장음표시 사용
61쪽
subito e longinquo clam0r pervenit, superioribus versibus inde a 593 Amais interitum. Apparet. h0c poetam dicere, ad Turnum h0Stes iam Segnius persequentem eo, ubi erat, allatum esse n0n hunc clam0rem, sed clamorem aliquem tristis rei nuntium, scribendumque esse:
cunda manu scriptum esse tradit, quae n0n auctoritas est, sed vera coniectura multis ante me annis laeta.
XII. 73I sqq.: At perfidus ensis
frangitur in medioque ardentem deserit ictu ni fuga subsidio subeat. Ut sententiam enarratores emetant, audiri huiusmodi aliquid iubent: - et pereat sperisset) Τurnus, ni , cet. Verum recte dicitur eum brevitate rhetorica: -Gladius capiti impendebat ni fugisset', quod in gladio impendonte significatur ictus futurus et consilium seriendi s et ictum dedisset ' :ferri etiam potest: - Curvabatur ensis set fractus esset . nisi totum retinuisset'; . sed ridiculum pr0rsus est: - Fractus est ensis, ni fugisset quod in fracto Turni enso nulla mi inima est significatio ictus ab adversario venturi aut omnino rei coepta et longius progressurae et essectum habiturae, nisi fuga praeveniat. Periculum ex fract0 ensenatum n0Va res est et per se significanda. Addam, de fuga pr0rsus perver8e poni Rubsidio subire, quod dicitur de adiutore et defens0re adveniente et appropinquante. Itaque Ribbeckius, hoc intellecto, lacunae n0tam posuit. Sed Salva res eSt, modo verba recte interpungantur: frangitur in medi0que ardentem deserit ictu. Ni fuga subsidio, subeat. Fugit 0cis Eur0. Ictum, quem inferre n0n p0tuit, ipse subeat, ni fugae subsidio uitatur. Ad aeneidem haec erant, quae c0nserrem. Ge0rgica retro enim temp0rum ordinem sequar) minus Stu-
62쪽
diose tractavi, etiam quod res e p0Sitas parum cognoram; Sed tamen, cum iterum legerem, pauca haec ann0tavi.
omnia Ventorum concurrere proelia vidi,
quae gravidam late segetem ab radicibus imis sublimem expulsam eruerent: ita turbine nigro serret hiems culmumque levem stipulasque volantis. Miro et inepte seges ventorum vi ab radicibus evulsa et iactata comparatur et e0mparatur e0ndi ei0nali larma: ferret) cum iis. quce ipsa tali segetis evulsioni et deiectioni natura adiuncta sunt. alio temp0ro aee identibus, etsi ipsa illa alius temporis significatio prorsus nulla est. quoniam ventorum deprceliantium saevitia ipsa hiems appellatur; et unde vera hieme culmus levesque stipuli e 3 Apparet. quae comparati0nis causa addita putantur, necessari0 pertinere ad ipsam rei deseripti0nem abSolvendam. Scribendumque eSSe: expulsam erverent. ut turbine nigr0serret hiems eulmumque levem stipulasque volantis. Cum inter ut et tu elisum esset ut, versus Supplendi ι ausa additum est ita. Vide0 nunc. mirari Hebnium, neminem tam audacem fuisse, ut sic e0rrigeret. Ilise, qu0 erat ingenio ad vera. si 0ecurrerant, firmiter arripienda ignavo, non eSi auSus l0ngisque verb0rimi ambagibus se implicuit nillil expediens; ceteri in uri0se coniecturam negleXerunt.
