장음표시 사용
391쪽
copiam eollegerunt, eosq. subitis ante lucem, ut solet populus adi dos celebres conuenire, effuderunt, multosq. assictos morsu sugarunt. V. luit haec gens plurimi, m maleficiscarminibus.Vnde in Epo- Od. I7. do Horatius,ubi queritur, se suis tandem malis adduci, ut credar,co steaturq. , quod ante negarat, earmina Canidiae Sabellicae plurima valere ad animorum concitationem, Promotionem P, Ergo negatum vincor ut credam miser,
Sa a pectus increpare carmina, offutq. Marsa di lire naenia . Idem Epod. incit eandem Canidiam ei minantem adeδ nouIs, inse tis q. malaciis se eius mentem esse deturbaturam , ut nunquam reci piat se, etia si Marsos adhibeat. Auctor elegiae de medicamine faciei, Et mediae Marsis findantur cantibus angues. Lib. 1. Virgilius, - neq. eum iuu/rem vulnera cantus Aen. somniferi, est Marsis quaesitae in montibus herbae .
Ex hoc Ennii loco liquet etiam augurali disciplina fuisse praeditos. NON VI CANOS HARUSPICE So Vicani sunt, qui qu e
stus caussa vagantur per vicos: deridet q. huiusmodi circunforaneos; tanqtiam insimum hominum genus, omnibus ferὰ inuisum. Quam obrem M. Cato in praeceptis De re ruit. postquam iussit, parasitum nequis habeat, addit, o Murem, haruspicem , Adaeum ne quem coo
suluisse velit. Carpitq. huiusmodi hominum portenta Physicus qui diapud Pacuuium in Chryse, Nam issis, qui linguam auium intelligunt,
'Ausq. ex alieno iecoresapiunt, quim exsuo, Magis audiendum, quam auscultandum censto. Graeci haruspices vocant otiυνο--ους. - . NON DE CIRCO
ASTROLOGOS J Qui hominum corona sese venditant,&is
compitis, forisq; summa iactantia se ostentant. Circus autem prae ter alias significationes apud viriu'. linguae auctores pro homissi multitudine in orbem collecta accipitur. Uci eum locum propriὰ in telligit, qui Circus Romae dicebatur: quem locum huiusmodi homi num genus frequentasse ex hoc Iuvenalis loco etiam intelligi potest, Plebeium in circo positum, vel in aggere fatum. Iab. 3ν. Liuius, ad oties hoc patrum, auorumq. aetate negotium in magistratibndatum, visacra externa fieri vetarentὶ sacrificatos, vare'. foro,circo,vrse probiberente At siue a loco, siue a multitudine in orbem collecta biseiusmodi nugatores, qui inani clamore, verborum q. strepitu adstam lium aures obtundunt, indeq quaestum faciunt, circulatores appri
lani ur. NON IS IACOS CON I EC TOR ES J Aegyptiosio-telligit, ab Iside, quae ab Aegyptijs colebatur, quorum Dea, di regi na fui
392쪽
na fuit,ut apud Diodorum Lib. I. eosq. literas docuit, ut testatur Augustinus. AEgyptios autem tradit Laertius Diogenes,& Theodoritus in primo lib. της των ε 3Πκω πχηματων, sitisse Geometriae,& Astronomiae primos inuentores. NON INTERPRE-ΤEs so MNI V hos Graeci vocant. De interpretatione autem somnioru multi scripsere,& praecipue A rtemon Mil sius,PhoetasAntiochenus Nicostratu Epbesius, Panyasis Halicarnasseus Artemidorus. AUT QUIBUS EGESTAS IMpERAT IPaupertas impulit persaepe non tantum homines de faece ad turpem
quaestum, verum etia interdum ingenuos, ut ait Demosthenes, πο ουν πραγματατήυς-η πενιοι βιδ πιυ ποιει, . Q V I SIBI
s EMITAM NON SAPIV NT, J Videtur respexisse ad Thais
Ietis illud, qui cum Astrologiae peritissimus esset, sertur,domo egres sum ad stellas inspiciendas,in foveam, quae ante pedes erat,incidisse. Quamobrem petulanter anus quaedam domestica haec in eum prointulit,Cur ὀ Thales cum ea,quae in caelo extant,comprehendere tibi fersuadeas: ea quae si oeulos fuat, videre nequis e Ad quod etiam videt re spexisse antiquus Poeta apud Ciceronem lib. II. de Diuinat. Quod est ante pedes nemo oectat, caeli scrutatur plagas. Vnde Bion admodum ridiculum hominum gemis esse Astronomos dicebat, qui cum non viderent pisces iuxta se in litoribus natantes, il-Ios qui in caelo tant videre se asserant. V IB US DIVITIAsPOLLICENT V R, o sic etiam Attius Astyanacte,
credo auguribus, qui aures verbis iuuant Alienas, suas vi auro locupletent domos.
