장음표시 사용
471쪽
xvi. bus Anis meam Turcae suas
amisas sobritare, in Turticarum mulierum emasus. p. l. 79 xvii. Turca suras habere uxores, quasvre rixa ubi pia etiam cum concubinis
xv III. Turca mymperatorem quinquiescentena hominum 1mga uetibus in aciem producere, es ducentarum triremium classem pararent, quam Lum Principem centena milialia. pag. I 8 lxix. securicida res a liaris iam Hra respacis in bessi tempore admodum commoda. pag. I 82. xx. Turcas plurimas res ex antiquitate
retinere. xxi. Turcarum monachi. 'pilaead.
xxii. Poris in sciet per totam actatem more meo conservanda ratio. 'g.I84. xx II1. Confiuetudo Turcarum sese m Hrum impella I. pag. 18S
XXI v. Honorum apud reis Actinctio, eum ex barbaginatione, tum ex tiara maristate petita. pag. ecd. XLV. Plumarem ornamenta Turcis μmiliaria. pag. ead. xxvi. Vehemens eorum exercitium qui rei manum intendere aesturit. pag. 186xxvii. Varius ciborum apparatus apud Turca pag. ead. xxviii. Turcarum ircumisio. pag. is
xxix. Mancipia suos seroi co re posse, optionem sumant, me me pro ἰνorum redemptione semitutis certum tempus praescribi, an abqua curiae summa pacifici. pig. 188
xxx. Turcari acerdotes em scienti est. 189Σxx I. Turcarumsacerdotes horologiorum is practare, horarum hyacia alta et oce ex summά templorum turri proclamantes. pa. Is xxxii. Itineris suscepti continuatior cynonnulla de Turcarum moribus. pag. eadxxx III. Nuris mutiressus Tunico dominio et iventes, cujuscunque tandem sint robgionis , obscaenarum partium pilos novacuu meter sese dotiso a erre. pag. I9IXXXIV. Tunicas feminas mea iseo firmaeqmunditici pag. Lxxxv. Aus ratioso inae sincipitu capil-bsosupercilia, iri ause nes barbam nigro colore insibant. pag. 39 xxxvi. Eleganta formae secundum Graecos commendatio. pag. 9
xxxv II. Creditu discita esse, quae Tunici circulatores in publico sciunt. pag.ead.
XLvi I. Arcuum Turticorum nervi, te dinum sides. 'g. yyyxLviII. Testudo cara, ct c mentus Turcarum. 'Tead. xLIx. Turcas luitrunculoreum ladum adprime callere, magnumque ustumgumm trag corba apud isita esse. 'g. 2COL. Flores quibus Turcae delectantur: eorum horti, di variarum rerum apud Egos experimensa. pag. 2OILI. Stellae animalibus per Thraciam x xiartum quorundam animantium atque Mantarum in Ponti bitore cosiectarum, dr in fora cocta inopoliano conflectaru nominas. ΣΟΛ
472쪽
quae in PETRI BELLONII Libello Deneglecta
enae non vi, nisi Iubus pubsicis in P eipibus. pag. ea . VI. insus iararae με cum magni sit momenti, feri non posse, quin Iumma uiduas imis accedas. pag. 2is vii. Arborum saetis fiserum ἀμνε rem- ρο reficienda: Eoci qui conserendau ea,prinparatio. viii. Neque bomines, neque forum, neque etiam animata graviorem laborem tuera-repisse, quam iis natura leges conmiserint. pag. 2I91x. scutaris, Deirum arborum ci- curationem com obam. x. Euae causa sit, cur neque in cium neque Frincipum bonis, exoticvtinia vulgo conl=iciantur. pag.222
probatur, quod remsupra terram colli, tiar, quiaque myo mera transluntatur, id omne mel locis incultis, mel domesticis seminenarum esse. pag. M. xii. Sitremium urbanarum arborum secundum earum actitudinem ymagnitudinem nomina. p g. 22 xiii. Silpeirrium arborum quas ab Ecurari pose demoniagum est,uonina p. 126 xiv. Praecepta iis quι hac cicuratione in
eampe tribus in ptum uti Ment, situ ilia
xv. linorantium s negligentiam Cas-norum nostra temporu,argus exscuntis o dulgentia meterum Agricoinum. pag. a. lxv I. aeuo annι tempore paranda sint necessaria adsilvestrium arboru culturam. p. I.
