장음표시 사용
561쪽
nium 3 quibus rebus olim legata distabant a fidei commissis , & quae postea secuta exaequatio 3 quae res dari , legari possint , vel non possint, quibus recte legetur aut contra; pontremo quaedam , quae ad veterem formam legandi pertinebant , mutantur. T a x T V s is
Continuatio. TIT. XX. blii Maevii , eam Sempronius non suscipit ut haereditatem , sed ut bona , quae a in io vi
testatorem pervenerunt. Tax Tufa
I. Legatum itaque est donatio quaedam a risin eo relicta , ab harede praestanda. Post hae videamus de Iegatis , qua pars Iuris extra propositam quidem materiam videttir : nam loquimur de iis juris figuris , quibus per univer
latem res nobis acquiruntur '. sed etim emnino detestamentis , ετ de baredibus , qui in testamento instituuntur , Io utili simus , non sine cavsa s luenta ioco potest bae juris materia tνactaui.
Iuris , id est , causis , modis , rati nil να Docemus , quitus modis res vi iversae acquiruntur : lcratis autem acquiruntur res singulae; quorum idcirco tradatio hinc aliena videatur. Repetenda vero cst memoria ejus, quod notavimus in expositic ne , f. xit. δερ. per quar ters. cuiq. aeq. in hac distinctione ac-quiutionum non solus objecti rationem haberi , verum etiam ipsorum modorum & caus Tum acquirendi e legatum esse modum & titulum acquirendi singularem , hoc est compar tum ad acquirendum res singulas, non unive sas: & ideo licet universitas , pars bonorum
aut haereditatis alicui legata sit, quod fieri ponse constat , ι. A quis. 23. I. non amplius. 26. f. a. de legat. I. ι. cum pater. s. de uti . Errv. Ulp. tis. de legat. f. sicut. 2 3. tamen hunc legatarium non fieri iuris successorem , d. I. non amplius. 26. f. a. proinde nec ullas actiones haereditarias aut active aut passive in eum transire : ob quam causam olim factum , ut
stipulationes partis & pro parte inter huiu modi legatarium & haeredem interponentur, S. sed quia. s. ius de M. bar. Quod autem
parte haereditatis legata non deducuntur impensae , ruta fretia servorum manumissorum, aut sumptus laneris , I. g. g. ut . de legat. 2. hoc non tribuit legatario successionem juris; sed tantum dicitur ad differentiam ejus , quod observatur, cum pars bonorum, quae tempore mortis suit, legatur , quo casu impensas deduci placet , l. s. d. tit. Sic cum in specie Leum stl us. I 6. f. a. d. tit. de tegat. a. Lucio Sempronio legata proponitur hareditas P N OTAE. I. De natio quadam Auadam συγκα-γέ με generi additum , quia legatum proprie dosa tio non est 3 in omni enim donatione resim ter duos agitur , nee ulla est donatio sne 2γce prione , v. sap. de don. Florent. deIibatio ια-
A de μνcto relicta Modest. I. de I I. r. lte flamento relictis. Sed Tribonianus videtur ver lto generaliore usus, serviret constitutioni Jul- ltiniani de exaequatione legatorum & fideic. L
Ab haerede praestanda γ Desunt haec ares κροdesin. nec Theoph. Cui ac. Hot. agnosti Mneque ad definitionem sunt necessaria. tamen nostri definitionibus aliquid adlica iplenioris explicationis gratia.
COMMENTARIus. a Legatum unde dictum.
Cur particula quaedam donaiIoui is ἐνέη madjecta 3 conquito pro testamento relicta , ut est ut it Mitione Modestini , hie positum frateαμβ cto relicta. 4 Verba ab haerede praestanda , non videri sa , ut quidam censent.
I Fg tum inquit Ulpianus is fragm. Dc
est quod legis modo , id est , imperai Vii: amento relinquitur; quae notatio quaedam μ& ratio nominis ; exterum quia hoc longi. cule petitum videtur, aliis potius legere di cium putant a legendo , quatenus hoc ve homdiligere di decerpere significat , quod Rrentium existimasse credibili est, ac pro ip ς
legatum definivisse ritualisaem haereditatis ν eg tum I Iε. in ρν. de tet. i. Nam deIibare ue cerpere est. Cic. in orat. pro Sext. ea . sc. N ne undique Iosetius earpere arque delibare. χη autem decerpuntur, leguntur. Virg. Eclet
562쪽
d ui Iegἰlli flores re bumi .assentia fruar. Nec dissimili admodum ratione varro lib. q. de Iing. Lat. legatos a legendo appellatos tradit, quia scilicet publicὸ lecti sint, ut mittantur. Caeterum etymologia Ulpiani convenientior videtur latitudini significationis verbi legare, in qua usurpantur in illo legis duodecim tabularum , mi quisque legasit, &c. ubi hoc verbo ιegasit continentur etiam haeredum institutiones , denique quicquid verbis directis pater-fam. in testamento caverit, confirmatur, Lverbis legis in o. de verb.sign. VINN. Immo etymologia Ulpiani nihil est verius. Legare enim prima producta non significat delibare , vel decerpere , sed mandare , jubere , legem dicere. Unde de legare dicitur paterfamilias etiam quando haeredem ex asse instituit. Placuit vero hoc vocabulum veteribus , quia , ut supra monuimus, testamenta legis modo condebantur in comitiis calatis. Quare nec legata ali ter relinqui poterant, quam verbis directis de ut ita dicamus, legi satoriis, e. g. babeto, bares damnas esto, finito , Te. Plura eam in rem diximus in Antiquit. Rom. boe tit. Donatio quadam Particulam quadam Modestinus in sua legati definitione non addidit,
a I. legatum Is . de legat. i. Non est tamen Omnino supervacua , ut quidam Putant.. Quippo legatum proprie donatio non est : in omni
enim donatione res inter duos agitur , nec ul-Ia est donatio sine acceptione, nec mortis quidem causa, ut supra dimonstravimus sub S. I. 2. de donat. Legatum autem sola testatoris Voluntate constat, atque ita tamen , ut iunpendatur , & post mortem testatoris adhuc pendeat ab aditione haereditatis : quod iterum secus in donationibus etiam iis , quae mortis causa fiunt, I. s. f. qui mortis i . de bis qua ut indign. Quapropter nec inter genera donaci O-num , ubi de his ex professo agitur, legatum numeratur. Est vero nihilominus peculiaris
uaedam & quasi proprii generis donatio: pr.
ciscitur enim totum a liberalitate testatoris, estque titulus mere lucrativus: quam ob causam etiam separatur ab haereditate, quae o ne ra quoque continet, & interdum damnota cit, L si baereditatem . mandat. I. hareditaria II P. ae verb. Agn. Additum igitur generi est συλκα- πηγὸρ μεα quadam, ut sciamus , genus hoc non
simpliciter , sed quadan tenus & ratione analogica speciei definitae convenire. Neque qui
uam hactenus contra legem aut modum de-niendi. Vid. Goclen. de trop. de . ean. 9.
