Io. Nie. Madvigii ... Adversaria critica ad scriptores graecos et latinos ..

902쪽

Ciceronis epistolae.

ori altiores, si patiamur p Ut iam ista, quae me it, dominationem an dominum an Antonium i mentis sint. Haec postrema prave superioribusciiunguntur; nam si ut particula est consecutiva, qu0- modo cum ea conciliari potest interrogationis disiunctivasormap Scribendum: Ut id est v si ut iam ista, quae

cit, . . . . sunt 3 In eadem reprehensione Ciceronis

γα dicentis et decernentis, quae se non deceant, si domina- ionem vere tolli velit, sequuntur haec: Immo triumphus at stipendium t Et omnibus decretis hortationis

pudeat concupiscere fortunam. cuius nomen susceperit, consularis. ut Ciceronis est 3 Primum prorsus eadem perlucet interrogationis forma, quae in superioribus erat: Immo triumphus et stipendium . . . .

consularis aut Ciceronis est 3 Deinde in iis, quae interiecta sunt. non dubium est, quin nomen Caesaris ab Octaviano susceptum significetur et simul sortuna Caesaris ad quam concupiscendam Octavianum suis decretis Cicero imprudens hortetur. Itaque locus ad primam speciem gravissime depravatus lenissima medicina sic restituitur: Immo triumphus et stipendium et omnibus decretis hortatio. ne eius pudeat concupiscere fortunam cuius nomen susceperit. consularis aut Ciceronis est 3 Atque huius emendationis non exigua pars iam Orellio in mentem venerat, sed initio et in fine nonnihil aberravit.

Ibid. g 4: Haec mihi videntur Ciceroni ultima

esse in malis cet. Non quid Bruto videatur Ciceroni ultimum esse, quaeritur, sed quid Ciceroni ultimum videatur dissentienti a Bruti iudicio da iisdem rebus. Brutus ad hanc formam scripserat: Haec mihi clevia videntur. Uieeroni ultima esse in malis.

J Reli ina eodem modo, quo ego sananda annotaveram, sanavitiam Uesenberius sublata particula an, quae ante Antonium litteris geminatis orta est. Diuiti eo by Corale

903쪽

Lib. IL Cap. III.

Ibid. I 8, 5: Maximus autem . . . in re publiea nodus est inopia rei pecuniariae; obdurescunt enim magis quotidis boni viri ad voeem tributi. quod ex centesima collatum impudenti cens nlocupletium in duarum legionum praemiis omne eonsumitur. Non ad unius certi tributi. quod iam eo,

latum erat et consumebatur. vocem obsurdescebant aureS.

sed, quod ex ipso vocis nomine intelligi potest, omnino adtributi mentionem. Itaque post tributi oratio plenius interpungenda est; tum separatim indicatur, quid factum sit pecunia singulari modo collata: quod ex centesima collatum et si ..., in duarum legionum praemiis omne consumitur. Quid in verbis interpositis Ialeati difficile est dictu: nam impudens census vix dici potest

pro aestimatione impudenti sortunarum, qua locupletes centesimam illam imminuerint; vereor, ne tonSensu Scriptum

fuerit, quamquam, cur is impudens dicatur, non intelligo. Ibid. II, 1, 3: ex me autem illud est, quod te velim habere cognitum, meum quidem animum

in acie esse neque respectum ullum quaerere

nisi ms utilitas civitatis forte converterit. Maiores autem partes animi te Cassiumque respiciunt. Quantis clamoribus ab iis, qui has epistolas ab Cicerone abiudicarunt, exagitari debuerant hae maiores partes animi Ciceronis Brutum et Cassium respieientes lVera et Ciceroniana oratio et sententia lacillime restituetur unius litterulae mutatione. Cicero enim a suo animo In acie stanti separaverat ceterorum et multitudinis animos: Maioris autem partis animi te Cassiumque respiciunt. Ibid. ep. 3 sqq. In fragmento lacero codicis, quo usus est, qui has extremas epistolas in editione Cratandri protraxit et vulgavit, confusionis et obscuritatis aliquid suit, qua effectum est, ut particulae quaedam epistolarum permutarentur et alieno loco insererentur. Cum

904쪽

Ciceronis epistolae.

