturnitate, tametsi lignum candidum sit: caeruleum ideo dico, quoniam adulteratur alio ligno simili, quod aquam croceo colore inficit, ne quis fallatur. H A C aqua assidue utuntur, ea vinum diluunt, & mirabiles experiunt ut essectus, sine ulla humorum commotione, neque opus est alia victus ratione quam temperata : aquae enim sapor non magis immutatur ligni injectione, quam si pura cliet,&nihil in ea maceratum. Calidum de siccum est in primo gradu.
HERs A quaedam ex Peru mittebatur ab incolis nuncupata, cujus solis Plantaginis soliis forma & colore sent similima:ea resiccata valde tenuia erant,& gust ta, impense acria calidaque deprehendebantur. Ei v s pulverem ex vino siumptum, nephtiticum dolorem 1 flatibus aut frigida causa provenientem tollere aiebant: ipsam vero plantam coctam. & emplastri modo talenti l co impositam, eundem essectum praebere: quod verissimum esse, ipsa experientia didici.
344쪽
Li A item mittebatur admodum utilis ad renum affectus a calida causis prove- ununientes, ejus succo cum rosiacco unguento mixto, parti dolenti illito,&ipsius plantae foliis superimpositis: in crysipelate autem & inflammationibus succus illitus valde conferre dicitur: nam inflammationem tollit, & dolorem mitigat. ERANT autem illius solia, veluti lactucae recenter natae de adhuc tenellae solia ,& simili viriditate praedita, quae gustata insipida deprehendebantur: unde conjecturam iaci bam, pcrfrigidam esse herbam.
C A v v T XXX. t praeterea semen plantae cichos appellatae, quamnasti serunt arbusti mo- cribis hin. . Ini viriditate praeditam, folio rotundo & tenui: fructum serre malo in fano m.
do,insigni similem, altera parte sessilem, altera turbinatum, cinerei coloris, grati saporis de acrimoniae cxpertis,valde minutum semen continentem. Invcniri dumtaxat in Petu. Magnae apud incolas est aestimationis, ob insignes ejus facultates: nam urinam ciet,arc- ς f. i. nulas& calculum e renibus pellit; quodque praestantius est, illius usu calculum in vesica iti. comminuiserum,si mollis aὸ huc sit, ullisque medicamentis comminui queat: ejusque rei tam multa proferunt exempIa, ut admirationem mihi pariat: nam mea est haec opinio,v sicae calculum expelli non posse, solamque exemptionem illius esse remedium: nullum au tem medicamentum adeo efficax reperiri quod eum confringere Valeat: aiunt tamen illius semen tritum ex aqua aliqua ad eam rem idonea semptum, calculum in lutum di luere, quod excretum deti ud concrescat, & in lapideam duritiem convertatur. A DoLEscENTEM vidi, cui hoc obtigisse scio. Is cum vesicae calculo torqueretur, idque a lithotomis, qui calculum deprehenderant intellexissem, & ex symptomatis qiue patiebatur agnoscerem, hominem veris initio ad fontem, qui a ferra nomen habet, ablegavit ubi cum duos menses hasisset, a calculo liberatus rediit;&omne lutum, quoὸ paulatim ejecerat, denuo in lapidis fragmenta concretum in charta secum retulit. Pauculum semen quod hageo terrae committam, sin altitur, utemur, ut ejus faculi tes, quas tantopere in hoc morbo praedicant, experiamur.
LAvis hic in Nephritide maxime laudatus ex Nova Hi sipania etiam desertur. Praς x0-ἱ so lapidi similis, qui ad viridem colorem lacteo permixtum tendit: praefertur ivn.
AovEMvNTu R isti lapides variis imis giati,quales antiquitus possidebant Indi, Nuta υ- alii piscium forma, alii avium capitibus, alii psit aci rostris similes, nonnihil rotundi sphae
rutarum modo, atque omnes perforati, quoniam Indicos apeen s gestare solebant, ad / versus Nephritidis, aut stomachi dolores,in quibus morbis vade commendatur. Sed Cus p.ralutis. praecipua laus est ad Nephriticos dolores, tum ad calculum expellendum,&arenulas. Noni Lis mihi notus unum habet, cui nullum alium comparandum vidi inam eum brachio gestans, tanta arenularum quantitate liberatur, ut, metuens ne noxia sit tanta ejectio, interdum illum deponat; nullumque tum amplius calculum eiicit. Sed dolore premente denubeum gestans, statim levatur aut minuitur dolor, multarum a renularum, a Jue etiam calculorum expulsione. Ea etiam Occulta si cultate praeditus est, ut ab H usinoi dolore praeser et gestatus, renum calorem mitigando.