A defuncto relicta recto scilicet & proxime a desancto, noci Per inter Positam mediam
GATIS. sas personam; ut excludatur fideicommissum; quod quidem etiam relinquitur a defuncto, sed σως atque ita , ut relictum prius alteri quaera tur, atque in hujus persona consistat. Videtur autem Tribonianus pro eo , quod est in 3 definitione Modestini , testamento relicta, consulto usus verbo generali ore , a defuncto resiacta, ut serviret constitutioni Justiniani de exaequatione legatorum & fidei commissorum, quae
est l. a. C. comm. de Ieg. σ M. Post hanc enim exaequationem non minus legata, quam fideicommisi, , non testamento tantum, sed etiam ab intestato relinqui posse caeperunt, aut codicillis testamento non confirmatis : quod secus fuit iure veteri, quo legata tantum ex testamento valebant, s. praeterea ro. inf. de μου.
bar. Id quod Modestinus indicare voluit, &Florentinus significat, cum legatum se describit: ut sit delibatio haereditatis , uitams κληρονομίαs , Basil. 44. tit. I. e. r. qua testator ex eo.
quod universum haeredis foret , alicui quid colla
tum velit, I. legatum II s. i. pr. de legat. I. Eadem differentia indicatur ab Ulpiano in fragm.
Ab haerede praestanda Haec verba non agnon cunt Theoph. Cui ac. Hoto m. Mesemb. Baro a sciolo aliquo adiecta , ac proinde ivducenda putat. Et fatendum sane est , non esse haec verba ad definitionem legati necessaria; quippe in qua quaeritur , quid legatum sit: non quo relinquatur , aut praestandum sit; quod
pertinet ad executionem. Caeterum causam nullam admodum video , cur cum extent in
vulgatis codicibus , deleri atque ex iis expungi debeant. Saepe enim nostri latioris explicationis gratia quaedam definitionibus adjiciunt, quae ad essentiam rei definitae non pertinent;
ut videre est in definitione tutelae t. t. de tui
item furti, l. i. g. 3. de furt. quod & hic factum videtur. Sed dixeris, vel ideo delenda esse, quia post exaequationem legatorum & fideicommitarum non tantum ab haerede, sed etiam a legatario legari potest. Ego vero nego, quod ita relictum est propriε legatum esse , licet
concedam jure legati censeri de quo nonnihil iterum infra de fidele. har. in pr. Illa autem leviuscula sunt, ob quae nonnulli clausulam hanc inducendam putant , primum quia legarum ab ipso testatore nonnumquam praestetur , LLuciu3 12. de legat. a. deinde quod quae lega tur , recta dicuntur tranfire ad legatarium , Lὰ nilo c4. de furt. Nam ad primum quod attinet , constat, legatum omne sic relinqui, ut praestetur post mortem testatoris , Se proinde ab haerede. Quod si testator antevertat, & ip se praestet, dum vivit, mutatur voluntate te
563쪽
statoris , quod legatum erat, in donationem H ter vivos, per ι. bujusmodi 84. g. si Titio tr. de tegat. r. Quod vero legatum recta a desuncto transire dicitur in legatarium , id tantummodo pertinet ad rei legatη dominium : nam
posse isto nihilominus ab haerede petenda & aestanda est. Neque enim potest quisquam, i ius in rem dicere, aut legatarius privata auctoritate occupare potest: alioqui haeredi potestas est id revocandi interdicto quod legatorum, ι. I. f. a. quod tegat. de quo vid. Clar. f. testamentum, quaest. 68. Pech. I. de testam. conjug. 48. Christin. νοI. . dee. 3ς. Sed
di transsatio illa dominii ficta potius est, quam vera, &.ideo introducta maxime , ut legatarius post diem segatarii cedentem decedens adhaeredem legatum transmittat, i. I. I. s. quand. dies Ieg. Porro notanda obiter triplex legati
significatio. Nam de aetiim ipsum legandi denotat, ut hic εe in definitionibus Modestini &Florentini; & nonnumquam titulum seu causam, ut tu. pro legat. Frequentissime autem
COMMENTAR Ius. Pro formularum diversitate olim quatuor stadira legatorum fuisse , non solum nomimbvi ii. pincta , sed etiam natura jure. Primum Iustinianum escisse , ut omnium e dem vir esset, salva tamen manifesta πο--tate do uncti. Explicatu vetus disserentia elaea potestari agendi inteν legatum vindicationis tr damM-tionis , oblata eonpitutione Iustiniani. Hypothecariam beneflcio Iustiniani accepto strendam : qua de re , adversur quos ea comps rat 3 aliaque nonnulla eodem pertinenti
P vi ic tionem , per damnationem, sinens Tax Tus
De antiquis generibus legatorum
h. Sed oIἰm quidem erant legatorum genera quatuor : per vindicationem , per damnationem, sinendi modo , per praeceptionem : in certa quadam verba cuique generi legatorum adsignata
erant , per qua ingula genera legatorum signi
cabantur. Sed ex eonstitutionibus divorum Prin-emum solemnitas bujusmodi verborum sublata est. Fra autem eonstitutio , quam eum magna fecimus incubratione , defunctorum voluntates validiores esse evientes , ty non verbis, sed voluntaribus eorum faventes , disposuit, ut omnibias una sit natura e ex quibuscumque verbis aliquid relic
um sit , Iierat legatariis id persequi , non solismper actionea personales , sed etiam per in rem, in per Dpotberariam. Cujus eonstitutionis perpensum modum ex ipsius tenore perfectissime Meipere po
N O T AE 2. Certa quadam verba Uid. VI p. tD. 24. Cajum lib. 2. tit. r. Notae iuris , D. D. E. Dara damnas esto. Per praeceptionem solummodo legatur uni ex haeredibus. Cajus d. lib. ertit. J. ult. Th. hic. Formula: Luetur ratius mihi ex parte haeret rem illam praeipito. Haec capiendi figura praeceptio dicitur , praelegatum, di praecipuum, Graec. εξαιρέτου ri s. mst o , per praeceptionem His nominibal isic genera haee distincta atque appellata