xvii. Non fore Asiae, Cedros iis pares qua tu Cilicis di Syria nastuntur, atque alia pleraque arborum genera , etiamsine impendis Misare, si quid i negotiumsuscepisset.pag.23 3xviii. Si Gulti nonnul&s locis petrosa πωὐragosa arbussare messent, muliorum censum auctiorem futurum. pa 23 xl x. Impedimenta insirpium cultura es
XX. Admonitio ad Gassiae ress ubtias de opulentia faciatagibus quorundam externorum, 'in Ita diligentia explantarum ciat
xxt. Seminum omnia Ieneris arborum, quarum mentio secta ea, a virenae ratiosine gnoi endis. pag. r. I
xxii. Insignis elegantia Florenti mi eis boni de tam e gnominati. Pg. t
473쪽
singulari atque liberali omnium virtutis studiosorum Maecenati, PETRUS BELLONIVS,
EIvs HvMIOS DOMESTICUS CLIENS,
Salutem Sin progeram maletudinem.
ON immerito, Ill ' ae Reverend' Domine, apud doctos viros,atque exteros nostra: Reipublicae faventes, magna es in admiratione, cum & Galli magnopere aestiment tuum singulare iudicium, & laudibus esterant tuam prudentiam virtutem: nam prae reliquis illustribus Praesulibus, unus singulari amore prosequutus es & honore affecisti politiores literas, atque literatos evexilli,&speciali quodam favore excitasti,aceorum ibidia promovisti, dum bonae spei pueros atque adolescentes deligis,quos ali atque in omnibus artibus erudiri curas,cum in publicis Academiis,tum in tuis Turnonensibus Collegiis, aliisque quae exstrui jussisti,& experientia doctrinaque claris viris egregie instruxisti. Scientiae & disciplinae nunc nostris hominibus familiares & vulgares, merito te Patronum appcllant: uoniam dum gravissimum nostrae Reipub. onus sustines, volupe tibi fuit illas producere, & fecunda ingenia excitare atoue promovere pro illorum meritis, hisque uti in iis rebus ad quas vel proclivia vel apta reperta sunt ut publieae utilitati servirent. Hinc factum est, ut hominum ingenia, antea
quodammodo somnolenta atque inveteratae ignorantiae somno torpentia, excitari, &e tenebris quibus tam diu sepulta fuerant, emergcre coeperint, atque in ipsa pullulatione eduxerint in publicum omnia bonarum disciplinarum genera, quae in ipso eo felici & optato exortu haud secus ac no--vellae plantae, quae fugata jam aspera hiemis intemperie, Solis calore so venitur, atque veris tempore recreantur) incomparabilem Maecenarem, & adeo idoneum restautatorein nactae, illico serminarunt, & suos turiones pro duxerunt: deinde ipsarum virgultis colore addito, caudicibusque novo virore liuectis, ad gratum aestatis tempus pervenientes, singulae elegantissimis flosculis sese exornarunt, atque tandem jucundissimos atque incomparabiles fructus produxerunt, quos singulae certatim, tanquam census primitias, suo summo ornatori, & gratissimo Soli, cujus benigno a ectu recreatae fuerant, obtuleruui. Is autem erat Magnanimus, sapientissimus, &prudentissimus Rex FRANCis Cus hujus nominis primus, cui tanquam liberali Maecenati hominum virtutis studiosorum, nemo fuit qui Non omni ratione conatetur aliquod honestum nrianusculilii, offerre, praesertim vero fructus ex amoenissimo horto arboribus Minervae selectis limo calamorum genere confitis frequenti decerptos, quos singulari assicctu prosequebatur. Fuit etenim adeo benignae & liberalis naturae, ut nemo tin- quam sive peregrinus, sive in ipsius regno natus, quidquam quantumvis AA 1 otiam
474쪽
etiam exile illi obtulerit,quod non humaniter exceperit,& quin donantem
regio munere, & laudata mercede laonorarit. Eam ob causa in omnes istiustam in sigilibus virtutibus praediti, atque incomparabilis Principis scientiarum parentis exemplum imitabantur: sic ut ejus Aula elegans quaedam Academia, aut veterum Philosephorum schola,in qua omnis generis virtutum theoria & praxis doceretur, videri posset. Cum igitur, illus risis. Domine, te Musae agnoscant prae caeteris ignorantiae capitalem hostem, & probe norint quam multae scientiae in tuo divino ingenio sint infusae, communi consensu palmam tibi detulerunt, perspecta tui pectoris nobilitate, atque ex eo tempore te pro suo Praeside aclegerunt, summumque Phoebum constituerunt supra instrumentorum suorum Music trin