dam mercedis praemium. Drachma centesima pars minat.
Q. ENNII FRAGMENTA: . Ex HECTORIS LUSTRIS.
ΜELIVS est virtute ius: na saepe virtute mata Nanciscuntur ius tq; aequom se a malis sper
At ego omnipotens te exposco, ut hoc consilium Achivei ς auxilis fuat - puin
Quid hoc hic clamoris ξ quid tumulti est nomen ditu T.
393쪽
3s, EXPLICATIO IN Q. ENNI IEFRAG.
ini usurpat meumὰ quid in castris strepiti est Eui . . a
1άε oba Ticctor quidem haud cessat obsidionem obdueere:
Franguntur hastae, terra sudat sanguine. Ide Cua- Qui cupiant dare arma Achillei, ut ipset cunctenta
Idem De. Ecce caligo oborta est, omnem prospectum abstulit, νςpς' Derepente contulit se se in pedes. 'Idε Com. Seruos,&t nostrum imperium.&fide Myrmidonat miseres,v Vigiles commiserescite in . Idem spe t Inseram vastos specus --
Ide.V g Constitit, credo, Scamandenarbores vento vagant.. IIdε Seue- Seueriter fortuna serri cernunt de victoria.
Fest. Red- 'Quae mea cominus machaera, alq. hastat hosti l Quem
Diom lib. Nos quiescere aequom est, nouimus ambo Vlyssem. Idς ibi ς, Sublime iter quadrupedanteis, flammam halitates . Ducet quaprupedum iugo inuitum, Domabit infraenum, iunget v idh l Quoius tenacia instaenari nimis nequit i
INscriptio hunis Tragoediae in impressis Festi,&Nomi eodici ἄbys, quos quidem viderim;citatutiane: Aius in He u trutti apud
394쪽
Et apud Hyginum, ubi huius fabulae resertur argumentum , Hectori affera quo'. legitur. At semel apud Nonium in voce occupo,rn Hecto- Apud Diomedem , Ennius in L Itris: 3e iterum illi se saliquantulum deprauate. Latinum verὰ titulum puto fuisse, Hectora iustra. Lustrum enim, ut est apud M. Varronem, tempus quinqueta DdMaledictum est , a luendo, hoc est, solliendo, quod quinto quoq ant novectigalia,& vltro tributa per censorcs persoluebantur. Itaq, Lu'-stra apud Ennium idem erat,quod apud Graecos As ρα. Λυτρον autem pecunia est, quae pro redemptione loluitur. Inscriptio igitur ipsa seditis indicat , actum esse in ea Tragoedia, quo pacto Priamus supplcx Hectoris cadauer magno auri pondere ab Achille redemisset. Cuius iei historiam prolixe recenset Homerus Iliad. vltimo: referunt q. Dares Phrygius,& Dictys Cretensis, quanquana paullo sicu&ΩuWaul ε .d; iGraecorum fecerit Γ ορος λυτρα adhuc non comperi. Lucanum adO- .ia riliscontem idem tractasse argumentum, sic testatur Statius in Sylvis, . I Ac primum teneris adbue in annis des Hectora, Thessalosq. curru' , -' Et seuppis Priami potentis auro. . Sed bui in fabulae inscriptionem videtur quodammodo Innuisse vir- Lib. t. Qilius, cum in pictura Carthagini eos scinquit, Aema animum . auro corpus vendebat Achilles.
