장음표시 사용
881쪽
cum actum putabat, quod erant factae induciae, tantas copias habebat Anglus. D inde in Anglia dc inseriori Germania passim, atque etiam per totam Germaniam, nec non in Italia apud multos pessime audiebat Ludovicus, quod fidem non seruasset Eduardo. Dicebant enim, pecunia a Gallo corruptum, aureisque cath
nis vinctum domi mansisse. Et sunt, qui mandarunt literis tale quiddam de eo , inter quos est Iacobus Moguntinensis, qui haec scribit: Rex Gagia Philippus, ut
auerteret Ludovicum, misit Arenoe nuncios imperatris liaesoror issice, quaecunque eafuit, vocans eam dominam Alamante, petiuitque,visibi Imperatorem pacificaret multa promi tens. sua re interueniente, hinc inde Principes orator ῖos mittebant, tandem contracta est inter eos liga perpetua literis er iuramentis firmata. Drauitque rex Aranciae, quod Ludovicum eum apostolico veilet concordare r c c deinceps Ludovicinper regnum nanciae Imperato criptin est se nominatus. Gus facto, Lindovicus regem Angliae absoluit a vicariatu imperii: er ex itine ipse Ludovicus prosperitatem nianquam habuit, ct rex Aranciae, qui corporalepraestiterat iuramentum, quod eum Pape reconciliaret, nihilfecit. Habes
Iacobi Moguntinensis verba. Item scribunt eiusdem classis autores, postea Ludovicum ad Gallum misisse legatos, promissi admonuiste, ut eum scilicet conciliaret Pontifici. Gallum non tam impudentem mille, ut simpliciter negarit, quod paulo ante promiserat; habuisse tamen in animo, ita fidem Ludovico seruare, ut ipse seruarat Eduardo. Misisse igitur suos Gallum cum Imperatoris legatis ad Benedictum Pontificem, ut promissis satisfaceret, non ut pacem faceret inter Ludo uicum & Benedictum. Apud pontificem causam Imperatoris ita egisse feruntur Galli, ut eam longe deteriorem fecerint. Post enim exordium, quo sibi aures ripae parabant, bona fide rem omnem narrasse, quomodo bonus vir accepisset pecuniam, Sc quam gratum regem Franciae deseruerit in periculis, in quae ille induxerat regem Angliae, planeque prodiderit, quantum in eo fuit, Anglum eiusque belli socios Gallo. Quare regem Galliae cupere referre graciam, quam promite rit Imperatori. Rogare igitur, ut commendatum habeat, in gratiamque recipiae eum. Pontifex nulla accusatione magis offendi dc concitari contra Ludovicum Poruisset, nec antea omnibus suis criminationibus de calumniis tantum eiscere po- tuit in animo Pontificis, quantum hac commendatione. Dat enim Benedictus hie infensistimus cum omnibus vitiis, tum potissimum proditores, periuros, sce- distagos, perfidosique odio prosequebatur. Antea namque quae obiecerat Gallus Ludovico, ex odio fieri credebat, quare paruam habuit illi fidem. Haec vero vera elle res ipsa clamabat, dc totus nouerat Orbis. Nihil tamen amarius respondie Pontifex, quam Dominum perfidiam non impunitam abire permissurum. Hactenus propterea Domino disponente, non potuisse se induci, ut absolueret Lu douicum hunc, quanquam semper propter summum in secularibus magistratum, quem gereret, erga illum propensum habuisset animum. Legati igitur Galli in Galliam, Germani in Germaniam reuersi retulerunt dominis suis. Imperator animi dolore poenitentia δc ira cruciatu r eo magis,quo minus ultionem spera quoque magis sibi conscius est,iram Pontificis dc omnium hominum semeritum, quod ita destituerat regem Angliae, δc quantum in ipso fuerat, perdiderat. Neque audebat, sibi mali conscius, Gallo obiicere fidem non seruatam. Gallus vero in sinu ridebat, triumphabat, quod ita hostem suum sesellerat, virtutis esse asserens, hostein quocunque dolo circumuenire. Cum autem excommunicatio Ludovici, quam aduersus eum Pontifex Ioannes 22. promulgarat, iam rata magis haberetur , quam unquam antea, Imperator inops consilii ubique quaerebat consilium. Consulebat autem etiam monachos, qui apud Principes ob doctrinam & prob talem adhuc in precio erant. Consissentibus igitur quibusdam monachis ordinis diui FranciPI, conuocat Francosurdiam Principes, &illinc ex comitiis decretum sub sigillo suo edidit,&promulgauit contra processus Ioannis 2 a. Pontificis,quod ad verbum sic sonat: Ludovicus quartus,migratia Romanorum mperator semper δε-
gustin, niversu orsingulis regibus Chrsianorum, ac Patriarctis, Archi scopis, Episco.
