장음표시 사용
391쪽
dem ex America delatum ,quodque non multis diebus ante quam naui Amsset redamum appelleret, in itinere extinctum ni isset. Quum vero figura illa clip. xv . librI v. exhibita mihi minime satisfaceret,ut quae ad animalis cxuvium vetustate jam valde corruptum delineata: illum orabam, ut suum illud animal ad paucos dies mihi concederet, quo commodius ejus formam observare possem: quod sanὰ lubens secit: tiani brevi post, illud ad me mittebat cum avium paradiseatum majoris generis Rege. In tabella itaque ejus ici nem statim exprimendam curabam: & quia ad Oviedi deici iptionem magis accedere videbatur, quam illa quae cap. xv r. lib. v. posta, in hoc Auctari uni inserendam censebanicum brevibus quibutiam ipsius animalis notis, quales videlicet in alida animalis pelle sus.
stilla observare licuit, ut cum alia icone conferri queat. I N A v V s.
A collo ad extremam dorsi partem, paulld plus quam quatuordecim uncias longum
erat ejus corpus, crassitudo vero sive ambitus paene totidem continebat: in vivo autem animali longe majorem fuisse, non est dubium: collum ipsum sex uncias longum erat,& quatuor crassum, comprehensis etiam ipsis villis: anteriora crura ad pedum quos planos habebat instar ursorum aut smiarum) usque flexuram, septem unciarum longitudinem superabant: posteriora autem, sex cum semisse dumtaxat longa, ut anterioribus sese integra uncia essent breviora: anteriores pedes a taxura ad ungues usque, tres uncias erant longi posteriores autem ejusdem paene longitudinis, utrique tamen valde angusti, licet plani, ut
mirum videri non debeat, si cum difficultate subsistere de progredi queat: singuli vero tribus contiguis unguibus binas uncias cum semisse longis,albis & valde mucronatis praediti, prona quidem parte arcus instar elatis, sepina auic sive in serna carinatis: universum corpus a summo capite ad ungues usque,densissimis iisque prolixis villis erat obsitu coloris partim nigri, partim cineracei, paene ut metes, quem vulgus lassiam sive taxum appellat, mollioriabus tamen, atque a collo secundum dorsi longitudinem usque ad posteriora fere crura, nigrorum pilorum quadam serie erat insignitum: totum collum a cervice ad anteriora usique crura veluti juba quadam nigrorum crinium in utrumque latus propendentium tectum habebat: caput exiguum, brevibus pilis suhrufis obsitum, cum mento & gutturis parte: rostro simiam quodammodo reserebat; breve enim, glabrum, &obtusum, simisque naribus erat praeditum, exiguis etiam dentibus, satis tamen latis: quum vero rictum amplum non trabeat, hoc animal vix mordere posse, mihi persuadeo. postea tamen intelligebam ex eorum serpentum esse genere , qui iii interiore Brasilianorum regione reperiuntur, atque in arboribus plerumque versari selent, ut hominibus per silvas iter faeientibus insidientur: nam istam habent consiuetudinem, ut aliquem sibi vicinum conspicientes, illico in eum insiliant,& corpus ejus atque brachia multiplici nexi ligantes sut nudi ineedunt isti Brasiliani suum os in illorum anum inserant, adeoquc valenter fugant, ut spirandi facultatem ipns adimant, & nisi cultrum aut aliud ferreum instrumentum apuὸ se habeant, quo serpentes qui tali ratione illos ligatos detinent, conficere queant, ipsis haud dubie pereundum est.
392쪽
LACERTUS PEREGRINVS SQ AMOSI S.
