장음표시 사용
251쪽
a prosce nium to eus est scens promi nens in or chestram. unde Sce
nullo au ei ore ceris eo emana tem,S ve ra tamen prodente. α Thea liu hie to tum regnuFrancis si
gnificat:vnde eonspieui suiu a Iaula summi rerum
a ordines hie nobi Ilum mul titudinE de
eorum qui in magistratibus sunt,signi fieantri or chestra, summam riam. in ea enim Se natus spe Elaba . e Figum scenicorusum dicta iaceta Sallegorica quib' summos magistratus Merentes a theatricis
villamen ta velata. Moralita res , etho
Nonne quae in adytis aulae,quas. intra scenam ae post velum agutur,quae Fillic numina,quibusque sacris viciimi' colantur, solene est nobis anniuersariis ludis velut ex ' proscenio audirer 1atyricis i actibus ita in rem praesentem perduci, ac si reducto velo operianea sacra introspicere permittero,
murr Qui igitur fieri id posse dicamus a Nempe qudd Aius ille svi ita di
cam)Locutius arcanum nihil esse sinit eorum quae in aula geruntur, aguntur aut summussim dicuntur. Quod enim ad uniuersos pertinet, id palam quoque vult & facit omnibus ordinibus esse. Sed beatu illud diuersoriu, illi tantum qui intus sunt, rimis perlucere nesciunt. Proh superi immorta- Glest num quisqua sodali & contubernali vel etiam familiae notior esse potest,quani omnes eorum mores & habitus,omnes status,flexus,a flectiones, motus corporis animi in omnes vultuum species & aspectuu ,omnibus nobis notae sunt istoru,qui sese& nos & omneis pulchre latere putant Quanta igitur cautione,il circuspecte,q religiose in suo se actu gerere, vel alieno inferre debent qui actibus oculis theatri amplissimi sese circunspici sentiunt)Sed quis eos hoc sentire credat quibus in re sibi gerenda satagetibus, omnibusq; sensibus occupatis, consulere famae non vacat 3 Atqui si oculis
cuneorum inseruire non vacabat, aut si no magnopere id referre existimabant,vel ordinia ipsi oculis vel orchestrae certe inseruire debebant. Hoc enim meminisse oportebat, qui existimationi olim suae consulere neglex runt,de iis aliquando publice multer esse consultu. Verum haec iam terticula infantiu aut nouitioru esse creduntur. Periti autem rerum, & quos veteratores vocant aulicos, arce sibi impunitatis nuper praestruxisse existimantur, cum immaniu opum propugnaculis tutam, tum vero validis praesidiis contractarum affinitatu necessitudinu4 firmata, quam expugnare nulla vis iudiciorum, nulla constituendae reipublicae formula valeat. Pessime vero de se mereri iam putatur qui vel famae detrimento comodis suis non con- Isulunt interim du dispenni. Inane enim & ieiunu nunc aucupiu fana esse creditur,sortunis suis augendis quoquo modo parcere, ut integritatis opinione honestatis tueantur. Proinde non ita pridem qui rerum potiebantur, scenicoru Duras verecundis auribus transmittere aut deuorare vid bantum hanc loquendi libertate moribus ais usu confirmata tolli no posise Francis iure non violato intelligentes. Nunc vero aures istoru sensim cauillis ita occalluisse atq; 1sueuisse videmus, ut inter theatricas personas pro
dire optabile iam esse coeperit quorunda opinione, qui non nisi beatorum& copiosorum nomina in argumentis Satyricis se vetari dictitant: quan- Κdd illi actores auriti capitii licentia atque impunitate,summum sere quod que caput salibus suis perfricant. Unde ed rem ladem videmus euasisse, ut quae olim vitia figurate maximoq cum lepore allegoriaru carpebantur in summis mas stratibus,quum vel Satyri cauillabundi inducerentur, vel vitia ipsa personata per prosopopoeias in scenam prodirent, in iis quas vulgo
moralitates nos antiquo vocabulo ethologias appellamus: ea nunc Satvrieo selle insesse & simpliciter, ac sine venustate schematum enuncientur,
videlicet quod licentia peccandi periisse stontem sui inquit illel de rebus
252쪽
instate pi culo remissus est, qua
fi cui I nutilam gerra: qualis pud Virgialia Vcale gon inre ligi debeti. ἰσωρ.
