장음표시 사용
381쪽
ex mancipiis & agri cultura suppetet. His verbis Xerxes delectatus, Ut te F inquit paria faciam pro hac liberalitate hospitem te meum factoc quadringentas vero myriadas nummum de meo explebo datis tibi chiliadibus soptem,ut quadragies centenis millibus Dari com staterum nihil desit. Proinde quae hactenus possedisti, possideto, mementoq. talem te semper praestare . haec enim te facientem, nec in pr sens, nec in suturum poenitebit. Haec senteni in verba Xerxis apud Herodotum, αἰ ὀν ἐγώ ἀWH ἀυσέαν se e
Plinius lib. xxxiii.de immensis opibus hominum singulorum loquens,C5 gregatae inquit & excedentes numerum opes, quota tamen portio erunt Ptolemaei,quem Varro tradit Pompeio res gerente circa Iudaeam,octona millia equitum sua pecunia toleravisse: mille conuiuas totidem potoriis vasis, mutantem vasa cum serculis, saginasserquota verὼ ill ipsae neque enim
de re ibus loquor portio fuerit Pythii B3thinii,qui platanum auream, vitems nobilem illam Dario Regi donauit: Xerxis copias, hoe est septies L X X X VI ta millia excepit epulo stipendi una quinque mensum frumentum g pollicitus,vi e quinque liberis senectuti tuae in delectu unus sal
tem conci deretur In antiquis exemplaribus legitur, Mille millia hominuexcepit. Vterque autem numerus mendosus este videtur ex Herodoto, qui
peditatum Xerxis ex A sa contractum, ter& vicies centena millia hominu fuisse dicit praeter seruitia & frumentatores, praeter classem,cuius magnum numerum tacit. Hunc igitur numerum hominum Pythiu hospitio sust pisse verisimile est, quoniam tantas copias terrestres habuit Xerxes quum in Phrugiam venit. Nam posteaquam Hellespontum transiit,numerus exer Icitus seruitiis & comitatu supra quinquagies auctus est, ut in superioribus dictum est quum de choenice loqueremur. Sed Plinius fortasse Herodotu auctorem non secutus est, sed Trogum, qui Xerxem ex regno suo septingenta hominum millia coegisse dicit,& treceta ex auxiliarious. Quare Plinius scripsisse ex illi mari potest septies octoginta millia, ut subintelligatur centena verbum, ut supra docuimus, ut sit septies centena octogintaocto millia. Quod si ex Herodoto restituere placet, sic legendum, Deciessepties octoginta millia. Nam Herodotus praeter peditatum etiam octoginta millia equitum fuisse auctor est. Cum autem Plinius dicat Pythium quinque h. mensium stipendium &frumetum exercitui Xerxis pollicitum esse quinque filiorum suorum nomine,ut tantum uni vacationem militiae impetraret, existimo quadragies centena millia staterum Daricorum tanto exerci tui in stipendium & frumentum coemendum sussicere in quinque menses potuisse. Vt igitur minimum numerum sequamur id est septinget a millia, fac ut singuli in mensent ternos aureos coronatos acceperint: hac ratione in singulos menses stipendiu vicies semel centenis millibus stetit,quae summa quinquies ducta ob quinque menses,centies quinquies centena millia efficit.
382쪽
& partibus eius liber V. ClXXXIX.