882쪽
putresbyteris, quocunque hono spraefulgeant culmine, ct caeteris ecclesiarum praelatis, nee nonsectilaribus Principibus, Marchionibus, Ducibus, Comitibus, Baronibus, o tantas . Potestatibus, Rectoribus, Iudicibus. Prouincialibus, ciuitatum terrarum Romano imperio
obiectarum, se ipsarum cuilibet incolis se habitatoribus, ac omnibus sesingulis Chrsim
delibus tam ecclesiasticis qua ecularibus, gratiam μam ct omne bonum I idem catholicam, qua ancta mater ecclesia tenet, firmiter credenteri fideliter consentes, ct ipsius ecclesiae doctrinam inscris canonibus traditam Iequi volentes, quibusdam alligationibus, impugna tionibus se oppositionibus, qua contra nos se electionem ac promotionem de nobis factam ad enlinen diritatis imperialis, ct contra imperialem autoritatem se dignitatem opponuntur, ne plicium cordam sint insicere, dux in in his Ariptis respondendum. In primis contra nos ct imperialem autoritatem, dignitatem, potestatem, se ius imperii alligatur, quod potes in O autoritas imperialis es a Papa, ct electus in regem Roman. ex sola electione non est necatici potes verm Imperator, nec habet potestatem iurisdictionis, ct antequam inurigatur, eonsecretur se coronetur. Papa in temporalibus etiam habet pleniludinem potestatis, ad quia respondemus, hanc o positionem sacris canonibus, iuri ac rationi obviare ,scut expresse patet in c. cum ad verum, M. Si Imperator ρ σ. dip. ubi habetur, Dod nee IN
rat. Drapontificatus, nec Pontifex iura imperii sibi et uvare debet. Viam duit, qoia stae potesate, siunt disincia, ct quod neutra Aependet ab altera. Imperator enim non habet imperium a Papa, assi Deo sti dist. cap. υς--, et bitex. Guia exercitus facit .
Imperatorem. Et glossa ibi Hest eum verum Imperatorem , antequam a Papa confirma tur. Probatur idem in cap. suoniam I o. . quem textusponit in longum. Infert, quod Papa non habet utrumque gladium : alioqui si imperium haberetur a Papa, in tem
ratibus ad Papam posset Upe ari , quod prohibet Alexander Papa, dicens, Illa tem Olia habere seram finis tritionem de appeti. Si duo ου. cap. Causa hi, quis . F. ni le. ibi G a 3ν
facit est tex. in c. quo iure. g. distinct. e. Nouit de iudi. Ex quibus concludit, quia ρ restas imperialis es immediate a Deo, ct Imperator exsola electione antequam inungatis est coronetur, habet potesatem imperialem nec Papa habet in temporalibus dictam pol pars plenitudinem. Secundo obiici r nobis, quod Dan. a a. persios processus cassauit, ac mandauit electionem de nobis factam, o non ea adminis re non potuisse iura imperii , sed administratio ad sum Papam pertinebat is iure. suae omnia sint contra iura
imperii, ct contra iura se literiatos eorum, ad quos vacante imperio pertinet electio , ct contra iura ac libertates Principum Alaman Byώm imperii. eonfra consi9etud nes ab antiquo rasionabiliter introductas. Insuper processus si os, butas aut literas, quaesduitur per muniam diserise, in quibuη asserit , se totam Italiam ab imperio se regno Ala maniaeseparasse, insinuans, enod Papa est dominus uniuersalis, non silum in Oirat libus . etiam in temporalibus , ad quae omnia duximus respondenda. cuod dicti omnessita ο- eos is , assertiones se literae se circa praedicta stasiunt atque fuerunt nunes nuta, nuntis
reboris vel momenti, rationitus instasiritu. Prima ratio, quod Papa, quantumcunque legitimus, talem potesatem in temporalitu maxime seuper iura imperii non habeat, clare isterminant iura supra angata e unde quicyuid dictus Dan. aa. fecit in praedictis, tamquam a non μο iudbefactum , nu ius fuit resoris vel momenti. a. q. I . c. in primis, de Dd. ad F elerici, cumsima. Secunda ratio ex eo , quod dicti processus, imo verius excessus, comtra mi ct in praeiud cium enorme nosri ct Horum . qui nos elegerunt, O aliorum 'ine pum Alamaniae, ac totius imperii, ex notorie falsis causis, O nusio iuris ordinesimato, n
Lia ct aliis, queram intererat, assentibus, ct nuri modo legitime citatis emanarunt. Antiacirco inualdi, n ius roboris vel momenti , . q. p. per totum, ubi dicitur, quod omnia, quae contra absintes in omni negocio aut loco aguntur, irrita erunt, nec aliquam obtinent .
Irrmitatem. Non Aviat autem dicatur Limu Ioanner Minione existens, cum sera curia per titeras , quas dicitur ad forin ecclesiae publicasse, absinto citasse, quoniam talis citatio D AI negocio es nuda, ne dicenda legitima, rationibus infra scriptis. Prima , quia secundum iura, ad hoc, ut citatio dicatur legitima, necesse es, qαod citandus per aliter citetur, si inuenitur, aut publicetur ad domum, alias contra imm novus proceri,
883쪽
tu puribus. Secunda ratio, quia adhoc, ut citatio accersat ad veniendum, necesse est, ut asignetur citato terminus se locus ad comparendum securus , prout probatur c. ex parte ἀσσπH. δ. q. q. hortamur, ut lit. non coni. accedens. de iussi. S locum. Sed notarium est,