A arbitrantur. En quibus seruire,quos colere dc obseruare, quorum voluntati lenocinari, denique quibus grauitatis de doctrinae, atque omnium ingenii ornamentorum fasceis summittere necesse est: eos qui deni, qui aliquo in numero haberi in Francia concupiuerint: ut mirari iam homines desinant, ludd rati sapietes de eruditi in rerum nostrarum administratione vi-
fantur. Nam ii quorum maxime interest res probe administrati, quum in speculis esse deberent, Vcalegontes serὰ sub tecto securi rerum euetuum jdormitant ne discrimine quidem ipsi nuper fumigante veternum excuti B tes. Hic est status seia Franciae,qui si aliquando ipse recte atque ordine constitutus fuerit,ut ii ultra in puppi ne imperitent, qui vel in transtris sedere,
vel inter vectores quouis loco esse deberent, tam opulenta , ut opinor, erit
Gallia,quam priscis temporibus Hispania dc Persis suisse perhibentur. Rex ruidam Franciae,Ludovicus ut opinor undecimus, quum sermo aliquano inter eum de Legatos magni cuiusdam principis incidisset de prouinciarum opulentia illi j magnifice de suis sentire rebus opibus, videretur, respondisse ita sertur,ut diceret pratum se de graminosum & latὰ pates habere, quod . toties fiereprestibile, quoties vivim esset Denisecio opus esse. C Quo dicto significare volebat,nunquam no imperata tributa populos sbi subditos obedienter confestina 4 pependisse. Nos autem sic actum esse per
hosce annos cum populis Fraciae scimus, ut eodem anno una de altera a cessione tributa,modd dimidio, modo altero tanto, nonnunquam etiam
sesquiplo excreuerint,tanta animorum aequitate, ut vicem principis plebe etiam dolente videres,audirest,qui tot in curas ipse rebus gerendis distringeretur: non aliter ac si ab eadem sementi altera & tertia seges demeteretur in Fracia,aut si ex novalibus spici legi u instar iustae messis existeret,vin-
dentiam , racematio excipiens, noua atque integra foetura denuo exu
D raret.Verum Rex ille Ludovicus prato suo amplissimo florentis id elide gloriabatur, ex quo eodem anno foenisecium iterii & saepius cogeret, qua tum ii placuisset. Erit olim fortasse Rex alter breui, qui chryso mallas oves aureo vellere opimas visendata habere se dictitabit non illas quidem apud Colchos aut Iberos,ut in fabulis leguntur quonda fuisse,sed clemente coeli tractu luculentis inerrates latifundit toties attonsiles, quot res extiterint gerendae, vellere succrescente perenniter, ac mira foecunditate. Illud vero singulare,ac nulli aeque prouinciae datum, ut bellis continuis intestinis vel externis exhausta Francia, de viris viribusque ad summam inopiam usque E desecta,unius statim aut alterius anni pace & commercio recreetur. Et ut Antaeum illum gigantem ab Hercule sublatum poets fabulantur,quantu-uis lucta fatigatum, ac certamine consectum , simul atque terram matrem contigisset,integras illico vires solitum recuperare: ita Franciae vires opes, quantulibet accisae, cum primum per pacem aut inducias tellurem aratro mouere licet,quas terrae tactu instaurari videntur ac restitui incredibili celeritate: absit modo calamitas, nec vitium obuenisse superne experiamur. O raram prouinciae selicitatem, O reges undique beatos, si tantum persona
suam ipsi satis nosse potuissent, & in actu summo reru grauissimu quod p
253쪽
xi magistratus dicebatur I comitiis,d avo ce pconis designati
negociuin ductu suo transgi,non auspiciis tantum suis ipsi cocupiuissent, Faut certὰ non sine sua conscientia. hoc deus ad caetera Galliae addidisset, numeris omnibus cumulata selicitatis esset. Nam quum clementiam in regibus,tum libertatem in ciuibus rarissime desiderauit, quantum utique ferre monarchia potes liberaliter imperion. Illud enim uero, illud inqua acreis homines, rerumque non nesciosvrit,angit,eneca qudd pusillis homunculis necesse est persaepe subseruire,quos ut actores & vicarios principis aulica comitia ceruicibus iniungunt uiccollantis populi, ac succiduae plebis titulos quide aut fortunae suffragio, aut fauoris inconsulti redemptive aut alias G perperam renunciatos. Huiusmodi autem homines quum fata Gallica pro potestate regant,quum liberalitates principis munificentiam 4 arbitrentur. quum cui ulcunque nostratium externorum 4 merita ancipiti trutina arbitrii su i perpendant,& voluntatis suς modulis viros magnos pusillos, moliantur,surium deorsum j ut aiunt permiscet omnia in Francia,facile quidem illa principe alioquin omnium prouinciarum. Quid enim per deum immortalem recte atque ordine administrare semisses actores possunt, qui nullum ius ciuilitatis atquei nomiae nouerunti, quae est aequabilis honorum bonorum qi distributio pro dignitate ac merito ciuium temperanda, Ilqualis esse in monarchia potestr Nam quod ius a peritis appellatur distributivum id ab Aristotele iuris ciuilis eximio conditore κατ' ἀν- dictum est, ruod est secundum dignationem & promerita cuiusque ciuium statue una. At huiuscemodi velut interreges iamdiu pertulimus,frementibus noquicqua frendentibus. omnibus ordinibus, suppressa quodammodo pro cerum