장음표시 사용
641쪽
Hinc fit ut Turcae multos aricles jugulent,die Pasichae sacrificandos ametsi unicus ex pra scripto de obligatione lusticiat: nam liber Zunae dicit, omnes arietes a Turcis propter Paschar sacrificium iugulatos, in extremo iudicio pro iis qui ipsbs jugulandos curarunt, oraturos. Alcoranus porro capite primo libri primi rcfert, binos Angelos caverna quadam in Babylone includi, bc e superciliis pendere, torquendosque ad extremum usque judicium. Glossa autem hoc loco addit, Deum binos Angelos t labylonem misisse. qui de incolarum controversiis iudicarent, lingulis diebus mane e crio descendere, sub noctem vero caelum repetero solitos: quodam aulcm die in formosam mulierem incidisse de marito conquerentem, quae sic illis placuisset, ut de concubitu sollicitarent; ipsam annuisse,ea conditione
ut orationem edocerent, cujus virtute in caelum conscenderent: ulteri obsequentes,or
rionem docuisse: qua memoriae mandata, ipsam in caelum evolasse; angelos,Ob peccatum, orationis esticacia privatos, in caelum amplius coicendere non potuisse,sed in terra liasisse. Deum porro poenarum in hoc vel in altero saeculo luendarum optionem illis ob peccatum obtulisse: poenas in hoc saeculo deligentes, ad judicii usque diem ut e superciliis penderent, ad judicatos. Ab us Angelis addit Alcoranus.illius regionis homines Necromantiam edoceri. Cap. autem is . lib. tertii scriptum habet, Deum stellas in caelo fixisse, ad hujus mundi ornatum, S ad arcendos malignos spiritias: quos, ad caelum propius accedere volentes ut paradisi secreta exaudiant, singulae stellae accensa face fugant. Libet Zunae vero, stellas
In aure e catenis aureis pcndcre ait, ad excubias agendas: ahoqui daemo aes paradisi secreta captatum venturos, ad ea hominibus conjectoribus revelanda.
moena in paradisum profecto, quam Mahuraretes noctu dormiensse confecisse nugiure i insignia deliria qua de
MAHVM et τε s noctu dormiens, visionem habuit, quam postridie narravit & de .
scripsit: ea omnibus suis posteris magnum commodum attulit, ut in articulis a Deo illi ut ait concessis videbimus. Cum Axa igitur, ex undecim quas habuit mulieribus, maxime dilecta, jacens; media noctc evigilans, somniavit, quempiam suas se. res pulsasse: ipsum surrexisse ut aperireti angelum Gabrielem istic reperisse bis septuagenis alis nive candidioribus, & cristallo lucidioribus amictum; animal apud se habentem lacte
magis album, asino malus, mulo autem minus, Arabico nomine Alboracli appellatum. Libro Aseat nuncupato scriptum est, angelum Gabrielem in Mahumetis amplexus ruisset atque dixisset Ad te salutandum Deus me misit,6 Mahumetes, miliique insunxit,ut te hac nocte in paradisum abducam, maxima, quae unquam ab homine conspici potuerunt, s creta conspecturum. Mahumites respondit se paratum esse. Cui Angelus: Conscende ergo Alborach, dc abeamus. verum Alborach retrocedenti dixit angelus: Cur Mahu mutem se Orem admittere non visi Hoc tibi certo affirmare possum, neminem Mahu- mete meliorem unquam conscendisse, nec conscensurum. At Alborach negavit se eum admissilium, nisi prius polliceretur se in paradisum invectum iri. Mahumetem tum reis
spondisse. ipsum futurum primum animal quod paradisum ingressiam sit. Mahumetes
illico conscendit; frenumque tenente Angelo, tota nocte versus Hierosolymam iter secerunt. Addit Asear, Mahumetem in itinere semineam vocem exaudisse evocantem, M humetes, Mahumetest Angelumque dixisse: Cur non respondes At ipsem tacuisse. De inde longius progressum, aliam vocem audivisse clamantem, Mahumetes, Mahumeres :Αngelum autem vetuisse ne responderet: Mahumetem porro Angelum inretrogasse, qua,
nam essent istae mulieres quae eum appellassent Cui Gabrici: prior est quae Iudaeorum I gem evulgat, cui si resipondisses, omnes Turcae facti fuissent Iudaei: altera est quae Christianorum legem denunciat, cui si a te responsium datum fuisset, omnes Turcae Christia- nimium amplexi fuissent. Brevi post in Hierosblymitanum templum advenisse: quod ingressis,omnes prophetas & Dei nuncios qui unquam in orbem missi, ipsis obviam progresses, S: Mahumetem his verbis excepisse: Salve vetorum nunciorum gaudium, & honor bilis prophetat eumque in adrem sublatum, in intimum sacellum cum istenni pompa dotulisse, sicque illi commendantes obsecrasse, ut pro ipsis oraret, ipsorumque meminisset cum Dcum alloqueretur. Templum egressos, Mahumetem scalam invenisse Dei lumine Constantem, atque ad caelum usque pertingentem, quam, ipsius manu a Gabriele comprehensa, niicenderunt. Ad primum caelum pervenientes, quod ex puro argento constat,
642쪽
&ex cauo stellae dependent catenis ex obri auro fabricatis alligatae , ejus magnitudinis cum Noho monte urbi Almedinae vicino, Gabrielem sores pulsavisse: interroganti ianitori quis feriret, Ego, inquit, angelus Gabriel, & Mahumetes propheta & Dei amicus: audito Mahumetis nomine, illico apertas fuisse fores: istic canum senem invenisse Adamum, qui Maliumctem amplexus, Deo gratias agebat, quod tali filio illum donasset, multumque se Mahumeti commendasse. Ulterius progrcssos, variae formae angelos invenisse, boum, hominum, equorum, avium, inter quas gallus fuit pedibus primum caelum remens,& capite secundum caelum attingens. interroganti Mahumeti quid illa sibi vel ent, angelum respondisse, angelos et sequi pro iis qui in mundo sunt, Deum orant: humanaeque Armae angelos, pro hominibus orare, bubulae, pro bobus; equinae, pro quis ; gallinaceae. pro gallis ratque cum ingens ille gallus caneret, reliquos gallos clim caelestes tum terrestres canere. Deinde ad aureum caelum venientes, fores pulsasse: ianitori inquirentiqui essent,Gabrielem respondisse, Ego Mahit metes: illico ingressos undique Dei Se