conccatum resonantium harmoniam, ut in hac excellenti Musica, elegans regium ipsius theatrum tua praesentia decoraretur: nam sciebant tibi adeo familiares esse Graecas ac Latmas literas, ut quoscunque Auctores legere tibi cupido incesserit,Theologos, Philosophos, Astrologos, Cosmographos, aut Historicos, illos ea lingua qua scripti sunt legas: in quibus scientiis & Graecanicis literis tanto magis excellis, quod ab ineunte aetate plurimum adeas ediscendas insudaveris,atque in iis eleganter instructus sisi tum etiam quod nunc summa tua ista est voluptas, ut succisivas horas colloces in praestantissimorum veterum Auctorum lectione. Itaque lianc naturalem excellentiam divini tui ingenii ducem sequens, quae naturalium rerum, quarum stinamus es
admirator, contemplatione semper delectata est; postquam intellexisti magno me desiderio flagrare perveniendi ad materiae medicae stirpiumque cognitionem squam tamen nisi longa peregrinatione, minime adipisci pos.sem,) libuit tibi praecipere ut peregrinas regiones adirem , atque ipsa medicamenta locis natalibus reqiii retem : quam provinciam sine tuo auxilio suscipere nec potitillem nec ausus fuissem, cuin non ignorarem, omnem
difficultatem in expensis quae mihi faciendae fuerunt, consistere. Absoluta igitur Dei beneficio, S vestra liberalitate, mea peregrinatione, quae mihi non minus utilis& amoena fuit quam dissicilis & laboriosa, atque quiete& octo nunc tua benignitate fruens, inutiliter illud transigere nolui, sed nostro idiomate res memorabilcs & singulares conscripsi, quemadmodum eas hinc inde observavi & selegi, atque dignae visae sunt ut scriptis traderentur, quo tibi constaret, me non prorsus irritam tuam spem fecisse : tum etiam ut nostri homines, qui norunt quantum Reipubl. utilitas tibi cordi sit, nonnullos hujus meae peregrinationis, cujus auctor fuisti, fructtis carpere queanti tanto enim magis commendabilis utilitas censetur, quanto
pluribus communis est. Nostra vulgari Gallica lingua has observationes conscripsi, atque summa qua potui fidelirate in tres ibros contraxi, nullo affectato aut ornato dicendi genere u sus, sed vulgari duntaxat,res ipsas nudas exponens uti eas in exteris prouinciis observavi, tribuens singulis Gablicam suam appellationem, quantum mihi licuit vulgare nomen illis adaptare. Quarum rerum notitia non minus sorsitan utilis & jucunda erit,
quam veterum abusus, ex rerum, quarum veritatem detexi, ignoratione
procedens, periculosus & perniciosus fuit. Liberum porro esse mihi existimans meas disceptationes ulterius promovendi, peculiares locorum quae memorabilia mini visa sunt, topographias adiicere volui, illas, quantum fieri potuit, ad vivum exprimens, & Lectoris oculis subiiciens , uti eas ipse
conspexi. Ago praeterea de moribus & vitae ratione, quibus nunc temporis Tiarcae, Iudaei, S Graeci utuntur. inem meum tenvcm de immaturum
475쪽
adhuc scelum tibi exhibere non sum veritus, non quod hoc levidensi munere meam fidem, quae tibi obstricta est, liberari poste cogitem, sed quod;
Deo juvante, sperem quandoquidem nostro maxime magnanimo felicissimoque &clementissimo Regi in alumnorum suorum numero me habere, atque benignitati & libera sitati Domini Cancellarii Francisci oliverit facultates suppeditare ad mea studia alenda placuitὰ brevi te conspecturum aliam meam elucubrationem, Dioscoridis scilicet versionem inno- stram linguam, atque in ipsum Commentarios, quo ex parte satisfaciam tuo nunquam satis laudato desiderio, quod circa exoticarum stirpium quas per Europam, Asiam, & Asticae partem observavi,tum etiam Avium, Serpentum, Piscium,aliorumque terrestrium animalium, quae terra & mari, atque in ipsis portubus in Oriente conspexi, cognitionem versatur. Ceterum in toto hoc opere nihil propono, quod ipse prius non viderim; ut
cum ex mandati tui praescripto,omnia ad vivum,ita ut natura produxi expressero,singu li sibi persuadere & certi esse possint, se vera legere. Quod reliquum est, Ill ' ac Reverend Domine, ab omnium rerum Conditoreti Si omnia prospera ardentissimis votis opto. ε tuu ad Liazipi Germani prata, Parisiensi suburbano. I .
