장음표시 사용
201쪽
IT 2 De Praeventione Iudiciali
Vt haec dubitatio te soluatur. Supponendum in mimis est, diuo in hac materia diueis a remedia considerari posse. te scindens viaelicet, & rescissorium. Remediuin seu iudicis ollicium rescindes, est quoddam praeambulum, & quasi praeparatorium t secundum aliqubs Doctotesὶ actionis rescissoriae veluti siquis restitutionem in integrum, aduersus usucapi nem impetrauerit, & ibi Angei. n. s.verse.
2 int. praemitte. & lac mim. . T s. si quis iustauἷm, e .lit. Et sic per iudicium te scindens. iudex declarat. Ecclesiam, minotona, vel alium quemlibet in integrum restituendum esse, ad hoc ut actionem primaevam intentare pollit. t Exemplum proponit Herman Barcns formaud. tibes.
e. t . Si quis dum esset absens pro seruitio Principis passus fietit elabi decennium ad praescriptionem actionis hypothecatiae tequisitum, de absens et it per spatium unius anni, petet se admitti ad testitutionem in integrum aduersus lapsum illius anni, ad hoc ut possit postea actionem hypothecariam
sibi competentein intentare. 4 Iudex autem in hoc
remedio suam prolatet sententiam hoc modo, Dici mus dictum actorem, fore oe esse in re 3 tueniam, prout istu restituimus aduersus Ianum di Lii anni dectaranto istum ouum de tempore praescriptimis essecliducendum, sique licere non obnante lapsu didit temporis,actionem suam hypothecariam prosequi ct suis i rabio uti duersus bona sibi υροthecata. Iudicium veto reicii fortuita, non est species actio
nis de per se, sed est eadem prima actio, quae propter
impedimentum, veluti transactionis, praescripti nis, aut contractus laesionem continentis proponi non poterat, cui tamen locus datur, remoto prius
per iudicium te scindens, obstaculo. Itavi si ptima actio ei set persenalis, remaneat persen alis in hoc iudicio resciit otio: si realis, temaneat quoque realis
prout erat antea,& eo modo quo prius a rite rem vionem obstaculi competebat, ut dicunt Omnes D D. in d. f. rumio, Itit. de action. Abb. in cap.tum ex li reris,n. 1 9.m princ. de inime Ir.NIKttit.
Secundo supponendum est, magnam suisse inter
Doctores controuersiam,virum iudicium iescindens
de te scist tum simul intentati decumulari possent quod clatius explicat Abb.in diecto cap. tum ex litteris. utim. 9. hoc modo. Vtrum petens restitutionem in integrum aduersus contractum , sententiam, vel
praescriptionem , possit simul intentate Ptimam
actionem, quae ante illum contractum, sententiam,
vel praescriptionem competebat, & ad quam deueniri non potest, nisi sublato c6tractus, praescriptionis, vel lententiae impedimento i Exemplum assciri potest si minoi , mercatore gemmas emerit cariori pretio quibus non indigebat, quem casum proponit Argent reus in consuetud. Britan. art. I 8 2.in verb.
POur deception .ntim. 3. ubi dicit huic minori actio. ncin resciis oriam eise concedendam. t Idem dicendum est de contractibus, quibus minoies,vel fili j Ω-imilias pi omittunt soluere si immam conuentam Prestre, meri, ou nrari Quidquid sit de maioribus, liberam telum suarum administrationem habentibus.
De quibus egit Thesau. Iun.bb. x. Mastferens l . His casibus & similibus, dubitatum fuit utrum iste sic laesus, possit in eodem libello petere contractum rescindi. α simul se per sententiam absolui aiei vel summae promissae praestatione, vel aduersarium ad restitutionem pretii aut alterius rei receptae condemnari. Qua in re vanae sunt DD. sententiae; quibusdam Mimatium, aliis vero negatiuam sentetitiam veriorem este credentibus. Sed quidquid
disputando dici possit; verissimum est, quod ad cuitandos circuitus, utrumque temedium, videlicet roscindens de resciilbri uin simul intentari S cumulari potest, in liue qui sequitur modum. t Ego peto Pr*- ι odium, quod Sempronius indebite postidet, mihi reddi, seu me in illius pollessione reintegrari. Et haec
actio coram iudice iei petitae intentaci potest. Aduersus petitionem meam, Opponet reus, de praescii-ytion z. Ego vero replicabo non elle locum praescriptioni, quia pmptet absentiani meam cau a reipublicae,debeo restitui in integrum,de haec praxis in simili casu tradita fuit pet Nati . consis a. n. 4. v fCirca modum agendi. t Et agendo supradicta sol ma iis eruata, actio restitutionis in integrum quae in sui. n xura personalis est,coram iudice rei petitae intentari poterit, quae alias coram iudice domicilii rei conuenti intentati debuit let. Et per consequens si minor,aut alius qui iudicium istud coram iudice rei sitae, vel loci contractus, praefato modo intentavit, 'vellet deinde agete iudicio resciitario colam iudicς domicilis rei, non esset audiendus in illa vatiatione, quia cum iam intentasset incidentet& per viam e ceptionis, seu replicationis idem remedium coram iudice rei petitae, & causi coram isto iudice et sc praeuenta, non posset postea in piaeiudicium tridui alis illius coram iudice domicili j illud intentate, &obstat et illi exceptio praeuenti O-nis, ta ne continentia causae diuidatur. t Non lienim supponimus colam iudice rei sitae datum suisse libellum mixtum ex actione reali ci personali, nec utramque actionem simul principaliter suisse propositam, quia si hoc fieret, ex tutis interpretatio ne ob conuersum in scriptura tutis ordine, Pixi umexetur propter subordinatam iudicii reicii dentis rex eicitioraj naturam, prius intentatum fuisse iudicium rescindens,& consecutive remedium resciitatium, Nppi praepositionem iudicii rescindentis, non oriteture ccptio praeuentionis ad rescistbrium, quod hoc casu esset separatum,& separatim colam iudice loci in quo res sua est proponendum .cum rescindens ut dictum est spectet ad iudicem domicilii eius qui conuenitur. 4 Cum enim iudicium rescindens, quando Principaliter intentat ut, conti 'eat actionem pers
nalem, debeat cora iudice personae hoc est domicilii tractari proponi sequit ut hoc casu coram iudice rei pcinx, non posse , nisi is aliunde contra personam citati habeat iurisdictione l. i. C. ubi apud queremi' ivteg.& ibi DD. omnes Natij quos citat de sequitur
Peregi. cons 9 . v. i. 3'. vol. s. mi licet ε . v. vers. Quam concitisionem, asserat hoc adco verum est e, ut nec reus in loco contractus te pertus,ibid. pio
illius te scissione conueniri possit illius tam e sententiam hoc in capite veram non esse censeo, quin imo illum qui in loco contractus teperius est, ibidem c
tam iudice illius loci tectε conueniti posse existimo:
ut probaui p. ia . in io. ex Gratian. discrσι. δε-- .c. Α .v. 21. ubi alii eiusdem sententiae Authores reserunt ut, & hanc communem esse sententiam
ostenditur. Balbos plures citat in I. i. C. ubi ct apud
Et supradicta omnia generalitet loquendo, vel . quidem sunt. Sed dubitati potest utrum piocedarit quando agitur de contractu iam pςrsecto & abso ato, si ad illius rescissionem agatur. Quia tunc actio
Priinaeua, quae ante cootractus persectionem saetae prorsus extincta, non potest amplius reuiuere, quia a priuatione ad habitum non datur regressus, nulla ergo agenti ad te scissionem competit actio nativa,
sed requirit ut dativa, hoe est quae a iudice detur, uti subrogat alio locum primae illius actionis dehior tuae. Vt enim hoc melius explicetur in primis supponendum
202쪽
d. inest, inter natiuini re dativam actionem hoc
interellis,quod inter generationem, de creationem. Creari ocii de nihilo, nec aliqi iam habet materiam P xexistentem ex qua oriri possit. Generatio veco Pi iupponit praecedere materia ex qua forma educiqi eat. Eadem ratione actionatiua, supponit causam Pi ced cntem,ex qua produci possit, videlicet contractum, seu quasi vel delictu seu quasi Dativa Vero, nullam hiuet materiam praeexistentem,cum primus actus seu contractius, aut alia causa praecedens quae per transactionem, sententiam, aut praescriptionum fuit extincta, desierit esse in te tum natura; unde sublato impedimento pet iudicium rescindens,qua do deuenit ut ad rescis otium,ptima quidem actio reuertitur,&sic actio nati ita:quod si illa demortua su rit,dc in totum sublata, nec amplius it in rerum na' rura, deueniendum est ad actionem datis ain, quam iudex in locum natiuae peremptae, seu extinctae iub- Nat,quae de utilis actio nuncupatur,ut benὸ explicat Belia petra c. ni.)i .Qquibu excatis maior.ini si tit. 1 Quae adito per consequens exerceti non Po- est, nisi prius a iudice obtineatur iudicio praeiudiciali, te Prius tractando, antequam deueniti possit ad remediu rescissorium, de executionem actionis desu-Pet a iudice declarandae, ut benε per Cytiac.cout M.
