장음표시 사용
221쪽
ACCEPTIs SIMA INCULCANTURI M o ET QUIBUS
EPISTOLA PIETATEM AEQUITATEM CARITATEM MODERATIONEM INDEFESsUM CONCORDIAE STUDIUM U B I Q U E SPIRANs CONTINETUR. HUMILLIME OFFEREBAT
ADDICTISSIMUS DEVΟΤISSIM Us ET OBSEQUENTISSIMUS CLIENS AC SERVUS
222쪽
Proceres Ampli mi, Patria Patres, Comites Illustrissimi, Sarones Generosi mi, Viri plurimum Reverendi, Eul a Academia Pastores Professores, Auditores omnium ordinum Prassanti i , m.
223쪽
Tuque, delicia nostra, ad bona omnia surgens
Erpendenti apud me Ipsem, anxieque disquirenti, quid in Academicis lusce Comitiis vestra dignum
exspectatione proferri posset, quo tot illustrium, tu tot nobil um, tot eruditorum Hominum, non αne aliquo emolumento , aures tenerentur, taeis
disimque ex importuno sextum jam hinc dicentis sermone hauddubie nasciturum quodammodo abstergeretur, ' multa st tim sese ingerebant obtrudebantque argumenta, quae, sua, partim dignitate, partim utilitate, partim etiam opportunitate, dubium huc illuc atque ancipitem impellerent animum. Qubdsi enim in res praesentes de hodiernum Europae statum oculos conjicimus, quonam unquam temporis articulo, quanam post hominum memoriam aetate, major universi orbis convulsio, plures in Regnis ac Rebuspublicis pene omnibus conversiones, notabiliora denique parturientis undiquaque Saeculi miracula, observata sunt' ozbem cernimus, pluribus jam annis, serali collisium duello, exhausta Regna, populatos agros; Reges Regibus, non una in gente, raro cxemplo, contrapositos ; Exerucitus utriusque partis terra marique numerosissunos ; nec de minimis, ut olim sepe, non de quibusdam honoris insignibus, non de mercaturae commodis, non de Mari libero vel clauso, non de Provinciarum finibus producendis vel contrahendis, sed de ipsa rerum serrima, sed de amplissimis Regnis, ἡimicantes; denique, ut Europae nostrae, sic de μυi Oibis
non temnendam partem, incertam animi atque pendulam, cujus In Imperium sit concessura. Et, ad fortunatam quidem ibiam Insulam, imb Insiularum Principem miranniam, fi anumum advertimus, quid felicius, quid exoptatius, quid nostris dignius praeconiis, quid Regni pariter & Religionis securitati aptius, illa Anxii e cum Scoria in unam gentem coalitione, toties expetita, toties tentata, sed quae auspicatissimis de omni laude
224쪽
DE COMPONENDIs PROTESTANTIUM DISSIDII s. 2I laude cun ulatissimis ANNAE temporibus reservabatur. A Biutannis, si dcir de ad Belgas, Germanos, Sormatas, Italos, Hispanos . cogitatione transseramur, quanta dicendotum seges o curreret, si quacunque apud illos Omncs, hujus unius curric Io anni, rara, stupenda, inaudita, cmoria digna contigEre,
oratione , non dicam diducere , sed vel attingere liberet. Qu.d si veth ab Orbe in Ecelasim, a Politicis ad Sacra, transitum faciamus, duplex statim se se offeret, sibi Inviccm contraria, sed N attentione dignissima, purioris Ecclesiae facies: Pars saevis jactata undis; Pars dies agens halcyoneos rPars humi jacens, pulvere sordida, afficta, expers solatii, xxxψα.
