장음표시 사용
51쪽
eoru ho in inii qui Galli nunc & Galatae appellantur, Martis studio flagra animo est strenuo& celeri ad coserenda pr lia. alioqui nacte cadida dc simplici,& ab improbis moribus abhorrente. Itaque iniuria lacessiti, conserti coeunt in certamina, apertὰ,nulloἁ periculi adeundi respectu .eam ob rem tractabiles se praebent primo cuis stratagemate vincere eos volenti. Idem
animi nihil ad certamina adhibentes. Quod si quid temere susceperint faci le utilitati cedunt. ob quod & doctrinae institutionem, de literarum studia capessunt. Et rursus de gymnasio Massiliensi, -ώ, γρειμα--ς
u Hi, tametro καὶ insis. Haec autem Massiliensium institutio, Romanorum hodie nobilissimum queet pellexit adeo, ut pro peregrinatione quam stu- Hdiorum causa Athenas pridem suscipiebant disciplinarum cupidi, nunc illuc se conserant. quorum aemulatio Gallos quoque excitauit,ut pace per Galliam composita, ipsi ocium a rebus bellicis amplectetes, ad discendi institutum animum appellerent,non viritim inodo, sed etiam uniuersim per urbes: quippe qui dicendi magistros squos Sophistas appellant) priuato publicoque impendio oppidatim suscipiant, salarium illis statuentes pe inde ac medicis. Nec literas Gallis Strado, nec animum studiis liberalibus aptum promptum ψ negat,etiam si eis ad praelia animos gestientes tribuat. anto igitur nostri maligniores,qui Francos praecipuam Gallorum pam Item in orbem barbariae redigentes, studiosorum indu striae suminissim ob trectanti fide apud vulgus comitatus regii facientes, quod ne nomina quiadem disciplinarum via qua suspicari potuit. Quὀd si olim Galli literis apti fuerunt,quae tandem inuidia est nuc quoque in Gallia literarum bonarum studium cum successu excitari, si quidem publice nunc honos facundi ut quondam habeaturr Nisi vero Strabonis aetate,quo tempore homine deus induit, fieri id potuit, Gallis adhuc semiseris: id nunc non poterit, quo temὐ ore gens nulla moribus aut mansuetioribus aut elegatioribus vivit. Quius sit iplis disciplinarum expolitio & naturae praestantis codimentum ata xderetur undis certe & lauti Franci & perpoliti suissent. Ex illo autem prisco Galliarum instituto emanauit illud Satyrici poetae, Gallia causidicos docuit facunda Britannos. Galliolim Notum est etiam certamen graecae latin xj facundiae Lugduni olim insti- Σὸ .r tutum ad aram diuo Augusto consecratam:ad quam idem Satyricus alludens in prima Satyra inquit, Aud Lugdunensem rhetor dicturus ad aram. Proinde nunc quum totus Graias Latia' habet orbis Athenas,digna tan
52쪽
de partibus eius liber I. XX111 l.
Λ tum merces artibus statuatur,& spondebo non modo oratoriam & poeticam in Galliam , sed etiam Gallograeciam postliminio redituram, & istos futuros ridiculos,qui nullum exemplum eue contendunt hominis Franci in literis latinis prisci se eruditi. Qui siquando quis existat utraque lingua se scire profitens, Anacharsin ut opinor in Scythia esse dicent, aut etiam prodigiosum, indictisque supplicationibus procurandum & expiandum. Hos vix statuas virum ignorantiae damnes,an potius temeritatis,qui se nobis Aristarchos tam fidenter ingerat. Quis enim praeter eos ignorat linguae B olim Graecae studium tam selenne in Gallia suisse, quam nunc est linguae
latinaei Cuius rei iterum eundem auctorem citabimus,liis verbis de Massi lia scribetem, καὶ - Ω Η - βολωα 'inlariis
Q. Eadem urbs Massilia Gallos linguae graecae studiosos secit, & eo usque ita
