장음표시 사용
111쪽
, zii Ai mpers Pasi gradus ad complexionem perus
atque ca- niatur , quinque ratiocinationes inclinesunt. Sed P 00ερ hoc argumentandi genus sepe solet esse allax, at ic ς-- --' captio'm. dum enim minutatim , Ogra tim multa adduntur, periculosit ma respondenti tela texitur: retexere igitur oportet, o seorsum
ui modo singula considerare ue sic facilius uniuersa frangen-iauia... tμη - Ιη bος digputandi genere frequentes fuerunt Stoici, o Zeno, qui eorum inuentor , ct princeps fuit. jed maxime omnium illo delectatus dicitur
Perfitu. chrysippus,νt Socrates inductione.
Dedilemmate. Cap. XXIIII. De inuenti Ilemma est, in quo utrum concesseris repre-x ., . O benditur. Cicero patriam cum Catilina se. agentem inducit:Quamobrem discede, atque hunc mibi timorem eripes verus,ne opprimar: sin 'l- - sus , ut tandem aliquando timere desinam. Et in epistola ad Quinctu Iratrem. Si implacabiles sunt
iracundiae,summa est acerbitas ,sin autem exorabi dedictis lessumma leuitas. Dictum est autem dilema,quod M a ις - ita utrimq; premat,ac π eat, i ex alterutra parte capiat aduersarium. qua de caussa cornutus etiasyllogismus vocatur sc enim argumentationis cornua in eo disponunttir,ut quia alterum essugerit,in. ιό '' alterum incurrata icero coplexionem appellat. Ea Dilema ei si vera est,numquam reprehendetur: sin falsa dum λα'Liu, bus modis diluetur; alit conuersiohe : aut alterius partis tormatione. Cum viderem, inquit Varro salsa duob' apud Ciceronem,philosophiam Graecis litteris dili
ta ' μ' '' gentissime explicatum; existimaui, si qui de noseris
112쪽
RHET. LIB. II. 6 eiusfudio tenerentur s essent Graecis litteris eruditi, Graeca potius, qua nonra lecturos ὰ Graecois In Mad. .. rum artibus, ct disciplinisabhorrerent:ne Me quidem curaturos, quae sine eruditione Graeca intelligi non possunt: Itaque ea scribere nolui,qua nec indo dii intelligere possent,nec docti intelligere curaret.
Hoc dilemma deinde Cicero in eum conuertit, hoc . :modo: Immo vero ct latina legent, qui Graeca non poterunt, qui Graeca poterunt, non contemnent sua . Veterum scriptis celebrata es conuerso ea, celliui. lib. qua Euathlus discipulus Protagora, praeceptoris 3- p dilemma elusit. Alteriuspartis infirmatione reprehendereturs diceret Cicero: Et si doctis minus effet necessariu, tamen in doctu latine scribendo consuli debere. Non est autem, cur quisquam existimet complexione genus esse argumentationis a quatuor istis, de quibus seupra dixi, diuersum. Est enim ratio' u modocinatio imperfecta, quae a duabus partibus contra- ςx diu δ',
riis ducitur, cui si asumptionem subiunxeris, es- es iii Icies ratiocinationem perfectam , hoc modo: Si i se'
placabiles sunt iracundiae summa est acerbitra in autem exorabiles, siumma leuitas: Sed vel implacabiles sunt iracundia, vel exorabiles : igitur in illis summa est acerbitas, vessumma leuitas. De Consulatione. Cap. XXV. Eoositu generibus argumentationum, reli- -tatioqμum est, vi rationem, qua refutandae, ac re, dupliciter
prehendendae illa sunt, ostendamus. Refutatio du- Cinatu pirater accipi potest. Nam est pars defensoris tota P- 3
113쪽
a o is sori' rimq; dissolui,s haec est proprier
D. inu.hi. prebe o,qga cu cofirmatione, Moe natura,et tralib. i. statione coniuncta esse diximus. Est autem reprhe3Mςm in- fio,per qua argumetando aduersarioru confirmatio me iuri diluitur,au' infirmatur, aut eleuatur. Hac fonteis. I, i inheti is eode tetur,quo νtitur cofirmatio: pr furatio. pterea quod quibus ex locis aliqua res confirmari
potest, i idem potest ex locis infirmari. Quare inuentionem, argumetationum expolitionem sumptam ex istis,qua ante praecepta sunt, ns quoque in partem orationis transferri oportebit. Sed ut DQuae sint cilius ea,quae contradicentur, diluere: aut infirma- ά ροῖ ἡ re posmus, obseruare debemus; t totum efene- conu diςu gandum,quod in argumentatione aduersarius sum-
xe possim v cero eum, quem dixerat accusator, epoto poculo,comi' ' ii cidisse, negat eodem die mortuum:aut redarguem
Izri 2 . da ea, pro verisimilibus sumpta sunt. Pria' mum dubia sumpta e se pro certis,deinde etiam in perspicue falsis eadem posse dici . Tum ex ijs, quae sumpserint non esci, quae velint. Accedere autem oporter ad singula; sic uniuersa faciliuta starietur.