ut aridorum illorum ossum Erechieli visorum , quam vivonistis cujusdam corporis, similior videatur; Pars laeti ma Ac florentissma, cui Reges nutritii, Principes sceminae nutrices λ- tigere, ut non tam militantis quam triumphantis Ecclesiae
quandam veluti speciem praeserat. Illa externa: Iam, si ad nos ipsos , & dulcissimae Patriae fata, oculorum aciem deflectimus,
quis non miretur GEN EVAE nostrae, tam diuturnam, tam constantem, inter tot casus, conservationem l Quis non si
peat, Arcam hanc exiguam, exundantibus undique Diluvii euctibus, salvam i Quem non moveat, caeteris Populis bello disterptis, pax nostra E caeteris trepidantibus, nostra securitast caeteris stib duro gementibus servitio, hujuste regiminis aequutas ac lenitast caeteris expilatis, & ad inopiam redactis, illa qua fruimur rerum omnium copiat Sed quem in primis nocr tam non tangar, quem non recreet, quem non ad gratias stinamo Numini agendas impellat, illa, post Civiles turbas, IIIucescens Concordiae aurorat Quae quidem bona si agnoc mus, eaque non convellcre, sed serta tecta tueri, serosque ad posteros transmittere laboremus, haud stio equidem an olla sit Gens, ab ortu Solis ad Hesterium cubile, quae de s licitate nobiseum contendere possit. Verum, AUDITOR Es, licet haec omnia ampIissima nobis suppeditent, & tempori quidem aptissima, iusserendi ars
menta, tamen aliud, non minus nobile, neque minus Oppo tunum a
225쪽
thinum, Imb Eu nostrae forsan persenae convenlantius, Ita nos movet, ita nos trahit, ut alio divertere mentem non licear. Vincit nimirum amor Ecclesiae , Tangit, Christi tunicae, in tot Iacinias disterptae & Comminutae, miseratio; Urit, ruentium in mutua vi stera, inde ab annis pene ducentis, Protestantium calamitas: Cui malo si medicam manum, per tenuitatem noctram, admovere non liccat, quod unum possumus hoc in negotio, animi sensa propalare, Caeteros ad hanc curam c citare , obices quinetiam desideratissmae pacis pro virili r movere , denique vota nuncupare, ut, quae pax terris exsulat, polo tandem demittatur, id, ut spero, nec temerarium, nec
inconsultum cuiquam videbitur. Quod quidcm opus Theol gi nostri, tum scriptis, tum sermonibus, urgere nunquam doctiterunt ἔ De quo, ante annos quinquaginta, hoc ipse in i co , hac ipsa cx side, & pari Solennium luce, piae memoriae Parens noster dixit, quo tempore Ioannes Duraeus, vir piissimus & laude dignissimus, negotium hoc .irenicum tanto per Europam studio promoveret; Cujus Pacis quanto teneatur universus noster Coetus desiderio, cum alias saepissime, tum datis nuper ad Serenissimum BOR Ussi AE REGEM literis, non obscure testatum s it ἱ Quae res denique, si unquam alias, hoc tempore, hoc rerum statu, ob rationes nemini obscuras, potissimum urgenda vitatur. O si vox nostra ad ultimos usque Septentrionis fines penetrareti O si pacis consiIIa, non dictis modo commendare, sed insculpere animis liceret, quam su vi, 6c ex imis praecordiis, voluptate perfundcremuri Sed non hominum istud o opus: Tuum est, o DEus P cis, hoc quicquid est consilii perficere. Tu solus inoliras opiniones animis evellere, Tu solus tumultuantes affectuum fluctus moderari, Tu solus, discordiarum υeηris ae procellis compositis, serenum reducere potes; suod usquedtim concesseris, Te votis ac suspiriis fatigare non