amantes,ut contractus & conuenta apud eos Graeco sermone concipian- guae Igtur. Haec Strabo auctor strauissimus de maioribus nostris scripsit. Quod igi' 'e tur nec eloquentia nec studia elegantiora atque humaniora in Gallia hactenus celebrata magnopere fuerunt: nec coelo imputari clementissimo , nec naturae omnino Gallicae eidem et humanissimae debet, sed quorundam hoc minum rusticitati aut potius iniquitati,qui primos ordines in rerum 1aostrarum administratione duxerunt: eorum g qui hoc dicunt, ignorantiae, vel sut Graeci appellant) apirocaliae, quod vitium est eorum qui nec bona Agiloe sua nouerunt, nec eorum usu acquiescunt ui seriis in rebus operam bona λ ac strenuam nauare didicerunt. Neque vero quo nomine appellem, nunc habeo quibus nihil non accessit tum placet: nisi si mirari non debemus iis omnia vernacula sordere,quos Transalpina commercia nimium iuuare fama est,nec iuuare tantum, sed etiam adiuuare. Habet nimirum quippiam externorum admiratio,quod nec stote promi videtur,nec ore ab istis lau-D dando fascinantibus: quod utinam in rem tandem nostram at' existimationem exeat. Caeterum illi mihi vehementer falli videntur opinione, qui cordatos viros in Gallia ideo desiderari putat, quod innata in arma alacri tas parum prudentiae in consiliis agitandis habeat. Hoc quum vulgo nostrates homines dicunt, euenta rerum considerantes, tum dogma iam esse coepit ab eadem secta cum superiore constitutum. virus enim adstruere maxime refert eorum. Quasi vero natura dissidium inter cor & manus in- generarit. Ego vero in utranque partem vires animorum vallare puto, quurecte animi ipsi sorinantur doctrina & institutis, & praesertim in iis genti- E bus, quae naturae plena dote praeditae,& corpora & mentes ad omnia versatiles habent; cuius rei quum Gallis Strabo testimonium praebet, tum usus ipse docet. Argumentum huius rei validisssimum afferre possem ex Graecorum Romanorumque imperio. nam& Macedones inter Graecos adnumero .Vtrunque autem impertu non minus animis excolendis, quam corporibus exercendis quaesitum est,& retentum . quippe idem numen Palladis & Mineruae,& Martios animos loricatis pectoribus,& togaris praeco diis aut palliatis vim iudicandi censendio: inspirare creditum est: neque id quidem modo, sed etiam studiosis vim illam numerosa solutaque oratio-
53쪽
2mhRR ne dicendi mare antiqui Enthusiasmum appellauerunt vi in dicendi scri- Fbendi4 diuinitus inferuefactam. Eode id pertinet quod a Catullo & Vi
itiises pii clxiitatu arces Palladi esse sacratas. Vrbes enim prisci tamiadi saetae. prudentia & literarum scientia, quam robore de sortitudine capi retineris, hoc figmento significare volueriit. A Nuptii vero in iis quae Hieroglyphica apud eos dici dantur id est sacra quaedam monumenta, non literis vocabula, sed scalptis rerum animaliumq; figuris significat iaὶ Minervam h naisphaerio coeli superiore, Iunonein inferiore intellexisse dictitur. Macrobius etiam auctor est priscos summam aetheris partem, quam aetherem di- Gminerita cimus, Minerua appellasse, ex qua mundi parte solari virtute homini pru-siso ingenerari putatur: propter quod Pallade Iouis capite editam poet fabulati sunt. Ex quo intelligimus prudentia de sapientiam veluti iure suo in RU- caeteris vel rebus vel hominibus eminere. Qui igitur fieri potest,ut ampla imperia, quae supra modum vinarum inimicis nos complecti vid mur, manibusque non consertis, quaeri de retineri sine prudentia possint rPrudentia porro ut Graeci dicunt) est γῆ, mentis consummatio, seti
quit,versatur in iis quae demonstratione constant, & semper eodem statu pridem . manent: prudentia non item, sed in iis quae vicissitudinem admittunt. Et rursus, R-ψρον 1ς - siet ας. τανἰ- γαρ Miν. . ut reetia Φρἰ-άiδιν καὶ πεaον,κ R Φρανεας πού γ mi φέρον Sapientia autem inquit praestatior est prudentia,utpote quae circa aeterna diuinati versetur: suum prudentia ci ea deteriora occupata sit, scilicet circa ea conIeniplanda quae tomini com