Quomodo sint argumentationes oratoriae tractandae. Cap. XXVI. Rhes ta ij N oratione insunt aliquado is ratiocinationes Quin'. li. 1 breviter conclusae, aperta enthym mala, 'r' '' istinctiones,atque exemptu subtili quadam, oe breui oratione comprehensa. quod, νt reprctendedum
114쪽
dialecticis enim disputationibus, quam oratorijs actionibus erit proprio ac similior, quod longe ali matum lueter esse debet. locuples enim, ct speciosa vult esse μ' eloquentiarquorum nihil consequetur,si co clino' Loeuple, Eembus certis, ct crebris, in νnam prope formam eudentibus conιisa, ct contempum ex humilitate, quentia. odium ex quadam fervitute, ct ex copia sati eate, ct ex amplitudine Hidiu tulerit. Ferathr 1ri , tumε igitur non semitis sed eampis;no, vii fontes angusti iado varies tulis colliguntur,'d H latissim amnes tolta Val benda. libus fluat;ac sibi viams quando non acceperit a Cie. in parisciat. Adhibeatur in argumentado Hrietas, ct iu- inio fuerit eunda quaeda distinctio tisiguris Nerborum, Ortia uiu o 'ε, mentis sententiarum argumeratio expoliatur. quo trit credibi
fuerit enim uberior, ac suauior; eo etiam erιt credι mentatio. klior. Nunc sequitur ut de peroratione dicamu . Peroratio
De peroratione. Cap. XXVII. Extrema pars orationis est peroratio, qua diuisa es in duas partes, amplfcation , ct enum rationem. Augendi autem, hic est proprius locus in perorando, in ipso cursu orationis declinationes ad amplificandum dantur, confirmata re aliqua,aut reprehensa. Omnes enim affectus etiam se quibusdam videntur in prooemio, atqze perora
tione sedem habere, in quibua sane sunt frequentissi
mi: tamen alia quoque partes recipiunt; sed breuiores,ut cum ex his plurima sint reservanda. At bic, si usquam, totos eloquentia aperire fontes licet:hic denique esciendum est oratori, Ni non m
do,auditores,qui suasponte se dant, O quo impellit
Atist. Rhe. Cap. Iy.Cia in par. Affect' sue in exordio. per Ora tione Deinquetissimi, in narrati ne&ctificis
115쪽
d Hores. tursed νt quietos etia ct languentes possit vi ora- Cic. in ora. tionis permovere. In quo se plus erit operis, tau tam vim habet tamen illa, quae recte a bono poeta ui h 'o im , atqNe omnium regina rerum .im habet oratio;ri non modo ioclinantem erigere, aut Han-hiha Ebia tem mclinare,sed etiam aduersantem, repugnanotatio. tem, Ni imperator bonus, ac fortis, capere possit. cie. M o . UPe eo mussum est, atque prsclarumvsque i. Quinct. eo admirabile, ut in eo pene sint omnia. Ad id au-Hoia. 1 ara tem cosseq*endum, quae superiore libro de amplim Dei. catione dicta sunt, valde conducunt. sed illud ca
put est , in quo optimi ct grauissimi auctores una
voce consentiunt; ut omnes animi motus, quos orator adhibere volet auditoribus, in ipso oratore immAd mouen pressent atq; inusti. Neque enim facile est perfice-,ud uotum re,*t iocitemur aliisnisi is, qui dicit, iis ipsis sensi-
eaput est,eu bus, ad quos illos adducere vult,permoveatur. ut eomoueti . Gum nulla materies tam facilis ad exardescenda
est,quae nisi admoto igni, ignem concipere possit: sic
nulla mens est,tam ad comprehendendam vim cratoris parata, quae possit incendi, nisi inflammatus ipse ad ea, ct ardens accesserit, Primum est igitur, H apud eu, qui dicit, valeant ea, qua valere apud auditores νolet: asseraturq; priusquam asceire conetur. nihil autem opus est simulatione, Oralia-ciis, ut toties omni animi motu concitetur orator. Qua ratio' ipsa enim natara orationis eius, qua suscipitur ad in z, ut aliorum animos permovedos, oratorem ipsum ma-Hiqix- gu etiam, quam quemquam eorum, qui audiui,ρ
V moael. Miram etiam vim habet in hoc ipsum, imagines
116쪽
gines rerum absentium ita complecti animo, t eo cernere oculis,ac praesentes habere videamur. has
