장음표시 사용
121쪽
symbolum est. Obelset in Aegyptiaca lingua dicuntur Digiti solis.
duratione sit comparandum. Repono ego , cur non porphyriten, quo Egyptus abundat, pyrite, M solidius o durabitui. elegerunt ρ Respondeabunt, venas huius porphyritis non em magni rudinis, quam ipsi desidera bant, lapides subministrasse. Quod si hoc, quaero ego, cur non saltem minores illos Obeliscos, quos palliin hic Romae habemus obuiam , ex porphyrite aut altero marmoris genere conse rini P alia Vero monumenta , Obeliscis minoribus multo maiora,ex reliquis marmoribus construxerint
Dico igitur, cum AEgyptii obeliscos in honorem Numinis Solaris erigein, son quamuis materiem, sed quae huius Numinis proprietates per certam, quandam an logiam maxime exprimeret, scuiusmodi erat; obelisci ex pyrite, ut postin dicetur' assumptisse , verum ut quae hucusque dicta sunt, .luculentius patefiant, Plinii veroa adduco, qui lib. 36. e. 8. silc loquitur:
Thebaicus, inquit, lapis isterstinἱ2M aureis guttu invenitur in Apricae parte Aempto adsicripta , circa Srenen merὸ Thebaidis Spe nites , quem ante iocabat. Trabes ex eo fecere Reges quodam certamine Obelisios motantes 'Solis
Numini consecratos radiorum e- argumentum in erile eo, di ita significatur nomine Aegyptio. Primus omnium id tu tituit Mitres, qui in Solis Urbe regnabat, se nnio fusius,in hoc ipsium inscriptum est in eo; Etenim Sculpturae illa, e issique, quas et idemu , Aeg)ptiae hunt literae. Habet porro pyrites noster Aegyptius quadruplicem a natura sibi insitae misturae compositionem; principalis lapidis substantia rubro colore fulget, cui nunc crystallines, seii Amethistinae, iam cinereae, vel caenilei coloris, modo nigri, seu pharii marmoris particulae hinc inde per rotam substantiam lapidis commissae spectantur. inania rerum misturam cum aEgyptij intuerentur; eam dignam sane , tismmamque suis mysterij. repraesentandis materiam elegerunt. Cum enitIL, Soli eos dedicare statuerine ; Sol vqro in quatuor mundi elementa suum, dominium potiis imum exerat, dominium hoc Solis per obeliseos, quos&supra, eos nou AF HPH, hoc est , digitor Sosis, appellasse diximus, denot runt, ita ut per quadruplicem misturam haud dubie quatuor elementa, &- oy rei quidem coloris particulas, ignem, per crystallinas,& Amethistinascidas aerem; caerulesm lympham, per caerulaas, per nigras denique pam s ter am, pulchre,& ingeniose indigitarint, de quibus vltimum hu- ,ri Caput consule, ubi fusius omnia explicata reperies. Vides igitur AEgyptij in aptismateriebus pro fabricis suis eligendis Iararint, & quomodo nihil non mysticum ad sua ingeniose repraesentan- assumpserint 8 Pitet igitur ex dictis, cur pro Obeluscis non nisi hoc pyrite variegato usi sint; cetro si alicubi obelisci alterius coloris comparuerint, tibi 'certissimum id signum sit, eos in AEgypto minime factos, sed ab exteris Aegyptiorum aemulis, aut postremis temporibus quo hieroglyphicaliteratura jam exoleverat. Talis suit Obelisicus inhonorem Solis a Phoen cibus erectus, cum turbinata, siue conica superficie, tum incisis figuris,ma
teriaque, &colore abhs Obeliscis, quos Soli dedicabant Aegyptii, diuersis
122쪽
s 1 CAP. VI.cipaliter propter analogiam quandam qualitatum eius, ad qualitates Solis; deinde etiam propter lapidis huius admirabilem duritiem, & ab omni aeris iniuria immunitatemf Vide qu' de hisce fusius in ultimo huius libri capite de mysteriqsa figura Obeliscorum tra stauimus.
De differentijs,& dimensione Obeliscorum,& de eorum ex Aegypto in Vrbem translatione.