ELIvs EST v IRTUTE IVsib Hi versus valde illis antiqui cu
iusda Tr/gici respondent, ut pene ausim assirmare ex eis suos Ennium
Verum oratio illa apud nostrum videtur personae haud satis intellἱ gemis. Nam & qui iustum se,atq; aequum una in repraestat, in aliss f.ssse iniqu iis potest. Et qui aliquo in genere pra lare agit, nisius pia stesse ita caeteris: ut ea quidem ratio Re immer; to virtus aequo post- Ponatur. Spernere autem hic, Iinerare interpretatur Nonius. Aliqui acgunt, perni,&pro virtute,a irtute. AT EGO OMNI poTENGSum haec verba Agamemnonis fortaste, vel Achillis Ioui libantis, abso ., uxinc mu consilium bene verint,implorantis. ACHI V EI I VXILlI FUAT )Fi ut,& siet, pro . tu,&jit,dixerunt Vetereu Uin emcyclicis Catonis, Plauti,&aliorum antiquorum libris legitur.
No c H CL AMORIS PJ Achillis opinor verba
qui se quaeri,ac Iocari ex udiebat in tentorio. Nonius haec affert, ut ostendat,antiquos Scriptores dixisse tumulusipro tumultus:extra acro teleution secundi ve=s,quod se sum cominem rat,ubi trepitι,pro, frepitus , dicitum quondam asserit . Nos vero in usum ςoniunximu
395쪽
tat Censorinus ex in nominato antiquo poeta. aris meum nominans nomen excitet , quamuis tumultu inu cans incolarum fidem e
HECTOR RESUM MAJ Reeensebat He aliquis Hectoris res
gestas, dum sortiter obiret praeliar aut vero a vivo illo incipiebat f bula . Quod si fuit, praecessisse hos versus oportet. autem finima, interpreto om/ribus copiis, quibus per id tempus Troiana res conmstebat. CASTREIS in CASTRAJ Hanc horum versuum lΡctionem veram esse arbitror. In quibusdam codicibus perperam legi- tu r, Hectorei summase pro educit foras educit viseras, de pro, fere, femis. FRANGUNTUR HASTAE, JPugna hoe loco quaepiam Troianorum, duce Hectore,do Graecorum describebatur. T ERRAsv DAT SANGUINE. J Virgilius. Dardanium toties sudarit sanguine littus e VT IPSI CUNCTENTQ pro etincte itur. CONSTITIT CREDO SCA MANDER Addueit Nonius hunc versum, o
ostenderet, Veteres vagant usurpasse, pro, vagatur.Sed deceptus,opinnor, est, ut alias aliquando. Non enim congruere videtur, ut cum a boribus vento agitatis commemoretur requies fluminis. Itaq. aut lingerem cum Nicolao Fabro conssuit, aut, vacant, ut etiam rerum in nimatarum significetur attentioad auditionem, conspectumue rei alicuius admirabilis: ut alibi in re simili ijsdem verbis Pocta est usus, confiitDeamneis perenneis, arbores νento vacant.
Scamander Troiae fluuius est, quem Dii, ut scribit Homerus, iam thum appellant. Adducit hunc Homeri locum Plato in Cratylo,apud quem ait Socrates multis in locis Homerum distinxisse, quae nomina homines, quaeq. Dii proferant. Qua de re nos alibi copiose disser mus. SE V ERIT ER FORTU NAJIn antiquo legitur,stuenter freo cernunt devictoria. AT HASTA HOSTIVIT E M N V. JE manu pro, eminus videtur dictum: ut denotet cominus m chaera pugnatu esse,&eminus hasta. NOS AVIES CERCvu, sati Diomedis eodices habent, Ita Ennius et in Lustris nos quiesceresec caei. cum sit 1 gendum, Ita Ennius in Linris, 'os ινιiescere. Ira l gitur in aliquibus olim excusisS VBLIME ITE RJHoc etiam I co deprauata sunt Diomedis exemplaria, in quibus, ut diximus, lingitur, iter, cum legendum G, m- ublimiter:&c. Huius autem simileest Euripidis illud, in
solis verδ equos sic describit Nais,
396쪽
cauor in pectore babent, quos ore, O nisi Nessant, Iis promitu regere ess Magnum quidem est equorum animositatis indicium, cum eatissum anhelitum ignis instar emittunt. Hinc Lucretius zmaximam Di Lib. s. medis equorum ferociam describeret, ait, Et Diomedis equi θirantes naribus ignem. Cuius acroteleution Virgilius ita mutuatus est, o Menti Aeneae currum , geminosq. iugales Semine ab aetheriospirantes naribu itnem. I dem , collectumq. premens voluit sub naribus ignem. Nemesianus in Cynegeticwa libello equos illos maximὰ probat, qui Fumant tamentes calida de re apores. Hi ne prouerbi j loco dicitur, cum aliquem ira essem escentem ostendere volumus , πυρὰ αποπνἐειν. Solis equos quatuor esse Poetae sin-xerunt, quibus ab aurora, igne, splendore , ardore nomina indiderunt . Sunt autem Eour , Purois, Aethon, Phlegon . HALITANT ESJΑἡhelantes, quali cursu fatigati. Quidam Nonii eme .
