Io. Nie. Madvigii ... Adversaria critica ad scriptores graecos et latinos ..

51쪽

Lib. VI. Cap. II.

Ecce autem Boreas angusta ab sede Pelori missus adest. Vivo praeterveh0r ostia saxo Pantagiae Megarosque sinus Thapsumque iacentem.

De loco longis et perplexis disputationibus vexato nec tamen expedito quantum fieri potest brevissime dicam. exlmsita primum rei. de qua agitur, ratione, quam et alii si Ladevicus tenuerunt; est enim certa minimeque obscura. AEneas ab Heleno m0nitus 4l0 sqq. , he per fretum Siculum Latium peteret, sed Siciliam circumnavigaret, Italite meridiana ora lecta, cum Siciliae sic appropinquasset, ut iam dexti a per fretum ChaΠbdim audiret, ad laevam meridiemque flexo cursu v. 56l sqq.) fretoque post terga relicto. 0ris Cycl0pum allapsus portumque sub AElna ingressus erat. lam, CyclopibuS conspectis, δε neae foeti ferrore caeci unum tantum student. sugere, quocunque ventus ferat v. ΠΝ s83). Ventus autem a meridie ad septentrionem versus flabat, hoc est, in ipsum fretum versus: et tamense tradentes retro . unde Venerant, navigaturi errant scertum

est dare lintea retro) et in perniciem miliari, cum subito Boreas a Peloro flans ad meridiem versus eos egit et interitui eripuit s Ecce auton v. 687 sqq. . Ac trepidatio et caecum fugiendi studium. pravum cursus consilium, tempestivuABoreae interirentus salusque inde orta perspicue verbis indicantur. Illud etiam, si tuis certa indicia et vestigia animadvertere et tenere novit, certissimum, v. 684- IR , icontra- curatio) n0n solum adm0niti0nem Heleni indicari. ne inter Scyllam Charybdimque cursus teneant, sed simul verbis app0siti0ne adiunctis prope certae, si id faciant, perniciei significationem. Itaque haec primum nascitur huius partis forma, sep0Sila liauliSper contra sob eam cauSam qiue m0X apparebit :iussa m0nent Heleni, Scyllam atque Cliarybdim inter, utramque viam leti discrimine parvo ni o: ne, teneant evrSus. Nam Scylla Charybdisque utraque via leti est, parvo

52쪽

Vergilius.

nulla arte tolerabiliter in structuram includi potest, in uno et altero codice aut solo errore litterae ni finalis omit. tendae ortus est sitaque in Scylla uno plus testium habet. quam in Charybdis. qu0d postea accommodatum est , aut ex praepositi0nis p0situ, qui feeit, ut prave tantum ad sequentia tralleretur. Reiecta autem iii alterum versum praepositio suam de subiecta utrique nomini dubitari A n. I. 218 aliique loci non sinunt)defenditur non solum similibus exemplis XI. I ot : 09, similioreque libri VII. 441 et 442: et ar=na Regum inter inam quod ibi nonnihil positus mitigatur reiecto etiam

regum in alterum versum, eandem hic vim habet adiunctum illud: utramque viam leti), sed pr0rsus pari Ge0rg. II 344 et 34b: frigusque caloremque Inter. Sed una relinquitur summa pravitas. Nam haec: Contra iussa monent Heleni sic inseruntur, tanquam iam signifieatum sit fatale ad Septentrionem versus narigandi c0nsilium. Atqui nihil dictum est, nisi quocunque Tr0ian0s sugere velle. Deinde it,sa illa consilii significatio sic his subii et tur Certum rat dore l. r. , quasi ex ipsis Heleni iussis hoc nascatur, quibus adversa fronte repugnat. Hanc, qua reapse sola loeus premitur, difficultatem tollet una littera geminata, una adiecta. Sic enim scribendum est: et ventis' intendere vela sociandis. Contra, ac iussa monent Heleni, Scyllam atque Charybdim

inter, utramque viam leti discrimine parv0, ni so: neὶ teneant cursus, certum est dare linista r0tro.