AD N in As i L E erat illud peregrini Lacerti exuviium,quod anno Cluisti millesimo
scxcentesimo quarto p pud honestissi inuin virum Claristianum porretum pharmacopoeum Leydensem dilige missimum conspicicbam, cui quilini similcm ab aliquo descriptum non arbitrer inon inutilem Opcram me navaturum consdctam , si illius qualemcumque historiolam cum icone ad exuvii formam cxpresia hic subiicerc m. iLACER Tvs PER sc MN vs Aramlc . BREvE autem fuisse ejus lacerti corpus videbatur: nam a collo sive illius parte cupam
teriora crura: Ingebantur, usque ad caudae initium, undecim uncias dumtaxat crat longum: corporis autem anasitus circiter novem unciarum aut dodrantis fuerat, quantum come ra assequi licebat: collum ab anterioribus cruribus cum capitis quae restabat parte illud enim integrum non erat, nec qualis fuerit ejus forma pronunciare queo) tres uncias erat longum valde tamen exiguum fuisse videbatur: caudam ver ba posterioribus pedibus ad extimumclus mucronem usque longissimam habebat, ut quaeduorrim pedum cum semisse mensiuram expleret. Totum corpus, excepto gutture,& ventris infima parte, atqueant crioribus etiam cruribus, squamis latis, magnis, rigidis, striatis Si mucronatis inlinitum erat: illae vero quae collum & capitis supremam partem tegebant, semunciam non erant longae: at quae mediam corporis partem inter crura comprehensam muniebant, binas uncias longae dc sescunciam latae: qua deinde per caudae longitudinem spargebantur, adeo amplae non crant, sed sensim versiis eius extremum procedendo minuebantur, ut extremam caudam occupantes, iis quae collum tegebant vix ampliores essent: carum autem quae caudae latera utrimque claudebant sorina . prorsus reliquis dissimilis: nam planae non erant aliarum instar, sed cavae & veluti geminatae, quia pronam SI supinam laterum partem tegebant: praeter illas, totius caudae prona pars tribus squamarum ordinibus erat munu , tota dem Ordinibus etiam supina, paullo tamen minori sus nec ad ed amplis, quibus d inde coniunctae laterales illae geminatae: anteriora crura paullo breviora crant posterioribus,
eaque suprena a dumtaxat parte quibusdam squamis tecta: horum deinde reliqua pars cum pedibus, nigris villis Obsita; pedes autem quatuor unguibus praediti, quorum secundus aliis multo maior, unciam videlicet longus, crassus, uncus, & niger, alii vero candicabant: at posteriora crura pedum tenus squamis erant obsita, S: supinam dumtaxat illorum partem pili vestiebam, horum similiter pedeo quatuor unguibus praediti, sed minoribus qilam amteriores, parvum insuper calcar interiore parte ad unctum habebant: animalis guttur, MVentriS ima pars, nigris villis obsita.
U NDE porro allatum esset illud Lacerti exuvium, ignorabat qui id redemerat,& pr
pter raritatem inter alia exotica retinc bat.
Si Mi LEM etiam habuisse Iacobum Platcau, conjecturam faciebam ex una aut altera squama quam ad me mittebat: cuius vero magnitudinis fuerit, mihi ignotum. Alium praeterea illi non dissimilem, sed longe minorem , antea videbam Amstet redami apud , quendam, qui rerum peregrinarum mercimonia exercebat.
393쪽
Sus initium anni Cluisti millesimi sexccntcsinai qti arti, iatncusis Exoticorum sex
prioribus libris, nait rebat ad me Iacobus Puteau sculus in iis libris crebra si memio inuris aquatici quoddam genus, ni illi sane .in te non conspectu in ,& cui limite apud quempiam Auctorem qui de Animalibus sci ipserit, videre non memini. Eam ob causam, praeter institutum me non facturum a bitrabar quandoquidcm ad Exotica quar nancisci potero de sic libenda me comparavo si illius iconem cum brevi historia in hoc Auctitio
IL L v D vero animal majoris muris aut talpae erat magnitudine, a capite ad caudam soptem uncias longum totidem corporis ambitus continebat: dclassis & mollibus villis undique tegcbatur, in tergore quidem fusicis & nigri cantibus, in ventre autem ex albo cinera-ceis: illius caput pro ea corporis mole satis parvum irostri pars sia perior firma, prominula& paene unciam longa, nigricans. eaque forma praedita, ut instar suis aut talpae, tCrram evertere posci: oris hiatus non magnus 1 superior maxilla binis dcntibus satis magnis, latis &firmis armata, utrimque videlicci uno, inserior cliam totidem, sed minoribus de obtusis: illius oculi valde exigui,& vix conspicui: rictus latera longis villis cineracei coloris obsita: cauda octo uncias longa, valde cratia suprema parte, elus reliqua pars ad extremitatem usque plana, tota autem rarissimis brevibuscitae villis tincta, Osseoque quodam nervo meis diam secundum longitudinem secantc praedita: uterque pos antorior. fere duas uncias langus,in quinque digitos divisus acutis unguibus armatos, posteriores autem paullo longiores& magis plani, quorum digiti etiam maiores. & membrana ut in anatum & plan, pedum genere connexi, ad commodius haud dubie natandum: breviter posterioribus pedibus &cauda exiguum fibrum quodammodo imitabatur. Et haec quidem de isto animali, cujus exuvium tomento suffarcinatum dumtaxat mutuo accipiebam, scribere poteram. Unde autem adquisivisset, nullam in epistola ad me cum ipsis animali misia mentio. nem faciebat.