v EMADMODvM h--s corpore es' Mima conam,isimiliter eorum vidi actiones dia corporu, ingenis natur sequu-ursicor--2M m uatque emi a mi excedimi, ita et semiperennes. P rubo--magloriam laudem conrupiscendam natura procἴνes sunt sic ut eam adpiin queant, Aversas rationes ineunt, nomisci corporis tribus, ali etiacitate ingensi. Herculis mires omnibus hictoriis sum decantata. Alexander Pompeius o agni cognomen adepti sunt, , Caesar' uin audacu: Atrivio, Aristoteles, sedi Philasopbi rerum cintemplationet dentes, ingenii subtiluateosumina erudiisne nomen sibi compararunt. Abi Dibter bonesia βesteti,dussperoissese exponere non dubitantes , civim nimirum ingenus facultatibus laudem sibi quaerere, longe magis rationi consonum censerent, immortale nomen adepti sunt. AMae Democriti testimonio probare possumus, qui, cum a tes Asimae, bac eii, earum Uum non minus quam theoriam per cendi,praesertim A Donomiare Geometriasummo desiderio flagraret.suam haerediarem fratribus mendidit, ut iapecunia longinquas per mirum,sπα-ρο chariam peregrinationes obire,di ad GH-nsopbiura rvenire ράμ, donis Athenas rererri cum muna nomini sim, siue ob dominam inpretio esse. merique abi celebre icti sunt lepem admodum ob cassem. atta mpurimum pub&ae Miluasi contulerunt. Do midii Tetes ob imposita nomiazis ivitassiua
nomina,stularum rerum indentionem, immortuismi nomen compararunt. --dases; Ponti ω multarum alarum Provinciarum Rex, Let multas maria bestis mimorias obi
iabar, nonne abrior sigillatior factus en ob unius medicamenti ab ipso inominari compositionem, quam ob opes evelregnorum amplaudum y Auamdu terra Centauriam od ret, Chironis centauri, qvi 2Epiaupupraeceptorfuit, nomen, hominum memoriae sescuplumbarebit. An non Oentiana Ihriorum 'gem Gentium celebriorem res dit, quam omnes', opes Lysimachus Medomae Rex, pasor Thraeiae, nonne ex plantis immortalinamen adeptisunt An non labe . Mauritaniaragi, Achiis Graeco, Teucro, Comeno Rui,
476쪽
longinquiu peregrinationessusceperum, qMAu nec naufraga perpericulo a maria merus, nec tubovi m nalles qualienimns in confringentium tempestates, aut cruribum pirutarem ί-bertatem hominibus adimentium Ormido, nec alterarum rupit periculosus conscensio equeseumim solis odores, neque extremi figoris intemperies,neque noctes nimbis obsecrarae, neque horrenda fulgura cν tonitrua,neque inhabitatarum solitudinum ob ferorum animam rium occursum, periculosi accessus, Grirem generoso istorum pectore conceptum extinguere potuerunt, quin finem suis motis imponerent. Ulyses ob eam causa apientior cin prudentior reliquis Frincipibus habitus rei, cum quo mustorum hominum mores obseerra set, tum qu marias urbes 'exterasprovincias Libasset. Herodotus, odorus, Strabo, Arrianus,qplerique aia meteres, singinquas seras peregrinarismucripto tradiderunt, equitae hominessumma benesicia hausierunt , quandoquidem omnesistori labores inpineriratasO- timen in quietem cedunt. Nam in oris , securitate errarentes , sine periculorum γε incommodorum formidine, hiiloriam sigimus plurimarum rerum, immensis aborum lusoritas ingentibus cadamitariis artarum crinitionem nobis adserentem. Porro cumHγω res quaeque res ex plotis, animal 1,c fo mis desumptae, magna ex parte peregrinatio,
num beneficio ad nos perpentant; sine quibus Aficile est, immo impossibile, donorum H- vitiarum ab exteru provinciis petitarum quempiam parmipem fieri, eas locis quibus sente
nascuntur inresista redecrevimus. Auoniam mero istarum notitia ae cisis futura nobis se set, earum ejus primum e majorum nostrorum monumentis petere Iuliamus, ut ipsarum idea noIrra memoriae infixa, tum de in ilias in exteris regionibus inνeI andi opinciam suscipere auderemus, nullam inde nostrorum laborum compensationem hi erantes, quam ut eas istentes contemplaremur. Cilm igitur Jontan m destrinu nos eo impiaeret,in eas cum in montibus'com assibus, tum in campe tribus in umbrosis silvis per iurias Orbis regi nes perquireremus, nostrum inititutum non fiat plane frustraneum. Nam eas incresstod