I 38 ι .n. s. l Videlicet ex nobili ipsius iudicis ossicio, illius inquam iudicis qui competens est in iudicio
18 t Quia peti onalis actio nullum alii mi
agnoscit iudicem competentem praeter iudicem dormicilii rei conuenti, a .l. 1. C.υλ ct apud quem. Nec ullo modo potest intentati coram iudice loci in quo res petita, vel in controuersiam deducia, sita est. Ro
' vetum in hac materia valde notanda est Rotae Ronianae vetissima distinctio. Vt tum videlicet con- riactus de cuius nullitate agitur, sit nullus ex desectu consensus, an vero alia nullitate laboret. Primo casu, censuit Rota .recta via agi pol se ad rei dimissae con-ssequendam posse ilionem intentato remedio reint grandae , & ita hoc casu non esse separanda iudicia duo,nempe rescindentis de rescissorii,& uno intentato eo modo quo supra, totam causam esse praeuentam. cum hoc casa tescissorium colam iudice rei sit qinxentatum,babeat pet sequelam & connex latc in separabilem, coniunctam causam iudicii rescindetis uti incidenter tractandam, alioqui mixtura petitorii
repelleret dientem a remedio reintegrandae: secundo vero casu bene Rota censuit, remedita illud possessorium intentati non posse; quia cum de nullitate, S sic de petitorio agendum omnino sit , non potest ei se locus remedio rem tegrandae, in quo de materia petitoris ex professo tractari nequit. Et per consequens hoc secundo casu intentata nullitate,non dabitur praeuentio qnoad causam resciit biij, iudicii nisi
tame incident et per viam replicationis proponatur, i iuxta cautela per nos datam, e.n.io. ex traditis Petseraph. deci fixoo. n. . t unde si contractus nomi-- pupilli eelebratus suit per assertum tutorem , decu .us tamen potestate costate non potest, cum tunc sit nullus ex desecta consensus, simul intentari poterit utrumq; remedium. videlicet per viam actionis
spolij, eu reintegrandae possessionis, in quo iudicio
incidenter cognoscetiir de ista notoria nullitate, Se-- raphin. dec. i; s .u. i .l Ea lem ratione, competit minori,vel Eccle ii remediu reintegrandet, quando ali natio est nulla ipso lute, quia de nullitate non tractatur principalitet in hoc iudicio, Cavalc. dcc. b.
in princ .n. 6. 2 seqq. lib. i. t Quod intelligendum ii
est ut procedat, quado subsequuta si vigore talis co- tractus nullitate laboiatis, vera sc no ficta rei traditiosacta per tutorem, Praelatu, aut similem persona; quias traditiost vera,& non ficta, tales reisonae tians fetunt posscssione .ideo opiis est remediore integran- dx. Rot. dec. s s .n. .i sine,p. v. ec. Nam si traditio esset ficta, aliud dicendum esset, ex notatis Pet Rip. in l. . ain. yos. de alios
alleg. qui volunt tutores & similes administratotes non habere po statem trans serendi possissionem fictam bonorum, ad pi incipales suos spectantium: Et
Per consequens tunc non deberet Intentati remedium rein tegiandae, sed potius manu tenendae, seu i
tinendae misellionis: iuxta notata per Rotam post tractatum Postii. de Atinuunt.d c. 33 O. 17. ue o. unde insertur ex mente eiusdem Rotae & aliorum,quod si contractus minoris,uci mulieris, suerit celebratus non obseruatis solemnitatibus, ex statuto in contractibus similium persis natum necessat iis, debet omnino praecedere iudicium nullitatis neque recta via agi potest remedio reintegrandae aduersiis
possessorem, reseruata semper via agendi, eo modo quo dictum est, supra, tr. O. Rot.d. deos 9s f. 1.Gra discept fore .c. o n. 21. Secus effetsi nullitas pi cederet, ex desectu consensus ut mox dictum eii, de bene explicat Puteus dec. 276fer totam,lib. s. Atque ita intelligendum censeo Hon ded. consil. i. 1 .v. o. . i. vi scilicet eius doctrina procedat, quando contractus per minorem celebratus . esset notori E ipso luce nullus, prout in casu iam dicto de tutore non habente legitimam potestatem, ut dicit ibidarum. 8. de Menoch. confs i .num. I. Roland .
t Et iuxta supradicta intelligenda sunt quae tradit Rota deos' n. o parte 7. recentior. NempE Ecclesiam tecta via intentare posse, remedium rem tegrandae possessotus, quando alienatio bonorum ipsius nullitatis laborat vitio; veprocedant quando de euidenti, & notoria alienatio nis nullitate apparet, alias recta via hoc te medium intentari non posset. intentato autem iudicio resciis otio pet via remedii rem tegrandae possissionis,
tota causam,ta quoad rescindes iudiciu ,quam quoad te sciis otium, ex supradicti praeuentam esse constat. Tettio supponendum est, quod quando iudex re- is stitutionis in integrum,est etiam competens quoad cognitionem negotii principalis, seu iudici j reicistiatii, tunc siue restitutio petatur principalitet, sue incident et , iudex ille totam controuersiam,& sic tam rescindens,quam rescissorii in iudicium, cognosce te& terminate debet,& potest,& per consequens dicitur quoad virumque praeuenisse, cognoscendo, seu praeueniendo Uioad alterum, Castrens. in I. nam ct post Gi js minor. F.de iuretiir. & patet ex notatis per State. Odd. is restan integriq. 3 3.n. v. sta 37. Vnde sequitiit, quod cum ex stylo cutiatum Prae- 11 sentis ciuitatis Auenionensis, causa distractus sint escissonis contractus intentati possit coram Iudicibus seii Magistratibus hi uis ciuitatis .etiam contra habitatores Comitatus ventillani, ut ostendimus p. I. c. is .n. 4. benε saciunt Iudices, dum in e de sententia declarant contractum esse nullum, vel rescindendiim,& non obstante tali contractu licere actoti, uti viribus sua tum oblisationu, quae tamen actiones per talem contractum sublatae alioquin videbantur.
Idem dicendum est, in locis ubi licita est cumula- istio temedii rescindentis cum resciit otio, prout in Rota Romana, ubi talis stylus obseruatur ad euitandos inutiles circuitus, ut f. 17s arum. 1 F. 6.recent.
203쪽
senarii Pedemontano obseruati testat ut Thesaur. his enim in Curiis
praeuentio iudicis, coram iudice loci vhi tes sita est, tacta , comprehenda etiam iudicium rescindens, qtiam uis ex personali obligatione procedat, ex supradictis .i unde cum de idem 1lus seritetur in tribunalibus Galliae, in electione actoris est agere coram iudice loci in quo res sita est , vel domicilii iutius qui ad rescissorium iudicium vocatili: Rebun. in
gins i ldque vigore strii dictatum curiarumve aduertit Cytracalicta controuers. 3 O. numero 77.
Quarto locos ponendum est , quod quamuis iudex loci contractus, vel etiam iudex illius loci in quo res deducta in controuersiam sita est, est et incompetens, ex eo quod nullam habet et tutudicti nem quoad actionem personalem, quae competit agenti ad restitutionem in integrum, si tamen non Pt incipalit et , sed incidenter restitutionis cognitio Proponatur, iurisdictio quam habet in eo quod principaliter deducitur, ad restitutionem incidenter propositam erit extendenda, & idebcasu quo hoc modo praeuenerit, non potetit alius iudex cognoscete, nec ab eo causam praeuentam auserie, ne duae ine dem causa pro trentur forsan contrariae sententiae: S tr. Odd. de restitan integr.quast. 3. .m m. 6.
quando eo modo deduci dicatur restiturio, explicat
ibidem, Odd. qui addit, iudicem simul cum principali cognoscere posse de hoc incidenti.