E T hac quidem habebam qua ad tunium Exoticorum libum adiungerem: prius tamen quam ad pauca aha qua ad Gartis V romatum mnoriam pertinentia, accedam, nonnulla de quibusdam libris Sinenses
394쪽
Sinea bus characteribus expres.
BAT A vi anno Christi millesimo sexcentesimo tertio, paullo supra Stam atram squam
plerique Veterum Tapris,inmncise censient maximam corbitam multis mercibus magni pretii e Sinarum Regno petitis onustam occupabant, insequente vero anno Amstet redamum invehebant. Intercas merces reperti sunt etiam aliquot Libri Sinensibus characteribus expressi, qui plantarum tiguras continebant iis insicripta nomina, allatus vero alia vocabula, quibus plantarum facultates declarari vcrisimile esti & haec omnia Sinensibus characteribus expressa. Mercatorum qui in eam prosectionem sumptus seceram societas quo sidam ex his libris donabant: ego binos ab illis pro munere habui, quatuor praeterea Lugduni Batavorum apud amicos conspiciebam, Nobilissimum virum Iosephum Maligerum videlicci, tres Clarissimum virum Petrum Paa a tum , unum,dcomnes diversi generis plantas continentes: ut in siex illis Libris, unam eandemqtie plantam bis expressam observare non potuerim. Ex his figuris, tametii rudibus & cratia minerva expressis animadverter c poteram multas plantas apud Sinenses nasci, iis quae apud nos reperiuntur valde similes, sed plurimas nobis peregrinas & ignotas : qtiarum nomina inscripta, S facultatcs, ut reor ad latus adpositas, si nostrum quispiam legere A intelligere posset, magnam utilitatem ad Medicam artem allaturum esse, non est dubium t natu veri ει mile est pietasque alias sicultates ista sic riptura contineri, quas adhuc ignoramus. Nunc autem nulli usui nobis esse posse istos libros opinor nisi ut in peregrinarum rerum thesauris reponantur. V nus porro corum quos habeo, continet quinquaginta novem paginas, eisque duplicatas, nam ob chartae tenuitatem, ab uno dumtaxat latere expressi sunt characteres; icones autem unam & nonaginta. Alter vero sexaginta paginas duplices de unam ii cones septuaginta. Qii Ot autem paginas habuerint reliqui quos conjiciebam libri sit guli, quotve icones continuerint, mihi non compertum , singulas tamen paginas etiam duplicatas suisse observabant.
CARYOPHYLLORUM RAM VLVS, cum fructus rudimento,blorem nondum explicatum suctinente, eo qui primum formari incipit.
Qui 3 verus illa Caryophy Ilorum
icon ad capitis x xi. lib. r. Garciae scholion proposita,quae sine soliis,
tum ea quam cap. x V II. lib. I. Exotico is
rum exhibebam, mihi peroninia non fatisfaciebant; alium ramulum, qui fructus rudimentum jam sormatum, & florem nondum explicatum sustinens, & rudi mentum formari incipiens, soliaque haberet, nactus,sex prioribus Exoticorum libris jam typis expressis, illum non modo aperito pictore in tabella delineandum ,sed& ipsam tabellam a perito etiam artifice sculpendam curabam, cujus exemplar in hoc Auctario adjunctum esse volui scholio ad cap. xx . lib. I. Historiae Aromatum Garciae , tametsi Scholion illius capitis &veterem soliorum expertem. & alteram d
cap. X v I I. lib. I. Exoticorum petitam contineat.
