Io. Nie. Madvigii ... Adversaria critica ad scriptores graecos et latinos ..

발행: 1871년

분량: 984페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

831쪽

Lib. II. cap. II.

nis ceterisque Sullanarum assignationum possessoribus agrariae legi et commodis vestris obsistere. Prorsus monstrorum similes hi sunt turan&homines ex misero et egenti Sullanorum colonorum grege certo etiam numero comprehensi. Quorum neque in saporioribus orationibus neque in reliqua horum temporan memoria ullum tenuissimum vestigium reperias. Sed rexI- festa horum tyrannorum est origo. Nam Cicero ad gene hominum significandum unum et alterum n0men sermonibli vulgi iactatum posuerati hac orationis forma: me grati- si eantem Septimiis, Turraniis ceterisque Sullanarum assignationum possessoribus. Pro f. Rabirio perduell. 24: At C. Decianus. de quo tu saepe commemoras, quia, eum hominem omnibus insignem notis turpitudinis . pFurium, accusaret summo studio bonorum omnium, queri est ausus in contione de morte Saturnini, condemnatus est, et Sex. Titius, quod habuit imaginem L. Saturnini domi suae, condemnatus est. Nusquam Cicero duas sententias gie copulatas eodem verbo terminavit. Alteroutro loco tollendum est condemnatus est.

Pro Murena 3: Quis mihi in re publica potes laut debet esse coniunctior quam is, cui res pil-blica a me una traditur sustinenda, magnis meis laboribus et periculis sustenta tap Mendosum esse una multi, ne dicam omnes, intellexerunt, quod qui tolli simpliciter voluerunt, unde natum eSset, quaerere et dicere obliti sunt, qui corrigere, nihil probabile effecerunt. Scripserat Cicero: cui rei publieae a me rnilla traditur sustinenda .... sustentata. Latini enimr u i n re nomine utuntur de ipsa re ruenti aut ruinam minasti: itaquo eorum usu ruina sustinetur et sulcitur, ne vere res cadat; post red. in sen. I 8 etiam ruinae consulum, hoe

832쪽

Ciceronis orationes.

3st, quas ipsi edebant, sulciri dicuntur. Cicero rem publicam

abantem ac ruentem se Murenae custodiae tradere signi-licat. Ibid. 39: Sed si nosmet ipsi, qui et ab delectations omni negotiis impedimur et in ipsa

occupatione delectationes alias multas habere possumus, ludis tamen oblectamur et ducimur, quid tu admirere de multitudine indocta 3 Ρrorsus nugatorium est eos, qui ab delectatione omni impediantur, tamen multas habere delectationes; augetur pravitas quod delectationes in ipsa occupatione inesse dicuntur, quae omnem delectationem impediat nam negotia ab occupatione non disserunt . Qui diligenter attenderit, et mendi indicium et tenue correctionis inveniendae vestigium reperiet in per-Verso ordine Verborum, ut nunc scribuntur; debebat enim certe dici: ab omni delectatione. Ρro delectatione. quae cum negotiis saepe multiplex coniungitur, alius rei nomen a Cicerone positum erat, negotiis et occupationi prorsus contrariae. Scripserat enim sine dubio: Sed si nosmet ipsi, qui et ab relaxatione animi negotiis impedimur et in ipsa oecupatione delectationes alias multas habere possumus, ludis tamen oblectamur et ducimur cet. Relaxars animum et nihil agere prohibebantur, qui in negotiis occupati erant. Ibid. 49: Etenim te inquirere videbant . observationes, testificationes, seductiones testium, secessionem subscriptorum animadver-'ὶ ἔ 8 quae sententia posita a Cicerone fuerit, nec Obscurum est et a multis intellectum; orationis forma universa haec fuit: - quanta antea nemini, sic cen seo, quos labores beneficii adipiscendi 8pe sus ceperis, eos, eum adeptus sis, deponere esse homini S . . in grati. 9. Duiligeo by Corale