A efficit.His equitatus stipendium addendum,quibus trecenta millia auxiliarium addere nunc nolui, quia nondum contracta erant auxilia , quae post transitum Hellesponti sese Persis adiunxerunt ex Macedonia, Thestalia, Epiro & Graecia. Nunc igitur de stateribus Daricis videamus. Stateres qui- sine muldam Alexandrei, uidam Darici,quidam erant Philippei. Sed stater aureus
minam argenti valebat. Pollux, ο κ μαν γαρ ω πιδισαι Εὐοις τωμνοῦν δ ροπῆς σατοῦes Aureus inquit stater minam valebat. nam &in iis quae appenduntur,pondus minae staterem nominauerunt. uti ἔπινοῦ- B, πανα πεντατα ταρον, πένταμνον quum dicunt pentastaterum, id est
quinque staterum pondere, dicere videntur pentam non, hoc est quin qu
ni in ale. Hoc si est verum, stater unus aureus quaternos minimu aureos nu- mos Romanos valebat. Quatuor enim aurei Romani quadringentos non amplius sestertios valebat,ut satis demonstratum est: vi fuerint stateres aurei unciales, cuiusmodi sere Lusitanici hodie aurei visuntur denis aureis aestimabiles. Demosthenes δέ σκαν
Phormio autem dicit reddidisse se Lampidi in Bosporo centum & vigin- C ti stateres Cyzicenos. at stater Cyzicenus duodetriginta Atticas drachmas
δραχ ά --Atqui centum & vi inti stateres fiunt tria millia trecentae sexaginta. Foenus autem terrestre sesquisextum, triginta trium minarum de sexaginta, quingentet fiunt drachmae & sexaginta His verbis apparet staterem Cyeticenum paulo minus tribus aureis coronatis valuisse: sed Atticos stateres & Persicos Curicenis uberiores multo fuisse & pondere de in die tura coniiciendum est, de praesertim Persicos, cum Babylonium talentum D ephectam proportionem ad Atticum habuerit. Stateres autem aureos hie intelligimus ex iis quae sequuntur,etiam si Pollux stateris appellatione nomagis aureum quam argenteum intelligendum censuerit. Sed notada verba Demosthehis Tria millia trecentae sexaginta. Et rursus, Trigintatrium minarum & sexaginta. Vbi drachmas subintelligi voluit, communi more loquendi apud Graecos, ut apud Romanos nummi intelliguntur, ut alibi saepe diximus .ino modo aute apud Romanos argentea nomismata drachmalia fgnabantur Atheniensium imitatione, & aurea didrachma erant, sic apud Athenienses & Persas & Macedonas stateres aurei geminato pon-E .dere signabatur,hoc est octonis drachmis .certe nomisma virum hoc triennio argenteum vidi,cuius index erat Lysimachi Regis .vorum pondus tunc non examina ui, nec alioquin nummum magnopere co- siderandum duxi quod nihil tum harum rerum cogitarem, quas in hoc o- ere tractaui: quare nec mihi oblatu mercatus sum, tametsi nomismatum uiusmodi studiosus propter antiquitatem. Hoc autem anno quum anxie perquirere Si ter quater pi argento rependere paratus essem,in tertias,qua rasque manus peruenisse comperi, & tandem hinc exportatum. sed quum ab iis percunctarer,qui maxime meminisse videbantur, quantum ponderis
Stater Cy ricen' Misticus Persie . stater Lysimaches.
383쪽
traheret, aiebat unus se existimare semunciale nomissima suisse. Id ille mihi Ffacile persuasit,quod alter maius etiam pondus meminisse se dicebat:& ea
mihi magnitudo nomismatis oculis obuersabatur, quae ut minimulaequaret denarium Mediolanensem. Resciui etiam a tertio, in cuius tunc manu esset,id est cui ipse id dono dedisset in quartam enim manum venerat sed videre mihi pollea non contigit.Siue autem stater is fuerit, siue non, Daricus ramen stater non minus denis aureis nostris valuit,id est argenti mina. qua ratione fit, ut quadragies centena millia Daricorum, quadringentiescentena millia coronatorum valuerint. Nunc igitur apraret Pythium Bi-cthynium non modo septingetis & octoginta millibus,sed plane decies centenis millibus atque adeo decies septies centenis, & equitatui praeterea de classi stipendium & frumentum suppeditare in quinque menses potuisse. Hic obiter nonnihil dicendum de militari stipendio: cuius modus cum D st; p.ri, parum antehac statui potuisset historia Cornelii Taciti Romae nuper edi dio milii M ta restitutis aliquot libris, nobis occasionem dedit & ansam aliquid de eo explicandi.Stipendium militare quo tempore institutum fuerit, Liuius libro quarto ab Urbe condita docet de Anxuris expugnatione loquens, his verbis, Oppidum vetere fortuna opulentum tres exercitus diripuere, ea. II primium benignitas imperatorum plebem Patribus conciliauit. Additum