INiτio, hic non referam infausti hujus dissidii primordia,
incrementa, progressus: Quod, inde ab ipse ferme Re iamati is exordio natum, ad nostra usque tempora, non sine
226쪽
Dx Coxspourvo Is PROTEsTANTIUM DIssIDII s. et I maximo bonorum luctu, perduravit: Quod, ex minimis oria. tum scintillis, ex privata, Lutherum inter & Caroli stadium, dissensione, mox in publicum totius Germaniae, Imb Ae totius
Reformati orbis, incendium procellit: Quod In uno docti nae capite, de Eucharistia nempe, principio inclusium, Inde allas
atque alias Quaestiones traxit, omniumque ultimam vexatam illam , de Praedestinatione dc annexis, controvorsiam, quae, nulla tempore Reformationis, imo nulla longo post tempore, inclinante demum Saeculo illo In medium proferri, maxim6que deinceps animorum aestu agitari coepit; Quod non semel, odi timorum Principum, ac Theologorum piorum auris, aliquat nus componi visam, velut in Colloquio Marpulgens, in Concor dia Amraembraica, aliisque pacificis Congressibus, mox infauctis humanorum affectuum flabellis excitatum est, & Innumeris ultri, citrisque concertationibus agitatum. Tristem historiam, cujus animus meminisse horret, εc aeterno potius obruendam silentio, quam revocandam in mentes , dc oratione exo nandam lNeque vero hic edisseram, quot mala pepererIt, hodieque Atiis ex pariat triste hoc divortium; Quantum temporis in infaustis illis disputationibus consumptum , quod in studiis utilioribus melius Ionge collocatum esset; Quantum vitilitigandi de alte candi cacoethes; Quot jurgia, quot rixae, quot irae, animis echlestibus heu nimis indignae; Quot convitiorum plaustra, quivibus se mutuo discerpere irritabile Varum genus non erubuit; anta oblivio Christianismi; Quantus verae pictatis δc carit iis neglectus; Quantus obex beatae nostrae Reformationis progressibus, quae latius hauddubic palmas extendisset, si communibus studiis adversus communem hostem certassemus; Quot artes Adversariorum, neque ver , semper Irritae, ut intestinis nostris dissidiis in rem suam uterentur, nosque per nos ipsissperderent; inanius hinc honis dolor; quantum infirmis scam datum; quantus hostium triumphus; quanta Ecclesiis nostris pernicios. Ista omnia plus satis nota; Testantur acta; Res ip-
sa loquitur; Neque quisquam est, vel ita caecus qui haec non E e vIdeat,
227쪽
1 Iin o R. a τ 2 o VII Lvideat, vel ita Implus qui his non tangatur. res igitur silenisco pressis, PAcEM, PAcEM, vox nostra. s et, Pacem suadeat, . Pacem commendet I Ad quam quidem si reluctantes Fratrum animos minus flectamus, id saltem praemii seremus, ut penes
nos non stetisse compertum fiat. --- Optandum sane, AUDITORES, imo votis omnibus optamdum .ret, ut, quotquot Christo nomen dederunt, eorum una -- , esset mens, eadem de rebus omnibus sententia. Quando v
tb, ut sunt res mortalium, & hac humanarum mentium Caliis sivi pare, gine, id sperare non licet, proximum est, ut, inter illos, qui circa sumsiam consentiunt, in levioribus vero discrepant, illibata maneat concordia, vel, si semel abrupta sit, denuo reis dintegretur , Quo sine, totum Christi corpus misere dissolvi ataque lacerari,' totidemque propemodum Sectas, quot capita, in se necesse est.