tem virtutes omnes sint administrativae prudentia illis architecti vice prae- Ibet nam quo modo illa agendum iussit, sic ipsae administrant,& qui secundum eas agunt. Ex dictis satis liquet sapientiam de prudentia cognatas esse virtutes, prudentiamque aliarum virtutum moderamen tenere. Qim fit ut omnia nobis tollant,qui ciuilium disciplinarum scientiam nobis cum iudicio utilitatis negant. Hoc est enim tollere sapietiam de prudentiam, quasi ciuitatum conditores uno nomine complexi sunt eloquellae. Nisi vero no biscum eos agere benigne ob id putemus, ludd velut vecordi Galliae strenuam manum gestientemque cum gladio relinquant. Quid enim est aliud Gallos ad praelia promptos dictitare, bellis autem gerendis aut opportune
suscipiendis consilium ipsis non suppeteret Quod ipsum quid est aliud qhominem ut dicitur ex homine tollerer Nonne si animae principem partea corpore humano sustuleris: quae remanebunt, communia cum sim iis nobis erunti Equidem ut heroum olim gesta memorabilia non sine Theseo facta suisse dicuntur id etiam apud Graecos prouerbio attestate ita sine sapientia de literarum peritia contendere de asserere non dubitauerim nullos unquam populos rerum potitos esse. Siquidem nec Assyrii Chaldais, nec Ai via , Periae Magis, nec Macedones literis Graecis, nec Alexander Aristotele praeceptore
54쪽
A praeceptore, caruisse memorantur. qui ctia ipse Homero quasi puluino indormire gaudebat, capite4 incumbere eius poesi: eiusdemque Iliadem glo a zs .riae armis assequendae instrumentum esse dictitabat,& viaticum. Eant igitur illi quovis gentium, nec patriae sese posthac imputent,qui humanarum
rerum intelligentiam, earum4 dicendo explicationem, regno Franciae ex filodunt ultra Alpes de Pyrenen proterve summouentes, tanqua serre coeum nostru in eximiae illae dotes humanae mentis nequeant, sacrarum literarum tantum studio iuri se accommodatum. utrunque enim studium non bis homines benigni religiosi4 largiuntur. Atqui si verum fateri licet, huiusmodi elogia Gallorum, paucorum hominu crimine inualuerunt, quo rum maxime interfuit pauca consul id ac ciuiliter agi,quibus ut quid in visum est ipsis, ita pro disceptato, consulto, decreto atq; etiam transacto habitum est pleruns. Est autem artis aulicae inuentum, in iis quae paucis placita sunt,imperiosa placita principu adumbrare. Ita fit ut quae priuatim paucis conducunt, ea regni totius ceruicibus capitali licentia iniungantur, ut ne gemere qui de populo oneri succumbenti liceat. Hoc cum nunc omnes& sciant,& obscure non serant mos enim iam noster & nostris & exteris
C innotescit ridiculum est quod acuti quida homines fucum se facere perinde ordinibus ut plebi arbitrantur. Ego aute sic contendo,si acreis rerum consultos decretis aulicis faciendis adhiberi moris fuisset, de quidem bona fide adhiberi no ut arbitri tantum oculati & spectatores essent rerum prς- iudicio sanctiore transectarum sid enim iam diu transtat ilium esse constat)haud dubie no magnopere c5silio peregrino accersitoi, egeremus. Quod genus nonnulli homines graues festiue amplecti seruntur,rei magis suae ut dicitur quam publicae prouidentes. quod tamen ipsa viderit prouidentia. nunc enim earum rerum iudiciii in ii Sens sustinuerim. Quanto vero dete D riores priscis Gallis nunc sumus, quorum tantum fuisse studium audiendi attente quicquid in medium c5suleretur,auctor est idem Strabo, ut si quis
censente alio committeret ut interfari vel aliter obturbare videretur, viator illico magistratus, minitabundus ense stricto in eum insurgeretZῖδι, Rae
