Joh. Alphonsi Turrettini ... Orationes academicae. Quibus multa, ad scientiarum incrementum, Christianae veritatis illustrationem, pietatis commendationem, pacémque Christianorum, pertinentia continentur

61쪽

s, ORATIO II. INAUGURALI s

& sinum sumigans. non extinguit. Eavebat viris eruditis , viris qui dotibus pollcbant , ac, citra ullam livoris aeruginem, eorum se patronum praestabat. Decus Ecclesiae, decus Academiae, de cus totius Religionis, cordi summopere habebat, ac promoV ibat ut qui maximE. Et, sive ad Senatum M rebus gravibus dicendum esset, sive Principes aliique viri primae notae saluta di, sive epistolae ad exteras Ecclesias de momentosis negotiis scribendae, quae quidem munia a Cartu nostro et utplurimum demandabantur, illis magna cum dignitate ac successu defungobatur. Uno verbo, si quis Inquam alius, is certe ex illis erat

quos M. M ase areae nominat Paulus. Et his quidem multum

boni praestitit. Verum sint, liceat. dixisse, suit una ejus virutus , quae publico commodo non parum noceret; Modestiam intelligo. Cum enim eximias Lucubrationes, magno cum Literarum fructu, potuisset emittcre, tamen adeo modeste de se suisque sentiebat, ut nulliun fere ingenii sui monum tum reliquerit. Neque vero Iis tantum dotibus , quae ordinis nostri propriae sent, scd Se aliis quoque eminebat. Historiam, non modb Veterem, sed de duorum novissimorum Saeculorum, apprimEeallebat; multaque facta notatu dignissima, quibus privata colloquia ornarentur, ha bat in promptu. De rebus Politicis,

studiisque Principum, rite. judicabat: Quid novi in Orbe a

Cideret, veli menturum esset , dignissima uisu sapiente attenti ne speculabatur. Adhaec, sium ma comitate, summa in invistriadis, tum advenis, tum indigenis, diligentia, summa denique in colloquiis facilitate ac suavitate, gravitatem ita temperabat, ut ncmini mictam, acceptum sese omnibus praeberet. Caeterum, Α-iro s, ut in illud desinam, quod omnium

est Ionge praecipuum, non cx eorum erat numero, quorum

opera Immonem confundant, ut loquitur Hieronymus ; sed quae docebat, praestabat ipse; Illibata in Deum de res sacras pietate, sincerὶ in proximos, speciatim afflictos de egenos, caritate, solida denique in dictis factisque probitate ac virtute, eorum omnium se praebens exemplar, quorum in docendo proin commendabat.

Quae

62쪽

Dg Tngo hoc o VERIT. ET PAC. STUDIoso. y Quae quidem omnia, AUDITORES, tantam ei, non in patria modo, sed Se per totum Reformatum orbem, Iaudem ac famam pepererant, ut inter summos parsum nostrarum Theol gos numeraretur, utque ad illum exteri Theologi, tanquam ad oraculum, sepe recurrerent. Ncque selum communis λrtis de

ordinis Theologi , ejus amicitiam assdue colebant, sid Ad Prmsules Illustrissimi, florentissimae Anglorum Ecclesiae splendidicsima sydera, Viri doctrina, pietate, virtute, Munerum siuorum fastigio majores. & quorum hic nomina honoris ergo adscribemus, puta IOHANNEs TiLLOTsON , Ac THOMAs TENisON, AN chiepistopi Cantuarienses, HENRicUs COMPTON Epistopus Lonis dinentis, GuLiELMus Llovo Epistopus, olim Asaphensis, nunc Wigorniensis, & CiLBERTOs BDRNETus Episeopus Sarisburie sis, semmi, inquam, illi Viri, quanti Tronchinum nossium Siscerent, tum striptis ad eum literis, tum de eo habitis se mnibus, non raro testati fiant. Unde, clim ante triennium, in Illustrissimam illam ac Regiam SOCIETATEM, quae ad propagare dum Ευaneelium in Anglia instituta est, me secto, cooptaretur, Praesules illi Reverendissimi, aliique Viri Nobiles, debitas tanto Viro laudes tribuerunt. Verum alia multa praetereo, quae ad ejus laudem non minus spectarent, ut ad extrema ejus accodam ; monente stilicet Apostolo, ut τἀν δε - τὰ exitum conversarionis eorum qui Ecclesiam rexerunt, potissimum conta

deremus.

