장음표시 사용
21쪽
Non alia porro ratione Paganis, ac Gentilibus, aliisque, qui sacros Coo dices rejiciunt, suaderi potest hoc nostrum Mysterium, quam si solvantur, quae adversus ipsum ex Philosophia & ratione contorquent argumenta; atque etiam mox adductis exemplis det comparationibus utcumque illustretur & explicetur . . Solvuntur obiectiones. Objicies r. contra primam partem Conelusionis cum Lullior Demon Batur naturaliter plures esse in Deo perlonas; namque demonstiatur Deum esse actum persectissimum: sed in acta perfectissimo est concordia ; ubim est concordia, ibi pluralitas. Scilicet est concordia bonificativi; nempe Patris eum honificabili, nempe Filio, de actum henificandi, seu cum ipso nifieare, nempe Spiritu Sancto; his quippe barbaris & inusitatis terminis utitur auctor ille erso in Deo sunt tres petibnae. - Resp. naturali quidem ratione demonstrari Deum esse actum purissimum ac persectissimum; sed actum illum inter se veros &distinctos &subsistentes producere terminos, sola sules docet, non humana ratio: neque id e vincet unquam sua demonstratione Lullius , quae sane frivola est, illudque supponit, quod est probandum. Quod addit de concordia , pia ne sutile' videtui; de omni quippe divino attributo id dici merito potest: eontentiunt enim omnia inter so α concordant, an ideo productiva sunt quo rumdam terminorum
Adde quod ex Lullii demonstratione , duo sequi videantur absurda , Ac
Primum est, Spiritum Sanctum non procedere a Patre, & Filio ut a. principio producente; quia in ejus iententia Spiritus Sanctus est boniseare, Pater bonificativum, Filius bonificabile: at bonificare, cum sit actus non est a bonificebili. Secundum, plures in Deo admittendas esse personas, quam tres e quia'scut in Deo est generativum, generabile, & generare, ex quos tres perso nae; est quoque spirativum, spirabile, dc spirare, ex quo tres aliae personae, si stet Lullii lententia , pari jure colligi poterunt. Quod si dixeritae latiuum . & spirativum unam esse ει eamdem personam, sequitur
quinque saltem esse personas. .
Objicies x Humana ratio sibi relicta potest se gradatim ad divinae Trian iis notitiam pervenire et Naturae lumine cognoscimus Deum esse rem persectissimum , amelligens & volens e sed naturae lumine cognoscitur ens intelligens dc volens producere intra se terminos quosdam sibi coaequale Ac conlubstantiales in natura, distinctos tamen personalitate. Namque ens' intelligendo & volando agit, dc quidem actione purissima & perrectissima ris quaelibet illa actio tum intellectus, tum voluntatis, est productiva sui terminis tum quia omnis actio, si vera est, terminum habet ς tum quia communis haec est Thialogorum post S. Thomam sententia: omne intelδε- gens, eo ipso, quod intelligit, producere'. intra se termiom inteluctionis, qui verbum mentis dicitur: terminus porro intellectionis & volitionis in Deo, est Deo consubstantialis, et perionalitate distinctus. L inod sit consubctantialis, os eliditur, quia terminus ille vel est accidens, vel substantia: non potest esse accidens, quia om ne accidens impersectionem ex se quamdam involvit; naturali autem lumine cognoscimuS, vel umbram imperfectionis a Deo ente persectissimo procul exulare : sum
22쪽
εst ἰJur ut terminus ille sit aliouid subsistens: sed vel eamdem habeat cum suo principio, Deo nempe, subitantiam & naturam, vel diversam saltem numero e sed Dosterius illud fingi non potest, alias plures agnoscendi forent numero Dii, quod pugnat cum ipso naturae lumine ς igitur termini illarum actionum eamdem numero habent cum principio substantiam. II. Quod illi termini realiter di personaliter distinguantur, facile ostenditur. Ex dictis, termini illi sunt subsistentes, nec alia , quam personali subsistentia. saeut agem dianoeticum decet: at termini persona Ies, qui sunt a principiis, quisive ad se invicem reseruntur, &sibi mutuo opponuntur, Mud dubie a se in ricem realiter distinguuntur; neque enim res eadem semetipsam producit, & a se ipsa distinsuitur ; igitur naturali lumine e gnoscimas in Deo terminos intellectionis , ct volitionis consabiantiales esse, di personaliter seu perso iter distinctos , quo dupli et rapite stat Mysterium Sanctissimae Trinitatis. Confirmatur: Quia naturaliter cognoscimus, Deum esse summum & infinitum bonum , ac semundum r sed bonum hujusmodi sui ipsius diffusivum est tam ad intra, quam ad extra: ergo debet sese infinite communicare: sed id non potest extra se . cum ereatura sit incapax infinitatis; ergo intra te. Communicatio porro illa infinisa non aliter fingi , quam per premetionem termini infiniti, qui Deus sit; nihil enim praeter Deum