833쪽

Lib. IL Cap. IItebant, quibus rebus certe ipsi candictator an vultus obseurior ei videri solet. Interpolaticuta

huius loci ante multos annos coargui. Remoto vocabat vultus, cuius nullum est in codicibus vestigium, qm l . quemadmodum ex reliquis apte efficiatur ea sententia. Faeaperte subest. eas omnes res quas Cicero nominavit. didicia esse spei de successu petitionis imminutae ae pata amissae. et efficiatur eum aliquo lepore ac verborum Ias In ea investigatione nemo attendit, quam Superuncane

et prave positum sit adverbium certe, quasi praeter alta, res una saltem animadverti dicatur. Sed in illis litudilatat ipsum illud nomen, quod quaeritur. a quo pendea genetivus candidatorum, rem eam appellans. quae se,scurari videatur. Scripserat enim Cicero: quibus re bili reis ipsae candidatorum obscuriores videri sole dil sic pro obscurior ei et so i et complures codices . I ala Cicero desperantium candidatorum ipsas togas candidas obscurari significat, pro togis crotas nominans. quibus inti: iut albae niterent, solebant. Ad quam rem pertinet, quod Liviae Iv, 2b antiquo tempore sancitum narrat, ne cui album te vestimentum addere petitionis liceret causa εt apud Persium V, 177 cretatae ambiti0nis mentio e apud ipsum Ciceronem, quae pro Ρlanc. 8b dicuntur de loesi qui ex Cretae nomin0 duci potuerit. Video Ieepio in mente: venisse, requiri substantivum, qu0d album colorem significaret; sed id quod esset et ubi lateret. non invenit. Candor hominis de albo colore non dicitur. Ibid. 71 ubi Cicero exponit homines tenues de plebe nihil habere, quod hominibus nobilibus magistratus peltatibus praestare possint, praeter ossicium comitandi similemque operam, verba, quae et olim et nuper editoribus molestiae sacessiverunt, perquam tenue mendum traxerunt, alioqllia prorsus sana: Si nihil erit praeter ipsorum sie eodii longe plures, non eorum suffragium, tenue est: fixe

codd. si ut suffragantur, nihil valent gratii; l

834쪽

Ciceronis orationes.

psi clΘnique, ut solent loqui, n0n dicere cet. teque ipsorum suffragia singula) multum ponderis habent equo gratia valent ad candidatos aliis commendandos; hocst Enim suffragari. Si quem ea dubitatio movet, quampse ad I de Finn. 20 exposui, pro sive scribendum erit

Pro Sulla b: An vero, in quibus subselliistaec ornamenta ac lumina rei publicae viderem, in his me apparere nollem, quorum ego illum in locum atquo in hanc excelsissimam sedem dignitatis atque honoris multis meis et magnis laboribus et periculis ascendissem p Quid esset in extrema parte sententiae vitii, senserunt aliqua ex parte qui in codicibus minus bonis aut eum pro quorum Substituerunt aut p0st ego addiderunt opera aut ope aut auxilio. Manifestissimum est enim neque recte p0st illam pronominum inter se contrarie relatorum coniunctionem: i nquibus subselliis , in his-, sic subiici quorum. ut reseratur ad ornamenta ac lumina rei publicae, neque omnino cum huiusmodi genetivo copulari posse illum locum locum ornamentorum rei publicae), ne dicam necessario sententiam terminari in verbo nollem et in comparatione Ciceronis et ceterorum, qui adsint. Omnia recta

erunt sic Scripta: An vero . . . . me appars re nol

lem p quor ergo illum in locum atque in hanc

excelsi Ssimam sedem . . . . ascendissem 3 Inter

rogando Cicero ostendit, si in iis subselliis, in quibus senatores clarissimi sedeant, apparere nollet, frustra sumptam suisse omnem antecedentis vitae industriam. Error facillime natus est ex antiqua scriptura quor pro cur non intellecta.

naturae, nec repugnavit. neque enim est causa adversata homo ne e res misericordiae meae

Nimis infinite naturae dicitur pro na-

835쪽

Lib. II. Cap. II turae me ae, quamquam Cicero ingenium suum potia nominasset aut mores in tali re quam naturam. Es omittitur in duobus optimis eodicibus. Scribendum igitur videtur: neque enim eausae adversata uatura St. nec cet. Causae natura cum homine et re copulatur.'