II, 66 Sqq.: ante l0cum similem exquirunt, ubi prima paretur arboribus seges et quo m0x digesta seratur, mutatam ign0rent subito ne semina matrem. Minime unus locus est, in quo primum tenerae arborum plantae parantur . et in quem postea inde ex Seminario) digesti seirantur. nec locus, qui c0nserendus et in quo ipsa silva sutura est, exquiritur habetur enim ,
63쪽
sed ei similis alter ad plantas praeparandas . Neque fiamilii, et quo potest accipi similis atque is est, quo. Scribendum igitur puto: Ante locum similem exqvliunt. ubi prima paretur arboribus Seges, et, qu0 m0x digesta ferantur. Nam et una syllaba non solum a Lucretio. sed etiam a Catullo Manilisque p0situm Laelimannus ad Lucret. p. 15 2 dem0nstrat, nec id pron0men h. l. Vergilius vitare facile poterat. Verantur semina) est in cod. P. y)
Muners sic niveo lana', si credere dignum est, Pan deus Arcadiae captam te. Luna, fefellit
in nem0ra alta v0cans; nec tu aspernata V0cantem.
Adverbium sie nillil omnin0 habet, quo reseratur aut qu0d signi licet, quoniam ante tantum de cura lanae albae sine maculis Servandae agitur. Ad fabulam quoque ipsam quae significatur, quoniam n0n dando munero Pan decepit deam, sed sub albi arietis specie latens, aptius erit hoc: Munere sub niveo lanis, si viredere dignum est, Pan deus Arcadiae captam te, Luna, sesellit.
certatim tenvia cera spiramenta linunt, fucoque et soribus oras explent. λὶ Eodem libro II, 247 certissimum mihi est Vergilium
scripsisse: At sapor indicium faciet manifestus et ora tristia temptantum sensu tor luebit amaro, non amaror, quod errore ortum pravo grammaticorum, rara et antiqua incaute sectantium, iudicio defensum est; nam et minus recte sapor et amuror tanquam duo distinguuntur, et perversissime adhaeret nudum illud Aensu amaror ora torquetita
sensu). Quid accidere grammaticis antiquis non ignobilibus iam ante Gellii aetatem potuerit in Latinis poetis, monstr Lexemplum Caesellii apud Gellium VI, 2 positum aliaquo. Diuili od by Cooste
64쪽
Seque alga marina neque color quid ad hanc rem faciast. intelligitur, tantoque aptius est: Rucoque et floribus hoc est suco florum ipsisque floribus sum cohaerentibus ,
οι qui enarrant. suci n0men ipsi ponant Hemius, Wagnerus, Iadericus: Blum sas . Cur igitur non ita scribitur 3 quod
letum esse sive consilio sive easu in antiqua aliqua editione Hemius annotat. De Bucolicorum uno l0eo dicam valde vexato, qui estis sine eelogae tertiae, quem ego non emendatione, Sed
recta enarratione egere puto :
Non nostrum inter vos tantas componere lites; et vitula tu dignus et hic et quisquis am0res aut metuet duleis aut experietur amaros. 0mittam alioraim refutati0nem. et eorum, qui vim pron0 tani relativo indefinito squisquis fecerunt, et e0rum, qui hic per et novam interponi sententiam posse putaverunt, ex relativa et demonstrativa parte connexam, cum reliquis omnin0 non cohaerentem, ut Ribbeckius. quem Ladevicus secutus est: sde ipsius sententiae inanitate' nihil dico). Secessario igitur illis: et tu et his adiungitur amplior significatio gerieris hominum illo vitulae munere dignorum. In h0c genere significando duo verba ponuntur ad malum laturum aut praesens spectantia, ita ut spraeterquam qu0deI h0e: metuet dulces amores nihil sani efficitur una relinquatur temporis in eadem re, quam illi aut metuent redientem aut iam praesentem experientur, diversitas. Itaque forma quidem sententiae recta et certa haec est: et quisquis amores
aut metuet . . . aut experietur amaros.