quisquis bene conceperit, is erit in assectibus potent simus. Hae , quae dicta sunt, vera esse indicant multa Ciceronis perorationes, Npro Milone, ubi ait: Sed finis sit meque enim prae lacrymis iam i qui possum; ct hic se lac mis defendi vetat . Et pro C. Rabirio Posthumo: Sed iam qMoniam, ut spero dem, quam potui, tibi prastiti Poribume,
reddam etia lacrymas, quas debeo. Et paullo post: Iam indicat tot hominum fletus, quam sis carus tuis , . me dolor debilitat, includitque vocem. Cie.in parti siys autem affectibus, alia eiusdem perorationes
sunt plenae. Enumeratio autem nonnumquam lau- ri nonnumdatori, suasori non saepe, accusatorisaepius, quam reo est necessaria . Huius tempora duo sunt: si aut pri mus memoria di fidas eorum, apud quos agra, Vel in qui ho stteruallo temporis, vel longιtudine orationis,vel si, nςς. i. -- frequentatis firmamentis, Nim s habitura causa phumera maiorem. Qua autem repetimus, quam breui seme Donis duo dicevia sunt; m quod Graeco verbo patet, decuris i .' PRrendum per capita. Nam si morabimur, non iam enumeratis,fled altera quasi fiet oratio. Quae autem 'μenumeranda erunt,cu pondere aliquo dicenda sunt, ct aptis excitanda sententijs, ct figuris utique - αν- riada: alioqui nihil est odiosius recta illa repetiti ne, velut memoria auditorum disdentis. Es etia-ς'v'in enumeratione Nitandum,ne ostentatio memoria cizponde
suscepta videatur esse puerilis. es: Vsuhi
117쪽
De eloquutione. Cap. I. Roximo libro ratio inuenta collocandi atque dilponendi explicata es. hic iam eloquutionis rationem tractabimus; in qua oratorim e cellere, cetera in eo latere indicat nomen ipsum . non enim inuentor, ' μ' . aut compositor, aut actor haec coplexus est omnia; do nomen Ied et Graece ab eloquello Met 0r,et Latine eloques *ς'pix φ dicturi est. ceterara enim reru, quae sunt in oratore, Vinct.lib. partem aliquam sibi quisque νindicat; dicendi au- in py0π' tem idest eloquendi, maxima vis huic poli concedi-' oti a si tμr. Eloqui autem est, ea, qua inueneris, idoneis vereloqui. bis, ac sententiis perpolire, s exornare. sine quo Cς ς superuacuasunt priora , ct similia gladio condito, atque intra vagini haerenti. hoc itaque maximene ς Qqvv' docetur:hoc nullus Uisi arte assequi potest: huc flu-' I. . . . rium adhibindum : hoc eaercitatio petit, hoc imita' ti bie omnis aetas consumitur: hoc maxime orator oratore praestantior . ideo , M. Ttistius inuentionem quidem, ac d position m prudentis hominis putat, eloquentiam oratoris . eum aut eloquentem, : i , d, idest in eloquendo excedentem, 'utat, qui ita dicit,
118쪽
eessitatis est, lectare siuauitatis, flectere vero vi- v m ctoriae. Haec cum ita sint,merito tertius hic lιber, in otata qui eloquutionis praecepta cotinet, Ni duobus superioribus νtilior est , sic etia erit aliquanto longior. Quae in eloquutione spectanda sint. Cap. II. HAee in eloquutione spectada sunt, i Latine, quatuor tvt plane, t ornate, ut ad id, quodcumq; age tur apte, congruenterque dicamuri De ratione puriiuilucidique sermonis: ct si permagni eam facere Rhe. eap. . debemud, cum verborum delectus origo sit eloquen . tia , locus hic praecipiendi non en, nam traditur 1.e. 9.& lib. litteris, doctrinaque puerili, ct consuetudineser- π' ' . .
monis quotidiani, oelectione Veterum oratorum, ctore Cie.ino poetarum cosirmatur. Reliqua igitur duas par By. Q. tes,quibus omnis admiratiot gen ,omnis laus elo- μὰ quentiae continetur, explicemws, quae duae partes il- go est Ho- lustranda orationis ac totius eloquentiae cumulanda, quarum altera dici postulat ornate, altera apte queatiae la
quam maxime in sensus eorum, qui audiui, influat, atque o aer quam plurimis sit rebus instructa. te Qiceudo De ornatu. Cap. III.