O Vadruplicem inter obeliscos hic Romae seperstites disserentiam obseruaui; vel enim magnitudine vel proportione, vel sculptura, vel rasura differunt. Primo si magnitudinem spectes, sunt inter obeliscos mia vatim Obe-nimi, siunt mediocres, sunt maximi. Audio in Aegypto multos adhuc cer- se Ταni, decem aut duodecim pedes non excedentes; sunt nonnulli & hic R mae viginti aut triginta pedum; sunt alijseptuaginta&octuaginta, sunt de nique centu quadraginta pedu altitudinis 3 Vt in operis extextu videbitur.
Secundo differunt proportione, sunt quidam Isaedri, siue aequalium xlaterum; alij inaequalium , uti prioris generis obeliscorum bases quadratum, ita horum Parallelogrammum exprimunt, id est, duo qu libet latera opposita, ad duo reliqua opposita comparata, notabilem latitudinis habene differentiam. Quo vero fine id A egypti; Hieroglyphi secerint, vix constat : Varij varias adducunt rationes , sunt qui velint, mysterijs rem non busdam te- carere; alij putant, hanc eos disterentiam constituisse, ut aequalium laterum of πNumini; in aequalium vero laterum Regibus ad diuinitatem assumptiSin- ...' h.'ui. scripti dignoscerentur; quod tamen falsum esse, alibi fuse demonstrabitur. lia sint. 'Dico itaque huius disterentiae aliam rationem non fuisse, nisi venaru mineralium ei quibus exscindebantur,defectuosam c5stitutionem,aut in iam excisis quandam ex rupturis,scissuri , aliisque lapidis viiijs natam deprauationem, qua ad molis vel excisae vel excidendae conditionem sese, ut poterant accommodare cogebantur. Et quoniam si totam molem iuxta basim quad&atam aequare voluissent, multum de intenta ingentis saxi mole decesset. Hinc studio, videbita saxeae motis altitudo seruaretur, ingenioso sane errore lateri aliquantulti ademptum suit. Dixi ingenioso labore, quia per hunc ipsum desectum, insigne sane mysterium, uti in Capite de myst riosa obeliscorum figura explicabitur, more. fgyptiis solito inuenerunt.
123쪽
iis veluti rasi conspiciantur bde quibus in sequentista sustin f iis
Quarta deniq; Obeliscorum differentia consistit iii diuersitate cbaracterum , sunt alii prorsus simili charaeterum torma brdine, alii forsiis di versa insigniti, quos sane argumenti diuersitate ar uere, nistius .su qu hi' dici debeat. Atque haec de differentiis Obeliscorum breuiter dict tussiciant, nunc ad proportionem & dimensionem Obolis corii progrediamur.
DIximus in praecedentibus, obeliscum nihil aliud esse, quam pyrami
dem truncatam, quae quidem truncatio hisce potissimum de causis instituta suir ab Aegyptiis Sapientibus. Primis,ne lateribus in ultimum Pyramidis punctum coeuntibus fabrica mbnstruosae altuudinis mole informis, tractationi, erectionique qb rupturae pericustum uni donea redderetur. Secundo,quia sub hac enormi m0lis altitudine hieroglyphica symbola superiori Pyramidis regioni an seripta prorsus euanescentia,oculo. animumque sugiebanta , T lib,quin moles. Pyramidis facile ventis ob exeessiuana altitudinem euerti poterat. Quarto denique, ob rationum mysticarunia copiam,quam in Obelissis maiorum,ut postea dicetur, quam in Pyramido inueniebant. His rationibus adductu, Pyramides in Obeliscos truncabant ea tamen seruata proportione , quae S decorem summum sebricae ςxcitaret, & mysteriis, quae potiuimum intendebant, haudquaquam, ut suo locor hyoitio dicetur, Larzret. Nδm proportioHem, quantum summa diligentia adhibi 2 trita ta obseruare licuit, in pmnib94sere obeliscis hanc adhibuerunt; altitudi iudinem. nem Obelisci, quae ab infima baie ad truncatae molis basin desumitur,in decupla proportione constituerun t ad latus quadratae basis inferioris ; ita ut si Obellicus fieret, cuius basis latus unius palmi fuerit, altitudo inter basin inferiorem, & truncatam superiorem,sit decem palmorum sutura,ita . . si obelisci cuiuspiam basis latus fuerit . palmorum, altitudo memorata futura sit palmorum 4 O. &si 1 o. palmorum infimae basis latus habuerit quispiam obeliscus, altitudo