deinde omnium maxime tempestiuo principum in multitudinem munere, ut ante mentionem ullam plebis Tribunorumve decerneret Senatus ut
stipendium miles de publico acciperet, cum ante id tempus de suo quissfunctus eo munere esset. Nihil unquam acceptum a plebe lato gaudio traditur. Idem paulum infra, Postremo indicto iam tributo, edixerunt etiam Tribuni auxilio se suturos, si quis in militare stipendium tributum non c5 tulisset. Patres bene coeptam rem perseueranter tueri. conserreapsi primi. Aelis gra- ω quia nondum argentum signatum erat aes graue plaustris quidam ad ae- I ς'p'' rarium convehentes,speciosam etiam collationem faciebant. His Liuii verbis apparet cur aera merere milites dicatur,cur4 aerarium dictum sit,ab aere scilicet graui, nondum argenteo nummo percusso. Inde illa locutio apud
Liuiu in sexto ab urbe c5dita, Indere creditori pala populo soluit, libram&aere liberatum emittit de Manlio loquens. Tacitus vero libro primo ab excessu Augusti, de seditione Pannonica loquens, quae circa initium principatus Tyberii contigit, ita inquit, verba seditionem agitantium reserens: Quando ausuros exposcere remedia,nisi nouum ac nutantem adhuc prin. cipein precibus vel armis adireti Satis per tot annos ignauia peccatu,qudd : tricena aut quadragena stipendia senes, & pleris truncato ex vulneribus corpore tolerent. Ne dimissis quidem finem esse militiae, sed apud vexilluretentos,alio vocabulo eosdem labores perferre. ac si quis tot casus vita superauerit,trahi adhuc diuersas in terras, ubi per nomen agrorum, uligines paludum,vel inculta montium accipiant. Enimuero militiam ipsam gra uena, infructuosam, denis in diem assibus animam & corpus aestimari. Hinc
vestem,arma, tentoria,hinc saeuitiam Centurionum,& vacationes muneruredi ini. at Hercule verbera & vulnera, duram hyeme,exercitas aestate bellu
384쪽
A atrox aut sterilem pacem sonpiterna: nec aliud leuamentum, quam si certis sub legibus militia iniretur, ut singulos denarios mererent, sextusdecimus stipen)ii annus finem aflerre ne ultra sub vexillis tenerentur, sed iisdem in castris p rq mium pecunia solueretur. An Praetorias cohortes, ciuae binos denarios acciperent, quae post sedecim an pos penatibus suis reddantur, plus periculorum susciperer Et paulo pὀst, Responsiuim est a concione,mandata esse Clementi centurioni quae perferret. Is orditur de misso ne a sedecim annis de praemiis finitae militiae, ut denarius diurnum stipendium solet, ne B veterani sub vexillo haberentur. Et rursus de instaurata seditione loquens, Igitur volutatis inter se rationibus placitum, ut epistolae nomine principis scriberentur, missionem dari vicena stipendia mentis,exauctorari qui sena- dena fecissent ac retineri sub vexillo caeterorum immunes, nisi propulsin-
di hostis. His verbis apparet veteranos milites aliquando tricena stipendia veitiani. implere solitos, aliquando quadragena, aliquando vicena: nec ullum tempus perpetuo statutum suisse. Simul veteranos militia exauctoratos non
statim missionem adipisci solitos, sed indulgentiore militia sub vexillis re- sub ψ.M-tineri quoad pr mia& colonias acciperent. ex quo planius intelligitur id quod Tranquillus in Tyberio scribit, Atque etiam missiones veteranorurariissimas fecit,ex senio mortem, ex morte compendium captans. Verum
vi supradictis Taciti verbis intelligimus denos asses diurnum stipendium Age, algentilitare fuisse,ita eadem verba hoc significare videtur,denarium maius stipendium assibus denis fuisse: ut sortasse hoc adiuuare id possit quod superius hoc eodem libro diximus de denario quem Vitruvius sedecim assibus Desi Mvahiisse tradidit Augusti tempore. quanquam olim signato statim argento Myndu denarius decem assibus valuisset. Q am rursus opinionem euertere videtur Plinii dictum lib. xxxiii .his verbis, Postea Annibale urgente, Fabio D Maximo Dictatore asses unciales facti:placuit denarium sedecim assibus permutari,quinarium octonis sestertium quaternis. Ita Resp. dimidium lucrata est. In militari tamen stipendio semper denarius pro decem astibus datus. Hoc igitur lectores viderint, ac statuerint pro suo quisque captu aut arbitratu, quando id summam rei a nobis compertae& explicatae labefactare non potest ut alibi diximus. Milites autem Romanos diurno stipendio denarium meruisse congruit cum eo quod ex Thucydide scripsimus sis=Mi ide classiario milite, qui suo ministraque nomine binas drachmas merebat mili λψς. apud Athenienses. Tricenae drachmae,id est stipendium men struum, tribus E aureis coronatis valebant. Centuriones vero duplex stipendium,& equites triplex merebant. inare Liuius lib. vii. ab urbe condita, Aeque inquir)impotens postulatum fuit, ut de stipendio equitum smerebant autem triplex ea tempestate aera demerentur, quod aduersati coniurationi fuissent. Hae