ruerunt a verborum formulis cujusque generi Propriis, aut earum una aliqua. Per vindicationem his verbis legebatur , Do, lego, culmi Iumito I iba babeto , vindicato. Per damnati nem ita, Hares meus damnas esto dare, Du,' cito , b edem meum dare Iubeo. Sinendi modonc , Hares meus damnas esto sinere L ra sumere illam rem sibique habere. Per praeceydo nem uni ex haeredibus legabatur hac formit, L. Titius mibi ex parte bares illam rem pra 'μω pr c*uam habeto. In formula legaui tu Vindicationem & praeceptionem verba in 'ris ad legatarium diriguntur : in legato damnationis ad haeredem in sinendi modo set muIa mixta videtur. Non tantum autem imgenera verborum formulis , sed natura qο
que di iure distincta fuerunt. Per vindicati nςm re fraeceptionem Iegari solum poterat rς xeitatoris propria ι sinendi modo etiam in dis , per damnationem etiam aliena. Ia duo bu prioribus, genere legato , aut duabus π bus disiunctim, electio erae legatarii: idq*ς puto etiam obtinuisse in relicto sinendi mo ρ quia in hoc quoque genere verba executin ut loquuntur, diriguntur ad legatarium, ladamnationis autem Iegato hoc easu electi erat haeredis. Quod per vindicationem relic'
tum erat, petebatur actione in rem: quam quam eo nomine & in personam ex testames
to agi poterat, quod per damnatione, id actio ne in personam ex testamento persequendum erat. Nomine quoque ejus quod sinendi mo do relictum erat, non aliam actionem qu meae testamento competiisse , post Τheoph. F/'cho vius scribit: Caius etiam vindicari potvisse, lib. 2. boe tit. f. pen quod ego locum h/ buisse puto, cum res testatoris prorriZb0ς ῆς nere legati relicta esset. Quod per pratceptio
564쪽
xem cohaeredi datum erat, eo nomine fami- .iae erciscundae agebatur in cohaeredes. Haec sere , di quaedam alia hujusmodi reperiuntur apud Ulp. tit. 24. Caium lib. 2. r. s. Paul. 3. Lem. 3. Theophil. He. Si cui vacat, etiam per me licet, adeat Ant. Fab. s. eonject. i. ea utEtamen. VINN. Recte Caium interpretatur Vinnius. Si enim res propria haeredis vel testatoris alicui sinendi modo fuerat relictum , & Iegatarius eam vindicabat; tunc haeres non contra vindicare, nec dicere poterat et Et ego Hoῆ Iam rem meam esse: quia jussus erat sinere, rat legatarius rem sibi haberet. Praeclare hoc observavit V. C. Schulting. ad c um lib. D. rit. s. f. s. p. o. Caeterum septemdecim horum legatorum disserentias ex iure antiquo erudite erutas habuit Merili. Obs lib. s. eap.
Constitutionibus DD. Principtim verborum δε-δemnitas sublasa Significatur ι. in legatis a I. C. hoe tit. qua una quidem constitutio est, sederium Impp. Constantini, Constantii & Consantis, quos si singulos spectes, totidem dici
Possunt Imperatorum constitutiones. Hi iidem ImpP. etiam verborum solemnitatem di observantiam sustulerunt in institutionibus haeredum, di in amplectenda bonorum possessione , I. quoniam Is . C. de testam. I. iat. C. qui admist. ad bon. pus Nostra autem eonstitutio Est I. I. C. eomm. de legar. Sublata in legatis verborum solemnitate, etsi licebat aliis verbis, idem quod ty- Pica significantibus, in unoquoque genere utibnec latino tantum, sed etiam Graeco, aut Gal- Iico , aut cujuscumque alterius generis sermone legatum relinquere, quod antea non licuisse pacta formularum verba arguunt, & testatur Ulp. ιit. 2 s.f. I. manebat tamen adhue
vetus naturae & effectorum in singulis generihus diversitas i verbi causa , nihilo magis res aliena per verba vindicationis legari poterat quam ante: aut legatum per damnationem re-I1ctum in rem actione peti. Hanc generum differentiam primus sustulit Justinianus, omni umque legatorum unam voluit esse naturam, hoc est , unam omnium vim atque effectum, d. I. I. C. eomm. de tu. Quod si qua adhuc veteris discriminis vestigia in libris nostris tibi occurrent, scito , Tribonianum haec per incuriam reIiquisse, qui dum responsa Iurisconsultorum ad constitutionem Justiniani accommodare studuit, verba quidem haec , per vindicationem , aut per damationem , ubique sustulit e rem autem ipsam & effectum reliqu t. V1NN. Id negari vix potest. Nam fice. g. in legato Per vindicationem portio deficiens GATIS. st conjuncto accrescere dicitur, L Ic. I. uti. σι. 34. m. de legat. I. I. 3I. f. l. F. de flatu lib. Contra in legato per damnationem illa deficiens portio non accrescit conjuncto , ι. I s. pr. Τ. de legat. I. I. I s. deIegat. 2. Non itaque dicendum cum Cujacio in Paratiti. C. ad i. un. de cad. tollend. sub M. hanc differentiam non esse sublatam , sed Pandectarum compo fitores sestinantius agentes vestigia omnia iuris antiqui, quod Justinianus immutavit, non delevisse. Vid. Merili. Variant. c ae. lib. II. cap
Non verbis, sed violantatibus AEtimologia hujus exaequationis: quae talis tamen est, ut quivis facile intelligat , Imperatorem noluisse quicquam statuere , aut exaequationem istam
valere contra manifestam voluntatem testat
ris. Quamobrem si testator , verbi causa , generaliter quid legaverit, aut hoe vel illud dis. iunctim , verbis executi vis ad haeredem directis , non dubitarem respondere , in hujusmodi legato electionem tribuendam esse haeredi,
cum DD. comm. & Zas. in ι. legat. 3T. N. 22 de legat. I.
Non solum per actiones personales In d. I. r. C. eomm. de legat. Utitur numero singulari. Intelligit autem actionem, quae veteribus dicitur actio ex testamento, Iinerva 6s. s. iat. ι. non εμο umque 32. in pr. I. qua situm ' r. f. ut . detegat. I. I. qui concubinam 29. g. 3. de legar. 3.
