Stephanorum historia, vitas ipsorum ac libros complectens ..

271쪽

modum omnes Conversii sint. Eadem de re mhltdsuunc temporis monitos velim, qui Latinae k sita

Cae minus quam Gallicae sunt studiosi, quod in hanc omnes fere illarum scriptores trangati Leitt.' Stephanus damnat judicium Angeli Politiani, qui Ephetam Xenophontem Atheniensi aequiparayositi videturque in animo habuisse illius Xenopi stilibPhesiaca, rarissima quidem, Charitonisque squa*naehus perlegerat) historiam luce donare. Η0c δῖ no, Iul. 13. Privilegia Plutarcho & Thesauro sit oco a Rege Galliarum, L postea ab Imperatoit Is7o. I s. Feb. at suis Glossariis ab Imperatore na tum I Do. I s. Feb. Unde colligo eum de illis ad inisi post inchoatum Thesaurum cogitasse. Dui istam, quis Disticha Catonis moralia excudent, ii

ieetis sine Typographi nomine) in libri front:

Verbis Oliva Roberti Stephani, quae etiam & in Glob& in Harmonia & in N. Test. Gall. ann. Isso G Cusis leguntur. Certum enim est Robertum siquidem verbis, aut his ' de l'imprimerte de Res: Eslienned in titulo librorum, postquam Geney migravisset, usum fuisse ; at vero ante annum Is obiisse. Libros igitur post ejus mortem Oli isymbolum cum illis verbis gerentes Henricus filii jaut quidam ex Typographei operariis, potuit is Primere, aut potius iis, 3 quos dum adhuc im

272쪽

vivos esset inchoaverat, finem imponere. RO- herio Corderius anno Iss6 Disticha Catonis rumfus excudenda commendaverat, quae anno Is 6 rProdierunt; quaeque licet in Roberti Stephani se cundi catalogum inseruerim, Vix tamen ab eo excusa credo, qui Parisiis habitavit, nec in Typographelon Patris successit, nec hujusmodi inscriptionem quantum adhuc comperi) libris suis praefixit. Dum 3 immoderato literarum studio se macerat Stephanus, ' tertianae quartanaeque febres ei vice jam secunda librorum fastidium attulerunt i quod ut quadam novitate lectionis aut abigeret aut levaret, sumptis in manum, quos ex Italia recens habuerat, codicibus, pervicacissimum aggreditur exem-PIar Sexti, cui, quod aliis album, nigrum; quod fervere, algere Videbatur; cuique quadam Sympatheiae ratione prope assentiebat, qua, uti Scepti-Ctas omnium artium pro sesssores, ita ille omnes libros haberet suspectos. Uno eodemque tempore primum adversus febrim, deinde adversus argumenti magnam plerisque in locis dissicultatem miramque verborum peregrinitatem luctatus, Pyrrhoniarum Hypotypo seωn tres Libros Latinἡ a se

273쪽

versos edidit, Sextique ex Diogene Laertio vita notis in illas & hanc adiectis una cum Gales it optimo docendi genere adversus Pyrrhonios liin Henricoque Memmio supplicum libellorum ia It gia magistro inscripsit anno Is 6 a. Cameni an Sextus decem libros composuerit, dubius ii ii Henricum Stephanum refert disceptandum. Da superiore Xenophontem dedit, Hoc cum brediri Annotationibus Themistium cujus Graecae oratisi nes octo emendatiores, sex posteriores novae paeli erunt , utrumq; Philosophum; quorum ille araiij l hic togae Philosophiam conjunxerat. Henricus AE paternae sedulitatis haeres ' nullis ratlaboribus aut sumptibus parcebat, dum in pro 'venda re literaria vestigiis patris insisteret; nil ci uebat magis, quam ne ab insigni patris erga Ma publicam literariam studio degeneraret. y Rohodius morte praeventus Catholicam in Novum Teb mentum expositionem quam Augustinus Mariosi

' Per. Faber In Comment. ad Aeadem. Quaest. Cicer. Edit S. Moret. I 6 II. pag. 64. notat Henricum Stephanum in i

quaedam audacius vertisse. Et in libr. Academ. edit. prim. p ὶ leum virum de Graecis literis & Latinis tam bene metitum), Sextum verteret, non meminisse verborum Ciceronis, qο melius Sexti textum expressisset: & in suum Lexie. Cicerom dam ex Sexto non retulisse, quae Cicero verterat. Episti iH. Wolf II6o. 3. Non. Feb. In senatolium ordinem coo' tus. lege Vitam Themistii editi a Petav. ann. 1684. ' Th. an praefat. N. T. 3 363. Herodot. Lat. epist. pag. 3. ε Ana in Soph. & Eurip. pag. 98. 7 Lege Praefat. H. εteph. ante p

