장음표시 사용
141쪽
cunt, quarum una roo. cubitorum altitudinem γε p. vero palmorum periodum habere memoratur: qui numerub soli Culumnarum AEgyptiartim,
non itidem obeliscorum proportioni, quorum altitudini ad latus basis de cupiam supra ostendimus, optime quadrat. p ri pacto obeliscos illos, quos Diodorus Sesostrin erexisse meminit, non obeliscos, sed Columnas fuisse, inde ut credam, inducor; primo, quod nullus obeliscus i 2 o. cubitorui siue 18 o. pedum, vel quod idem est απα. palmorum, quales obeliscos Se-sestris suisse scribit Diodorus, ab Authoribus memoretur, neque enim ullus unquam maior visus est Ramestho 148. palmoru. Accedit huic, quod Diodorus asserat, in iis descriptam suisse magnitudine Imperii Sesostris, v ctigaliumque multitudinem, similiaque, res ab eo gestas, spectantia, quod de Obeliscis nulla ratione, uti suse in sequentibus ostendemus, dici aut potest, aut debet; cum in Obeliscis non nisi arcana maxima, dc solis Sacerdo tibus, primoribusque Regni nota, incidi solerent; in solis vero Columnis respublicae, & gesta Regum, lingua & characteribus omnibus notis, inscribebantur. Patet sane luculenter, Obeliscos illos, a Diodoro relatos', min, me obeliscos, sed Columnas suisse, neque obeliscum ab Augusto in Campo Martio erectu, Sesostris, sed Sothis aut alterius cuiuspiam, quicquid dicat Mercatus, opus fuisse, iam in praec*dentibus ostensum suit, nisi forte dic 'mus, Sesqstrin praeter Columnas obeliscos quoque erexisse, quod uti a m gnitudine animi ciui non discre8at, ita non facilς negauero. . V.
De Obeliseis a a Iom he cur pharaone erectis.
te cur Pharao, quem Herodotus Feronem; Eusebius Amenophis, alii filium Sesestris volunt esse : erexit hi E Phtris exemplum secutus obeliseum post Ramessaeum omnium maximum, etsi rasum,&hieroglyphicis destitutum, quem Sixtus V. ex Circo Vaticano, ubi elim Caius Caligula, & Nero, collocauerant, translatum , in Carapo Vatieano ante Ecclesiam S. Petri, ausu omnibus seculis memorando, erexit. Nomen erectoris primi suit Monphercur, hoc est, dominator
Memphis, quod idem sane est, quod Amenophis, sive Monuphta, hoc est,
Numen Memphis. enim, aut etiam Me , vel Monph, in lingua AEgyptiaca uti in Chronographia AEgypti docuimus; hercur vero, uti ex Dictionario nostro AEgyptiaco patet, significat ; Hinc corruptoὶ hoc nometi Eusebius Nephercheres reddidit, quod paucis literis immutatis ad genuinam Originem suam traducitur, hoc pacto . Iephercur,
'es Movhercur, quasi diceretur Mephercheres. Hync Plinius vocat Non co--m, corruptum quoque, uti omnia similia nomina ; non tamen ita reri motum a nostro elymo nomanis Monplereur, ut ad illud reuocari non pos
142쪽
st, uti unum eum altero comparanti patebit; sunt pnim amni Mon'hem. ei, ,& Moncur; quasi diceres, contracte Mouphcur vel monpheri uri, dici enim vix potest, quanta in eiusmodi nominu a variis relaxorum etymologiam irrepserit corruptio. De hoc Monphercvrς, quem ipse corrupte Nonc rium vocat, ita refert Plinius L 36. c. II. Tere in at no Caij
fecerat Sesosiridi lius Guncorius i ius tm remanet vi alius centum . cubitorum , quem po is caecitatem misio reddito exstraculo Sol bacrauit. Variae sunt Contro
versae circa verba haec Plinij ob diuersitatem sensuum , quae in Vaticanis exeiriplaribua leguntur, quae post Mercatum , Gelenium Pigasettam amo
recogniti, sic se habent: o. a. Primum, ita habet: Ex omnibus inus factus imitatione eius , quem fece- at Sesioseidis pius IV corius - . secundum, sic: Ex omnibus illiui Hratus imitatione, que ecerat Sese idis Flius IV uncorius. . Tertium, sic: Ex o ibus et nus fractus imitatione eius, quem fecerat Je- sedis filius ' Onchoraus.
