장음표시 사용
61쪽
menta istiem pHint , odi rem alladisuram N perqmi ian duceretur, mira la excitatu dam credati. quid ηuli' sunt : quibusdam mendacium obrepit, quibusdam placet. Is nos
otiant, hi appetunt: ct hoc in communeo tota natione, quae pro-- .
bare opus suum, o fieri potulare non putat pose, nisi trud mendacio Aser ierit. Atime iticum animiti sint, ubi metuunt minani, teneantur,rutis fore putant, si addistsellemne illud suum, a , vel quidsimile. .Qums mdcitd peritiingiuident a Dieamet, Seneca lib. iv Nat. -st. ubi ait: Molirici faciunt, o pisfaciam. illi, cum mitra mentiti sunt ad arbitrium suum, unan aliquam rem nolunt stondere; sed adiiciunt, Penei auctores fides criti Vanitatis istius imprimis reos agere licet Graecos. Naiam uufabulae poetarum sunt μυ ὀ prout eam AD,--Nonnus ι appellat'. itidem mulosa multa se offerunt in hist Ticis, qlios nobis dedit : quippe quorum longe plurimi minimiὶ Enarrent ι εικως, ut Sextus Empiricus. loquitur, Verbaquς su noris ut cum Nasene . dicam, haut historica fide obligent. Vide drib. i. '-- Livium lib. xviii, Plutarchum in Solone , & Pausaniam in V, . fyi Corinthiacis. Quinctilianus etiam lib. o i Orat. Inst. cap. II. cv. ι.
scribit, Graecis hiItoriis plerum p ti similem essequentiam. Et φ s Iullius pro Flacco, de ad Vsatrem, Graecosnestat coluit AEM testimoniorum veritatem. Idem primo de Legibus, Berodotum, inqisit, historia patrem, ct apud Theopompumusuntim. numer biles fabulae. De eodem Herodoto sic judicat Marceli nus in vita Thucrdidae, eo quod a Corinthiis spret fuisset, ita Isuccensuisse , ut icriberet, subterfugisse illos navalem pugnam ad Salamina pugnatam. Addit quoque, a Timaeo Taurona nita Timoleontem esseni sapra mocium,qubd non fuisset ab , /eo pater ipsius Andromachus resia potestate spoliatus. Ait quoque, Memnonem ed a Xenophonte convitiis incessi, quod ipse Platonis aemulus. Memnon autem Platonis amicus esset.. d siquis haere in dubium vocare volet, at illud me non po- te , Diodorum Sicilium fibulas plurimas historiae miscere. in quinque primoribus libris, quibus ea exponit, quae ante bellam Troianum contigerant. Dionem quoque callium ave ritatis orbita cepe deflectere, haut eum filsit, qui vel ista legit,
quae ni emoriae tradidit de Cicerone, Casuo, senectata Zosimo auxero, acri Christiani nominiit sti quis fidem niveo habeat G in iis,
62쪽
cs R. x Ruit ho Ari uix Vos s I in iis, quae maligi d ait disci ipsit de principibus Christianus Neque liorum Graeculorum minor vanitas : ut nemo iudi ι' fidebea cum illud legit Juvenalis . n
Quampiam α Latinorum aliqui vcritam cons egere tesseram Nam velleius Patereulus quid aliud i quini supp rasitatur, re am in rebus sui aevi r Id quidem a uiat luculentae 4llis laudes Tibeth,Liri Sesani. Si medii aeVi scriptores qua rimus , quam sabulosu' Κaroli magni vitam scripsit iTui pinus,
ArcHepiseopus Rhemensis, qui eiusce imperatoris & Ludovici liiij rere,poribusNixit 3 Si moab inscriptio non mentitur aucto- rem twd ego plane censeo: etsi naulti , cum in aliis, tum 8 1si nix robus; tain futilis scriptoris auctorit te nitantur.