D v C I s s A Bejar ter brevi temporis intervallo Nephriticis doloribus amicta, armillam ex eo lapide sibi confecit, quam perpetuo gestat: ex illo tempore squod decennium superatu eo dolore nunquam vexata est. ALII multi senserunt idem levamen: camque ob causam magno in pretio simi hujusmodi lapides; nec,pti initio, tam facile adqu iri possunt, quod soli earii m provinciarum Roguli & Domini eos possideant, nec immerito,cum tam admirandae sint illorum facultates.
345쪽
'ri r mari Indico ferreis hamis capiuntur pisces nuncupati, maximi, validissi- mi, pugnacissimi,& truci aspectu, qui cum lupis marinis assidue proeliantur. ρ-T I-eorum capite terni aut quaterni lapides, interdum plures inveniuntur, ex part concavi, valde albi, magni, ponderosique ut interdum cluas libras pendam &quit acilis abradi possunt. Dci. n. H vi us lapidis pulvis utilissimus sert ut Nephriticis, &adversus utinae dissicultates. 8erenum vesicaeque calculos, ut in Indis Hispanisque experientia comprobavit. eum gustatum insipidum esse deprehendi: facultates nonaum expertus sium.
lapidis normam, qui in magna ista Pratoris nam in remis est, permittente Generosa ino Nisero Raatio, in cuiα pate uvie νeneram. uouem vero albumst imo eodemque honestissim νiro Iacobo Gisero accipiebam Procnurii ad Manum a res M. n. x c ii . Ginda Menaeis post,t si
Mimἰ ω - X Nomine Dei, Carthagine, aliisque continentis otis, lapides interdum adstrum M - tur calculis fluviatilibus similes, qui in ventriculis praegrandium Lacertorum s ν- mora appellam) inveniuntur tanta interdum quantitate, ut magnum corbem ex plera L Apis TIB vRONvM creditus, sed verius M A N Λ T I. Di ilippi y Ccu:
346쪽
S I M P L I C. M E D I C. R IS T. plere queam: cujus vero rei gratia, incertum, occupandone ventriculo, ne si inanis, an saburrae loco, uti naves, ad illas in aequilibrio continendum. ferocissimi sunt i agenti S: sic na- per hiante ore, ut integrum hominem devorare possint, multiplici flentium ordine: adeo magni, ut triginta duorum pedum longitudine inveniantur. Vivunt ii magna ex parte in
fluminum ripis, nonnunquam in mari ad fluviorum ostia: pariunt ova in terra, Λ suos catu- los istic excludunt, testudinum more: capiuntur hamis ferreis, quia earum cutis praedura Onanes ictus, etiam minorum tormentorum aeneorum, respuit.
Hos lapides colligunt Indi 5: Hi sipani, atque adeo sibi servant, ad quartanam tollendam utile remedium: liquidem bini eorum temporibus utrinque alligati, in quartanarum paroxysmo, illas tollere, aut earum calorem manifestis infringere traduntur. Bis eum lapidem temporibus cujusdam puellae, quae quartana laborat , dhibui; S rtu flabris calorem nonnihil remisi illa animadverti; an vcro febrem omnino tolici, ignoro.
TAM ετ si peculiari libro de lapide Bezaat egerim: quoniam tamen primus illius
qui in montanis Peru repcritur observator, aliquot mihi milit ex optimis qui indu adseruntur: hoc libro de illis etiam agcre volu L Eos autem gratitudinis ergo misit, quoniam ut ipse in ea opistola, quam hic inseremus, ait, mcus libcllus squi taculiarit cr de Iapide Bezaar inscriptus estj illis veluti dux fuisset &auctor, ut istum lapidum prinitimo b.