. Quartum: Ex omnibus fractus in mollitudine, quem fecerat Sesesidis situs
Quintum . Ex omnibus fractus in molitione mus , quem fecerat Sesolidis filius Nuncorius. Sextum: Ex omnibus inus omnino fractus en in molirione,quem fecerat S
Isidii filius Noncoriωs. Si verus sensus est primi exemplaris, sequitur falsam esse relationem Plinij, videlicet, obeliscum hunc non a Nuncorio, sed ab alio quo dam Rege erectum esse. Secundi exemplari sensus, uti dissicilis est: captu, ita jur veluti suo reprobandus. Tertium exemplar monstrat plutes a Non corio erectos Obeliscos in erectionis negotio fractos esse, quod contradicit Plinio. Quartum ostendit,obellicum fuisse materiae imabilis. proinde ruptu, quod dici nulla ratione potest. Quintum,& Sextum aperte asserunt suisse in ipso erectionis opere constactum, quam sententiam nos verisi liorem acceptamus. Fractum enim fuisse hunc Obeliscum in super ri sui parte, praeter inditia manifestae rupturae, ipsa quoque proportio Obelisci luculenter ostendit; cum longitudo ad basis latus minime decupla,. sicuti in omnibus aliis obeliscis, reperiatur. Odd si ullum certe luculentissimum inductum est alicuius insuperiori obelisci parte rupturae factae, Cum enim dicti Obelisci basis 11. palmorum comperiatur, altitudo eius juxta decus iam proportionem, quam infima Obeliscorum latitudo ad altitudine eorundem habet, a 2 O. pedum fores. Cum iam Vero altitudo eius non reperiatur nisi Ic8., iuxta proportionem omnibus obeliscis communem pars abrupta necessario fuit 12. palmorum alta. indd vero in prima sui erectione ruptus sit, ex verbis Plini j constat. Unus ex Ommias pactus in molitioire cum,
143쪽
nullus alius e reliquis RegibusObeliscis in erectione rupturam passus sit, nisi
hic Noncorius: quod & videtur tanquam rem memoratu dignam referre rQuanta enim diligentia Reges m erectione Obeliscorum usi sint, suprapa tuit ex Obelisco Rame uis, qui vi cautiuS agerent Architectit, opusque in corruptum assurgeret, proprium filium cacumini alligasse, teste Plinio; seditur, ut Reg ae Sobolis periculum imminens,integritas esset Obelisci. Quod vero Herodotus, S Diodorus alterant, obeliscos a Non coreo erectos cenἀtum cubitorum suisse, id vel mendum est, vel ita intelligendum, ut ab in
fima basi obelisci, quam plerumque prop6rtionatam altitudini faciebant s
vsque ad apiceret, computentur centum cubiti Verum uti multa alia, ita & hunc locum indictis Authoribus corruptum censeo.
Sunt autem a principio Regni Sothis ,vsque ad initium Regni huius Regis Monphercur is . anni, a RameiIis Regni principio 99. a Sesostris
patris 3 3. 1 quae tempora in annum sere i a 37. post diluuium , in 3. sere anniim post Troianae Urbis excidium incidunt. Atque hic Noncorius primus fuit, qui ras Obeliscierector, cum praecedentes Reges omnes obeliscos literatos ei exerint ; quod mirum alicui videri posset, cum eo tempore hieroglyphica doctrina maxime foruerit, dc Reges potentissimi animos Sacerdotum,ad studioru promotionem maximis promtisis excitarent. Verum de Obeliscis rasis, eorum quem γ steriis fuse an sequentibus.