ratione Liuii equites novenos nostros coronatos merebant in mensem: nunc nostri octonos & semissem merent. Praetoriani autem milites duplex stipendium merebant,qui castra circa urbem habebant, quasi stipantes principem. Erant enim & Praetoriani milites,& cohortes urbanae, quod Tran-
quillus his verbis significat de Augusto loquens, Legauit Praetorianis mi-
385쪽
litibus singula millia nummum,cohortibus urbanis quingehos, legionariis Ftrecenos nummos. Licet igitur hinc aestimare opulentiam imperii Romani sub Augullo,qui quatuor& quadraginta legiones sub signis prouinciatim dispositas habuit, cum unaquaeq; legio minima aestimatione in annuo si penato ducena millia aureum coronatorum serret, etiam sine equitum stipendio. Denae enim cohortes quingentariae in legionibus erant, & centuriones duplex stipendium habebant. Auctum autem postea militum stipendium fuisse ex eo apparet, quod Tranquillus ait in Domitiano, Addidit & quartum stipendium militi aureos ternos. Haec verba fgnificare vi- scidentur sub Domitiano quartum incremetum milites accepisse. Sed Tranquillus dubium id nobis reliquit, utru menstruos aureos,an potius annuos intelligamus. Ego tamen menstruos intelligo. Milites etiam pretier pecunia
annonas de sagula & frumentum interdum accepisse legimus apud historicos, dc praesertim apud Lampridium in Alexandro. Non me prsterit Flauium Blandum libro sexto Romae triumphantis haec aliter tradidisse, sed
ei no assensus sum. Haec ut libro nostro tumultuarie adderem, me com-rtan is v, pulit Franciscus Delo inus, iudicum unus centenariae famigerat et curiae: Dςium . qui ut est inter iurisperitissimos antiquarum rerum studiosissimus, huius Hloci Taciti Cornelii tempestiue me admonuit, quum altera sorte editione liber noster ad huc locum impressus esset. ut si postridie admonitus essem, locum nullum haec addit iucula inuetura capacem sui fuerit. Librum apud nos attulerat vir literarum sacrarum proseuor facundissimus, omnium 4 bonorum auctoru conquisitor & indagator sagacissimus, Gulielmus Pa uus,ages in comitatu principis,sacer4 ut ita loquar oricularius eius. Esna librum Deloinus cum ab eo utendum rogasset, aut iure potius amicitiae
pr cupide sumpsisset unus enim tantu apud nos erat)me quoque ipsi ambo legere eum voluerunt,ut in aliqua libri hiulca parte id quoὸ de stipen- Idio militari Tacitus scripserat, adsuerem. Epitoxu H AEC sere sunt quaedere numariam esuris dici potuerui: cuius rei semina se libasse Hermolaus Barbarus loge ingenio nobis doctrinaq muti Herinoli tiplici praestans, in glossematis illis gloriatus est quae in Plinium edidit, glo-v- h- riae suae segetem ac materiam: quem tamen auctore sic quoque ad nos peruenisse dico, ut seminarium laudum studiosis omnibus in eo quotidie renascatur,etiam si ille primitias decerpsit.Sed quum ipse multa de talento,s tersio & libra, colligetis quidem more,non deligetis,commemorasset,Poteram inquit plura, sed quae carptim cursimq; velut semina materiae difficillimae libauimus, dilato in aliuὸ tempus pleniore commentari insufficiat. Mihi vero ille farraginem auctoritatum diuersissima tradentium,immd ut Ahiasi, dicam segetu antipathiam miscuisse videtur. 6c in unum semina dis. illiani sese sidentia consedisse ex quibus frugem aliquam bonam quonam modo spe '.-i,' 'potuerit dc promittere, non intelligo, aliorum autem erit iudicium inire se dis Nos commentationis ab eo promissae, sed erronea ni fallor indagine incohiniti es. h xx, caecas & perplexas amoages,a capite rem ex otii, ita explorasse vid vi triticum a limine statim introrsus perspectas luculentis vestigiis remeabiles
386쪽
& partibus eius liber V. CXC i.
A secisse, ut in maeandros potius digressi0num insinuasse s sic enim res ser bat quam in Labyrinthum quendam disputationis, iudicari debeamus.