me Iiu tkφος A a Sed tunc apud Gallos in medium c5silia agitabantur, sicut& non ita pridem homines consulti censere in consessu libere iubebanturm unc mos inolevisse sertur ita publica scita faciendi,ut in potentiorum sententiam omnes pedibus eant. Consilii ut sertur E est una mens,& eadem sententia: tanta est inter homines concordia de charitas, quando in collegium nemo assiimitur nisi a collegis adoptatus, in verbas colli aru adactus,vel salutator serentarius ut utar nunc verbo comico vel vi sati cuiusdam mirifici admissus. Hoc sue verum sortasse, siue quod malim viderit mendacio permixtum est,indignum certe est, qudd famam id circunferentem ultra Alpes & Pyrenen, compescere negligimus. id enim reserre rerum nostrarum puto. Sedenim illud ut aiunt miro proconio dignum,omnis memoria praedicandum, qudd paludatos duces vi dimus rerum bellicarum callentissimos imperia a togatis accipere coactos,
55쪽
qui nunquam castra ante vidissent. Togatis dicor quid si etiam ab insula-Ftis 3 adeo Martios omnes spiritus homines Franci gerimus. Euge memorabile exemplum,& insignem in omne aeuiani memoriam huius seculi facturum. sed insensum Martis numelut exitu tandem patuit) praeposterum omdinem rerum auersatum est, & tantam indignitatem secutae euestigio cla-α des expiauerunt. Ecquona unquam tempore post vivorum memoria congruentius rerum euenta coeptis respondere visa sunt tVt enim nil non pr postere gestum est, ita nihil non exitum dirum habuit: unde aeterna notai quod refero moerens patris est inusta: satis certe,non nostris moribus im- G putanda: vi intemperiis actos tum fuisse nos pute,qui nec ius nec fas respiceremus, diras , imprecanteis oppressos obaudiremus. Eorum fortasse vicem dolere nos debemus,siqui sunt qui in communi crimine insontes,aliena inuidia vel flagrarint, vel afflati sint. Sunt enim & mortui & superstites quos varie fama premit eodem in reatu,ad posteros etiam non dubie traia itura. QEo magis mirum esse potest, quod omnes nunc vultus nostri veri si sordibus excussis serocem etiam praeserunt securitatem: nec de ore fa- έω iligi mae componendo laborare quoquo modo videmur. Verum hoc tempus PMQ, mittamus,quod Tragicos pene euentus omneis habuit,& humana fortaD FIse maiores prouidentia: quod utinam ipsum eximi hominum memoriae osset, ne tragoedias excitare libes rebus iam laetioribus videar. Quod enimen ecceptum est agi spero deum approbaturum. o fit ut hilarius etiamnunc velut in portu naufragium commemorem, ut naufragi rasi ac pileati solent, praeterito facti periculo loquaciores. Vtinam igitur fatalibus in ianis semel defuncti simus, nec versura fecerimus quod ominari nolim) mutato creditore. Qua in re si spes non fefellerit,& bene omnia eueniant, nullas mortalium partes consiliique nostri omnino finise credam, sed omnia prouidentiae supernae accepta reserenda censebo, quae priuata ut arbitrorὶ Ipietate, non publica exorata, luxatam rerum nostrarum summam, molli ut aiunt;& facili articulo nec opinantibus nostris reposuit in sedem.quippe admoto tempestiui laxamenti mento, tantisper utrisque partibus rospirare,quietisque consiliis animum intendere appellereque licuit: tametsi nonnulli sunt qui obnixe & refractarie contendunt res Francicas non posse in eodem cardine versari gloriae atque selicitatis,si iisdem manibus usura si resurgens, quibus e gradu deiecta esse dictitatur. Quod si omni, bus itidem persuasum esset, adiurandos per charissima pignora quosi . dam esse dixissem, ut paulisper istinc facessentes, validiores manus, ne Κ. dicana tersores, habenas rerum tenere paterentur: praesertim quum quo . rundam aut aetas aut ratio vitae receptui canere iamdiu videatur. Sed si
eodem capite sui speramus) iisdemque manibus dominus in gradum nos reponat : erit omnino cur diuinum beneficium grandius existimare pos sinus. Quare in eam spem fgillatim concipere vota debemus, quando quide ea publice nuncupare non solemus: te fortasse praestat quod aiebat, . . Augustus contentos esse hoc Catone, quandoquidem spes iam hilarior Catonea. affulsit diuina benignitate. tanta est enim contagio in illo cercopum conuenticulo,
56쪽
& partibus eius liber I. XXV i.