dator ita hos versus distinxit, quam vero bene, astarmare non ausim. Certum enim est, hunc Nonii locum misere essc deprauatum. Alis codices habeati, Ducet quadrupeduiugo inuitum doma infraena, o iugo valida, quom tenacia in enari nimis. Alii, Ducet quadrupedum iugo ιμ-mta,indoma infrunis, & pro, nimis , mims. Alii, Invitam, indomitam, o iugo validam:euius tenacia infraenari nequit. In Aldino, Inuitam d ma in Iraena, iuge valida, quom tenacia infraenarinimas.In aliis habetur, pro, nimis, minus potes. Lipsius vaticani codicis auxilio emedat, Duce quadrupesem iugo inuitu doma insenum, iugo vati :equorum tenacia infrenari nimis nequit. Codex Fuluit Vrsini nabet, Ducet .drupedem iugo invitam, indomitam stenor valida quoius tenacia infrenari nimis. Sed cum haec Delio natatore indigeant, arbitror tamen esse se Cassandrae vaticinium, quo praedicebat, Hectorem ab Achille esse interimendum , raptandum q. circum Pergama bigis miserabiliter .
- Q. ENNII FRAGMENTA' EX ALEx ANDRO.
abita, V Hominem adpellat: t quid Iasciuis stolide non ' .i a...
397쪽
Q i id ita cum tuo lacerato corpore miser Θ Aut qui te sic respectantibus tractauere t nobis Va .l ms Iamduduni ab ludeis animus,atq. aureis auent Auide exspectanteis nuntium i i
Ma Llib' Nam maximo saltu superauit ε-c P Grauidus armateis equus, . ei Qui suo partu ardua perdat Pergama:
Idelib 6. Multei alii aduentant, paupertas quorum obscurat
Varr.lib ε . apropter Parim pastores,nunc Alexandru vocat.
i EXPLICATIO.INbae fabula quantum ex his reliquiis licet intelligere de Troia
no agebatur excissio et cuius quidem origo Alexander fuit. Quae res vulaata nimis facit, ut argumentum praetermittamus. VOLANS DE C A E L in dubium non est, de aliquo Deo Poetam loqui, qMῆ eaelo delapsus Paridem admonebat, quanto dedecore, rapta aliena coniuge, turpi libidini indulgeret: quemadmodum inducit Virgilius Mercurium ab Ioue missum, Aeneam nonae coniugis amoredete tum, rerum q. magnaram oblitum obiurgantem. CV M COR NA, ET TAENIIS Antiquitus quidem, ut ait Plinius, nulla corona, nisi Deo dabatur. Ob id Homerus caelo tantum eas,di praelio uniuerso tribuit. Viritim vero ne in certamine quidem vili. Sed demum ut in senerosis virtus cresceret,& ignauis torpor excuteretur, diuina excogitanerunt Veteris cesonarum genera,prout cuiusq. virtus non ab . quad*ςo ente' ia exig reyidebatur . enim erat ex apio, aliae PAhineae aliae quernae,' sitis iligneae,aliae oleagineae, aliae nacyrteae, liae laureae. De quibus libru sςripsis Claudius Satumnius, in fio eou m ori ines, Austas, species , di solennitates late co-Hexusest. Et quonia miti in est aliqua valetudinis portio, priuatim de coronis, quae capiti nocerent, Mnestheus, & Callimachus medici volumina ediderunt. De coronis,' quae in conuiuiis exhib intur, ut eatum fragetantia se idoc inllamini, ludoriaque odores, doriatio 2 4 1 ex am
398쪽
dicera puta ructuum occuparent, ves ut somnum conciliarem, vel ut crapulam vitarent, alibi commoduis dicemus . Geniam ait Verrius, esse ornamentu lanesi ea pilisa onorati Seruius mota Virgil j verba declarans, Pumciis ibant lacti tempora taenis, Lait , vittis roseis: de significat lemniscatas eoronas, quae sunt ex non