auctoritate. Hic mihi manum iniicit reputatio fortunae temeritatis, resisteres paulisper me cogit, ac sui meminisse. Siquidem quum in omni mundi parte fortuna plurimum pollere,& reria esse domina dispensatrix 4, oculis ipsa capta, existimatur, tum vero super omnia ipsam esse in Fran- Icia caecam atque hallucinatricem iudico. Haud ita pridem homines duos vidimus tanta subnixos potentia, ut ad reip. ossicia vix decimus quisp non ex eorum clietelis quasi e seminario quodam magistratuum prodire vid retur, quum etiam ipsi incrementa sua fortunae ac temeritati bona ex parte deberet. Horum cum alter tempore paulum prior,& fastigio multum amplior,eo prorsus esset ingenio, ut qui se submittere maxime eius potentiae vellet hosce ille maxime caeteris praeficere vellet,prolixeq; augere: alter eos praecipue promoueri c5 cupiebat,ornamentis, immodicis crescere de eminere, quos sibi usui sore sperabat ad potentiam vel augendam vel tuenda: Κaut iis moribus praeditos, ut sibi morigeri esse omni genere obsequii ministeriis sustinerent. Nam de ipse impigre morigeranὸo probatus, in secundas gerendarum rerum a maiore adoptatus fuerat: quinde asseclam comi te mi, illius potentiae non socium postea semper egit,haud grauate primos summos fasceis submittens atque etiam subiiciens illius fortunae, cuiustum nutu omnia vertebantur:& meminerat quas in leges quum summum magistratum iniret,surdo sacra meto ipse adactus esset: quoad illo de in dio sublato, quum nutanti iam fortunae videretur imminere, alius ex eode
254쪽
& partibus eius liber I l. CXXV.
Λ prodiit comitatu vir eximius,apud ordines aulicos egregie eratiosus, cuius matura iam & adulta auctoritate solertia. effectum est ne ille primari; auctoritatis aut haeres aut praedo impotentiae animi omnino indulgeret. Cui si spiritus omneis suos profundere libere licuisset ne curia quidem sumnia quant uuis obnixa substitisset. Quum hoc rerum statu fors fortunas speci- me facere potentiae suae videretur, contigit id quod necesse erat ut quos casus temerarius in aulam insinuauisset aula autem tum erat sere comitatus ipsorum)quum unum aut alterum stipendium iis supparasit ado secissent, B statim vel imagistratu vel antistitio locuplete donati,quasi militiae praemio, macti esse virtute obsequii atquς obseruantiae iuberentur. Quod quum mirificis exemplis apud omneis innotuisset, eoi, mores incubuisse vulgo dictitarentur,ut nulla iam via certius ad magistratus, ad honores, ad virtutis decora & diuitias serret, quam ambitio & assentatio, & ut plane loquar corporis animii, foeda venditatio: contrata quum honestarum artium studiosi,aut veritatis tenaces,omnes ij qui sese eximere sortis fortunae ditione ucupiebant,vel quos extra praescriptum decori & honesti pudebat prosilire, sese. venditare, male de se suis': mereri videretur, qui vel studio literarum C miseri intabescerent,vel inania de obsoleta iam nomina honestatis & virtutis tantopere amplecterentur,vel denique in iis rebus Quendis consenescerent,quae nihil ad id tempus pertinere cernerentur: inum ea inquam sere
esset conditio temporis,certatim eo aduolanteis,atque etiam migrat eis vi- idebamus, ubi contuberniu esse sortunae videbatur, largitionisque eius proptuarium:quum interim paucis illis qui constantia & pudore ducebantur, domi agere feriatos ab omni actu pustico necesse esset, qui quidem adiunctum compendium cum honore haberet. Sic paucis annis factum,ut inuersis ordinibus patricii ad plebe, & plebeii ad patricios plausibiliter traduce-D rentur,quum velut somno beatos redeunteis videremus, quarto vel quinto,atque eiam decimo iam equite nonnullos comitatiores factos,imaginibus nouis insignes, quae gentilitiis & Τroiugenarum stemmatibus nuc claritate praestant. Ita duorum hominum potentatu, repagulis pudoris de reuerentiae legum,atque existimationis bonorum & grauium,refractis, retu- ΩΦ acie iudiciorum seueritatis,ed iam insolentiae & licentiae ventum erat, ut accepta expensa. omnia non sortunae quod aequo animo ferres)sed sortunatoribus nominum reserrentur, quos princeps eius indignitatis nescius
praefecerat ut assoletὶ hominum delectui. Qua potentia ipsi steti, quum di-E uinos iam sibi honores poposcissent, nec disuissent homines primarii qui
se eorum cultus ingessissentantistites, oraculorum is interpretes, ab altari- Hie episcobus interim Domini non pauci emansitantes, iam mortalium sensu inauditae rei miraculo stupente, Prouidentia utique rerum humanarum curam nera obe abiecisse, aut certe interim posuisse a multis putabatur. Et alioquin usque eo publica mens successu rem elata aberrauerat,vi Martis de Bellonae nu- iunctionis
mina instar propemodum haberent omnis diuinitatis. Quibus rebus Francia Christianarum partium setnisera sme miserum qui haec meminisse cogo quum cognome illud ipLasuum&aeternum contaminasset: ibi tum
255쪽
Fomeriimhie signifi care vide coiugium Ludoviciae Mariae . quod luca
neri Gallit sanado aprositu ei diei labat. Praecalidudicit quod
non sanandi causa vulneris, sed mule di admo.