agnostendo,pleraque dat versest nobis obtulerunt in. - cIV Graecia, Agna quaen strae nationis hominibus communicarentur; quae observare gy breviterstripto comprehenderebiat. Nam si integram rerum quarum nominasubiiciemus, b Ioriam constri Remus, nimia obiurate lectorem offendere potussimus. Easporro Observatones tribus bHis comprehendere Mimus: quorum primus singularia quaedam athou montis, Lemni insalae,Vatis rima Graecia complectitur: alter ruinarum Ivi Oe aurum multarum in trium in Asia usebium descriptionem continet; cia adicimus profectinem marino itinere a Con tintinopia Alexandriam inde in Gram, atque ad montem Sinai, deinde in Hierusalem, demum BV otium ψε-:tertius -res styrationem qua nunc Turcae vivunt docet, prout in meta tussio Turria haerentes, descripsimus. Atque ne Lector ignoret quo tempore has observationes tonstri erimus, profectionem et vos e Francisco I, anno m6. cepis eo inmoas '. resisse sicias: itaque tota peregrinario triennio absoluta eii. avo supersi, restanti
miti, semines in aes fieri do Eores, ad que aclis pracesere, quidquid scribimur, si a m Daduntaxas Arisa rependeas, non admodam Arimari; decere emilis vim probatorum
Auctorum testimanis nonnunquam adducere, immis scriptis avictarisam in Rerum
477쪽
Singularium & memorabilium Rerum; ,
per Varias exterasque Regiones
Singulos diversis rationibiti a natura in hac vita duci, nec omnium in tituta ad eundem scopum tendere .
A M E T s I res memorabiles & singulares exterarum Regionum, vcluti eas observavimus, hoc libro describere constituerimus; alios tamen qui meliora praestare poterunt hoc praetextu excludere nolumus, quinimo ad rem capessendam eos excitare animus est. Et Iicci pleriq. vel cres&recentiores, ante nos similia in suis hodorporicis N navigationibus descripserint; quia tamen omnia, quae hic traduntur , observavimus, ea in publicum emittere non sumus Veriti,aliorum calumnias contemnentes Nam sit quis nostra cum illorum scriptis contulerit, certi sumus non posse nobis merito obiici, ab altero quidpiam mutuatos esse,licet probatorum veterum auctorum auxilio nonnunquam usimus,in exprimendis animalium,stirpium , aliarum q. similium rerum propriis nominibus, addita nostra vulgari Gallica appellatione. Quia vero ejuscemodi res antea nec examini subjectie, nec nostili lingua redditae, nec cum veterum Auctorum scriptis collatae fuerunt, . tanto dissicilior laborisque plena fuit ea provincia. Qui longinquam peregrinationem privati commodi gratia in exteras regiones suscipiunt, plerumque in necessariarum rerum inquisitionem magis incumbunt, ut suis votis satisfaciant, quam in aliarum ipsis incogni-
rarum observatiorie tempus terant: ut ex mercatorum negotiatione manis stum est, qui,
licet in Indiam & Novum orbem commeent, attamen quia illorum unicus scopus est, ut pecunias in mercium coemptione bene collocent, multas res singulares, quas diligens decuriosus quispiam observare posset, conquirere negligunt: excusationem in promptu habentes, similes res illis utiles non esse: huc accedit hominum ingenia & aflectus adeo inter se disserte, ut si plures, eiusdem etiam itineris comites, per eandcm provinciam simul proficiscamur, vix bini reperiamur, qui ad eandem rem observandam animum applicenti contra hic illud adnotabit, alius aliud : adde neminem adeo esse diligentem, qui singula minutim &exquisite expendere possit: attamen res memorabiles attente conficerari debent, antequam certi quidpiam de illis statuatur: necesse est enim ut notae 1 veteribus proditae cum rebus quae describuntur conveniant. Si porro de iis rebus, quae
apud viciniores nobis provincias inventae sunt, tanquam apud nos natis, agere noluimus, ta non sine ratione factum est: nam de rebus exteris commentari magis libuit, quoniam mirus asseditas nos stimulavit ut longinquas peregrinationes susciperemus. Cum igitur apud Graxos&Tureas pervenissemus, omnia diligenter scribere cepimus: nam comperimus ea, in quorum disquisitione eramus. quorum, nisi istic, notitiam minime consequi potuissemus, sua etiamnum retinere apud illos nomina, quemadmodum a vcteribus Avioribus tradita fuisse ex illorum monumentis miciligimus. Sed quoniam plurimas res in nostro usis admodum vulgares conspicimus, quarum appellatio adco conam unis est, ut nemo sit ne mulieres quidem) qui asserere non dubitet, eas esse quarum nomen reserunt, tametsi falsδ illis attribuitur, hoc loco demonstrare non dubitavimus,magnum errorem eommitti in multarum rerum admodum trivialium nomenclatura.