ni fluxaeetiam fidei patrum aevoibit Paullus Iovi s 3 quem ii constat in aula Henrici secundi quibusque terrae filiis bene de siel .i me entibus, genetis claritatem, ac perpetuum nomen pollicis . . tu i ituni: contraque maledicὰ eos traduxisse, qui, venali historico ' moremnon gerereriri. Nempe istiusmodi historicis, ut ridens est Andristinus, inservias opus est,.si te immortalem esse cupi
NeMe is in rebus sit aeus dumtaxat sublestae fidei ivit, quod de velleio dicebauius. Itim vel Ligurinus Guntlicii, poetae supra culmristum boni, argumento est, quam maligne falsoque idemide Frideticum Barbarossam, seu 2 obarbum depinxerit in elohilistus virorum bellica virtuteillustiium. i L Ita. tion levis est nesotii, distinguero historicos veros a salsii .Annuis quidam Viter ensis tria, quibus dign0scamur,4ndicia adducit ex fictilio Metasthene. Ita ineDtξ vocat, quem Megasthe m nominant antiqui omnes. Diluit autem Annutioi s Melchior Canus,aliasque assignat in Locis,lib.x I. c p.vi. In iis verb, cum aliano ulla, tum illud prudenter : Mihi san inquit, aliquando. ct ycnum Usum inseribentis eritate candor i wlucet; ct mendacium contra autoris quidam auor, o cadiditas
Magna vord ex parte istaec historicorum culpa provenit ab .levitate humano reperi insita: quippe ita usii venire videmus, b M. ulmope omnes,quemadmodum apud J venalem , legimus, --.. omagno mairra is vilitari nimisco
63쪽
mus Magnum illum Alexandrum, cujus haec ad milites verba. : Non eII improri a vobis mentientium vanitas. Nunquam ad liqui- tium lib., dum famaperducitur. omniaria tradente, maiorasunt vero. Nostra quoque gloria, cum fit ex solido, plus tamen habet nominis, quam operis. Nempe historia nec plus, nec minus dicere debet, quam in re est. In quo ab oratore distingui solct. Nam amplificatio inter praecipua oratoris instrumenta numeratur: cujus Deneficio pro re nata unum idemque vel auget, vel minuit, ut oratio ejus sit similis umbrarum, quae mane ac vesperi cadunt majores; circa meridiem minores,ac prope mallae. Longe aliterim historia comparatum est, quae imago est veritatis, eoque rem non amplificat, sed aequat. Quaecunque vero de histo Acis diximus, ita accipi debent, ut cos etiam homines esse cogitemus ue nec statim respuamus, si uspiam aliquid se immisceat falsi. Nam ut pauxillum aquae marinae, non dico Eridanum, aut Rhenum, sed ne fluentum
ridem, salsum essicere potest : ita nec historia mendax diciebet, cui sabulosi aliquid urepserit. Imb nec fieri potest, ut
non interdum fallamur in iis, quae longissime a memoria nostra sint remota, Praesertim in exterarum gentium rebus. IIbique enim de patria quaedam per manus incolae a majoribus acceperunt, quae& posteris suis ipsi tradunt: horum qui antiquitates scribere velit, haut aliter ea reserre possit, quam ab incolis ipsis acceperita Ac eam quidem caussam adsert Dionysius Hali , b T a carnassi cui historici veteres fabulosa quaedam scriptis suisinse--τη. 'rere haut dubitarint. Imprimis vero locum id habet in urbium primordiis. Q Livii r illud pertinet: Datur haec venia antiqui rati, est, miscendo humana divinis, primordia urbium auguIi Ora Iaciat. Addit deinde : Et, sicut populo licere oportet, consecrare originessuas, O ad deos erre autorei: ea belli gloria inpopulo - . . 'niano, ut quum suam, conditori queβὶparentem Mart pol imum . . . ix ' 'serare tam obu gentei hum imanω apis animo Flami