Quinto supponedum est, quod quando iudex cau-3i sat principalis est incompetens in causa restitutionis in integrum, de scin iudicio rescindenti, quia non babet iurisdictionem in actione personali, quae principaliter intentatur, nulla iam iudicii res ei hora,
mentione, causa ista restitutionis in integium , tra-ehinda est coram iudice domicilii iei conuenti , nec ad rescissoria iudicia hoc casu procedi potest,donec
iudicium rescindens fuerit terminatum in Duotem actocis. Et ideo quamuis iudex loci contractus, vel rei controuersae praeuenerit, poterit nihilominus
peti remissio cauiae ad iudicem domieiiij vii solum
Sexto supponendum est, quod si petens contra-3 1 ctum rescindi, nihil velit vlterius consequi, velutis adhuc rem controuersam possideat, autu nondum soluerit pecunias in contractu de cuius rescissione agit ut promissas, tunc scelsante statuto vel stylo curiatum in solus iudex domicilii eius qui in ius vocatur, adeundus est, unde praeuentio iudicis loci contractus, vel loci ubi res sita est, non impediet quominus causa ad iudicem domicilij remittatur, tanquam solum huiusce causae iudicem competentem. Sed
quando actor vltra rescissionem contractus, aut restitutionem in integrum vult aliquid aliud consequi, vellati rei controuersae sibi fieri restitutionem, vel summae petitae solutionem, tunc locus erit distinctionibus,& resolutionibus in nostra quaestione principali Uductis. t Et per consequens pro obti-33 nenda rei testitutione, adeundus erit iudex loci inq ' loci contractus de cuius
rescissione agitur, quando principaliter Sc non incidenter restitutio in integrum, si te scissio post ut tur, & iudex domicilij non est competens in Vir
que remedio, A . in ca Amri ex sitieris, m t,versici
Hinc insertur ratio fundamentalis illius practicae, , quae in cutiis huius cui itatis Auenionensis inoleuit, quod si creditor piae uenerit per executiones, tapostea debitor velit obtenta dispentatione iuramenti intentate iudicium rescindens,aut remedium nullitatis seu te scissonis contractus, seu etiam restitutionis in integrum, non fit causaeie missio adi dicem qui praeuenit per executiones, sed ordinatur. quod quaelibet causa procedet matte suo, videlicertam causa executionis coram iudice exequente,
quam causa te scisssonis colam iudice competent Quia cum causa principalis seu executiua, nihil commune habeat cum causa testitutionis, seu cum iudicio rescindenti, vita non debet per alteram impediti. Existuno tamen, quod si causa testissionis contractus prius esset tetminata, de sententia in hac causa lata, per quam suill et declaraUm, Ioeum efferescissioni, transiuisset in tem iudicatam, aut suisset declarata executoria non obstante appellatione, α causa seu lis super executionibus nondum esset Mnita, sine dubio sententia haec uti praeiudicialis in peditet continuationem executionum. Et in hoc nullum esse dubium puto.
De Praeventione inter causam concursus M manulentionis in possessione creditorum, ω caiisam immissionis in possessionem eorundem bonorum intentatam ad instantiam substitutorum, praetendentium fidei commissum esse in eorum persona apertum,contendentibus duobus Notariis uter scribere deberet, cum Vtra quo.
causa coram eodem Iudice duobus scribentibus Notariis fuisset intentata, diuer
sis tamen temporibu LsvM MARIUM.1 Actor lye diritior in iudicis mam tenendanis, qui prior ia iudicium prouocauit. 1 Iudirium naiudiciale prius terminari debet, pias ris minus prestidiriale praeuentum fuisset. 3 Causas l/icommisi,vii uniuersa is, regia riter fa-rit cessire alia iudicia particularia.
4 Si creduisci sint in posse ione , causa si commi
tanquam res trienvetitorii inon potest imped re cursum causa possessorii. Quod tamen quomodo intelligatur, O inqui c. si ι luci habeat ibidem explicatur.
N No is 36. ad instantiam creditotum sacrae fuerant executiones contra bona communis eorum debitoris. Quibus uxor illius se opposuerat pro suis iuri bus dotalibus. Et cum creditores praetenderent se
esse in possessione exigendi fiuctus illorum bonorum, seu vipore cessionis huiusmodi fructuum sibi
factae per ipsummet debitorem tunc viventem, seu
alia ratione. & fiuiset saetiam decretum Vti possido is ita possideatis, ec in vim illius creditotes seu sillotum
204쪽
illonim bonorum per aliquot annos pet cepissent, tamen superueniente interim morte debitoris, substituti praetendetent fideicommissum in antiquo te. si armento contentum, esse in eorum fauorem ape tum, α se manu tenendos esse,& quatenus opus est immittendos in noti essionem bonorum suppositorum fidei commiuo, magna fuit orta contentio super Praeventione inter creditotes & praetensos fidei commissarios. Non contendebat ut quidem de iudice, quia a bo coram eodem iudice causam introduxerant mempe tam creditores quam fideicommissati j , sed quaestio erat in tet duos Notatios. uterque enim contendebat causam ad sepertinete , unus quia praeuenerat in causa concursus& manu tentioni credit O-rum,alter quia causa fidei commissi tanquam praeiudicialis eniciebat, ut causa alia creditorum, quamuis praeuenta, silere debet et. Causa mihi commissὶ ad hoc vide voto meo iudicaretur, censui causam concursus & manulenti nis creditorum tractandam esse apud Notatium,qui
in illa praeuenerat; causam veto fidei commissi tam in possessotio adipiscendae,qua successiuὸ in petitorio, tractandam esse apud illum Noratium , qui in causa fideicommissi electus suetat; ita tamen ut si in futurum declaratum esset, nullum adesse fideicommissum, vel actores ab illo excludendos,& ideo licitum esset cleditoribus continuate suas executiones csitra illa bona,& procedete ad disti actione de venditione illotum, tota haec processura fieret apud Notarium,
qui praeuenerat in exequendo. Ratio est, qui actediis eores in causa manulentionis erant actotes, α per
consequens ex istrio de statuto nostro, ad illos spin , bat electio Notarii, qui in causa seliberet. t Nam in iudiciis istis possessiliis Retinendae, ille dicitur actot qui prius aduersarium ad iudicium prouocauit, IO.
Creditotes igitur, qui prius iudicium manu tentionis colam illo Iudice,& apud suum Notatium intentaverant,erant in eo actores, ergo uti tales Iudicem, & Notatium eligere poterant ex supradictis, nec iudicium executi in per ipsos intentatum poterat apud alium tractari. Vetum quia lite pendente,c pie moueri quaestio fidei commissi, ptoptet su-Peruenientem mortem dicti communis debitoris, qui praetendebatur grauatus de restituendo e dem bona de pignore capta, & sic de quaestione fideicommissi prius cognoscendum erat tanquam de quaestione praeiudiciathpropterea,cum haec quaestio concernet et petitorium, non poterat ad illam deueniti nisi euacuato ptius summatissimo posses tio Retinendae pet creditores intentato,in quo nu-
unsactum inspici deberiideo dixi, Notarium ele cium per fideicommissanos, quando de immissione, successive de petitorio tractabatur, scribere debere, suspenso interim iudicio fideicommissi, seu immissionis, cum iudicium manutenendae possessionis, praecedere debeat Iudicium adipiscendae; ex notatis
Sed . finito iudicio manu tentionis, apud Notarium ci editotum, si deinde procedendum effet ad quaestionem immissionis , lata etiam petit otii, illa prius esset decidenda, antequam deueniretur ad venditi nem bonorum, de hoc ex natura iudicii praeiudicia-x lis; t quae talis est, ut quamuis actot palliis suetit se ab alio praeueniti, obtineat tamen supersederi in alio iudicio,donec praeiudiciale terminatum suetit,ut di- parte et t. Item 3 quia iudicium fidei commissi est uniuersale,quod regulariter facit cessare Omnia iudicia particularia, ut dixi, di parte laeap. o. rum. 7. t Et ita permul- Α
rum est tamen, quod in casia illius consilii, creditores non et antin pollessione exigendi silictus bon rum, aiserto illi fidei commillo iuppositorum. nam si hoe fitisset, causa manulentionas in summatissimo posseitatio tractanda fuisset coram Iudice, qui in causa illius possiet socii iam piae uenerata, ex rationibus supra adductas. Haec autem veta existimo in tetminis propositis
causae possessoriae manatentionis, per rationes superius allatas. Item censeo supradicta procedere uando agit ut de indicio executi uo particulari, Periquos creditores intentato, in quibus eas bus i
qui tui Matta L eo .i96. Sed si bona quae praetendunt ut sipposita fidei commisso. fuerint de p glacie capta ad instantiam creditorum, & sui et illis c editores praeuenerint , de sotinatus suetit concutius uniuersalis creditotum. subsistendum est; com iudicitum illud concursus sit uniuersale: & si super rebus de pignore captis terrius se opponat, ratione dominii per eum praetensi, debet venite oppositiuE in eodem iudicio ante consummatas executiones; I i diuo Pio,9 i super ribus,st de re ivdic. ideo ratione praetensi dominij. videt ut quaestio illa esse de continentia causae generalis concursus ,& per consequens coram eodem ludice, de scribente eodem Notario tractanda. ut copios E probat Salgido, post haec scripta visus, in lia Fr.credit. M . I V. 11. 2.9 s.