Deprehensi aliquibus in locis naesimus, vel verius substitimus, nusquam ta gς An ip men aut flexu praeuaricationis,aut saltu reticentiae vel obliuionis,aut deni- dies .' 'que praecipitio temeritatis elapsi, ponderum & mensurarum tractationem xv2 ς
ita explicauimus, ut res natura Inter se cognatae,nominum et tam commu
nionem & veluti gentilitatem agnoscerent. Quid tum sdicat aliquis) d
ctioribus igitur te praeserendum censes Siquidem uni tibi hanc opera vin-B dicas in comune nauata. In hoc uno Ud vero: caeteris in rebus iis libes cedo,quibus omnia propemodum debeo. Sic sua hactenus cuius p suit in reparatione Latinae linguae palma. Hoc ius non modo aequalium nostroru, 1ed etiam posteritatis erit: neque vero praerepta unius aut alterius rei gloria, commentandi quoque in posterum materia consumpta, quae adhuc larga superest. Hoc tantum reseri, quod clariorum quidem illi aut plurium palmarum decora tulerunt: ego fortasse inter exigua ingenia qualibet acqui scere palma de debeam & possim. sed alios ita velim animatos esse, nostros praecipue,quorum maxime gratia hoc opus suscipiendum duxi, ut maximum quodque decus sic in medio positum esse putent, ut ingenium tantum & diligentiam referre, non genus & coelum putent. sic fiet ut in huius
laudis curriculo Italia omnium gentium magistra, lampadem quod aiut Galliae non tradat, sed commodet:aut tradat quidem, ita fiduciariam vel precariam, vel potius det utendam usu nobis & illis promiscuo. Quidni
hac dote non fraudauit, tametsi huius aetatis moribus, vel paucorum ho- si , minum vitio qui rerum arbitrium tenent, factum est ut literarunt bonam D studium nihil ad reipublicae moderamen pertinere videatur. Remp.semper appellare institui, abusive fortasse,in qua plurima ad priuatam utilitatem reserri existimantur. Propter quod videmus ediam maiestatem publicam decidisse, ut censu ciues opibusin multo magis,quam sensu & probatis moribus censeantur. Hinc illa stulta ac ridenaa quorundam reputatio, cdfarii loqui nulla prorsus arte memorabili imbuti, ob vulgares quide ut apud Ro- diuitiarum manos facultates,ut apud nos propemodum principales, non se modo co- ,.2' uripiosos sed etiam si diis placet beatos arbitranturequii si ad Romanos mo- antiqua o-dulos diuitis appellationem metiamur, perpaucos hodie norimus praeter E primores procerum,quorum census centies & quinquagies sestertium aestimetur. At tantam summa Pallas homo libertinus accepit, id. decreto Romani Senatus ob id quod referendum ad curiam cessiisset de steminis quet et se seruis concubitu miscuissent: ea. relatione statutum, ut quae ignaro domino ad id prolapsa probaretur, in seruitutem sui consensisse videretur:
cuius rei auctorem Tacitum, Pliniumque oratorem habemus. Idini Sena
tusconsultum postea a Iustiniano principe sublatum est septimo libro sui iCodicis sub titulo de senatusconsulto Claudiano. Quis autem hodie eoru
qui aurum mepri non numerare diculur, vel etiam qui pala versare aureos ,
387쪽
Lentulus ditissimus. Sacerdo tres diuitia
grum mulos dictitantur,ducenties sestertium habere crediturr At Aesopus Ftragoedus post coenas illas luxu stuendo memorabiles, tantundem haeredi filio reliquit, unde margaritas ipse sorbendas conuiuis apposuit non m diocris precii. Age: Curio Tribunus Pl. nonne sexcenties sestertium aeris alieni habuisse memoraturi quod perinde est ac si nunc dicas, quindeciescentena millia aureorum .ianti tamen & pluris Caesar ciuis adhuc Romanus, nondum Dictator,in Gallia res gerens,conciones eius ad populum licitatus est.