Mahumetis nomen inscriptum hac ratione vidisse: Nemo alius est praeter Deum, cuius Mahumetes est propheta: Nocque incanum te perisse qui Mahumetem amplexus, sese illi commendavit. Post a admirandae formae angelos conspexisse, quorum unus pedibus secundum caelum calcabat, & capite tertium atting ibat, altera manu Orientem. altera occidentem pertingens. Inde in tertium caelum ingressos, ex prcciose lapide constans, ubi reperto Abrahamo, ingentem angelorum numerum viderunt, quorum unus interutrumque oculum septuaginta die rium itineris intervallum habebat, manuque librum tenebat, in quo omnia scribebat Nexpung 'bat, isq te angelus mortis mincupabatur, homines nascentes libro inscribcns,S: morientiu in nomina expungcns. Inde porro in quartum caelum Smaragdo constans delatos, reperto illic loseph lacobi filio qui salutato Mahume- te se ipsi commendavitὶ atque magno angelorum numero, quorum unus procerusadmodum,hominum vicem,qui propter peccva ad inferos descendebant, deplorabat. Postea in quintum caelum adamantinum pervenisse. ubi Moles Mahumeti se commendans, majorque angelorum numerus quam in reliquis caelis. Hinc in sextum caelum ex carbunculo sive pyropo fabrefactum . ascendisse, ubi D Ioannes Baptisti, qui Mahumeti sese
commendavit. Postremo in septimum caelum, Dei tum me constans, venisse, ubi reperto Iesu Christo, ipsit Mahumetesse commendavit sc conspecto istic maximo Angelorum n mero, Angelus ipsum reliquit. At ille per difficilia itin a ascendens, ingentem aquarum flenivium quantitatein invenit; de mirum in modum fatigatus, caelestem vocem exaudivit, dicentem: Saluta tuum Creatorem, o Mahumetes; non procul enim ab illo abes: tum luismen adeo ingens illum circumfulsit, ut oculorum ipsius acie in turbaret. Ait Deum imctam habiliue faelem septuagesies mille lineis pannis, Dei lumine constantibus, atque a Millo abfuisse gemino duntaxat balistae jactu: Deumque ipsius umbrae manum imposuisse, unde ingens frigus senserit: Deum praeterea ipsum hoc loco alloquutum, multa illi Legis praecepta dedule . atque plurima tareta revelasse. Addit Asear, Deum quinque donis
M ahumerem affecisse, quae in nullum mortalium unquam contulisset. Primum, Mahu- metem sublimiorem esse creaturam quae in caelo aut in terra esset. Alterum , ipsum esse excellentissimum&generosissimum omnium qui ab Adamia fuerunt, atque ad extremui iusque iudicium futuri sunt. Tertium , ipsum esse universalem redemptorem, hoc est . peccatorum condonatorem. Quartum, omnes linguas callere. Quintum, ut bellorum s 1lia ipsi tribuamur: quo dono ipsius posteri maxime gloriantur. Scriptum habet
praeterea Ascar, Mahumetem descendisse eadem via qua asicenderat, quaeque ipsi acciderant, Gabrieli angelo enarrasse: angelum autem dixisse O Mahumetes, Deus injunxerat, te in hunc locum perducerem,ut eius omnia secreta conspiceres. Nunc autem ad inseros descendamus, ut inferna secreta etiam videas, & quo modo homines a daemonibus toris
queantur. Omnia hare insicripsit Mahumetes suo Alcorano: e quibus liquet crassi fuisse hominem ingenii. Describens porro Paradisum quem suis pollicetur, quinque rebus praeditum esse refert, aedificiis, supellectile omnis genetis, cibo&potu, vestibus, elegantisque formae mulieribus, eum quibus voluptatem capere possint; generosis item equis, ephippia& frena gemmis exornata habentibus. De Inseris refert septem inesse portas, daemone L. que esse varii generis, quosdam serreis catenis vinctos,alios veru ferreo transfixosi homines autem perpetuo colliquatum plumbum bibere, putridisque cibis, & arboris cuiusdam malis vesci,quae vera sunt daemonum origo. Haec omnia eo retulimus, ut Mahumetem,cum
hujusoemodi nugas describeret, exiguo judicio preditum fuisse demonstrarem.
643쪽
Cur Maia metis lex Turiis permiserit, ut se cum feminini
sexus mancipiis, cuiuscunque tandem sinc rei sonis, permiscere poli C.
IN DirrεRENTER hodie sese commiscem Turcae feminei stam mancipiis,nulla habiti an Christiatiae religionis,an Iudaicae, an idololatrie sint, ratione; quod vivo etiamnum Mahumete illis lege concessum fuit. Cum enim Mahumeti, qui plures habebat uxores, donata fuisset a Iacobitarum Rege elegans Iudaea virgo, illico ipsius amore flagravit, nec abstinere potuit quin illam comprimeret. Quod animadvertentes ipsius uxores, ferre nequiverunt, repudiumque minitatae sunt, si perseveraret: cum autem ille non a stineret, scandalum illi creatum est: nam duae uxores ab illo secesserunt,& rem, ut gesta erat, per Mecham siparserunt. Ille, ut erat vigilans, remedium huic rei illico qua rencium existimavit. Itaque novum caput suo Alcorano addidit, ut videlicet omnibus ipsius I gem observantibus, indifferenter liceret cum seminei sexus mancipiis, non secus ac cum legitimis uxoribus commisceri r eaque lex initio capitis libri quarti Alcorani indita est, etiamnum nomen obtinentis, insensionis caput . ejus sunt verba: o Propheta, quoniam tuis uxoribus placere volens, licita prohibere voluisti, stilo Deum permittere, ut hominibus licentiam prebeas cum feminei sexus mancipiis concumbendi. Hanc legem clam credidit nonnullis ipsius uxoribus, quae subi id illam evulgarent: addebatque: Attamen vos mulieres, si pamitentiam coram Deo egeritis, magnam utilitatem adsequemini. Sin aM ahumete repudiatae manebitis, ipsius Creator alias dabit ipsi uxores virginesuviduas, in ipsius legem credentes, & illi obsequentes. Prom ulgatam hanc legem Mectani viri facile receperunt, Mahumetisque causae patrocinati sunt: accesseruntque Mahumetem repudiatarum uxorum cognati, ipsum obsecrantes ut uxores reciperet. Quo successu valde laetatus es inihil enim aliud optabat: tametsi se eas recipere nolle simularet. Ex illo tem pote Turcicae mulieres sine zelotypia cum mancipiis habitant. Licet autem Turcis vel centum mancipia seminei sexus habere: at legitimas uxores duntaxat quatuor.