quod dictus Ioannes, tam nos quam nostri imperii fideis er amisos odio capitali se etiam stili exemitu persecutin est. Guitas vero Auiniensi ct ipse Papa ae dominus: itatis. nos se Romanum imperium habebis MD ex antiquod quare desiperet, qui diceret talem citationem aliquo modo fuisse ι eanonica, imo irrita fuit se nulla. Tertia ratio, quia nu Ius in propria causa debet esse iudex, velius IVI dicere, a 3. q. δ. inter querelas. c. Nequis in propria causa in rubro se nigro. Sed notarium es, quodHEIus Lan. contendebat se e iam in temporatibus, ct in nos ac in totum Imperium habere plenisisFnem potestatis. Esquia contra nos ac iura imperii Nurpare conabatur, Ur ut hostis persequi curatan knde ετ contra eum, tanquam aduersarium se hostem nostrum se imperii, pro risensione nos aer fidelium nostrorum, appestauimio ad futurum generale concilium, in loco tuto O sicino
celebrandum , igitur erc. Tertio obiicitur contra nos, quod dictus Dan. a a. tam in nos, quam in Omner sequaces se fideles n3stros, habenter se reuerentes nos pro Imperatore merso legitimo , or nobis tanquam Imperatori reuerentiam exhibentre, se in omnes admitte res nos addiuina ,staparticipantes nobissum, Unc fulminauit execrationis sintentias ct
interdictum in uniuersitatem. Et dicitur, quod sententia pastoris, sitie sit iusta siue iniu sa, feruanda est se tenenri. Ad quae refundemto, quia secundum sacros canones sinum ιiae o processu huiu-οῶ fuerunt, e fiunt nisi er se ius momenti, quia probatur ratio
nibus. Prima ratio, certum est, quod cum priuatus GHesiae insῖο mandato excessit for mam se potesatem a sacris canonibus sibi traditam , in contrarium facientes non incur runt sintentias Hrc. probatur per c. Cum ad quorundam , de excesρ D. Nam sacri cano- . , . ne1 o ecclesia prohibet ea se non concedit Papae ius imperii se potestatem in temporalibus. 338 Sed Dan. aa. ιω ct potestatem imperii sibi usurpare nitebastir, ergo, ere. Et hic es unus ex casibus, in quibus execrationissententia non es aliquatenus timenda nec o eruanda. S cunda ratio, certum es de iure, ubi error es expresus in sententia vel mandato, sintentia
est Vso iure nun , puta, praecipit subdito, ut non obediat sis severiori, vel praecipit aliquid
contra Deum, vel contra sacram siripturam pro quo I I. q. s. Si is, qui cum duobus. Et idem est, ubicunque sententia es ipso tare Ia,probatur in c. p. tuas desin. ex c. dep cur. in nostra pne entia cum si Sed manfestum est, quod dritas Dan. man uis, ut non obe dicitur nobo, cui omnex sitibuEZi imperio obedire se reuerentiam exhibere secundiam Luina G, humana iura debent. Et quod hoc fecit volenas sibi ius imperii in temporalibus se Frepare, quod es contra Deum se omnem iustitiam. ergo, erc. Tertia ratis, manifestam , quando sententia execrationis vel interdAZiferturpost a pestationem legitimam, quod tuis est nuta, nec timenda nec obseruanda, probatur de ossis. dele. cum abbas. HI . emper
tuas, o in o. Sed manifestum es, quia nos contra Hesum Lan. orprocessus suos contra Deum se iustitiam in nos fulminatos, appenuimus. in futurum generale concibum, O ad sanctam catholicam ecclesiam, quae a pegatio fuit ad ipsius Ioannis notitiam deducia , prout constat, legitime, o quod ipsi postea contra Miam a pestationem pro lauit co tra nos, μία nostros, ct nobis consilium,fauorem aut auxilium praestantes. ergo, ctc. Nec obstat, idicitur, quod Papa non hausileriorem, d c non possit ab ipse appellari, quoniam manifestam essecundum doctrinam cathes eam, quod Papa , ubi deside agitur, Iubes conciliis, 1 σ. .sicut in texr. ct inglo. as. q. a. sunt quidum. ἔρ. Hsi. Anastasius ψo. 3. Si Papa. Iim ubi de iure mino agitur, concibum esse a Papam, iuribus algex tis. Cum autem pro Mensione iuris imperii, quod a iure ditiino se fri catholica penise , appenuerimus,sequitur, quod appe alio nostra interpositasuis adsigeriorem, id es, a concilium generale contra ad Mersantcs nobis, o nos ac imperium se friam catholicam, i quam sancta Romana tenet ecclesia, impugnanim suam rem, de concilio se con nsu pi AEl torum omnium se Principum Atimanimis oppiA nosero Francosura congregatorum. denum ciamus se decernimus, processus huiusmodi nians esse, ct nullius roboru atit momenti. Ac
uniuersis se singulisse. o nostro degentibus imperio, cuisuctinque satus o Gnito is fuerant , irictepraecipimus et mandam , quatenus nulla singularupersona am comm mi
884쪽
dicta sententias execrationis aut interdicti praesi. mant obseruare. suicunque autem centra fecerint, eos omnibus Budas, quae tenent ab imperio, o omnibus gratiis, priuilegia k, libertatibus , ct emunitatibus privamus. In quorum omnium tesimonium praesentestiteras feriferimus, ct nostra imperialis maiestatis busta iusmus communiri. Dat. in orpido Francosura ,praefatis praelatis ac Principibus ibidem nobis assipentibus , die r. mensis Augusti, anno Domini r 33y. indictione σ. regni nostri anno a M. imperii vero r r. Hoc decretum, ut vocant, scriptum & editum ex concilio quorundam fratrum Minoiarum, est ingens turbatio in ecclesia secuta.Pontifex enim e contra bullis horre dis & multis fulminauit, quibus conscientiae miserrime tortae sunt. Quidam ecclesiasticorum adhaerere Pontifici conabantur, quos omnes praelatos & vulgum sacerdotum a praehendis & dignitatibus deturbauit Caesar. Monachi multi relinquebant monasteria, ne incurrerent