RGUMENTI M. De Praeventione causae fideicommissi& legitimitatis fili, agentis ad illius declaratio
nem inter Iudices duos, quorum unus est laicus, alterEcclesiasticus ad quem corni- tio causae matrimonialis spectat. Quid intersit virum laicus praeuenerit, an Ecclesiasticus1 de viri im principaliter de matrimonio agatur, vel modi later. Postit- ne
Ecclesianicus inhibere laico ne de causa cognolcat, vel laicus Ecclesiastico. Et si
de nudi facti cognitione tractetur, utrum etiam quoad matrimonium aliamve cau
sam spiritualem, iudex seculatis iudicare possit. s V M M A R I V M.
i Ecelisiamem qhi pauenit in causa mirimoniali, vel legitimitatu prolis , potest inhibere iudici sutila i se in caula Utico is pro cedat, coim cognitio dependet a causa Ieriti nu
1 diiudicio stoli , in odium spoliantu, exceptio itigit imitatis , non retardat remititionem rei pe
3 Iudex Ecclesiasticus, inhibet quidem lato,sed non e contra laicus EcclesiaIliso.
205쪽
Iudex talem inferior est Fresesiastica, potest Iairo meo praccpta, ct ipsum p
ue D ex Ecilesiasticus praei emens, in causa legitimitaris, potest lucidemer cognoscere super causasu coram sie de stilla. 6 Iudex iam ui u Ouin solis isticis, 'fundititi iu-
7 Incidentiis articuli causa omnem tollit iudicis in
Netentiam, ton tamen incapacitatem.
8 IMI Ecilesiasticinan e sis temporali .von est mersem incapax , sed harii in illis D. risdictionem fallem habitu.' Si iudex laicio pravexerit in caluis fideicommissi vel alterim successionis, inamo incidens super le-gιt imitate aut alia causa matrimoniali, vel spirituali , sulfendit quidem , sed non tessit essectum
Io V trum iudex saecularis ognoscere possit de spiritua-licosa , quando quantis solum est de ipso facto,
varia sunt D Dfementia. ii Iudex Molisia liciti praeueniens in causa legit inmitatu qua ratione debeat smim proferre senten-ri .im β'ν incidenti quaestione successionis.
ii Quatuor referuntur cas , cis praeuentionem cau
sa legitimitatis, inter iudicem Ecclesiasticum
Dicum. Primu/ quando uterque concumteodem te ore.
13 Secundi casio est quando EcclesiaΠicιιι iam sententiam suam super legitimitate protulit. 14 Tertiim quando laicus declarat Mifactum, superest iuris qua/o. s Quartus, quando Gicus prius pronunciar Mi negaliue super suo. TA inter duos controueisia super et tuta fidei commissi, ad quod vocati et iebantur soli filii naturales de leti mi ae ex legitimo matrimonio Pr creati . causaque huiusmodi coram Iudice laico introducta. reus coepit opponete, actotem ab illius deicommissi petitione prorsus excludendum esse, cum non esset legitimus, seu ex legitimo matrim nio procreatus, pluteique causas nullitatis matrimonii in medium adducebat. Respondebat actot causam istam nullitatis matrimonii, coram iudice laico tractati non pol se; sed ad iudicem Ecclesiastic ina, qui solus competens in illa erat, temittendam. Reus in contrarium dicebat , causam fidei commissapta uentam esse coram iudice laico. ideo coram illo debete terminari. Et quamuis deduceretur nullitas matrimonii. tamen cum non principaliter; sed incident et de ea ageretur, non esse locum remissioni ad alium iudicem. Interim tamen iudex Ecclesiasticus inhibuit saeculari, ne de causa ista cognitionem assumeret. Fuit propterea dubitatum,ut tum causa fidei commissi ita fiet et ad se causam legitimitatis, seu ex capite praeuentionis, seu ne continentia causae diui
In hac controuersia, duo diuersi casus considerandi sunt, Primus eii quando iudex saecularis praeuenit in causa fideicommilli,& quaestio matrimonii seu legitimitatis, superuenit lite pendente. Secundus casus est,quando cauia matrimonii seu legitimitatis, fuit praei ienta coram iudice Ecclesiastico, bc deinde, ncidenter superuenit quaestio super successione bonorum, latione fidei commissi, succes sionis ab intellato.aut alicuius alterius iuris, habentis conne itatem α dependentiam cum quaestione legitima incis. In Primo casu velum est, iudicem Ecclesiasticum trosse inhibere iudici saeculati, ne procedat ad iudicium supet successione, & adiudicatione bonoruin, donec coram ipso, causa legitimitatis fuerit terminata. Quia causa illa coram Ecclesiastico iudice mota, praeitidicialis est ad causam, seu articulum Pr sanum pendentem coram iudice laico, quo casu iudex Ecclesiasticus praedictam inhibitionem aduet sus laicii in sacere potest. de procedendo ad ulteriora, donec causa legitimitatis riterit finita, cap. tua eoia n. cognit. de ibi Abb. num. s.cAp. quanto, de iudicic p.lator, cap. tuam, qui sit. sint legit. Atque ita suit determinatum in Rota aec. ioo .m. m. i. . o. 'divers.
Sed hoc procedit quidem in iudicio petitorio, non autem iudicio spolii, idque in odium spolian- tis,& fauorem eius qui spolium passus est. hic enim
in primis &ante omnia testituendus est, non Obstante exceptione illegitimitatis vri respiciente Pe
Caeter dira,quamuis verum sit,iudicem Ecclesiasti- , cum in casu praedicto inhibete poste iudici iaculari de procedendo in causa illa coram ipso praeventa, non potest tamen e comi et so iudex saeculam similes inhibitiones facete iudici Ecclesiastico quamuis millies laicus praeuenisset,&causa ad ipsum spectarer, quia ut saepὶ dictum est iudex laicus in Ecclesiasticum , nullam sunditus habet iurisdictionem:
v. Sacerdotibus, ii quaest. . n. Ita Dominus iv.
distinct. n.b ne quidem, ἐά scriptura,ct f.denique C .s Imperator,so. distinct. t Est enim iudex lai- Αeus, Ecclesiastico inlatior: dii cap. . nique. Ideo non potest Ecclesiasticum corrigere, aut inhibere, iaut alia praecepta poenalia facere, sicut in ipsum potest Ecclesiasticus: Abb.i cap. qualite quando, n. a.