Α uenticulo,uix ut inuenias qui fidem bonam illuc adoptatus agnoscat.alios confestim eosdem esse credas: ita sui dissimiles fiunt homines triduo ve spelles:&quasi ad fluuium Lethen biberint, pristinae suae sortis omnino obliuiscuntur, immo vero humanitatis ipsius atque mortalitatis: homi- st: .h emini vero veneficorum at 'ue fascinatorum conciliabulum dirum auem sandumque:vsqueadeo senuis omneis humanos assicere aulica illa deleni- nhoumi, menta cernuntur, quassi venena Circeia atque magica, partim ut honestati, & ossicii, partim ut actus omnis liberalis obliti esse videantur. Quotus Adia' huo enim quisque eorum qui in adytum semel illud beatum ascenderit, ad fa- miliaris postea & ciuilis amicitiae ossicia,aut omnino ad aequi boni 4; intelligentiam descendit, priusquam praeceps ruit, aut inde depulsus est3 Tum g d qua
demum autem placidos eos videas & mansuetos,vitam execranteis aulica,
ses ipsos deuouenteis inseris,si unquam impostrici pellaci in remorae crediderint,perdites tenaci, cuius olim Visendae cupido ignaris incesserat. vi- .. hadelicet ouasi ab aula sibi exilium consciscere praeoptarint,quam in ea con- lacissima. senescere morum ais animorum certissima internecione, quum iciamus inbiais, neminem adhuc eoru quibus in eam nassam ambitionis penitus insinuan licinecio.
C se contigit,ad quietem municipalem ciuiliaque instituta nisi retrogradum atque itidem restitantem reuertisse. Vnde ioci basilicani, unde circulares conuiuiales. in oppidis excitantur fabulae : quum ii quos ex curiatos vocant,velut ciuitate donati inter municipes coepere profiteri. hos cernere est aulae relict desiderio vultuosos,animose conspicue despondenteis,ut qui tabifico dolore aegrescentes,ad extremam maciem lenta tabe desiderii perarescant. Vtinam igitur ii magistratus qui rebus iam accisis in id tempux pertracti sunt quo pacificatoriae legationis & pronubae mentio auspice sut phonus, spero prouidentia excitata est: cordi enim id superis quoque foedus esse D credendum est,qui omnia in unum congruentia tempus apposite tempe- missa estrarunt utinam inquam iis magistratibus instinctu quos diuino veniat in mentem,nunc nobis omnia esse prona, si ad pristinam concupimus & con do. REtendimus reuolui felicitate. hoc modo meminerint futuris benefactis prς- 'terita errata esse obliteranda,ut velut in Τelephio vulnere fabulantur, sic in
nostrarum rerum clade eadem manus vulnifica medica φ commemoretur
suisse. Sic enim per me licebit eis coronam quoque graminea sperare: quo nullum honorificentius praemium esse potest. Est in antiquorum prouer- 'istaribdabio,serὰ Phryges sapere. nos igitur ab iis ut sertur oriundi, serd sistem re- videtur ex E sipiscamus. Sed per deum superos omneis inter caesa ut solemus & por
recta,alias res agere aut nugari desinamus. Quisnam autem nostrum nouit Ali res
an diuinae satis misericordiae iis cladibus litatum sit At nos rei voti tanti ζῆτοῦ. iii pariter & damnati existimatione nostra sumus, nec exoluere animos reli- deponeregione in praeteritum magnopere laboramus. Tum hoc Gallicum semper suit eritque,accinctos statim ut discinctos gloriari, ut est in prouerbio con anima losecrato. Hic me interdumeticulus securu esse no sinit, ut qui scia ex pro pugnatoribus prima quas occasione oppugnatores suturos. Veruenimuero ne odiosus esse videar religione nimia &ominosa, praesertim quum
57쪽
Augura turtiniam in Italiam expeditio
maioribus auspiciis ut fama est) de lustratiore exercitu res gestiari posthac Fsimus tandem ad institutum cum spe noua reuertar. Iuvenalis Satyra.iiii.