riimia antiquorum credulitas. 'm tangit Tub ol uti apud Nonium: Siquidis parentibinam um ,protinus anili mi memoria
64쪽
videt : mdudum obse vatum id Christophoro Collpro si iis
, ad Sallumum notis. Qigia veniam quoque iis dare oportet, qui sicubi, in rebus sui aevi, veritatis septa transiliunt. Sane, quam fluxa sit hist ricorum fides, dicet Franciscus Picus Mirandulantis in Examine doctrinae gentium lib., tr. cap. xxx VM. I iidovicus Vivcs lib. Vi de caustis corruptarum artium. Ut Aristoteles plandi sit audiendus, qui monet, ut necive creduli, neque increduli mimis simus. Nam cui potius fides debet habeti, quam Thucydidi i ut qui ea scripserit, quibus ipse intersuit. Et tamen, tanquam multa mentitus, accusari a nonnullis selet: quemadmodui' apud Josephum legimus lib. I. contra Appionem. Sed quid unum Thucydidem dico , cum Flavius Vopiscii iii Aureliabo suo disertim profiteami , ipsunt se dixisse Iunio Tiberiano , neminem historicorum, quantum ad bictoriam pertinet, non aliquid ementitam : prodidisse quin etiam, in quo Linus, iu- quo Sassust , in quo Cornes Tacitu in quo denique Trogis mani- , γ,Maia sei testimoniis co inceretur. . plis .mm- Ne prRpterea securos nos esse convenit, eorum instar, quos elierem di urbane pes string t Seneca in υλυ, - , ubi ait: II ita vera
cimm uvum, squis quaserit unde sciam primiim,s noli ero, non restondebo. β ηρή--is ' libueri est redere, dicam quod mihi in bucam venerit. quis μηquaru ' Norico iurareres exegit r. A quo genere non multum ab fuisset ille, cujus antea memini Tiberianus: qui cum sumn etiarii historicos mentiri interdum audiisset, talibo ad. 'ii, , ob a piscum verbis usus uii: Sa tabe, uri sua sicarus, quod relis, dita Lab turtu atisrari cisum, quosi istori Gqxoris miramur igitur minores o. Minimὰ ven .sessi igntisci mentienti historido voli
65쪽
lib. xitia. graviter reprehendit Timaeum, quod tantopere in a pa8. yra. vehatur in historicos priores, nec ullum iis veniae locum relin- edii. H. se. quat; etiam cum sedulo, ut ne a vero aberrarent, operam dederunt. Atqui, inquit, historici etiam homines sunt, & veritas Verum, ait, τὰς ς ιαἀ.b Dis dis
Pro mira vem ignostere convenit, siquando communis imponit opinio. re etsi nihil certius est, quam Pythago ram centum amplius annis post Numam floruisse; tamen venia m. - πιι, dari debet Valerio Antiati, cum libros septem in agro L. Petili j sod iam- scribae sub Janiculo inventos, qui de Philosephia Graece scripuerant, Pythagicos filisse prodidit. ' Nam, ut Livius lib. xc Vi scribit, vulgata opinioni, quia creditur Pythagorae auditorem fui Numam, mendacio probabili accommodat idem. Eoque in errore diaris; etiam haesere Cassius Homina, & Caius Piso: ut cognoscimus ex Pliiiij hist. natur. lib. xiir. Vide si voles, quae ex antiquis impugnando, hae de re collegit Floridus Sabinus Subsietinuum lecti num a verilauakcap. xiii. Est & hujusmodi unai excusatio apud tondita epist. a. lib. V i. ad Atta Verba Tullii sim siniti Nam Uud de Flavis os is , ecus s, commune erratum est: ct tu beta λαόμους d. o nos publicam prope opinionem secuti sumus, ut mali vad Graecos. quis enim non dixit,. Eu, ιν τὸν σου. IM e G ς psilis v Alcibiade, navigante in Siciliam ; deiectum esse ire mare retar it ori4