Trevis rad quem Mahumetes Tocis possitatus est, narratio;
quami ridicuti sint qua de eo recensis.
DE materia ex qua caelum compositum sit agem Mahumetes, ex fumo illud Deum
creasse ait,atque firmamentum in bubuli cornu cuspide stabilitum: agitante se aut succutiente boue,terraemotum fieri,quoniam univcrsia terra ipsius cornu incumbat. Mille alias huiuscemodi nugas Turcae nune credunt, quas Mahumetes illis persitas iti atque inter reliquas, septem esse paradisbs, auro argentoque, unionibus & gemmis exorn tos in quibus palatia iis quae hic exstructa sunt longe elegantiora, magna conclavia alii aque habentia: hortos praeterea omni fructiferarum arborum genere cultissimos, fontesque Mamnes palatia alluere, modo ex puro lacte constantes, mouo ex optimo melle, tum etiam nonnullos ex dulci vino I in medio vero paradiis arborem esse, totum illum inumbranistem, ramosque sepra muros spargentem, quorum singula solia ex puro auro argentoquo
constantia, Mahumctis post Dei nomen,inscriptum habent. Inde factum ut usitatissimam suam orationem sibinde repetant hoc modor iambe illi Mah Maiametra h. Quam orationem si Christianus imprudenter pronunciaret, aut moriendum illi esset, aut Turci-cae religioni nomen profitendum. Ex Alcorani praeterea doctrina exedunt, quod Turcae. paradiso ridebunt, Se voluptati indulgebunt, procul valere iussis moestitia dc selicitudirine, semperque laetabundi aulaeis de lectis sericeo coccineoque panno e cimatis insidebunt, equorum ephippia de alia ornamenta ex gemmis adomam habcbunt; quodque pueri non mimis clegantes quam gem mae auro inclutae,sericeis, Coccoque viridi splendentibus, vir titque vestibus induti, illis ministrabunt aureis atque argenteis poculis. Efflet1 autem fame de siti, iidem pucri crura, manus, brachia, & aures gemmis, annulis aliisque clen iis exornata habentes, singulis Turcis in aut ea lance ingens malum citrium praebebunt, quo ab ipsis accepto, & naribus admoto ut odorentur, illico exorituram venustissimam virgianem , elegantibus vestibus ornatam, quae Turcam amplectens, ille vicissim eam, in mutuis,
amplexibus per quinquaginta annos linebunt, voluptatique indulgebunt. QAinquam
644쪽
174 , PETRI BELLONI istino ann expleto, Deus illis dicet: Quandoquidem, o mei famuli, genio indulsistis in
meo paradiso, meam faciem vobis ostendere volo. Tum velum a facie amovebit. Turcae autem corruent prae hujus luminis fulgore: quibus Deus deinde: Surgite mei famuli,& mea gloria fruimini : nunquam enim amplius moriemini, neque moerore afficiemini. Illi autem capita attollentes, Deum facie ad faciem videbunt,& comprehensam singuli sitam virginem, in suum cubiculum abducent, ubi victui necessaria invenient: isti ueg nio indulgentes, voluptatemque ex sua virgine capientes, sine mortis metu vitam in laetitia traducent. Haec Maliumctes & alia pleraque deliramenta de suo paradiso traditi ex eaque narratione de pueris & virginibus quas in paradiso creatas esse ait, & muro inclusas, occasionem Τurcassumpsisse autumo condenai suas illas fabricas quas Serraglio appellant. Addit autem, si aliqua existis virginibus intempesta nocte locum muris conclusum egrederetur, non minus quam Sol,mundum illustraturam: li ve rhin mare spueret, aquam ut mel dulcem futuram. Ceterum antequam narrationem de Turcico paradiso ab lolvamus, fabulam de symposio quod Mahumetes sanctioribus Turcis a Deo exhibitum fuisse
ait, recitabimus. Primum dicit, Deum Gabrieli mandasse, ut claves adferret, ciuibus paradisium aperiret, earum autem septuaginta millia in angeli cura esse, singulasque claves septies mille milliarium longitudinis esse. Cum vero Gabriel tanti ponderis clavem tollere non posset, Deo indicavit: cui Deus, Invoca meum S mei amici nomen. Quibus nominibus invocatis, clavem facile sustulit, & paradisi fores aperuit: in quo mensa ad mantina inerat, septies centena millia diu mi itineris sipatia longa & lata, in cujus am bituerant di sipositae aurea &argenteae sellae. Deinde addit Turcas mensam stratam inventu. ros, mantiliaque sericeis & aureis filis contexta, sediliaque quibus insideant, puerosque supradictos in hoc sympolio ministraturos, variique generis cibos praebituros,&sructus, vinumque & aquam e paradisi amnibus haustam pocillaturos: pro bellariis autem citria illa quotum ante memini, daturos. Absbluto Dei symposio, pollicitus est Mahumetes etiam epulum. Fons porro est, ipso perhibente, in paradiso, cuius aqua nive candidior, mellesque dulcior est, longitudine & latitudine septuagies millena diurni itineris spatia comprehendens, ubi plura vitra pateraeque sunt, quam in caelo stellae. Hunc fontem Deus MDhumeti donavit, quoΤurcae ingredientes, sitim sedem, quae in aeternum deinde ipsis non erit molesta. Egressus autem fonte Mahumetes: in infernum descendet, delecturus probos omnes Turcas, qui aliquam poenam commeriti erant, quos, ut plenam remissionem consequantur, in p dictum sontem deferet: &ut atrum colorem, quem in inferno exustulatione contraxerunt, deponant, ipse illos aqua sontana abluet , niveque candidiores reddet, deinde m aliorum Turcatum paradisum transferet. Turcici concionatores aiunt Mahumetem in arietem transmutandum, Turcas vero in pulices, quos ex inseris in paradisum transportans istic excutiet, ut pulices cadentes, aliorum Turcarum sormam denuo
rearum connubia: e r cur ilia data Ecentia quatuor, simia uxores ducendi.
