장음표시 사용
321쪽
DOMINI FRANCISCI DEARETIO, CONSILIV M CXII.
sVM MARIA.ν Glutio facta per 3o annos in mineri astismatione, quam fuit te cre obligationis, illa attenditur praes riptio
a Praestatio qua st pro pensione rei singu-
lis annis, non mAltiplicat obligati
Onsideratis diligenter, quae in puncto deducuntur, videtur pri ma fronte dicendum , quod λ- . tutio dictae pensionis debeat fieri ad aestimationem florent, quae currebat tempore contractus locationis, unde si florenus postea fuisset diminutus, damnum Videretur pertinere ad debitorem, si vero . fuisset auctus, sicut praesupponitur in casu nostro, debetur solui nihilominus ad aestimationem, quae currebat tempore co- tractus. Ita videtur probari in c. olim, &in c. cum canonicis, decensi. N per Docti in contrarium videtur, quod illa iura intelliguntur communiter, quoniam est secundum augmentum vel diminutio monetae in forma,vel in materia,& sic in bonitate intrinseca. Sed quando fit narratio temporalis in precio pecuniae duntaxat, sicut quando florenus valet plus & minus,& secundum tempora, tunc sicut diminutio a limationis prodest debitori, ita est econtrario, si aestimatio augetur, debet prodesse creditori, ut secundum quod forenus currit, & valet tempore solutionis, ita debeat fieri solutio, ita dicit Cyn. & Iacob. de Aret. in l. in minorum, C. in quib. causin integr. relli. non est necess. εἴ tenet Ant. dc Putr.& Abb. moderi in c. quanto, de iureiuran. & ita in terminis consuluit Bald. in ciuitate Asculi, quem refert & s
TuturPct. de Ancha.ia Clem .sa.de deci ubi dixit quod si tempore dotis datae forenus valebat tres libras cum dimidio, & tepore solutionis quatitor ,& solidos dece, non potest soluere precium & aestimationem florent qui currebat tempore contractus , sed tenetur soluere ipsum florenum qui nunc plus valet, & sic redit in utilitatem creditoris. idem videtur, si esset consuetudo, quod alia pecunia pro flore nocurrenti solui posset, sicut e si in casu nostro, nam tunc ipsa pecunia es et soluenda secundum quod valet florenus nunc, quia ex quo illa loluitur pro foreno nunc cumrenti , est par, idem ac s florenus ipse solueretur, ut ait Innoc. in Bolim, decensi.&bene facit i. i.6.haec actio. m. s quis testam. cum ibi notatis. nam si solueretur minus, tunc non videretur solui forenus nuccurrens, sed alius, & tamen ille solui debet, ut consuluit Bald. vi supra dixi, facit quod non ,Specul.& Ioan . Andr. in titu. de solii. g. nunc aliqua, ver sic. sed pone, ubi multa ponuntur, de man. SP quodnot. Bart. in l. . Paulus, i de sol u. . Pro veritate huius puncti est praemi tendum, quod si fu isset expresse contentum in instrumento inter partes,quod fi renus deberet solui in eadem aestimatione, qua erat tempore contractias, utique standum esset conuentioni, l. pen. f. si mancipia, s sol ut matr.& Bari .in s. ini. Paul.
s.fin .s de sol ut Secundo est praemittendum, quod si i IIe qui debet soluere in pecu nia maioris s-st imation is, vel aliam pecuniam quae minus valeat,ut hoc fianperio. annos contra priuatum, contra Ecclesiam vero per annos 4 o. curri t praescript io , ut est casus in c. olim,de censib. Requiritur tamen, quod ille qui soluit minorem monetam pro ma
tori , vel partem debiti pro toto sit in b sis 1 nar
322쪽
εῖα CONSILIUM IN MATERIA MONET.
tia fide ut ait Hostien.& communiter Doctor. in d. c. olim. Requiritur etiam, quod ille qui recipit minorem quantitatem pro maiori quantitate , credat sibi maiorem quantitatem non deberi. nam alias per receptionem partis conseruaret sibi ius petitionis in toto.& nulla curreret contra Gum praescriptio,vt l. is qui, isqvib. mod. Vsus fruet. amitt. & tenet gloss in i .cum n tissimi, g. ii his, C.de praescrip t. 3o. annor. ita determinavit Dun. Se Bartol. post eum in l. si prius. in princi p. ff. de aqua pluuia. arcend. Ex qt orum dictis declaratur quaestio. S: quod not. Ioan . At r. in regula luris p lus semper de regii l. iur. in 6. in mercur.& Specul. in tit. de locato. f. nunc ali-ua. in Versi. 2.&depraescr. s. t. versquod tantum deberem,
His breuiter prςm istis descendo nunc ad terminatione quaestionis,& dico, quod cu isti de quibus fit mentio in puncto soluerint pensionem per so. annos, ad rationem librarum trium,& solidorum i 8. pro foreno,& ita creditor receperit, videtur
praescripsisse, ut etiam si florenus nuc plus
valeat, tamen ad aliam rationem non tenentur soluere, si fuerit in bona fide, quae bona fides in praescriptione longissimi t poris praesumitur, ni si per aliam coniecturam appareat de mala,ut ait Bart. not. in I. fin. C. unde vi,& Anton.de Butrig. in c.