274쪽

tus ex universis Τheologis excerptam Evangelii studiofis x epistola Iss9. Cal. Ian. Viviaci data dicaverat reliquerat imperfectam. a O mortem mo- rienti quidem, si annos spectes, maturam, at su- perstitibus literarum studiosis praematurami O mortem spes eximias intercipientem l O mortem

multos praeclaros conatus interrumpentem, mul-

taque praeclara opera nobis invidentem l O mor- tem tribus linguis & tribus trium linguarum scri- ptoribus magnam jacturam afferentem l O typo- graphi mortem arti typographicae exitium mini- tantem l o mortem denique multis damnis & cladibus laetami Hac verborum copia patri parentavit Henricus i & operi interrupto ' extremam imposuit manum ; sed morbi diuturni, quos, quum alioqui ἀνοm antea vixisset, ex incommodico labore clotum enim paternae domus et onus incumbebat9M ex gravi animi aegritudine contraxerat, huic iulius conatui, scut & aliis multis, tunc temporis o stiterunt. At nunc votum suum implevit; & hos- coe in Nouum Testamentum Commentarios Bibliothecam Expositionum cuti Diodorus suos historia iam libros inscripsit; quae' secundam & 4 tertiam dictitionem aspexerunt. Huic in Biblia universale signato operi, cujus tam taliciter a Roberto jr a fuerant fundamenta, fastigium imponere percu-

Praefix. Expost. Eeeles. N. Τ. ' Lege Praefat. H. Steph. ante

- piebat

275쪽

piebat filius. Post editum itaque Novum Testa mentum, Ecclesiasticam hujusmodi Catholicamqae expositionem in Genesin & Psalmos hoc anno, EL iam postea biennio adjecit, cum indice ad finen Esaiae communi binis expositionibus antehac editia Mariorato, ' qui anno Is 6a Octob. go. jussu AmMonmorantii Connestabilis & Francisci Ducis Guisii Rothomagi, ubi erat Ecclesiae pastor, suspensus est. Anno Issa. bellum primum civile iaGalliis movetur; Decemb. I9. Gallica Resormata: Religionis nobilitas duce Principe Condensi Regis Navarrat fratre, EliZabethae Reginae & quorunera Germaniae Principum subsidiis steta, non procul Druidum urbe in Normandia, contra Pontificios duce Francisco Guisio, aequo sere marte fortiles Praestata est. Violenta Mariorati mors in causa Lili quominus Catholicae illae, quas in reliquos Biblio rum codices typis suis absolvere Henricus decre-Verat, expositiones procederent. Hujus operis arti sex antea a Roberto designatus, ' annum vitae sy Cum necaretur agens, ea erat aetate, ut eas int

gras mi fuisset superstes perficere potuisset. I ea ricus in suae epistolae Psalmorum libro praefixae fia: ad specimen dandum affert initium Psalmi Io versibus heroicis expressum a Georgio Buchanaa.

Scolo, dum ad edendum totum opus se accingeso:

276쪽

ta qua editione & de Psalmo illo, qui extra numeiarum vulgo receptum L in Hebraico volumine compreherisum, in quibusdam LXX Interpretum codicibus extat, aliquid si vacaret a se dictum iri promisit, uti & de Buchariano, cujus Paraphrasin propediem luce erat donaturus. Illa quidem apud I emicum Stephanum & ejus fratrem Robertum: prodiit edita, sed sine loci nomine aut anni chaiaractere ; apud quam nil de Psalmo illo , aut Paraaphraseos Authore, pxaeter nonnulla carmina in eum encomiastica, legitur. Huic subnectuntur Psalmi aliquot in versus Graecos a diversis transsati; quos claudit Henrici Epistola, in qua monet Apollinarii Metaphrasin ne umbram quidem vel poeseωs vel fidae interpretationis prae se serre, ex manibus igitur puerorum excutiendam ; suos vero nequaquam se additurum fuisse, nisi sperasset illis patrocinaturam teneram aetatem, qua eos scripsit, ut testatur,quae exiit illorum ante multos annos editio : Ea

scilicet ut puto dequa prius anno s6. Quoniam

autem hic metaphrastarum incidit mentio, non Pigebit addere ' Iacobi Dilporti Graeci olim apud Cantabrigienses eluditissimi Professoris. Serranus, St totum transtulisset Psalterium , vix aliorum aue ingenio aut industriae locum reliquisset; adeo μ caeteros omnes in hoc genere Metaphraseos ex

De hae editione lege plura in Vit Roberti stephani sucundi. Lege Praefat. Duponi in Pataphr. Psalm.

277쪽

celluit ac superavit ; nisi fortὶ popularem eis excipias, H. Stephanum, qui & carmina ejus anno i s s vulgavit, ac typis impressiti Is

enim inter omnes literarum Principes ac Heroas,

qui superiori saeculo Hellenismi studio Graecaeque

linguae cognitione claruerunt, ut in omni Graeciv literatura merito primas obtinuit, ita & in Poeli Graeca & in primis Homerica Vere est raras, coronam adeo aliis omnibus laureamque praeripuit.