Resp. adductam demonstrationem c si demonstratio dici potest 3 in eo peccare. I. quod multa supponat tanquam nota re explorata naturae lumine , quae tamen non sunt. a. quod non omnia hujus Mysterii capita demonstret. I. Supponit praetenta demonstratio tanquam certum naturae lumine, duos
esse in agente intellectuali actus, nempe intellectus & voluntatis. At id unμ constat Et qui defenderet in Deo, eujus simplicissima est natura,
s ut toti cogitatus est, totus tensus, totus oculus , em totus auditu , EL Irenaeus lib. I. e. I 2. Uiaac. s. qui , inquam, defenderet unicum froce limplicissimum actum, sint e contrario plures . quam duos, Rdmitteret, .. a. quo tandem naturas Ac Plistiuoω- mqncipio revinci posset
Sapponit suum intes lectioni sicut & volitioni esse texminum substantialeis ab unaquaque actione productum dedistinctum: at nee in natura simileques occurrit, nec ipsa Philosophia id sapit. Intelligit quidem di vult creatura quaelibet intellectualis; ita est: sed an intelligendo di voIendo producit terminum substantialem minime. Disputant Philosophi de modo, quo fit ire bis inum perceptio de cognitio, nullus vero inter eos ita desipuit, ut dixerit intellectum producere terminum substantialem ; quomodo igitur de Deo id suspirari posset humana mens Quinimo nequidem concedunt omnes Theologi , intellectum sempeν producere , cum intelligit, terminum intenti malam , seu voebum mentis de speciem, ut vocant, expressam: d cent emvulgo Thomistae. Beatos, dum clare & intuitive Deum vident,mllum effarmare seu producere verbum mentis , nullam speciem expres- veritate, supposita fide Mysterii Sanctissimae Trinitatis, Furus divinus intelligit, neque tamen veri,um producit'; Spiritus quinque dinetus intelligit de vult, neque tamen terminos producit; falso ig iupportu Objemo , omnem actionem producere terminum aliquem . Umnis quinem actio terminum habet, quem vel producit, si sit acti' v re pririu ira, vel M quem sutem 'tendit: actio autem intellectus de vindiniatis in Deo naturaliter non cognoscitur esse productiva
23쪽
Ratio est . quia mens humana sibi relicta nusquam cognoscere potest , quis & qualis foret actionis intellectivae& volitivae terminus in Deo. Nomenim dicet esse accidens, cum in Deo, utpote ente persectissimo, nullum esse cognoscat: non dicet etiam esse substantiam , quia haee saltem numero, juxta naturae legem, distincta esse deberet in tribus personis divinis . . adeoqu tres numero Deos emceret, quod etiam cum naturae lumine &- recta ratione pugnare intelli it. Potius igitur concluderet, Deum quidem intelligere & velle, sed nullum intelligendo & volendo producere terminum , nisi sorte intentionalem, minime verosubstantialem dc personalem. Unde quando S. Thomas & post eum Theologi ista ratione usi sunt ad suadendum Mysterium Trinitatis: Omne istemgens intemgendo producas imrra se verbum; locuti sunt supposita revelatione, ac fide Mysterii Trinitatis; eamque rationem , non tanqν, im demonstrativam proferunt, sed ut probabilem tantum ad suadendan. oc exponendam Mysterii fidem . II. Adducta demonstratio non exponit omnia Mysterii Trinitatis capita.-Non exponit quare tres tantum sint & non plures perlonae; quare Filias intelligendo aliud Verbum non producat: quamquam enim primum illud Verbum a Patre productum infinitum supponatur , & respondens virtuti productrici, haec tamen eo producto aeque infinita remanet , ac erat an rea: atque ita alia & alia in infinitum pro cere posset Idem dicendum
de Spiritu Sancto , uno nempe posto si rationem totam consulamus, se
moto fidei lumine, plures alios imo ct infinitos esse oporteret. Non exponit quare Verbum Filiust si potius, quam Spiritus Sanctus. Non exponit quomodo prior si origine Filius Spiritu Sancto; dc qua ratione Spiritus Sanctus a Filioe procedat. Cum enim Deus eodem puncto temporis & naturae intelligae defvelit, qui suspicari poterit humanaianensium ne fidei destituta , terminiim intellectionis, nempe Verbum divinum, . esse principium termini volitionis, nempe Spirisus Sancti Ad confirmationem dist. min. Infinitum bonum est infinite sui communicativum ad intra, in rei veritate & supposita fide y concedo: &hoc cogit scimus solo naturae Iumine, nego: quia naturaliter explicari a nobis non γ' test, quibus seret es quomodo infinita illa naturae, ae substantiae communicatio. Cognoinimus vero summum bonum sese ad extra communieare