Ecce autem Cet. Iam omnia rectρ procedunt. Terr0re oce:Peante obliti. quae Helenus vitari iussisset, retro vela dare constituerant, cum Boreae flatus supervenit. Est hic locus ex iis, in quibus verendum est, ne edit0res enarratoresque

53쪽

Lib. VI. Cap. II.

Troianorum exemplo trepidantes non audeant vera tenere, quod simplicia ae lacilia sunt. inanesque turbas negligere. Resellere ali 0s supersedeo; velim tamen attendi. Ribbeckius praeterquam qu0d, quid Troianis retro, quid ante fuerit. plane c0nfundit) qualem excogitaverit appositionem,

ut Scylla Charybdisque iussa Heleni appellentur. VI, 60l sqq.: Quid memorem Lapithas, Ixi0na Pirithoumque quo super atra silex iamiam lapsura cadentique imminet adsimilis pFrustra laboratur, ut Tantali poena ad Pirithoum aut,

si plurium eodicum scripturam quos super Sequimur, ad eum et Ixiona translata expediatur. Nec tamen ad lacunae notam, triste simul et audax auxilium, confugiendum, sed particula retrahenda: Pirithoumque, et quo super atra silex cet. Ceteris n0minatis Tantalum sins nomino adiunxit, posito pro nomine notissimo poenae genere. Quam facile exciderit et, ut quo referretur ad certum nomen, patet. )

Ne quaere d0ceri quam poenam, aut quae Arma viros sortunave mersit.'ὶ In margine ponam suspicionem minus fortasse manifestam mendi et eius originis demonstrationem habentem. Nam v. a 533 vereor, ne antiquo errore ob prae dentem diiunctionem an praepositum sit interrogationi universe et absolute subiectae, scribendumque sit: Pelagine venis erroribus aetnaan monitu divom 3 Quae te v. an quin tein fortuna satigat, ut tristis sine sole domos, loca turbida, adires pNam neque an quoe recte coniunguntur, nec recte hoc tanquam tertium a superioribus separatur.

54쪽

Vergilius.

Quae hos homines scelera premant poenamque merus int. Sibylla iam dixit: itaque de eo doceri non cupiebat

AEneas; nec e0 pertinere p0test formae v0cabulum: agitur de Arma poenae, quae nunc e08 Vexet, scripsitque p0eta: aut quae serma viros 10rtunaVe meτ8et.

VIII. 74:

quo te cumque. lacus miserantem inc0mm0da n0stra sonte tenet, quocumque solo pulcherrimus exis. Ridicule omnino lacus dicitur fluvium lante tenere et quocumque, quasi pluribus eum tenere possit; magis, si fieri potest, ridicule, qui ignotam sibi originem fluvii significat, sic loquitur: quocumque te lacus fonte tenet; nam ex lante nasci fluvium scit, ex lacu nasci, qui scire potest 3 Quae una ferri sententia potest, proximis quocumque solo i consentanea, ex hac scriptura nascetur: Qui te cumque locus miserantem ine0mmoda nostra lante tenet, hoc est: quocunque loco lantem habes. IX. 28l sqq.: Me nulla dies tam sortibus ausis dissimilem arguerit: tantum seriuna secunda aut adversa cadat. Primum arguerit n0n optandi vi dicitur, sed asseveranter pro futuro, ut 298 defuerit serit . . . defuerit); ceteris verbis ineptissime in utramque partem optatur; itaque alii tantum seiungunt quod seiungi et per se dicib. I. nullo exemplo potesti, reliqua permissivo m0d0 accipiunt. qu0d ne ipsum quidem alite sit, quasi h0c nillil ad rem Euryalus esse putet; alii hai d scribunt, optim0rum e0dieum auctoritatem secuti; sed neque haud in optando iubendove ponitur pro ne modo haud pro modo ne), neque

Drtuna. quae Seeunda sit, cadere adversa tot serabiliter dicitur pro eo, quod est: in adversam mutari. Scribendum videtur: tantum sertuna secunda aut adversa cadet. De se spondet; tantum fortunam incertam esse et in utramque partem cadere posse.