excommunicationis sententiam. Quidam fomlasse arripiebant hinc occasionem vagandi. Statim post publicatum hunc, ut siedicam, processum expulit ex Francosurdia praedicatores, qui nolebant obseruare contra Papam Imperatoris mandata. Mox ex reliquis omnibus ecclesiis eiecie praedicatores, qui Papae adhaerere pergebant. Plurimi Pontificis studiosi, ob reuerentiam, quam habebant erga Romanam sedem , nolentes Imperatoris mandatum obseruare,Romam tum ex Germania prosecti sunt, ibique questi sunt depersecutionibus , quas ob religionis obseruantiam perferrent. Cum autem maior pars non esset pecuniata , expectabant enim frustra opem ab illo, propter quem exulabant, fame suadente & compellente in Germaniam reuersi , & gratiam rogantes a Caesare, recepti sunt, quod clericorum genus tum acerrime Imperatoris causam egit aduersus Papam. Ex illis Caesar prudenter concionatores fecit. Nam
aliquandiu nihil aliud ad populum praedicabant, quam de Imperatore & Pontifice , probabant omnes declamantes ad populum, imperium esse immediate a Deo; nec habere Papam quicquam iuris in imperium, quantum attinet ad carnalia. M recte Caesarem appellasse ad futurum generale concilium, ceu ad superiorem magistratum; concilium enim esse maius,quam vel Papa vel Imperator st. Exoriebantur multa bella ex hac lite Pontificis & Imperatoris. Quidam enim Principes . qui alioqui Imperatoris erant inimici, per suas ecclesias omnibus festis diebus pontificiam excommunicationem in Ludovicum euulgabant. Aduersus quos Caesarcopias vel ducebat ipse, vel mittebat. Tumultibus implebatur Germania & caedibus. In Italia Papa omnia occupabat, &expulsis Gibelinis, sic enim adhuc eos vocabant constituit praefectos aut suo nomine, aut donauit ciuitates, quibus fidebat,amicis, nec hoc sine magno motu I alii famam est. Stabilivit ergo Pontifex ita res suas in Italia, ut nihil amplius periculi esset a Caesare, ut putabatur. In urben etensi erat magnus Principum conuentus hoc tempore, aderat etiam Huldrichus dux Nirtenbergensis, vir bello & pace praestantissimus, qui cum domum velia Ιet reuerti, in itinere captus est non procul a Bonseid, a nobili quopiam de Uinstingen, & ductus in arcem, coactus est dare pro sua liberatione centies mille marcas argenti. Hoc tempore Pontifex ad expeditionem Hierosolymitanam collegit pecuniam per Galliam & Angliam, in Germaniam quoque eius rei gratia misit legatos : sed Ludovicus Imperator eos expulit, & quam in quibusdam locis coege-xant pecuniam, eripuit illis. Romana ecclesia sic turbata, Turcae magno cum apparatu & copiis hostiliter Christianos inuadunt, infinitamque eorum multituὸinem abducunt, & illis abutuntur inhumanissime, in nauigationibus& agrorum cultu, quique ex eis non valebant diutius vehementes obire functiones , vel per senectutem, vel per morbum, occidebant, aut abiecti viui fame peribant. Quidam
Boni Principes misericordia & aelo moti, libenter laborantibus succurrissent, sed maior pars ambitione, dominandi libidine, & mutuo odio perditi, nihil afficie- Damur propter aliorum amictiones, sed ceu perpetuo rimari curabant sua, nullo proximi respectu habito. Et duo ecclesiae capita, Imperator &Papa, quaereband Cmpus & locum, ut alter alterum posset supprimere. Post natiuitatem Christi
885쪽
anno I 3 i. Benedicto post septimum pontificatus sui annum mortuo , eligitur Clemens sextus, qui Iubileum annum celebrandum statuit quinquagesimo anno . cum Bonifacius isecreuerit de publicarit Obseruandum per Rom. ecclesiam annoa oo. ut antea dictum est. Clemens hic dum adhuc esset cardinalis, regis Franciae summus amicus; Ludovici vero inimicus fuit: quare statim post arreptum pontificatum, Ioannis ra. Pontificis execrationis sententiam in Ludovicum Imperatorem confirmat, dc denuo excommunicat omnes, qui fili adhaerent, dc non statim ab eo discedunt. Et mox conuertit se ad eliciendos ex Italia Gibellinos 3c proue hendos Guelphos, quoscunque intelligit vel uno verbo fauere Imperatori, proscribit, aut capit, quosdam occidit. Et Ludovicus animi di bilis abunde satis h hens , contemnit Papam cum bullis suis, quas assiduas e Roma mittebat, confert sa- Cerdotia, episcopatus omnesq; ecelesiasticas dignitates ex suo arbitrio dc quicquid antea autoritate pontificia in ecclesia dc collegiis, uniuersitatibusque fiebat , iam potestate imperiali confirmatur, abrogatur, mutatur de innovatur. Sed haα non absque scandalo dc conscientiarum carnificina fiunt in ecclesia, factusque est pro sus ecclesiae status miserrimus. Papa fulminibus terret mentes eorum , qui adha rent Ludovico; Ludovicus non esse verum Pontificem ubique praedicat. Sed cum tandem vidit Ludovicus, Pontificis amicitia Bi fauore esse sibi opus ad imperium administrandum dc retinendum, accidissentque res difficiliores, multo humilior redditus, mittit legatos ad Gallorum regem, petitque ab eo, ut iuxtapromissum T conciliet sibi Pontificis gratiam, de absolutionem impetret. Rex Franciae, quem admodum ante quoque, sic&nunc agit causam Imperatoris apud Pontificem, Mpro ludo habent sibi imperatorem. Respondet igitur Gallus legatis, si Ludovicus petat gratiam dc absolutionem, ut subditum de poenitentem decet, se aliquia impetraturum ab apostolico. Legati regis δt Pontificis inimicum iniquumquo