se, ει pro iuo arbitrio, & pro capacitate creaturae, quae cum essetatialiter finita fit, infinitae communieationis recipiendae, mirino est in pax. Objicies 3. Solo naturali lumindico noscimus illud omne Deo tribuem dum osse, quod persectum est,& quidem absque ulla immrsectionis admi tione: atqui producere sibi, simile persectio est. Unde oeus ipse Isaiae 66. V. 2bmquid ego , qui alio parere Deio , ipse nos pariam.... Si ego , qui generationem easteris tribuo , sterilis, 'od Re . dist. min. Producere sibi simile persectio est in creatis, sed imperfectioni admixta, concedo: persectio est in Deo , quam sine fide e Mostendo possumus, nego. In creatis senisatio imperiectionem involvit; naturam scilicet limitationem, ae mutationem undo stando in solo naturae lumine a Deo ente persectissimo excludenda potius, quam in eo agnoscenda esset generatio; quamquam reipsa in Deo sit θ quidem perse ctissima, sed naturae nostrae incognita, quam solo lumine fidei detegere
Objicies '. Demonstratae Religionis Christianae vetitate . demonstratii in manet Trinitatis Mysterium, quod Religio agnosciti veritatem Rutem Re-Disiligo i,.
24쪽
sitionis per motiva eredibilitatis demonstrari , omnes Theologi fatentur . Resp. dist. ant. Demonstratum manci Mysterium Trinitatis, demonstratione generali extrinseca, concedo: demonsuatione intrinseca & propria , petita ex ipse rei demonstratae visceribus, nego. Objicies Vel demonstratur Mysterium illud esse possibile, vel demon m arur impossibile; inter duo enim eontradictoria, qualia sunt esse possis hile vel impossibile, non datur medium et atqui Mysterium Trinitatis er eui dudio impossibile demonstrari non potest: ergo demonstratur possibile. Resp. nego nia, Argumentum istud putidum iophisma est, quod Lial ctici vocant a falso supponente. Supeonit quippdi Mysterium nostrum demonstrari possis , quod certe illud is um est , de quo hic disputatur, de quod negamus: quomodo enim demonstrari pinet vel possibile , aut etiam impossibile id, cujus nullam omnino ideam ac notionem, seclusa revelatione, habere possumus, cu3us nullum in natura vestigium, & exemplum proferri potest y Itaque possibile vel ims ossibile duo quidem sunt contraductoria, quae opponuntur ni Ens, di non ens, inter quae nullinn dari potest medium ; sed demonstrari possibile, & demonstrari impossibile, non sunt
duo contradictoria, quia utramque positivum est, inter quae aliquod me κ dium assignari potin, nempe nullatenus demonstrari . ' Objicies s. adversus secundam Conclusionis partem , commune isti Sehesae Peripateticae effarum , quo tota syllogii morum vis nititur e sua sunt eandem uni tertiσ , funt eadem inter se e quo certe ostendi ur prorsus repugnare Trinitatis Lin sterium, in quo tres persenae a se invicem realiter distinguuntur, tametsi in una & eadem numero essentia divina conveniant.
Res p. effatum illud, si ritelligatur de identitate secun sum rem, absolute Blsum, em, & loeum dumta Dat habere in creatis : in Deo enim , evius essentia infinita est, tres perstnae a se invieem hypostatice distinguuntur, sicet unam, & eamdem habeant simplicissimam numero essentiam; atque istud tam singulare ac proprium ipsi est, mi nullum in creatis extet vest, oum : quaeropter mirum videri non dein . si Philosophus lumine fidei
destitutus, sola duce: - νω Mysterismae iii ad nequisein cogitare aut con
jicere unquam mira . Si, vero effatum illud intelligatur vel de identitate secundum rationem , Vel de identitate secundum praedicarionem, in Deo' perinde ae m creaturis locum habet , ut per se clarum est et sed de illo scholae aκiomate returret postea dicendi Occasio, ubi agendo de pluralitate personarum in Deo, Gellii, aliorumque Socinianorum sophismata& eavit lationes diluemus. obiicies Gnique r Austeritim Trinitatis reipsa non tantum supra , sed etiam eontra naturam est , quod tot involvit naturae legibus adversa, clerepufinantia , eκ parte nimirum generationis, quae in Deo perinde ae in oreatis admittitur, ut solvi' omnino ac dilui non possint. Res p. nego ant. Nullam enim reipsa repugnantiam, & contradictione in continet Mysterium Trinitatis , quam ratio fidei lumindi collustrata , dcmborata non diluat.