AppARET eos quos mihi misit admodum esse cxcellentes , cum ex colore, tum ex forma Se magnitudinc. ex his aliquot comminui,qui ex tenuibus spicia dentibusque laminis eodemque colore constabant, quo qui ex India Orientali advchuntur, atque aut in pulverem, aut in granulum ut illi detinebant. Verum quidem est, eos qui his scicilliori- 1. G. Dus notis praediti sunt, quas probatissimi lapides Beraares obtinere debent, exanimalibus quae in montanis degunt eximi oportere: nam qui ex animalibus in planis viventibus edu- cuntur, improbi sunt, nec ulla medica facultate praediti, quoniam tu la aluntur iis falliti se- ια ris herbis e quatum succo ruminatione illa concreto generamur hapides, uti probe mihi demonstravit primus illorum observator, qui videre cupiens qua ratione in animalibus generarentur, suis ipsemet manibus eorum animalium anatomen fecit, & mihi deinde significavit eos gigni in receptaculo quodam fasciae modo consecto & villosa carne constante duorum palmorum longitudine, de trium fere unciarum latitudine, ipsi ventriculo parte interiore adhaerente, alios aliis maiores, & quodam ordine dispolitos uti nodos vestem auteriore parte claudentes, , qui hic additus est, modo: Eo receptaculo aperto eximuntur lapides, quos istic magna Naturae providentia agnostram calutcm de nostrorum morborum remedium generati summa admiratione non
Atque ut intelligo, qui ex Oricntali India adseruntur,eadem ratione inveniuntur' de L. 4, 3 t legitimis loquor, quoniam tam multi adultcrini advehuntur, ut o centum vix denos legi. Orinitatu timos invenias,quemadmodum ipsi met Indici scriptores fatentur istic multos adulterinos conflari & eximuntur c certo caprarum genere,quae magna ex parte rusae sunt uti nostrae: suntque etiam selectiores qui cx animalibus in Persiae montanis degentibus educuntur, quam qui ex aliis capris in Malacae planis & campestribus viventibus: nam illi eo prelao non habentur, neque eam praestantiam Sc facultates obtinent,quas Persici, quia Malacenses caprae ad lanienam dumtaxat servantur, cum adeo salutiferas plantas non depascantur,
uti quae in montanis degunt. Eadem plane est ratio in occidentali India: nan quae mmontanis Peru vitam agunt, selectiores Ad legitimos lapides de ad medicamenta utiles habent, quae vero in campestribus pascuntur, Malacensibus similes sunt,quae simul incedunt Ee a & vivunt
347쪽
NICO LAI MONARDi& vivunt uti greges qui ad lanienam servantur: exiiseni in multi quidem Iapides eximuntur, sed inutiles, quoniam salubres illas montanas herbas non depascuntur, quemadmodum diximus. Si insignes istius Per uani lapidis facultates omnesque morbos quos curasse asserunt qui ex ea rcgione redeunt, S: mihi scribit nobilis ille vir, hic enarrare vellem; magnus liber deco seribendus soret. Quapropter ea dumtaxat proseram quae ipse sum cxpertus, ut iis major fides adhibeatur, de intrepide uti lapide queant,quandoquidem experientia constet similes facultates possi)ere. Nos TER igitur lapis Bezar Oecidentalis iii signes facultates obtinet, praesertim in cordis aegritudinibiis, in quibus magnam eorum, qui mihi missi fuere,partem in sum sit felicisi simo successu. sic ut multi syncope laborantes , ea sublata, a morte liberati sint: propinari autem debet in ipso paroxysmo, aut paulo ante, manu jejuno ventriculo, ex aqua rosiora, si adsit febris; si absit,cx aqua florum mali aureae, io pulverem tritus ad pondus quatuor