lites quatuor uxoribus ducere non licet: vivus cnim adhuc Mahumetes suis asiseclis qiramot legitimarum uxorum usum concessit: ex lege autem in summet gratiam condita, quotquot voluit uxores ducere potuit. ExiAParis libro constat, quindecim lixores eum habuisse, praeter ingentem mancipiorum seminei sexus numerum. L gem condidit, quae de hodie obsovatur,de mulier nn aequalitate, ut eadem ratione omnes
vestibus, cibo, potu, & eubili tractarenturi si quid secus sat , quae injuste secum agi exist mat, apud Iudicem conque i.&maritum in jus vocareretest. Eam ob causam, Turc rum Imperatoris uel Bassae alicujus filia majore apud maritum privilegio hodie non gaudet; quam infimae sereis cujuspianiniat nam i mpter levissimam cauam matrimonio reis nunciare queunti conquerente enim apud Cadi aliqua, si maritus deserere illam vult, jam rutum est matrimonium: divortium autem renunciare uxori in ea regione, perinde ferὸ est, atque in Gallia ancillam dimittere. Mahumetes adhuc vivus legem condidit, ne desinas a se uxores, euiquam matrimonio sibi jungere liceret: praecepit etiam, ne ipsius uxores quas moriens novem adhuc habuid ab ejus morte cuiquam nuberent. Scriptum est in libro quodam Arabico, cui titulus, De bonis moribus Mahumetis, illum a virtutibus Muirium robore extollente. Odeiii hora ualdecim suas uxores sebsequenter cognossem
645쪽
gloriari QIitum. Condidit etiam legem , quae 5 hodie observatur, ut si quis uxorem ter repudiaverit, non postat deinceps' illam recipere , nisi prius cum alio concubuerit. Hate porro quatuor Turcis sunt prohibita: ne sanguine vescantur,ne suilla, ne iis quae idolis sunt
immolata, ne suffocatis. Vivo Mali umete, atque etiam aliquamdiu ab ejus morte, manacipia quae ipsius doctrinam ample ditantur, libertatem consequebantur; quia primus qui in ipsum credidit, mancipium fuit, se enim libertate illum donaturum pollicitus erat , si in ipsum crederet. Zunae liber meminit legis qua sancitum erat, ut omnia mancipia Iudarucae, sive Clitastianae religionis, rcligionem suam abiurantia, & Mahum clanam amplem tia, libera fictent, etiam invito domino: at ea lex hodie non obsiervatur. Nostratium vulagus Mahumeris cippum in acre pendere existimat, lapidis magnetis vi atque emcacia: a, tamen id recentiorum inventum non est : nam Plinius simile quidpiam cap. libri ι .de magnete scribit. Eodem,inquit, lapide Dinocrates architectus Alexandriae Arsinoestem plum concamerare inchoaverat . ut in eo simulacrum ejus e serro pendore maere videretur. Haec autem de ridiculis Mahumetis migis dicta sunto; nunc de Turcis agam ux
Liberos educandi apud Turcas ratio.
Mi RA M, sed facilem tamen, infames educandi rationem habent Turcae: nam licet eos muniant undique &fasciis involvant, podicem tamen illis nudum relinquunt. Etenim illorum cunae alucum sive fundum habent coriaceum, bene te, sum, in quo rotundum foramen faciunt, cui infantis nudas nates imponunt ;dem de fictile aliquod ampli oris stabeo soramine adhibent quo infantium excrementa cxcipiantum eam ob causiam tot cunabulis non egent quot nostri infantes, neque ita immundi silint, neque tantam in educando molestiam exhibent: de licet luccrestendo aded robusti evadam .ut sine adminiculo ingredi incipiant, quies re tamen non permittuntur, nisi foramini cunarum impositi, dia nec aluum continere noverint. Fasciis autem involuti, si riora in vostlucra periraeierent, nisi huic rei provideretur. Idcirco buxeos tubulos,in infantium usiim factos, digitum cratas, sex longos, concavos ,& ab una parte incurvos , apud institores emunt, qui duorum sunt generum e alii enim masculis infantibus subserviunt , alii puellis. Malculorum, supernum soramen rotundum habent, hac figura: Puellatum autem longius, hoc est. supernum foramen latius in longitudinem excavaatum est, ut liaec altera fgura demonstrat. Difficile autem rem intelliget qui eos tubos applicandi rationem ignorat. Masculis igitur infamibus tubum applicaturi, extremam mentulam laxiori tubi parti imponunt, longiorem inter cruta ductam, faciunt ut foramini cunarum resipondeat,
qud utina in fictile cunis sup situm defluat. Eadem ratione
puellarum tubuli applicantur; ducta enim elus longiore parte inter crura, ut urinam vas cunis subjectum de uat, essiciunt. Haec consiletudo optime Turcis convenit, qui perpetuo in aulaeis adere sistent alioqui ipsorum libcri omnia conspurcarent. Nullus est apud eos pultis usu si ejusmodi enim alimenta infantibus praebere non solent,qualia nos in Europa. Mulieres nihil illis aliud praebent quam mammam, donec unius sint anni, aut decem mensium i quae consuetudo uu aris est omnibus oti e tis nationibus sitos infantes nec pulte nec lacte animalium alere selitist & ne tam remota petamus, ipsi met Itali magna ex parte nillil aliud stris infamibus praebent praeter mamiamam, donec annum aetatis expleverint; nutrices deinde quod ipsae edunt, in infantium os ingerunt, sed prius praemansum, praesertim autem nuces cum pane, pultis enim nullus estuta, sed potius boni alicujus jusculi, aut panatae ut amitant. Explet' apuo,cum P dere incipuum Turcasum infantes, damur illis cibi quilibet; imo ne cepas quidem illis ede