In secundo casu, quando videlicet causa legiti- smitatis fuit praeuenta coram iudice Ecclesiastico, verius est cognitionem quaestionis super re temporali inde independente,veluti super fideic sinusso, ad quod soli legitimi vocantur, aut super successione ab intestato,dc similibus iuribus quae solis liberis i gitime natis deseruntur,incidenter deductae, de a legitimitatis cognitione dependentis, spectare ad eundem iudicem Ecclesiasticum, qui in causa legitimitatis praeuenit : nam si iudex laicus praeuentilet in causa successionis, suspendenda quidem esset huius causae decisio, quandiu lis coram Ecclesiastico super legitimitate penderet: verum decis. isto atticulo tanquam praeiudiciali, causa successionis ledire debetet ad iudicem laicum ratione praeuentionis
Prima pars probatur, quis iudex laicus,non suum cest incompetens, sed etiam incapax exercendi iurisia dictionem in causis Ecclesiasticis, quales sunt in trimoniales. & caum legitimi ratis, aliaeque omnes ad forum Ecclesiasticum prauatiue spectantes,&amatrimonii Sacramento dependentes, adeo ut non solum principaliter de illis cognoscere non possit, imo ne quidem incidenter; ut Probaturin a. cap. D-ror. citust. sint legit. t Et licet verum sit quod inci- dentia causae tollit iudicis incompetentiam quoad
articulum incidentem,non tamen tollit incapacit rem, qualis est quoad istas causas in iudice laico, d Eio cap. tua destra. co r. l. vitae , cum iis notat Cod.
206쪽
cua eiu . & Angel. iu se . i. mim. 3. f. δε iuri . t. am . itidie. t Quod non ita se habet in iudice Ee clesiastico respouu iudicis laici, in quo incidentia acticuli sui et successione, sui sicit quod tollat in
competentiam, nec opiis est ut tollat incapacitatem,
cum iudex Ecclesiasticiis habeat iurisdictionem sautem habiti; ad cognoscendum de successione bonorum incident et tractata, & in consequentiam causae spiritualis coram ipse praeuentae, i D. disia cap. laror,de praesertim. Abb. uunt. 7. gari Gul. Titio 3 s.
O se 1 7. te s. recentior. Et fiasius explicat Giuib.
Postetior huius conclusionis pus, probatur per
textum iu δυρ tuam 3. de ordin. guttis. Secundum
ill uiti intellectum,. Dein ibidem proponit Gloss. in
Principio. ante figurati nem casu .in versit. Intelligenda tamen. Et ille videtur communis sensus omnium D D. indara .ruam, qui probat ut ex Acta decis. R ια s so. parte recentior. in illis vessiis, Ant ruam causa se per isdem Mns introduceret: ir c iram Iudice Iareo. Et ratio est euidens , quia si causa successionis suill et prius intentata coram Iudice laico . tunc causa legum itatis, & matrimonii post luem coe-rt .am adueniens,diceretur incident et & in quandam causae principalis conse litentiam proponi. Atque ita, licet Iudex laicus piopter suam incapacitatem ei set prohibitus de hac causa cognoscere, tamen remane: et illi sua iiiiii dictio, bc ea ectos praeuentionis quoad causam successionis coram ipso iam antea principaliter intentatam:iuxta ea quae de causis praeiudicialibus declarauimus , parte t. huim ira Taim,
io Supradicta limitant ut secundum mentem plurimorum DP. ut locum non habeant, quando solum factum, de non ius in controuersiam deducet enit, veluti si inter aliquos dubitaretur, ut tum effectu alii et contractiim fuerit matrimonium, de non dii putaret ut ius, videlicet utriam validὸ vel imi alide, sed solum factum absque admixtione iuris . prout latius
citi . . solui. matrimon. Quamuis alij vel ius este existiment, ludicem uicum in causis mammonialibus
vel spiritualibus, ne quidem de sacti quaestione cognoscere posseu irca quod adeundus est Augus Barbos in tralui σαδ potest. Disc. par. 3.ar M. A.
ii Aduertendum quoque est, iudicem Ecclesiasti- eum, qui ut dictum est . de causa successionis incident ei, & sic post causam legitimitatis aut matriis monii coram ipso praeuentam. cognoscit, posse sententiam stipet solo articulo principali pronunciare, nulla facta si velit incidentis mentione; quia decisio incidentis sinititur per quandam necellariam consequentiam. Quando enim quaestio incidens est se- atim tractanda , suam quidem retinet naturam: ita quando tractanda est coram eodem iudice, tunc induit naturam negotii principalis. Ideo si causa sit rei bonis fuerit commisia in Rota, potest se tre sententiam super immissione, nulla facta mentione incidentis, ut tradit Rota AEla deci . so.m .s i. peetextare cap. l. de or . caruit. & illi Gloss. & Abb. in princ. c. alios DD. Innocent. Hostiens.& abj in die l.
ii Caetersim seeundum illorum sententiam , qui Iudicemia, uinde quaestione facti causarum spiritualium cognoscere posse existimant, quatuor sequentes casus considerandi sunt. Primus est, quando uno de iique tempore, cance legit mutatis de successionis coram iudice Eccletiastico dc laico pior Sanleger, de Pratior, Daie. Pari I I. nuntiit, & sic vitaque causa concrurit in simul hoc casu certum cit, cauis nil git imitatis uti praeiudicialem, pilus esse tractamiam : ex iis quae saepe de causis praeiudicialibus dicta sunt. secundus casus est, quando lata pet Iudicem Ec- is clesiasticum sententi 1. is egit imitas fuit declarata, cdeinde agitur ad successionem coram iudice latio,&hoe casu non solum causa legitimitatis est praeiudicialis ad impediendum cursum causae successionis, Ieium etiam, cum Jam quaestionem illam praeiudietatem decisam esse supponamus,orietur ex tali sententia exceptio iei iudicatae, cum facta declaratione illegitimitatis, impossibile sit agentem ad succciso nem illam admitti, ad quam soli legitimi vocamur, aliis exclusis. Tettius casus est, quando iudex saeculatis decla- i rauit sactum, nempe quod i citet duos contractum it matrimonium, sed deinde opponitur quod tale matrimonium inualidum eii, quia factum inter pet sonas coniunctas in gradu pio hibito, aut alia de causa, de tunc decisio illius articuli solum factum respicientis, non est praeiudicialis ad quaestionem iuris, nec aliqua ratione impedit Iudicem Eccl siasticium, quan de iuris controueisia cognoscere possit de debeat ,& sic non potest at lcgari piae uentio pet Iudicem la Lum super facta cognitione Prae
Quartus casus est, quando iudex Licus iudicans is super quaestione facti, decuiauit pec suam sententiam non esse verum in facto. iiiod inter duos contractum fuerit matrimonium , dc hoc casu decisio praeiudicialis est ad quaestionem iuris, iliae alioquin apud iudicem Ecclesiasticum tractat idcbuisset:cum enim non entis nullae sint qualitates,& quaestio Ansit, piae iudicialis sit ad quaestionem Quid sit, seu Quale iit , se sublata subitantia non sit disputandum de qualitatibus. Obstabit igitur hoe casu praeuentio, ad hoc ut pendente quaestione facti, suspendatur quaestio iuris, de hac facti quaestione negat tu E decisa .ad decisionem dubii iuris procedi nutulo modo possit. Hos quatuor casus considerauit. de cxplicauit Menoch. consit. 366. In controue: ira,
De Praeventione causae separationis tori, aut nullitatis matrinionii, cum causa repetitionis dotis, se amillionis luctorum nuptialium. Aut etiam alimentorum coniugi lite pendente praestandorum. Q ii id si agatur de damnis. Se interei se per alterum ex sponsis de suturo petitis propter non adimplementum sponsaliorum, an detur praeuentio inter ludicem Ecclesia sticum , qui de sponsalibus cognoscere debet, de laicum cuius cognitio videtur ei se de damnis. Quid si agatur non inter spolis os: sed contra tertium, sponsam indebith detinentem Posse per Iudicem Ecclesiasticum ex sola partium consessione procedi ad sententiam separationis
207쪽
I78 De Praeventione I udiciali,
i adiudinem Ecclesiasticum; te Iudex Licio 'res in ea pr.
x Separatis ficta pertrans marem partium est nusta, nisi interueniente iudies. Et Esia fiat. Pol st tamen Iudex Ecclesiastum separationem
tora conccilire ex sola partitim confessione. 3 Separatio tori, trahit fecuM restitutionem dotii reaugmenti, necuon amissio m lucrorum sep ta
6 Causa datis principaliter intentata ita quod non δε-
predeat a causa separationis aut nisi tarti matri--ni . steri it priuatitie ad utilicem Micum , nee Eeri sol cim potest praeuenire.Contrarium, n.7. Sed prima opinio est verior receptior, ii. 3.