re, de restitui.*ol .& tenet Abb. modern . in c. si diligenti, de praescrip. potuit autem hic cadere error iusius, quia soluentesignorauerunt cursum florent post tempus contractus fuisse mutatum, quia error in facto alieno praesumitur , n i s diceretur error,vel aliquod, per quod praesumpta ignorantia excluderetur, ut l. r. f. I. U. pro
suo,& not. gloss. in l. si quis delegauerit,ffide nouatio.& in I. si res, de lega. t. & per Bart. in l. non fatetur, is de consess. & ex parte istorum factum potu it esse,& praesumitur bona fides, quia succurrunt in ius& Iocum defuncti, unde probabiliter potuerunt credere libris patris eorum,secudum Bart. in I. Celsus, fide usuca.& Bal. in I. indicia C. de rei vend. unde concluditur
quod virtute praescriptionis videtur inductu,quod isti ad solutionem maioris summae non teneantur, si per dictos Io. annos,
quibus isti soluerunt hanc summam, forenus valuerit plus, incipit autem currere ista praescriptio a tempore quo debuit si ri solutio de floreno maioris valoris, de non est facta, ut ait glo.& Dd. in I. cum n tissimi. g. in his, praealleg. &quamuis istae sint plures praescriptiones pro singulis annis etiam non unica obligatio, unde uno spatioso. anno r. praescripta tam pro praetetrito, quam pro suturo tempore,Vt not. Dd.
pluribus. F. de noui oper. nunc.& late ponit Spec. in tit. de loca. f. nunc aliqua, vers.
i.& est casus.& ibi per Bar. in l. phires saporis, C .de fi d. instrum. Praestatio enim quae fit pro pensione rei singulis annis, i non multiplicat obligationes regulariter,maxime si locatio sit perpetua, ut est ista, ut ait Bart.in l. seruus. s.fi. is desti p. ser.& per illum text. not. Omnes moder. in s. Stichum. i. stipuIatio. ii de verbo.obli. Quinimo cum domina pia quodas aldo facto de anno domini io. confiteatur qui pro i3.annis debuit recipere fore. ad rationem trium librarum, id solido. i 8. utique ista eonsessio sibi praeiudicat,&si is successoribus etiam singularibus. Et e dem modo praeiudicat si libris suis apparet, vel in illorum debitorum, qualiter ipsa recepit pro pensione integra vel tota, unius anni summam praedictam, ex quo per formam statutorum debet dari plena fides libris mercatorum,& pro se, & contra se, ut obseruatu r Senis, ii isi ergo alI garetur error, & probaretur praesumptiaue & probando re aliter se habere, ut tr dit Bart. in l. error, in fin. C. de iur. & facti ign. in I. non fatetur, de consess. staret confessio pro annis praeteritis,quae praeiudicaret ipso confitcnti,& probatur in l. publi. U.depos.& in I. cum in debito, g. fina. s. proba. 8 etiam successori habenti causam ab ea,de successore uniuersali, id est, haerede, non est dubium. vi l. rationes, & auth. quod obtinet,C. de probat. & l. & cu quis decedens, si codicillis,de leg. r. De succensore etiam singulari est verissimum, quia
323쪽
scia i examinati, contra auctorem nocent
succe fibri, si prius sint examinati, & post- si ea saeta translatio iuris in successorem,
iuxta ea quae not. Bart. in l. si mater.f. fin. ff. de excep. rei iudic.ita etiam consessio pret- dicat, ut Signo.& late disputat Ioan . And. referendo consilium Dyn. in titu. de teste, s. nunc tractandum, iuxta fin. in v l. colum. α bene facit, quod not. Ioan . in c. causam quae, e l. i. de testib.& est aduertendum,qd quamuis probaretur cursum florenorumniisse variat um,&creuisse post contractu,
DE ARETIO. σο& sc probaretur, quod debitores isti plus
soluere debuerint,quam soluerint, tamen, nisi per istos qui nunc agunt, allegaretur error conseisionis sui auctoris, staretur adhuc consessioni supradictae in eorum priniudicium, quia tunc praesumptiue probatur error quando ostenditur rem aliter se habere,& allegatur fu ille erratum, ut dicit text. sngula. quem ibi ponderat Bari ius ad hoc in l. si adulterium cum incestu g. idem pollioni, T. de adulter. & itai concludo.
CONSILIVM CXLVIII. Hoc deducit atque probat Rubaeus in hoc consi. In mutatione valoris intrinseci Monetarum, tempus contraecus inspiciendum esse, & non solutionis. yr MMARIA.
x rendens rem cum pacto remendi,an tempore redemptionis utisfaciat reddendo pocuniam minoris liga , quam erat tempore venditionis usu a tἐmpore mutato. a Moneta bonitas consideratur reglectu Gud
3 Solationi ubi dies est adiecta, debet lassici tempus,in quod es collata solutio.
Bonitas monera mxtata intrinsecus, habebetur restectiti ad tempus contractus. I Contrahentes non Videntur de alia te re,quam contramu cogitasse.