das praebere formidant, prius tamen cum pane vel carnibus praemansas. Cubilis etίam M. tantium non admodum magnam habent curam: quandoquidem apud ipso plumatum nullus sit usus. D consiletudo per omnes Turcici Imperii provincias molevixi cum intex pulentos, tum inter tenuioris fortunae homines: cadeo delicate ruos liberos, trauare
silent, quemadmodum Europaei Πω- il i
646쪽
εArmenii, σ piares asia nationes Chriniana siub
TvRcis ex scythia egressis,& vicinas regiones occupare incipientibus, Armenitunc Christiani licet omnium primi subjugati , in fide tamen Christiana constantes
semper permansere, & per universum Turcicum Imperium nunc etiam hoc no-mcn retinent: si cnim Armenum appellant,Christianum intelligunt; at si Mahumeta nam religionem amplectitur, eam appellationem amittit. Pagos&oppida etiam supra Arm niam inhabitant, ut per Asam iam & Adiabenem; Persarum enim Rex in provinciis sibi su ectis illos admittit: nam pacisci sunt & humani, egeni magna ex parte agricolae. diliis gentes hortulant, bonique vinearum cultores. Illorum sacerdotes coniugati sunt, pcrinde atque Graeci,&cuni calice celebrant Missam, Latinorum more, similiaque habent ornamenta,&parvas consecrant oblatas, non integrum panem ut Graeci: omnes qui Missam audiunt, sacerdoti resipondent Armeniaca lingua. Christianae religionis omnibus cultoribus per universum iurcae dominium propria habere templa conceditur. Neminem enim ad suam religionem amplectendam adigunt Turcae , sed omnibus in propria religi ne licet vivere. Ea ratione sui Imperii potentiam conservat: subjugata enim aliqua provincia, satis illi est ut indigenae ejus Imperium agnoscant, & tributum pendant. de animarum cura non est licitus. Quapropter tape multos pagos in Thracia vidimus, quorum incolae vel 1bli Bulgari essent, vel Valachi, vel Serviani, vel Bo enses, vel Eei rotae. vel Dalmatae, vel Illyrici, omnesque Christianam religionem amplectentes: nam aevicta aliqua provincia, Turca rusticos e pagis tollit, eosque tanquam colonias ad loca circa Coimi stantinopolim deserta vel alia colenda transfert. Secundum Ponti Euxini littora interiadum per pagos vagantes, unico die quinque aut sex Christianae religionis diversa idioma ta aucii vimus, pro pagorum varietate. Saepenumero Armenorum qui in Turcicis oppidis habitant sacra adiimus. eaque animadvertimus Latinorum ritibus magis accedere quis reliquarum nationum Christianarum. Atque Iicet diversarum nationum Christiani in e dem oppido aut pago habitent, si tamen Armenus aliquis moritur, seli Armeni funus comitantur: si Graecus, Graeci. Alia enim natio alteram ad funus prosequendum non invitat, neque alia alterius negocia curat. Hinc fit ut saepe quinque aut sex coemiteria in Tut- cico aliquo oppido conspiciantur, pro variarum nationum quae illud inhabitant ratione, facile id permittentibus Turcis. Armenorum sacerdote Evangelium legente, qui intersunt, dextra & snistra inter se oscula libare solent, intestimonium mutuo sibi datae veniae, omnesque intelligunt quod sacerdos ipsis praelegit: nam Armeniaca lingua vetercm elegantiam sere retinet. Turcae suos liberos in Arabica lingua diligenter institui curant:quod ut commodius fieri queat, porticus fabricari curarunt, quo liberos ablegant, ut legere M scribcre discant, atque ArabicamGrammaticam edoceantur: Puellas vero,docent mulieres: nce adco vilis pagus est qui porticum aliquam non habeat, vel saltem compluvium, sub quod conveniat omnes ejus pagi pueri masculi. Legendo humi sedent,consuetudine
pueris admodum commoda: nam hac ratione quiescunt. Lectionem autem recitantes, universum corpus moddin anteriorem, modo in posteriorem partem quatiunt, ob accem
tuum & pronunciationis sui opinamuri difficultatem.
Judati per Tunicum dominium habitantes.
PRO Fuci ex Hispania &Lusitania Iudan. Iudaismum in Tureseo dominio adebauxerunt, ut omnis fere generis libros in Hebraeam linguam traduxerint, & Comtantinopoli typographiam sine accentibus instituerint. Libros etiam Hispanica,lt lica, Germanica, Latina & Graeca lingua excudunt: Turcica autem vel Arabica, minime, quoniam non licet. Qui per Turcicum Dominium sparsi stant, quatuot vel quinque caulent ut plurimum linguas, de eorum plerique denas vel duodenas. Qui ex Hispaniis Ge=mania, Hungaria&Bohemia discesserunt, vernaculam earum nationum linguam liberus si docuerunt, illi deinceps earum nationum linguam didicerunt cum quibus negotiantur, uti Graecam, Stavonicam, Turcicam, Arabicam, Armeniaeam & Itali eam. Pauci Gallicam norunt, cum Gallis enim non negotiantur. Ab omni porro antiquitate fuerunt
647쪽
Iudaei magni negotiatores, & varias calluerunt linguasi quod cum ex Historiis, tum ex sacra scriptura probari potest. Nam cum Iudaei undique confluxissent Hierosolymam. ut interessent festo Pentecostest Domini nostri Iesu Christi Apostoli, qui Galilaea nunquam
egressi erant, neque aliam linguam noverant quam vernaculam ejus regionis, eo tamen