478쪽
Reri manentionibus nimis endum non esse, tametsi vulgaresset, nisi veteram descriptionibus ad usim respondeant, s rebus qua destri
MV LT A s vulgares stirpes, & cognita animalia exempli gratia proponemus, ut vulgaria nomina salso illis esse imposita demonstremus: quod1brtassis non fiet sine quorundam offensione. Si quis tamen gravius seret, nobis id indicet, illi, ut de
cet, respondere conabimur. Nos igitur asserere non dubitamus, Gallos, & magnam e rum qui Romanae ecclesia obsequunt ut partem,liactei usThynai plantam ignorasse:ouandoquidem ea quae in hortis nostris colitur, neque thymus est, neque ejus species, feci Sese pilli genus. Hygbpus praeterea atque Satureia, quae nobis vulgari in usu, non sunt eae, qui-ous veteres G raeci in medicamentis utebantur. Itaque dicimus, nisi res quas propriis nominibus exprimimus cum veterum jam dictorum descriptionibus quadrent, concludendum nccestariis, eas quas ipsi intellexerunt non esse. Exemplo sit noster Thymus, cujus nomen omnibus adeo notum est, ut nemo, cujuscumque etiam conditionis sit,Thymum appellare non norit; & tamen ea appellatio perperam illi donata est Nam ei plantae quam Thymum nuncupamus, hoc nomen convenire non potest, at alteri quae vulgarit et in
Graecia nascitur. Et necesse cst, herbam,quae Thymi nomen obtinere debet ut ex The phrasto & Dioscoride patet) capitulis acuminatis, & secundum ridiculum angustis,on stam esse, ut sunt Stoechadis capita illis comparata: ad quorum etiam similitudinem, pensiles verrucae, nonnullis in nassi & in inguinibus succrescentcs, Θυμα a Graecis teste Celsio fuere appellatae. At herba quam Thymum nuncupamus, eas notas non habet, propterea Thymi nomen illi convenire nequit, e quo videlicet apud Athenas monte Hymetto, S: in Sicilia monte Hybla apes praestantissimum mcl colligebant, Auctoribus eam ob causam Atticum A: Hyblaeum cognominatum. Simili de causa, illa planta, vulgo Thymus dicta, in Galliae Narbonensis atque Provinciae solitudinibus abundanter sponto nascens,hortensiique similis cum praedictis notis careat legitimusThymus esse non potesti Verus autem Thymus per universam Graeciam adco frequcns est, ut montos vix alia hemba virescant:&istic libentissime sponte nascitur, floresque profert pro soli, quod obs dit, ratione, ut interdum toti nivei sint, nonnunquam toti caerulei aut purpurci, aliqua do utroque colore mixti. Sed quoniam in nostris hortis nondum coluimus, nobis idcirco incognitus est. Ut vero Thymus pensilibus verrucis nomen dedit, sic etiam pisci cuidam in Athesi fluvio, veteribus Thymus vel Thymalus appellato quem Lada apud Insubres incolae Tibreuro, vel Ne appellant. Ad Satureiam quod attinet, Graecis Θυ, appellatam, vulgo autem Diti: ut id n men Obtinere possit, spicis onusta esse debet, sic enim scribit Diosico rides. At quoniam in nostra hortenti nullas spicas conspicimus,fateri oportet, minime eam esse qua veterres in medicamentis usi sunt. Haud negamus, quin, quam in hortis colimus, eadem si quae ab omni vetustate in cibos recepta fuit, atque ideo culinis dedicata. Sed quae medicamentis admiscebatur, nobis incognita est: quia illa caremus, licet per universam Graeciam situ sitis sit 5: vulsaris notitiae. Idem censendum est de Hyssopo, quae duorum est generum: unum campestre, omni bus orientalium regionum locis in disterenter nascens, cum in collibus, tum secundum vias in Cilicia, Thracia, Phrygia, aliisque plurimis regionibus: alterum hortense,nobis m-gnitum,&in hortis cultum, sed plurimum a silvestri disserens, e quo Graeci olim sua me
Harum stirpium admodum vulgarium & omnibus cognitarum exempla in medium protulimus, ut omnes intelligant, nos non adeo fidisse perpetuo vulgaribus appellationiabus, quas provinciarum incolae niui docebant. res quas describere volebamus exprimendo,quin prius eas diligenter perpendoremus: alioqui saepe decepti fuissemus. Nam que admodum vulgus Gallorum hanc vocem exprimens, multis ansam praebuit ut Platanum esse cogitarent, cum tamen Aceris sit species: sic apud alias nationes contingere potest. Et licet ne unica quidem Platanus, cultis locis, sive incultis, per universam Galliam nascatur: omnibus tamen communis appellatio imponit; imo viri docti, & alii non postr mae auctoritatis, conspicientes nostri solium vitigineo simile,quale Platano ejus descriptio tribuit, ex unica nota eesse Phalanum statuerunt , cum tamen fallantur: nam
Platanus rotundas pitulas seri, Xanthii fructui similes, cui Dioscorides eas comparavit,
479쪽
huic instrumento quo aucupes revocare falcones solent,paria. Et ut experientia comprobemus nos in universa Gallia Platanum minime habere, us iconem ad vivum expressam
vis barbam nuncupamus, hactenus pro Scin pervivo habita est, cum tamen mi nimc sit: nam iam pervivum copiose nascens Cori.