Namque si quae illa Qret repugnantia , & contradictio , repeteretur haud dubie vel ex parte generationis ipsius, ubi communicatur natura; vel eriparte naturae, quae communicatur; vel ex partu modi, quo communicatur: vel denique ex parte peGnarum . quibus communicatur: atqui eκ nullo ex his capitibus repeti merito hic potest aliqua coiitradictio & repugnantia. I. Non repugnat ex parte generationis . Namque duae tantum fingi
25쪽
possum causae & rationes cur repugnet in Deo generatio. I. quia omnis generatio mutationem quamdam importat , cujus mutationis Deus plane incapa κ est. 2. quia in Omni generatione nova natura producitur : at in Deo non potest nova natura produci, alioqui natura producentis alia taret a natura producti, di ita plures agnoscendi forent dii. Atqui duae istae rationes dc causae is mae satis & etficoces non siint iaNon prima , quia generatio ex se est ortus seu egressus unius ab alio secundum naturae communicationem ; ac proinde secundum se abstrahit ab omni mutatione. Ia generatione quidem inferiorum seu creata , reperatur
mutatio: tum quia generans non communicat eamdem naturam numericam, quam ipse habet, sed producit alteram si nilena illi, quam habet;
haec vero natura cum producatur de novo, transit a non esse ad esse, ac proinde mutatur et tum quia generans non producit totam naturam , sed
solain soritiam csi de forma materiali sermo sit, alia enim est ratio animae
rationalis) quae cum educatia ex materia transiit ab esse unius formae adesse alterius, ac proinde mutatur. Generans etiam non communicat Gni Onaturam fecundum suam omnem universalitatem, extensionem , plenitudinem: ac persectionem, per eκclusionem aliorum , qui eamdein specificam participera naturam ; sic v. g. homo producens hominem ipsi non communicat humanitatem secundum suam omnem plenitudinem, universaliatatem , extensionem , di persectionem, quasi tota re unicus ille homo foret , nee alii praeter ipsum. Haec porro utraque mutatione caret divina generatio . Namque Pater Filio suo communicat & eamdem, de totam I. quam habet ipse , naturam divinam L non partem et cum enim haec simplisissima sit re infinita, atque infinitum unicum sit, consequentes eadem tota, singularis, ae numerica natura divina Patris secundum omnem suame persectionem , amplitudinem ,& infinitatem Filio eommunicatur. Atque hinc patet responstra ad s. undam rationem Namque cum generatio, ut diximus, sit ortus seu egressus unius ah altero secundum naturae communicationem, necesse non est ad rationem generationis, ut ii, ea producatur vel communicetur natura distincta rimo vero cum seneratio sit
communicatio naturae, eo persectior erit, quo major reperitur in ea communicatis. dc unitas narurae v quare si generana communicet genito eamdem numero, . quam habet, naturam , persectissima erit generatio. Cons
stere autem persectionem generationis in periectiori communicationo naturae. constat, tum quiageneratio eae sese te ulit ad similem naturam communicandam; quid vero magis simile, quam quod unum est inm quia si in Nnitore & genito reperiatur, tantum natura senerica, non appellatur generatio, sed abortus, ut si scemina canem pariat: si. vero si in utroque natura specifica, & vocatur, est generatio. Quia vero in humanis non reperitur communicatio ejusdem numeracae natiniae; quo magis genitus exprimit naturam numericam genitoris figura & lineamentis, eo etiam dicitur persectior generatio quia nimirum Mneratio. tendit quantum potest ad communicationem ejusdem naturae. Quapropter Filius divinus vocatur character seu imago. substantiae Padiis is quia persectissime exerimit substantiam
Patris, quam uram o . eamdem numero cum ipso participat. II. Non repugnat gn Pute naturae, quae communicatur. Si enim repugnaret, maxime quiλ una numero natura non videtur esse posse in pluribus
suppoiit;s; at haec repugnantia nulla est . Istud enim discrimen est inter suppositum, di . naturam, quod suppostum sit incommunicabile: homo v. g.