solvi iud x Eceles ictu cognoscis, nec indicitates ius prauenituri competere potest. io De da is ct interesse coenoscit iuriae Eccles sticiu inridenter, laicus vero princi Faliter, o qu
si Contra sponsum recusante ine lagitima causa, arii tira stans iis , nutam esse locum petitioni
prauit purninus, pracile ad contrahendum'
13 Dum quaestia noventilatur tuteroniuges, sed agitur contra tertium, circa quem non potes eo δε- rari sat duas aut inualiditas matrimani', tua
laicus procedit, sir habet impraeueniendi. 34 Et causa matrimoni hoc casa, coram iudice laico inci enter tractari test. 3 De alimentis, pendente tire super nustare aut δε- paratione matrimani', sim Iudex Ecclesiarium priuatiue cognoscit in prima inseantia. a in secunda ali νώ DD. tenent etiam laicum de his c gnoscere posse se de ratione, ibidem. 6 Iudex Italum δε rnor alimenta coniugi, qui obtinuit sententiam fauorabilem super separationareri, a qua fuit an Dium , si nutam adhibeas
causa eo em ionem 'per matri nio, non dicitur vitiemare in praeiudicium siris avit appetario
'NTRO Duc TA causa separationis e , ti,coram iudice Ecclesiastico, vel etiam: nullitatis matrimoni j inter duos con- iuges, uxor agere volebat coram iudices eculari ad repetitionem dotis , & amissionem luctorum matrimonialium contra maritum suum. Sed Alite huiusmodi coram iudice Ecclesiastico pendente, alimenta sibi decerni ad uosus eundem maritum, coram Iudice laico postulabat. Dicebat maritus causa, illas restitutionis dotis, amissionis augmenti de lucrorum, necnon etiam causam aliment tum ad Iudicem Ecclesiasticum uti ad ipsum priuatiuε spectantem esse remittendam, tum etiam ratione praeuentionis, de denique propter connexitatem, Ac catenationem huiusmodi causatum. Dabita-
sum siliquid iuris. vera lesblutio est, quae stionem dotis, lucrorum, alimentorum,de similes tanquam quaestione sera, rationis coniugum,aut nullitatis matrimonii dei endentes,coram iudice Ecclesiastico tractandas es ei&ad t: ibunal ipsius remittendas. t Quia cum causa iseparationis, aut nullitatis matrimonii spectet pii - uatiue ad ludicem Ecclesiasticum, nec inter ipsum di Iudicein talaum possit cise locus alicui praeuen
t Adeo ut, si separatio toti s suerit inter ipsos iconiuges, non interueniente iudicio Ecclesiae, sit omnino nulla, etiamsi partes inter sede separatione facienda conuenissent, Ioan Bam Fertet. cons I. si . lib. i. cost. des. Har. med. r. ni m. s. Et de farri
Est tamen verum , quod si coniuges consentiant ambo mutuae toti separationi, poliunt adire ludicem Ecclesiasticum, de coram eo confiteri quod a hi talis causa quae sufficiat ad tori separationem v luci si alter ex coiugibus confiteat ut adulterium, vel quid simile quod iusticiat ad obtanendam tori sep rationem , potetit enim iudex Ecclis sticus illam decernere ex sola coniti quin consessione: quod non posset uageretur de s dei e matrimonii. Exemplum dat post Pti,stiens Fatinae. de delict. cam. quaest. 163.
Cum itaque iudex Ecclesiasticus solus , A priua- 3iiuὸ , sit iudex competens separationis tori, aut nullitatis matrimonii , ec dotis testitutio veniat in consequentiam, non tantum soluti matrimonii, sed etiam separationis coniugum, e. primo O remio, aedonationibus inter virnm G uxorem sicuti venite iam in sequelam separationis,telli tutio augmenti, de amissio omnium lucrosum nuptialium, vincent. Franch ecf. a a 4. Seraphin. deci si so8. O i DF.
n. 7. adem parte 6. t Sequitur, iudicem Ecclesiasti- cum poste,de debete iudicando super scparatione t ii, prouidere eodem contextu super restitutione d tis, de amissa one lucrorum matrimoni atrum, Vincent. de Franc. dicta decisa . Roland . a Vall. constris
num. .vol. i.Quos sequitur Iacob. Cance .lib. s.et a
refotat. c. ii. n. 169. Ofe M lib. t Et hoc intelligit sCacol. de Graiis in tris. de est ictib. clerici ectu i. n. 667. ut procedat, quando iudex Ecclesiasticus de dote de luctis cognoscit incident et, non autem principaliter. t si enim causa restitutionis aut lolu- ctionis dotis, suetit intentata principaliter, ita quod non dependeat decisio huriis causae aliqua rationea separationis, aut nullitatis matrimonis rudicio,v rius est solum iudicem laicum hoc casu esse competentem , nec poste per Ecclesiasticum praei leniri quoad hoc,sicut iudex laicus non potest Ecclesiasticum praeuenire quando causa dotis, de luciorum incidenter coram ipso Ecclesiastico ittactatur, apud quem causa matrimonialis fuerat principaliter intentata, Sanche et de mairim.tib. i Dialiqui. Stationer. F. Molin. de primogen. II. Ian. ιλ 1 .is. n. 6. Et hanc sententiam veram existimo, quidquid dubitando dixerit Fontaneli. depalctra nupta lib. clavs.7 s. t. Di n. s. sequimio. Comprobat etiam Balbos. in ιδ.Li.
208쪽
- .t Quamvis non ign xeni contratium quoque suisse decisum, apud Ricc.
in arc. curia Aresne . apol. ii 7. P. 1. Quα incndeciso in eo praecipue sundata videriit, quia constabat de consuetudine recutiendi in sinu libus conti
uelitis ad iudices Ecclesiasticos. EiusdEmque sententiae sui illi plures alios quos recenset N M.tib. i. I q. ε . n. i a. t Sed non est propterea recedendum , Pr xdicta distinctione, quod iudex Ecclesiasticus de
dote incidenter quidem, sed non principaliter co-R Oscere possit,quam vitta supta citatos tenuit G mes ad Lue o.Tauri n. 1 Et haec est communis sentemia,& vetior, teste Stach Ioco mae citato, & huius opinionis communiter receptae rationes adducitv x sua r. q. lui. re p. iat. 6. 2 47. adeo Vtillas hic trans ibete scastratorium videatur. 9 idem dicendum est, si de obseruatione sponsalio rum inter sponsos agetetur, quamvis enim.Iudex laicus in hac causa praeuenire tentasset, illa tamen omnino ad Ecclesialii eum tribunal esset remitten
Q reflae. s. n. 8. t Ses si agat ut de damnis & interessu praeitandis, per eum qui fidem datam sponsae adimplere recusat,vel sponso , haec peti poterunt cola iudice Ecclesiasti eo; vel saeculati, vi Vlicet coram Ecclesiastico incidenter, coram laico vero principali- et , quando videlicet non disputatur de validitates poni aliorum sed de solis damnis, sit per quibus tunc Iudex saecularis iudicare poterit: sed sit de validitate sponsaliorum dubitetur, non potetit iudex iaecularis cognoscere de damnis, sed iudex Ecclesiniticus in sua sententia poterit super illis rus dicere, Et ita intelligenda sunt, quae tradit Sancti. de matrib. 1 .dio. 9.π.9.6c nos post ipsum diximus,in nostru qq. ben
ii Quamvis hoc casu, nullum esse locum petitioni damno cum M interesse, sed smplicitet plomittentem ad obseruationem fidei datae cogendum et se,
r. 3 ct sequenti b. mri hoc vult locum habere, quando promittens nullam habet legitimam causam tecti sandi. Cui essentiri videt ut Balbos. in ἰc. tuam s.
de ordine sed nos, in dae. ii s. n. t. conitatium ostendimus
post Sancti.& Bonac. ib d in citatos,de sic multis in causis consuluimus.& in supremis tribunalibus O seruatum vidimus .Et ipsemet Batb. in c. Gemnain.6. de stan Lb.non negat, aduersus sponsum fidem d tam seruare sine legitima causa recusantem,locum esse petitioni damnotum de inici esse. i 1 Est quidem verum,quod in cello casu non da norum peritioni. sed praecisae ad matrimonium Pet- scienduin coactioni locum esse iudicauit Rot, in quadam Calaguritana matrimon, t Marii' 16 8. coram D. meo Mettio inserta apud Dian .ius e partu aresolutonorat. si quidem agebatur in casa illo, de viro, tui promiserat puellae,illam in v xὀtem ducet e & non aliam , quam in consequentiam huius promissionis deflorauerat, de per quadraginta dies in domo sua tanquam uxorem ita uetat, simul manducando, de conuersando, seque inuicem maritum de uxorem nominando, de in eodem lecto dot- iendo, unde non poterat maritus allegate se fictε contraxisse, quia filias promultar, quae ex iustitia contrahere tenebatur, cogi poterat ad adimplendum promi illa, de sic vet E perficere matrimonium cum illa,
quam sub ista sim promissione decipere volebat, nec poterat admitti ad satisfacie tu in pecunia: provζ' Santrier, δε μοι m. Iuic. Pars ILhaec omnia fusius deducuntur in dicta decisione.