Verum non quisquis in amore infelix est aut. ne sit, Retuit. dignus illo praemio dici posse videtur, sed quisquis eam infelicitatem certo modo seri solaturque, velut tantando lenit, eiusque rei significatio in eo vocabul0, quod
65쪽
duleis scribitur, inesse debet ineritque, si id nominativo casu acceperimus, altera syllaba in arsi producta: quod ego, ut licenter et moleste fieri coneedo in forma sola syllabae quantitate ab accusativo plurali separata, tamen
Spernere non audeo in tanta sententiae perspicuitate et aptissima hac coniunctione: duleia anuaros. Ac languentia
genitivo casu, producta in arsi ultima. Vergilius posuit AEn. XI. 69; nominativo autem is produxit in pulnis Ι, 478 sed in forma nihil ambigui habente. De Horatio copiosissima esset dicendi materia, si aliorum
bona inventa protrahere et commendare, praVa commenta refutare propositum esset; novorum, quae non vi extunderem, sed quibus ratione suadente et cogente confiderem.
parca fuit seges, in sermonibus et epistolis prope nulla. Nam et in Horatio similis atque in Vergilio cautio est nec tamen eadem, qu0d et codices minus sunt quam Vergiliani antiqui et grammaticorum antiquorum testimonia aliquanto rariora, ipsa qu0que scholia Servianis commentariis Vix aequiperanda. et in hoc campo praeter multorum inanem et indoctam sedulitatem etiam doctissimorum et acutissimorum
hominum elaboravit industria. quae in Horatii opera non ita multos abhinc annos irruit pravitas et libido H0sman-Peerlhampi, de ea quid sentirem, dixi vol. I p. 93, nec ab eo iudicio seiungo illam, quae nuper prorupit, Sumpto ante in Ovidio et Iuvenale sibd. p. 94) experimento, Lehrsii et Ribbeckii. Contra quos si dicere vellem, longa ordienda esset de fide historica et probabilitate disputatio, cuius illi
leges omnes cavillando calumniandoque et singendo ita Spernunt, ut nunquam, quid fieri accidereque in hoc genere et unde haec formae testimoniis confirmatae constantia nasci potuerit, seri0 aut severe c0gitasse videantur: nunc alia mihi agenda sunt, licetque, opinor. haec Somnia praeterirΘ. quae aut intra paucos annos oblivioni tradita erunt. aut totum hoc antiquarum litterarum studium, tanquam eX- hausta utiliter quaerendi materia, inaniter et proterve ludens
66쪽
eam taedio sui senescet et interibit. ΗΘ tamen huic perversitati dabo, ut ex emendationum mearum Horatianarum non magno numero unam extra ordinem praeeipiam, in qua luculento exemplo ostendi potest, et qu0modo vera additamenta certis indiciis convincantur. et quomodo ad eorum
causam perveniatur, et quid ea demonstratio disserat non solum ab suspicionibus Horatio scribendi legem dantium aut ad omnia delendi medicina abutentium, sed etiam ab instabili in vera difficultate et certo mendo tollendo opinatione Xam in libri quarti carmine octavo omnes norunt, quae sint in v. IT prava, id vitium. quod etiam ad v. l6 pertinet, a plerisque negligitur. Nam neque Horatius cum stagitioso
in re personaque clarissima errore ad Africanum maiorem transferre Carthaginis interitum et inem ita potuit neque prorsus certam caesurae legem in uno versu negligere; sitaque nihil agunt. qui illud vulnus curare student, hoc negligunt et tum vero uterque versus toti loci sententiae eteonsilio apertissime repugnat et omnia evertit. Cum enim hoe poeta dicat. artificum opera cum p0etarum comparanS mamora notis publicis incisa n0n clarius indicare laudes Africani et rerum gestarum memoriam propagare quam Ennii versus, quid excogitari perversius potest, quam ut in hac comparatione cum marmoribus coniungantur ipsae res gestae Scipionis et hoc dicatur, n0n marm0ra et victorias melius laudes indicare quam earmina. His tribus invictis argumentis, quae ex diversis partibus in unum c0neurrunt, ab hiStoria, a metro, a sententia orta, adiungitur quartum per Se minus certum, a versuum numer0 34) non convenisente cum lege a Mei nekio inventa. Iam qui unum v. IT tollunt, neque huic dis euitati n0que gravi illi sen-υntiae vitio medentur. Itaque nuper exstiterunt, qui tres versus cum duobus dimidiis sa verbis in v. 15 non celerestingue ad v. 10 lucratus rediitὶ eiicerent, praeter Peerl- Iampum clarissimi homines, Laeli mannus, Meinekius