55쪽

Nisus abit: iamque imprudens evaserat hostis atque locos. qui post. Albae do nomine' dieti Albani inm rex stabula alta Latinus habebat :ut stetit et frustra absentem respexit amicum: Euryale infelix. ceti. Hunc loeum, quem Ribbeckius infeliciter tractavit pr0leg0m. p. 8 l. de muris in v. 37 I graviter errans) nec Ladevicus mutando adiuvit, scita emendatione Cl. Geerlatus auditor meus. expedivit. Omnis enim res adhuc gesta erat ad castra Rutulorum prope mare l0nge ab Albana regione: itaque eam evadere Nisus. hoc est ex ea abire non potuit. Tum et res ipsa ostendit locum a superiori diversum significari. in quem fugiendo pervenerit, et additu nominis diligens notatio apertissime hoc e0nfirmat. Itaque una littera mutata haec nascitur vera scriptura: Nisus abit: iamque imprudens evaserat hostes.

atque locis, qui post Albae de nomine dieti Albani stum rox stabula alta Latinus habebat)

ut stetit et frustra absentem respexit amicum; Euryale infelix. ceti. Apparet negligenter legendo locis ace0mmodatum esse ad hostra. De inquest, qu0d apodosin lacit, omiss0 cst. X.

X. I 85 sqq. Hic loeus, incredibile est. quantum enarratores torserit. nec immerito; est enim, ut seribitur, inexplicabilis . sed certissimam recipit emendati0nem mendi antiquissimi. Enumeratis quattuor ducibus, qui cum copiis Eneam mari ex Etruria redeuntem secuti sint, pergit sic poeta: Ν0n ego te, Ligurum duct0r sertissime bello transierim, Cinyre et paueis comitate Cupav0, cuius ol0rinae surgunt de vertice pinnae,

Codices sic seriptum habent: einire Vb1e 2 Cinistis nominativo casu appellatur Macrob. Sat. V. 15. 5ὶ, einere e 1 et γ.

56쪽

crimen. Αm0r. vestrum formaeque insigne paternae: namque ferunt luctu Cycnum Phaetli 0ntis amati

populeas inter frondes umbramque sororum dum canit et maestum musa solatur am0rem. canentem molli pluma duxisse senectam. linquentem terras et Sidera voce sequentem. . Unum poeta promittit se commem0raturuin ducem. sed ubito duos obii eit prava prorsus 0rati0nis serma; nee pnim filis: non ego te . . . transi λim poma sic alterius nomen eopulative adiungi: et . . . Cupavo pro eo. qu0d est: ne aut) te. Paticis comitiate C. Deinde ab illo. quem cum splenitida virtutis significatione duae Da t. b. induxit. transit ad alterius, quem paucis comitatum dixit squod sic in

altero positum quo pertineat, per0bscurum est . eapitis galeaeque insigne. idque unde sit. Verbis appositions adiunctis significatur v. I 88. causaque explicatur. Itaqus haecimnia certissime ad Cupav0nem spectant, de Cinyro ssive quo alio sest nomine) altum silentium est. Nam quod olim sere. interpuncta oratione p0st pinn6P. proxima sic scribebant: crimen amor vestrum. eoque pronomine Cinyrum et

eupavonem signisseari putabant et nescio quod eorum amoris crimen anquirebant. excussis propter Cinyri n0- minis eum Cinna similitudinem Graecarum fabularum remotissimis angulis. neque quicquam reppererunt. et totum apertissime refellitur 0rationis forma quae sunt enim