Notandum quoque est, ea quae nos superius diximus de iudicis laici in causis matrimonialibus incompetentia procedete quidem quando diiceptariat inter ipsos sponsos, vel coniuges, saper se palatione tori vel validitate matrimonis, aut umilibus controuersiis, i causa spirituali dependentibus:secus est si causa tractaret ut contra tertium, cum quo non pollet agi de foedere matrimonii, aut toti separ Mone, veluti si agetetur de te. tio detentore, vel raptore uxoris alienae, hoc enim casu posset etiam tu dex laicus iudicare de inter i psum dc Ecclesiasticum locus esset praeuentioni, Count. dei uatib. art. 2.
si vero cosa. t Et generaliter causam matrimonis, 14 polle incident et tractari coram iudice laico, quando non disputatur inter coniuges ipsos, tenet Farina c. de imi uisit. quast. S. n. iso. quia tunc nihil est quod tangat substantiam matrimonii. Matia, co A. 86. n. i i. ubi idem obtinere probat,quamvis de matrina nio incident et ageretur inter ipsos coniuges de extraneum , dc quomodolibet admixta esset persona extianel, vel intei coniuges Sc filium, quia haec quaestio incidens veluti in controuersia successionis, non tangit subitantiam inatrimonii inter coniuges, ne que tractat ut ad illos fines, nec socii ad esse vel non elle matrimonii, cum essentia matrimonii in hoc non laedatur. Ideo colam iudice saeculati sic incidenter tractata potest. Calde tui. cons I. i sis iniuc. Feder. de Sen .consi. 96. u. 3.versic. sed dicebat. Maynaid. t. i. c. 27.Francisc. Marc qu. 9s f. I. vincent de Franch.
De alii nentis, dum lite super foedere matrimoni j is
vel toti te paratione pendente disputatur, utrum uxori debita sint necne, non potest iudex laicus cognitione ait uiuete attenta iudicis Ecclesia ilica praeuentione super casu principali,cum quaestio alimetorum i matrimoniali iudicio reguletur, de ab illius cognitione dependeat, utrum alimenta uxori lite pudente debeantur,veluti si propria culpa separata ut matuo sine iudicis Ecclesiastici decreto,vel si in primis uxor ad maritum eius possessione spoliarum redite debeat, de ea de causa ab alimentorum petitione excludatur,aut similibus de causis. Itaque aliment rum conti eis a ad iudicem Esclesiasticu qui praeuenit, remittenda est: vi notat riguer . si ariti. Videbit itaque iudex Eecles asticiis, quae fuerit sorma recessus uxoris a matato: nam si maciti culpa uxor diliciterit,illi alimeta decernet:si culpa pio ptia, mandabit illi alimenta praestati, ipsa ad domum mariti redeunte, Suid.de alim.tit. I 3 ior. II. Sancti ala
Quod si iis eoiam iudice Eccles astico praeuenta non esset, sed a marito sinpliciter uxor alimenta postularet sibi praestari, nec de separatione toti, aut
matrimoni j nullitate aseretur, cetium est hoc casu, iudicem saeculatem elle competentem, de hoc nutulam recipit dubitationem .cam sit causa vete laicalis di inter petitanas uicas agitanda. Sed notandum est, quod diximus solum iudicem Ecclesiasticum,coram quo causa matrimonialis Pendet,de alimentis incideter petitis cognoscere posse, Ioeum habete quandiu lis ventilatur in prima instantis. Nam si uxor in causa mat cimoniali sententia fauorabilem obtinuerit contra mali tum , qui ab Lacsententia appellauerit, & causa coram iudice causae matrimo t. talis tractet ut in illa secunda instantia, tali casu etiam iudicem laicum pro alimentis uxori
decernendis adiri pol se censuit Cordub. tu ι. si
209쪽
18o De Praeventione Iudiciali,
a Liberis,ssivel parem, num.67. f. de liber. agnoscere.
quia in prima instantia, nulla vigete potest praesumptio boni iuris; sed aliud est in secunda quando uxor pro se coram iudice Ecclasiastico sententiam in sui
ratiorem obtinuit,& sic stante uxoris paupertate, Npraesumptione boni iuris ex iudicis Ecclesiastiei sententia te sultante, potest iudex laicus, nulla cognitione causae ad bibita circa matrimonium, uxori hoc easu alimenta adiudicate, neque dicetur attentate in praeiudicium appellationis per maritum interpositae ruancell. de attentiane a.cap. 1 2Iimit. 14.
A R G V MENTUM. Cum sententia in causa matrimoniali lata nunquam transeat in iudicatum, si post decem dies cum non fuisset ab ea appellatum, de illius sententiae iustitia disputatur, utrum causa haec ad iudicem Ecclesiasticum qui praeuenit& sententiam tulit, remittenda sit,an vero per Iudicem superiorem alteri committenda.
1 Senientia lata in calua murimoniali , nunquam transit in iudicatum.1 Si iamcn non fuerit appellarum a sententia matria moniali curri debet pro iam iniustitia declaram dis au eundem iudicem qui id uo pronuntiauit, non ad Metropolitanum.
4 Si sementia matrimonialis , post decem dici indu-bsum reuocetur, vim n est remedio simplicis querela, non appellationis.
Vicindo a sententia recurritum per viam querela, idem iudex qui illam protulit adeundm est. 3 Si c. Usis seratur in signatura Legationis, δε- fer simplici querela, erat rescribendum,ct causa committenda, quia licet Metropolitanm adiri non
pessuper viam simplicis querela,potest tamenLe
Aeta suit sententia super nullitate m ' trimonii in tribunali Episcopi, i qua non sitit inita decem dies appellatum. L. Post lapsum decem dierum praesentata fuit commisso in Dataria Legationis Auenionensis, de causa dicti tecursus, seu querelae &appellationis commissa fuit Auditori Legationis. Advocatus de Procuratot Episcopalis institit causam ad itibunal Episcopi remitti,ex eo quod non iit ab illa sententia intra legitima tempora appellatum. Quaesitum it virum commissio subsisteret, an vero causa ad tribunal Episcopi esset remittenda. Videretur etiam cessante smplici querela, commissionem appellationis subsistere, nec locum esse remissioni causae : quia licet intra decem dies non isset appellatum, tamen illa sententia in causa m trimoniali lata, nunquam in iudicatum transit: μ' taloride feni. ct re tuo. ibi, Mamdamus quate m. svobis conmierit,eor per iudicem Eous africum Dosse
tu sicut vir ,σvxorem insimul permanere dcvast f guinei, ea paen=ν cap. fraternitatu, defrigidasT m loci de ubique L D. Couar. de sponsalib. parte t. c. 3. - io . . versic.Iententia vero, Sanclicet de matrimi b. . disp. t o. yer totam. in coorarium tamen videtur ptima secie statuen- α dum, nempe, carisam istam ad iudicem ordinarium iEcclesiasticum qui sententiam tulit, esse remittendam, aut si in gradu appellationis sententia illa matrimonialis suill et confirmata,& ab huiusmodi confirmatione non fuisset appellatum, & tamen adue sus illam, seu illas sententias error,aut euidens in tu nixi a proponeretur,causam ad eundem de cuius sententia agitur est e remittendam, nec alium iudicem
aut Notarium aditi posse.t Ratio est,quia hoc iudiis 3
cium,non pelviam appellationis; sed per viam si plicis querelae tractandum est, cap. i. deos e. legari, captaitoratu, princiyisti osse. Ordin. p. venerabiti bio,in princi p.ri assciniasn 6. glos an cap. stateremiam, in verb. Fornicario, ino. de fig. O malesciat. quam ibi DD. sequuntur. t Qirando autem negotium dis- Α putari debet per viam simplicis querelae, Metropolintanus aditi non potest, sed ad eundem Episcopum seu alium ordinarium, qui tulit sententiam, recuse
sicinnio. Sanesne a. dicto lib. Aiff. iocatum. s. Immo nec colam Nuncio Apostolico hane querelam Proponi posse, cum per viam querelae aditi de iudicare nequeat,dicit Matta dicto consi. 86. m. ivbiloquitur de Nuncio Apostolico Venetiatum.Verum
hac omnia locum quidem hebent in iudicibus non habentibus facultatem de causs cognoscendi per viam querelae, nam aliud est in illis quibus talis facultas data est, veluti si querela coram Legato p raponatur. Vnde si per viam querelae et commissio pim sponatur in Legatione, poterit sine dubio Legatus aut vicelegatus committere, neque fundatus erit procurato Episcopalis petendo remissionem,quia Leg tus de tute causas etiam per viam simplicis quei cliecognoscere potest, per text. expressum ine. .essc.DPSanc.locaeit.n. 9.inlin. unde inoleuit praxis,ut in comissioni b.quae dant ni in Legatione, semper petatur committi causam appellationis,querelae, tecursus,de nullitatis. Hac igitur in quaestione concludendum est, transacto tempore legitimo ad aspellationem interponendam in causa matrimoniali,adiri non posse Metio politanum; sed eundem duntaxat iudicem qui sententiam tulit, nisi grauatus adire malit Legatum aut alium qui facultatem habet causas per viam si plicis quei elae cognoscendi:SOcc.de appellat. V. 1 a. m. 81.Talem autem facultatem Legato vel vi-celegato Auenionensi competere indubitatum est, tam de iure communiquam ex facultatibus Legati nis:& probauimus par. 3.qq. Mnesic. c. 1oo. in ara. o. facultatum Legationis.