4 Contra Ita temptu in piciendum, proba tur auctoritate consilis' Collegi' rapien- sar Solutiopecunia in futurum facienda, an si facienda reflectu temporis ontra- - , aut re lectu tempdiris solutio
t Solutio ril est fenda de scutis, qui curro
bant tempore contractus celebrati, vel
δε scuris qui nunc Iani, babito res G
ictu ad Uimationem antiquorum scuto
IS O instrumento venditi nis factae per nobilem Dominum Ludovicum de Caligari-js, spectabili domino Iacobo de Gronis, de iugeribus ducentum terrae , precio scutorum duorum millium auri solis,cum pacto, quod liceret dicto venditori reemere dicta praedia in se, annos quindecim, quod tempus fuit et uana ex post prorogatum per sex annos. Dubitatur, an ' liceat dicio venditori soluere de scutis solis currentibus nunc, quae pro veritate non sunt illius ligaeci preciositatis, cuius erant scuti qui febane tempore contractus, quia tunc forte fiebant in liga viginti tres characterum, nunc autem non fiunt scuti ita preciosi ris ligae,& sic est variata bonitas intrins caipsorum scutorum, ' videretur ex ali-
uibus capitibus dicendum, quod posseeolui de scutis, qui quidem sunt in usu i n. praesentiatum,utprobari videtur in clenia
324쪽
sti CONSILIUM IN MATERIA MONET.
cunda, dedecimis. ubi gloss.& in c. 2. infin .de maledic. ubi dicitur, quod satis est, quod fiat solutio de moneta usuali, quia vidicit Zabaret. in Clement. si beneficiorum, in decima tertia quaestione, de decimis, bonitas monetae consideratur respectu usus, non autem materiae, facit textu sint. Imperatores, is. de contrahend. emptio.
Secundb facit pro ista opinione, quia' videtur t quod de generali consuetudine. ubi scuti vel Ducati sunt in obligatione, quod possit solui de illis scutis vel Ducatis, qu i communiter expenduntur tem p re solutionis,& istam esse generalem consuetudinem,attestatur Ioannes de Platea, in I. i.C de argenti pretio,lib. io. & ista cosuetudo est obseruanda,d. l. Imperatores, s de contrahend. emptio.& tradit Baldus in l. si quis argentum, in princi p. column. Penulti m. C.de appellationib.& idem Baldus in consi. 23. volumi. r. & Aretinus in
concir.3 Tertio facit, ' quia dictus dominus Ludovicus de Caligarijs adhuc prorogauit
tempus recantandi per tres annos,quo casu videtur attendi tempus quo fuit factus contractus reuenditionis, seu reati, sicuti in simili arguit Martinus Laudensis in I. cum quid, ff. si certum petatur. ubi dicit,
quod ubi dies est adiecta solutioni, debet inspici tempus, in quod est collata solutio: quod dictum sequitur Corn. Perusin. in cons. to'. post princi p. volum. .allegat text. In l. contraxisse,sfide actionib. & obligatio. sed est melior text. in l. quoties in diem,de verb.obl. Praemissis tamen non obstantibus,ego' dico,quod i si est variata bonitas intrinseca scutorum , prout vere est variata,
quia hodiernis temporibus scuti fiunt de viliori liga, quam fierent tempore celebrati contractus praedicti, attento quod nunc in scutis submittitur quarta pars aeris vel argenti, & sic fiunt ad decem& octo characteres , ad instar flore norum Alemaniae , ut mihi renunciatum
fuit ab expertis, procul dubio debet sob
ui de scutis qui currebant tempore po- dicti contractus, vel de scutis qui nunc fiunt, habito respectu ad aestimationem
antiquorum scutorum , ut concludunt
communiter scribentes post Bartol. ibi, circa finem commeriij, in dicta l. cum quid , is scertum petatur,& Canonis laecommuniter in dicto c. quanto, de iureiurand. Butrium, & Abbatem, re haec est
communis opinio, ut inquit Corne. P rusinus in consilio t3 i. columna ultima, volumine tertio ,& ita tenent communiter Legislae & Canonis tae,secundum Soci.
Ratio est, 1 quia partes videntur sensisse, quod debeat fieri solutio de scutis,
qui currebant secundum tempus contractus, seu obligationis sormatae , & pro Pter istam rationem ista communis conclusio procedit etiam in contractibus sub venditione factis, ut tradit Aretinus indicto consit. ii. incipiente, procedendum est breuiter , in prima & secunda columna, nam licet in contractu condiutionali suspendatur effectus obligationis, tamen mens contrahentium est certa , quae inspicitur secundum tempus contractus, & idem tenuit Martinus de Lai de in tractatu Monetarum, in is. quaestione, in fin.& Socinus in consi. r. incipi e
te , praedicta consultatio , & ex hoc patet , quod non est vera opinio praedicti Martini, in dicta l.cum quid, Sc quia mens disponentis videtur referri ad tempus diaspositionis, etiam in obligatione annua, solutio resertur ad originem ipsus obligationis,& inde sumit certam uniforme,& invariabilem formam, secundum Bald.