animum ignorantes respondent, in Pontificis 6c regis manum 3c voluntatem PO-nere, viliteras absolutionis di mandatum ad formam, quam Velint, faciant. Legatis enim erat potestas data faciendi quicquid placeret , dc in mandatis habebant, Vt, quocunque modo fieret, operam darent, quo absolutionem dc gratiam Papete cori- sequerentur. Quare procuratores curiae Pontificiat petiere sibi prescribi formam Placentem Papae. Pontifex δc rex conceperunt formam , penitus seruilem, turpem dc intolerabilem, inquam nemo paulo altioris animi consentiret, etiamsi esse carceri perpetuo mancipatus, aut ad supplicium ducendus. Mandatum sic enim vocant hoc genus literarum exigebat, ut praesentes Caesaris legati qui erant praepositi Augustensis, & Bambergensis eccle1iarum, dc archi cancellarius Imperatori nomine Henricus, auunculus Imperatoris Hunibertus nomine domini sui confiterentur omnes haereses dc errores, quibus criminabatur, dc resignarent imperium , non resumendum nisi gratia Papae, Ludovicum Sc liberos in manu Papae ponerent. Item multa de imperio ecclcsiae patrimonioue beati Petri adiudicabat mandatum
apostolicum illud, de alia de statu imperii intolerabilia scripta erant in ea. Haec in mandato contenta legati non solum sigillis confirmarunt, sed etiam nomine Imperatoris seruanda iurarunt. Ecclesiarum enim praepositi, quos dixi, suspiciebant Ceu numen Papam, eratque illis oraculi loco, quicquid dicebat Pontifex. Vbi cum articulis illis in Germaniam rediere legati, Ludovicus nulli magis iratus fuit quam sibi, qui aliquid boni a Gallo sperasset, sibi inimicissimo. Nec habuit causam vi Iam ad obiurgandos legatos, discedentibus enim commiserat , ut, quibuscunquCpossent conditionibus, conciliarent sibi Papam. Misit autem passim per Germa iniam ad Principes exemplaria literarum, quas e Roma attulerant, nullusque sero fuit Princeps Germaniae, qui non vehementer commotus fuerit rei indignitate, initiquissimisque Pontificis flagitationibus. Quorum sententiam dc animum ubi in-Lellexit Imperator, conuocat omnes Francosurdiam, Sc in hanc sere sententiam eos allocutus est: Abunde opinor, socii de amici vobis testatus sum, quam cupidus
sim pacis dc tranquillitatis ccclesiae, quid fecerim , quid passus sin. Et .mnium
886쪽
fere bellorum, quae hactenus gessimus, finem fuisse potissimum pacem dignitatemque ecclesiae dc imperii. Singulorum a nobis gestorum causas, fines destinatave recenserem, nisi scirem, vos, quae vestra est prudentia dc iapientia , omnia scire, &pro vestro candore nihil in aliam partem rapere, quam factum est. Audivistis. quid Romanus Papa petat, ex quibus facile potestis intelligere voluntatem eius eris ga nos & imperium. Quanquam autem omnia sint iniquissima, quae exigunt a nobis pontificii: tamen propter ecclesiae pacem, & vitanda scandala , paratus sum facere quicquid vestra prudentia suadet, nec enim committam, ut usquam videar publica commoda posthabuisse meis. Paratus sum deponere imperium in m
nus Pontificis, etsi satis abunde probatum est, iamdudum Papae iuris in imperium& imperatorem nihil esse. Sed si aliter videtur, ut resistamus Pontificis irae. Ω perseueremus in proposita appellatione, sumus parari quidlibet pati, quodvis su ire periculum propter imperii dignitatem. Et alia in hanc sententiam dixisse Dpud autores reperio. Praestatium Principum multi, Sc legati eorum, irati propter iniquas Papae postulationes, adhortati sunt Imperatorem, ne quid humilius, quod
non deceat Imperatorem, faciat. Praeter Vero reliquos, vir prudens & facundus multarumque rerum usu exercitatis limus Nicherus protonotarius archiepiscopi Treuerensis,in frequenti Principum consessu, post multas variasque sententias ex omnium consiliis de sententiis summam collegit, qliae omnibus placebat, quanquam alii plus, alii minus rogati dixerant. Concludendo igitur breuiter haec habuit verba: Serenissime domine Imperator, Principes electores,& alii imperii mdeles, recensentes articulos reformationis vestrae, quos Papa requirit, ac in his r sidet, concorditer articulos illos decreuerunt in perniciem δc destructionem imperii esse conceptos, & quod nec vos , nec ipsi virtute iuramenti imperio praestiti annuere valeatis. Intenduntque oratores suos ad Papam mittere, nec non ad col Iegium cardinalium cum petitione, quod desistant. Et si recusarint, i am delibera uerunt, quod in Rens super Rhenum conuenient, vobiscum deliberaturi, qualiter huiusmodi conatibus resistatur. Haec cum ita dixisset, rogauit, num haec esset omnium sententia. Concorditer respondere, ita esse , & omnes polliciti sunt, se propter ullum periculu aut timorem non mutaturos propositum aut sententiam, sed imperii praesentem statum defensuros , quemadmodum deberent. Aderat etiam legatorum unus in sacris Bibliis non vulgariter institutus , qui longa oratione conabatur eximere scrupulos , quos quidam boni viri in conscientia habebant, propter excommunicationem dc Romanae sedis autoritatem. Multa hic dixit de os-fieio ministrorum ecclesiae,& de potestate ecclesiastica,quam etiam atque etia commendauit Principibus reuerendam & tuendam. Nam nisi sit inquit, religio in suo loco & dignitate, Respub. nulla consistere potest, sed quae sit, & quomodo desendenda. pluribus docet Principes, qui illi credebant non solum propter argumen