Per plures annos, valetudIne minus prolera usiis fuerat: Verum, illa post eonfirmata, per longam annorum seriem, integris animi corporisque viribus, omnes sui Muneris iuncti nes implevit. Certe ea hebdomada, quae lethalem morbum amrecessit, Ze tres publicas, more sitito, Paelectiones habuit, Ac Synctio praestat, Ac Disputationem ordinariam moderatus est, imo ita modoratus mihi credite qui intersui ut nunquam clarius , nunquam felicius, difficillima TheoIogiae c pini, puta de Hominis libertate, de Divina Praescientia, de Providentia, de vitae termino, ab eo enodata sint. Sic ille officio iungens, D minum tuum praestolabatur. O beaIum vero servum illum, quem

Hebr.

XXIV. M.

63쪽

34 ORATIO IL IN AUGURALI Dominus se agentem inveneriti venit ergo, venit Dominus, cui Tronchinus serviebat, animumque coelestia spirantem , seque morti assidue parantem, per eam, quam exoptabat, . --, Coelo intulit. Cum enim, per aliquot dies, stomachi ventrisque resolutione , non violenta tamen , laborasset, exhaustis paulatim viribus, tanquam lampas oleo defici cns, animo libero, ac sine dolore quo nomine Deo gratias habebat intcr suorum lacrymas, inter Collegarum amplexus, inter totius Urbis desideria, piam animam Deo reddidit, 8. Septembris hujus anni I7os. aetatis anno 76. Pastoratus F., Prosellionis Theologicae 4 . Longum quidem lcmpus, AUDITORES, si communem vitae humanae terminum expendamus; Longum, si Iabores a Tronchino nostro exantiatos; Longum, si Discipulos ab eo informatos; Longum,

si animas ad Christum adductas; Longum, si fidem ejus, si spem,

si expectationem; Sed breve tamen, si vota nostra; breve, si Ecclesiae commodum; breve, si Academiae utilitas; breve, si Christianae rei emolumentum attendatur. Habuit sanE ante moriatem , quicquid maxime exoptari poterat. Vitam, in hac mort litate, quantum scrE licuit, productam; senectam viridem; corupus vegctum; mentem bene gesti Muneris consciam; florentes Liberos, alterum quidem ad Reipublicae clavum sedentem; Gencrum, de quo Academia nostra sibi impense gratulatur; amorem omnium ac reverentiam; famam dignissimam viro b no , ac servo Dei; denique mortem dulcissimam, quae aeternae ac perfectistimae felicitatis fuit introitus. O te beatum igitur, HONCHINE, O ter quaterque beatum, cui omnia, quantum saltem licet, ex voto contigeret Sed miseros nos interim, quibus

tantum Sydus occiditi Sed deflendam Ecclesiae nostrae, sed deis flendam Academiae vi mi quarum jactura, vel ex illius, qui

in tanti viri locum succedit, tenuitate abunde perspicitur. Ita est profecto, ut dico, AUDiTOREs PRasTANTISSIMI; Quotiescunque In me ipsum descendo, & quid valeant humeri pensito, me tantae iacturae sarciendae, me tanto oneri ferendo, io

ge imparem sentio. Ucrum, ut ab Initio monui, quando ita Numini visum cst, ut haesi sedes ab Avo de Patre non sine laude

64쪽

DΕ ΤΗΕovos o VEM T. ET PAC. STUDIOSO. laude occupata, mihi quoque assignaretur, dybo operam, ut, quod in ingenii corporisque viribus deest, recto cutem fine compensetur; atque, ut duobus Verbis abselvam, omni ope semper conabor L. -- .is Testem Te appello, DrusOMNiPOTENs , qui me ad hoc Munus vocasti, testem Te hic judiceimque invoco, me vcritatem ac Pacem sincere diligere, de utramque pro virili in hac statione promoturum; Me, ad Veritatem investigandam, nihil unquam praetermissurum ; nullis laboribus, nullis vi liis, nullis conatibus parciturum; nullisque placitis, nullis assectibus, nulla privati commodi ratione, me ab hoc tramite abduci passurum: Simulque Ecclesiae concoria diam , non modo non Violaturum, sed Ac, quantum in me erit, magis magisque firmaturum. Ita me bene ames, o Drus, ita facias, ita adjicias, prout sacramenti hujus fidem, ad ultumum usque vitae halitum, implere conabor. Ut vero illud testor coram Deo, sic Sc apud Vos, Vi Ri Amphissi Mi, ejusdem promissi fide, lubentissime & ea qua possum sinceritate, me obstringo. Vos Vcritatis Divinar vindices, Vos publicae Pacis custodes, a Numine constituti estis: Uttamque igitur mihi cordi sore, utriquc mc invigilaturum , bona fide vobis spondeo. Et hoc quoque addo, Vi Ri P RiNcapEs ; Sciliacet clim nemo ex Civibus vcstris Vobis plus dcbcat quam ego

debeo, neminem etiam illorum beneficiis vestris magis tangi, nemincm vobis magis addictum ac mancipatum esse, neminem dcnique ferventiora, apud Deum Optimum Maximum, pro Vestra paritor ac Reipublicae Incolumitate, vota concipere.