hae nugae: crimen vestrum amor et forinse Paterna

igne 3 utrumne insigne amor an crimen suit 3ὶ et sententiarum perspieuo ordine . qui declarat. ex Cycni, Cupavonis patris. Phaethontem amissum lugentis mutati0ne repeti causam pinnarum olorinarum in filio. ut nihil relinquatur, quod ad alium amorem aut ad Cinyrum illum transferatur. Itaqus recte et vere, ut contra dici eum aliqua specie nequeat. Sprengelius Amorem deum compellari intellexit, eique et matri crimini et invidiae illas pinnas

esse diei, ex infausto amore natas. Tenemus igitur eu-

57쪽

p.vonem, quaeque ad eum pertinent, recte habentia, nisi quod videtur Cinyro iniuria superpositus esse et eum loeo et honore verborum deiecisse. Quid igitur misero illi Cinyro faciemus 3 Iubebimus abire latum inde, quo errore irrepsit, consideratisque simul e0dicis V id est foliorum palimpsest0rum Veronensium) et bi, maximeque optimi illius c et indiciis seinere . quam scripturam Macrobius qu0que habuit simul re, quod post divites magn0sque Etruriae populos inducitur montana pauperque et parva Ligurum gens

εic scribemus, una littera mutata: Non ego te, Liguriim duct0r Artissime bello transierim, sine re et paucis comitate Cupavo. Aptissime Ligurum ducem describit, hominem sortem sed, ut Ennius dixit, parra clim re s Cicero ipsum homi-1iem sine re). Male coniunctis litteris, quae p0st te vocativi sermam obiiciebant. quod sinere nimis abh0rrebat, natum est Cineri n0men iam aliquanto ante seculum quartum sante Macrobium) lanasse n0n ita multo post Vergilii aetatem, exornatum deinde Graeca quadam specie Cinyrce . Summe notabile hoc est exemplum nominis proprii ex vocibus communibus emeti, quod v0l l. p. l. 32 poni debuerat, nisi

post demum ipsam emendationem repperiSSem, cum, quam formam totus l0cus m0nstraret, mult0 ante intellexissem.

X, 279 sqq. Turni sunt verba :Quod votis 0ptastis, adest. perstingere dextra; in manibus Mars ipse viris; nunc c0niugis esto quisque suae tectique memor, nunc magna reserto lacta patrum, laudeS. Sic Ribbookius. Cur ipse Mars p cur viris, quasi diversis ab iis, quos all0quitur 3 eodex Romanus et vulgo editiones viri. Ergo Vergilius sie verba coniungi voluerat: in manibus Mars; ipse, viri, nunc c0niugis esto quisque suae tectique mem0r.

X, 362 sqq.:

58쪽

Vergilius.

At parte ex alia, qua saxa rotantia late impulerat torrens arbustaque diruta ripis Areadas, insuetos acies inserre pedestris, ut vidit Pallas Latio dare terga sequaci aspera quis natura loci dimittere quando

suasit equos, unum qu0d rebus restat egenis nunc prece. nunc dictis virtutem aecendit amaris. Frustra laboratur in explicandis pron0mino relativo eteoniuncti0ne in eiusdem sententiae causalis adiunctione positis squis quondo ; sunt tamen, qui, ut Ladevicus, non laborent. sed facile se expediant: quando enim esse-Sententiamque sic Germanice reddi posse: -da sie jetat. nir diesma ;quem, si liceat. interrogare velim, ubi in sententia relativaguundo pro aliquando p0situm reppererit, et ubi aliquando sic positum de ipsa ea re, quae nunc agatur, denique Soleatne ipse sic narrare: - ais Pallas sali, dass die gii Fusshamplanden Arhader Wichen denn sie halten einmal die Psorde vertassen)-3 Una vocalis geminanda est ut quiando recte pro causali particula sit: aspera aquis natura loci dimittere quando

suasit equos. Natura loci aquis torrentis, saxis passim iactis, aSpera saeta erat.