speximus in Creta, Corcyra, & Zacintho, arbusculae
in modum cubitula atque etiam binos altae caule pollicaris crassitudinis, extrema parte foliis cum undiaque cingentibus onustcii omnino Dioscoridis descriptioni resipondens. Ita que mirum est eos qui similium rerum descriptiones de effigies exhibent,
non animadvertisse: nam quam recentiores pro Iovis barba pingunt, Vcte rum Cotyledon altera est. Idem accidit Moro albae, atque cuidam alteri arbori ex Aceris generibus, quas multi communi conseia su Sycomorum esse dixerunt. Et tamen Sycomorus adeo rara est,tra ncc d
inessica nec silvestris in Graecia aut Italia sit conspecta. Ndnne igitur difficile sit, nascentem in Gallia videre Idem dicimus de avibus, serpentibus, aliisque terrestribus animalibus: de sodinis, lapidibus,& metallicis. Nostra Carduelis quae a carduo nomen sumpsit, Graecorum Acantliis censeri posset, attamen acanthis carduelis non est. Ita si vulgus Gallorum quosdam serpentes appellat Asipides, non sine errore hoc sit: etenim nullae in Gallia reperiuntur; uti neque murenae, quas vulgus Lampetras esse aestimat, neque fluviatiles cancri i quae appellatio inepte nostris est reci iis indita est sic singuli existimant Salpetrae esse Nitrum: sed cr. roneam esse eam opinionem, libello cui titulum fecimus De meiticarofaxere, probavimus. Et quemadmodum falsa nomina indimus nonnullis rebus nobis vulgaribus , sic etiam nonnullas habemus admodum communes. quarum appellationem legitimam ignoramus. Nullus est rusticus,qui in Gasconia Salamandram Myrignominare non norit, apud Allobroges sive Saba udos Putare snam pluvio tempore conspicitur apud Cenomanos S ta surda enim esse videtur in & tamen Salamandram esse omnes ignorant. Itiaque in rebus exprimendis fides non est adhibenda vulgaribus provinciarum appellationibu , ante quam Auctorum scripta collata Se exacte perpensa fuerint. Horum autem cxcH- plotum productione, ignotarum rerum veritatem ex iis quae probe cranitae sunt, perquia rendam esse, dicere volumus. At quemadmodum homines generosi & bene nati infamiam obiicere soliti, his qui sese elierunt quod nobili stemmate sint nati,cum tamen ign bilia facinora perpetrent, vulgari proverbio dicunt, nullam assinitatem esse inter villanum& nobilem virum: Eadem ratione dicemus nullam esse comparationem inter silidae eruditionis virum de ignarunt; quemadmodum nec inter eum qui liberalis est ingenii, S: inu, dum. Sic quorundam male feriatorum de morosorum hominum calumnias repellemus, a quibus nisi ii unquam prodiit, unde docti nomen myreri queant: ut qui inter eos maxunc: mihi nocere conatus est, crassum animal esse deprehendatur, quod nostram diligentiam de exactam disquisitionem adeo damnarit. Is veterem consuetudinem obiiciebat, inquien nostros majores feliciter vitam traduxisse, licet has nugas minime necessarias no
480쪽
io PETRI BELLONII plexissent: itaque quemadmodum illi his abstinuerunt, S: sne illis salirbriter vixerim t. atquestras aegritiidines curarunt: nos etiam illorum vestigiis insisteri polle : talia enim rchi qui debere iis qui cicio abundant, aut his qui tes ci potius curiositate , quam ratilitatis gratia perquirunt. Hinc asino responsum volumus, prisci seculi hominos ante quam ratio conficienai pancm inu nta cuti, sanos vixisse, atque a morbis curatos csse, tametsi glandibus dumtaxat vesiccrentur, ut Arcades. Cupercinus igitur tales ignari , veteri consuerit di-nc, sola glande vescerentur, aut solis ficis ut Atheni tales, vel solis agrestibus pilis ut Tyrinthii, carinisve aut arundinibus quemadmodum Indi,vel palmulis ut Cam anni,vel milio ut Sarmatae, vel Terebinthi granis uti Persae: nobis autem frumcniac cum panem re linquercnt,quandoquidem illius inventores damnant tanquam nimium curtinos. Cuperemus smiliter, ut architecturam coni cmnentes, tanquam rem curiosam, dc qua ctiam veteres caruerunt, suis aedibus relictis in antras: silvas habitatum concederent. Quod si his nequaquam sibi satisfactum esse autumant,eadem opera Aristotelis curio litatem dam. iaciat, qui animalium disseremias nos edocens, non satis existimavit exterio ros notas dg