ta, & scripturae testimonia, sed etiam propter vitae morumque eximiam probitatem. Quamobrem decretum est, ut legatio honesta ad Pontificem, nomine Prin- cipum di Imperatoris mitteretur. Milli sunt ergo ex secularibus de ecolesiasticis viri animi fortitudine, facundia, nobilitate praestantes: qui vhi peruenerunt ad Romanum Pontificem, exposuerunt illi decretum Principum Germanorum in comitiis Francosurdiensibus, quod nullo modo facere vellet Imperator, quae peteret apostolicus: esse enim contra iuramentum imperio factum a Ludovico. Haec Ponti sex cum cardinalibus suis audiens, iam non amplius bullis cum Germanis agendum, sed armis inclementer iudicauerunt. Quam ob rem quam primum regi Gallorum haec omnia significat Pontifex, & adhortatur, ut ecclesiae auxilium ferat, quo possit hanc belluam ex ecclesia eiicere, iam antea saepe Satanae traditam. Gallus communicat consilia, pollicetur opem. appara arma. Mittit & ad alios Principes passim per Romanam ecclesiam, praecipue quos alioqui sciebat Ludovico Imperatori infensos, inter quos erat & Ioannes rex Bocmiae, quibus cum de bello tractat contra Imperatorem, dc de alio substituendo in locum Ludovici. Hoc
887쪽
a 42 tempore in Germania bella fuerunt, nec sine multo sanguine. Sueuia vehementer amigebatur, quae res pontificias partes non parum iuuare videbatur. Comes Niroenbergensis diripuit de vastavit Mengen oppidulum. Eidem comiti Wirten-hergenti, cui erat nomen Eberardus, eodem tempore, cum propter alias causas,
tum propter oppidum Eliingen, fuit bellum cum ducibus Austriae. Qui utrinque
pertinacissimos gerebant animos, nee componi potuerunt, nisi longo post tempore. Imperator enim interposuit se quidem, sed non potuit libere suam sentei viam pronunciare, ne alteram partem a se alienaret, quod summe erat cauendImperatori, necessarii enim erant illi amici multi contra Papae conatus. Ne parum nocuit let Imperatoris rebus, si aut comes Wirtenbergensis , aut duces striae ab eo ad Papam defecissent..Pontifex aluit, quantum potuit, discordiam illam, dc cum rege Anglorum multa egit Pontifex, ut iuuaret exterminare illum Idovicum: sed rex Anglorum petita Pontifice, ut sua autoritate apostolicae s restituat sibi debitum regnum Galliae, tum pollicetur, se omnibus viribus Crum & Anglici regni auxilium laturum ecclesiae. Pontifice autem nihil contra rgem Galliae, summum suum amicum, agente, rex Angliae noluit quicquam cori'tra Ludovicum Imperatorem agere, ne aliquid Gallo hosti suo hinc accederet. Pontifex habebat multos iam conspirantes de paratos ad bellum secum contra Imperatorem Ludovicum, ecce incidunt repente, quae propositum δc consilium Pontificis perturbant totum. Rex Apuliae, qui pars pontificii belli non exigua erat futurus , strangulatus est in uno lecto dormiens cum coniuge Ioanna sceleris conscia: nam maritum Odiebat. Adeo a mala muliere cauendum est, siue nimium a deat siue odiat. Regi Galliae fecit Anglus&Flandria negocium, ut non vacarit illi , aliquid moliri contra Ludovicum. Ita cogitationes de conatus Pontificis contra Imperati impediti sunt. Hoc tempore pestis grassata est crudelissime per Italiam, Germaniam dc Galliam, tertiam partem hominum periisse putant. Erat i Ius annus austrinus, coelumque humidius, nullae tamen pluuiae grauiores, quastigerari potuerint aerem. Arborei fructus copia magna proveniebant, sed ireales non respondebant prorsus. Apulia post regis mortem est a fratre regis mise- .re vastata, δc regina linguax mulier detestandum malum vix fuga elapsa, meretricio questu egens, viri sordidissimum victum quaerere potuit. Pontifex Clemens , ubi bellum causis, quibus dixi, impeditum est, rursum redit ad excommunicationis fulmina contra Ludovicum Imperatorem: crudelibus de monstrificis ve his terrere conatur Germaniam, Se innovat omnes Joannis Papae processus contra Ludovicum. Mittit quoque apostolicos legatos ad Principes Hectores imperii. rogat eos per matrem sanctam Romanam ecclesiam, ut deserant schismaticum ii reticum Bauarum , dc propter salutem tot animarum, quae quotidie pereant alium Imperatorem eligant. Certum constituit illis diem, in ira quem esigere debeantalium, additque, si cessent δc non obtemperent, se cum sancta patrum svnodo prouisurum imperio per alium electum Imperatorem. Nam hune diutius senori. laturum. Crimina autem, quibus Papa accusabat Ludovicum, erant haec: Haeresin primo loco ponebat, haereticum enim asserebat Pontifex Ludovicum, quod quaedam de paupertate Christi Scapostolorum aliter credidit, quam ecclesia Romana in usu habuit. Quae Opinio iam ante per Ioannem 2 r. erat damnata de haeretica tu dicata. Item haereseos crimen esse Papa scripsit,quod asseruit Ludouieus, Imperatorem habere ius Papam creandi Sc rursum deponendi. Item, qui saepius citatus