eius 1 oo palmorum reputabitur: S sic de caeteris. Quae quidem proportio non tantum commoda est, & facilis, sed&ingeniosia,& magna secum mysteria voluens, ut postea patebit. Porro latus superioris qu drati, ubi truncatio incipit, ad latus quadrati inferiori proportionem constituebant subsesquialteram ; id est ex latere inseriori i bis, ob 17 tres parte . qualς diuisis, pro latere basis superioris accipiebant 2 Pyrami dion vero terminans obelistum, altitudine sua aequabat latitudinem inferiorem, siue latus basis infimae obelisci. In obeliscis vero inaequaliunta laterum, palmus ille, qui ut plurimum strictiori lateri decedebat, adiungebatur altitudini, quamuis non in omnibus hanc adeo Mathematice sumpse'
124쪽
ET ERECTIONE OBELISCORVM. 13 CARVi
pserim froportionem, Vt non a vera prisomon e deflexistiit Ve'm troportiones declaratas inaequeisti Scheiauis eo, templares Sit obelisbus - BC. cuius balsii infiniae latus sit B C; trundatae latus D Et PyramidioK D E AS i Sit vero basis BCHO. palinori . Si itaque uni e usque ex 16. hisce palmis latitudinis Iob alios palmMattribu Asri longitudinem duxeris, habebis i cibia pedum .ltitudinis old-E BC quaesituri : cumstatus D E superius ad latus B C inserius improportione subse quialtera est, id est basis inferioris constituet latus D E, eo stilicet in loco, ubi truncatio fiebat ; Vnum vero latus D A, vel E A py ramidii sequat la tus 5 C, basis in serioris obesisti. Atque haec est proportio, quam ut plurimulati
AEgyptii in obeliscorum fabrica adhibebant, cui non tamen eo cum rigore insistebant, ut non subinde aliquid plus pro Varia Architectorum intentione, aut m0lia conditione, adiunge rent. Vertim ut captui Lectoris Omma ma*is fiant obuia is, ordine, & methodo Mathematicis usixata I iam dimensionem
De dimensione obevom m Problema I.
Altitudinem obelisci, si truncatus non sui et odiiseribus Oontinuo fluxu in ultimum pun Ium consuentibus, ad instar pyrrimidis excurrisset,
It paradigmatis loco obeliscus Vaticanus A B C D G, cuius basis infima Α Β palmos it. C D suprema S., altitudo totius E F inter utramque basin ab infima usque . ad pyramidion interiecta fio S., latitudo vero media I p. palmos haber compertum es . Si itaque scire vel Is, in quantam altitudinem excurrisset dictus obeliscus, si latera in punctum confluxissent, hac id industria explorabis. Sit Obelisci trapezium, siue latus A C D B ; protrali ritur iam latera AC & BD, usquedum in punctum G confitiant, hoc peracto, ex C puncto linea CH ducatur, parallela ad FE, siue ad G E altitudi nem totius obelisci A B, nastenturque ex hac sectionς duo triangula AH C, S: A E G, similia inter se, & consequenter proportionata ; eritq,
125쪽
juxia 6. sextil. Flem. Evcl. Vt latus A H ad latus H C, ita , latus A E ad larus EG, cum itaque tria hic nota habeantur, videlicet CH, quae est EF altitudo obelisci 1o8. patimorum, &A E, quae est basis infimae medietas 6. palmorum s basin enim totam AB r t. palmos habere comperimus)& Α H. denique α. palmorum; comenim C. D basis superior sit 8. palmorum, erit medietas eius C p q. &se- cabit consequenter CH parallela ad EF ex semibasi A Es. palmorum, palmos α. Notis igitur A H, . A E, & E F, notus erit E G axis totius Pyramidi ; si fiat ut AH L. adHC 1o8 : ita A E 6. ad EG; prodibit enim facta operatione juxta regulam proportionum, EG altitudo obelisci , si in Pyramidem sensim abijset, altitudo sc. 3α palmorum quaesita; Obeliscus igitur si continuo fluxu in Pyramidenta
excurrisset, suturus erat 31 . palmorum, ut dictum; Pyramidis vero truncatae altitudinem FG habebis, si altitudinem obelisci E F a tota altitudine subduxeris, videlicet IO8. a 3α . Reliquum enim dabit x 16. palmos, altitudine truncatae Iiramidis quaesitam. Hoc p inuenimus Obeliseum nostrum Pamphylium, si in apicem ultimum excuserisset, fuisse positis ponendis Pyramidum r33. palmorum , , non secus in caeterorum omnium Obelistarum dimensione procedes.