ι.ε. de in lit. Juν. s. si res aliena ε. ins eod. Haec actio in personam est ex obligatione. Nam cui legatum datum est, is de eo praestando obligatum habet haeredem , a quo relictum est. Obligatio est quasi ex contra ciu et quippe cum haeres adit aut agnoscit haereditatem , intelligit ur eam agnoscere cum sua conditione atque onere ς scilicet ut praestet, quod testator in-janxit 3 atque hoc facto quodammodo cum
Iegatariis contrahere videtur , f. bares s. infri obl. qua quas ex contr. Ex quo apparet, tertium possess. rem hac actione convenire non
posse , haeredem posse, etsi non possideat, por
Sed etiam per in rem Etiam olim legati o tinendi causa actio in rem prodita legatariis
fuit, sed non omni legato 3 ut ecce , de eo, quod per vindicationem legatum erat, praeter actionem in personam competebat etiam in rem seu rei vindicatio: de re per formulam damnandi legata una erat actio in personam, in rem non erat: quae juris diversias ex alio diverso inter haec iure nascebatur I ex eo nimirum , quod rei per vindieationem legatae dominium recta a testatore in legatarium transibat , ι. Iegatum so. de legat. a. I. . ratio ε .
565쪽
de furt. Quod autem per damnationem relinquebatur, ejus rei dominium transibat ad haeredem, & in hoc tale legatum simile erat fideicommisso, quod ipsa formula evidenter ontendit, & quod etiam res aliena per hanc formulam recte legabatur. Jam vero certum est, actionem in rem omni domino competere, &soli , t. in rem 23. in pr. de rei vind. fierique consequens ut in qua specie ad obligationem haeredis accedit dominium legatarii, ibi legatario non tantum personalis , sed etiam in rem actio detur ;. ubi autem sola haeredis obligatio locum actioni facit, ibi non alia quam in personam actio competere possit. Ex constitutione vero Justiniani etiam pro legato damnationis consequendo actio in rem legatario datur: quippe jure legatorum omnium exaequato , tam ex legato damnationis, quam vindicationis dominium rei legatae recta adlegatarium transiit. Illud sorte aliquem turbabit, quod eidem ejusdem rei nomine duae contrariae actiones conceduntur, quarum altera
intendat sibi dari oportere , altera se dominum esse intendat, contra g. sic itaque I Φ. infde a I. Respondent nonnulli, speciale hoc e1- se in legatario , propterea quod tantum jure civili dominus factus sit, non etiam jure gentium , quod non placet. Nihil enim reteri, quo jure dominium agenti quaesitum fit, d. I. in rem Σ3. de rei vind. & in promptu alia responsio est, descendere nimirum hasce actiones ex diversis causis; in personam ex obligatione haeredis; in rem ex iure dominii, quod
statim a morte testatoris in legatarium transfertur I quamobrem agentem legatarium acti ne personali ex testamento , petentemque ut res sibi detur, non considerari ut dominum, sed tantum ut creditorem , qui haeredem qua- fi ex contractu sibi obligatum habet. Rursus agentem in rem non considerari ut creditorem, sed ut dominum rem suam ab haerede, non ut obligato, sed ut possessore vindicantem: nam di contra alios possessores sic in rem ageret. Concursus autem duarum harum actionum non cumulativus est, sed electivus, hoc est, non ita simul competunt, ut liceat experiri utraque, sed ut una, utra legatarius velit: una autem electa, altera consumitur, L eum Alius 7 c. g. variis 3. de legat. 2. l. hujusmodi 8 . g. int. I. si serous to g. g. a. de legat. I. Porro ut legati nomine etiam in rem actioni locus sit, Ionendi sunt termini habiles: primum, ut egata sit cert1 species aut corpus; neque enim quantitate, aut nomine legato, vindicatio Io- cum habere potest : deinde ut res, quae legata
est, propria testatoris fuerit: nam quod tisa-TI T. XX. toris non est , id ab eo non potest remina
sire ad legatarium, ι. nemo plus juris s tiri, Iuri . Et pe bποtbeeariam γ Priores duae actiostis, etiam veteribus , secundum ea quae diIina,
in usu fuerunt. Hypothecaria, de qua hoc thc , tota beneficio Justiniani accepto sereta est. Nam quod legimus apud Papinianum, gatarios causam pignoris habere, ι.ε. g. separ. id , ut locus i pie indicat, junct. i. io Iciendum 3. eod. tit. accitiendum est de leo; pignoris praetorii, quod jure sedarationis cibditores haereditarii in bonis defuncti habu N post hos in eo quod superest legatarii, taseparationem impetraverunt. Agi potest in actione hypothecaria in quascumque res ἔς suncto relictas , adversus quosvis earum rem possessores. Ajo , a defuncto relictas; DF dem non res haeredis propriae, sed barediariae ex hac causa pignoris sunt legatariis eI constitutione Justiniani. Neque tamen ta
rebus numeranda videtur res testatoris,
legata sit: quippe quae statim fit legatam i m
xem nostrae pignus non consistit, ις' pignuι s. de reg. jur. Actionem hyydily mam cum personali cumulari posse, retam est, Myns. i. observ. 18. Charond. 's X. cum vindicatione autem adverto Idem cumulari non posse tradit Baa .
mulationem admittit: quem sequitur 3 or' in Treuti. vol. 2. diis. 1 3. tbes. . Ut ut i , ti iuris est, actiones , quae se invicem pyy consumunt, successive intentati posse, M' rum ut etiam post sententiam in ust ut 'altera in iudicium deducatur di ratio aut VI R0n patitur , ut per hypothecariam aut avi stin personam contumatur, aut rei villei Mist ut proinde simpliciter verum esse non polli quod nonnulli simpliciter tradunt, Iro actiones elective concurrere, non curii λδ' sed nec pignus liberari debitore ad lolyti condemnato responsum est , I. quam de pign. Illud pene supervacuum mone ς=tionibus hisce locum non esse, nisi Blitὸ ς testamento haereditate. Nam si haeredita, non fuerit, nihil eorum, quae testamento sc Πῖta sunt, valet, I. si nemo. s. de test. tui. L. μ' 14. C. de Meleom. nisi forte testator Vol*ς scripturam testamenti etiam pro codici ut, νlere , sive quod testamento relinquitur cytab haeredibus legitimis praestiri, ι. exe/Iς
de fidele. i. vii. g. r. C. de ebrielit. de quo pik
566쪽
er s. Don. num. s. er seqq. Illud in transitu monere non inutile visum , actionem hypothecariam , quam Justinianus pro legatis aut fideicommissis concessit, ex constitutione ipsus inter plures haeredes ipso iure divisam ense, d. I. h. in An. C. comm. de legat. quod speciale est, de contra ordinariam naturam actionis hypothecariae, quae alias semper individua est , ι. rem baereditariam. 6s. de evict. introductum. Ac proinde hoc non obtinebit in hypotheca aut pignore ex PresIo , quod testator legati aut fidei commissi nomine constituit, I. non est mirum. 26. de pign. act. cum in dubio credendum sit, testatorem l e conformare voluisse ad ius commune , I. ult. C. de verb. sign. Atque hinc intelligimus, etiam post hanc constitutionem Justiniani adhuc utiliter pignus testamento constitui , add. Christin. υοI. 4. δε- cis T. n. 3. π 4. Donellus tamen nihil in hoc putat esse singulare, in d. I. I. num. I 2. v INN.Atqui de cumulatione actionum frustra quaeritur, si ex principiis iuris Romani decidenda sit quaestio. Nam id jus cumulationem ignorare , & ad ea plane abhorrere videtur , ι.ε. U.