Hunc ubi contiguum missae lare credidit hasta ire prior Pallas, si qua sors adiuvet ausum viribus imparibus. magnumque ita ad aethera satur. Adeo non aptus hoe loco infinitivus historicus esse videtur adeoque dure cum fatiιr coniungi, ut c0gar suspicari geriptum suisse a p0eta: ire pri0r Pallas. si qua sors adiuvet, ausu8. X. 478. Hasta Pallantis viam clipei molita per oras tandem etiam magno strinxit de corpore Turni.

59쪽

Lib. VI. Cap. II. Prorsus inusitatum stringere de corpore, usitatum et

frequens stringere corpua; atque illud etiamsi dicatur. aliam videatur habere significationem, ut sit stringendo particulam de corpore auferre. ΑdScribitur: επεγραφε του ow-

lato e. Quis id dixit 3 Et si dictum esset, alius est Latinus usus. alius Graecus. P0terat Vergilius seribere dsi hasta cutem perforanti nec tamen in interiora penetranti:

tandem etiam magno tinaeit se corp0re Turni.

Huic Megentio) contra AEneas, speculatu' in agmine long04 obvius ire palat.

Hic quidem confidentius dico perversam esse agminis longi appellationem. quae l0ngam aliorum post alios incedentium seriem significat. rem ab hoc loco alienam. scriptumque a poeta puta. plod in cod isto Minoraugiensi ρst: speculatus in agmine longe. eo quidem magis, quod in R a prima manu est LONG. Ad hane e longinquo speculati0nem aptum obrius ire parat. Ineiderat in eandem sententiam Oeerigius, idemque recis XI, 214 longe e codd. be restituendum iudicavit.J

X. 838:

fusus propexam in peet0re barbam. Do dependenti barba rectius videtur in pectora. ut Ovidius Fast. I. 2 is properam ad peetora barbam dixit. Silius Itali eus XIII. 3l0 properis in pector a barbis. XI. 295 neque librorum scripturam et quin sit magno sententia bello) serendam puto neque pr0bandum. qu0d propositum video. magni sententia belli: longe enim aliter Silius dixit: stat sententia belli hoc est. 00nsilium et decretum belli gerendi. Omnium simplicissimum est: Et responsa simul quae sint, rex optime. regi S. audisti. et quast δε magno sententia bello. sublata etiam geminatione inani: et quis sint - et quin rit.

60쪽

VergiliuS.

Aurunci Rutulique serunt et vomere duros exercent colles atque horum asperrima pascunt. Quovis pign0re contendam, Vergilium non p0st durorum collium appellationem superp0suisse in altero verbo spascunt, ignavissimum illud utique horrum ipsorum collium) asperrima: debebat praeterea e M um dici: idemque sensisse video Gentium Batavum, hominem alioquin omniaeoniecturis n0n necesSariis, id eSt, malis peraequentem. Vix dubito, quin p0eta scripserit: vomere duros exercent colles, tesquorum raperrima paScunt. XI, 494 sqq. de equo, qui abruptis vinculis e stabulo in apertum campum fugit: aut ille in pastus armentaque tendit equarum aut adsuetus aquae perfundi flumine noto

emicat. Perversum h0c pr0rSusque viti0Sum. Num adsuetusuqua accipi vetat perfundi infinitivus, ariuetus aquor pedi fundi nihil est; iungenda igitur haec sunt: adsuetus perfundisturnine noto aquce; atqui ut taceam de flumine aquoe) flumine noto avelli ab emicat nequit, qu0d nec hoc absolute dictum sensum habet et quod equus, lavari 80lituS consuetudine flumen notum petit ex eoque deinde emicat. Scribendum est igitur necessari0: aut. adsuetus aqua periundi, flumine noto

emicat.

XII. 6IT: Attulit hunc illi caecis terroribus aura

commixtum clamorem . . .

IIunc dici oportet, qui pr0xime ante Significatus narrando sit. Atqui proximis versibus poeta Turnum MeX-

tremo in aeqnore ' versantem commemoraxit, ad quem Diuitigod by Cooste