Fanniatem superse:alem Obesi orum inuectigare. CVm omnes obelisci sint retraedri, id est, quatuor late
ribus constent, unam superficiem in aequalium laterum Obeliscis, siue quod idem est, unam superficiem in Isaedris obeliscis inuestigasse sussiciat. Sit itaque obelisci Vaticani superficies extima AB CDI, & cupias scire, quot ea palmos quadratos contineat ; ita operare: protrahatur linea CD suprema in puncta EF utrinque: & ex A &B inferioris basis punctis ducantur lineae A E A BF ad EF no males, & ad O L lineam mediam Pyramidis parallelae I na. sceturque quadrangulum EF AB, cujus latus AB vel EF, in latus A E vel B F ductum producet aream toriusE F A B, Verbi gratia, BA est in . palmorum, S AEdi C8. quae in seducta dant 1196. palmorum quUratorum arearnia
η E F B A. Quia veris haec suma supei sciem obelisci C D A Bh excedit, ab ea subtrahenda sunt triangula AEC S: BDF,
126쪽
ut vera superficiei obelisci area habeatiir, quod huo pacto pris* Mndu in sit, videamus. Cum Ε F qatus sit oppositum lareri, A B. iis id per a 6. prim A lateri aequale,hoc ' 'palmorum, Cum praeterea CD ex sius postione sit d. palmorum, hi subtractva i a. reliquos ficiunt palmos, dui. pio E C basi trianguli E C A , &duos pira D F basi triinguli D F B. Iterum ciam latera dictorum triangulorurn A E& FB sint aequalia lateri OL, quae est Iz8. palmorum rfiet,visi a. in 1o8. hoc est, latus EC mlatus E A ducantur, proueniant , cujus dimidium 1 o8 dabitas eam trianguli ECA, in palmis quadratis quaesitam,cui alterum triangulum D F B aequale additumulabunt a r6. palmos quadratos, 'uae est area utriusque trianguli. Hanc denique si subduxeris a summa totius quadrati EFAB, remanebunt Iogo. area
superseiei obelisci C D A R quaesita, qui numerus in . Obe-icatus, producet tandem aream superficia.
lem Obelisci truncati ABCD 432 o. palmorum quadrar A. L B xum. Restat dimensio pyramidijiCID, cujus superficialem quantitatem sacile habebis hoc ingenio; cum ba sis CD 8 palmorum sit, & O I latus ra. ex suppositione superius demonstrata. Duc haec duo latera in se, & prodibunt quadrangulum C D H G, cu jus dimidium 48. dat aream unius lateris Pyramidij quaesitam, hanc multiplica per4.,&samma is 1 dabit in quadratis palmisi aream superficialem totius Pyramidij : hi adjuncti praecedenti summae 432 o. assignani 43 1 a. totius obelisci aream superficialem in palmis quadratis quaesitam. Si vero quispiam scire cupiat quantitatem lineae A C vel B D super- scierum Obelisci terminatricem, is ita procedet. Cum enim haec linea AC, sit veluti hypotenus a quaedam , quae angulum rectum ALO vel quod idem est A EC subtendat, ea necessarid per i .isib. I El. Eucl. longior erit linea OL, hoc est, EA linea ; excessus itaq; illius ad hanc ingritur, quem hac praxi habebis Coniungant unquadrata linearu E C & E A in unum 1, 3 ab aggregato extrahatur radix quadrata : haec enim per r. i dabit quantitatem lineae C A qu sitam. Ex. grato lineal C duorum palniorum in seducta dabit . quadratum;&linea A E 1o8. palmotum in seducta dabit II 664. quadratum lineae EA , quibus si ungatur quadratum lineae E Cquatuor ; emerget quadratum lineae A C O 663 palmoru per Α7-I. duobus praedictis simul sumptis aequale. Ex hoc denique quadrato radix extracta dabit io 8,I quς est quantitas A E vel B D lineς superficierum Obelisci iei minatricis quaesita. Si vero iterum quispiam scire desideret, super sciet Obelisci, si in Pyramidem excurrisset, quantitatem i facile id habebit,s,vxm Pyramidi, paulo ante dimensione,processcris. Verum paradigma pςxam. Cum in praecedenti problemate altitudinem Pyr ruidis E G si in
dimensito quoad area. Di mensio Obelisci si iii I yra initiein
127쪽
Dimensio Soliditatis Obelisci, si in Pyramide excurrisset.