Erat he s. a Fert enim , quaι iste ni id serem subal , ...uoin η' Numiccirco Duris Samiis, homo in hi ta diligens quὸ cum multi errarit, irridetur λ suu Zaleucum se in Locris scripsi ρηνη dixi num utiturinet There rastus,fida amo, tuosamiliari, reprehen, e .sumsi Ubi duo Hlustria exempla ba Tullio adstru videmus. Unum est de Eupolide, quem in mari fuisse subi rom, etiam a Platonio scriptum est in stagmento de diffe- .is ζ Ma
Edem quoque signari istoc Ovidij versu in Ibide: micus ut liquidis periit, dum nabat in undis. M
Md aliter vetus interpres, qui cute Lilio Gy do didici: nam ut G 3 mihi ,
66쪽
GERAR ni Vos s Imihi videre eum nondum contigit) ad hunc versim ista anno ravit: Menander, Comicus Atheniensis, dum in Piraeo portu natare . subniersus esi. Menandri quidem sepulchrum in Attica ostendi venientibus ex Piraeeo, etiam Pausanias auctor est. De moricvero Eupolidis lono aliterscripsit AElianus lib. x de animalibus xLI. ubi in AEgina mortuum ac sepultum refert: & locum vocari H νD ν, eb qudd canis dominum suum Eupolin ii tens ibidem sit exstinctius. Quae Eratosthenis de Eupolide sententiam confirmant. Alterum AmρηsMexeratum est de Zaleuco , quem Locris Epizephyriis leges dedisse 'criplerat Theophramis, idque prireunte Aristotele lib. H. Politic. cap. ult. ademque traditum a Diodoro Siculo lib. xii. Valerio Max. lib. r. cap. xiii. Plutarcho, libello omodo quis se citra invidiam possit laudare, AEliano lib. xiii Variae liliis aecap. xxiv. &Suida. Eaque satis ostendunt, c0mmunem hanc ac receptam fuisse sententiam : ut omnino, si sellia sit. quod Timaeus putabat, tamen proclivis in eo error sit, q-d cum ante Timaeum, tum etiam postquam id reprehenderat Timaeus, tot ac tantos auctores habet. Quare etsi imprimis,qui historiam scribere cogitat, Epicharmi illud de non temere credendo m- sculptum in pectore habere debet: tamen quia humanae imbecillitati exemtus non est, cum alias veniam meretur, quando errore peccat, tum imprimis, cum id secit communi opinione
Cuod si ipsi etiamde veritate retus iam ambigamus,ca ludo sereno: & hoc, ves simili modo ac Curtius libFquidem plura transscribo, quam credo. Nam de ovibis dubito : nec subducere, qua accepti Nempe incerta, ut incerta ; obscura, ut obscura, scribemus. Atque haec de prim
historiae condicione , Nequid nisi dicamus.
67쪽
myorki ese, nee in amicis vitia, nec in inimicu virtutes praeterire. Eisenna parum libero ore de ' a scripsit.