67쪽
Hauptius, valde, quod pace Hauptii, viri egregii. dixerim, inconsiderate. Nam primum omnem Scipionis significationem tollunt, quacum coniuncta est Calabrarum Pieridum appellatio quoniam alioquin necessario universo Pierides nominandae erant; deinde. unde in mentem euiquam venerit sine ulla causa quattuor versus medi0 carmini inserere, non declarant, Pestri hamplanae levitatis et Lehrsianae) socii. atquestiam in id incidunt, quod iam alibi maxime improbabile esse dixi, ut non versus aliquot reliquorum seriei additos, sed in medio versu coeptam et in alio medio conclusam interpolatoris operam fingant. Sed accedit aliud valde temere excogitatum; quod enim ne sic quidem Mei-nehianae legi satisfit. duos alios versus longe hinc diiunctos detrahunt, nec continuos. sed 28 et 33, utrumque innocentissimum. nisi quod hi s0li aliquo modo sine ceterorum ruina exseeari possunt. Itaque hac violentia reiecta ad illos du0s versus, in quibus omnis est pravitas, revertamur animadvertamusque, in superiore versu tb in tribus antiquissimis apud Κellerum c0dicibus non celeres fugoe. Sed ceteris fuga esse. Scripsit Horatius, duobus illis versibus minus, egregie, servato etiam ill0 quaternario versuum
Non incisa n0tis marmora publicis, per quae spiritus et vita redit bonis post mortem ducibus n0n celeris fugin eius, qui d0mita nomen ab Africa lucratus rediit. clarius indieant laudes quam Calabrae Pierides. Vitam non celeris fugae. h0c est, n0n fugacem et brevem, ducibus per marmora n0tis publicis incisa redire. Horatius concedit. Hic genetivus, sive casu, sive quod n0n intelligebatur, unius litterae mutatione sceleres) in n0minativum transformatus, cum sic nude p0sita Verba non eHerra Iugoe
68쪽
sensum non emeerent nec ferri p0ssent, duos versus, in quibus laboratur, peperit. in Reliqua ordine persequemur. Itaque primum attingemus eam. I, 32, 13 Sqq.: O deeus Phoebi et dapibus supremigrata testudo Jovis, o laborum dulce lenimen, mihi cunque salverite vocanti.
ὶ Additurus eram aliud exemplum strophae propter unius vocabuli mendum damnatae idque, quod doleo, ab ipso Hauptio, qui his
duobus omnino locis, si recte attendi, Peerlicam pianae suspicionis societatem non sprevit; sed id eum in scholis exposuissem, admonitus sum, paulo ante Ieepium verum vidisse. Nam in libri I eam. 2 propter intolerabile illud audiat eiuraa irae ferrum quod debebant sane cives sacere, si in Persas illo usuri erant; nam inter se non magis audiri potest quam contra Gallos aut contra quosvis totam stropham sv. 21 - 25ὶ damnarunt, obliti, sie perire omnem sceleris illius, quod Horatius v. 29 expiandum dicit, significationem. Ieepius intellexit, Horatium dixisse, ferrum, quo melius Persae perirent, rami κε et occidisse cives, aptissime contrariis positis civibus et Persis. Ego pridem fer-rtim subiectum esse videram, nondum ipsum verbum reppereram, sed initio, cum secuisse in mentem venisset, mihi non satisfaciebam. Hunc consensum eonfirmandae emendationis causa eo
magis commemoro, quod in talibus i is difficulter veritati conceditur. Unum addam. Prorsus concedo, in libr. IV carm. 4v. 18 22 minime recto iudicio ab Horatio interpositam esse securis Ammoniae apud Vindelicos usitatae mentionem. Sed tamen intelligere possum, qui Horatio alium fortasse Rcri intorem tangenti hoc interponere in mentem venerit; qui Horatii lectori, euiuseunque is temporis fingitur, libuerit hoc operose vergibus comprehensum Horatiano carmini includere, ne stropha quidem tota addita, sed suis mediae strophae artificiose intertextis, prorsus non intelligo. Itaque ne mirentur neve offendantur, rem multis partibus mirabiliorem fingunt, sed ad hoc suum miraeulum prorsus connivent.