Et vobis etiam , vi Ri RΕvERENDi, Patres 3e Fratres in Chricto plurimam observandi, de Vobis ctiam Collegam veritatis de

Concordiae amantissimum spondeo. De caricris , ccrtare nolim

Cuivis facile heibam porrigo v In Vcritatis & Pacis amore, m a nullo superati patiar. Equidem, Viri Spectatissimi, inter praescIpuas vitae meae fclicitates hanc numero, quod me, sive dum studiis vacarem, sive postquam in Coetum vestrum sum cooptatus, paterno semper aficctu prosequi dignati sitis, quodque hoc quicquid est Muneris, non lubentes solum, sed unanimes, in

65쪽

ML ν36 Ο Ατio II. INAuo. DE THEOL. VERIT. ET PAC. STUDIoso. in me collatum volueritis. Quod quidem in spem me adducit, Vos mea: Imbecillitati atque erratis veniam daturos, Vos me doctrina.vestra & consiliis adjuturos, Vos in obscuris lucem, in dubiis viam monstraturos. Vicistimque novum illud est, quod me vobis ligat, vinculum, mecque Vobis addictisIimum ac de vinctiissimum praestat. Faxit Deus, Ecescsiae nostrae & Αcadcmiae

Conditor ac Stator, ut ne unquam Coelcstis veritas humani imgenii figmentis inter nos contaminetur, sed ut puram ac illibatam ad posteros transimittamus; utque Concordia, quae, Coeli muneiare , in Coetu nostro nunc Observatur, in eo magis magisque viisseat ; donec in coelastem Ierusalem, pacis vionem, admittamur. Vos vero, IuvENEs ORNATISSIMI, qui Sacrarum Literarum

studiis, Ac Eloquiorum Divinorum praeconio vos consccratis, Vos curae nostrae pars jam fiuistis, scd magis eritis adhuc in positerum. Vicem vestram ex animo dolemus, quia primario vectio Doctore ac Praeceptore orbati sitis. Verum coelestis Magitarades ; Ille nunquam nos destituet. Hujus unius vocem audi mus , Dilectissimi Fratres; Ab ejus unius Ore pendcamus. Vae mihi, si quid vobis tradam, quod ab eo non acceperim: Quod si unquam secero, per Deum immortalem, fidcm mihi ne comis modetis. At, dum sacra Dei Eloquentia puis ac sincere vobis pandam, dum coelestem Veritatem pro virili illustrabo, dum inprimis Christiana ossicia, pietarcm, caritatem, modestiam , te perantiam , quae princeps in Thoologiae pars, inculcare vobis conabor, facite, amabo vos, ut ne operam lusisse videar. Quianimo, vestia sapientia, diligcntia, docilitate , nos laborantes acuite, urgete, recreate. Quod quiam ad vestrum comm dum , vestramque salutcm, redundabit.

Verum, quandoquidem ex nobis ipsis nihil bonae fingis poclumuri omnisque nostra --.. est a Deo, ad eum iterum nos Convertamus, cumque mixε rogmus, ut virtutem stram potentissimam in infirmitatibus nostris perficiat, utque id quicquid est quod in hoc Munere a nobis fiet vel dicctur, gratum ei sit ficacceptum, huic vero Ecclusiae Δρ Academiae faustum ac felix. Precatio

66쪽

Precatio habita post Orationem. D Te igitur, PATER CLEMEN-ΤISSIME, Prima meritas ac samma Caritas, Doctrinae omnis ac sapientia

fons inexhauste, ad me iterum δειπl

ces accedimus, opemque tuam, cum

in omni vita, tum in hoc opere praesertim, nobis prorsus necessariam, ea qua possumus vehementia a Te sagitamus. Sine Te nihil possumus ; sed in me Pin. IV. nos ενο υνο ουντι omnia possumus. O Deus, qui fuissi Fcisti. Deus meus as initio , qui me finxisti, qui me seri vi , qui ab innumeris me periculis, a morsis imnumeris me eripuisti, servum tuum in opere tuo imboraturum, quaeso, ne deseras. O Deus, miservi runt Patres mei, me in eadem flatione Tibi servit mrum ne derelinquas. Tenebras mentis. eheu quam

denses s Spiritus tui luce dis elle. Voluntatem a me, o Deus, a me heu nimis ave sam, ad obsequium tuum fine. Assectus in terram adhuc terrestria

pronos, versus coelestia dirige. Linguam bal tismum informa. Asentem tremetundam confirma. Compori fracto atque attrito robur inde. Sed qua duo in servis tuis poti mum requiruntur, ut meritati tua adhaereant, simulque Caritatis concordia sim