Porro post Monphercorem, siue Nun corium usque ad Regem Psam-
mum oo: annorum spatio, maxime hieroglyphicam literaturam via guisse, suo loco demons rabimus; quo a Sacerdotibus multa & maxima monumenta hieroglyphica, uti Statuae, Columnae, aliaque similia consim tuta sunt, praesertim regnante Simendio, quem nos juxta suum genuinum nomen Oimendes hoc est, Hircum sacrum nominamus. Psam-mus itaque Rex quem alij nunc Psam mitem, iam Psam me nitum, modo Senne serteum vocant, nos Psammirtao vocamus, obeliscum hieroglyphi. cis notis spectabilem erexit Heliopoli, quem inde postea translatum Augustus Romae in Circo maximo erexit, quem varijs quoque dein temporun calamitatibus terra obrutum Sixtus V. erutum ante aedem B. Virginis, Vubgo uel popolo, erexit. De quo ita Plinius : Is autem Obeli cm, qui m D. M M in Circo Maximo flatuit, excisin edi aSemn serteo, quo regnante Pythagorsis in
Aegypto fuit, i 1 pcdum, dodrantis praei r basin ei dom lapidis. Putat igitur Plinius hunc Obeliscum a Semeserteo suisse erectum, eumque fuisse viti
mum Regem post devastationem AEgypti faciam a Camisse. verum,qui
144쪽
ET ERECTIONE OBELISCORVM. 3 CAP VIU
Chronologias veterum exactius fuerit rimatus videbit, haec sibi consistere nulla ratione posse. Cum plerique Amasim ultimum Regem constituant, eumque tam perturbato tempore regnasse, ut de Obeliscis non dicam erigendis, sed ne cogitandis quidem animum adijcere potuerit. Accedit,quod tunc temporis hieroglyphica doctrina, veluti interitui proxima, plurimunt de pristina dignitate perdiderit, neq; amplius floreret, imo paucissimi etiam .
ex Sacerdotibus essent, qui eam exacte callerent, idque ex injuria extraneOrum Regum AEthiopum, qui AEgypto dominabantur, quorum & durant Dynastia, Monarchia ASgyptiorum ad Persas translata Vna cum Sapientia a Vetrribus tradita, quasi interije. Quomodo igitur Senneserteus vittimus Regum tam exiguo tempore, & in tanta perturbatione rerum , hunc Obeliscum erigere potuerit, non video. Vnde cum viderem huic Plinis narrationi dicta consentire minime post te; meque inextricabiles difficultates vitare non posse, hoc aestu agitatus, tandem omni antiquitate consulta inuς-ni,hunc Obeliscum non ab ultimo Rege Senneserteo,sed a Rege Psam miselao erectum suisse, cum praeterea nossem genium AEgyptiorum fuisse nomina, quae Regibus imponebantur, ut plurimum fuisse composita, ut inis nominibus Mesea muthisis, Sothosis, Manuphia, Monphercur, Simendes , alijsque patuit, es in Chronographia nostra AEgyptiaca suse ex AEgyptiaca
linguae origine docebitur, tandem depre ndi, Senneserteum, ita enim ii exemplar1Plini, Vaticano legitur,nomen ibisse ex Psammos,& A rtesi comopositum, quasi diceres, Psammirteo ; sic deinde corrupta ,' Vt Omnia ah Regum nomina Sennesierteo vel Sem miserteo dictu, herte Dynastiae XIII tertium Regem Ctesias aperte vocat Amirteum. θ Vixit autem secundu nostram Chronologiam AEgyptiam hic Rex a 32 . circiter. annis post dilu vium, circa principium Olympiadum,& conditae Vebis a Sesosiris. impeditio quasi 3 o. annis. Atque hic Psam mixtis stu es Semmiserteus eo ipso