& redemit. Paulus Consul Romanus mille & quingentis talen- . tis eidem Caesari eodem tempore authoritatem sui Consulatus addixit ea cdemum lege,ut Remp. exagitanti patientiam accommodaret. Iam Senatores Romanos qui defecti facultatibus dicerentur, ouingena quotannis sentertia solitos accipere a principibus constat, queis nones lam sic enim ai bant paupertatem tolerare possent innocenter. Nunc vero quotus quisque tantum habet pensitationis annuet,si paucos gentilium regis excitiast Contra Nero perditis iam rebus,Senatum Romanum coegit centies sestertium sibi quotanis pensitare: quam summam sine stupore meminisse iam nemo potest. Mitto quod Ciceroni oratori,qui semper a Romanis tenuis existimatus est,superficies aedium Senatusconsulto non minoris quinquaginta Hmillibus aureum nostrorum aestimata est, & villaticum aedincium pluris quam duodecim.Seneca etiam vir philosophus,ut ex eius monumentis api aret,sed rerum actui summo praetositus a Nerone, quadriennio ter minies sestertium quaesiuit, quod certe necesse est ut fidem scriptis eius de a ctoritatem deroget.Si enim scripta eius aestimetur: nemo unquam animosius calcasse diuitias,& pauperiem securam adstrictius eo amplexus fuisse videbitur. Tarius Ruffus quod pene omisi infima nataliu humilitate Co-sulatum militari industria metitus, circiter mille sestertium liberalitate Au gusti congestum agris coemudis exhausit,ut auctor est Plin. lib. xviii. Quo Iin loco millies legendum est. Seneca auctor est Lentulum Augurem eiae Augusto principe quater millies suum vidisse, quanti hodie deceptimorum Galliae patrimonia esse vix possunt,etiam quanti plurimo venire pos sunt aestimata. Ab hoc numero principem tantum & generum eius ex imo, cui alioqui regnum debetur,si regi superstes fuerit. Gonam modo igitur beatos existimare possumus, qui omneis cogitationes as, omneis animi sensus,omnes vitae actiones,omnia publica priuata. officia, & vivendi denique moriendiis rationem ad cumulandas opes reserunt, quae in priuatis hodie fortunis esse non nisi despicabiles possunt Vnum tantum genus bonminum excipi necesse est, quod omnium ipsum generum minime esse exceptum oportebat.Hi sunt sicerdotes, quos nunc ferme solos secundum reges & principes opulentos esse cernimus, de plurimum opibus tribuere: quod genus unum reges inter amicos habent,in quo se suam 4 admirentur potentiam sortunatricem. Nulla enim aeque parte vitς beatores ipsis mortalium esse licet. Hic mihi quae memini vidis reputanti, exclamare subit, Miseram te simul & fortunatam Franciam tu ut maiorum placita Sena tuscosultis si crosanctis confirmata, tot annorum usu comprobata,ambi time
388쪽
dc partibus eius liber V. CXC1
Α tione nunc scelerata a aliquare contendas r& singulare pr rogatiuam Pontificatui summo non eblanditam non expressana, non emenalcata,sed ma- poni sitieiorum nostrorum merito postulatam, exoratam,repensam, ut tibi uni iure'. prisco,a maiorum gentium pontificibus prodito, in rerum sacrarum con- g an 'stitutione uti liceret, nunc indultae legis ab usu festines ire perditum Z Vnde igitur tibi frontem peculiarem illam sanctionem citandi qua tu tantopere oriare velut decore quodam religionisi Unde autem libertatem aut fiduciam Christianis smam te vocandi, si non qua religione eximium nomen, B legemque pietatis tuae testem comparasti, eadem religione tu ipsa retinere vis O plaudendum erratum hosti ous tuis illis, qui hoc tibi felicitatis,regni4 fortasse palladita,velut coelo delapsum munus inuident,quo vel abla- pavidiato vel intercidente tu perinde utique sortunata esse non potes. Vide quaesone te nimium terrigenis illis credas, quos ob id gigantes appellauit antiquitas,qui titulosas amplitudines arcnitectates, Aloidarum exemplo theo- gmatica.