ibi verum & unicum nume rapida nostri orbis vertigine terribile, diu inse Fratis suae inaiestatem asserere institit mirifice, editis in superbos quosdam insolente' exemplis omnis memoriae clarissimis, omniumque gentium, si rerum diuinarum intelligentiae dociles ipsi animos haberemus. Sed nos o caecae mentes humanae monita diuina perinde ac fulmina terrifica,cel ri transmittere obliuione gaudemus, tantisper modo in caelum suspectantes,quoad orbis concussu iragore4 contremiscimus: serenitate autem reddita vel substitio adhuc caelo,ne turbinum quidem recetium vestigiis ad monemur alias quoque procellas saeuiores impendere fortasse. Qu aero e Gquo unquam seculo dominus in nostros,vel in suos potius atque peculiares rapidiorem irae suae terrorem , micantiorem distrinxisse visus est 3 Distrinxisse dicor immo etiam vibrasse,& contorsisse: tametsi contremefactas delicias suas Francos persequi pepercerit. Hoc quum heri &nudiustertius factum sit quis iam satis meminisse dicetur, si qui de immens publica ex habitu & fiducia singuloru aestimeturr Siccine fomento uno praecalido se lasse e re nata apposito, doloris statim & discriminis Franci obliuiscuntur, ut vulnere percuratot Proh suprema & aeterna dei prouidentia. usqueadeone densa seculo nostro erroris impii offusa est caligo, ut ne fulminate qui- Hdem deo sursum aspicere possimus 3 Qui si caelum suspicere obliuiscimur, quin igitur omnia intente circunspectamus, ut sensu salte humano Gallia niteretur Nunc vero nec dextrorsum ipsi nec sinistrorsum intuemur, nec retrorsum respectamus, ac ne id quidem quod porro est, videre contendimus. Id demum quod oculis admotum est, aut etiam ad quod idet idem offensamus, animaduersione dignum esse censemus. Ut mirari nunc subeat eorum vel inertiam, vel amentiam,quorum oculis princeps pro conspiciliis solet uti: qui quum coem undis possessionibus, exaedificadis penatibus, gentilitiis nominibus suis prodendis longissime prospectare, & ad prone- Ipotum usque atnepotes porros etiam videantur,existimationi tamen pol lari non serviant ad posteros manaturae, etiam si perpetuo ipsi tenore se icitatis quod rarissime euenit invitam transegerint longiorem. Quanquam quid felicitatem istorum voco, quorum nulli securum sui possessorem esse licet, ex quo ciuilis & municipalis vitet iraquillitatem aulicς potetiae s mel emanciparunt Z Nam qui acquiescere intra natalium modum, exigui esse animi aut degeneris arbitrantur ii quam altissime volentes emicare,ed abripiuntur saepe, & efferuntur, unde sine praecipitio in vitam descendere tranquilliorem nequeant. Atqui huiusmodi est sere eorum conditio , qui ius in caput hominum atque in fortunas habere, aut decus opimum esse putant,aut culme felicitatis. Quos equidem ut nunc sunt humanal crediderim potius gradum ad aeternum praecipitium factitare, quam ad veram beatitudinem vel tantulum proficere. Qui enim sensus omneis suos diuino desponsos amori, liuitii religionis asscriptos, humano obsequio & fastui seculari ita mancipauerit, ut ne animam quidem receperit coelesti se dalitio natam atq; creatam, ' quae in manum ipsa dei mancipiumque tum conuenit, quum in militiae Curistianae tyrociuio quisque nostru hsacramento
256쪽
& partibus eius liber ills cxxVi.