die singuli loquebantur omnibus linguis; quod maxime admirati sunt luciaei praesentes,qui ex Parthia N: Media advenerant, Elamitae, Mesopotamiae& ludaeae incolae, Cappadocesi
Ponti Se Alix, Pisidiae, Pampliyliae, AEgypti, Lybiae accolae, Romani, proselyti plerique,
hoc est, qui sponte ludaismum amplexi erant, praeterea Cretenses& Ata s. eamque ob causam sese mutuo interrogabant: Nonne hi omnes Galilaei sunt & ramen singuli audimus eos loquentes lingua in qua nati sumus. Haec autem desicripta sunt in Actis Apost
lorum: ex quibus probare volumus, ab omni antiquitate per univcrsum orbem negotiari solitos. Turcarum simplicitas ad modiim corrupta est Iudariarum commercior quemadmodum Galli nonnihil immutati sunt cxterarum nationum commercio; ad minimum, ipsiorum ingenia torpentia,excitatiora sunt rcddita. Ubicunque tandem Iudaei vivant, realiquas nationes versutia superanti Omnem Turcicam negotiationem ita amplexi sunt, ut tota Turci ci Imperatoris opulentia, eiusque universus census incorum sit tella te. Nam majorcyrecto redimunt quaesturam celisias provinciarum, teloniaque dc navium ex- censum, aliaque Turcici imperii vectigalia. Eam ob causana sedulo eorum linguam ediscunt eum quibus negotiantur. Ea astutia utuntur, ut in Italiam negotiationis causa prosecturi, capitis operimentum colore albo inducant, ut Turcae esse cxistimentur inani Tu
carum fidei plus tribuit ut quam Iudaeorum : alioqui Iudaei peregrinantes, operimentum illud capitis flavum gestare selenti Armem, Graeci, Maronitae, Indi, Cophilii.& reliquae
nationes quae Christianam religionem amplectuntur,caerulo purpurci coloris gestant illud diadema,vel versicolor soli enim Turcae album serunt .loniain autem Iudaeorum op ta uti saepenumero eoacti fuimus, atque cum illis versari facile deprchendimus, astutia 3e malitia reliquas nationes superare. Non vesicuntur carnibus, a Turca, Graec6ve, aut Latino sive Franco, ut vocant, apparatis: nihil pingue edunt: neque quod Christianorum aut
Turearum sit, sed nec vinum a Christiano vel Turca redemptum bibunt. Tot contrinversiae&schisimata inter illos sunt, ut plurimi contraria ab aliis sentiant. Nonnulli Christiana mancipia possident, mares & seminas, quorum opera variis in rebus utuntur die Sabbathi, veluti in Constantinopolitana typographia, aut exercenda mercatura: seminis etiam abutuntur tanquam Iudaeis Haec alii reprehendunt, & in Legem peccari asserunt, negantes Iudaeo licere mancipio seminei sexus Christiano abuti, quod mulier Clitistiana sit, neque maies ad labores die Sabbathi adigere. quoniam iptius opexa peragantur. At illi prohibitum non esse respondent, quandoquidem res sint sua pecuniar mptae. Recenti adhuc memoria Iudaeo cuidam, medico filii Turcarum Imperatoris Iconii habitantis, mancipia fuerunt binae Hispanicae puellae eleganti forma praeditae,5: Italicam linguam callentes, quibus abutebatur:& licet ex iis proles sustulissct, vendere ramoi voluit: ipsas que intelleximus moerore animi admodum adsectas, quod in Turcarum potestatem verseturae essent. Cuin enim Turcae puella aliquassio aere empta abusi fuerint, tametsi ex ea proles susceperint, illam quam maximo possunt precio denuo Vendunt, ut aliam ea pecunia redimere queant. Hinc fit ut interdum m ulter aliqua vicies aut tricies publice vcnundetur, viri nonnumquam quadragies, modo Iudaeis, modo Turcis. Qui magis scrupulosi sunt Iudaei, aiunt sibi prohibitum ne cum exteris mulieribus commisceantur; mancipio vero eorum religionem profitente, pro arbitrio abuti posse, Qua per AEgyptum, Syriam, Asiamque minorem, & universum Turci cum dominium m icam artem profitentur, magna ex parte Iudaei sunt, licet etiam nonnulli Turcae reperiantur, Iudaeis plerumque doctiores. de sic satis in praxi industrii: in reliquis autem rebus quae in absoluto medico requiis runtur, non admodum versati. Facile eit Iudaeis medicam artem callere, ob librorum Graecorum, Arabum&Hcbraeorum commoditatem, qui in ipsbrum vulgarem linguam conversi sunt, uti Hippocratis, Galeni, Avicennae, Almansoris sive Rhasis, Serapionis, Maliorum Arabum auciorum. Turcae etiam Aristotelis & Platonis opera in Arabicam Et Turcicam linguam conversa habent. Arornatarii, quos Materialistas vulgo appellant, Turci ei dominii urbes incolentes,magna ex parte Iudaei sunt: Turcae autem in Aromatume gnitione peritiores, pluraque simplicia medicamenta in suis officinis venalia habent quam nos in Europat imo aulini dicere, primarium Aromatarium Venetum tabernam varietate aromatum & medicamentorum adeo instructam hon habere, ut Aromatarius aliquis Turcicus: de numero& varietate dico, non de quantitate. Praescripto aliquo medicamento, illud statim Aromatario mittit Medicus in ulli enim apud eos sunt Pharna eoIME, & medicamenta simplicia ab illo praetenta pecunia redimit, mors apud eam
648쪽
gentem usitato, quae nihil nisi praesente pecunia vendit, nee magis istic vicino creditur lautin cuivis extero: unde fit, ut nullis istic rationum libris opus sit, neque syngraphis.