tempore, quo summe in AEgypto florebatit distiplinae liter lyphicae, obeliscum illum erexit in Heliopoli, quem Augustus inde translatum in Circo maximo erexit, quem post secundam ruinam i inde erutum , ante portana Flaminiam, siue aedem B. Virgiliis, vulgo dei popolo, altitudinis I I O. palmorumspectabilem erexit Sixtus V. , Vnde miror, quid, Plinio in melitem venerit 'udd altitudinem eius i Eo. pedum asserat ;i quod si verum esset,iam ἶ- siperaret obeliscum Ramessaeum. Sed qui Plinium attente legerit, , eundem in multis similibus deliquisse , reperiet. Quae omnia iube a nobis ex Orientalium Scriptorum fragmentis demonstrabuntur, quare haec tantum
indicasse sussiciat. Quid vero de interpretatione hujus obelisci ab Hemmapione facta, &ab Ammiano Marcellino citata, sentiendum sit, ex pro sesso decidetur in sequentibus suo loco. H , ii
145쪽
Hunc Nun corium alij Reges multo post tempore secuti, Simarres, &Apries, vel meliu4 Vaphrius, ratos similiter obeliscos erexerunt ; siic
ἱ-. Plinius: Sum-alij duo, πι- a Sim re positin, alter ab Eraphio, lege et aphrao ἡ velAρhris,sine quadraeenti octonu cubitori , quos ad Mauselaeum a Claudio positos, teste Strabone, unum eorum , deinde Sixtus V. ad collem Exquili num translatum ante aedem B. Virginis erexit sine notis conspicuum,altero sub Ecclesiam Rochi sepulto. Fuit,&alius rasus erectus a Ne stabo Reu; dici; Mi. ge, dς quo ita Plinius: Alexandriaestatuit evnum 3 o. cubitorum Ptolomaeus Phμ ledelphus, quem exciderat ' ectabis Rex purum ; maiusque opus fuit in deuehendo,
Pti . lora, cit, statuendoque multo, quam in excidendo. Satyro dArchitecto aliqui deuectum tra
dunt rate. Et paulo post : Excisios autem sex tales in monte eodem, s artificem donatum talentis quinquoginta. Hic autem Obeliseus fuit in Arsinoe positus ἀζDgr
supradicto, munus amoris in Coniugem,eademque Sorore orsinoe. Inde eum naua
liueus incommodum Maximus quidam praefectus Auvii transsulit in forum reciso cumin , dum Uult fastiρium addere auratum, quod poma omisit. Quinam Verose ii Rhaeiti. hi tres Reges Marres, Eraphius, dc Nectabis rasorum Obeliscorum erecto, res fuerint, magna inter Chronologos controuersia est. Nos relinquentes unicuique suam opinionem, dicimus S marrem suisse eundem cum Simar,re AEthiope; quem no4 primum Dynastiae XX VL ponimus, eumque facimus Manasii Regi Israel de Numae Pompilij fere Synchronum. Hic e nim cum alienigena esset, nec hieroglyphica calleret , nihilominus no praedecessoribus suis inserior esset, obeliscum quoque erigere voluit, sed fine notis. Eraphiu vero,quem,& nos Eusebium secuti Apries,alij melius Vapbrium vocant, eiusdem Dynastia: Ethiopicae secundus Rex, alium sine notis obeliscum erexit; incidit hic iuxta nostram Chronologia ita ilia tempora Danieli Prophetae. Nectanabus veris,quem Herodotus Necum, i nos Nechao, Eusobium secuti,i vocamus, tertius fuit AEthiopicae Dynasma: eu, iue., o. Rς ixRςi occisus est anno post Romam conditani beliseos et r 6. Patet itaque Omnς rasorum Obeliscorum,excepto Nuncorio,Erech ta .,ί '' res Reges originpoliis ζ AEthiopes, uddα testati videntur, dum Obeliscos sine notis erigunt : Rpp rpi, quod sacerdotes arcanam suam literaturam alienigenis Regibus, Vol non manifestandam ; ob rationes, quas alibi aperiemus, duxerint , VPl quod Reges illam, utpote cuius incapaces erant,ne flexerint, solo muto illo Obelisci mysterioso schemate contenti. Sunt qui uelint Vaphrium Rogom, paulo ante citatum,temporibus Salomonis vixis se, Literaeque a Pineda Saliano circumseruntur,Salomonis ad Vaptatu, & huius ad Salomonem, quas hic apponendas duxi.