26쪽
generans hominem , non suum P rium ipsi genito communicat suppositum, naturam dumta t spmiscam ; natura vero communicabilis estiui constat in natura generim, ac specifica, quae communieatur. Quod si
natura individua creata communicari non Mest alteri, id accidit. non praeelse quia est individua, quia limitata, de finitar namque si esset individua simul, dc infinita ac illimitata, nosset communicari; quod patet ex natura specifica, quae communicabilis est pluribus individuis: quia quatenuasmetaea, limites non habet, imo quamdam habet suo modo infinitatem ;abstrahit enim ab hoc uel illo individuo. Itaque nMura universalis, ut fp ci Ma est, communicari quid ' potest pluribus; sed quatenus universalis . non existit c u re a parte ret: naturae vero particis . existunt quidem. sed quia finitae sunt ae limitatae , non possisnt pluribus communicari . At divina essentia utriusque naturae persectionem continet: existit enim actu . sicut extitit natura individua creata, & est infinita, quod habet modo suo natura specifica creata; itaque pluribus suppositis communicari potest. UL Acra repugnat ex pine modi generationis . Namque non aliunde posset haec repugnantia erui, quam quod natura divina communitatur peractiones immanentes intellectus de Woluntatis; sed nulla ex isto capite repa-gnantia oritur. Licet aetenim rectio. xivinariens in homine sit accidetis; l e
ut inlaecunda, nec terminum a principio distinctum producat, non ita est in Deo , cujus actio immanens non est accidentalis , sed labstanstialis ;non sterilis, scit Meunda: actio enim illa Dei, cum si infinite persecta , continet omnem perfectionem actionis tran untis humanae , 'quae vere terminum producit distinctum. Seut enim divina essentia, cum si una, aequivalet tamen rebus omnibus creatis, εe continet persectionem omnium; sic actio immanens Dei continet persectiones omnis actionis creatae , in cim manentis , sive transeuntis , α ita intuitur omnis repugnantia . Nam
actio Dei Patris , quia divina est , ejussem est naturae cum ipso ; qui inunanens, idem est cum suo principio: quia vero habet persectionem etiam
actionis transeuntis , producit terminum, scut Producit trantiens. quare eadem est in Patre natura. ninei um generationis, cum natura
Fuit . qui est terminus ejus m . IV. Denique nulla est repugnantia ex parte suppositorum, quibus divin
natura communicatur .. Haec enim repugnantia oriri posset ex istis dumtaxat
capitibus: ri quia non videntur multiplicari posse 1upposita . natura non
multiplicata. a. quia non videtur communicari posse naturam, non communicato supposito. fi uppositum meque re . neque formaliter differat a natura. 3. Qua intelligi non potest, vin ratione sit stentiae personales . cum sint omnino idem cum natura, distinguamur tamen realiter inter se. Sed istorum nihil obstat. Non primum .' nam in sipposito tria sunt, natur, existentia, Et subsistentia; dc noe tertium est de ratione formali suppositi, de constitutivum ipsius: nam accidentia habent maniram de existentiam, quia tamen non habent subsistentiam, non sunt supposita . Itaque necesse est multiplicari subsistentiam , multiplicato supposito: multiplicari autem naturam non est necesse. M -et, quia eadem eatura specifica habet multa suinposita ; ergo si ponatur illimitatio illa in natura divina individua. quae reperitur in natura specifica, licet una sit, habere tamen poterit multa Hipposita. Non secundum : licet enim idem omnino sit essentia, dc subsistentia in Deo, retinet tamen quaelibet rationem suam. quam habem sabsistentia de natura sumptae in communi. Mitis autem aeaturae est, ut si eo nunicabilis, ratio
27쪽
vero suppositi, ut non sit communicabile: unde fit, ut res eadem cominu nicari possit, ut natura, & sit incommunicabilis, ut suppositum: sicut a mittunt omnes idem esse in Deo cognitionem & amorem ; negant tamen Deum amare peccata, quae cognoscit. Non denique tertium: Nam divinae . hypostases seu subsistentiae sunt relationes: relatio autem creata , quia accidens est, subjectum respicit: quia vero tale accidens est, idest relatio, respicit terminum, mi opponitur tunde fit ut distinguant vulgo Philosophi in relatione, tum esse in , tum esse ad. Relatio igitur divina, cum non sit accidens, non inhaeret essentiae, sed transit tota, ut ita loquar, inessentiam divinam ; ideo nullam eum illa compositionem facit: quia vero rationem retinet relationis, licet non inhaereat, sed subsistat, respicit terminum & distinguitur realiter ab eo, quia illi opponitur: ex quo fit ut subsistentia Patris , quae est relatio paternitatis, distinguatur realiter a filiatione, non vero abessentia, quia non habet oppositionem cum essentia, sed cum filiatione. Quae porira hactenus diximus ad diluendas repugnantiae ac contradictionis rationes, quae contra Mysterium Trinitatis opponuntur, vim quidem habent , sed, ut jam diximus, supposita fide ac revelatione hujus Mysterii rea enim semota, impar omnino seret humana ratio his solvendis rationibus: imo nec ullam tanti Mysterii ideam, dc notionem efformare sibi unis quam posset, adeo supra omnem rationem Mysterium istiad positum est.