Ibid. b0: Te enim existimo tibi statuis ge. quid faciendum putares, et satis idoneum os fieti tui iudicem posuisse. Sic codices uno eTcept Tegernseensi, in quo est potuisse, unde Halmius emei: esse potuisse. Verum potestatis notio prorsus abunda: post idoneum. Vitiosum est persectum tempus; nazomnino Torquato sui omeli iudicium Cicero concediti Vidistur subesse: et satis idoneum ossicii tui iudicen. ipsum esse. Ex ipsin esse, hausta vocali ii ortum est

Ibid. 66: Eius f Autronii voces, eius minae serebantur; eius aspectus . concursatio, stipatio. greges hominum perditorum metum nobis seditionesque afferebant. Multa hic mendum coarguunt, primum metus nomen eum seditione, quae metuitur. tamquam eiusdem generis coniunetum, aeinde asserendi verbum, quod rectissime de metu dicituri de seditione po-Situm, quae concitatur, non affertur alicui, tum seditionei plurali numero appellatae, cum de una agatur, postremo ipsa res et sententia; neque enim ulla exstitit propterrogati0nem de poena damnatorum levanda seditio, sed, ut

ipse Cicero perspicue dicit, paulisper, ne exsisteret, timor fuit omnis ille terror. omnis seditionis timor atque opin io . Manifestissimum est Ciceronem hiequoque metum seditionis dixisse; prorsus tamen temere faceret, qui simpliciter que particulam t0lleret, quae quo

ὶ ο 39 Ciceronis usus postulat quia negare noluit pro qui n. n. lalioquin enim scriptum esset qui n. nollet . Duiligeo by Corale

836쪽

Ciceronis orationes.

miam addi a nullo potuit. signifieat ante seditionis excidisse alterum nomen similis significationis neque litteris itum ab iis, quae in seditionis nomine primae sunt. distans. Scripserat Cicero: metum nobis ceredis se stitionisque afferebant. Ibi d. 79: vestra enim hoc maxime interest in magnis disquisitionibus repentinisque periculis vitam uniuscuiusque es Setestem. Semel apud Ciceronem de halusp. resp. I 3ὶ disquisitio facinoris de diligenti inquisitione et per- Scrutatione legitur; alioquin neque substantivum hoc neque disquirendi verbum apud eum aequalesve positum reperitur: ad iudicii certamen significandum accommodari omnino nequit. Opinor Ciceronem scripsisse in magnis disceptationibus. 71 in his: unum quemque eorum priuSab sua vita quam vestra suspicione esse damnatum vehementer offendit addita praepositio; sed simpliciter eam delere non audeo. Pro Flaeea 5: Atque utinam inimici nostri

ac bonorum omnium mecum potius contendant. utrum tum omnes boni duces nostri an comites fuerint ad communem conservandam salutem.

Verbum contendant, quod Ascensius primus posuisse videtur, et per ss minus aptum est agitur enim non decertamine, sed de comparatione et quaestioneὶ et a codicum vestigiis longissima discedit, in quorum et praestantissimo et longo plurimis scribitur: potius tum est utrum

tum omnes. Opin0r fuisse: mecum potius aestument,

utrum cet.