granorum singulis vicibus: Oservavi autem in mulieribus praesentius adserre remedium, quian viris. In omnis generis venenis nullum praestantius novimus rcmedium; quoniam eos qui aut venenum hauserunt, aut a virulentis insectis praemorsi fuerant, mirum in modum juvit
Qui aquae stagnantis potu, in qua virulenta animalia versantur, ilico intumuere,sumto isto lapide bis aut ter, senatos conspexi. In pestilentibus febribus saepius exhibui;&sane earum virus extinxit: cujus rei primistiam in similibus morbis curam medicus liabere debet: nam licet putrefactio prohibe tur, nisi extinguatur virus, inutilis erit curat nam illud est quod hominem iugulat. Similiter si adsint carnis cum rubore eminentiar, quas Hispani lavariste appellant, quae plerumque huiusmodi febres comitari solent, lapis Bezar Peruanus maximam vim possidet: nam in limitibus morbis majorem eorum, quos accepi, partem absumit, plurimique selici Be miro successu curati sunt. Miros autem ei sectus praebet in melancholicis humoribus, sive universum corpus, sive eius duntaxat partem, uti caput, occupent, atque in Arabum lepra seu Graecorum clephantiassi ritem in scabie, prurigine, erysipelate, S: reliquis cutis vitiis praesens adfert remedium, quoniam ad ea sananda peculiarem facultatem habet. Quartana laborantibus dedit M licet febrim non tollat, ejus tamen aufert symptomata, animi moerores, anxietates, & cordis assectus, quae in istis febribus vulgaria sunt, magnamquc ex ejus usu utilitatem senserunt. In omnibus diuturnis de importunis morbis magno successu exhibere .loo, praesertim in quibus veneni suspicio est, aut flatus adsunt inam in similibus peculiarem vim habet: hinc fit, ut plurimum conducat ejus aliquot grana purgantibus medicamentis iniicerei quoniam sit medicamentum simpli laquaedam venenosa continet, ea corrigit: sin minus, cor roborat, & faciliorem dejectionem molitur. CONsvETu Di Nis est in Orientali India bis singulis annis corpus purgare,prasertim apud nobiliores: atque purgato corpore singulis diebus jejuno ventriculo quatuor lapidis Bezaaris grana ex stillatilio rosarunt liquore, aut alia ad eam rem accommoda aqua sum I : eo iuventam sibi conservari persuadent, de omnia membra roborari, atque a morbis praeservari: ejus usum non nisi salutarem esse posse certum est. Adversus lumbricos & ventris tineas felici successu propinatur hic lapis: cum mestis hibui, praesertim pueris de adolestentibus eo morbo allectis, Ze vix credibile est quantum profuerit: Blum Θare soleo, vel eum sequenti pulvere mixtum, hac ratione: xi. herbae lumbricorum drachmas duas, seminis sanionici drachmam unam, cornu ceμvini usti , seminis portulacae de callinae singulorum dimidiam drachmam, lapidis Berat Periimi dimidiam drachmam: reducantur omnia in tenuissimum pulverem dc probe mi G
M iras facultates obtinet iste pulvis, & experimento comprobatum est multis profui sic:
datur mane jejuno ventriculo ea quantitate qua medico commoda videtur, pro ejus ari
te qui sumere debet: eo sumto, duabus horis post, alvus clystere consecto ex lacte &sa charo elui debet. Infantibus epilepticis datur lapis cum lacte, si adhuc lactent; sin mimis, sine lacte: in natu majoribus epilepsia laborantibus etiam cum magna utilitate exhibetur, per se, aut aliis
rebus ad eum morbum accommodis admixtus.