MUerium SL Trinitatis Iudaeis, e Gentilibus Phi Ophis cognitum aliquando fuerit . Sociniani, ut fidem Mysterii Ss. Trinitatis evertant , inter alia urgere. istud intent, novum sicilicet dogma esse post Christum , di Apostolos excogitatum , de quo in toto veteri Testamento altissimum est silentium; quale profecto non fuisset, si Myserium istud sundamentalis foret totius
Religionis articulus. Ex parte adversa nonnulli cum Claudiano Mamerto, & Abaelardo Mysterium hoc etiam Gentilibus Philosophis, maxime vero Platonicis, qui de Deo dignius senserunt ae loquuti sunt, cognitum fuisse arbitrantur.
Ut propositi Articuli dissicultas dilucide solvatur. I. Fides alia est explicita, dc distinctae alia vero implicita, dc quodammodo confusa. rII. Veteres Iudaei in tres quasi classes hie distribui possunt. Prima est Patriarcharum. Prophetarum, de eorum Omnium, qui sanctitate insignes fuere. iacunda est peritorum dc doctorum Legis, qui vocabantur Scribae. Tertia est communis, dc rudioris vulgi. His positis, sit
Solis Iudaeorum Patriarchis , Prophetis , dc viris sanctitate conspicuis aperta hujus Mysterii revelatio concessa suit; communi Iudaeorurn vulgo merito denegata . Duae sunt Conclusionis partes. Prima pars probatur. I. ex Scriptura. Mati. I 3. V. o. Amen dico vobis , quia multi Tropbetae , is iusti cupierunt videre , quae vos videtis,quos vide
28쪽
νttnt, ἐν audire quae auditis, non audiem r. Unde imrro vehemens iiiii lianctoriim desiderium nisi ex facta illis revelatione Mysterii Incarnationis, quo Trinitatis Mysterium supponit , nec sine isto cognosci , potest . I n. 8. v. 36. Christus ait : Abraham pater vester exultavit ut videret diem meam ; vidit On gavisus est . Idem evincitur ex iis omnibus Scripturae locis, quibus manifeste constat, fidem in Christum omni tempore ad salii-tem necessariam fuisse, cum non aliud sit s ub C Elo nomen, in quo oporteat nos salvos fieri: fides autem in Christum Trinitatis cognitionem iupponit. Probatur 2. Eadem prima pars ex SS. Patribus. S. Ambrosius Lib. I.de Cain & Abel docet Abrabamum cognoviise Trinitatem , & hoc significasse tum quando tres vidit ir unum adoravit, V. 2. tum quando tres mensuras obtulit similaginis . Ibid. v. 6. Perfectae , inquit Ambrosius , in personis singulis Trinitati , interiori mentis areano . hoe est , similaginis uiritalis Sanctus Patriarcha Sarescium deferebat. ιS. Epiphanius Lib. r. adversus haereses haereti s. p. I 8. Una Trinitas semper in ilia singulari divinitate nuntiata, ereditaque ab illis es , qui caeteris antecellerent , cuiusmodi Prophetae atque eximia sanctirare praediti homines fuere.
S. Augustinus Lib. . de Trinitat. c. ii. docet etiam Abrahamum cum tres vidit & unum adoravit, Trinitatis figuram ct .imaginem conspexisse. S. Cyrillus AleXandrinus L. I. contra Itilian. p. 39. de Abrahamo ait, eum non tantum cognovisse quod Deus unus foed O quod in sancta atque eonsubstantiali Trinitate concipiatur unius incorruptae naturae ρerfectio ac complementum.