A mento primum dominico dixit, nome4 dedit lustrali rore respersus: quo- nam modo is non perfidus & transfuga est, qui a deo, in cuius verba san- pol iiDEctissime adactus est, ad eum mundi fissum desciscit, cuius ipse obsequium
rogatus eiurauit Etenim anima viqueadeo aulicae potentiae amore capta, pore eiu
quid aliud quam a sponso suo eodem domino diuertes, 'res suas sbi habere eum iubet,ac cum dote sua licet prosectitia, dominica, atque paterna moni,. transit ad amorem impietatis r Sed deus ipse ista viderit, cuius est prouiden--dWm0 tiae quicquid recte atque ordine in commune consulitur, ut eius est conni- 'd .s
B uentiae destinatae quicquid nunc populus perpetitur. Caeteriim ut ad rem redeam)si per hosce aliquot annos isti hominum merita in disyensandis si ilicio honoribus, & officiis publicis expensa & ponderata quoquo modo fuisse
contenderint,sunt qui ausint affirmare, raro libripendibus ipsis eorum lan ta.d. cem conmetitorum iisse pessum,qui meritis quamlibet amplis vel aurum, vel necessitudinem,uel aliud quippiam commendat itium non addiderint, quod virtutem doctrinam 4 pr grauaret,& famam qua uis illustrem. Ita viros eximios,qui aut ingenii ornamentis, aut praerogatiua natalium, aut innocentiae de doctrinae suffragio renunciari speret, & sua crescere industria,C obstrictos iis esse graui quopiam auctoramento necesse est, qui ossicinae il- ,s,si fio, lius beatricis atque fortunatricis videri mancipes gaudent atque magistri: mines sunt quorum ut quisque maxime vel obscuris vel exiguis natalibus ortus est,ita pleruque esse solet plenissimus tumoris ac fastidii. Vnum tamen eorum ge mes.
nus semper exitiabile fuit,qui diuturno grassati obsequio, in omniumque
potentium obseruantiam compositi: oris tandem probitate obrepserut iis mus erat
qui super admissiones erant. Hoc genus & flexiloquum,& ad omnem reris si itaq;.4
inclinationem, aut sortunae celerem euariationem, Chamaeleontea quoque bene de
ipsum mutatione aliud atque aliud esse solet. Visi sunt saepe' Onocephali is i 'ius iiD qui numerum augerent,ut in omni ordine sere hominum sunt quos fortu tui sum nae tantum esse ludibria iudices, qui nec ingenio praediti, nec arte ulla ciuili intincti sunt,nec natura aut sciti aut lepidi, sed i ruges tantum consumo autem hiere ' pntanei nostri nati. Illi enim uero nos urunt aulici veterani, vel verius veteratores, qui manubiis popularibus beati , procersis obaeratos versu- Nos nu-ris auctorantes, eos processibus suis ipsorum inimicos putant esse& aduersos qui iis studiis incumbunt, quq quaestum non factitant. Hos stipatos gre eotis manipulis asseclarum videre est, quos velut tyrocinio deducunt in officinam Ditis,ut illic argentariam factitent. Ii autem illorum pedissequi, ut li- auctora eE terarum irrisores improbuli, sic aerarii arrosores minutuli,a vulgo ὸictitantur:ad id tamen succenturiati ab illis, ut uberrimum quodque munus per νε unia I manus traditum suscipiant, quod quidem esse possit in aulae commercio. Ex manubiis enim popularibus suppeditantur iuuenes beatuli,quae liter sibi d. bi, tis &doctis sacrosanctae solent esse. Huiuscemodi autem stationariis o Q β m- dinum ductores in sua verba adactis, firmissimum quodque tenent Rei p. e p roreia praesidium: nequando summa potestas de arbitrium aerariae rei inclinatione aliqua rerum ex sinu suo excidat. Et nos cosilium publicia tantis hacte- hio dici,nus copiis Galliae non suppetiisse miramuri Quis enim iam referre vel ho- ur,qui m
257쪽
m ης' nestatis vel utilitatis publicς putat,oui quibus anteponatur Nec vero Gal- Ffui ibrii, ita qualibet latis finibus patens, multis magistratibus atque honoribus in-n ἰος - structa, multipliciter. descriptis propinquis & necessariis istorum cum nuTe sta . mero permultis,tum verὼ cupiditate deuorantibus uberrimu quodq; mu- , Ossi ina nus iam esse satis potest. Qtrare quum magnae ipsorum cognationes, etiamsi zi', ' affinitates dudum coluisse visae sint,quae nulla vi vel legitima, vel aduersa-bitror eo e runt factionum frangi possint aut dii sui, quid illis tandem sperandum est, ista b d ' qui sui gatores vel sequestres intra septa non habenti nam meritorum nς qm q quidem surdas preces inanese nihil prodesse scimus, quualioquin omnia Gtinguesu, in potestate ii teneat qui dies& horas soli ' comitialeis nouerunt. Quidni quae ad N enim comitia vel differre possint vel auferre, qui etiam iustitium edicunt
quum libuit.& remittunt rSed quid nominis appellemus, aut quid homi-ra illa est num potius eos esse dicamus, quorum haud ita pridem silentium plus re istaria ic' gno nostro nouimus incommodasse, q omni u potuere concionantiu vo-peiisem ex ciserationes prodesser Sirach ille philosophus Iudaeorum secundum solositis inj: monem sapientissinus, tricesimo capite sui libri ita inquit: Effusi bona in