OF natur igitur oratio genere primit, ct qμasi A lti .Rhe
ut suavis, Ni erudita sit, ut liberalis, Ni admirabilis,ut polita,vi sensus,ut dolores habeat quantuopus sit, non essinguloram articulorum , in toto spectantur haec corpore. Genus igitur dicendi es eli di est σου, da vadum, quod maxime teneat eos, qui aqdiant, O ii,quod si quod
119쪽
dEiEAbi '' ηοηfolum delectet,sed etiasine satietate de- Hor. in art. lectet Sed volenti ornate dicere diligentissime sitia Reium eo rerum primum, flententiarumque comparanda pia verboru es. rerum enim copia νerborum copiam gignit; βιhii. y est honestas in rebus ipsis, de quibus dicitur, eximiae ex rei natura quidam splendor in verbis; facileque suppeditat Omnis apparatus, ornatusque dicendi.
De Ornatu orationis. Cap. IIII. Cieer. 3. de Mnis oratio codicitur ex verbis; quoru primu
r nobis ratio simpliciter videlia est:deinde con
s.cap. 3. iuncte. Na est quida ornatus orationis, qui ex simu ό. . . ' Vcrbis est;auu qui ex continuatis, coniunctisq; est in singu conat. Ergo νtemur Tectis, aut ijs quae propria sutau ridoti certa li Vocabula reru, pene una nata cum iunctis. rebus ipsis,aut iis qua novamus, facimus ipsi. De Verbis simplicibus. Cap. V.
3--p- IErba simplicia natura sunt, alia consonantio-νh- . ra,grandiora, leuiora, quodam modo niti- sunt conso diora;alia contra. Consionantiora enim sunt, Qua grandio a. q am, Moderoti', Concfrtare, quam, Etse, Mo- ω nitidiora desia, ct Co luere grandiora Immanis, Contrucidare, optimus , Ossiciosissimus, quam haec, Magnus Necare, Bonus, Vciosus. nitidius etiam bos, qua Nacca. Vt syllabae autem e litteris melius fonantibus clariores sui, ita verba e syllabis magnis vocalia: et quo plus quaeque spiritus babet,eo pulchrior: ct quod facit syllabarum, item Hrborum quoque interse copulatio, ut aliud alij iunctum melius Ionet. in νniuersum quidem optima simplicium cre-
120쪽
tantvr, qua aut maxime exclamant, aut sono fluuiucundi ma. Et bonesta quidem turpibus potiora semper,nec sordidis unquam in Orasione erudita locas. Clara Ῥero ac sublimia materiae modo cernenda sint. quod enim alibi magnificum,tumidum alibi, quae humilia circa res magno, apta circa res minores videntur: sicut in oratione nitida notabile est humilius verbum, velut macula, ita a sermone tenui sublime,nitidumque discordat sique corruptum, quia in plano tumet .sed fere aurium quodam iudicio sunt ponderada; in quo consuetudo etiam bene loquendi valet plurimum. Sed quoniam tria sunt in verbo simplici, qua orator agerat ad
illustrandam,atque exornandam oratione, aut inu- statum verbum, aut nouatunn, aut translatum, de singulis breuiter dicamus. De verbis inusitatis. Cap. VI.
maternae modo ceraenenda 1 utis
Veiba si retiplicia iudiiscio aurium sunt pandaran .
INHitata sunt prisca fere ac vetusta. ct ab usu ' '
quotidiani sermonis iam diu intermisso, quae sunt D*0 λ poetarum licentiae liberiora , quam orat crum, eoque ornamento acerrimi iudicj P. virgilius νni- vi rei liii, ce Oft us; osti enim, quia nam, pone, pellιι- mi J6ςe V cent: σ aspergunt illam, qua etiam in piauris est hi, inusita- gratissima,vetustatis inimitabilem arti auctorita- i tem . Habet etiam in oratione poeticum aliquod erbum dignitatem,si raro etiam, ct in loco adhi- bum si ra. beatur. 2Veque enim est, cur istud quisquam figiat Eb:. hibὸ, dicere, ut Coelius,sobole aut clari,aut nuncupa- tui, d 'gni'
ri, alia multa. quibus loco positis,grandior,at- ἰ, ' diaque antiquior oratio saepe videri Iolet. iQR De