146쪽
ET ERECTIONE OBELISCORVM. nSalomon Rex Vaphrio Aegypti Regi amico paterno
NOMris me summi Numinis beneficio Regnum a Davide patre accepis, a quo
Templum DEO caeli, terrarumque Molitori aedi Pare iussus fueram simulque abs tepertiteras petere, mi ad me ex Regni tui hominibus, fabrisique mittas, qui suam mihi operam nauent, donec, mii par est, cuncta, prout iussus ego sum, accurate perfe
Responsum R egis Vaphrij aa Salomonis --
L Der tμai simul atque perlegi, cum ingentem aisim se empi latitiam . ium ge
nialem cum iniuerso exercitu, populoque meo diem egi , quod a Viro optimo tantoque Numini probatismo Regnum acceperis. uod autem a nobis homines,sa-brosque possulas, eorum octoginta millia ad te misi, quorum etiam natalem tibi solum indicare iuuat. Ex Sebrithide praefectura Iooco. , ex Mendesias Sebennitideae coo. , ex Busiride, Leontipolitiae,s Bathritide roo oo. numerantur, superest, Ut lys, quaecunque opus fuerint, abunde suppeditari cures, partim ,ne quid intur eos turbarum excitetur partim , mi aedificatione peracta , salui ad suos, incolumesque reuertantur. Sed haec
Demum nos Vaphrium obelisci erectorem posterioribustempori bus floruisse, historijs magis consentaneum, ample stiretur b. r. isti Τ Vidistiliaque hucusque I ector, quomodo a Misraim Hieroglyphica disciplina Authore Mercurio promota , erigendorumque obeliscorum mos nullo non tempore promotus fuerit ; non tantum a Regibus, qui maioribus tantum erigendis animum adijciebant; cura minoruni erigendorum Sacerdotibus alijsque dignitate conspicuis hominibus relicta: quo adeo in- Obelistorum valuisse hanc consuetudinem constat, ut vix ullus AEgypti locus esset tanta exiguus, qui non obelistis ornaretur. Atque haec sunt, quς de primis Obeliscorum Erectoribus praemittenda putauimus, ut series temporum Hieroglyphic disti plinae propagationi undequaque responderet. Ex quibus patebit , rasorum Obeliseorum Erectores fui te ex vitinia Dynasti a X X VI. AEthiopum, AEgyptiorum ultima, vergentibus paulatim ad interitum disciplinis Sacerdotalibus, Regumque magnificentia, litterarumque sacrarum promouendarum ardore extincto- Visis itaque primis obeliscorum Erectoribus, iam ordinis ratio postulare videtur, ut&de secundis Erectoribus, quisuerunt Imperatores Romanorum, agamus, ut sic in opere nostro
147쪽
De secunda Obelistorum, post ruinam a Cambys
De ObHiscis Augum Romae erectis.