tuit, ut veniret ad Pontificem Romanum, aut concilium, contumaciter contempsisset, proptereaque excommunicatus, in execratione permansisset. Et quod Ioannem de Landemo a Pontifice Romano condemnatum &iudicatum haeresiarcham. fouebat de in aula alebat. Et quod pro arbitrio suo episcopos constituebat, de alia sacerdotia conserebat,idc omnes clericos, quos cognouit Pontificis sententiam si qui, a dignitate 8c officio deturbabat. Matrimonia disiungebat, quod ius ad solum Papam pertinebat. Item inter consanguineos amnesque contrahere matri-
888쪽
monium permittebat, quod solius Papae erat concedere. Recte autem hoc loco notatus fertur a Papa Imperator. Nam filio suo Ludovico dederat uxorem comitissam Tyrolis, adhuc priore marito superstite, Ioanne filio regis Boemiae, quo libidinosa mulier contenta esse noluit. Et mulier illa filio Imperatoris, cui nupsit, e ratiuncta in consanguinitatis gradu prohibito. Praeterea contra diuinam institutionein alia quaedam in contrahendis & dirimendis matrimoniis fecerat. In buliala aduersus Ludovicum etiam pro causa execrationis recensetur, quod constitue rat antipapam contra legitime creatum apostolicum. Multae praeterea causae ad
diantur, periuria, fides violata, rapinae, &e. Eadem legatio Clementis per literas pontificias deposuit ab episcopatu archiepiscopum Moguntinum, Henricum de Viernberg, dc substituit Gerlacum, filium comitis de Naitata. Ex qua re magna &cruenta discordia inter hos Henricum & Gerlacum est orta, & feliciter successe frequentius Gerlaco: quare quidam desciuerunt a Ludovico ad pontificios, in ter quos fuerunt multi episcopi, dum se ad bellum parat Ludovicus, rex Franciae, multos in Germania pecunia corrupit. Multos redegit in gratiam cum Pontifice longa & odiosa discordia; terror conscientiarum quoque enicax fuit ad commouendos quosdam. Quibus rebus comes Gerlacus de Nassau fietus conuocat autoritate apostolici Romanitae mandati, Principes ad Rens causa eligendi alium Imperatorem. Conueniunt archiepiscopi Lucenburgensis, Treuerensis, Coloniensis,
Moguntinensis de multi alii ecclesiastici praelati. Veniunt quoque Rudolphus dux
Saxoniae, Ioannes rex Boemiae, &alii. Interim Ludovicus parturit bellum in Ba- uaria, sed fatis resistentibus. Illi vero, quos iam dixi in Rens, ex impulsu & auto- .ritate Papae, elegerunt alium Imperatorem, filium regis Boemiae Carolum, M rauiae bl arcitionem. Electus Carolus mox instituit Aquisgranum proficisci, ut coronam ex more acciperet, sed opposuit illi Ludovicus copias, quibus prohibitus , Aquisgranum non venit Carolus, sed in Boemia pater cogit numerosiores copias. & in Saxonia quoque contrahuntur, contra Ludovicum. Ad regem Galliae etiam frequentes mittuntur legati, ut auxilium serat contra Ludovicum. Hoc agit& Pontifex apud Gallum, & alios. Sed eodem tempore rex Angliae ducit copias imagnas in Galliam, omnia diripit, incendit, funditus eruit, soloque aequat. Gal-
Ius regem Boemorum & filium eius Carolum , electum Imperatorem, agentes tum forte Treueris, rogat, ut veniant auxilium laturi, polliceturque statim post repulsum Angliae regem, sitas vires contra Ludovicum Bauarum. Boemorum rex,& Carolus filius eius, Marchio Morauiae, cum omni sua manu ad regem Galliae recta tendunt. Rex Angliae quasdam Gallia urbes funditus sustulerat. Parisiam urbem obsederat aliquandiu: cum vero nulla eam cogendi spes esset, & comme tus laboraret penuria , soluit obsidionem. & mouit castra ad Ambigensium umbem, circa quam omnia vastauit, & Obsidens eam, audit aduenire cum exercitu Philippum regem Galliae, cum socio rege Bocmorum, & Imperatore electo Caro Io, Anglus educit ex munitionibus, quibus urbem circumvallaverat, copias , O currit obuiam Gallis, & nouo Imperatori, parentique eius Boemo, Anglus instructa acie suos hortatur ad virtutem, praemia victoribus proposita Ostendit. Idem
hostes faciunt. Concurritur, acerrime pugnatur, magna forcium virorum mul-
titudo cadit. Praeliuin a tertia diei hora durauit usque ad vesperam exortum,cum soli Galli eorumque socii fugiunt, ingenti multitudine caesa. Occubuerunt Ioan nes rex Boemiae, item rex Maiori carum, dux Lotharisagiae, Germanus frater regis Gallorum, vir nobilissimus&clarissimus Boemus de Rosenberg, comes Flandriae.
comes Naumensis, comes de Saline, comes de Arois, comes de Momtpelia gari, desideratique sunt plures alii viri Principes, comites & Barones. Rex ipse Gallorum & Carolus electus Imperator, fuga sunt saluati. Rex Angliae Eduardus victor pergit ad Obsidendas urbes & vastando agros passim per Galliam Pontifex
Rectius Comes de Salmis, secundum ALGRIuM AEGENTORATEN Acs. ιδ .
889쪽
frequentibus legationibus inter Gallum & Anglum conabatur pacem facere, quod cum frustra diu tentasset, magno pondere auri & argenti dato, impetrauit Philippus inducias ab Eduardo. Induciis inter reges factis, eodem statim anno Clemens pontifex confirmauit Carolum, electionemque eius pulcherrima bulla ain probauit, postea Bunnae coronatus est ab archiepiscopo Coloniensi: nam Aquenses & Colonienses fidem seruabant Ludovico, illum excludebant. Spiram Ludo.