te diuites ore compresta, fercula epularum apposita sepulcro. O foedissimam culpa, es tuis. . quum is animus in rerum no exhibetur actu, quem vel mores vel anteacta Hre videt ad vita spondere, vel frons denique impostricula videbatur praeserre. Silentiuii est, ζ dico tVtinam hactenus argui possent. Heu mores huius aetatis i Quonam id institu tandem gentium germana virtus abiit Cedo nuc Aristidem unum, unum 4... hii', Fabritium,aut Nasicam,quicum in tenebris micem,& ego halyonem vi tum ad or- disse me gloriabor. Cedo Catonem,aut alium quemvis liberi spiritus viru, dii' qui & reipublicae charitate ducatur,& precarium se honorem habere noi sacrosan memini iste velit. Cedo qui in actu publico pleraque in priuatas rationes noreserat,nec velut fortunae largienti publica pandendum esse priuatum snunia: qtias putet,exemplo Luculliano,atque etia Gabiniano. Cedo denique qui sim plici in nocetia de integritate,quam multiplici lorica opum & propinquitiit pleris latum aliarum 4 necessitudinum tectus esse malit, no modo aduersus vim
aulicam S improbam,sed etiam ad uinus legitimam & ciuilem. Postremo iii mii eo ostende unum ex istis vultuosς& personatis,qui aliquando omnibus intesidi i , R gumentis simulationum euolutum se, vel amico de propinquo cognoscente iii eritis dum dederit. Ita ne vero isti a cospectu nostro rapti, quum eos exceperint .auli grandiora,iubeant non modo nos,sed etiam honestatem, ac verita- manu im- tem valere, quasi ut in alienos mores o malefica vim Vertumni se in auli
pςm0rii. cos immigrarint.&primos vitae actus, quasi obsides hominum existima-Khii qui tioni datos,aetate iam vergente perfide destituant Videant quaeso etiam a nux Me que etiam ne id perinde esse credatur, atque si maturam segetem laudum,' s. u. suarum taedio ipsi vitae compositae tandem capti ,repente ut sic loquarii nastus in x rare,vertereta dicerentur. Atqui tales aliquando inuentos esse constat, qui, 2'h- dignitate vultus populo imponerent, de oris probitate:ut nuces intus naa Silerno ciax specioso saepe fallunt legetes putamine. Rursus idem Sirach cap. terdis abavi, & tricesimo, Pabulum inquit)& virga de sarcinae asello panis & institutiora, qui tio de opus mancipio. Qimmim inquis haec philosophi dictar Nempe ut intelligatur
258쪽
& partibus eius liber IIII. CXXV 11.
A intel atur virum sapientem priore loco eorum socordiam sigurate compella illa, qui sibi ac propinquis impigri & diserti sui claris innotuit exem- iug disi
ptis)in causa tamen populari inuenti sunt infantes ac remissi, id 4 eo tem- l si sepore, quum eos navos esse & facundos, rerum summa interesset. Quibus ita. peta,
aliquando ipsis, eorum 4 collesis aut successoribus eam mentem dari velim,vi vel pulpito facessant ut dicitur vel dicenda inculcanda .i in tempo- tum suM: re proloquantur. Alterum illud symbolum ad regum eruditionem prodi- gMoribus, tum esse censeo,ut crassis ac pigris ingeniis sordida ipsi munera reipub.& iam nun B velut clitellas publicas iniungerent, exigua quoq; salaria geometrica proportione statuetes,ut Aristoteles docuit ratione pulcherrima de iure distri- in i lita 'butivo loquens. eximios autem viros, quorum industria solertia 4; rebus in arduis uti possent, primario ut pane alitos,ad ingenua munia transcriberet, ingenuis ipsos artibus institutos mec eos vitam agere sinerent ignobiles & Mi magi-
abditos, qui ornamento reipub.& usui esse possent. Ecquod est enim per sv I
peros immortales aut utilius regni administrandi aut splendidius instrua mentum ad finitimas etiam & longinquas nationes refulges, quam docto- A. s. hrum hominum multitudo, partina in comitatu regis agens, partim per va- qui C ria reip munia distributar Huiuscemodi enim scrinia ut dicitur pectoralia, optimos & potentissimos principes circunferre necesse est, quibus in ipsis niur qui ius,fas,& aequitatem,omne4 genus ciuilis humanioris, doctrinae, condita . c. is , ad usum quotidianum habeant. At nunc is est reip. nostrae status, ut clitel- sum vocilae generosis equis,instratai, speciosa imponatur atinis. Proinde quum nee oculi nec aures Regis officium suum nunc agnoscant,& homines quidam oes hoc di in rebus suis acres, in republica de principis aut liuidi aut hebetes, nec deligere ipsi idoneos viros, nec hominum famam secundam aut incommo- pala auto dam satis explorare nouerint . quid cause estiadem quin omnium in Rep. D perperam factorum crimina ad eos pertineant t& quod Francia male nuc re visus est. audit atque ignominiose ob doctorum sapientum 4 penuriam id iis in crimen verti debeat per quos hic tales multos esse no liceti Quid si etiam eo- uile est rarum non ulli prorsus doctos & bonos, eorum 4 dissimiles nouere,sed procul eos gubernaculis summouet, ne vel eorum acta ad manus ipsi aspiciat, habete, Maut in puppim fortasse admitti tandem velinit Manauit enim haec opinio in omneis iam ordines, cordatiores ideo homines istis suspectos esse quod νuu praelucentem ipsi facem propius admoueri rebus geredis nolint Certe vi- et