opistolae tertiae initium intercidisset in ea laeuna, quae etiam Secundae epistolae finem amisso solio hausit, in hunc locum irrepserunt in editione, sane non in codice verba aliquot sed quo nos amisisse; quem sic vexari a Dola-b Ila audio, ut iam non videatur crudelissimum ius facinus intersectio Trebonii 3 quae pertinent ad rem et tempus paulo posterius. Deinde epistolae quartae adhaeserunt nonnulla fg 3 quod me de Antonio consulis usque ad finem . Postremo epistolae quintae, in qua Brutus Ciceronis de Dolabellis in Asia sceleribus et Trebonii morte iudicium et consilium simulque de L. Antonio exspectat et exquirit, fini adhaeserunt verba aliquot, quae

manifesto n0n Bruti, sed Ciceronis Bruto respondentis sunt at in Asiam censeo persequendum cet. . His detractis in hunc ipsum locum transponenda sunt verba nunc initio epistolae tertiae posita et Bruti epistola sic continuanda: Hoc magis doleo Asiam nos amisisse quam sic vexari a Dolabella audio, ut iam non videatur crudelissimum eius facinus intersectio Trebonii. Verba sed quo in suam larmam redigere non possum. Continuanda dico; nam huius quoque epistolae

finis et proximas initium simili casu intercidit, atque inter secundam et tertiam accidisse dixi. Nam amisso solio finis epistolae Bruti intercidit et initium proximae, qua Cicero Bruto responderat. Ex hac supersunt illa, quae nunc leguntur in ep. 4 et in fine epistolae Bruti b). Sic enim haec edhaerent: Quod me de Antonio consulis ep. b. 23, quoad Bruti exitum cognorimus, custodiendum puto. Ex iis litteris, quas mihi misisti Dolabella Asiam vexars videtur et in ea se gerere taeterrime. Compluribus autem scripsisti Dolabellam a Rhodiis esse exolusum, qui si ad Rhodum accessit, videtur mihi Asiam reliquisse. Id si ita est. istic tibi censeo commorandum; sin eam semel cepit, mihi erede,

905쪽

Lib. II. Cap. III. Ciceronia epistolae.

non erit, at in Asiam censeo persequendum. Nihil mihi videris hoc tempore melius acturus. Uap. IV.

Cornelius Nepos. Seneca Philosophus. Plinius maior. Quintilia E Plinius minor.

Cornelius Nepos. Cimon. 4: Fuit enim tanta liberalitate . . . ut numquam in iis praediis) custodem imposuerit fructus servandi gratia, ne quis impediretur quo minus eius rebus, quibus quisque vellet, frueretur. Scribendum sine ulla dubitatione: quo minus eis rebus, quibus quisque vellet, frueretur. Dion. 9 de Dione in cubi eulo a coniuratis occiso :Nam quo illi ipsi custodes, si prompta fuissent voluntate, foribus effractis servare eum potuissent cet. Mendi aliquid esse in pronominibus i Ili ipsi facile apparet, quoniam nulla omnino praecessit custodum mentio, neque pravitas tollitur deleto uno illi, quod Halmius tollendum suspicatus est, simul ipsius Scribens. Videtur latere adiectivum gentile barbaros corporis custodes demonstrans; a litteris non multum diseedit Illyriei. Paulo ante quod scribitur: Hic sicut ante saepe dictum est, quam invisa sit singularis potentia et miseranda vita, qui se metui quam amari malunt euivis sacile intellectu suit, non credo Cornelium significasse. quam saepe hoc ipse antea dixisset, sed quam frequens huius rei animadvertendas in historia oecasio esset. Itaque prorsus scribendum arbitror: Hie, sicut ante

saepe, quam invisa sit singularis potentia . . . .,

euivis facile intellectu fuit, sublato dictum est. quod addidit qni n0n intellexerat verba sicut ante saepe

906쪽

Lib. II. Cap. IV. Cornelius Nepos.

coniungenda osse cum sententia illa: cuivis cet. Insuperioribus quidem vitis nulla minima huius sententiae significatio est. Chabr. l: Nam quo in eo praelioὶ victoria fidentem summum ducem Agesilaum, fugatis iam ab eo conducticiis cat frui s. reliquam phalangem loco vetuit cedere obnixoque genu scuto proiecta hasta impetum Oxcipere hostium docuit. Sic codices, nisi quod pro in eo sero i n e a seribitur pronomine ad nomen sequens accommodato. Quod Lambinus substituit ceterique fers tenuerunt, fidente summo duce Agesilao, prorsus temerariam habet casus in quattuor nominibus mutationem. Qui nuper verbum finitum addiderunt, aut structuram orationis perturbarunt aut ad eam servandam plura licenter addiderunt eo frustratus est, quod cet. 3. Requiritur participium activum videturque scriptum olim fuisse: victoria fidentem