Si ergo ista conchi sio procedit in contractu conditionali, 3: in obligatione annua,ut late etiam declarant moderni A loses in tra et .monetarum, in vers .7. praedicta consultatio procedit. poli Collegia uni Papiense in consilio edito in causa communitatis casalis contra illustrissimum Marc hionem Motisserrati,certe ide
325쪽
ioANNIs ANTONII RUBEL videtur dicendum in casu nostro, quod
contrahentes licet fecerint pactum de retro vendendo habuerunt respectum ad scutatos aureos, qui currebant tempore celebrati contractus, nec prorogatio temporis debet obesse ipsi emptori qui pro
rogauit tempus recatandi persex annos, re qui grauatur, in hoc quod res dicitur minus valere propter illud onus retro uenditionis ut Abbas dicit in c. in aliquibus in secundo notabili de decimis. S Soci in consi. i 8.col. fin.& Decius in consit. 7. col. 2. non debet ergo grauari in alio
quod possit ei de solutio seri de scutis qui
nunc fiunt magis sere contaminati quam hactenus fuerint.
Non obstant modo adducta in oppostum, quia res podetur primo ad id quod . dictum fuit, quod debet fieri solutio de .moneta usuali,qu a: e illud est verum ha-
bito respectu ad tempus contractus non autem ad tempus solutionis. ita respondet Corn. Perii. in .s.consit. is l. colum . araver. nec obstat. ibi etia in respondet alio .
modo, ut per eum non obstat id quod diaxi de generali consuetudine solent soluiscuti prout currunt tempore solutionis, quare respondetur,quod de ista generali consuetudine non constat, Non obstat, id quod dicit Marti n. de Laud. in d. l. cum quid, quare communis opinio est in contrarium ut supra dixi. Exi praemissis igitur concludo quod ssolutio debet fieri de scutis qui currebat tempore celebrati contractus, vel de se iis qui nunc fiunt habito respectu adsistimationem antiquorum scutorum, & ita pronuntiandum videtur per Dominos Arbitros quibus haec causa est commissa.
o M MARIA..r Pecunia soluenda ex consistitutione es,.qua,an in ui debeat tempus conditae comstitutionis,ct secundum a limationem p cunta, quae illo tempore currebat, an verbrempus lationis flenda, adeo ut de pecunia tunc communiter currente salutio fi- . at si post constitutionem pecunia sit in rata augmen ratiue siue diminutive. nu. a.
3 Minor aduersu longissimi temporispra si iptionem restituitur. . Regulae standum est in dubio, ubi non reperitur Jecialis exceptio. I Restitutio an detur Monasteriopost qui
driennium ad reglutionem satum. ι Restitutio datur Ecclesia contra contractus, ex quibus enormis lasio resiliat. Item contra bententias, Iudiciales, aut arbitra
1 Solutum plus tibito ignoranter, inquam indeb: tim omni ine repetipotest.
quaeritur an de ture communi. Interueniente mutatione,& deterioratione monete Turonen. possit Abb. sancti Anthoni j & suum monasterium liberari soluendo de pecunia noua Turo. communiter nunc currente, vel alia loco illius surrogata: licet in bonitate intrinseca deteriorata. Aduertendum quod haec materia mutationis monetae variis locis tractata reperitur. Et primo perspec. in tit. de ob dig.& sol u. s. nunc aliqua, S ibi per Ioan. Andr. in additio. & per canon illas in c. t. extra de male.& in c. quanto . extra de iureiur.& in cle.r.de dec . S per Old. in tribus suis consilijs in serius allegandis per Cyn. in l. in minor v. C. in qui cau. in in te. rest. no est neces per Bart. is. si cer .pet. l.cu quid &l quod te mihi. f. de sol. l. Pau. per Bal. in l. accepta. C. de usu. in l. 2. C. cornu-mia. de legz: in l. il lud.C.de sacros eccle. Quantum autem ad casum propositum,
considerandum est quod dicta quantitas, Tit pecul
326쪽
peeii niae debetur per Abbatem S. Anton. ex lege quadam seu constitutione Bonifacij,qua ex re videndum est,an S quando pecunia soluenda venit ex constitutione aliqua inspici debeat tempus conditae conit ut ionis, SI secudum aestimationem pecuniae quae illo tempore currebat solatio
fiat. an vero tempus solutionis siendae, adeo ut de pecunia tunc communiter currete, solutio fiat sue post cost itutionem pecunia sit mutata, augmentative vel dirabnuitu E.
In quo prima fronte dicendii videtur,
inspici debere tempus conditae constitia tionis. Hoc autena probatur sumpto argumento ab aequiparatione, quod in iure,p-babile est. Aut enim costitutionem aequiparamus testamento,& tunc quemadmodum quando pecunia ex testamento sol-ueda est,co siderari debet,cotin ente mutatione in eius solui. tempus testamenti, per t. uxor. g. ex tes a. de leg: 3. LI. Aurelius. s. tes famento de lib. leg.& expressim termin. O ld. in cons. 3 i. ita Sc quando soluenda venit ex constitutione.
Hoc autem S setandδ probatu ri&s qui paremus consi itutionem ipsa in sentetiae .cii & hae aequiparatio probabilis videatur. F. de manum. l. seruis hac cum , SCtunc quando ex sententia sol ut io fieri de bet,co siderari debet mutata pecunia i 'sus sententiae tempus, non solutionis,&idem Oid. terminat equi parando sentei viam testamento,incolas l. o 3.