Ibid. 7: Et is est reus avaritiae, qui in uberrima re turpe compendium, in maledicentissima civitate, in suspiciosissimo negotio male die tum omne, non modo crimen effugit 3 Recte intellectum est in verbis turpe compendium vitiosam

837쪽

esse sententiam et orationem; sed quod simpliciter verba tolli nuper quidam voluerunt, neque causa et origo additamenti intelligitur, quod praesertim in compendii nomite antiquitatis colorem habeat, et potest etiam . si solum rella-quitur in uberrima re, desiderari aliquid in significatiote

occasionis sceleris et furtorum. Longe probabilius est Cieeronem scripsisse: in uberrima re cad turpe eompendium, hoc est, in re, quae uberrimam praeberet turpis compendii materiam. De ordine verborum, si opus est. conferri possunt, quae scripsi Emend. Liv. p. 33l. Ibid. 2b: Sed cum L. Flacci res agatur. Cuis Sex familia qui primus consul saetus est, primns in hac civitate consul fuit . cuius virtute regibus exterminatis libarias in re publica constituta est, quae usque ad hoc tempus honoribus, imperiis, rerum gestarum gloria continuata permansit cet. Manifestissimum est orationis et sententiae vitium; apertum est enim pronomina relativaeuius virtute et quae ad familiae nomen referri, Seli. ut nunc verba Scribuntur, nullo m0do cum eo coniungip0sse, quoniam certissima anaphorae figura comprehenduntur

haec: cuius ex familia). cuius virtute) quae etsi in hoc extremo repugnat genus). Perspicuum est aequaliter decurrere debere tres laudum gradus ad familiam, non ad Flacci personam pertinentium, sed has familiae laudes cum Flacco copulandas esse. Itaque Cicero necessario ad hane formam seripsit: ex cea familia, cuius qui primus consul factus est, primus in hac civitate consul

fuit, cuius Virtute . . ., quae usque cet. Fieri pintest, ut seriptum fuerit: L. Flacci . ., ccivis ex ea familia, cuius qui cet. , et error ortus sit ex permutatione similium litterurum ei uis et cuius. Qui hic quoque

licenter delendo se expedivit, eum nihil mor0r. Ibid. 28: Haec . . . magnitudo animorum in

838쪽

Ciceronis orationes.

naioribus nostris fuit, ut, cum in privatis

te huS .... tenuissimo cultu viverent, in imperio

xt quo in publica dignitate omnia ad gloriam splendoremque revocarent. Quid sit in extremis corbis vitii, facile animadvertet, qui diligenter attenderit. Neque enim in dignitate de splendore agitur, sed in imperio agitur de dignitate et splendore. Accedit, quod publica dignitas pro rei publicae dignitate insolentissime dicitur. Admodum suspicor Ciceronem scripsisse:

in imperio atque in cre publica cad dignitatem

omnia splendoremque revocarent. Cum ad prae-I ositio inter a et d intercidisset, reliqua lacile vitiata sunt. Longe rectius dignitas quam gloria cum splendore c0niungitur. Ibid. 39: Sed aliud esse causae Suspicamur, ne foris isti parum versuti esse videantur. Inlis, quae praecedunt, nulla minima est eausae significatio, ad quam referatur aliud. Rectum est aliquid . . cauSae.

Ibid. 69: nunc vero hoc magis, quod illa gens Iudaeorum), quid de nostro imperio sentiret 0stendit armis, quam cara dis immortalibus esset, docuit, quod est victa, quod e locata, quod servata. Tam aperta et elegans est victoriae et gentis perdomitae amplificatio tribus membris anaphora coniunctis, ut mirer ne hoc quidem loco Κayserum, duee tamen Bernaysio, pravam illam delendi, quae expedire nequiret,e0nsuetudinem abiecisse. Ad litterarum vestigia proxime aecedit, orationi et sententiae satisfacit haec scriptura: quod est victa, quod bello capta, quod servit Nic. Angelius: quod SerVR . Ibid. IM: Quotus enim quisque e Si qui 'pli mi atque amplissimi cuiusque hominis atque ordinis auctoritatem magni putet 3 Illam viam sibi vident expeditiorem ad honores et ad