dibus, & discoloribus fasciis,& sicut Varro dicit, magnilonoris sunt. NON IN I E LLI GIT JNam qui amoris laqueis irretiti sunt,tais qua surdae aspides rectas respuut admonitu nes OL VA, TROIA EJ Pi arua Α - δῖφέγγος. Macrobius: haec verba cum illis Maronis confert, O lux Dardaniae spes ὀ mi a Teucrom ,
Quae tantae tenuine morae . . iEt paullis post , - quae causasereno si Foedauit vultust aut cur haec vulnera cerno e
et aevario hoc modo locum affert, bauribus videntur dicta versa, ase dio,Vausculio, audio ab aueo, qu)dauHbus auemus disceresemper. isod etymon videtur Ennius ostendere veste in Alexandro, cum ait , Iamdudum
ain ludis dee. Aul DE EXSPECTANT EIS NUNTIUM. J
Cicero avide exspectare literas,no semel. NAM MAXIMO SALV S V P ERA V IT JSunt fortasse Hectoris ad fratrem verba, noirespondetis tamen ad ea, quaeille quaesiuerat,sed nuntiantis, actum iam esse de eiustate quandoquidem introductiis equus plenus esset -armatis hostibus. Sic apud Maronem ad Aeniam Hector, Heufuge nate Dea, res bis, ait, eripesammis: . . Hossis habet muros, ruit alto 4 culmine Troissa. . . Sed Ennianae orationi similis est illa, Arduus armatos mediIs in munibus astans litu nFundit equus - Eaq. simillima, - T eumfaresit equussaltusuper ardua vessit - ' Rqil VO. Pergama, o armatum peditem P auis attulit aluo. . Notandum vero est in dictione saltu apud Ennium, et Virgilium t co supra memorato inesse allusionem, cum id quod equo conuenit, ligneae machinae tribuerunt. GRAVIDUS ARMAT LIsae QV V SJ taphora ab animali adnon animal. - - scandit fatalis machina muros.
Permansit in Elegantissima translatione Maro, nam superius quidem dixerat, --Σνteruqq. ammato milite complent. Tadem transsatione dixit in expugnatione Ilij Tryphiodorus, εγκέλων
399쪽
Lucretius, clam durator Troianis Pergama partu i ii initIUammasere monoctvi no Graiugenaram.
M vLT EI ALH ADUENTANT, JUirgilius,
Multi praeterea, quos fama obscura recondit. Et, - multam in medio sine nomine plebem. ouidius, Nomina, longa moras, media plebe virorum i .,
Et Silius, caetera in obstino famae, Osine nomne vulgi. a Fortasseeomemoratis Heroibus, qui e laeta equi aluo desilierant, discebat Poeta,alios oraeterea aduentasse, quoru nomina paupertas o scurabat: quae quidem atrae instar nebulae virtutis lume obtenebrat. Ante Ennium Euripides expressit in paupertate obscuritatem, E,το intiθα δ' .ciν, ἔτ' ἀδοξία. Eiusdem est sententiae illud
PURUM P U T V Μ. JAlphenus Iuriscons. Lib. XXXIV. Dis
storum loquens de foedere Romanorum cum Carthaginiensibus,ri' quit, Quod inter populum Romanum,cr Carthaginis es actum, o scriptum inuenitur, ut Carthaginienses quotquot amnis populo I 'mano darent certum pondus argenti puri puti et quaesitumq. est, quid esset argentum p rum putum, respondi ego , esse putum, vales purum. Α sserit t. Agellius non solum scriptum esse purum putum in Carthaginienti foedere:leucum in multis aliis Veterum libris, tum etiam in Q. Ennii Trago di quae inseribitur Alexander.Eum locum existimo in Festi fra motis adduci in verbo Putum rubi ita Auctor mancus, mutilatusq. h betur . . . in Alexandro amissio purus p . . . nis in . lexandro, dimidio puruae putus e & in ea re consulendus eu V rtiridi Nonius. Plautiis Pleudulo,
Tuihus putus hie lycophanta est QUA PROPTER PARIM J Reiecimus hune versum inextro.