Tertio idem hoc principaliter proba tur,sactas qu i paratione contractus ad costitutionem. Cum enim ex contracta pecunia debetur semper tacite a eiu intelligitur, ut in ea de bonitate intrinseca, aut aestimatione pecunia detur quae erat tempore obligatio is contractae. F. si Eer. pet. l. cum quid .ls.de noua . l. fund. Cornet cum simit. Haec autem procedunt si dicat hanc pecuniam deberi, ut exconstitutioe. Sin aute dicamus deberi u ex rescripto quo da,aut praecepto tuo in terminis proposi ne quaest. decidit d. in cons. 268.attendit deber empus praecepti, aut ordinalitas
Papa Arnon tu solutiois siendae,primbarguendo de testa .ad rescriptum secun G
Praemissis tamen no refragantibus co . trarium puto verius , ut sc i licet dica mus hanc ordinatio em Bonifacis vim costi tu, tio is obtenere sine nudi praecepti cotti gente, mutati te pecuniae solui debeat, habito respectu ad repus solutio is, no auteordinationis. Hoc aute si velimus tenere praemissa ordinationem vim costitutiois habere, probatur qura licet Bar.dubitauerit. in l. suus quoq;. q. sed si filio. F. de haer. rnst .an limita aequiparetur cotractur vervi tim. volunt. attamen ipse idem in l. i. inpe. qua . i de regia. Catonia . sensisse videstris aequiparare debere vltimae voluntati quod expresse firmat. Do. Bal. in c. i. in gr.
superver. nos Romanor. Pac. consimit .
col. allegando Anto. in c. ia cunctis de conces praeben. Z quae no. Pe. Cyn. Sc
nninia de legat. l. fi . R idem etiam Abiel
se firmauit in l. quoties. C. de fideicom .im Iec. antiqua, quicquid idem dixerit in l.
Si ergo ex praemissa aut horitate vera est haec sententia constitutionem ultimi
voluntati aequiparari, non aurem contra-
ciui , consequenter resultat haec decisio . quod quemadmodum qua do pecunia, . vltima voluntate debetur, fienda est soluitio habito respectu ad rempus, quo solutio fit, no autem ad tempus test aetati, ut est casus multu tar notabit i f. de auri de a gent. leg. l. cum certum in versi. precium praesendis temporis. Licet contrarium sit pre tenuerit. oldr. de mal P non memor.
illius legis, ita & dicendum erat, quando G ipsa constitutione pecunia debere
Secunda principaliter i sta i ii terminis, nostris eli decisio Specu. ad literam in d..tit. de obi.& sol .f. nune aliqua, ad fi & ei
sequitur Bal. in ii. I illud in fin. C. commuticia de leg & Moderni, in J.c. quanto. ex tra de iureiur. Huius autem duplex asi gnatur ratio. Prima, quia constitutio ipsa. continue loquitur. C. de haere. l. Arriani. unde cotingente mutatione pecunia post eas.
327쪽
D. LUDOVICI ROMANI. Mysost eadem de illa & ipsa con stitutio lo
qui intelligitur. Secunda quia mutata pecunia, intelligitur ad nouam mutatione, mutata constitutio. C. qui admit. Lyen. C. de rei uxo .a t. l. unica. f. i. cum simi Ii.
Tertibi ita decisio probari videtur, ex
re t. in d. c. t. extra de mal.& in d. c. olim extra de iniurisin autem dicamus hac ordinationem non vim constitutionis, sed meri praecepti obtinere,& tunc sicci Old. dixerit attendi debere tempus ordinariois, primo per text. in element. 1.de deci ubi hoc expresse dicitur secundum intellectit Pau. de Elear a. secundo quia statutum de praescriptum aequiparatur, ut recte intuenti, Mol. Iun. de rescrip. c.causam quae,&videtur senti regi. in l. si procurat. g.& si ignorantes, in ver gitur,ff. manda. sed quae o pecunia ex statuto debetur, tempus solutionis cosideratur, ergo. m. quando ex rescripto, idem d icendum est. Non obst. iura Old in daeon si. allegata in J. uxorem f. testamenta, di d. l.cum quid, quoniam ille. s. testamenta, nihil facit ut ex se . patet, lex autem cum quid, loquitur quando pecunia debetur ex contractu, nos autem quando ex rescripto, qui non modo contractui aequiparatur, sed G ultimae voluntati per supra dicta quibus duobus casibus tempus solutionis,cosderatur non autem ordinationis, ut supra conclusi. Ex quibus omnibus quoad hoc primuinseretur concluso, hanc solutionem pecuniae fieri debuisse & potu ille, de moneta secundum tempus solutio is currente, non autem secundum tempus constitutionis aut prs scripti,vel rescripti. Hoc autem maxime verum est, quia praesupponitur cosuetudinem sore, ut omnes illi qui olim censum recipiebant, ad monetam librarum Turonens. antiquorum, nunc recipiant in totidem libram monetae, in tempote Eurrentis , consuetudo igitur gentis prouinciae, aut ciuitatis moribus firmata, nulla debet cuiusquam tibi de ne violari,turpis . n.est omnis pars uniuerso suo non cogruens,dicit text. 8.dist .c. quae
contra Inores,despon .duo. c. tuas dudum.