A Nno ab V.C. i 8 9. Cambyses Persarum Rex, violentia armorum po. litus AEgypto, susque deque Vertit omnia, primo in Religionis, i .. '' uten monumenta rempla succendit igni, aras euertit, Sacerdotes occidit, Obeliscos igne di flamma ita adussit, ut etiamnum ultricium flammarum cicatrices veluti commista truculentiae, & seritatis vestigia circumserant. Quam ingentem Aegypti cladem mox secutus est, quasi totalis Sacerdota. lium disciplinarum interitus; durauitq; miseranda haec de uastationis facies, Αεj,hinis μ' usque ad tempora Oct auiani Augusti, qui decimoquarto Imperij sui anno, d .. λςgypto in populi Romani potestatem redae a,cum varia a varijs de m Aegypto de- gnificis veterum Agyptiorum operibus,& monumentis inaudisset, atquet' 'β R''λ' excelsi animi esset, S: veterum gesta ardenter imitari desiderarer, ut aliquam aeternae urbi, & nouitatem , & ornamentum adferret, duos ex maioribus, qui lintegri reperiebantur, Heliopoli per Nilum Alexandriat primo, deinde huc Romam asportari curauito quorum pDorem a Rego Psammirtao,corrupis Sennes eneo, olim erectum Heliopoli, in Circo maximo denub erexit,eumq; Soli,veteres aemulatus,dicauit :Alterum in Campo Martio a Sothis Rege, squem alij Zethum, vel Sesostri ut alij volunt, appellant in primo Heliopoli erectum, cuius vestigia adhuc per cellam quandamdisiue cryptam subterraneam apparent, constitusta Atque hic est celeberri mus ille Obeliscus, qui loco gnomonis per umbram horas in vastissima area aeneis lineis incisas, atq; a Manilio Mathematico delineatas, ostendeba
Verumaudiamus ipsa verba Vinii l. qui eri in Campo
Obeliscu, Martio,v. Augu ius addidit mirabilim et sum, ad deprehendendas per Solis πιmbrasi . h. dierum ac noctium magnitudines, fratre lapide ad Obelisci magnitudinem, cui par si c-βςκηδ - ret imbra Romae conjino die siexta sera,paulatimqueper regulas qua hunt ex aere in 'xtus Ungulis ditius decresceret, ac rursus augesceret, digna cupiuu νυ , H ingenis secundo. Manibus Mathematico vici auratampilam addidit, cui s mertice um' - bra colliu retur is semitinam,alia atque alia incrementa iaculantem apice ratique, obes seu, i. H ςφpite hominii , intellicta. Haec obseruatio triginta iam δενὶ annis non ἰ: , ἡ: ... Ψ , 'ηρ cursu, c li aliqua ratione mutauo, μὰ iniuersa amplius se Tellure uliquid a centro suo dimota, mi deprehendi,4 in aliνι locis accipis, seὸ v N'μ' - tremoribus, ibi tantum gnomone intorto, siu. inundationibus Tiberis sedimento molli facto, quamquam ad altitudinem imposita rei in terram quoque dicantur iactabundamenta. Et
148쪽
ET ERE TIONE OBELISCORVM. 77 CAP. IX .
Et quandoquidem multi iamdudum a me rationem huiu. peri. perie Deseri yiiorunt, illud in stratiam curioserum paulo susius deducam. Et ante omnia tria se R
noDi innocnorologio demonstrandalunt genera horarum. Secundo, lon- io,cuius stygitudo Vmbrae iuxta diuersorum temporum,horarumq, rationem consideratae. Tertio,ipsa forma horologi). Genus horologij suit haud dubie illud antiquum, quo omnes veteres v si sunt; quod singulos totius anni dies ac noctes diuidit in duodecim aequales horas, siue eae suerint longae,sue breues; hoc a modernis dicitur horologium horarum inaequalium, non quod horae ad unum diem comparat, sint iis aequalet, sed quod horae huius Scia
terici ad diuerses anni dies comparatae sint inaequales. Nam hic Romae minimus arcus diurnus nouem horarum,olim diuidebatur in duodecim horas aequales ;&arcus diurnus maximus quindecim horarum pariter in duodecim aequales diuidebatur horas; hinc fiebat, ut duodecim horae arcus diurni minimi essent, quasi dupli minores, horis duodecim arcus diurni maximi. Hinc singulae horae arcuum diurnorum Australium, ψmnes minore erant horis duodecim singulis,in quas arcus Boreales diuidebantur, donecrandem in aequinoctiali aequarentur, atque in hoc consistebat horarum antiquarum inaequalitas; quae de noctibus quoque intelligenda sunt. I 'ravero sexta, de qua Plinij textus loquitur, semper ostendeba thoram meridia . nam, quo momento Vmbra istius diei erat minima, . quae ut in alijs h m O- .gijs ab ortu continuo usque ad meridiem crestebat, deinde lea dem q9a cx .verat proportione, versus occasum decrescebat. Quantam vero -proi,eret singulis horis, ex sequenti tabula addisces, in qua quantitate umbrae reperies sole in Cancro, Ariem vel Libra,& Capricorno constituto. Obeliscus itaque in Campo Martio ideo ab Augusto erectus,ut quem Soli dicauerat, is Solis operationibus exhibendis deputaretur 5 hic ex .Supς- riorum demonstratione, a plano horizontali usque ad supremum termibnum Sphaerae, quam auratam vertici imposuit Manilius Astronomus,functemporis Mathematum notitia celebris, gnomonis sue indicis dedit longi-
tudinem ; ipse Obelucus, liue radius continebat, Vt iupra patulrdi centunia tologii.