de excepi. rer. jud. Nec contrarium liquet ex LI . f. 4. de edendo. I. I t. g. I .F. de adqu.
vel amitt. poss. quarum altera ad primam editionem , altera ad mutationem actionis pertinet. Poterat itaque actor duas edere actiones , protestatus , ex altera se velle consequi,
quod se contingat: potest & relicta actio aepetitoria ad possessoriam confugere , sed non duas actiones cumulare. Totum id ius ex iure Canonico videtur proficisci , quod praxis sequitur. Caeterum haec docet, frequenter cum Iari actionem personalem ex testamento & hypothecariam, modo non agatur adversus tertium posscssorem, contra quem ex testamento agi nequit, non autem rei vindicationem de hypothecariam , quum alterutra sufficiat.
3. Sed non usque ad eam eonstitutionem stan-tatim eo existimaυimus. Cum enim antiquitatem invenimus legata qu/dem strictὸ concludentem ; si-ἀeicommisis autem , quae ex voluntate magis desecendebant defunctorum , pinguiorem naturam in-aulgentem: necessarium esse duximus, omnia legata
eicommissis exaequare , ut nulla sit inter ea differentia : sed quod deest legatis , hoe r Ieatur ex matura sidei commiserum : in si quid amplius essin legatis, per boc crescat sideicommiserum naturam. I.
ra. Sed ne in prImli Iegum eunabulis permixtim de his expovendo studiosis adolescentibus quamdam introducamus dis icultatem, verae pretium esse duximus , interim separatim prius de tegat ir, in postea de Meleom mihi; tractare : ut natura utriusque juris cun ta, facile possint permixtionem eorum eruiati subtilioribus auribus accipere N o T . 3. Pingu orem naturam indulgentem Vid. Ulp. d. tit. 1 f. Caj. lib. z. tit. T. Theoph. hic. Necessarium esse duximm ι. 2. comm. de legat.
Nulla sit inter ea disserentia Scit . in ipsa re. Ait enim , se non verbis, sed rebus leges im- Ionere , d. I. z. Itaque essentialis disterentia egati & fidei commissi sublata non est sed quod verbis directis & imperativis legis modo est relictum , adhuc legatum I & quod precariis , fidei commissum est. Sed neque ea disserentia sublata , quam facit manifesta voluntas testatoris : cuius rei exemplum habemus f. Pen. ins de sing. νι b. per sid. rel.
Co MMENTARIUS I Auctorem exaequationia legatorum π fidei commiserum itidem esse Iustinianum. et Cuν stricta legatorum natura, Ur quibus eance lis circumscripta fuerit λ3 Cur pinguior ae laxior fideicommissorum , t quibus in rebus aequatione bae non esse sublatam utriusque relicti disserentiam esentialem. s ctuando amplius fuerit in legato , quam in si-deicommis
SU periore g. didicimus, legata omnia interie exaequata esse, hic docetur ea etiam omnia & in omnibus exaequata esse fidei commissis , hoc est, communicatam ac consulam Linvicem etiam legatorum omnium & fidei commissorum naturam. Auctor huius exaequatio nis itidem Justinianus est , l. 2. C. comm. detegat. quod hoc loco expresse profitetur. Et verum esse vel ex eo liquet, quod veteres in ter legata & fideicommissa differentiae , quas Ulpianus in fragm. & Caius lib. 2. commemΟ-rant , certe maxima earum pars usque ad tempora Justiniani per tunseruiri. Quamobrem dubitandum non est , quin illud , quod apud
Ulpianum ι. I . de legat. I. legimus, per omnia'
ex quata esse legata meicommistis , Triboniano acceptum ferri debeat , qui verba Ulpiani interpolando ea traxerit ad constitutionem Iuntiniani, jam triennio sere ante editionem Pan X x x dec-D Ora le
567쪽
de hirum evulgatam. Etenim concessu Principis hanc potestatem compilatores Pandectarum habuerunt , ut pro arbitratu suo & adjicere quaedam & detrahere scriptis veterum possent , I. r. C. de vet. Jur. enueI. Idque in plurimis locis ab iis factum esse animadverte
de t stam. Aliter & diversimode hoc expediunt Cujac. 8. Obs. 4. Rae vard. var. 4. Robert. 2. sent. 23. quorum explicationes etsi non probo , consulare tamen nolo , quia res non meretur ullam operam. Illud autem monendi sumus, hanc legatorum di fidei comminsorum exaequationem pertinere tantum ad fidei commissa specialia , quibus scilicet res singulae relinquuntur ad universalia sive ad ha te ditates fidei commissarias non pertinere. Is enim , cui ex fidei commisso restituitur haereditas, hTredis loco habetur. De quo uberius isse. de Mete. Her. Stricte conclud ntem Id est , strictam Iegatis naturam tribuentem , eaque copentem intra verborum ac formularum angissi asi& voluntates testantium juris subtilitati subjiciene te m. Quippe in lcgatis , uisore quae ex legibus & iure civili ortum ducebant, certis quibusdam & solemnibus ac praescriptis verbis utendum erat, sicut di in haeredis institutione, nec aliis verbis relicta valebant : quae verba ideirco legitima & civilia dicebantur, I. 7. deviast. σ pup. I. Mit. C. de testam. qualia sunt :δο , lego, capito, sumito, babeto, baere1 meus damnas so dare , b redem meum dare jubeo. Atque ad haec verba , quoniam sere imperativa sunt
di legislationis propria , respexit Ulp. in
fragm. hoe tit. legatum definiens , quoci legis modo relinquitur. Caeterum prisca illa & praecisa verborum observantia iam ante Justinia-mrm sublata fuit , ut intelleximus in s. prae. Voluntas quoque testantis cancellis quibusdam in legando circumscripta erat. Siquidem legatum relinqui non poterat nisi in testamento
aut eodicillis testamento confirmatis, S .m a terea. io. infr. de Mete haer. Caius lib. 2. rit. 7. Praeterea legatum relinqui non poterat ante
haeredis institutionem , nec post mortem haeredis , nec a legatario aut fideicommissario, sed a solo ruerede , f. ante. 34. ly seq. isse. eod. Er tit. de sing. reb. per Mete. NI. in pr. UIp.