- Mullum sex milibus emit Aequantem sane paribus sestertia libris. id est inquit Merula)pendentem libras sex pro numero sestertiorum . nam mille nummos sestertius valebat. Scribit enim Plinius Asiniit Celerem sostertiis octo mullum emisse quod precium fuisse octo missium nummum Macrobius tradit. Comprobari etiam hoc ab Horatio potest, illo in loco, Si quadringentis sex septem millia desunt, Plebs eris. - GErat enim legitimus census equestris, quadringentorum millium. Merula in hoc lapsus, singulos sestertios mille nummos esse dixit. Tranquillus in Caesare: Annuam etiam habitatione Romae usp ad bina millia nummum, in Italia non vltra quingenos sestertios remisit. Sestertios quingenos pro quingentis nummis posuit. Quo in loco Philippus Beroaldus, Interdum inquit)haec obseruatio apud eruditos custoditur, ut sestertios genere in sculino usurpent, significantes minutulam summam: sestertii vero neutro genere pro maioribus summis, ut quadringenta sestertia pro quadringentis millibus capiantur, quae summa est centis equestris. Sed haec non sem- Hper ad regulam inquit)sunt exigenda. Antonius vero Sabellicus quantum eo in loco addubitauerit, facile intelliget qui eiu commentarios legerit. Idem Tranquillus in Augusto,Senatorum censum ampliauit,ac pro octingentorum millium summa duodecies sestertium taxauit, suppleuitque non habentibus. Quo loco idem Sabellicus, Sic omnes inquit Tranquilliani codices,quos vidimus,habent: sed minuere id suisset censem,non augere, si ex octingentis millibus nummum ad duodecies sestertiunt con traxisset. inare aut haec nostra,aut nulla squod videam) alia quadrare poterit lectio. Erit igitur vera lectio, non duodecies sestertium,sed duodecie, Icenties sestertium: ut ex parte tertia auctus sit census. quod idem valet ac si dicas, Voluit Α ugustus vi snguli Senatores qui octingenta possederant sestertia,mille & ducenta possiderent. Habuit enim sestertium mille nummos. Hactenus ille: cuius verba Beroaldus dissimulans, duodecies centies legit & itidem ut Sabellicus interpretatur,ut sit sestertium pro mille nummis. Haec eius emendatio cuiusmodi sit, postea viderimus. nunc ad reliquas auctoritates pergamus. Idem Tranquil. in Caes. Ludis Decius Laborius eques Romanus mimum suum egit, donatusque quingentis seste tiis & annulo aureo sessum in quatuordecim ex scena per Orchestram Κtransiit. Quiuenta sestertia haud dubie pro equestri censu posuit, sed qui
iam auctus esset. Sallustius in Catii. Ad hoc squis indicauisset de coniuratione quae contra Rempublicam facta erat, praemia decreuerunt seruo centum sestertia & libertatem, libero impunitatem eius rei, de ducenta millia sestertium. Vbi interpres, Laurentius sui arbitror) Valla, sestertium duas libras & semis significare dixit, & nihil praeterea addidit. Plinius libro nono: Duo fuere maximi uniones per omne aeuum. utruns possedit
Cleopatra Aegypti reginarum nouissima, per manus orientis Regum sibi
58쪽
& partibus eius liber I. xxvii.
A traditos. Haec,cum exquisitis quotidie Antonius saginaretur epulis, super bo simul ac procaci fastu,ut regina meretrix, lautitiam eius omnem appa ratumque trectans,quaerete eo quid adstrui magnificentiae posset,rei,5-dit una se coena centies sestertium absumpturam. Cupiebat discere Antonius sed fieri non posse arbitrabatur. Et paulo inferius, At illa absumptu ra in se ea in coena taxationem confirmans, solamque se centies sestertium coenaturam,inserri mensam secundam iussit. Ex praecepto, ministri unum tantum vas posuere ante eam,aceti, cuius asperitas visa in tabem margari. B tas resoluit. Gerebat auribus tum maxime singulare illud &vere unicum naturae opus. Itaque spectante Antonio quidnam esset actura, detractum alterum mersit,ac liquefactum absorbuit.Sic in omnibus exemplaribus i litur. Iamprimum Plinius his verbis significat centies sestertium immenam esse summam, ut quam Imperator prodigetissimus Antonius una coena absumi posse non crederet,quanti unio aeui matus sit toto orbe nobilis
simus. Quomodo igitur credibile illud Tranquilli in Vitel. Indicebat autem aliud alii pranssium eadem die: nec cuiquam minus singuli apparatus quadringentis millibus nummum constiterunti Sic enim ibi legitur, non C quadragenis:vt in Nerone, Quadringentis in punctum sestertiis aleam tu