sere palmorum longitudinem, cui si accedat altitudo abaci, supra. qpe fundabatur, qui tempore Iulij II Pontificis in Cam po Martio detectus, iiij ventus est habere septem pedum altitudinem, Mercato teste oculato, qui in - palmos resoluti dant duodecim iere palmos, qu bus si Sphaera tripalmaris - accedat, dabit totus obeliscus a plano horizontali usque ad ultimum Spliae orae auratae terminum II 3. palmos, atque haec est totalis longitudo obelisci, siue gnomonis, quo horae in singulos dies demonsstrabantur,quo ex cie e Pplorato totius quoque horologii sormam habebimus necessario, ytigitur scias quantitatem umbrarum singulis horis Sole in constitu- tD3 competentium ; sequentem tabulam calculauimus, ex qua dicto .cit jus quantitatem umbrarum singulis horis congruarum reperies in partibus qualium totus gnomon, id est,Obeliscus,habet i 2.; quae facile in pedes,aut palmo per regulam proportionum resoluentur. Ta-
149쪽
Ratio fabii. - candi illiusmodi horo- 1 logium.
Tabula quantitatis Umbrarum, quaι Obeliscus Campo martiin Sole
in G, Y, -,O B, constitutoprojciebat partes merὸdiciarum imbrarum tales' referunt, cuales ipse Obelistus,siue Dius habere censibatur duodecim.
In primo huius tabulae ordine sunt partes umbrarum, qualium totus Obeliscus est duodecim ,singulis horis respondenies, Sole in re constituto. Secundus ordo continet partes Umbrarum Sole in Y &- constituto. Teotius ordo verbcontinet umbrarum partes Sole in k constituto singulis horis respondentes s V. g. Sole in re constituto hora meridiana, sue V Ι. vmbra Obelisci erat quatuor partium ratium, qualium totus obeliscus a plano terrae usque ad viti num verticem habebat 1 L. o. Iterum hora meridiana Sole in constituto umbra Obelisos eratas. plus a O. ni in partium talium, qualium Obeliscus erat xx.; Cogitantur autem singulae duodecimae partes iterum in alias centum partes diuisae, ita ut minuta sint centesimae padites singularum partium duodenarum. Dato itaque gnomqne.&: datis umbrarum longitudinibus, necessariis horologij formam assignabimus; si enim,ducta' prius linea meridiana uexassighato loco styli iuxta tabellam sumas quatuor partes, in quales totus Obeliscus seu gnomon diuisus est Ia . easque in lineam horae V l. sue meridianae transferas, assignabunt illae dictae quatuor partes punctum tropici in meridiano, siue punctum, in quod meridiana Obelisci umbra incidit, Sole in primo OP gradu constituto, quae quidem umbra longitudiitem habebit quasi 38. palmorum. Si vero quinque partes, cum s I. minutiS tales,qua lium totus gnomon est Ial. in horam V. ante meridiem, & VII. post meridiem ex loco styli transtuleris, dabunt illa tibi puncta Tropici Cancri, in ui- , horarum lineis; non secus puncta Tropici Cancri inquires in reliqui homiarum linei 'porro si decem partes tales, qualium Obeliscus est duodecim, cum 48. minutis in lineam meridianam i anstuleris, i dabit tibi terminussiunctum, in quod umbra Obilisci incidit, Set,le in Ariete vel Libra constitutis.' Si denique 26. partes cum zo. minutis transferas in lineam meridia. nam, tales Videlicet, in quales totus obeliseus est diuisus 11. dabit tibi termi- 'nus punctum,in quod meridie incidit umbra Obelisci, Sole in Capricorno constituto, quae umbra duplo maior erit Obelisco; insuper id est , dua-