scribere, sed factis singulorum disiectionibus, serpentum costas observare, piis stri Mauium intestina, atque reliquorum animalium intcriores corporis partes enumerare νο-
luit. Sed nec Hippocrates nec Galenus suorum malorum placitis fucre contenti. Tales ergo ignari oculos de industria sibi perstrinxerunt, ut nobis ridendi materiam praeberent: cle quorum vita, fabula componi posset singulis horis exhibenda: nam aulicorum
more ignorare volunt, quaecunque nec videre nec scire cupiunt: cum tamen usu& aetatet
omnia ad publicam utilitatem immutemur & meliora fiant. Nam qui homines sunt, vitam suam prout natura eos docet instituere norunt, deteriora relinquentes, & optima ob suum commodum amplectentes, sic ut e silvcstribus & campestribus urbani S cicures 1 acti, in Contrarium plane suos aflectus mutarint: unde prudentiorcs singulariter scis oblectarum in rerum naturalium perquisitione, certique esse cupicntes de legitimarum per- .sectione in hoc toti incubuerunt ut verum a falso discernerent: si quis cnim arti scio gemmam aut metallum, aut aliud quid simile tam exacte imitari norit, ut legitimum non mindo forma sed etiam aliis qualitatibus reserat: ingenii tamen perspicacioris acumen in eo non consistit, sed contemplari, experiri & perpendere non delinit, donec salsiimne Λ: adulterinum , an vero legitimum S: verum sit, inici ligat. Et ob id factum, nemo est qui merito reprehendere aut accusare possit, aut illi curiositatem utilitatis cxpertem obiicere. εItaque concludem possumus, ignarum nobis inutilem & n minae ncccstariam curiosita. tem utimith obiicere non posse. Sed praetermissis eoru m levibus & ociosis cavillationibus, fit ad intermissam de exterarum regionum singularibus robus narrationem redeuntes, praeter institutum non fore existimavimux, si ante quam Turcarum res adgrediamur, non nihil quasi cursim agamus de Creta in stula, quae nunc Candia vocatur, quandoquidemum est ex nostrae peregrinationis stationibus, in qua diutius haesimus.
C A p v T I I I. -MNI VM artium S: disciplinarum inventores quorum memoriam hodie colimus si η magna ex parte ex Graecia oriundi fuere, quae sui fortuna permittente res subito immutamurὶ ex divitea opulenta, qualis olim fuit, virisque in omni disciplinarum genere excellentibus abundanto, de ob virtutem, magnae orbis parti imperante, in eum statum nunc redacta est, ut ne unicum quidem pedis vestigium retinuerit, quod vestributario Turcarum jugo, vcl Venetorum servitute non sit oppressum. Turca maximam ejus partem obtinet cum in continenti tum in mari. Quod Venetis cessit, in mari est. Graeci veneris subiecti, paulo meliore conditionc sunt, ad religionem quod attinet, quam qui Turcae tributarii in utrorumque facta comparatione, comperimus eos qui Turcae sub sunt, Turcorum moribus de consuetudine vivere, quemadmodum qui Venetis parent, Venetorum mores imitantur. Tam insignis apua utrosque regnat barbaries , ut nulla apud eos urbs inveniatur in qua sit academia: nemo est etiam qui suos liberos artes libera las aut literas edoceri Curet. Omues promiscue ad male loquuntur ex veteri corrupto: sed alii aliis Omat ire: eorum tamen vocat, illa majorem halbent assinitatem cum Ieritimo Graeco