eam terminasset Obeliscus 31 palmorum inuenerimus basis autem Obelisci ex suppositione sit 1 1 palmorum, ita superficiem triangularem A B ita Pyramidis inquires, multiplica i t basim scilicet per 3x altitudinem Pyramidis &productum 3888 dimidia, dimidiumque prodet 19 palmos quadratos, quesitet superficiei A B G quantitate quςsita, hanc quadruplica,& summa 73 6 palmorum quadratorum dabit quantitatem totius Pyramidis, quoad superficiem exteriorem quatuor lateru, quod erat faciendum.
soliditatem Obeliscorum iuvestigare. PVpponimus hoc loco Primo ex et x. likElem. Euct omnem Pyramidem subtriplam esse sui prismatis ; cognita quoque altitudine obelisci, si
in Pyramidem excurrisset Per Probi: I. prisma eius inacognitum esse nequit. Hujus enim prismatis tertia pars dabit Soliditatem Pyramidis nostrae A B G primo Problemate propositae. Cognito quoque excessu, quo Pyramis obeliscum superat, habebitur & prisma, eJus excessus,& consequenter ejus tertia pars Pyramidis Obeliscum excedentis aantitas. . Verus rem Geometrico ratiocinio ostendam us. i Imaginemur itaque duas Pyramides in praesenti figura, quam rum prima A BD, altera N E D P latus basis prio ris A V sit ia. palmorum , qui in se ducti consti tuent basin totius A B. :T . palmorum quadratorum , superioris vero basis latus Ni sit 8. palmorum, qui in se duisti, dabunt superficiem quadratam, basis NE 6 . palmorum quadratorum. Circumscribatur quoque prisma A C circa basiis Pyramidis ABD ; &aliud prisma NG, circa basin N E. Hoc peracto, multiplica quadratum basis i 4. palmorum
per altitudinem Pyramidis, quam in I. Problemato; 3 a. q. palmorum reperimus; & cubicatione peractata habebitur prisma A C 4ε 6 1 6. palmorum cubicorum, siue Solidorum ustertia pars II FI 2. dabit totam Soliditatem Pyramidis A B D in palmis cubi, cis, si in eam Obeliscus excurrisset. ι Vprom cum Obeliscus Pyramis truncata sit, hoc pacto Soliditate ejus reperies. Quadratu N E basis ducin altitudinem suae Pyramidis, dc producetur prisma , cujus tertia pars quantitatem Pyramidis truncatae manifestat. Haec iterum ex tota Pyramide subducta,OM-lisei
128쪽
ET ERECTIONE GOBELISCORVM. 17 GAP.VII
lisei quὰsitani soliditatem relinquet: sed rem exemplo demonstiemus. Sit Pyramis truncata NE basis eius N E quadratum sit 6 palmorum quadratorum, qui ducti in altitudinem dietae Pyramidis quam Problemato primor a 6 palmorum snuenimus producent prisma N G I38a palmorum cubicorum: cuius prismatis tertia pars 6o8 palmorum cubicorum dabit Pyramidis truncatae NED soliditatem quaesitam. Porro hujus Pyramidis Soliditas a Soliditate totius Pyramidis is 3 12. palmorum cubicorum subducta,relinquet ros 4. Obelisci truncati A B N E Soliditatem in palmis cubicis quaesitam. Pyramidij vero Soliditatem ita reperies, cum latus Pyramidij sit 8. palmorum,&altitudo ejus ra. multiplica 3. in 12. cubice, & provenient pro prisinate ejus 768., cujus tertia pars 236. palmo rum cubicorum dabunt Pyramidij Soliditatem, quae conjuncta cum Solis ditate Obelisci constituunt ros 88. palmoru cubicorum soliditatem totius quaesitam.
Soliditas Oisbelisci Vatiis cani in pab
Gravitatem, siue pondus obeliscorum inuenire.