sius ac Machiavellio improbati , ac contra Frisingeno sit laudatus: item Thy cydides ac Polybisu. Timaeis quo nomine a Polybio inier alia culpetur. Valeris Antia-is, opinio de Scipionis in His ni is incontinentia pin- habita iis , quae de eo Polybius narrat. Gelliussuper eo refigitur,quod scripsit, Valerium Antiatem videri Navij veribus impulsum , ut de Scipione siquius, quam aln scriberet. Periculosae rem aleae esse e iis scrib re quibuιs s obstrictus. Historici esse, non tam laude eorum, qui . et ivunt, quain ponieritatis iudicio, quid scribere, aut nonscribere, debeat, metiri. Sonuati niddi architem,
prudentia. ALtera vero historiae conditio Tullio erat, Nequid veri
omittamus. Neque enim sussicit ἡ δου α a. sed requi- Rritur etiam , , quam non habuit Sisenna, cum de Syllae b Direndita rebus scriberet. Unde nc de eo Sallustius in bello Jugurthino: doneum risiunet e Lia natura, cultuque eius paucis dicere. neque enim alio loco de Sylla rebus dicturi sumuι: ct L. Sisenna optime ct diis. sntissimὸ omnium, qui eas res dixere, per serenus, parum mihi libero ore locutus videtur. Nec solus est Sisenna, qui hac partς pe carit : sed sollemne hoc prope omnium historicorum vitium est qui dum alieno honori consultuin eunt,suum negligunt. Idem me vitio nobis vertatur , ne ista quidem praeterire licebit, quae cvel ad vituperati0nem amicissimorum, vel hostium comme dationem pertineant. Egregium hac de re locum promam ex prooemio Annae Comnenae , quae Alexiados libris patris sui Alexij res gestas composuit :P- γή πς το τῆς I Hαι η γ ανα
68쪽
striberes cipiat, huncctamore odio vacare oportet acs maximis laudibis iximicos ornabit, squando id actores requirent: sepe' etiam necessitudine comunctos vituperabit, s rita delicta hocsacien ' dum OIlendeat. Propterea nec amicorum vituperatione, nec inimicorum laudatione abstinendum. Requirit idem Lucianus lib. de histor. scrib. Καν μισῆ πνα , πολυ ἀναγκνιότερον ηγηGI
ἡκ άφέξε - δε αμνονl γ. Sive privatim oderit quosdam, id quod publicum e i, magis necessarium putabit esse, veritatemquq plaris faciet, quam inimicitiatu :me amarerit, tamen non parcet illi,
qui quis peccareris. QDd fusius p ullo declarat postea his
ressi λέγων. Talis igitur mihi historicis si ire, ut ct metu careat, nullis muneribus corrumato, o liber', o dicendi libertatem, λ: ac xeritatem amet, O quemadmodum Comicus ille ait, ficus scui, ligonem ligonem nomina: non odio, neque amicitia quicquam tri- Mens, non parcens, aut miserescens, aut erubescens, aut exoraris facile patiens : aequalis iudex, ac benevolin omnibus, eὸ tamen usque, dum ne alteri plus aequo aliquid tribuat hostes in libris ac peregrinus,
suu Iegibus virens, nullius imperio subiectus, non quid huic, aut id a V ,- ω' fruitarum sit, secum cogitans ι sed id, quod actum est, exponem.
Italiaque monet Sozomenus. Nam quia orthodoxorum roficiet contentiones, ac quoriandam etiam perfidiam: metuereo, quiam, se ait a, ne proficisci id videatur ab arimo maligno , qui ex tosit Mima lium commemoratione capiat vo intem : verum , inquisis, Vm, profesta veritatem nihil illorum dissimulandum fuit. Versac Veritatem sint, Μὰλιια ι αὐ άλη αι--δα τὸ φ inώM ίm , λο, i item -- -δολερο της ἄλη ας
I- προ M. Neglexit hanc legem Potaius Florentinus, inquemepigramma istochisit Actius Syncerus Sannaetarius:
69쪽
rumpatriam laudat remnit dum PQ ushasim, Nec malas ct civis, ne bonus historicus.