-rtari Neque Vero ullum unquam exstitit, inde ab ipsis Ecclesiae
--οι-- primordiis, ad nostram usque aetatem, ita fortunatum Saeculum,
quo non varia ac multiplex fiterit, Inter viros piissimos, ΛΓ desin. Ecclesa optimε meritos, sententiarum distrepahsa. Ipso in terris agente Christo, caligabant adhuc in variis, atque inter se dissidebant, ο istorum mentes. Quinimo, post accepta etiam Spiritos Sancti charisimata, in diversa nonnunquam viri illi sancisti abiere. Fuere Pauli & Barnabae, lucre Petri & Pauli, tu is
re Antioetinorum, Corinthiorum, Galatarum, Romanorum, Phia
sinensium, Colossessium, de Caeremoniis Motacis, de delectu
ciborum, de abstinentia ab idolothytis, aliisque, in Sacro C dice memorata dissidia. Quod fi ad Parium aetatem descenis
das, vix unum & alterum reperies, in omnibus doctrinae caputibus . δρωκε de .... m. Par fuit sequentium temporum, par est nostrae aetatis ratior Neque profecto, in tanta hac ingeniorum
diversitate, quaestionum perplexitate, hominum imbecillitate, fimri unquam poterit, ut eadem de omnibus.Christiani omnes se fiant. Verum In id opera danda est, juxta Apostolorum effata, ut illam sensuum discrepantiam unitas Spiritus regat, ut dive sim opinante. pacis vinculum semper colliget,iut qui praestaraei intelliis
228쪽
Dx Coupo ullums PROTEsTANTIUM DIssIDII s. 2Is intestigentia debiliorum naevos ferant, ut omnes denique, in iis ad qxue pervenerint, eadem Incedant regula, donec igna iv 'ris atque errantibus veritas illuxerit. Quae quidem regulae dum itii me ii observatae sunt, felicissima fiat Ecclesia. At inde mala, inde Schisinata, inde odia, inde bella, inde Ecclesiae deformatus ac pene extinctus decor, qudd vel minimus dissensus Christianos Inter se commiserit, illaque a Christo & Apostolis tantopere
commendata caritas, mansuetudo, tolerantia, neglecta inplurumum jacuerit Sc ignorata. Fateor equidem, AUDITOREs, si qui lethales errores foveant, si qui Cultus Idololatricos & a Supremo Nomotheta prohibitos recor L. exerceant, si qui denique regiminis se a cum Christi legibus
pugnante utantur, nullam cum iis pacem Ecclesiasticam, nullam D. Sacrorum communionem, constare posse. Imo vero, si, vel in
levissimis, conscientiae vis inferatur, Ac ad ea profitenda quae non sentiamus adigamur, ne tum quidem ullum pacis foedus, ulla fidei contesseratio haberi poterit. At ejus Pacis quam nos suademus aliam longe rationem esse, & utrumque Protestam Eum coetum, sive Dominam illorum spectes, sive Cultum,sve Politiam, vitiis lethesibus esse immunem, quisquis, sedaeis affectibus, Ac partium studiis sepositis. rem expenderit, fa- ti OM.f. QP, ut quidem puto, Convincetur. Et de Cultu quidem, AuoiT-Εs, atque administrandae E e iis ratione, haud existimo Iitem ullam futuram, apud eos
qui meminerint, & Cultum utrorumque ab Idololatriae, utro--κ Irumque Regimen a tyrannidis suspicione liberum esse; &, si
qua sit rituum varietas, ut in cereis, in imaginibus, In exo' rum meismo, aliisque, levissimam, ac innoxiam, neque vero omnibus Gaz.. eandem; de hoc quicquid est ex eo esse genere quod statui pro Cori .
lubitu ac Immutari ab Ecclesiis valeat, salva Interim manente com cordia, quemadmodum in utrorumque Confessionibus diserte si, M. Botuitur . Ita ut, quominus alii aliorum coetibus interivit, Ac secum invicem Sacris operentur, haec nullatenus obstare dcbeant. Neque ari verb his immorantur, qui pacis consilia respuunt; In Doctrina P i. e. te.
tius capitalem dissensum urgent, qui proinde a nobis potitanum
expendendus venit. E C 2 Verum a cap. r.