sit. Plin. eodem lib. Lolliam Paulinam,quq suit Cati principis matrona,nec Plinii Io serio quidem aut solenni caeremoniarum aliquo apparatu , sed mediocriuetiam sponsilium coena, vidi smaragdis margaritasque opertam, alterno textu,sulgentibus toto capite crinibus spiris, collo monilibus digitisque: quae summa quadringenties sestertium colligebat, ipsam confestim par tam nuncupationem tabulis probare: nec dona prodigi principis fuerant, sed a uitae opes prouinciarum scilicet spoliis partae. Hic est rapinarum exitus,hoc fuit quare M. Lollius infamatus Regum muneribus in toto orienD te,interdicta amicitia a C.Caesare Austu sti filio, venenum biberet,ut neptis eius quadringenties seste tio operta spectaretur ad lucernas. Ego ex antiquis exemplaribus non nuncupationem, sed aucupationem lego, hoc sensu Lolliam paratam ex tabulis domesticae rationis aut sui probare quo titulo Lollius unumqueque lapillorum unionumque comparasset. Aucu- Aucupa/patio enim lucrum significat. In antiquis etiam libris no spiris sed spira logitur,id est crinium conuolutorum orbe. Cicero in Praetura urbana, Dixi in prima actione me planum esse facturum,C. Verrem sestertium quadrin lgenties contra legem abstulisse. Atrocia autem furta Verris fuisse in Sici-E lia, quam rapinis propemodum exhausit, ex actionibus ipsis verrinis licet
plane coniicere:quorum tamen summam Cicero non vltra quadringenties taxauit cum omnia oratorie augeret: quanti scilicet Plinius rapinas orientis in M. Lollio aestimatas dixit: quod omnino dissonu est ab eo quod Tranquillus de coenis Vitellianis dixit, & alea Neronis, s sestertium quadringenties & sestertia quadringenta idem esse intelligamus, ut Tranqtiit - .li enarratores voluerunt. Tranquil .de Claudio loquens antequam ad principatum assumeretur, Postrem 6 etiam sestertium octogies pro introitu noui sacerdotii coactus impendere, ad eas rei familiaris angustias decidit, ut
59쪽
cum obligatam aerario fidem liberare non posset, in vacuum lege praedia- Floria venalis pependerit. Vix hoc conuenire potest cum eo quod Sallustius dicit de centum sestertiis quae ex praemio indicii seruo decreta sunt publice, vi ducenta libero. Quid illud eiusdem Plin. lib.xxix ub de medicorum stipendiis loquiturr Quintus vero Stertinius imputauit principibus quod sestertiis quingenis annuis contentus esset. sexcena enim tibi quaestu urbis fuisse numeratis domibus ostendebat par & fratri eius merces a Claudio Caesare infusa est. Quingena sestertia annuam mercedem fuisse dicit medicis sub Romanis p incipibus:& quadringenties sester-Gtium ut immensas rapinas in Lollium criminose extulit. Quid illud Tranquilli detestamento Augusti, quonam modo explicari poteritὶ aut quid animi tandem eo in loco interpretes habuerunti Legauit inquiti populo Ro.quadringenties tribubus tricies quinquies sestertium, praetorianis militibus singula millia nummum, cohortibus urbanis quingenos, legion riis trecenos nummos. Ex hoc certe loco admoneri illi debuerunt. Quomodo enim populo Romano sitisfacere quadringenta sestertia potuis. sent id est tertia pars census Senatorii)praesertim cum in sngulos legion rios trecenos sestertios legarrit Magnum autem militum numerum tunc Hsuisse, ex eiusdem auctoris lectione nouimus qui in eodem Augusto quodam loco sic inquit, Ex militaribus copiis legiones & auxilia prouinci tim distri fuit, classem Miseni,&alteram Rauennae ad tutelam superi de inseri maris collocauit. Hunc principem Orosius libro sexto scribit quatuor& quadraginta legiones habuisse ad ruta me orbis,id est imperii, Romani. Eusebius autem auctor est,censu sub Aususto acto, Romanorum capitum quadragies semel centena millia censa fuisse. Age transeamus ad reliqua 'aliae sequuntur in eodem loco Tranquilli: Reliquas inquirit gita varie dedit produxitque quaedam ad vicena sestertia, quibus sol- Iuendis annuam diem finiit excusata rei familia As mediocritate: nec plus peruenturunt ad haeredes suos,quam millies de quingenties professus: qua-uis viginti proximis annis quaterdecies millies ex testamentis amicorum percepisset, quod