mum, cum potitis inter primos esset collocandus: quoniam non satis nobis constat esse ex hae fabula . Varro quidem, postquam Enniureprehendit, dum Euripidem imitari voluit,in Andromaches,& Al xandri elymis, ait, Aut Alexandrum ab eo appellatum in Graecia, qui Paris fiuissetea quo Herculem quop cognominatum Α' ξἱκανων,ab edestnsor est hominum. Ita apud Pindarum in Pythiis quidam ex Tel Dsicratis Cyrenaei progenitoribus appellatur. Hyginus ait in sabulis, Postquam Hecuba peperit Alexandrum , datur intersiciendus, qκem satellites msericordia exposuerunt: eum panores pro suosilio repretum expositum educarunt , eumq. Parim nominauerunt. Fuit autem Puris appellatus, ut Etymologici Auctori videtur,παρα το παρ ν, τονιον quasi dicat, quia mortem vitarit, yel παρα is πψαν, per ici eti quod
400쪽
quod Ili pera pastorali sit mitritus.Cur aute interficiendus datus fuerat puer, ex Poeta peruetusto liquet, cuius verba apud Cicerone ita habentur, Quia mirer Drauidaparerest ardentemficem, Divinata sa est insomnias Hecuba: quo facto pater IUx ine Priamus, somnio mentis metu Perculsus, turrissumpteissuspirantibus . Exsacrimabat bosti's balantibus.. . Tum coniectorem postulat pacem petens, QVise edoceret obsiecrans Apollinem, inqu)sest vertant tantae fortes somniam. at i fr Dei ex oraclo voce diuina edidit Apollo, puerum, primus Priamoqmforet Post illa natus tempora,bunc si ιοlleret', Eum esse exitium Troiae, pestem Pergamo. Sed si liberum licet iudicium in medium afferre, arbitror librariora Moscitantia c Alexandri enim notius erat nomeno Alexander,pro, Alexandra , malὰ scriptum esse. Dedit Euripides unoq. modo fabulam. Alexander, & Alexandra inscriptam, ut ex Clemente Al andrino, & suomiti Mobam liquet. Eius autem, quae sit perest Lycophronis, Alexandra, . siue ssandra nomen est. At sitis constat Priami filiam,quae vaticis / Mnandi peritiam tenuit,Cassandram, Alexandram appellatam esserquam Apollo praedicendi artem edocuit. Sed quoniam ei pactam mercedem Caisandra ninuit promiserat enim postquam consecu ta esset vaticinandi scientiam, se Deo sui copiam facturam factum est, ut quamuis ea vera praediceret, pro delira, insanaq. haberetur .
- Dei iussu non unquam cressita Teucris. Λea. Graecus PoetaapudPlutarchum παρα γέλμασι Cassandra loquentem inducit,
Eam nisi fallor Ennius induxit,sicut Bacchylides,& Lycophron,'
ticinante Troianae urbis excidium. Ac verba illae, Votinx de caelo, de
' non tanquagesta res sit,sed tanquagerenda, a Cassandra relata ore nota Sicut Ec illa, Olua Troiae germane Hector, ab eadem fortὰ prolata sunt, Oseram fratris egem iugis raptati praeuidente.Deindeii' lis verbis, 2 am maximosaria, bc caei. excidii initiu prosequitur. μterum in tanta, qua modo versamur, obscuritate, satis quidem sore arbitramur, si non facem, at talem iaculam praetulisse . Sed eam ob
rem Ennii est si quae subscribamicaruum,di hac fabula puto a