FIat primo ex eadem petra lue materia obelisci cubus palmaris, ea qua fieri potest diligentia accurate quadratus , deinde huius dicta ration parati cu Dipondus exactissima libra ponderabis. Hoc pacto nos Archimed at methodo insistentes, omni diligentia adhibita huiusmodi palmaris cubi pondus inuenimus pendere 87. fere libras. Habito itaque unius cubipalmaris pondere, in totius ponderis notitiam facillimo negotio peruenies ui hoc pact'. Cum paulo ante, obeliscum,quq ad seliditatem suam i6o8 8. palmoru cubicorum repererimus, habebis pondus totius obelisci, si 8 ina 6 o8 8. duxeris: summa enim sa9816. dabit libras, quibus grauatur totus obeliscus. Si vero pondus totius Pyramidis AB D scire desideras, ducito ιν libras in seliditatem totius dictet Pyramidis, quam supra IIII 2 palmorum cubicorum reperimus: &productum 1 333 ΟΣ dabit totius Pyramidis, si truncata non suisset pondus in libris quaesitum. Hac industria omnium aliorum Obeliscorum pondus infallibili ratiocinio investigabis.
De multitudine, ω varietate Obeliscorum, tum Romae, tum alibi supernitum, de eorum erectoribus.
OBelisci quantum summa diligentia adhibita comperire licuit, in Urbe
duodecim reperiuntur, quos omnes in tres classes diuidimus. Sunt se. quidam minores, ut Mali utetus,Mediceus, Scauro-C lius, & iste qui Romano Collegio adsistit. Sunt nonnulli magnitudine mediocres, ut noster hic Psim philius, Barberinus,Exquilinus, Salustianus. Sunt denique alij maxi-Η mi
129쪽
Obeliscus Mahutius. Obeliscus Mediceus. Obeliscus
PamphiLub. Obeliscus Veranus. ObeliscustaquilinuS. Obeliscus Salustianus. Obeliscus
Vaticanub. Flaminius. Campo Martius.
Obeliscus in Insula Tyberis, eiust tueuenigia.
mi , ut Vaticanus, Lateranensis, Flaminius, Campomartius, subterraneus adhuc. In uniuersum,ut dixi,duodecim,de quibus ordine agendum. Mahutaeus sic dictis , qudd ante Ecclesiam s. Manuti, id est, Bartholomaei hoc enim nomine ab Arabibus mutuato VOcacur. S. Bartholom us nationis Bergomatum e regione nouae Ecclesiae S. Ignatij Soc. IESU, erectus sit Medi eus ab hortis Mediceorum,sue Magni Ducis Hetruriς, in quibus erectus est , sic nuncupatus. Hortus hic deliciosiisi mus est,&in monte Pim cio, eo in loco, ubi olim horti Saluti pensile, spectabantur , situs,magna externorum frequentia visitatur. Jcauro, Caelias sic dictus, quod intentat vum Scauri Caelium montem in Mathaeiorum hortis erectus conspiciatur , cuius superior pars hier6glyphicis spectabilis, interior rasa manet. alius vicinus Romano Collegio Soc. ldSV,ante cuius ortas cursum Romanum spectantes, visitur, basis eius principalis adhuc erecta est, reliquis duabus partibus, vicinarum domuum angulis fulcimenti loco insertis Porro ex mediocribus sunt: primo noster hic Pamphilius, cuius hill oriam huic libro prς fixam vide. Veranu de in Prodromo Barberinum diximus , quod a Cardinale Barberino in Verano agro extra muros sit detectus, qui &modb iuxta Palatium eiusdem in monteQuirinali in tres partes confractus,prostratusque iacet. ab Exquilino monte, ii quo ad Basilicam Liberianam, S. Maria: Maiorii dictam,a Si to v. Ponti, fice erectus conspicituri rasus est,&nullis hieroglyphicis insignitus: filianus, sic dictus ab hortis Salusti, in quibus olim erectus speci abatur,e dem in loco hodie Villa magnificentissima Ludovisiora est, in qua etiam num iniuria temporum priaratus iacet in duas paries constactus. Porrdex maximis obeliscis, primo occurrit 'blicanus, in Campo Vaticano, in quo erectus est. Flaminin 'ia vel porta Flaminia, ad quam iuxtaqdes S. Mari , vulgo de populo leuatus Videtur. Compomaraim, denique,a Campo Martio, in quo terra si brutus fundimentis semit Palati6rum vicino rum, sic dictus. Vnum latus eius hieroglyphici litterataera'ins, ne excellὰ quadam priuat domus cpnspicuum se otiri, est integer,& magnitudine