Caius dict. tit. 7. Denique verba legatorum stricte accioiebantur , neque in his , si pernpicua erant & minime ambigua , facile admittebantur coniect irae , aut questio voluntatis, . Ale. α I. f. I. de legat. I.
Ex voluntate magIs descendunt Quam ex lege aut certo iure. Quod significat Ulpianus is fragm. tit. de Mete. eum ait, fideicommissis
non ex rigore jur ι eivilis proficisci , sed ex m. t4te dari relinquentis. Proinde in fideicommil- sis parum referebat , quibus verbis relicta igsent , modo certa esset testatoris voluntas , cum virum. Is . C. de Metc. adeo ut fideicommissum non minus Graeco , quam Latino te mone recth relinqueretur, I. at . in pr. de Iez 3. Ulp. d. tit. f. item Graece. s. Hoc amplici etiam nutu fideicommissa posse relinqui plac bat, I. nutu. 2 r. d. tit. Denique in interpit ratione verborum fidei commissi, eis ea iriti mh obscura essent , magis tamen . Volup quam verba , spectabatur , & eonte ilaris Philominus erat locus , d. I. is. C. de μαμ, qui uis. Ps. de legat. 3. Pingniorem naturam indu estrem Non ea ac stringentem verborum formulis, nec volvo ratem relinquentis coercentem intra rigostgiuris civilis, laxiorem longh direm interpretationem in fideicommili pio in legatis admittentem. Unde nihil eorum qi δlegatum vitiasse diximus, oberat fideico so. Poterat Sc ab intestato relinqui, Ecc inllis testamento non confirmatis. Poteut qui de ante haeredis institutionem dctem haeredis. Poterat & a Iegatario ιὸ commissario , ut supra allegata Erant Si aliae quaedam inter legata missa differentiae, quarum Ulp. sit. lib. 2. tit. 7. meminerunt. Nobis hic reserri curae non fuit. ViNN. In his plδcisyλVidetur , quod quibus legati non potesὸti ni fideicommitti posset. q. 1. Inst. des est, 'Hinc deportatis , orbis, in caelibatu viytῖIi bus legari non poterat, quum pota fidei cm missum relinqui , immo & Latinis, qppms legatum non caperent, nisi intra centam diura Quiritium impetrarent. Ulp. tit. in tit. 2 s. g. r. Unde omnino apud Lys s. g. s. legendum videtur: Fideicι- - .ri possunt his , quibus legari non pφis G, enim ante Ulpianum mutatum esse ,
una sit eorum natura , ut iam non ampsi*Τcut olim diversa eorum vis sit ac potin henim exaequare est , alterius vim ac nὸt. alteri communicate ι quemadmoduν η'ς operator ipse mox explicare tT G. mm. de leg. Itaque nunc legata aeque ς. eommissa & ab intestato , & nutu , ': 'tario, &c. relinqui poterunt, a fideico Ris, & voluntas legantis teruauitur. QR
568쪽
D A LEGATIS. monendum putavi, ne quis putet hac exaequatione essentialem harum rerum differentiam sublata in esse , de quod verbis directis ac imperativis relictum est , etiam fidei commissum factum ς Se contra quod prec3riis , legatum :quod esset absurdum. Nam vorinias testatoris Iegatum aut fidei commissum facit de discernit Ac proinde etiam adhuc fieri potest , ut aliquo casu dissimilem haec necessario effectum habeant, ne quid fiat contra voluntatem defuncti : quam non evertere , sed conservare Justiniano propositum fuit. Cuius rei exemplum habemus in legato & fideicommissis li- Dertatis, g. pen. ins de sing. reb. per meis. rei. Quinque alias differentias fert Giphanius, quas existimat post exaequationem nostram adhuc relictas i sed perspicuo errore, nec digno
Si quid amplius est in legatis Mutua igitur est
haec exaequatio. In legatis hoc amplius erat, quam in fideicommissis , quod aliquando, &scilicet legata re testatoris propria, dominium recta in legatarium transibat, ex fidei commisso numquam : item quod pro obtinendo legato comparata erat legatario ordinaria actio ex testamento, aut quo casu dominium translatum erat, etiam rei vindicatio : de fidei commissis una tantlim competebat extraordinaria
persecutio. De quo dicendum amplius infiit. de fidele. bar. g. r. Ceterum etiam hanc differentiam sustulit Iustinianus & fidei commissa vice mutua in his rebus exaequavit legatis , ut jam iisdem quoque actionibus, quibus legata, peti possint, I. r.eτ 2. C. comm. deIN. Separatim prius de tegatis , ty postea de si . H.nc est , quod Justinianus in progressu aliuando ita disserit, tamquam inter legata de deicommissa quaedam adhuc differentiae obtinerent , quas tamen certum est eum una cum
caeteris sublatas voluisse. Veluti in s. praeterea. ro. in . de fldete. bar. ubi ait , legata nisi ex testamento non valere. Et in pr. t. de sing. reb.
per sis. rel. sic loquitur , quasi a legatario etiamnum legari non liceret. Tax TU s.
De re legata. Et primum de re Testa
toris, naeredis , aliena, cujus non est commercium.
4. Non solum autem testatoris vel baredis res, sed etiam aliena legari potest, ita , ut baeres toga tur , redim re eam , ty praestare I vet si eam non ρε test redimere , aestimationem ejus dare. Sed si ta.
iii H rer, c us commercium non ess, vel adipiscis II non potes , nee aestimmio ejus debetur ι veluti Aquis eampum Martium , vel bainicas , vel templa , vel quae publico u ui destinarastini, lega-rit. Nam nullius nomenti tale legatum est. Ruod autem diximus, alienam rem posse tegari , ita intelligendum est , si defuinctus Iciebat, alienam rem esse , non si ignorabor. Forsitan enim si scivisset, alienam rem esse , non legasset, tr ita diυιιι Piti reseripsit. Et vertur est , ipsum , qui agit, ei est,
Iegatarium , probare oportere , scivisse alienam rem legare defunctum I non baredem probare oportere ignorasse alienam. Ruia sempo mcessitas pro
bandi incumbit illi , qui agit.