C ETER v M, sub idem sere tempus ex Italia flores quosdam accipiebam cum Casa istam hac inscriptione Car pH tam album moriente i sed illos adeo aridos, ut paene in
pollinem resolverentur, quos tamen quum diligentius observarem, ignobilis cujusdam plantae
395쪽
plantae ilotes potius mihi suisse videbantur, quam adco praestantis atomaticae arboris: nam nonnulli fructus rudimentum in se continebant, cx quo coniecturam facere poteram , Solani cujuspiam flores fuisse, quale est manicum illud, ab Italis feri danua, a Belgis autem Dolit rupi &Dolibesim appellatum, aut ei eongeneris: sed quia planta illa
in calidiore regione nata, us flores candicabant, sive verius cineracei coloris erant, &
Itaque non candide sacere illos existimo, qui interdunt amicis medicamenta salsis nominibus insignita pro legitimis missitant, vel explorandi gratia illorum judicium tutaliquando milii factum memini) vel, ut multarum rerum Exoticatum sese peritos esse, aliis persuadere cupiant , quum tamen ipsimet suam ignorantiam pmdant. Istius ει- ne sipurii Caryophylli albi ssic enim appellandum merito censeo, quum ne minimam quidem notam cum Caryophyllo convenientem habeat, non meminissem, nisi qui miserat, litteris ad me datis percontatus esset, an in meis Exoticis eius mentionem fecissem.
Auso Christi millesimo sexcentesimo quinto mittebat ad me eruditus & perbu-
manus vir Ioannes Pona, Veronensis pharmacopodus, plantae cujusdam kiquot fructus uvarum instar consertim in ramulo natos, & aromaticum quidpiam redo lentes, quos pro legitimo Amomo sibi datos scribebat: atque adeo eam opinionem Plinii authotitate confirmare nitebatur, qui Naturalis historiae lib. x ι I. cap. xi I I. Amomi&Αmomidis mentionem faciens, subiicit, sin iis bu nominees frutice Carda-omum, emineo P. Verum quidem est, singulos uvarum quas accipiebam fructus, aliquam cum minote Cardamomo, in officinis vulgo recepto, similitudinem habere squale autem sit Graecorum & Latinorum Cardamomum, nondum cuipiam constare opinor, certum
enim est ab Arabum Cardamomo disset rei certe uterque fructus triangularis est formae At Cardamomi vulgo recepti theca oblongior est, & miniis crassa, multisque striis distimcta, semina continens crassiuscula, Meleguetae seminibus non valde absimilia, odorata, subrus eoioris, nec ingrati sapotis, licet acriusculi: ejus vero fructus, qui pio Amomo missiis, theca hrevior, crassior, de candidior est, nec adeo sitiata, seminaque continet tenui membrana involuta,nigra, oblongiuscula, duplo quὶm minoris Cardamomi semina majora splendentiaque de valde dura, albam quidem medullam continentia, quae acrimoniam quandam tandem exerit, sed nullius amaritudinis participem: atque insuper tota uva cum suo fructu nativum odorem habere non videbatur, sed astititium potius, de olei lavendulae odorem quodammodo spirabat, quasi illo delibuta fuisset, vel cetia apud simile oleum adservata. CETERvM, ut ingenuὸ prostear meam im- pra AMOMO missem petitiam, valde difficulter statui posse arbitror, quid vetum de legitimum' sit Amomum , atque quum Galenus Amomum similem Acoro lacubratem obtinere scribat, plastaret legitimum Acinium, satis videlicet jam cognitum, medicamentis Amomum recipientibus admiscere, qutin alias plantas quae pro Amomo obtrudi solent. Quia tamen illa uva, quae pro vero Amomo ad me missa, eleg min&non vulgaris, ac nemo hactenus, quod sciam, ejus meminit, illius leonem in Leci ris gratiam in hoc Auctario locum habere volui.