uicus conuocauit Principes&ciuitates imperiales, ut exploraret Voluntatem e
rum erga se, spe omnia adhuc meliora inuenit, plerique per superiorem Germaniam detestabantur electionem Caroli, nihil morabantur Papae excommunicatione Nemo audebat in superioris Germaniae regionibus publicare papales procellius aduersus Ludovicum. Cruenta bella sunt orta inter Imperatores, estque Ludovicus prorsus a fortuna reductus in ultimo imperii tempore in eum statum condicio nemue, in qua fuit in primis imperii sui annis. Erat schisma in ecclesia & imperio non sine corporum & animarum plurima perditione, non solum in Germania, sed etiam in Italia: Romae vero quidam moliebantur noua, qui se libertatis alteriores vocabant. Erat illic vir animo & lingua praestantissimus, qui morum graui tate , probitate & facundia populum Romanum sibi totum devinxerat, habebatque apud omnes tantum autoritatis, ut facile crederent illi, neque dubitarent illi committere se & fortunas suas: hic ergo vir, cum Pontifex diu abfuisset, Ro- mae instituit senatum Romanum ad ciuitatis olim liberae multarumque gentium dominae morem pristinum. Omnia suadendo & clementia, nihil per vim cogendo , faciebat. Et finxit sibi titulum autoritatis plenum, minimeque inuidiae obnoxium, talem: Nicolaus seuerus & clemens, libertatis, pacis, iustitiaeque tribunus, ac sacrae Romanae Reipublicae liberator illustris. Nec solum Roma ob temperabat eius consiliis, sed ex Italia passim ad eum quotidie veniebant legati. foedus & amicitiam ab eo petentes, quibus ciuitatis Romanae ius ad maiorum coninsuetudinem dabat. Scribit hic Nicolaus ad Pontificem Clementem, qui Atinione erat, ut quam primum ad urbem redeat, & sacerdotio fungatur, ministret ecclesiae in iis, quae ad Deum pertinent, & nisi veniat, & in quiete in sacris ecclesiae ser uiat, Romanum senatum & populum alium creaturum antistitem, nam episcopi sui praesentiam necessariam ei se senatui Romano. Mittit etiam legatos ad Ludo uicum & Carolum Imperatores, cum literis, quibus eos & alios Principes Romam citat, quae his crant conscriptae verbis. Ad honorem se gloriam Fummi Dei Patris Q
Filii se Spiritus sancti, beatortim aristolorum Petri se Pauli, sancti Ioannis Baptista, ineu hacrati mo templo militarem accepimus gloriam, nec non ad reuerentiam est honorem
ηctae Romanae ecclesiae, se domini nostri summi Pontificis, satum posse is ae augmen eumsanctae Romanae urbis,scrae Italiae, ese retitu fidei Chrisianae. Nos candidi s Spiri- . tus sancti miles, Nicolaus seuerus se elemens liberator urbis, aerator Italiae, trisumti Aurgusti olent, ct desiderantes donum Spiritus sancti cr liberatores antiquos Romanos Principes, quantum nobis permittitur imitari. Notum facimus uniuersis, quod qui dem a nobis post assumptum tribunatus o cium, Romanus populus de consilio omnium sesin
gulorum iudicum, pientum se aduocatorum Drbis recognouit, si adhuc inm habere au toritatem testatemque atque iurisdictionem in toto orbe terrarum, quam habuit inprin- , et o ummo augmento urbs praefatae. Er omnia riuilegia acta in praeiudicium aut
ritatis se potestatis ct iurisdictionem huiusmodγ ad si reuocauit expresse. Nos itaque a toritatem, potestatem se iurisdictionem antiquam nobis concessam a popias Romano in pu . bliso pari eno, ct nuper a domino nostro summo Pontifice, ut patet per aristolaeas fugas
eius, ne videamur de dono ct Spiritus sancti gratia ct sacri Romani popuIF fautordiu ingrati , iure se forma,quibus melius possumus o debemus, decernim o , declaramus se
nunesamus, Romanam urbem caput orbis Gundamentum totius fidei Chrs anae, ac omnes Ursingulas Gottam Italia Gerus esse censimus. Et ex nunc omnes praefatos popul s ac ci Ta44 civitatum Italiae,facimus, declara s, Opronunciamus, ciuer esse Romanos, quos se Roma
na libertate volumus udere. Eadem autoritate serraria Dei est Spiritus sancti ac po puta
890쪽
puli Romani dicimus, profitemur, ac etiam declaramus Romanum imperium, iurisdictio nem ac etiam monarch/am totius sacri imperii ad imam almam urbem, ac eam populum, nee
non 'ad initiersam Italiam pertinere, ct easdem fore legitime riuolutas, multis rationibus o causis, qui lora se tempore declarari faciemus , dantes se praefigentex in his se tu omnibus ch et upraelatu, Imperatoribus, elictu, Hectoribus, re bus, ducibus, prancipa-bus, comitibus, marchionibus, populis, uniuersitatibus ct quabusicunque aliu inpenere se in specie, cuiuscunqdie prouinciae, flatus o condita onu expant, ct contradicere volentibus, sim in electione praefata ac ipsi imperio auraia monem potestatem autoritatem praeteniantibus quoquo modo , termanum hinc ad sesum tecostes proxime futurum, ita quo infra praedictum ter manum, an Vse a
mavrbe es sacrosocia Liaterana ecclesia, coram vobis ct alas o cratibus donum nostra Papae Romani populi debeant cum eorum aurabus comparere I aboquon a d Eta termino In an rea procedetur, prout de iurefuerit procedendum, o nihilominmadpraedicta omnυ md eis citari facimus i seres Principes, Ludovicum ducem Baumae ct Carolum regem Boemo aut si extint Imperatores ad imperium electos, ducem Saxon/a Marchoonem Branden-tagensem, archiepiscopos Moguntinensem, Treuerensim, se Coorensim qua in durus
termino se loco comparere debent coram nobΠ ct alus Romam populo ossciatibuspersonaliter Hioauin in eorum contumaciam procedem F, eorum absentia non sistante. Dat. . Haeliterae ubi peruenerunt in Germaniam ad Principes, contemptae sunt ab omnibus. Nec Romae diu manere potuit: Ponti sex enim Clemens partim minis, partim promulis effecit apud plebem Romanam, ut defecerint ab co plurima: breuique coactus est noctu ex urbe fugere, habuitque finem tota ea Romae factio, nam quos evexerat hic Iribunus, omnes Vltro cesserunt, quidam etiam