839쪽

Lib. II. cap. II.

omnia, quae concupiverunt. Sic codices. Qui nuper aliter interpuncta oratione ante sibi interposuerunt si . non minus sententiam prava condicionis forma quam orationis strueturam perverterunt. Scribendum erat: Asiae

viam sibi vident expeditiorem cet.' Post red. ad Quir. I 0: At de me ut valere I rerum gestarum memoria), semper Senatus flagitavit; ut aliquando proficeret, cum primum licuit. frequentia atque auctoritate perfecit. Inani' aliquid lusus est in hac coniunctione: ut . . proficeret. - persecit; neque Satis effectus rei signifieatur proficienda verbo. In P est a prima manu per si est'. Opinor fuisse ut aliquando pervinceret. Paulo post recte Momm senilla, vidit geminandum esse consule; sed scribendum erat hoc

ordine: inimico autem . . . . cc0nsule . altere consule reserente. Ibid. 13: cum omnia cum omnibus scedera reconciliatione gratiarum sanguine meo sane irentur. Seribendum esse: cum omnia cum omnibus

foedera cae reeonciliationes gratiarum sanguine

meo sancirentur, et sententia ostendit - nam ealliscederibus cohaerent gratiarum reconciliationes hominum antea dissentientium ad communia consilia persequenda. cum sanguine Ciceronis perversissime Gniunguntur et

pluralis numeri genetivus gratiarum , quoniam alioquis reconciliatione gratiae scribendum suit. Excidit aepost a. Initio paragraphi opinor Ciceronem scripsisse: Hic quantum interfuit inter me et inimicos meos lNam illa figura orationis, qua voeabulo tantum pro sit

Quam vellem editores non comisissent k I 2 Ciceronis ora tionem sexistimatio vestra tenebrae, hoc est. quid vos de Se existimetis, contemnunt ae pro nihilo ducunt recepta Pantagathi coniectura. Duiligeo by Corale

840쪽

Cieeronis orationeS.

subiicitur sententia simplex et demonstrativa, ab hoc loco aliena est. γDe domo 7: Ilio tu me etiam hostem Capitolinum appellare ausus es, quod, cum in Capitolio senatum duo consules haberent, eous ni romp Hoc sic dicitur, tamquam Clodius Ciceronem tum ipsum, cum in senatum, qui in Capitolio haberetur, venisset, ita appellasset. Sed agitur de convicio nuper in Ciceronem ab Clodio coniecto. Itaque scribendum est: quod Venerim. Propter eandem causam in proximis verbis retentum oporiuit, ut nunc video fecisse Κ serum venisse, pro quo in P est venistis, non substitutum

venire.

Ibid. 18: Num igitur in hoc officio, quod suit

Praecipue meum, sententia mea reprehenditur 3 Rem maximam fuisse potuisse P) summi per i cuΙi non solum a fame, sed etiam a caede . incendiis, vastitate, nemo negat cet. Post fuisse nuper e Mommsenii coniectura additum ost et, vix occultato, nedum sublato mendo; quid est enim hoc, neminem negare rem maximam suisse et rem summi periculia fame p Error ortus videtur ex concursu similium litterarum cum terminatione verbi praecedentis reprehenditur scriptumque suisse: Terro rem maximum fuisse summi periculi. Ex potuisse fortasse laciendum est

'ν ν 16 recte me, quod in codicibus post tum additur, ex

Postrema eius particulae littera ortum, a prioribus editoribus sublatum esse. pravissimo a recentioribus deletum esse vos, vel solus verboriam ordo ostendit, cum necessario coniungantur haec: tum in perorando posuit, sed multo clarius sententia; dicitur enim, quantus omnium consensus in Populo pro Cicerone rogando fuerit. Duiligeo bν Corale

SEARCH

MENU NAVIGATION