Breviter, hoc lapide uti solemus in omnibus diuturnis Se dissicilibus morbis, in quibus medicamenta vulgaria nihil profuere; eoque magna cum utilitate, aut saltem sine nox
348쪽
tudine. qui amiciam ciuitreo, hinam peridebant. Illam. alios adserrabat, qui binia atque etiam plures Baι binia re penderent. Eorum autem serina nunc orbicularis, moda compressa aliquantulum, veI inaquesu, modo ranis sarmam exprιmens; color num metricans. nunc subcinerem, interdum flare cens: constaηtque ex tunica Me crusIala madὸ craforibus, modo tenuisNbm, amatiam amplectentibm,polatu interdum Ormendent bas, nonnunquam aliquantulum si abris, extima praesertim, ct reliquia camplectente. ut ιη renam vesica calculis ridere licet. Sed inveniuntur etiam nonnassi quorum crusta exterior variis locu adeo alte exesa co licitur, ut secunda appareat tunua, nonnunquam ct tertia. muneris loco bos a Regulusibi in νιcem misium asserebat. V E R v M pstssquam Lanino A treviam reii onge maiores a C. T. D. Beneticto Arta Monroo adiuti missτidere contigit. Acceperat enim Abraham in Ortebin qui quinque tropemodum drachma pentibat. serma ον buuia1isere. sed taraen nonnusa locu compresia. Plantimus bina t. alterum renis rerνecιni forma o propemodum magnitudine. nati eum quidem integrum, si dextrema parte constactum. O laminarum tum ostendentem. atque an medit tigo velaιι se fuca ragmentum continentem, qui uncia uninicum semisse, dum integer erat, pondere fuisse potui Malterum in-mma eo resis qua parte renuicula actast) μ ma,se Umd Ande intubre assurgente λ multu etiam laminis seu tu nisu onuMea. cum cra iuvi, tam tentiioribus contextum, duas uncis3 cxm drachmu duae in Osimis pendentem. Dn. Ludorum Peredivi sinum, colunulla davi unciaι aat ampuvi ro 'a semeta, unciaia cuin simisse aut maioru panderis: quo longe maiorem prilia asce pol, gamasis, ut referebant, ovi magnisadine , quem quem/in apud se runc non haberet, constiem non potxi.
ortela lapidem cum Plotini maiore bae tabera exprimi iussimis. iusta magnitudine obser νata, qtioniam integris et essent. Alrreum etiam renu forma expressissemin, ut tunicarumsitam olicoderet,nistine Plotinruformamiar rupisci, eo confracta, o amnu. quorum pars sui. commundato.' F R A c o et v s in ita Rhanodia trafert, Arpinum Menti . Commendatorem D. iacobi. ipsi dixi se . sim t illos lapides sapenumero constexisse e montarias umquarundam in Arabia Caprarum renibin extrahi, atque duorum esse generum : practantiores ex felici aram ad ii, viliores autem in Vaccarum insula, que magu ad Septentrioneset νιν - o inveniri. Hinc certum ess, inquit Fragasin, illas diratas Iapitis in dictorum animabum re nil sit, quemad-medam cactuci in hamos ceveritas.
Lapis ad ultri orationis utilis. ' .
AD ERTVR u Nova Hi sipania lapis quem uteri morbis adprime utilem esib serunt
Niger est,admodum politus, ponderosus, majore cx parte teres & rotundus. Mirum poridest quod de hoc lapide praedicant: nam mihi ai firmavit nobiliς quaedam & magnae auctoritatis Matrona, quae co usa est, & in umbilico gestavit adeo fr-miter inhaerentem, quasi istic adglutinatus suisset, quo pr. aescias 5 certissim una sensit commodum: idem aliae asserunt, quae sina ili modo isto lapiae si in t usae. Cum uteri suG-cationem immincialem praesentiunt, adhibito lapide, subrid lcvantur :5 si cum perpetuo gestent, nunquam simili morbo corripiuntur. Exempla hujusmodi faciunt, ut his rebusndem adhibeam.
LAris sanguinalis, ex Nova Hispania delatus, Iaspidis gemis est, varii coloris,ssed 1 me obsturioris, maculis seu punctis distinctus sanguincita. Ex liis lapidibus Indi quasdam cordium sormas, magnas ac patras, conficiunt.: lua Ee 3 VALE et
349쪽
33 NICO LAI MONARDIU ALET ad fluxum singuinis narium, mensium, haemorrhoidum, vulnerum, ac oris. Lapidem aqua frigida intinctum aeger dextra comprimit, &subinde id facit. Sic eo Indi&nostri utuntur.
RER sv AsvM habent Indi, imo firmissime credunt, si hoc lapide pars sanguine manans contingatur, sanguinem sisti: idque verum csse, experientia probatum est. Utilis est etiana suspcnsus aut alligatus eidem parti unde sanguis e siluit, modo carnem contingat. Vidimus nonnullos haemorrhoidum fluxu amictos remedium sensisse. annulos ex hoc lapide consectos in digito continue gestando: nec non Λ menstruum fluxum sisti. A Liv o lapidis genus reperiri intelligo, quod rimas in manuum & pedum juncturis a pituita salsa provcmcntes curat.