machiam meditari videntur. Nam ut illi immanium spirituum homines Pelion Ossae aduoluentes, ut Homerus prodidit, & iis rursus Pindum &Othrin Lapitharum sedem subvehentes,in coelum tandem scandere, de su- C peris vim afferre cogitabant: sic isti pontificatus&antistitia aliis alia adaggerantes,ipsa strue incondita rerum male cohaerentium, vim inferre superis sacris , canonibus quos patres innocentia praediti suaserunt, merito dictitantur. Horum quosdam nec prudentia nec doctrina commendabiles vir quidam acer apud nos quum videret, dicere haud infacete solebat,absurdos oportere esse choragos illos,aut certe dissolutos,qui Herculis Titanum. personas venustulis Cupidinibus temere &saepe accommodarent. Harum enim rerum culpam a capite & vertice Christiani nominis publicus consensus arcessit, qui nisi recte constitutus sit, inferiora ab eo mem-D bra morborum causas trahunt. Quare in votis esse hominii piorum identidem videmus statim atque illa indignitas oculis obuersatur,ut aut colume ecclesiae componat Prouidentia, aut certe aliud commodius & congruen- 'tius fastigium reponat. Idque merito in votis est. Columine enim vitioso vel infirmo tectu aedis sacrae aut corruat necesse est,aut foede collabefacte tur: tum subinde turbinibus & procellis omnia intus pateant,errorum nebulae subeant,decumbentibus. pruinis interiora frigeant, ut ne ignis quide δε rudit dille charitatis aetemus vltra manere possit. Neque vero me latet ipsa domus ris' 'fundamenta in petram firmissimam artifici manu iacta, nulla vi posse con E. uelli vel subrui,non acria, non terrena. Nam ne operis quidem compages diuina illa quidem manu coagmentata ullo disturbari machinamento potest:sed decor operis in aspectu de expolitio emendata non manent,ex qui bus auctoritas ut aedibus sic aedi comparatur. Nuncautem pietas & religio huius aedis aediluae magno vociferatu queruntur eam proportionem asse uatam non esse, quam architectonicae manus primum modulatae sunt: id quod caput esse constat dedecoris luculenti. Huius inconcinnitatis causam homines ad Mercurium reserunt institorem, qui iam inde ex quo lumen mundi regere,& auriga summi currus esse coepit, non ut olim Phaethon quaestis d
389쪽
'i' se is quum se in currum luminosum sustulisset, conflagrationem orbi intulisse, hi ed tenebras potius teterrinias offudisse dictitatur: at inde factum esse con- ta stat,ut in castris sacrosanctis plerunque nihil recte atque ordine constitutu e dolui: esse videatur. Primum vix decimus ouisque ordines ducentium decuma, δμ4 na porta ingredi existimatur: deinde laxissime quidam tendetes,vix gregantis, , , rio militi locum vestigialem relinquunt. Adde quod nec manipulos recenq&p0kiς sere, nec cohortes ipsi concenturiare nouerunt. Quid quod plures statiore &'poita obtinent,qui uni satis esse nequeunt Quid si etiam omnes eas deseren- tes longissime per urbes expatiari videntur postilis ipsi incursus Spopu-Glationu in securi r nec minus stipendia illis procedunt,quam si ab statiuis pedem trasuersum non discederet. Iam illud cuiusmodi esse dicemus, quod a VM te qui plurium vicem gerunt,ii immunes plerunque solent esse, ut ne ' vitent GV uuidem saltem centurialem in speciem teneant, cuius metu munifices in
milites in opere milites contineant i Quid ,qui perpetuam immunitatem nabent, re
gu iri & principum latera indecore stipantes, aeterna animi destinatione a castris initis statiuis castris domini emansitantestqui,si disciplina castrorum valeret, pro 'N'β Q castris ipsis viqiles excubare deberent. Haec fierent si in haustu stati ordines
b Austu - & vacationes non vqnirent ui non atra inauspicata elaeno cotactu suo niab. 24. purissimas atque sanctissimas quotidie contaminaretr Eliu impera- enim per Christum ipsum sacerdotii coditorem, utrum qui scelerata Ur- ' ς , in ecclesiam castrensem imi pisse se sciunt id e quibusdam loquor, nodee 'Celaeno pluri in is in ecclesiam ouantem dc coelestem adniti sum iri se putanti num aliquod superis esse sperant cum iis qui cothurnatis sta dinatione tiis se sacra4 Christiana conscelerare non tina enit Proinde videamus quid- habet simile hodiernus antistitum status,& sacrae ciuitatis procerum,pγiarum. cuna Christo ciuitatis eius conditore, de comitatu ipsius. Nonne tu sinuld ut in uniuersum cleri nostri faciem cultumque consideraris, dicere cogeris I ,. dieatui sponsam sui ita dicam sponso nuncium remisisse, suasque ipsum sibi res ea ea sexi habere iussisser Ille paupertatis assertor.&aerumnosorum signifer, cohorei bu, 'a te etiam pullata semper stipatus erat: hi opibus circunfluentes,& deliciis intuli ψ , octoa torpidi, conspicui in aula volunt esse sericato lauio 4 comitatu. atq;
i ii ii is inter hos si superis placet) 'hieroduli quidam videntur, homines sacret ser-q-ipti' uituti mancipati, quos ne in publicum quidem prodire moribus deuotorum conuenit,nisi operam interim religioni & pietati nauare videatur Il-pe p le cuni nihil possidere visus est, tum suos omneis asseclas omnium sortu-Lὰ24'. A narum posseissione deiecit: hi unde illi deiecti sponte decesserat, quum eopsonae ice rum sint successores, velut interdicto recuperatorio opulentam etiam bo-dis Idu, norum possessionem reposcunt. Auspice igitur Mercurio contracta spon-cuntur. salia,non pronuba pietate,nec charitatem nec reverentiam coniugii sacro-kii 'L. retinet, nec ad frugem aliquam bonam salutarem 4 perueniunt. Age monactu quanam tandem ipsi causa se sacrosanctos esse volunt 3 nempe quod homines insignibus Claristi amicti,inter arma orthodoxa inuiolabiles sere sem-nientes. per fuerunt: non aliter atque caduceatores hodie paludati inter acies sancti commeant. Si igitur gestainina di exuviae Christi sacrosanctos eos ac reu reudos
390쪽
& partibus eius liber V. CXClit.