Negotiationes oe fora Turcisi Domin,
N a Frit nisi quod ad suam artem attinet, suscipiunt veri Mercatores apud Turcas,
hoc est qui vero & antiquo Turcarum&Graecorum more negotiantur : Iudaei veto Hispaniis pulsi atque Christiani apostatae Constantinopoli tabernas instruxerunt,in quibus omnis genetis merces venales habent Latino more: hinc fit, ut non minus imponant emptoribus quam in Europa, ubi vix videas pagum in quo non sit hinuscemodi aliqua taberna, quae forte decem aut duodecim mercium genera habebit, eaque vcl vitiata, vel vetustate corrupta. Turcae longaevi sunt: quia minime delicatuli, & sine discrimine alliis&cepis vescuntur, nec vinum bibunt Iaasi quam rarissime. Cum autem grassante peste, non sibi consulant, nee a contagio sibi metuant, saepe ab ea tolluntur. Omnia amia a detonsa qu.ae ex Turcico imperio ad exteros devehuntur, inter Iconium Ciliciae & Ca rachara Paphlagoniae solummodo fiunt. Sc lectiores aurem panni undulari, ex pilis caprarum contexti, ut diximus, Ancyrae Cappadociae metropoli: sed & tapetes e caprarum pilis constant: qui vero apud Memphim venduntur, minus elegantes sunt. ex lineo enim paniano verticolore facti sunt. In Adanasium peristromata, levia admodum S mollia, ad sub sternendum cubituris. Forum habent 1 urcae per singula oppida & pagos, certo aliquo die singulis hi bdomadibus, ut in Europa, quo rustici conveniunt, ad vendendum ruas merces: alii ligna convehentes, alii ova, butyrum, caseum , sericca & linea famina, aliaque limilia Iudaeae mulieres, quibus aperta facie in publicum prodire licet, per haec fora frequentes consipi untur, ut sua opera acu pulla venὸant. Quoniam porro Turcicis mulieribus Mahumetica lege prohibitum, ne in publicum vendcndi aut emendi causa egre diantur. I udaicis mulieribus sua opera vendenda tradunt. Lex tamen non adeo rigideo, servarur, quin interdum Turcicae mulieres etiam sua vendentes conspiciantur, sed velosiana faciem inducto, per quod prospicere queant,&, loqui volentes, illud attollere, perinde atque bucculam in galea. venalia autem plerumque habent mantilia, strophiola, caliendra, cingula alba , pulvinorum integumenta, aliaque majoris precii opera, ut conopea, cortinas varii genctis. quae a Iudaeis rudimuntur, ut exteris deinde vendant. Turcae delectantur lineo panno albo, & acu egregie picto, nulli sumptui parcentes ut cum adquirant: Interdum venduntur duo exigua stropniola acu picta viginti aspris, quae in Gallia vix sex assibus sive tribus balatis aestimarentur. Varia operam tela a Turcicis mulieribus acu pinguntur ivulgatissimum autem est. ut opus quod conficere cupiunt, pictura primum in tela designent, quam deinde inter bina fila sequentes, & subiit i admodum acu bom Metiana stamina diversorum colorum ducentes, ut opus ipsam picturam plane reserat, essiciunt. Ea ratio pingendi acu apud nos usitata non eae Et vix apud nos credi possit, quantum apud Turcas hujusmodi opera alti mentur, quantaque eorumst quantitas. Cum autem mulieres ut plurimum comtusae maneant, neque rem familiarem administrem, ne plandsint otiosa tempus in istis operibus conficiendis terunt, praesertim cum linea pensa trahere ratissime solearia.
M iratione res maximὸ digna in Turcis, qm Opis
ves tur ut in bello si c. animosiores.
O3sER. v Aetio Ne maxime digna est conficiendi apud Turcas Opii ratio, praeseristim in Achara, Carachara, Spartata, metet inda, aliisque oppidis Paphlagoni Cappadociae, de Ciliciae. Agros papavere albo conserunt,ut nos tritico: sed ea coms deratione, ne singuli rustici plus strant, quam familiam habeant ad id colligendum sussi. cientem. Colligunt autem eadem, quam Auctores tradiderunt, ratione. P paveris captita jam formata, leviter inciduntur, atque ex vulnere emanantes lacteae guttae, parumpet inspissari sinuntur. Sunt qui denas libras colligant, alii sex, alii plures vel pauciores, pro operarum quas in colligendo adhibuerint diligentia: nam hoc negotium in latifundi, satione non versatur, sed in legentium numero& diligentia. Nisi hujus Opii tantus apud
649쪽
aliarum rerum quae amplius non Cognoscunturi Ceterum nemo est Turcarum qui illudi
non cmat; etiamti alptum lotum haberet I ejus dimidium in Opium impendet. quodlpaeo& bello semper circumferet. Asiae minoris Iuda tis mercator nobisqsitantisi v armis quinquaginta camelos Opioontratos educi ex Paphlagonia, Cappadocia, ,alaxm ieemiama qui in Persiam, adiam,Europam,alia'. cxteras regiones;& per unive,simi uiae in im rium illud impotum. Cui difficulter fidem adhibuissem misti lumini Eicenniurasset quantum colligeretur in singulis vicis Passagoniae, Oppiaciei minitati uni, & Gallograeciae , addebatque , majore adhuc apuὸ Petias in usu essequam apud Periculum autem facere volentes, quantum quis Opti devorate posset sine noxa, lanissaiarum nobis familiarem ,&singulis aiebus Opio vesci clitum ι ejuvdrachmae semissem in nostra praesentia devorasse animadvertimus: postridie illum apud negotiatoris tabernam reperientes , illi integram drachmam dari curavimux tinam unico, Io devoravit , nec quidquam incommodi inde scias it. praeterquam qu&btetmileptus quodammodo videretur. Haec opii manducandi consuetudo jamdudumae ad Taucas invaluit rillius etenim eis animosiores sese fieri, que Illi pericula lar dammastimant. Cum Turcarum Ima perator, bellum gesturus, militum delectam faerit tot/φω incia sepio fere spoliatur. Vula gare apud eos est sibi mutuo obiicerea' edisti tum mimadmodum si quis apud alias
nationes alteri obiiciat, ipsum temulent esse. liis ivlusissenuasi neu bc Tnio Armenicujusdam Christiani, Opium coram notassen de cauti displ&qacis eo degustato,nullam aliam noxam deprehendimus, nisiiquod petius rarim aualis Iot sicerebrum nonnihil perturbaret. mmaque turbulenta inducercti i SisPapa citi in Hismpa,vi licet Gallia Ger mania, vel Italia coleretur arbitror Opium perin colligit isse atque an Asia, modo ne cessaria cura i qeo legendo adhiberctui .l Nam Asimi araoni nus frigida est ipsa Galalia. Fieri potest, utquod ad nos adfert vadulto mumisiit lautcnnumercatores illius quantitatem augere antequam por pravi ira diutibua urit Q niam porro observavimus quibus notis ejus delectus faciendus iis eas sebiicurei latinus. Optimum est ama rum, gustu calido, fauces incendensitavclestia leonirnis ni linum modo, in massam veIuti ex granulis diversicoloriscoactum legenuo eminopi amem grana in Papaveris in picibus collecta cohaerene,Ac in placentulam quodammiadumes mi odor virosus& gravis:&licet in refrigerantium ordine inponatur. auces in minoςudini Iamin placentulas cogitur Opium in ipsa Asia minore, quatuorumiasviaise,ibram, non Pendentes:gat me
catores quaestus gratia illud multiplicanu, lacu uacis avrii-is,od is delata A
es Turcicarum muc erum Ornatus.