α videns summum ducem Agesilaum . . . . reliquam phalangem loco vetuit cedere cet. Timoth. 3: Populus acer, suspica X ob eamque rem mobilis, adversarius, invidus etiam potentiae in crimen vocabantur domum revocat cet. In loco aperte corrupto nimis lacile ae temere et olim editores et nuper delendo se expedire conati sunt ac ne sic quidem tolerabilem orationis et sententiae formam esse-cerunt. Mobilitas populi prorsus perverse hoc loco commemoratur, ubi reliqua omnia ad unam iracundiam et invidiam

notandam pertinent; sed quid in litteris mobilis lateat.

ostendit adversarii voeabulum; manifesto enim populus certo cuidam hominum generi adversarius significatur. Deinde verba in crimen vocabantur aperte pertinent ad Timotheum et Iphicratem. Scribendum igitur ad hanc sormam: Populus acer, suspicax ob eamque rem nobilibus adversarius, invidus etiam potentiae eorum, qui in crimen vocabantur, domum revocat. De priore

907쪽

Lib. IL Cap. IV.

emendationis parte nobilibusὶ nulla est dubitatio: altera audacior dubitationem habet, nisi quod eertum est relativum pronomen intercidisse; potest enim scriptum fuisse: invidus etiam potentiae. , qui in erimen Vocabantur,

domum revocat.

Εum. 3: etenim semper habiti sunt fortissimi. qui summum imperii potirontur. Sie in antiquioribus codicibus omnibus scribituri pro quo aut

summa ex paucis recentioribus aut summae e coniectura substituitur. Miror nemini in mentem venisse, scribendum eSse, quemadmodum c. 7 summi imperii. Cum i v

ealis semel scripta esset summimperii , inde natum

est summum.

Hann. 5: Quare hoc unum satis erit dictum. ex quo intelligi possit, quantus ille fuerit cet. Horsus scribendum: hoc unum satis erit dictu. Att. 3: Igitur primum illud munus fortunae. quod in eru potissimum urbe natus est, in qua domicilium orbis terrarum esset imperii, ut eandem et patriam haberet et domum ceti Mendum esse in domum recte Nipperdeius intellexit; neque enim patria et domus tamquam contraria poni possunti neque Roma Attico domus fuit; in corrigendo aberiavit. Quid lateati perspicitur ex superiore imperii mentione. Fortuna et prudentia sic in Attico conspirarunL ut, cum in civitate imperio Romano subiecta sedem poneret. tamen ipse peregrinum imperium non subiret. Scribendum igitur: ut eandem et patriam haberet et dominam. Nam qui Athenis natus esset, aliam habiturus erat patriam, Athenas aliam dominam, Romam. Video nune etiam Cobetum dominam scripsisse; sed quod transpositis verbis supra seripsit: in qua domicilium esset imperii, hie: et orbis terrarum dominam, non agitur in Attici persona de dominatu orbis terrarum, neque Atticus orbis terrarum dominam habuit patriam, sed suam. In altera illa sententia

908쪽

Cornelius Nepos.

scribendum erat: patriam haberet orbis terrarum dominam. Verum sic tollitur totum acumen sententiae et tautologia intolerabilis oritur, quoniam, qui in domicilio imperii natus est, necessario patriam habet imperii dominam. Paulo ante inanissima suspicioni damnantur verba: quod nonnulli ita interpretantur cet. Iuris consultorum de dupliei civitato sententia non ita pervagata erat, ut vulgo hominibus nota communi opinione comprobaretur.

Ibid. 9: Quin etiam, cum illa Fulvia fundum

secunda fortuna emisset in diem neque post calamitatem versuram sacer o potuisset, i lis se interposuit pecuniamque sine fenore sineque ulla stipulatione credidit, maximum existimans

quaestum memorem gratumque cognosci simul que aperire, se non fortunae, sed hominibus solere esse amicum. Sic mendose codices; neque enim solum perquam dure atque ineleganter coniunguntur sententia infinita passivae formae et infinitivus activus, sed etiamsi haec coniunctio excusetur, prorsus pravum per Seest aperire, quoniam non de occulto quodam animi sensu

aut de secreto consilio aperiendo agitur, sed de ingenio moribusque reapse et agendo declarandis ostendendisque. Itaque nihil proficiunt editores, ex temeraria Peerlhampii conieetura aperire in aperiens mutantes. Quid est enim huiusmodi terminationum dissimillimarum permutatione incredibilius p Scribendum erat: simulque apparere, se cet. Recte iam coeunt duae sententiae infinitae.