quisque rebus praetereuntibus sicut vul , Ut metas cometudinis horum inter quos versatur excedat ,aut velut intemperas, aut velut superstitiosus damnari debet: dicit tex. i.distinct.c. quisquis. Praeterea & Romanus Pontifex caput Ecclesiae, solutionem quam olim recipiebat de Turonens paruis hodie recipit, iamoneta usuali eu currenti, unde succedit text. in d. c. tuas dudum, & in c. Basilicas, de conse . dist. i.& in c. nolite. ii. disti.
dicens fatis indignum , esse quemquam illud refutare, quod beati Petri sedem sequit viderit, & docere: unde iudicat lex
omnes eam consuetudinem sequi debere, quam Romana suscepit sedes, quae caput est orbis. C. de vet. iur. enucle. t. i. s.ciii laque, Instit. de satisda.ad fin. i de legib. I de quibus.
Hoc autem maxime verum in exactione pecuniae facienda, cum in eis caeteris partibus viri ecclesiastici debent esse laucis benigniores. Et ne huius etiam ratione veluti improbi exactores videamur, lucris temporalibus inhiare. dicit, text.decensibus.c. ex parte de Poen .c. suam.
'no adi secundum, quo quaeritur Wtru in Abbas, montis maioris possit petere sibi solui secundum aestimationeinantiquae movetae, vigore allegatae praescriptionis o. annorum qua dicit c p letasere ex eo quod dictis temporibus,contunue sibi soluta fuit pecunia, secundum ae stimationem antiquae monetae, dicendum videtur hanc praetcriptionem prima fro- te videri legitime fuisse completam. Primo quia videtur habuisse sufficientem titulum scilicet ordinationis &concen
sonis di cti Domini Bonifac ij, qui quide
titulus iustam parat causam praescribendi, ut patet ex not.extra depraescrip. .ve
mens,de priuileg.carum personae, libris.&sic non obstat quod habetur in c. i. de praescrip t. eod. lib.
Item habuisse videtur bonam fide ex duobus. Primb, quia credidit Bonifactu, concessisse, qu bd non cocessit, scilicet veselatio fieret cotinue secundum antiqua
328쪽
monetam, non obstante mutat ione su per ueniente:& sc errat in facto. Secudo quia credidit de moneta aliqua continuae solutionem fieri debere, etiam si Bonifacius hic non expressisset,descerrauit in iure. Vt patet ex supra lata oste tisione. Quorum quidam duorum errorum missuram, scilicet iuris Se facti effectus est, .ut causent bonam fidem F de usu cap. l. fisur. g. . item de parauerit causam praescribend i secudum gl. no. ff. pro dona a. si vir re sic non ob c. r. de re. iv. lib. 6.& ca. Vlti . . cum sinit extra de praestri. quin imo Videtur quod de licet non in facto errasset dictus Abbas, sed solum in iure, nihilominus iuris error licet alias ad praescriptionem non sufficit. F de usura. l. nui qua in casu proposito sufficere videtur. Primb quia d. l. nunquam,dicens iuris errore in non sufficere , ad inchoandam usu capionem,non videtur loqui praescriptione quadraginta annorum, quae de iure Digestorum non erat cognita, Vt nota ...
gloss. in I. qui occidit. Madlegem nons Ium quararias incipit Iliai usus. quibus ex ou. in possess. eat . Sc concordantes, aluleg Baricini. in omni b. Ede ali. SI Obli. Sessi de not. Oper. nunti . l. praetor ait & hoc interdictum, videtur procedere, nisi esset error iuris probabilis, qualis est in casu praesenti, ubi Abbas montis maioris pro se habe robabilem opinio. Old r. quoniam tunc error talis sufficere videtur: quia aequiparatur errori facti probabili,
argu .no. extra de consue. c. cum dilesius
di quod not. Ioann. Andr. in ca .de pollui. praela.& ita limitant Moderni dictam legem nunquam in c. si diligenti- extra dα praescripti. Caeterum videtur quod si dicta coce Lso Bonifacij, no causaret iustum titulum ad ini jciendam praescriptionem,quadragenariam, nihilominus etia praescriptio processisse videtur. Sufficit enim quod Abbas putauerit,ex illa concessione, seu ordinatione titu Ium resultare, S: talem sufficere , quoniam ex hoc iuris errore, minus iustus titulus causatur qui ad praescriptionem lassicit. ut not. Barto. in c. de
quarta.& c. si diligenti extra de praestria.
licet contrarium videatur tenere. in c. postolicae . extra de donat.& in c. i. infin.
per glos de his quae fi. a praelat. Praesupposito igitur sed non concesso, uod haec praescriptio confirmata fuerit, .uperest ut discutiamus an d. Abbati in naster ij Sancti Antoni j, contra ipsam restitutio. concedatur. Et in hoc repereo duas opiniones .vna suit glos in Authen. quas actiones. C. te sacros an .eccl.dc in c.