67쪽

studiosi, illa duo , pra cateris omnibus , rmas semitui medullis infige. Studia partium, errores inolistos, insenum novitatis amorem , immodicam antiquitatis reverentiam, aliaque Veritatis obstacula, ab animis nostris potenter remove. Fac ut attenti, δε-ciles, pii, ab ore tuo semper pendeamus, Veritatesque a te revelatas, generose amplectamur, studiose custodiamus, sincere aliis tradamus. Sed So, o Deus, qui es Caritas, noli ut, false Veritatis obtentu, in Caritatem unquam peccemus. Odia, jumgia, contentiones, invidia, Melotypia, fac ut ab animis nostris, fac ut ab hac Ecclesia Academia

.m. v. semper exsulent; Sed ut idem omnes sentientes , e demque animo assecti, unanimes atque uno ore, tibi colendo ac celebrando incumbamus.

o Deus, qui Ecclesiamis Academiam nostram benigne condidisti, eadem benignitate etiamnum tueris, pro utraque immortales Tibi gratias has mus agimui. Verum noli illas unquam deserere. Utramque in oculis habe. Utramque in sinu fove. Utramque ab hostium technis machinationibus serva. Ecclesia Pastores, Academia Professores, famoribus tuis cumula. Eorum laboribus senedictimnem a tande. Neque patiaris ut quis m ant quius habeant, suam ut Veritatem tuam illustrent, Pictat eminuditorum animis, tum doctrina, tum

68쪽

exemplo, infundant. Iuvenes tibi Sacros, hernaculo tuo servituros, benignis etiam oculis refipice. Donis eos Spiritus tui abunde locupleta. Sed eos in primis Tui timore ac amore imbue; Ita ut, non turpis lucri, non inanis gloria causita, sed unice ut gloriam tuam'salutem hominum promoveant, sacro huic operi sese consecrent. Cum vero Scholas atque Ecclesias μὴ Sacularium Potestatum umbone ac praesidio tuearis, Tibi pro

illis jupplicamus; sed potissimum inclytos Reipublica

hujus Proceres paterna tua cura commendamus.

Salmosis incolumes illos praesta. Instar pupilla, caros habe. Eorum consilia dirige, ad exitum fi licem perducito; Ut, sub pio illarum praesidio, V ritas Concordia his in oris semper oreant.

Deus Misericors, Ecclesia Tua, in tot terrarum locis vexata, clamores ac sustiria ad Te deferantur. Eis aures ne occludito. Miserere sonis secundum ys M. Miuam benignitatem, Hierosolymorum muros ML scaso Deus, Orbis sospitator, tot Populos a recta fae etiamnum aberrantes, Evangelii tui luce collustra. Ethnicos, ab Idolis mortuis , ad me Deum vivum revoca. Velum illud duplicatum, Judaorum cordibus incubans, remove. Et Christianos, variis Errorum ac Superstitionum vinculis adstri

69쪽

tos, pura tua meritatis notitia, in libertatem assere Erige passis Scholas, o L-. Erectas fove aenostera. Docentes ac Discentes juva, s in omnem

veritatem dirige. Veritas tua, o Deus, in iis quae ignoramus, doceat nos; In iis qua vera novimus,

custodiat nos; In quibus fallimur, corrigat nos; In quibus titubamus, confirmet nos ; A falsis noxiis eripiat nos. Sed, qui omnium sopus est ac finis,

Sanctifica nos per tuam Veritatem; Verbum tuum est Veritas: Ita ut quacunque cogitabimur, loquemur, praestabimus, grata tibi es accepta sint. Donec ex hac ignorantia, vitiorum, dissidiorum, ac Humnarum caligine, in aeternum illud oeerita tis, sanctitatis, Dcis, felicitatis, domicilium intrem mittamur. Haec me rogamus in nomine Domini nos

rei IESU CHRISTI.Mibi mero, Regi Seculorum, immortali, invisibili, Pli sapienti Deo, sit laus, honos, es gloria, in secula saeculorum. AMEN

ORATIO

70쪽

ORATIO TERTIA

in obitum OPTIMI, SAPIENTISSIMI, AC FORTISSIMI PRINCIPIS,

GULI ELMI III

MAGNAE BRITANNIAE

Dicta est Statis ACADEM 1 AE GEMEvgNsis Solemnibus, die M. Mali, Anno M. DCC. II. cum Auctor ACADEM in REcTORIs munus gereren