dimus huiusmodi non admissos in consortita, quum vox id publica ' vo- ie,est inter E ciseratu summo, sed confuso flagitaret. Aut igitur hoc fateatur necesse est, amussim se albam in lapide albo esse, qui inter naros ignarosq; discernicu- norib' n5lum nesciant:aut nosse se quide note melioris homines sed non tam ' sce-
nae& populo,aut etiam veritati tele yrobare, quam potentiae suae & com- plebs pro
modis inseruire constituisse, principisque senectuti aut infirmae valetudini
hacten uxillusisse atque imposuisse. Vtrumvis aute fateantur, paris erit im- spectabat. pudentiae. Etenim qui satis secundas partes implere nequeunt, quas malum in 'fronte primas tenere contenduntt praesertim quia tot egregios actores ' in- octi ter cuneos inerteis exactosque sedere videamus, de ' decus scenae proceres qui ςμ
259쪽
g mi'ς νς longissime submotos 3 eortam si sagacitatem requirere nunc vacaret, aut id F iiii ii ii interei se rerum magnopere arbitraremur,quam facile esset docere Francia i ,ςQhψ non modo oculis & auribus nostro caruisse tempore, sed quod instar est istis iis monstrillae olfactus quidem sensorium habuisse Quam enim tandem cladem odorari ante potuimus aduentantem,quam ab ea oppressit quid antὰ prouidere, quam in oculos incurrit Z ein rumorem belli prius auscultatu captare,quam omnia classicis personare visa sunt Hunc statum rerum in Gallia vidimus, quo statu res gestas si quis olim memoriae mandare si tuerit,eorum quidem queis lotis manibus stylum capessere ducereque lice- Gbit, luculentum sane argumentum scribendi copiosum habebit,& ex eo polleritas intelliget quam magnifice sese nonnulli in rerum administrati ne gesserint. Quis enim amans patriae , quum paulo acriorem animum ad haec scribenda applicauerit,non hoc praecipue docere contendat,& persua dere,quod Francorum natio inuidia prius rerum in Italia prosperrime gestarum, deinde etiam odio & contemptu laborauit ob immutatum rerum statum euentu prope internecivo: non id vitium gentis fuisse, quae tot secu lis documentum strenuitatis suae dedit, comis & innoxiae, ut quidem sunt iura belli,sed temporis fatalis, sed ambitionis paucorum, praecipitis atque H inertis, quam uniuers gentis ignominia expiari oportuit,ut exemplum si culis in posterum proderetur: sed quidlibet potius, quam uniueriae gentis vel scelus vel erratum Z Hae ut arbitror sunt causae quamobrem Francia latius atque augustius imperium non habet, ne mirum si reputantibus,cum amplum ei & magnificum late imperitandi instrumentum semper fuerit, rerum tamen gestarum rationem de gloriam haudquaquam pro portione
constare. Quare si moribus iam nostris qui rerum summam tenent, tene
Cox ζ'i' buntq; in posterum, in disquisitionem conventuum aliquando principe quo, Qui' praeside vocarentur, nonnulli saepe qui nasutos sese videri volunt haud du Igo irra st bie quod aiunt apprime simi, atque ea parte deformes ab omnibus cerne- inhali. rentur. Proinde qui illorum sunt adhuc superstites, ii maximopere laborare semen e re debent, ut praeteriti temporis damna sarcientes, publici etiam dedecoris
. .. V discutiant suggillata,vt qui dediscuti possunt.Sic enim fiet ut vulgatae opirici facere nionis & per omneis ordines peruagatae sententia inducenda, a qua vix
id sLi prouocare quisquam potest, publicae etia ipsi famae trita pana sonitu hi-simi pul- lariore ae selliuiore pulsent. Ad hoc autem ideo alacriore animo, ac spe meliore comparare se possunt, qudd rebus gestis ' genialis huius anni an- actus - sam ipsis deus retinendi gubernacula dedit, etiam cum laude non vulgari. Κω ties es' qua Occasione utinam & probe & solerter ipsi tantisper dum licet & vacat
eo modam viantur, ut nobis aliqua nilo argumentu palinodiae detur. Multa alia resta I, i. a. bant eodem pertinentia: sed me medios haec actus intercinere memini. Et eii coniu- hactenus Hercules & Liber pater, ut est in prouerbio: ulterius etia fortasse gjμ' libertati Franciae aqua fluere non videretur. Proinde velut animo iam re-y creato de instaurato regesta indignitate, ipse reuertar ad viam institutam,
uuisi'' Romanarum Persicarum s opum commentationem excipiet Iudaeoru
260쪽
& partibus eius liber IIII. CXXV 11 i.