4. cujus eommereium non es Eius rei, quae absolute commercio exempta, legatum prorsus inutile est i cujusmodi sunt, quae hic de in
I. f. 8. π seqq. eod. r. memorantur. Sed nec earum rerum legatum regulariter consilete , quae aedibus iuncta sunt , ι. 4 I. cum 2. seqq. eod. Quid si vel testator , vel haeres comis mercium rei non habeant Resp. Si legatarius habeat , utile esse legatum , i. 69. f. 3.
eod. 2. fac. I. I . de verb. ObI. sin minus, non Valere , d. I. 49. g. a. d. l. I . Non obstat.
I. II . F. s. I. neque t. II. f. I s. eod. .
illa tibi quod respondeas ipsa subministrat; in
hac agitur de legato militiae, cuius natura aesti- mitio continetur, d. I. 49. f. I. in I. O. eod. delenda videtur secunda negatio: alioqui illa abundant , cujus eommercium legatari ut non babeat. Cui ac. Leeatarium probaste Hoc iidem iisdem verbis Marcian. tradit t. xi. deprob. fac. I. II. C.
2 Legem ret. Tab. non impedire, quominus retaliena letari posit. Et num jυι Canonicum
3 Luid juris sit in legato νei communis Ruaestio
sub ili, π elegam. Effrus legati rei al enae.s Legatum rei simplicIter exempta commere o, aut Msibus Pr neipis destri entis , proris inutile esse. Ut er regulariter earum rerum , quae aedibus junctae.s Rei exem ta commere o certa per sena se attim valere , si ligata rivi eo minereium habeat; sem nus , serui : subjecta plenis ima solutione
7 Luid jurii , si sudum legatum sit
569쪽
adjuvetur , eur demum valere placeat, si te haeredis propriae non recipit. Postremo illestator sciverit , alienam esse ue σ cur legatorio quoque generaliter tenendum est , nullius ese ejus rei probatio incumbat momenti legatum earum rerum , quae lesea nihil emolumenti aut commodi legatario ab
ΙNchoatur hic tractatio de rebus , quae Iega- ferunt , quamvis sint in commercio : de stari possunt , aut non possunt : qui locus etiam in serius praecipietur diligentius sis, Lmaximam hujus ti t. partem occupat 3 nec est ex contrario. I 4.s sine multiplici distinctione praevius. Primum Sed etiam aliena Etiam res alienas leghoc in genere teneamus , non sollim res spe- posse , semper constitit, & posse , etiams .ciatim sic dictas , sed etiam facta legari posse, ficilis eatum paratio sit, ut ait Juriscossul
ut qui jussus est facere , parere debeat : nec ι. cum semus. 3 s. g. constat. 7. de legat: δ. Msolum res corporales, sed etiam incorporales, obstat lex duodecim tabularum , quae talia Iura usumfructum, servitutem, nomen. Dein- de suo legandi potestatem facit, I. verbiι. ir e posse legari non modo res, quae actu sunt de verb. sign. Nam qui legat rem alienam, stin rerum natura, verum etiam quae futurae spe- suo legare intelligitur. Onerat enim h rantur e quae non sunt, nec esse possunt, ea- dem , ut rem redimat, & redemptam pralarum legatum inutile esse. De quibus omnibus olim hoc proprium fuit Iegatorum , quηῖς accuratius agemus suis locis. Porro interest, damnationem relinquebantur : sicut indicat utrum res legata sit in commercio , an non st: qui quatuor. 3 o. g. xli. de Iegat. 3. & eqseb& si extra commercium , utrum smpliciter testatur Ulpian. in fragm. sub. tit. de legat. Ηρ
atque in totum , ut sunt res publicae , sacrae, die autem licebit in hac re etiam verbis legi sanctis, religiosae, liber homo; quarum rerum vindicationis propriis uti , ut puta llegatum nullius momenti cst : an vero res talis aut smilibus. Sed & rem hostium legari post lst certo respectu, & vel ob specialem circum- placuit, fi modo in ea causa sit, ut aliquo G stantiam commercio exempta, cum alioqui per sit emi possit, & jure commercii co*pi δ'
se & conditione sua sint in commercio , cu- ri , I. ab omnibus. Io 4. q. 2. de legat. 1, iniusmodi sunt marmora , columnae, tigna aedi- rei , quae apud hostes est , bello scilicσε θficiis juncta , quae inutiliter itidem uno atque legatum omnimodo consstit jure pomi
altero casu excepto legantur : vel exempta I. s. I. si servus. 98. eod. An auten ta commercio, quorumdam, non omnium ut que Canonico legatum rei alienae vestu, mancipium Christianum , cujus commercium bitatur propter cap. mitis. c. de re' η
non habent hareticus , Judaeus, paganus , tit. videtur ejusmodi dispositio improbari.O - c. ne mancip. Chrs. item militia, hoc est, on ruvias putat, speciem d. e. esse singuli πτ)ficium alicujus eorum , qui in aliqua schola quod res alterius Ecclesiae legata proposς ς 'seu ordine inter statutos relati sunt, ex quo sepulturae causa : di ideo extra speclcm i 'salaria a Princire consequuntur e cujusmodi propositam ei iam jure Pontificio alienα i i
officiorum conssat quoque non omnes jure ca- gatum conssere : & ita quoque Mastic paces esse. Vid. Cui ac. in I. 3. f. st quid mino- conj. ultimam. τοι. ro. Fac hin. s.cent hyri. 7. de minorib. Sic praedii pro incialis cum enim negari non potest , quin Pontile is 'aliis commercium est, cum praeside non item. ostenderit, sibi displicere rei aliena legὸ -* Atque hujus generis res aliquando utiliter, cum id magis saeculi legibu, quam tui Po aliquando inutiliter legantur : de quo uberius venire significet. Quamobrem D. Tullςδ' . paulo post. Quae res legata in commercio est, a. s. fatetur quidem , improbari a Pos ea vel est testatoris propria , vel non est: & hanc iuris civilis dispostionem : caete M haec iterum vel haeredis, vel legatarii, vel ter- eam expresse non. abroget, merito eam δή tii alicuius , vel in hoc argumento speciali- obtinere debere contendit: maxime climi ter dici solet res aliena. De re haeredis scrip - babili nitatur ratione , prolixius ind*ls y tum hic est , eam non minus quam rem testa- supremis hominum desideriis , & e λβ y totis legari posse : neque ullam hoc dubitatio- pertineat, ut haeres rem a domino redem py-φtnem haliel; adeo ut hujusmodi legatum valeat, ut eo nolente vendere , justam rei α'νὸμ' etiamsi testator existimaverit rem suam sele- nem legatario praestet. Crediderat Ponti gare , I. unum 6 T. f. si rem 8. de legat. 2. De alienae legatum legibus saeculi ita sustineri, sere legatarii legata distincte dicetur ins sub g. eam rem velit , nolit , Dominus suo p 'sed si rem io. De re aliena hic itidem tradi- vendere teneatur : nam ut haeres aut redc x ' tum est , eam utiliter legari : cum ea tamen ne rei alienae , aut pretii illius praestationς φὴς
distinctione , quam legatum rei testatoris aut retur, constat ; legi divinae minime Icpygy'
570쪽
re. Quaesitum est , quid juris si in legato rei
communis Finge testatorem fundum Seianum, quem cum Titio communem habebat, legasse: Sempronio non adjecta portione. Res dubitationem non habet, si testator sic dixerit fundum meum. Hic enim portionem tantum debere , id est , partem , quae testatoris fuit , non alienam , diserte respondet Paul. I. s. b. uls. a delegat. r. & addit, hoc constare , ut ostendat , certi juris esse , non controversi. Quippe & verba & mens testatoris hic pro haerede, faciunt. Verba , quia fundum meum recte interpretamur, quatenus meus est : nam meum recti re dicitur , quod pro parte meum est , I. in re
communi. 26. de serv. prad. urb. i. si quia. 74. . . de legat. 3. l. t. de cond. inst. quamvis totum meum esse non recte dicamur , I. rectE. χ s. deverb. An. Mens testatoris, quia etiamsi res dubia esset, non facile crederetur testator one- Iare haeredem suum voluisse necelsitate redimendi , ι. unum. 67. f. st rem. 8. de Iegat. 2.