Denique Theodoretus L. de Curatione Graecarum aisectionu in Sermone a. qui est de principio , probat antiquis Iudeis omnino absconditu in non fuisse Trinitatis Mysteri uin : Trinitatis, inquit dogmata ne tunc quidem venturis mposterum Deuc penitus occultavit, perfectioris Theologiae quasi semina quaeLimae pergens . Ideo singulariter quidem sub unius nomine Legem sancit , obscure tamen Trinitatem indicat . Qui enim dieit : Audi Israel. Dominus Deur tuus Dominus unus est, On unitatem docet, is, Trinitatem significat. Eκ quibus omnibus colligitur, obscure quidem in Scripturis vetetis instamenti Trinitatis Mysterium' --brari; illius tamea apertam notitiam Patriarchis, Prophetis,& Ii istis concessum fuisse . . . Secunda conclusionis pars , quod Trinitatis revelatio Iudaeorum vulgo me ito sit denegata, probatur auctoritate& ratione Theodoreti loco mo κcitato : Cum in AEgypto, inquit, diutissme versati essent , s Iudaei) multo
runtque iba deorum cultum ritu Ala tiaco didicissent , sapientissimus Deus nequaquam it is manifeste omnia Trinitatis M'seria tradidit , ne ex ea. multitudinis deorum occasionem sumerent, ad impietatem Prasptiorum prope u- dentes . Eamdem plane rationem assert S. Chrysostomus, Homilia de incomprehensibili Dei natura , & S. Isidorus Pelusiota L. a. Epiliolarum Epistola tq;
Sanctus Gregorius Nazianzenus Orat. 37. pag. 6o8. idem dixerat: Vetur, inquit , Testamentum Patrem aperte praedicabat , Filium obscurius . Novum autem n Ob Is Fitius perspicue ostendit: on Spiritus divinitatem subo- fcure qtiodammodo indicavit . N ane vero SpiriIus iue nobmeum versatur, seseque nobis apertius de elarat . Neque enam tuιum erat, Patris divini tate nondum confessa , Filium aperte praedicari; nec, Filii divinitate nou-
dum admissa, Spiritum Sanctiιm , velut graviorem quamdam , fi ita loqui fas est, farcinam nobis ingeri. Ea porro cecoiminia erga Iudaeos usus fuit Dominus variis de causis o r.
quod declaratio aperta 1lysterii SS. Trinitatis servaretur Christo , a quoiolo
29쪽
klo Patrem perfecte eognoscere possumus. a. quia novum Testameninny ia veteri secerni debuit : distinctuin porro satis non fuisset, si Iudaicae gen- εi aperta hujus Mysterii revelatio fuisset concessa . Rationem illam proin i scire Tertul Lib. contra Praκeam. 3 denique, quod tanti Mysterii capaκ lnon esset rudis dc ad idolatatriam propensa Iudaeorum natio. Hinc inferes , Iudaeorum vulgus distinctam & apertam non habuisse divinitatis Messiae notitiam, sed valde imperfectam aut sere nullam: Messiam enim tanquam Regem temporalem, ac praepotentem expectabant , a quo
Iudaica gens armis & viribus ab omnibus hostibus si iis foret vindicanda ..Hinc eκ populari illa opinione ita ad Christum post Resurrectionem Apostoli Act. I. U. 6. Si in tempore hoe restitues Regnum Israel Cum tamen fides in Christum Mediatorem omni tem ne ad stlutem necessaria fuerit, qui inter Iudaeos justi erant , fidem saltem implicitam in Christum Deum habuere; & vero vigebat haec inter Iudaeos, aut lalteira ludaeorum peritos suboscura traditio, Messiam Deum futurum elis.
Vigebat apud Iudaeos inter Legis peritos laboscura quaedam de Sanctissima Trinitate traditio.
Probatur Quia vigebat inter Legis peritos Iudaeorum quaedam Traditio de divinitate venturi Messiae ; haec porro traditio divinit. tis Messiae stare non potest sine aliqua confusa saltem Trinitatis notione : siquidem cum omnibus Iudaeis certum & eκ ploratum foret nonnisi unicum esse Deum , necesse est , illos in ea mente suil se , Messiam non alium a summo Deo futurum esse natura & essentia ; ergo alium dumtaxat cogitarunt hypostasi ac persona . Major propositio ostenditur .. I. Quia ea ipsa veteris instrumenti testimonia , quae Messiae Liberatoris adventum promittebant, ejusdem supremanu, ac plane divinam demonstrantaust,ritatem , sicut expendenti maiii iestum fiet; sicut ea ipsa loca , quae veteres Iudaei de suturo Messiae adventu intelleκerunt, ipsi recentiores, ne
ἡ 'am advenisse Meiliam agnoscere teneantur, ad alium Iitteralem sens,ira a