auditis de in integr. restitui: quas sequi
videtur specu. in eodem titu. g. r. vers. Vt autem tenentes ecoles iam non restitui airatione ne contrarium dicendo lex ludi-bi io posita foret. contra l. si praetor. V. de 'iudi.& l. fin. fine quid in loc. pub. de elec. .
c. commisi a lib. 6. . Item ne sex verbis Σί non rebus imp sita,censeatur. C. communia. deleg. l. r. in fin. contrariam autem sententiam tenuit gloss. in Authent. de ecole. tit. g. pro tem
poralibus,de illam sequitur Innoc. extra de transact. c. contingit. & in summa sua in titu. de in intcg restitui in ver. Vtrum. . in vers. praescriptiones. & Paul. in d. Clement. SI Bartol. in d. Authent. quas acti nes.& Dominus Antonius .in d c. auditis. Et hanc opinionem in dubi Is veriorem, . credo etiam sequendam tanquam ecci sae fauorabilem Edereliq l. sunt pers nae. ad fin. S probatur. Primo pertext. ind. c. i. extra de in intcgr. restitu. ubi dicit
text. Ecclesiam iuris minoris semper de bere, i l laetam seruari, quae quidens dictio semper idem importat. quod omni casu. s. de iur. immun. l. semper. ff. quod vi, aut clam. l. semper. s. soluto matrim
Sed i certum est minorem aduersus Iongissium temporis praescriptionem restitui, ut in l. vltim C. inqui, caus in i teg. restitu. non est neces.& in l. fin. C. de praescriptione triginta annorum. & l. ait praetor fide mina: rgo S eccl. reli tuitur. Secudo probater per tex. in d. Clement. r.
dein integ. resti ubi tex. indisti neu dicit Ecclesia aduersus teporis lapsum etiam
logissimi teporis, ad hoc stri de pubi . l. de Precio
329쪽
precto,extr de maior.& obedi. c. solitae. cum simil. ibi alleg. t Tertib idein probatur: quia in dubio standum est regulae,ubi no reperitur speetalis exceptio is de procurat. l. mutus. g. cum quaeritur. ff.de testib. I. i. cum similib.
sed regula est, quod Ecclesia ilissa seruatur,omni casu quo & minor. & ind. c.i. Item quod restituitur aduersus temporis lapsuin, ut in d. Clement. i. neq; reperitur thecialiter exceptum, quod Ecclesia aduersus praescriptionem longissimi temporis,non restituatur, igitur &c. Quarto hoc idem probatur: quia si restituatur Ecclesia contra praescriptiones respicientes statutum iudiciorum, ut ind. C. auditis. & in c. cum venissent, eod tit. ergb & pariter restituenda est aduersus praescriptiones extra iudiciales, cum non sit assignare rationem diuersitatis, ergo
dic. F. de verbor. Obligat. l. a Titio .cum similib. Vltimo, quia si non diceremus adue
sus praescriptionem o. annorum Ecclesiam restitui, sequeretur qu bd quasi aduersus nullam praescriptionem extra iudicialem restitueretur Ecclesia, acceptis his praescriptionibus, quas not. Hostiens. in d .e. quod probatur, quia non restitue-
retur aduersus praescriptionem io. vel ro. annorum, quia cum contra eam talis prae . scriptio non currat t6. q. .cano. placuit.
s. potest,circa princi p. extra,de praescrip. c. ad aures. SI c.de quarta. cum ibi nota. no est necessaria restitutio. Item quia non restituitur aduersus usucapionem trienni j: quoniam secundum opinionem Hostiens.& veriorem , in qua nunc non insisto, quam posuit in d. c. talis usucapio aduersus Ecclesiam non currit. in qua partem etiam videtur inclinare glossiis.q. . . cano. placuit.f. quas actiones,ad finem.&speculat. intit . de in integ. restit .f. t. Ver L sic etiam dubitatur.& plane not. Modern .extr.de re scri p.c illud.talis usucapio co-tra Ecclesiam non currit: igitur restitutio non est necessaria.
Ex quibus omnibus, uoad hoc secundum, concludo, restitutionem dicto monasterio ac Abbati, aduersus cursum propositae praescriptionis', concedi debere. Non obst ratio gloss. in d .c.auditis, supr. relata: quia non potest dici praescriptionem,contra quam Iura restitutionem co-ced ut, frustratorie fuisse tu ducta. Quinimo magni effectus est , cum & si infra te
minatum tempus, praescriptioni restitutionem Ecclesia non postulauit, amplius postulare no poterit: consequenter cum
effectu praescriptio decursa intelligatur.
C. de tempo. in integr. restit. I. vltim .cum
similib. t Sed circa idem videndum restat, an spost lapsum quadriennij quod datur ad
sterium ac Abbas restitutionem postulas debet audiri Breuiter dicendo est, quod sic: quonia ex rationabili causa, quae contingit in casu proposito,ut puta, quia contingit enormissima Iaesio, ut ex se patet, lapsus quadrienni j Ecc Iesiae restitu tione
petenti non refragatur, ut est texr. ind.c. i. in fila de in integr. restit. lib. 6. quem ita exponit ibi Ioan . Andre. in c. ad nostram, extr. de reb. eccles non alie n.& in c.cum ex literis, exi.de in integ. rest.