lius compellari possunt: eam ob causam sui in aliquam mulierem amoris indicium praebere volentes,ut vel e longinquo carri vide ε possint, operam adhibent: nam
in summisaedibus complanatis pletumque vetari solent. Tum t λ nata xisum deperit, caput attollit, manuque gutturi admota, cutim prehendens .maniatimnihili , hoc indicio significare volens, se mus mancipium esse,& extrema sexv teti isti insa enim regione nemo se magis a cere potet , quis si cuiuspiam manetlpruna esse si te tur 4 Si mulier constiterit, vel sitam manum deosculata fuerit, bonam de simomo ospem concipiti Ovibusium autem locis difficulter admodum possint conspicinni liete
intecta mic : earum enim mariti senestrarum inim illis adimunt nisi sina cancellataei 5d consiletu apud eos vivaluit, ω puclla: ω seminae vcrulae sive juvenes , perpetuo fine
incivisam in publicum prodeam, nisi vel proderuncti oratum iturae. vel balneo accessurae quod sepius io hebdomada accidit) sed multis aliis mulieribus comitibus. Cum veto
dicat Mahumetes, muli es paradisiim non ingressuras, templa etiam non accedunt,
lubente id Mahumete, causamque addente quod non sim circuncise :utvui. Plerique vero opinati sent, mulieribus peculiarem locum. in templis esse datvim asserere aium amdemus , rem ita se non habere i diligenter enim inquiruntes, ab otiuubus inteileximus, templa ingredi illisn licere. Ceterum cuman univer Turci dominio,tum in Arabia brachas gestant longasta laxas, nauticis similes, ad caiccos usiluet Miluelites: competimus
autem eam condupli sionii ratumem M consuetudinem squam multi admiratendii si
650쪽
1go PETRI BELLONI leam proferremus inde procedere: de qua tamen plura ne verbis quidem tectis dicere vo. lumus, elim res sit nimium curio observationis: itaque non sine causa vulgatum illud inusia est, totidem consuetudines quot regiones. Pedes nudos calceis vel cothurnis inserunt, & in cruribus supra talos monile aut armillam plerumque gestare intent, ad lingula rem ornatum. Paucae in Cairo reperientur quae brachia 5 suras pictas non habeant, panni Damasceni modo: dum enim in balneis veriantur, cutem secundum picturam inductam sibi perstringi curant; nigerque color cutim penetrans inhaeret, sic ut varia formae ipsarum brachiis & aliis corporis partibus impressae conspiciantur: at ea consuetudo nondum ad Asiaticas feminas transiit. Quia Mahumetis lex vetat ne apcrta facie in publicum prodeant, velum a simiate ante faciem pmpendens siemper gestant, collumque 5 manus contegunt: cothurnos autem oblongos induunt in calce Drratos, ut ex hac pictura conspi- Turcartim talares tunicae collari & manicis carent, vel perbreves eae sunt,oc supra cubitum resecti: quae etiam mulieribus convenire possunt: hae Babylonia acu consui magna ex parte selent . praesertim seri aer sedamequam consuantur, sulcum serro candente primum designant, qui nunquam tollitur, sed semper permanet uti plicae in undulata. Undulatum autem sive bombycinum pannum nunquam usurpanr nisi prius siu-blatis plicis i quod facile seri potest: nam quemadmodum undulatus sulcos plicasque calore accipit, ita etiam calore tolli possunt. Mahunietana lex vult ut simplices sint mulieriim vestes: attamen clim in publicum prodeunt balnea accessurae,iive sponsam comitaturae, omnes quidem lineas rarae texturae vestes supra alias gestant, sed ut infernae quae plerumque sericeae deprcciosae sunt) apparcant, albas attollere si,lent. manicae vestium sunt valde angustae, de adeo longae ut manus togere popsint: nam lex prohibet manus adiasve corporis partes nudas apparere in publico. Mulierum, & virorum caligae pedibus carenti nam utrique, pedes, manus. brachiaque ad cubitum usque, Ac collum abluere solcnt. Quando egerere volunt, fictile aqua plenum deserunt, ut anteriora d posteriora abluant, etiam saevissimo gelu: ad ejulmodi consuetudinem a pueris assuefiunt tam mares quam seminae, eamque toto vitae cursu observant: Mahumetes enim illis in ea
re chartae alteriusve rei in qua Dei nomen inscribi possit, usum prohibuit. Secessus autem locum in angustum de longum in rurra fodiunt, ubi inclinati facile manu sese abluere pos. sunt. Α Mahumete enim sancitum est, ista frequenti ablutione peccata expurgari. Imde factum ut alveos aqua plenos, in singulis compitis collocent, Se tabulato aliquo sepiant, quo viri seorsim,mulieres item seorsim ingrcssae sese lavare queant: at in aedibus, secessus utrisque sent communes.
remplures habere uxores quassete rixa cr et lotnia etiam cum concubinis servis feminis vi πα.
NAτvRA sunt Turcae avari de pecuniarum avidi i primariae idcirco eorum opes innumerata pecunia cohsistune Nulla est istieadquirendi ratio: eam ob causam nulla lis inenditur: nam clim aliquid venditur aut canitur,id fit praesente pecunia. Viti oeconomiam curant, nullam administrationem mulieribus relinquentes. Nullam aliam curam ipse habent praeterquam libemrum, Sc ut quiete inter se vivant inontraria plane iam Latinorum ratione, quorum seminae non modo rerum curam gelunt, sed Mincorpora imperium exercere volunt, imo plerumque exercent. At a ci Turras Iono alia est ratio: nam quispiam tres vel quatuor uxores habens, 5e sex vel octo sursve servasi omnes ibi obsequentes retinet, & inter ieadeo pacificas, ut nullum invidiae inter uxores de servas metum concipiat. Ratio haec est: quia tametsi liceat eodem tempore quaternas uxores ducere, Omnes tamen aequalem potestatem habent, nam illae de servae praesente
ipsius pecunia sunt redemptari constretudo enim apud illos invaluit, ut si quis eleganti forma praeditam habeat filiam, sibi praesentem pecuniam repositam esse existimet, quando. quidem filiae nullam dotem maritis, neque quidquam palemae supellectilis adserunt: sed cpii illas uxores ibi expetunt, magnam pecuniae summam patri numerare, illasque etiam vestibus omare debent: tiam patet illas licitatur, 3c masorem summam os renti tradit, nulla Glieitudine anxius, etiam si ipsas nunquam in posterum conspiciat. Ea de causa