150쪽
bus duodecimis ; id est, in linea meridianaa loco styli occupabit uniue ad
Habitis punctis Tropicorum, & aequinoctialis in linea meridiana, reliquas horas singulas terminabis iuxta partes umbrarum in tabella singulis hori adscriptarum. Et quoniam hora duodecima in hoc horologio incidit
in ortum vel occasum Solis, umbra Obelisci necessario erit infinita ; uti in omnibus gnomonibus in horizontali plano erectis videre est, ad ortum Veloccasum Solis, consequenter hora duodecima in hoc horologio determinari non poterat: prima igitur hora huius horologij erat hora I. vltima vero diei erat IIo quae Sole in Cancro constituto habebat umbram obelisci 6 I. partium, & 44. minutorum,tales, quales obeliscus constituebat duodecim, quae in palmos reselutae dabant 127. palmos,& tanta erat umbra, quae Sole in Cancro constituto feriebat horam l. & II. Has easdem horas Sole in Ariete, vel Libra constituto feriebat umbra palmorum. In Bruma Vero umbra hora I. SII. habebat 8 1. tales partes, quales obeliscus habebat 12. , eratque Vmbra γιο palmorum. Duplicetur aequinoctialis umbra hora I.& lI. habebis rora. palmos, horologij longitudinem quaesitam. Lati
ludo vero meridiana erit χΙχ. palmorum. Quae omnia Mathematico ratiocinio ex praecognita 8nomonis magnitudine deduximus, ut proinde, de rei veritate nemo amplius dubitari possit, inuenimus autem locum Horologij in Campo Martio deputatum paulo longiorem fuisse foro Agonali,
quod vulgo Piarra Nauona, vocant. Verum ne quicquam huic materiae
deesse videatur, pauId post formam totius horologij secundum omnem Symmetriam, a Iacobo Maso Syracusano Soc. nostrae Mathematico, summa diligentia delineatam , ob oculos ponam curiosi Lectoris. Horologium itaque in Campo Martio, necessaribliuius formae, quae se itur, conspiciebatur; cuius linea meridiana F Ei,cintra tropicos Α F. B, & C E D, comprehensi aza palmorum, G H verd longitudo horologii inrora. palmorum spatium extendebatur. Numeri intra spacia AC,& BD comprehensi,quantitates dierum, & noctium, quas arciis illi curui exta the bant, indicabant Vmbra enim Obelisci in unum ex illis septem inciduns,
in lateribus ostendebat diem,aut hoctem tot horarum esse, quot numerus eidem adscriptus teserebat,v. g. umbra praecise in arcum A F B incidens, diem quindecim, noctem nouem sere horarum Romae esse notabat. Si vero incideret in aequinoctialem G H, indicabat diem duodecim horarum nocti aequari,& sic de coeteris. Lineae vero arcus intersecantes, sium & ordinem horarum antiquarum, quibus veteres, uti supra ostensum fuit, & nos fusis si me de ijs in Arte magna lucis & umbrae, utebantur, demonstrabant. Ibi vero, tesse Plinio, qui illud accurate obseruarat, ex aeneis laminis confe- horizon tali plano insertar, pulchrum ex altiori loco constitutis praebebant spectaculum. Dicit autem Plinius illud triginta post erectionem sui annio, amplius non congruisse,errorisque varias rationes assignat ; tametsi P. IX.