69쪽
Frustra esse, qui ex solitario illo cunque aliquid extundere conantur quasi quis pie dicat, quod meopte et suopte sunt , prudentes consentiunt. Sed quod a Lachmanno exc0gitatum nuper Hauplius aliique p0suerunt:
dulce lenimen medimnique, SalVe, ferri nequit lenimen medicum, poterat medicina. Verum,
qu0d non e0mmemoratur, mihi salve in salutando poterat sortasse diei, etsi sine exemplo dativus additur: sed salue mihi rite Poeanti quasi fave et ades) prorsus dici nequit. Puto Horatium scripsisse: mihi iunge - salve rite vocanti. Mutuo sibi salve reddi a testudine vult, ut canendi socias partes tueantur. ηὶ Carm. III. 4. 10: altricis extra limen Apuliae. Mendum arguere nihil attinet, a multis convictum: eorrigendi conatus partim a sententia, partim a litterarum vestigiis nimis discedunt, partim utroque peccant. Scribendum videtur: altri eis extra limina villulce.
Carm. III, 8, 2b: Negligens, ne populus laboret,
parce privatus nimium cavere. Neque Η0ratius Maecenatem negligentem esse iubere poterat flonge aliud est parcere nimium cavero, nequct
Nuper alicui Horatius veterum poetarum usum secutus esse visus est: nam Lucretium II, 114 et V, 312 dixisse item eun-que ; dixit priore loco cum . . cumque, id est, si vera est seriptum, cumcunque, altero sin versu alioquin eum cetera oratione non cohaerenti conque senescere, id est, conseneseereque. O philologos l in II, 18, 14 non posse Sabina tintea pro unieo Sabino dici, nec SoHoratium satis beatum dicere, sed beatum et contentum, et
satis ablativum esse sata uniea Subinαὶ, dixi olim nec sententiam muto.
70쪽
recte haec coniunguntur: negligens parce emere. T0llendum est comma, ut negligens et incuriosus ipse populus dieatur, qui ne illa ipsa negligentia aliqua in re laboret, nimis cavere Maecenatem p0eta non vulticam. ΙΙΙ, 14. 10 laustra defenduntur cum pueris eoniunctae puello iam virum eaepertoe. Excidit, quae alibi quoque in fine versus omissa est, et particula sipse Vergilio restitui AEn. VI, 6013: Vos, o pueri et puellae etiam virum expertae, cet.
Matronas poeta adiungit. Carm. Secul. 65. Alienissima est ab ea spe eteonfidentia, qua poeta omnia iam lausta auguratur, c0ndicionis in solo Apolline et dubitationis significatio, maxime in Palatinarum ararum mentione. Scripserat sinsdubio Horatius: me pro m) Palatinas videt aequus aras. 0d. I. 29: Nec ut superni villa candens Tusculi Circaea tangat moenia. Recte Benileius intellexit, non posse urbem aliquam absolute appellari supe-am, hoc est, in superi0re parra iacentem. Verum non supini scribendum, quod ad Tusculi situm non recte a Tibure transsertur, sed e codicibus bonis γ et ri apud Holderum, see. XI et X, etsi in illo est
Nec ut ruperne villa candens Tusculi Circaea tangat moenia. Superne urbis moenia tangit villa, quae in colle vicino adiacet.
Ep. b, 87 sin pueri a Canidia defossi querelis et imprecationibus) :Venena magnum sas nefasque non valent convertere humanam Vigem. Diuiti od by Cooste