C A v v T XXXul I. NYNc ex continenti habemus ossiculum caudae peregrini animalis, quod veluti testis quibusdam totum integitur pedum tenus icinus rei gratia Armia in vocant Hispani,quasi cataphractum aut armatum dicas; Lusitani Encubertari. Eset porcelli magnitudine, cui rostrum simile habet, cauda oblonga, de crassa, Lacerti modo Sub terra vivit, ut Talpa:&terra sese sustentare creditur, quod soris nihil edere conspiciatur. OMNrs facultas consistit in caudae ossiculo, cujus in tenuissimum pulverem redacti pitula, consecla magnitudine capitis aciculae, atque auri indita, dolorem dus sedare,& tinia nitum etiam, cum exigua surditate conjunctum, curare traditur. Certe dolorem sedari frequente experientia comprobatum est. ARMA DIL Lo sive TA Tov.
TTULIT ante paucos dies, ex novi orbis continenti, Episcopus Carth giniensis fructum arboris ex qua manat lacryma illa quam Sanguinem Draconis vocant. EST autem hic fructus admirandus: nam sublata qua integitur pelle, ilico dra'
350쪽
cunculus apparet, tanto artificio a natura fabricatus, ut aperitissimo aliquo artifice e marmore sicut plus videatur, collo oblongo, ore litante, spina aculeis horrida, cauda oblonga,& pedibus conspicuis. A n eo fluctu denominationem proculdubio sumpsit arbor, & ejus lacryma, quae ex illa per incisionem l gitur. quam ex Carthagine Perilana sc lectissimam advehunt: unde veterum S multorum recentiorum inscitia deprchenditur, qui, quid esset sanguis Draconis, aut Cur sic appellaretur, omnino ignorarunt. M A C N A est arbor, cortice satis tenui, & qui facile incidi potest : ea Vulnerata, liquor n Hiis. In ille est uit, quem, Sanguinem Draconis in lacryma. dicunt, .ibeo disserens, quem Sangui nem in panc vocant, quod in panes seu massas issic cogatur, quemadmodum resina in stella. UT E R QE E liquor intrhassumptus, alvi profluvium sistit; sic etiam ventri illitus, aut clysteribus inditus. Sanguinem undequaque manantem reprimit. Capitis defluxiones, ne in partes inferiores delabantur, prohibet eius pulvis capitis vertici inspersus: vulnera recentia glutinat, gingivas a putrefactione liberat, & dentes stabilit. Est item color Pustoribus maxime expctitus.
TEMPERAT vs est,&pauci caloris particeps.
DA a A et mihi Mem Episcopus Gummi genus scujus arborem non poterat desicribe- Gumini alre; ex eodem continenti delatum,quo se podagrici istic purgant, in hunc modum 'o Mam. ILL ivs gummi fragmentum nucis ponticae magnitudine, stillatitio aquae li- res,luui. quore noctem integram macerant , postridie manc percolant, & exprimunt; eam aquam ad duas uncias hauriunt, neque quidquam cibi sumunt ante meridiem: eo medicamentosne molestia purgatur humor, qui podagram creat. IN si sinu M est&inodorum. Calidum videtur in primo gradu. . . . m
His p ANus quidam adolescens mihi ignotus, attulit ex Quito fructum, qui, ut ex
eius fragmentis quae altera parte levia erant, & luteo colore; altera vero, aspera &admodum rubra, seu ex rubro nigri cantial coniicere licebat, in magna quadam arbore natus vidcbatur. Dum ille mecum de variis rebus ageret, venit ad me vicinus, medicamentum petiturus pro filia, quam dysenteria misere amictari dicebat. Ilico adol si ens, Eam, inquit, curabo: ad vicinum proficiscitur. fragmentorum illorum tenuissimὰ tritorum pulverem ex stillatitio calicum rosarum liquore, eo die puellae hauriendum dedit vespere,tantundem postridie mane, statimque sisti coepit fluxus, ita ut brevi puella sanitati restituta sit. Eum adolescentem, tametsi diligenter requisiverim, nunquam postea videre mihi contigit: itaque neque quis esset hic fructus, aut qua arbore nasceretur, scire potui.