Ultimo dici potest, quod &posito, sed
non concesso, qu bd ex speciali beneficio Ecclesiae indulto, restitutio aduersus prPscriptionem longissimi temporis no concederetur, nihilominus sibi tanquam ignoranti, Ut clarii is est, praescriptione contra se decursam, concederetur rest itutio, ex generali clausula l. l. s. ex qui .cau .ma. secundum Bart. notanter in I. i. si quis autem. F.de itin. actuque priua .quod tamen generaliter fuit dictum Specu. licet a nemine allegetur, intit.de praescrip.f. .Versc.colonis. Et videtur sensisse gloss. in I. sicut, in ver. militia. C. de praescrip. Io. an.
Et videtur probari in l. si partem. s. si perfundum, in gl. super vers. non utendo. is. quem ad in seruit. amit. & sequitur Ange. in l. vlt. C. de praescrip. long. temp. Et haec
de secundo dubitationis articulo dicta sufficiant. Quo ad tertium, quo quaeritur,an licet Tit 3 non
330쪽
nsi possit Abbas ex praescriptione aliquid
consequi, nihilominus possit petere, ut secundum antiquam aestimationem antiquae monetae inlutio fiat, praetextu quarundam sententiarum arbitrametalium in praesenti controuersia latarum. Breuiter dicendum, quod licet pro stipposita
sententi arsi validitate Abbas Montis alaioris suum consequeretur obtentum, nihilominus Abbas S. Anthon ij aduersus illas restitutione in integrii petere potest, non obstante lapsu quadriennij, proptere normem laesionem inde relat tantam, ut viva voce percipio.. Hoc autem primo 'clarum est, quia sicut contra contractus, ex quibus resultat enormis laesio, Ecclesia restituitur, ut ind.c. t. in antiq.& in d .c. ad nostram. Item f& scut contra sententias iudiciales aut arbitramentales, ut indα.cum ex literis.& in c. causa, eo .tit. per Inno. S loan. Andre.ita etiam videtur restitui debere ad- uerlas sententiam arbitratoris,cd in illa dicatur quasi transactionis contractus, ut in Authent .de iudic. s. si vero contigerit.
C. de iudi c. Nec huic conclusioni refragatur, sdicitur dictas sentetias fuisse per Abbatem legitime approbatas,quoniam ista sua aps .robatio, etiam cum iuramento, non tolit Ecclesiae in integrum restitutionem, secundum gl.ordin.¬. in c. t. in verb. contractum, de in integ. restit. lib.6. quam sequitur Do. Bald. in l. generaliter. C. de reb.cred.8c not. Hosti en . in Summa sua, intit.de in integ. resti. s. in quibus, ver. item in con actibus. & haec de tertio. Quoad vitinis, quo quaeritur, quomo- modo laccurratur Abbati S. Antoni j ci
ea id, quod praedecessores sui plus debito soluerunt, si non potuit aliquid consequi
ultra: stimatione monetae currentis tempore fiendae solutionis. Breuiter dicendum, quhd plura sent remedia: Primum,' qubd solutum plus debito ignor acer tanquam omni iure indebitum, repetatur, ut in tot.tat. Κα C. de cond. indere r.de s
Iul.c. fina. Secundum,ut illud quod plus debito est solutum,compenset, cum se ludionibus sedis per eum in futurum dicto Abbati Montis maioris. is de neg. gest l. s.f. pu pii lus. C. de compens. Lult. cum simi- lib. Et ita dixit oldr. indxons. 263. Terti b,qubd ex quo Monasterium Sa cti Antonii restituitur aduersiis dicta prpscriptionem & sententias, consequenters bi restitue dum venit omne id quod plus debito soluit vigore Iiraescriptionis, aut dictarum sententiarum. Est enim trestitutio in pristinum statum repositio .fidem in o. i. quod s minor .f. restitutio.&pr batur hoc fide mi nor ib. l. si ex causa, in prin.& haec de quarto.
in materia Monet. addidit Ren. Iudelius Rurem. L. Aduerte Lector, Romanus in hoc consi. quemadmodum etiam facit Geminia.
consi. 33 .a communi Dd. sentctia,&nostra, de qua est in cap. 23.lib. . quFli. mone.& in conclus. i. maxima, 1 .cap. multisque
alijs in locis, videntur recedere. Volunt enim praement.Dd. S cum illis nonnulli alij, in annuis redditibus, etiamsi intrinsecus valor mutatus se pro extrinseca Gnim ponendum est intrinseca in initio consi. Roma.) nihilominus tamen per debitorem, in moneta tempore solutionis
currente ,etiam debiliori in liga vel pondere, recte solutione ponsionis fieri ponse. Qua de re habes uberiora apud ipsem
Molin. q. sin. num .8o9. Cui tamen rationes
perdidi. D.Doct. in corroboratione istius sententiae productae miniis placent. Haec ubi in mutatione valoris extrinseci a tantis viris recepto an imaduertis,miru neutiquam tibi videri debet, quia communis sententia inextrinseco valore,tempus solutionis tantummodbrespiciens,obtinere ac praeualere debeat.