RGUMENTUM. De Praevent ione in causis decimalibus , si dedecimis ipsis aut de iure decimandi agatur, hoc est de decimis quoad temporalitatem, vel quoad ius spirituale ex quo illa
rum exactio dependet. Quid ii agasur
210쪽
contra sutem, vel fraudatotem decimarum laicum, vel contra colonum pariteri licum. An sit hoc casu locus praeuentioni inter iudicem saecularem , M E clesiasticum. Et ex quibus cognoscatur
disceptati de decimis, vel de iure decima
a dii furatur de iure decimandi, curatio fiat priuinita ad iudicem Ecclesia ricum , qui propterea per iudicem Iocularem naueniri non potest: quando vera de solo temporali stulimum, etiam Miciti iudicare potest. 3 In itidiciis intendi ribet id de quo principalitertur,non autem tu de quo incidenter traictatur. Iuincidentibiti tamen meres rara Ei , iudex uiem non potest iudicare.
Si talem dicis se fouisse iseimas issi cui de iura
fatuere tenebatur , O Ila controuoluitur utri
ex Gebm debeantur, cognitis est iudiei. Ecclesiastici.s Laiem conductor ricimarum, coram iudice faculamiconueniri potest Irim desere decimaram,aut alio
6 In quanione temporalitatis decimarum , lorati est praenotioni inter iudicem Ecclesiasteum ct Gi-
I, icus non test esse conductor iuris derimandi, pes st tamen isti Leari temporalitin fructuum. De prauentione inter iudicem Ecelestriticum,taicum in causis decimarum. Remisimo, ibi
mandi,nusta est. s Im esitura eo modo facta , non solos fructus cantimi, sed etiam rus stirituale, cuius uicisum in-
xo Quomodo inrer se crant perceptio duis arum, O ius percipiori decimas, ct in quo consiluat vis
i 1 TOUatio Lelmarum,ct iuris decimandi,reserum ra dumtaxat Ecclesia directo dominis , etiam ius istimandi fuisse translatum.13 Multo magis, si tra latis facta fureit retenta in fauorem Ecclesia certa parte,no indiuiso. I dubio , conceso censetur facta de eo quod omceri poterat, sed in casu claro standum est scri
is militin reuessionis in paria Dinantiali, suis in
is Clausisti Mee sma contractuum. nihil opriamur ad reddendam validam evicessionem iuris deciman-d factam laico. 17 cinerso iuris Arimandifacta uico,nihil valet ueper viam Discudationis, siue sub nomine locationis facta sit,
Cognitio causa iacimamn ad laicos legitime pertianentiam, oectat de iureas iudicem Eccusastio :quod tamen in Varia uen obseruatur. Ro determinatione dissicultatum, quae volui possunt citca praeuentionem in causis decimalibus in tet Curiam Ecclesiasticam & saecularem; Supponendum est in hac decimatum materia, duo diuersa consd rari debete, nempe temporale de spirituale decim rum. Temporale solos fructus decim les respicit. At vero spirituale , consistit in iure decimas percipiendi. Hoc spirituale ad solos iudices Ecclesiasticos spostat: illud, nempe temporale, adiudicis fac uiis cognitionem spe te potest,ec in hoc prauentioni locus est. Quod cedit in utilitatem Ecclesiae, uae plures habet hoe casu iudices,& unum ex ipsis bibene visum eligere potest, ut dicit Lap. in ald, t. ad consit. Federis, is Sen. 1 s. t Vnde ii Rectot x Ecclesiae petat decimas a laico,& laicus dicat, se non teneri soluete decimam , quia videlicet est priuilegiatus , vel quia alteri Ecclesiae se luere tenetur,
decimam de certis fructibus , vel ad talem Potam, de sic est quaestio lupo iure exigendi , aut loluendi decimam, decisio huius controueisiae ad iudicem Ecclesiastici tui priuatiue spectabit, quia agitur de iure spirituali. Sed si agat ut contra furem,aut alium intabitum detentorem decimarum, seu etiam actionectiminali contra illum qui decimas illicitς retinet, nullam super iure decimandi controueisiam mouente, sed solum allegante se soluisse integras decirmas,dc negantem se Laudem commisisse; tune Quia non tractatur de tute spiti tuali, sed de simplici tacti
temporalis quaestione , licet ex ca ius resultet, tunc locus est praeuentioni de xtetque iudex in illa caus praeuenire,de procedere potest,ut dicit Lapus ad viri. cons i s. de explicat ipsemet sedetic. de Sen. conis sit. 96. num. 3.versici si dicam. Rotae c. 196. et Mn. 4. Tis. Parte s. recentior. t Ea ratione , quia in iudi- 3ciis, attendit ut id de Quo ptincipaliter agitur , non autem incidenter resultat, dummodo non agatur de causa mei E spiti tuali, de qua non potest iudex laicus etiam incident et cognoscere, ut alias diximus. Et tradit Rota ibid. ntim. i . veluti si ageret ut de causa Sacramentali de simili. Vnde cum Rector cuiusdam Ecclesiae egisset con. 4tta certos particulates pro solucione decimatum unius anni contra ipsos obtinenda , compatuere communitas , de habitatotes illius loci dicentes se soluisse decimas, illis quibus de iure debebantur: sic per quo dubitatum fuit utrum haec causa rei picer solos fluctus ac temporalitatem decimarum,an vero controuetita comprehenderet etiam ius decimandi spirituale,de utium ageret ut solum de decimis illius anni, an vero etiam de iure perpetuo proprietatis ipsitum. Et conclusum fuit totam causam iuris decimandi , & sic ius perpetuum in petitione , dc cognitione comprehendi. Et ex hoc resultate totalena Proprietatis decimarum praeuentionem. Quia cum
oppositum suetit .decimas fuisse solutas illis quibus
de iure solui debebant, cum conrio uel teretur utrum ius exigendi decimas illi Rectori petenti compete-tet,an vero alieti cui solutio facta erat, cognitio ha- ius articuli nempe cui ex duobus Ius decimandi compete et omnino praecedete debebat;cum de causi praeiudiciali ad causam exactionis ageretur,ldbndum l. fandi. g. de excipi .rra inie. Et propter necessatiam unius ab altera causa dependentiam, de utraque actum censeretur. Et per consequens
quoad vitainque praeoccupata iurisdictio , provide hoe habemus decisonem punctualem Rotx Romanae ricision.613. nometro a. oesequentib. r.