Sed dubitatur, si testator non dixerit, fundum meum , aut qui meus est , sed simpliciter fundum sibi cum alio communem legaverit, utrum totus debeatur , an ea rant lim portio, quae testatoris suit Accursius existimavit , to- eum deberi , quoniam legatum rei alienae, quam testator i civit alienam esse , valet, & in Proposito fundus , si in totum esset alienus, totus deberetur. Quod &Donello visum in I.
IO. Cod. de legat. num. a. Sed contrariam lententiam , quam probant Bartol. Bald. Jas. Ang. Zas. Duar. in d. ι. s. f. ult. de legat. I.
ram esse existimo , partem tantum deberi. Quippe Ionge diversa ratio est in casu propo-sto rei in totum alienae & pro parte meae. Si res legata tota aliena est , non potest videri tellator revocasse modum legati ad partem aliquam suam , quam nullam in ea re habet I nullaque alia conjeetiira capi potest, quam volui Lia legare totam. At cum pars tantum testatoris fuit , omnino credibile est, eum potius de sua illa parte cogitasse , quam voluisse haeredem suum ita onerare, ut partem alienam redimat I quae conjectura efficacissima est , ι.Mnum. 67. 6. A rem. 8. de Iegat. 2. I. Silabo. I s. in M. de Uufrum legat. Eamdem rationem
habet, quod in specie tandi vectigalis legati responsum est, non videri proprietatem legatam, sed ius , quod in eo testator habuit, i. si
Aomus. Tr. f. iatim. de legat. I. De. I. 24. de instruct. vel instr. Ieg. l. 3 o. g. 4. de legat. I. Plane si testator nominatim dixerit , se legare fundum Seianum totum vel omnem, responderem, utrametur Partem dc tam alienam, quam GATIS. testatoris deberi , argum. I. Iuliano. fg. in pr. de tegat. 3. Fusius hanc quaestionem tractamus lib. 2. select. quas. caρ. 2s. Si eam non potes redimere aestimationem ejus da- 4re Eisectus legati rei alienae hie est , ut haeres
eam rem teneatur redimere & praestare , aut si redimere non possit, quod dominus eam vel nolit vendere , vel non nisi immodico pretio vendere velit , justam aestimationem in serre, i. si domus. Ti. g. 3 de legat. I. I. non dubiremia I . f. iat. t. qui quatuor. 3 o. f. ult. de ιegat. 3. de competit legatario eo nomine actio personalis ex testamento. In rem hoc casu competere non potest , quoniam fieri nequit, ut re aliena legata , dominium ejus rei recta a morte testatoris ad legatarium trauseat. Haec vero ita obtinent , si testator rem alienam legavit
sciens; secus est si ignorans, ut paulo post
audiemus. Si taIis sit res e us eommereium non est, nec saestimatio debetur Ejus rei, quae simpliciter atque absolute extra commercium est , legatum inutile prorsus atque inane est, ut nec aestim tio debeatur. Cuius reneris sunt res sacrae, sanctae , religiosae , usibus publicis destinatae,
I. cum servus. I s. s. pen. de legat. I. Idem est,
si legata sit res, quae usibus Principis deservit, velut horti Salustiniani, fundus Albanus, aut praedia, quae in patrimonio Caesaris sunt: quippe quarum rerum commercium non est sine
jussu Principis, & furiosi est , talia legata adscribere , d. ι. cum servus, f. antepen. in ultim. Sed neque earum rerum legatum regulariter consistit, quae aedibus junctae sunt, ut puta columnae , marmora , tegulae , aut alia id genus: uamobrem nee his rebus legatis aestimatioebetur , ι. eatera I. cum 2. v. seqq. d. tit. Excipiuntur duae causae, in quibus harum etiam rerum legatum valere placet: quarum una est in d. I. eaetera g. sed si quis, s . altera in I. II. 6. si quis tilicite. 34. de legat. 3. nimirum quia in utraque ea specie cessat ratio , ob quam haeres legari, aut negotiandi causa eximi prohibentur, quae haec est, ne ruinis deformetur a Dpectus publicus; I. 1. C. de adis priv. Haec omnia liquida sunt & cunctis probata. Quod si scertae alicuius personae commercio res exempta est , refert , testator is , aut haeres sit, an legatarius. Si testator , utile nihilominus est Iegatum , si legatarius commercium habeat:
nam & utilis est stipulatio , si rei in stipulatum deductae commercium habeat stipulator , licet
promissor non habeat ι. multum 34. de verb.
Obl. Idemque est , si haeres non habeat, legatarius habeat: neque enim hic persona haeredis, utpote a quo res mox abitura est , consi