1dem tamen Duportus nollet, Apollinarium Η. Stephanus, & post eum Petavius, tam severe 2 acriter virgula censoria castigasset. At vero Henricus , si in Apollinario castigando paulo ini. quior fuerit, fuit certe aequissimus aestimator & ja.dex Buchanani, quem y sui saeculi Poetarum Prineipem primus appellavit, eodemque titulo postea tota Gallia, Italia Germania, aliaeque noll- nullae nationes, ejA judicio cui de quibus eanaliis titulis subscribentes, honorandum Censue runt. Itistoriam hic de Buchanano audire non forsan lectori ingratum fuerit, Ingratiis eor , quibus a Marte tota, sed a literis di liten. tis nulla gratia debetur; sunt enim ρ Mas tiis viris nonnulli, quibus omnia ad bellum pes

tinentia literatorum consilia, praesertim eor , qui nunquam militiae nomen dederunt, non mi

278쪽

nus quam aegrotorum somnia vilescant. Cistra μ autem Brissaeus Regit Francisci primi in Pede- montanis bellis legatus Georgium Buchananum,' tum filii sui praeceptorem, in consilium una curri' ipsis exercituum ducibus adhibere solitus erat. Atque huic consuetudini occasionem hoc prae- hst, quod quum Buchananus aliquando e cu- hiculo suo, ut uni e famulis quidpiam injunge- ret, descendisset in coenaculum contiguum auis, in qua Brissacus cum suis de quadam re non par- vi ad summam rerum momenti consultabat, L aliquot a se murmuratis ut fit verbis, eam,' quae pluribus placebat, sententiam sibi displicere' ostendisset, subridere quidam e ducibus coeperit: Subrisus causa intellecta intro vocatus a Brissa- eo, di libere pronuntiare sententiam coactus, oracula loqui non ipsi tantum Brissaco sed cun- ctis ducibus fuerit visus, quod ipsa otiam ex-' perientia testata est. Buchananus Roberto Stephano serὰ coaevus ' anno Iso6. in Levinia Scottae provincia ad Blanum amnem circa Calendas Iandarias natus, anno Is 9a. 28. Sept. Edinburgi

obiit. Paulo diutius in Buchanani laudibus im-m0ratus sum, in gratiam Borealium , quibus olim maximo ornamento fuit, Britannorum : Quem eis db Anignam ingenii venam Latinique sermonis eleg ntiam etiamnum Australes Britanni invidu-: Lege eius vitam ipsius operibus praefixam.

279쪽

rent, nisi clarissimum Poetam utrique genti communem reddidisset utriusque gentis quam beneDNus vertat conciliatio. Sed non omnis tellus fere omnia : vix solum est adeo sterile caeloque inus sum, ut non habeat, quo fertilius beare possit ;nulla natio tam alteri ex ipsemet ingenio & natura adversa, in qua non sit, quod altera suum velit. Habuit Gallia, quos nulla pars orbis eruditi suos non merito optasset, Stephanos; inter quos Hemricus, dum per Europam vagatur, de suis, nisi hos certis indiciis asseruisset Gallia, natalibus inter tot

aut plures gentes, quam urbes Homerus, reliquis.set dirimendam. Censent eum nonnulli semis' per Genevae Typographnon habuisse, in quo vel

eo absente etiam excuderentur libri, quo, m do siquid haberet excusium, mitteret. Prout tempora ferebant, modo hic modo illic Cum via vebat, tum libros excudebat; praecipu8 tamen Genevae, quod equidem rarissime, postquam a deo invisum se experiretur, adjecit: Indicant tamen multi maxime ex ' Calvini libris, Gen vam. Dum Fuggeri erat Typographus, eum s raro omisit titulum, & nonnunquam Genevae nomen addidit.

R AImeloν. pag. Div. Ex quibus tamen vix plures quam unum aut Hierum ab eo excusos reperio. Catachiis. is 53. nil oxhibet praeter olivae symbolum. Alphab. Hebr. Iεε. G.

nevae. Oliva Henr. Stephani. ' Expos Eccles in N. T. I I

280쪽

Anno x suum de abusu Graecae Linguae opusculum, Bezae responsionem c cujus meminit Berea in Epistola, .& Henricus in fronte Nov. Testam. it ad Castellionis pro sua N. T. interpretatuone defensiones edidit, & Calvini qui ' annos

s . mens Io. dies I . natus Genevae obiit' proxiamo anno, a7. Maii commentarios in Pentateuchum nec non ejusdem y Catechismum precumque Ecclesiasticarum formulam Calvinus enim, cujus authoritatem Schismatici nostri suae ab ecclesia desectioni praetendunt, formas neutiquam aversabata0, omnia a se elegantissime Graece Versa ; quorum editionem postea ter repetiVit. Anno x . Fragmenta Veterum Poetarum, quorum opera non extant, Latinorum 1 Roberto Stephano olim undique congesta, nunc ab Henricuejus filio digesta,cum vocum priscarum expositione, prodierunt. Eorum tamen , licet ante hunc anaum forsan publicata non fuerint, editionem finiam fuisse anno praecedente puto ex = epistola, tuam Henrico Stephano misit Sigonius.

Betie Ieon. Beetae Poem. In epistol. ad Lector. ealei diecta Henricus scribit se in hae editione nonnulla mutasse. tuae in priori apud R. S. III 4. editione ab ipso peccata fuerant. e quibus veritam ab aetatem dcberi existimat. ' a 363. III 3.