Joh. Alphonsi Turrettini ... Orationes academicae. Quibus multa, ad scientiarum incrementum, Christianae veritatis illustrationem, pietatis commendationem, pacémque Christianorum, pertinentia continentur

211쪽

2. 2 ORATIO VII. Quis vero singulos Literarum fructus, ad pietatem & sacra spectantes, oratione persequi possit Z illarum ope, viri pii animus , ad innumera Societatis ac Religionis officia , longe aptior efficitur; Puta, ad ignaros docendos, ad incredulos comvincendos , ad pravos Cocrcendos, ad bonos confirmandos, ad amictos solandos , ad dissidia componenda, denique ad viri tes omnes, mille modis ossicacissimis, commendandas ac pro

movendas.

Illarum ope, viri pii animus , ab innumeris Superstitionibus, vanisque terroribus, liber ciscitur. Quis enim nescit quantis ineptiis, tum circa rerum praesagia, circa Eclipses, circa Cometas, tum circa Spirituum φανῖα a, circa Magiam ac sortilegia, etiam piae mentes fascinentur Quae quidem n gae, 'ia in mala non raro ducunt. At his omnibus, verae doctrinae, in primis vcin recentioris Philosophiae auxilio, ii dierno die mentes liberantur. Rursus, quis nescit, ad aequitatem, mansuetudinem , m derationem , quantas vites habeat Doctrina Quippe, juxta dictum vetus, cxperimento plus satis firmatum, hominὸ imperito nihil est iniquius. Certe, nulli de rebus lavissimis acrius digladiantur, nulli partium studia magis sevent atque inccnisdunt , quam qui rerum minimὸ sunt gnari. At ό contrario, qud quis ulterius in rerum notitia profecit, quo quis accuratiores sibi conceptus efformavit, qub quis rationes ultrb ciis troque diligentius ponderavit, eo aequius etiam de rerum momentis judicat, sisque in omnibus mitiorem praebet. Quid multis Summus ex Doctrina viris piis ornatus acce- Autum, dit. Hinc Augustinus, de viris doctis, qui ante sua temporari, Chiis . Vixerant, docet eos, Mosis exemplo, AEgyptiorum divitias in Lib. II. Ecclesiam intulisse; Nonne aspicimus, inquit, quanto auro, σρορ' '' argento, re veste se reinatus exierit de Alauro Θprianus doc- ιον suavissimus, ct Marin beatissimus quanto Lactantius, quanto

Victorinus, Optarus, Hilarius, Mi de viυis taceam quanto, im

212쪽

AEgyptiorum. Denique, ut in privatos Doctores, sic S in totam Ecesesiam, ipsamque adeo Religionem , dici non potest quantum ex Doctrinae ornatibus decus accrescat. Sciliis i , inter eri nationes, quibus conabantur veteres Ethnici Christiano nomini invidiam creare, una ex praecipuis Crat,

quhd nonnisi apud Ignaros, de literarum rudes, doctrina illa

fidem obtineret. At, Cum tot clara nomina, tot rerum sicientia praestantes viri, inter Christianae Religionis Antistites num rati sint, quis non videt, illam ab ignorantiae , stultaeque credulitatis labe, satis superque absolutam esse ρ Unde Hierony. mus, Scriptorum Ecclesiae Catalogum in lucem missiuus, in Christiani nominis hostes hac ratione invehitur ; Discant ergo Hieron. Celsus, Porphyrius, Iulianus, rabidi in Chrisum eanes, distant eorum sectaro es, qui putant Ecelestam nullos Philosopsos re eu- scit i. auentes, nullos habuiDe Doctores, quanti di quales viri eam ν - fundaverint, extruxerint, ornaverint ; ct desinant fidem nostram ruficae tantum simplicitaris arguere. Pariter & nostro hoc aevo, desinant infausta illa capita, desinant jurati illi Sacrorum hoc res atque Irrisbres, desinant, inquam, Disciplinam nostram tanto supercilio despicere, quasi nonnisi imbecilles animos Sacrorum cura afficeret, cum, & ingenii dotibus, de doctrinae laude excellere, tot Religionis assecta ac defensores conspuaeiantur.

O saustam igitur, ADDITOR Es, o nullis non praeconiis, Couei nullo non plausu dignissimani, hanc Pietatis cum Eruditione, Mo hanc humanae divinaeque Scientiae, hanc Ecclesiae & Scholae, tot vinculis adstrictam , tot rationum momentis firmatam constitutamque Societatem l O stet illa. Igitur intor nos sancista in perpetuum atque illibatat Nec Pietas ab Eruditione, nec Eruditio a Pietate unquam divellatur: Sint illae semper dextris implexae; mutuumque sibi ornatum, mutuum sibi auxilium ferant. Primas teneat apud nos Pietas: Mox, quantum quidem licebit, comes ei accedat Doctrina. Sed vera