Messia longe diversum misere inflectunt, ita&Sociniani. iisdem testimoniis affertam Messiae divinitatem, quam ipsi negant, sensum omnino distortum.& alienum affingunt. Nec illi certe cogitant, quod hac ipsa via sese Mavissimo subsidio privent ad revincendos Iudaeos recentiores , qui pervicacius adhuc negant promissum advenisse Messam . Inde enim illos convincerurent 3 Εκ collatione testimoniorum Scripturae veteris cum ipso eventu Optimum quidem de invictum argumentum apud Catholicos; sed nullum plane apud Socinianos , qui ea Scripturarum testimonia alio, quam ad Messesam , transserunt , ne forte iis superati, Messiae divinitatem cogamur admittere. Quod si ad Traditionem veteris Synagogae sese recipiant , ut inde contra Iudaeos demonstrent jam diu completum esse Melsae adventum . in ea ipsa Traditione Messiae divinitatem certissime deprehendent . Ergo necesse est vel agnoscant Messam esse Deum , vel fateantur cum Iudaeis illum nondum advenisse ; aut saltem nullam certa Ae invicta ratione se adversus illos demonstrare posse, illum jam diu. advenisse' Hinc obiter observate , quam leves, inconstantes, ac sibimet ipsis contra- . irii siit Sociniani. Cum Iudaeos illi confutant, ad veterem eorum Traditi i
30쪽
nem M ventum Messa merito Confugiunt; cum vero agunt nobiscum lunacto Γmul eum ,Lutheranis. & Calvinistis, ex quibus ille prodiere, foedere. expissa penitusque rejecta necessitate Traditionis Ecclesiae , uni Scoturae in sulat e troversiis dirimendis male sibi cohaerentes inhaerendum esse eo tendunt. Sed, rogo, quid juris illi habent ad Tradit onem veteris Synag gae adversos Iudaeos recentiores urgendam, quod nos Catholicinoo habeamus ad Traditionem Ecclesiae Otholicae contra tum Socinianos ipsos, tum Luthera nos &Calvinitas pariter urgendam i Si vim illa obtine i conua Iudaeos, quidni & contra alios quoscumque Haereticos obtinebit An specia ii quodam privilegio gaudent Haeretici, ut vim Traditionis in uno agnou riscant, & in alio rejiciant 3 Pomtus pondus abominatio est apwd Deum. . II. Certum est multa veteris Testamenti loca Christo Domino adaptata suisse . Matth.22.v. q. istud Picio'.Dixit Dominus Domino meo, Sede a dextruineis ι Christus de se ipso dictum esse declarat; & Apostolus Hebri r. v. F. istud Ps. 2. Filius meus es tu, ego hodie genui te , Christo applicat. Mitto alia bene multa . Inde est, quod Christus Dan. s. v. remittit Iudaeos ad Scripturas, ut illis dii cant, quis ipse sit: Semramini, ait, Scripturas . . . illa sunt. quae testimonium perhibent de me. Porro frustra illi ad scrutandas Scriptura
remitterentur, nisi certissime constitisset eκ recepta apud Iudaeos Traditi
ne, multa in illis contineri, quae de Christo ejusque divinitate dictasia erant. Confirmatur: Quia si nulla omnino supponatur fuisse de Christo Deo Traditio Scripturae innixa, excusa hiles utcumque viderentur Iudaei, quod Christum affirmantem se Deum esse, tanquam blasphemiae reum morti addixerint. Scriptum in capite Legis habebant, Deum unum esse: a quo autem augurari illi potuissent, revera Messiam; qui venturus erat, Deum fore
AEn a studendis Christi miraculis 3 ait Apostoli eadem & etiam majora patra bant, qui se Deos non dicebant. An ab ipsa Christi consessioner at de ipsa
Comprobanda, vera-ne esset an salsa, quaestio movebatur . An Apostolintum dc discipulorum Christi testimonio 3 at i eductos illos fuisse, ac coecoquindam in suum magistrum studio ductos , utcumsi incogit. e. inc dice e quamquam certe immerito potuissent . Non alia itaque ratione excusari omnino
non possunt, quam quia cum missionem suam , divinitatem ex Prophetarum oraculis, & testimoniis Scripturae , Iuxta receptam apud Iudaeos
tunc temporis Traditionem, Cnristus comprobaret, nihil certe erat, quod reponere merito possent Iudei, quos propriis eorum armis Christus oppugnabat . Fatem um igitur est, extitisse apud Iudaeos receptam Traditionem de Messia vero Deo, qui venturus erat . Quod quidem adeo verum est . tamque emcax & invictum pro divinitate Messiae argumentum ipsis visum fuit, ut ex quo intellexerunt Christianos G illa tradita Scripturae mystica, ct etiam litterati interpretatione adiersum se ar 'eie , nihil non tentaverint
ut Tiad' nem illam obicurarem ; ac quae de Christo intelligenda sunt, illi dicta e derent, vel de Davide, vel de Salomone, vel de Zorobabeis
te, audi quolibet viro illustri. TERTIA CONCLUSIO.
Gentiles Philo mi acturatam & rectam non habuerunt SS. Tianitatim
ritiam ; & si quid in Scriptis suis de illa adumbrarunt , linum a commercio, quod cum Hebraeis habuerunt, accepere. Duae sunt partes Conclusionis . .