Sic iam quidam apud Sehoitum.J

Seneca Philosophus. Senecae Philosophi opera, ad quae emendanda non exiguam materiam in Adversaria critica contuleram, postea non fere attigi. nisi quod, cum in libris de benefietis et de elementia eodicis Nagariani scripturae plenius enotatae ab M. Muptio me intercedente cum Gertetio discipulo et collega

909쪽

Lib. II. Cap. LV.

meo communica. et ab eo ediis essent, eos libros raptim percucurri, ut, quantum novi auxilii allatum esset, Cognoscerem, itemque, cum .ssimilius Hermes in Quaestionibus criticis in Senecae epistolarum partem alteram eodicum Argentoratensium A et B seripturas in ep. 95 diligQntius. quam antea laetum erat, enotasset, longiorem hanc epistolam studiose retractavi. Hinc nati sunt quas subiiciam. emendationes, in illis duobus opusculis singulae. in epistola paulo plures.

De Benef. I, l0. b: Tamquam filios alicui restituere potero magno periculo liberatos sine ullo meo non dubitabo. Haec verba, quae Adv. CritII p. 407 sq. sic tractavi, ut ne mihi quidem ipsi satisfacerem, quam molestam habeant in concursu verborum

potero et non dubitabo orationis formam, apparet. neque ei difficultati interpungendo satis subvenitur sine ullo meo: non dubitabo : itaque in editionibus praeter Oertetianam additur si Tamquam si fili OS . . . Sine ullo meo, non dubitabo . Sed longe graviora sunt sententiae vitia; nam quid, quaeso, ad eum, de quo Seneca per totum hune locum disputat, beneficiorum delectum et cum ossiciorum meritorumque ac dignitatis varietate comparationem pertinet, quod negat se dubitaturum filios alleui magno periculo liberatos sine ullo suo periculo restituere hoc est, Scelus se lacturum negat 3 Quae est autem illa restitutio tamquam amissorum, quoniam de sola periculi liberatione agi videtur, quo denique pertinet diligens illa nullius sui periculi mentio et cum magno alieno periculo c0mparatio 3 Ipsa, quae sequitur, digni beneficio hominis cum indigno et discriminis propter illum subeundi cum clamore, quo solo hic adiuustur, comparatio manifestissime ostendit, similem hic fuisse beneficii in diversis personi Smaiore minoreve aut nullo periculo conserendi distincti0nem. quae ipso verborum ordine significatur, filiorum nomine initio sententiae posito. Itaque primum Scribendum est:

910쪽

Seneca Philosophus.

ilios alicui restituere potero magno periculo ibertou sine ullo meo non dubitabo. Nec tamen:ertissima hac emendatione locum prorsus persanatum puto; elinquitur enim incommodissimum verbum potero quoniam Iotestatis nulla hic videtur esse significatio dicendumque uisso simpliciter restituam aut restituere cum non lubitatio coniungendum et nimis ambiguum et incertum restitutionis vocabulum non addito neque significato, unde restituantur, velut ex servitute aut captivitate. Hanc autem ipsam significationem latere arbitror sub illo potero audeoquΘ suspicari Graeca voce Senecam usum esse scripsissequo: Tamquam filios alicui restituere e pira-terio magno periculo, libertos sine ullo meo non dubitabo. Quam frequens hominum a piratis redemptorum mentio sit non solum in M. Senecae declamationibus sed in Pompeianorum temporum historia, omnes norunt. Do Clem. I, 26, 1: Non diu nequitia apparet nec, quantum iubetur, peccat. Hoc ordine Nagarianus, nam in aliis scribitur apparet nequitia. veram Seripturam obscuravit geminatio vocalis. cui adiuncta deinde est etiam consonantis. Fuerat enim: Non diu nequitia paret. Et tempore et peccandi mensura deficit nequitia. Video nunc iam Mursitum paret scribendum vidisse, cui

nollem Gerigius opposuisset Vergilii et Claudii Quadrigarii

l0cos, in quibus de apparitoribus prorsus proprie et neces-bario apparendi, non parendi verbum ponitur. Ep. 3b, 2: Haec sive levitas est sive vernilitas, punienda est promittendi facilitate. In eodicibus A et B scribitur punienda est mutendi facilitate. Emeitur: mutetua promiti endi facilitate. Oculus absirravit a mut ad miti. Ibid. 16: Indo suffusio luridae bilis et de-ο0lor vultus tabesque in se putrescentium et retorridi digiti articulis obrigescentibus ner- 14