213쪽

xo Oramo VII. DE ERUDIT. ET PigTATIs NExv. sit ac sincera Pietas: Sed solida sit ac sipiens Doctrina. Ita eruditi simus, ut Omnis nostra Eruditio , studia omnia , ad Deum nos ducant. Ita pii simus erga Deum, ut omnis nostra Pietas sit prudens M oculata. Sit Schola nostra, de Eruditionis, & Pietatis magistra. Utramque instillent, utramque promoveant, quos penes est docendi provincia. Utrique incumbant, utramque sectentur, quotquot Scholae nostrae sunt alumni. Sic mentes nostrae perficientur. Sic ad munia S cietatis , in propria quisque statione, aptissimi evademus. Sic sincerissima voluptate, solidissimo gaudio fhiemur. Sic denuque, excussa a nobis hujus mortalitatis caligine, ad Ipsiim luia cis soni , ad intimam cum sipremo Numine societatem admittemur. DIXI.

214쪽

ORATIO VIII.

PROTESTANTIUM

DISSIDII S.

Disa es Statis Ac ADEMIAE GENEvgvsis Solennibus, Idiba

Iun. M. DCC. VII. cum Auctor sextum Ac ADEM iei RECTORAT Us annum ageret.

Adjectae sunt momentota quaedam de eodem argumento Epistolae. C e a Extrait

215쪽

Extrait des Restres de la Venerable Compagese des Pasteum & des Professeurs de

REGIAE

216쪽

FRIDERI CID. G. BORUSSIAE REGIS,

MARGRAvII BRANDENBURGENSIS, S. R. I. ARCHICAMERARII ET PRINCIPIS ELEGΤORIS, SUPREMI A RAUSIONUM PRIN CIPIS, MAGDEBURGI, CLIVIAE, IULIACI MONΤIUM, STETTINI, POMERANIAE, CASSUBIORUM, VANDALORUMQUE NEC NON IN SILESIA ET CROSNAE DU CIS, BURGGRAVII N O RIM B E RG E N SI S, PRINCIPIS HALBER STADII, MINDAE, CLMINI, ET MURSII, COMITIS ZOLLRIAE, RUPPINI, MARCAE, RAVENS BERGI, HinHENS TE INII, TECKLENBURGI, LINGAE, B RAE, ET LEERDAMI, MARCHIONIS VEHRIE ET ULI S SINGAE, DOMINI RAVENS TELN II, LAVENBURGI, BUTO VIAE, ARLAY AE, ET BREDAS, &c.

217쪽

SE RENIs SIMO POTENTISSIMOQUE PRINCIPIQUEMBRANDENBURGICI ET PALATINI SANGUINIs CUM NASSAVIO ARAUSIONENSI FELIX M I S Τ U R A AD MAGNA AD EXCELs AAD PRAECLARA OMNIA FINXIT

QUI UT MAIORUM TITULIS

ET AUGUSTISSIMAE DOMUS INSIGNIBUS REGIAM ADIUNXIT PURPURAM SIC ET REGIAM DIGNITATEM VERE REGIIS v IRTUTIBUS ORNAT

218쪽

DITIONUM AMPLITUDINEsUBDITORUM NUMERO REDITUUM OPULENTIA EXERCITUUM FORTITUDINE FOEDERATORUM AUXILII sAEDIFICIORUM POMPA AULAE SPLENDORE INTER MAXIMOs

PIETATE IN DEUM AMORE IN SUBDITos IN IUDICIIS AEQUITATE

IN CONsILIIS SAPIENTIA i IN PROMISSIS FIDE , LIBERALI T A T E MANSUETUDINE 'CLEMENTIA INTER

OPTIMOS PRINCIPES NUMERANDO

219쪽

PURIORIS FIDEI AssERTORI ET DEFEN&ORI STRENUos ACRORUM VINDICI ECCLESIARUM INSTAURATORI ACADEMIARUM ET SCHOLARUM FUNDΛΤΟRI

ERUDITO ET ERUDIΤORUM FAUTORIPIO ET PIETATIS PROMOTORI PROBO ET VIRTUTEM SECTANTIUM PATRONO INNUMERORUM OMNIS .EΤΑΤΙs SORTIS ORDINIS sEXUs RELIGIONIS CAUSSA PROFUGORUM ASYLoPRAESIDIO

NUTRITIO PARENT

220쪽

I NDI IUDICANDIS . PROTESTANTIUM CONTROVERs II sAE QUIS S I M oINFERENDIS QUI A SE DISSENTIUNT MODERATISSIMO E TINSTAURANDAE INTER DISSIDENTES CONCORDIAS STUDIOSISSIMO

MAGNI

SUCCESSORI DIGNISSIMO IMITATORI ASSIDUO

PRINCIPI IUVENTUTIS REGNI H AE R E D IV E N Τ U R AS AETATIS SPEI REGIARUM VIRTUTUM EXEMPLO AD SUMMA OMNIA VIAM MONSTRANTI