Atque hi sunt duodecim obelisci, qui in Ybε superstites adhuc in propatulo conspiciuntur. Praeter hos quidem multos alios adhuc sub terra in ruinis hinc inde latere nihil dubito, & ex Publii Victoris opere de Regionibus Vrbis manifeste paret, 'ui post Caium Caligulam imperato rei Romam ex afgypto Obeliscos aduectos esse tradir. Verum prςter duos in Mausolaro Augusti, &in hortis Salustii erecto 'de c.reris, a quo, & Vbi fuerint erecti, nec Publius Victor, nec alius ex Romanae Vrbis Scriptoribus recensisti Quae 'rd Pomponius ali; de Obelisco in Insula Tiberis,&duobus alijs in Agonali, deinde in Flaminio, coaeterisque circis erectis, tradunt,nonnulli coniecturas verius quam historicas elatioties habendas pu-
sectumst, quam, quia thone mysticae Circo
130쪽
ET ERECTIONE OBELISCORVM. sycorum fibricae fieri debuerit,retulerint . ego tamen magnis indici, impulsus assero, in Insula Tyberina obesiscum fuisse erectum, cum huius unum adhuc frustum lupersit ante Ecclesiam sani hi Bartholomaei, quod inter cin
tera quinque, ultimum introeuntibus Temptu repaguli loco seruit, accipitribus,&piscibus insigne, quod &in Oedipo exhibemus. Cum enim Insula Tyberina in sermam nauis dificata tradatur; obeliscum in medio Insulae erectum mali sermam in medio nauis expressisse verisimile est. Cum praeterea Circi mundum, teste Cassiodoro, praeseserrent, obeliscum in m dio Circorum positum Solem, cuius honori dedicabantur, veluti quandam mundi animam allegorice significarent, in mysteriis exhibendis AEgyptios secuti, probabile est, in singulis obeliscos fuisse erectos, verum de hisce in sequentibus susius. Quid vero de . Obeliscis a Publio Victore relatis sentiam, paucis ostendo. Et Primo quidem su ppono, Imperatores, prout eorum magnificentiam decebat, caeteris spretis non nisi secundae& tertiae Classis Obeliscos in Urbem ex usgypto transtulisse; hi enim mole prae caeteris conspicui, nescio quid augustum, & admiratione dignum, & praecelsis cogitationibus Imperatorum congruum praeseserebant, cuiusmodi molestania ambitione quaerebant, ut is plus, digniusque quiddam prae caeteris
praestitisse censeretur, 'ui maiorem Obeliscum erexisset. Cum itaque hanc aemulationem Imperatorum viderent, alii ex primoribus Romanae Vrbis eos secuti, quisque pro hortiS, Δ Ornamentis aedificiorum priuatorum ex AEgypto fixa, Icola, Simulachra, obeliscos minores occasione Cratis nauti. cae, qua maiores Romam Veliebantur, procurabant. Minores enim Obeliscos crati una impositos, uti & plurimas hic Romae Columnas ex Pyrite superstites, cum innumerabili pene fragmentorum copia,quas passim in omnibus angulis deprehendimus,facile, nec non sine aliquo nauis emolumento erat conducere,siquidem om nes hae minores moles pro Saburra &libramento ratis seruire poterant. Fuisse autem ex 44. Obeliscis Romam addu
ctis plerosque minimos, ipse Publius Victor dicit, cuiusmodi in hunc die duo hic Romae spectantur, una ad Ecclesiam Arar Coeli nomine indigit
tam , alteram in Palatio CardinalisSacchetli,quorum uterque tempore PaR-li III. Romae detectus, non excedit 13. palmos. Cur vero reliqui non compareant, facile est coniicere: cum enim minores essent, facile also transie
ri, aut etiam confracti, dissipari poterant. Vnde in communi illa obelisc rum strage & Vrbis vastatione a Gothis prostrati, successu temporii, Vel te ra altius defos4, vel sundamentis ard ficiorum inserti, vel partibus etiat varie dissipatis, aut etiam in flumen proiectis, nullum eorum vestigium, amplius superesse minime mirum videri debet, iis, qui temporum vicissitudinem, mutationem Statuuna,atque iniquam Imperatorum sortem probe nouerit.
Martianus in Topographia Vrbis resert de altero Obelisco in agro Vorano prope Ecclesiam S. Laurentii, quem anno i 6 3 o. Franciscus Cam
Circi referebant mundia, Obeliscus in medio sole.