396쪽
adsibilio eq. xvii. lib. r. HM. Ar-τ. Grecia. Quo Ni AM Garcias cap. x Lar. lib. r. sitae Aromatum Historiae deradoaria agens, Avicennam Gedmar illam appellare scribit , glandisque magnitudine & usdem paene sermae esse refert incognitum esse Europae, & dissiculter cognithm iri, in seliolio ad illud capnt adnotaveram. Verumtamen anno Clarim millesimo sexcentesimo Je quinto, mittebat ad me verona Ioannes Pona paulld antὸ memoratus, cum Αmomi ilia uva binas radices, Graisar veri nomine inscriptas, oblongiori glandi non valde dissimiles, aut ut veritis comparem, minoribus Asphodeli bulbis, vel Anthorae,quarum una integra & non corrupta, altera cariosa & constam , utraque tamen valde dura& stolida, soris quidem cineracei coloris, internis autem flavescentis. quae degustata, excalfactoliam vim &acrimoniam possidere deprehendebatur. C ET E R v M licet nihil certi de ea radice pr nunciare milim , illius tamen, quae magis integra, iconem in tabellia exprimendam curabam, ut Gussorma mente facilius concipi possit, quam nuda descriptione. Rus porro cognitionem, Ponae acceptam feram studiosi.
397쪽
Aqua stillatitiae radice Chinae.
Αibuscula marina coralloeides.'
398쪽
B1Ii a. a34Balsami extrahendi ratio. 3o2 Balsami facultates. Balsami fructus. 3o Baltimi Pei uani fructus. Balsamum. oa Balsamum de tu. 3 , os Baliarnu legitimu veterum. O Balsamum purius. I. Bal insulae fructus. 15
Cancri terrestres. III Cancrotum insulae. 117
caphura Ascap. 347 caphura de Bumeo Sioensi
Caranhil. 16r Cardamomum. 13ι Cardamomi quatuor genera apud Plin. 186 Carduus Persianus. 347 Catil. 19. Culo sancto. 3 9,3 Carpata. 33r Carpesium. 2ιε Capesium non esseCubebas. i8s Carrum l. Illo. 24sCanophylli aroniatici. is.16 Caryophylli aromataei ieon Iegiarinis. 381,167, 376
399쪽
cornu animalis generantis lapidon Bet r. a17 Cornu marabile. 1os Cot S. Thomae.
Cortex ad alvi profluvia. 79 Cortex ad rheui usii 5. 3 3 a Cortex alvi profluvia sistens. 33
Durares. Datiro. Datula. Datura.
Elephanti gloriae avidi. a Llephanti vindici cupidi. 16o Elephantorum docilios.loria Elephantorum morbus. a Elephantorum venatio. ιο Elephantorum utilitas. i Elephantus murus & formicas insit. i68
Elleborine Indica. DElorius. 366
an rata AEgyptia jr bae purgatrico. Fabulae de Magnete. Falcmello.
400쪽
reci egi. Picus Indica. Ficus Mai tabulis. Ficiis Petilina. riguera Batona. pil.
flos ianguineus. rtos Solis. I los Solis
rolii historia. Lolliculus echii ratus. Princticus de Tamara. t ictus abiegnae nuci similis. 1 Fructus bilem evacuatis. 33 rcumis Cacao similis. irruetus Caryophylli aromaticis acie. 37rructus Caiyopbrllum aromaticum redolens. isy, Sortii fuscito gogus. 33 Flumis Bantam. 36 37, 3 ,39rructus a Beri tardo Paludano. ΑΓ, 7 Fructus abliniarico vanos. ηι, Fructus a Iacobo Garet O. 'o, i,
Pruetus a Iacobo Platea l. AsFructus a Petro Garcto. 3 3 ssi in ius a llaesordo Gaala. 3, Fcum, a sinione de Tovar. I ruistus, Walichio Si verto. 47, srructius .hielit elicua. irinctus exilis Cannae de Bengala creditus. χεrructus exotici E B tam reuiu 36 chus exoticiis crassus. .as fructus ex Bengala. 3 3Fructus exoticus clegans. asi luctus sicui similis. Io, itFructus miscellanei exoticι uer,s 3 Tructus Nerii siliquae effigie. 73 Fru bis peregrinae alboris. 9Gallus peregrinus. a
Granatus. Guacas Petuanorum. Guacatane.
Guyanensis et mugdala. Guyanensis i tu i
Herba Regina. 3P'Herba renibus utilis. 3 ii Herba San . sis Herba Solis. 3ε7 Herbae varii generis Peritati .
Iaspis viridis.Ialisbanssiadescam