229쪽
22O ORAT io VIII. Verum, MDi TORES ,.quid multis opus est, ut eandem n bis esse Fidem, eandcm summam religionis, in aperto Colloc tur, cum res ipsa satis per se pateat, cum. M privata Doctorum, de publica Ecclasiarum instrumcnta satis loquantur, ostendamque primaria omnia, de credendis Sc faciendis, Doctrinae Christianae capita, utrisque nostrum communia esse; Quemadmodum vel ex collatis utrorumque Confessionibus, SI Harmonia earundem a viris piis concinnata, abunde constare potest. Equidem, ADDir Rrs , prodigii loco illud semper habendum centui, eos qui tot colligantur vinculis, qui tot circa res tamque momentosas eadem sentiunt ac profitentur, ob levem quandam discrepantiam, ob unum vel alterum doctrinae caput, de rebus arduis atque involutis, non eodem prorsus modo expositum, ob unam vel ait ram Scripturae vocem, non eodem plane sensu intellectam, a
se invicem discedere, se pro fratribus habere nolle, &, Cum eadem ipsis sint Sacra, a Sacris una faciendis non miniis ab hQuere , quam si Serpentes avibus geminentur, tigribus agni. id igitur hoc nihil est, quod eundem verum Deum agunoscamus, & quem misit Jesum Christum quibus tamen In capitibus, ipso testo ac judice Cluim, Vita aeterna continetur. An hoc nihil est, quod, valere jussis humani corinti figmentis, s la Dei oracula pro fidei norma admittamus An hoc nihil est,
qudd, ejurato rerum Creatarum Cultu, unum Deum colamus , uni Deo vota nuncupemus, in uno Deo spem omnem ac fid
clam collocemus hoc nihil est, quod de fide, de justitia, de caritate, denique de virtutibus omnibus, quibus Coelo asserumur, quibus Dei similes ac Dco digni essingimur, eadem utrisque mons est, eadem utrosque constringunt jura An hoc nihil est, quod ejusdem Iavacro aquae Christo gignimur, ejusdem solennibus conis vivit Dominicae Passionis memoriam recolimus 3 An hoc nihil est, quod in eundem fidei ducem de consit maiorem oculos defigentes, & eadem Testium nube, Patriarchis, Prophetis, Apostolis, Martyribus, Sanctis, circumsessi, in eodem stadio decurrimus, & eandem palmam exspectamus haec omnia Pro
230쪽
pro nihilo erunt, & plus valebit ad nos disjungendos, de trium vocularum sensu, & impenetrabilibus Dei consiliis, levis dissem si , quam tot tantaque, de quibus consentimus, ad nos colligandos 'Ponite vobis ante oculos hominem, qui, de controversis inter nos capitibus, vel in ignorantia jaceat, vel judicium coliti juci, beat, vel etiam hallucinctur, sed qui caeterum omnes viri pii& probi partes impleat ; qui se miserum peccatorem coram Deo 'res δagnoscat, gemat, susipiret in conspectu Dei, & seria delictorum poenitentia ducatur; qui, nihil medicaminis apud se reperiens, M um ad Dei misericordiam toto pectore confugiat, Christo sese totum --.
tradat, eous gratiam anhcIct, in eo fiduciam omnem reponat i esse,
qui, divina adjutus gratia, nihiI intentatum rclinquat, quo se peccati sordibus purget; qui pictatis in Dcum, justitiae & carutatis in proximos, temporantiae, patientiae, modestiae, sua sorte contenti animi, nulla non ossicia exsequatur; qui, in hoc vitae instituto, novos quotidie progressus faciat; qui, nec ulla spe, nec ullo metu, nec voluptatum illecebris, nec misis instantis tyranni, ab hoc proposito dimoveatur, qui denique, ita faciens, ita bcllum peccatis indicens, ita sanctitatis operibus vacans, si premam attingat horam, suamque Deo, cujus ad nutum se se Composuit, animam commendet: Quis hunc, quis hunc homunem , AUDITOREs , ab ovium Christi albo eradat quis eum a
corpore Christi abstindat 3 quis eum Orco adjudicet i Si vero sit ovis Christi, ii sit ejus corporis membrum, si sit ejus gloriae parasceps futurus, quis ab ejus societate, quis ab ejus communi ne sese subtrahat ' Nae intemperantis cujusdam rigoris est ne quid amplius dicamus in eum pro fratre habere nolle, quem Deus idist pro filio habct, ab ejus se communione divellere, quocum Chri crus ipse communionem colit, eum a Sacris nostris rcmovere, qui
cum ipso Angelorum Beatorumque choro, imo & nobiscum ipsis, nisi nostra nos sipes fallat, nostraeque obstiterint dissensiones, aeterna in Coelis Sacra agitabit. Verum, ut in caussae arcem invadamus, M ad ea accedamus capita de quibus disceptatur, triplex tantum est, ΑυDITORES , iis M'.