pene omne cuili duobus paternis patrimoniis, caeteris. que haereditatibus in Rempublicam absumpsisset. O dignum etiam atque etiam locum qui plane enarretur: quod hactenus factum non est. Idem de Nerone, Diuitiarum & pecuniae fructum sonalium putabat, quam prosusionem: sordidos ac deparcos dile, quibus ratio impensarum constaret. Laudabat mirabaturque auunculum Caium nullo magis nomine, Aquam quod ingentes a Tyberio relictas opes in breui spatio prodegisset: quare nec largiendi nec absumendi modum tenuit. In Tiridatem, quod vix credibile videatur, octingenta nummum millia diurna erogauit, a euntique super sestertium millies contulit. Quaero quonam modo consentaneum fuit, Neronein principem prosusissimum Tiridati Armenioruregi in patriam abeunti non plus quam mille sestertia dono dedisse, cum manenti diu in urbe octingenta diurna pensitaretr Idem de Caligula loquens, Nepotinis sumptibus omnium prodigoru ingenia superauit: in exstructionibus
60쪽
& partibus eius liber I. X. 11i
Α structionibus praetoriorum atque villarum omni ratione posthabita nihil
tam efficere concupiscebat, quam quod effici posse negaretur. Et paulo infra, Ac ne singula enumere,imnaeni as opes,totumque illud Tyberii Caesaris vicies ac iapties millies sestertium, non toto vertente anno absumpsit. Quo autem intelligere possimus immensam quanda in pecuniae congerie
his verbis significari,addemus id quod idem de Τγberio in vita eius scris sit,Procedente inquit demum tempore ad rapinas conuertit animu. Galiarum & Hispaniarum Syriae. de Graeciae principes confiscatos constat Bob tam impudens calumniarum genus, ut quibusdam non aliud sit obiectum quam quod Prrtem rei familiaris in pecunia haberent. Quantae verδpecuniae ex iis confiscationibus exaggerati leo tuerint, uno patebit exemplo apud eundem in Caligula,qui Tyberii luccessor fuit: de quo in initio principatus cum optimum principem simularet, ita inquit, Si quibus regna restituit,adiecit & fructum omnium vectigaliorum & reddituum medii temporis, ut Antiocho Comageno sestertium millies confiscatum. qu quanta sit summa, mox sortasse constabit. Age vero porro etiam etiam 4 perstamus, de auctores alios linguae latinae percenseamus, ut & rei difficul-
C tas appareat,& huius suscepti lasoris necessitas, ac precium operae, si diuina tandem benignitate propositi compos euaserim , & huius aerumnaeί ut ita dicam umbratilis Hercules. Iam primu Tacitus lib. xii. Fixu est aere publico Senatusc5sultu, quo libertinus sestertii ter millies possestar, antiquael, arsimoniae laudibus cumulabatur. de Pallante liberto Claudii principisoques, cuius immodicas opes intelligimus ex illo satyrici loco Sat.prima, - Esto possideo plus Pallante & Licinis. Et ex Tranquil. verbis in Claud. Libertorum ante omnes suspexit Narcis sum ab epistolis,& Pallantem a rationibus,quos decreto quo Senatus no D praemiis modo ingentibus,sed & quaestoriis praetorii si ornamentis ornari libenter passus est. tantum praeterea acquirere & rapere, ut querente eo
quondam de fisci exiguitate,non absurde sit dictum, abundaturii si a duobus libertis in consortium reciperetur. Eius autem Senatusconsulti in Paulantis gratiam a Senatu expressi meminit Plinius iunior ad Montanu scri
bens his verbis indignabudus, Videbis,deinde indignaberis si legeris: quod
nisi legeris, non potes credere. Est via TIburtina intra primum lapide, pro xime adnotaui, monumentum Pallantis ita scriptum,Huic Senatus ob fidem pietatemque erga patronos, ornamenta praetoria decreuit, & sestertia E centies quinquagies, cuius honore contentus fuit. Equidem nunquam sum miratus quae saepius a sortuna quam a iudicio proficiscerentur: maxime tamen hic me titulus admonuit quam essent inimica & inepta quae interdit in coenum,in has sordes abiiceretur,quae deniq; ille surciser & recipere ausus est,& recusare. Tranq. rursus in Othone, Nec quicquam prius pro potestate subscripsit quam quingenties sestertium ad peragendam auream domum .de aurea domo Neronis loquens,qui iam sese interemerat. Et in Galba, Ad Neronis medium principatum in secessu plurimum vixit. ne ad gestandum quidem unquam aliter iter ingressus, quam ut secum vehiculo