. rendos faciunt,nonne cultus & habitus Christicolis absonus profanos eos facit, quod quidem in ipsis est ro stultam hominum opilatione. Atqui si veneranda cruce quasi claua Herculis Alexicaci, si lituo summoueri se tum a Flere ba ab eis aequis animis patitur,pullata iuxta & purpurata, si magistratibus& honoribus fungentes, fasces eis ciuiles & praetextas summittunt, & qui- ma dein cum summa animi aequitate, ampliora utique ea insignia existimare debebant,quae ν Teletarches ipse Christus cerimoniis suis consecrauit,& ss gin quibus etiam sceptra regum summitti nonnunquam constituit, quanas
B stum luxu conspicuum, qui proceres tantum & potentatus decet,&quo ctori quo uno suspici se maxime aluites a plebecula volunt. Quod si caeteri hominuordines exemplo ab eis prodito exuere dei reuerentiam & pontificale o sigmfi
sequium in animum inducerent, consecrataque a maioribus patrimonia sacrosancta non haberent, nec piaculum esse putarent eos viros violare tarches.
quos Christus dominus noster delicias suas appellauit: quid istis tandes
ret,queis citra culturam &semetem ut aiunt)omnia nasci videmus t Eru- monisium bescant igitur aliquando,erubescant inquam,& caueant ne animos saltem
militareis & seroces exoluant religione:&quandoquidem ipsi sacra profa-C nis permiscuerunt, videant etiam etiamq,ne eorum licentiam vulgus hominum,albam ut dicitur amussim esse interpretetur, quae discrimen sacri bi. profani. sustulisse iam videtur. Sed quando in opulentia regia &redditi- laus opimis summa eorum selicitas sta est: quaero quo tandem titulo ea se bum istia possidere credanti neque enim quolibet titulo fiuctus suos faciunt. Atqui ut omnia senera rerum legitime quaerendarum recenseant, nullum sutopi inqui Vulnor) aliud inuenient quo iuste atque innocenter haec possidere possint, qpro donato. At hoc titulo possidenti, non satis est rem sibi esse donatam o- Est .apinari, sed reuera donatam esse oportet: alioquin eam usu facere suam ipse D non potest, quum titulo careat. Mitto qudd,siquid mei iudicii est ut utar iis, qui. antiquo verbo sententiam dicentium in haec non eis donata dici debent, sed η fideicommissa: quod verbum no modo fidem bonam, sed etiam necessi- ἡominio
talem rerum restituendarum agnoscit.id quod si non in omnia, certe in ea disim sacerdotia valet,quae ' fiducia contracta aut deseruntur aut conseruntur. Am risi, Sed quoniam prisca iam seueritas vetustatem non posse perferre creditur, lini est, qui id quod dictum est praetere certe ' peculiari se titulo seu fidei commisi
sum seu donatum tenere non n abuti Quod si fateantur, num etiam tum vicarii ixit.
mictus ita suos facient, ut & helluari,& obligurire, de per luxum profusim .si R.. E mum absumere exanimi sui vel libidine vel sentetia possinit Nisi vero no gpeculiare esse potest,quod a domino seruus,& clericus seruus accipit, in co a ' aloniam ipse dominicam sua sponte asscriptus. Accipit autem in Fracia, aut rem vena a domino protinus,paracleto suffragatore,quod rarum est, aut a s summo domini atriensi, quod frequenter euenit. od autem secus quaeritur,id rium sta est sacrilega indicatione id a praedone possessum,inius transire non potest. sic fit ut nihil peculii habeant quod non si profectitium, & ut calen- ioris est,ut darium factitare debeant, & diurnum. nisi si sortasse antistitum actus lege Euangelica tabularum conficiendarum necessitate solutus potest esse, quu pioris.