Item Machi avelliis, qui plano muIta comminiscitur in vita Castrui': nempe quia is hostis fuisset Reip. Florentinae. Quam to melius Otho intingensis, Caesaris nepos , frater,& patruus, siveiade eo Eneas Sylvius a scripsit, licet fratris nepotiique si Ia r memoria traderet, qui Romanorum ponti cum hostessuers. ita tamen historia legem servase, Mneque cognatio peritati, neque cognationis '
Sed antiquorum potius exempla adseramus. Q is Thucy- fui. dides, qui, ut etiam in vita ejus observat Marcellinus, quam- a Cusiniam. quam ab Atheniensibus in exilium se ejeetiam sciret, nullum oti nu tamen insesti erga eos animi indicium prodidit: ne erga Clem iam . nem quidem, aut Brasidam, qui hujus eices itatis caussa fue- rant. Quod siquis de Thucydide credere malit Halicarnassaeo, qui minimὰ affectu omni vacasse existimat: at Polybius, nec amor cujusquam praeterit, quod culpandum: nec odio omittit, quod laudandum. Aratum, Aenaeorum ducem, quanti Graecia aestimariis, omnibus est notum: nec obscurum ea, quantopere eum admiratus sit ipse Polybius: sed tamen,quam libere, idem commemorat, quae reprehendi merebanturi Et cui pa iceret, qui ne pepercit quidem Philopoemeni, & Lycor 3 quo- rum hic parens fuit; alterum vero ut parentem suspiciebat, atque amabat. Nec propterea dissimulat spissam eorum negligentiam in foedere renovando cum AEgypti rege; quam me titb iis objectarat Ar mus ,adeo ut nec, quod re onderent, haberent quicquam ; sed ad vocem inimici in concilio ipse obmutesceret Lycortas. Quis quoque ignorare potest ,quam pere exosum habuerit drannum Siciliae, Agathoclem.ὶ Tamen, quia malis etiam sitae sunt laudes, quas m ricus aequὰ quam crimina reserre deben Timaeum optimo jure reprehendit,quius in Agathocle minime fecisset. Atq; haec res in caussa est, cur nec
Pol io ausim derogare fidem in eo, quod scribit, Scipionem Africanum, cum in Hispaniis virgo ei formosissima obtigisset ex praeda, inviolatam intacitamque stis reddidisse : etsi lono aliter hac re scripsisse sciam nobilem historicum , α Livio saepe memoratum, Valerium Antiatem, cujus hac de re verba a Mcit Gellius lib. vi. cap.viii. Sapis vero mira in clueo, etiam
70쪽
GIRARDI IOANNis V ss I, p. f. r. Camerarituri in subsicivis sitis o , in Antiatis magis partesii ea . o. clinare. Nam vel solus Polybius si istud scripsisset tamen omnium instar esse potuisset.Nunc Valerius Antias, ut Gellius ait, id contra caeteros omnes retulit scriptores. Q verbGellitis scribit, Valerium, ut ita sentiret , impulsiim vitari versm bus Naevij: id neque verisimile est , neque verum arbitror. ' Naevij, qRos dicit, versus intisti: Etiam qui re magna manus vegmς gloriose, , . . Cuius facta viva nunc vigent, qui apud gentes solasi Prastat, eum suuspater cumpassiio uno ab amica abduxit. . a i l Atqui non satis constitit, versiis istos in Scipionem filisse seria...i: :UN py's: neque ut ille in adolescentia fama suerit minus sincera, . obstare illud possit, quo minus aetate proucetior, honeste visem - - egerit. Imo, ut mores vcteres non in totum exuisset; honos . . . suus,&populi Romani, generosi adeo spiritus vinim, in quem omnium oculi conjecti essent, ficile impellere potuerunt, ut praeclarum aliquod continentiae sitae speciem a ret. . Qiore persiadere mini neutiquam possum, futili adeo argumento -Antiatem fuisse impulsum, ut ita sentiret. Ac longe minoris
momenti apud me est, quod Polybij fidem eo suspectam res dere Camerarius conatur, quod Plutarchus paullo aliter reserat verba Scipionis, quam secerit Polybius. Nam, ut alia mittam, in hac quidem caussa, quis: est Plutarchus ad Polybium ὶ cumine Trajani demum temporibus vixerit: hic Scipioni diu aco siliis fierit,&belli comes. Mirum vero non potius objecisse,. dissicile esse , ut non utramque in historiae legem peccet, qui ejus res gestas scribat, in cujus sit potestate. Nam ita fere uti
venit, ut talis non aliae r scribere ausit, quam ad voluntatem alienam it etiam Pausanias agno t. Et satis hoc Velleij, atque tot aliorum excia lis edocti sumus. Verum, ut ego arbitror,
non multum ista ad praesentem ullam faciunt, cum Polybium videamus, he proprio quidem parenti parcere voluisse : M a Scipione: siquid sequius, quam oporteret, actum esset, nihil operto opus mendacio seisset, .sed consilere ejus honori po-xuisset Polybius silentio sito. Ipterea cum ne totidem quidem
Polybios invenire possimus, quot mib Ias me. Thebartim sim, vel diritis oIlia Fisi h