Λ mentio, tuorum Reges Dauid & Solomon immanes diuitias possedisse leguntur: quas eo magis leuiter excutiendas esse duxi, ne praeuaricationis arguerer,quam cludd explicandi de iis aliquid & statuendi fiduciam conce- lini m. Iuvabat & alio quin in eas res inquirere,quae ut vulgi est opinio)
a sacrorum scriptorum auctoritate subnix esse creduntur. Iamprimum igitur prioris Paralip. cap. secundo &vicesimo David ita loquens ad Solomonent inducitur: Consortare,& viriliter age: ne timeas, neq; paveas. e
ce ego in paupertatula mea praeparaui impensas domus domini auri talen-B ta centum millia,& argenti mille millia talentum. Et secundi Regum .viii. Et percussit David Adadezer Regem Soba,quando prosectus est ut dominaretur super flumen Euphratem.Venit quos Syria Damasci ut praesidiuserret Adadezer. Et tercussit David de Syria XXII millia Syrorum .facta est Syria Dauid 1eruiens sub tributo,detulit David arma aurea quae ha- bebant servi Adadezer,de detulit ea in Hierusalem. Libro autem tertio Resum cap. X. Non erat argentum, nec alicuius precii putabatur in diebus Soomonis,quia classis Regis per mare cum classe Hiram semel per tres annos ibat in Tharseis, deterens inde aurum & argentum. Et paulo inserius, C Fecitq; ut tanta esset abundantia auri & argenti in Hierusalem , quanta de lapidum. Hac hyperbole immensa auri argenti4 vis fuisse signincatur in thesauris Solomonis. Vidimus supra summas Persarum opes centum Moctoginta millia talentum suisse post Darium victum, quibus oportet si ptem millia addere quae Darius Ecbatanis fugies secum in tumultu rapuit, ut auctor est Arrianus, ociis rursus coniectura addere sumptum eius belli.
Historia autem Regum dicit David habuisse argenti mille millia talentum, id est decies centena millia, & auri centum millia, quae minima computatione mille millia talentum argenti valent. Ita fit, ut decies maiores D fuerint David opes quam Darii. Existimo autem & Persicum talentum de Hebraicum idem cum Babylonio fuisse talento: qua ratione, summa, sexta parte augetur. QBare fidem res illa habitura non videtur hominum quidesensu etiam si auctoritati sacrosanctae id creditur. Quanquam etiam magis
illud hyperbolicum videtur quod Ctesias de Sardanapalo scripsit, qui ducentis circiter annis Solomonis aetatem secutus, morte sua regnum Assyriorum finiuit. Ait enim eum Regem ab Arbace Medo obsessum, fractis iam aduersa pugna viribus,& victoriae spe abscissa, pyram in regia struxisse Sardana altitudine pedum quadringentorum , in qua cubilia centum & quinqua-E ginta posuit aurea,totidems ex auro mensas. In medio autem pyrae contabulationem extruxit pedum quoquo uersus centenum: in quo lecticas consternendas cum curauisset, superiorem contabulationis partem trabali materia contexit,& latera crebris validis tignis cinxit, ita ut exitus non pateret. Q is facto ipse de uxor & pallacae variis in lecticis iacuerunt in eo aedificio conclusi. In quod etiam ipsum auri centies centena millia, argenti verd decies tantundem congessit id est millies centena millia talentum quod ipse myriadem myriadum appellat,id est decies millena in sese multiplicata,vt antea dictum est: cum praeter eam summam liberis,quos ad Nini R