장음표시 사용
191쪽
reuera tamen a te inuicem disserunt. Docet ipso etiam II ΟΜ ERU9 Mad. V. s.
quid πρωτοτοκος sit, scilicet partum quae non antea experta fuit, uti apud I HEO- CRI PVΜ capra dicitur primipara. Insertautem non tam ad id, quod secutum est,' VOX πρωτοτοκος, sed ad id, quod anteces-st; id enim negat. Proprie namque - τοτοκος est, quem in partu nemo antecellit; siue sequantur deinde alii, siue minus. Acceperunt ita illam vocem veteris ecclesiae doetores Graeci, quos sane fugere non pinterat vera illius significatio. Vid. Io. CASP. svi CERI thesaurus ecclesia us, tom. II. pag. 879. aliique scriptores a summo quon
gati in curis philologicis et criticis, vol. III. lag. 28, . Cons et vol. I. pag. 2s. Confirmatur etiam ista tum ex Synonymo, quod in hebraea lingua eius habetur, tum ex ipsa antiquitate ludaica. Hebraeis primogenitus est , quem vocem LXX. in
tur vero Exod. XIlI. 2. et Num. Uli I. I 6. Per eum, qui Primus uterum matris sitae aperit. Nec aliter in nouo testamento is describitur Luc. II. 23. Quod ad argumenta ex antiquitate hebraea depromenda attinet, offerri sibi tam ex animantibus brutis, quam hominibus iusserat supremum Numen primogenitos. Iam constare tunc
192쪽
sane nulli poterat, utrum post hunc prim genitum talem siue hominem siue animans brutum sit adhuc nascendum aliud futurum, necne. Et tamen offerri id iubebatur, primum quod ex matris utero exierat, Exod. XXII. 3o. Nominat eadem ratione populum Israeliticum absolute, nec habita alias ad gentes relatione, primogenitum suum. Sic multum quoque Aegypti rum inter primogenitos occisos fuisse dubio caret, qui fuere soli a parentibus suis progeniti, nullis eos sequentibus vel fratribus vel sororibus: et dicuntur tamen primoge niti , non habito ad subsequentes respectu, sed quia nati primi erant. I erminis si velimus laic uti philosophicis, distinguem dum esset inter absolute et nefatiue primum, alii quem sequuntur nulli; et inter relate et positive primum, alii quem, tamquam ordine primum, sequuntur. Iam prior ex his conuenit primario voci πρωτοτοκος significatio, ut absolute atque negative primum fgnificet, ante quem natus nemo est, non respiciendo siabiequentes, siue sint illi, sue minus. Usurpant eodem pro sus modo Latini vocabulum primin. Conf
Virgilium, Aeneid. lib. L. Facile ergo patet, quam lubrico, imo vano, indamento ipsa hac ex voce, quod GH-Heri H με .a Μ post
193쪽
post Christum seruatorem alios Iosepho li-
heros pepererit Maria, euilacere conatuS su rit notus ille quarti seculi haereticus HELVIDIUS; quam eandem senteutiam Antiarico - Marianitis tribuit E Ρ Ι Ρ Η A N I v S. O, seruant autem DIONYSIvs PEI AVIVS in
annotationibin ad Epiphanti haereses LXXVIIL quae est Antidico-Marianitarum tom. IL
notis ad Augustini de haeresibus librum, cap. LVL pag. 27 . ipsos Heluidianos hos fuisse, proprio ita dictos nomine, sed appellativo Antidico - Marianitarum nuncupatos. Cons AvGusaei Nus in iam citato de haeresibus libro, haeres LXXXIV. et AMBROS ius epis. V et VII. quorum tamen ille nim ibidem tum haeres. LVI. tanquam a se diuersos distinguit Heluidianos et Antidico - Marianitas. Cuius erroris similis non iniuste accusantur varii ex veteribus, diuersa propter dogmata eosdem distii
guenteS naereticos. Ipso autem de Heluidiano errore prolixe egit FRID. SΡΑΝΗΕ - Μ ivs in dubiis euangelicis, pari. I. δελ- XXVIII. pag. et asseqq. et 2 3s.seris. Concm IO. DRUSIVS pari. I. annotationum in nou. test log. a sere.
194쪽
MAΤΤΗ. XIV. I 3. . MARC. VI. 33. ΑCT. XX. 13. πιεζοι quod pedem significet, ex Lericis
Constat. Habet autem multa hac de voce notus ille Iio AiERI scholiastes Ev-sΥATH ius ad Iliad. δ pag. 47I. et ad Iliad. e. v. I 3. pag. SIs-s39. Sed opus non est, ut vel πεζα vel περ- proprie semper accipiatur, ita, ut pedibus iter comsecisse ii iudicentur, de quibus utraque vox adhibetur. In more namque positum est scriptoribus, ut de animalibus eiusmodi oque το πεζευειν Vsurpent, quae pedibus sunt destituta, vel non utuntur, quando loco mouentur. Sic apud ARISTOT LEMIib. III. de generatime animalium, cap. I. de auubus illud occurrit, ubi distinguuntur in οροιαι λμναια και πεζευονται, aues Dalustres et in agris degentes. Dicuntur et serpentes, pe-- dibus quae carent, πεζευειν et Opponuntur piscibus apud AnisTOΥELEM lib. IV. de Fart. animal. cap. I. eam ob causam, quod in agris degunt. To vero adverbialitet usurpatur apud Matthaeum et Marcum, subintellecta voce οδω. Vid. LΑΜB. DANAE-vs in quaestionibm in Marcum, ad i. c. Cuius verba prolixe adducit EnvΛRDus M a LEI
195쪽
LEI GHI us in critica sacra noui testamenti, voci Eadem etiam monent S C v L T E Tvs obseruat. ad Marci I. c. ec HEU ΡΕ-Livs in euangelio Marci notis grammatico .hisorico - criticis VIustrato, ad L c. Haud
accurate ergo BEZA atque PISCATOR
hic interpretantur pedibus f rectiuS ER A. SΜUSaC FLACIUS vertunt pedestri itinere, Tu Laude, non etu Fuse, uti diuus noster
fuisse claudos multos atque debiles, pedibus qui iter hoc conficere minuS inoluerint. Et recte inde quoque AEt. XX. I 3. A
gatus per terram iter facturus. Miror autem, circa hunc locum cur Vulg tam deseruerit CORNELIUS A LAPIDE, ita illum explicans: pedibus per terram ingressurus, et ad CHRYSOSTΟΜVM prouOcans, qui tamen ita verba Lucae interpretatus non est, sed vocabulum πεζευειν retinuit. Hoc saltem CFIRYSos 3 ΟΜVS ad-
'dit, sumsiste laboriosius sibi iter Paulum, facilius relinquentem comitibus. . Quo ipso lnondum, pedibus transegisse illud iter diuum apostolum, is assirmat. Obueniunt enim utique plus in pedestri, quam nauali, itinere molestiae. Ominari autem facile nobis licet rationem, ob quam pedibus Per- .
aelum a Paulo apostolo iter cupiat hic indi- icari s
196쪽
Cari CORNELIUS A LAPIDE. Probare
namque ex hoc loco, ita explicato, varii' Conantur, numquam admisisse ad iter faciendum equum inae mulum apostolos, sed pedibus semper usos, viae asperitatem itinerisque incommoda cetera libenter sustulisse; , prolati noti illi seculi secundi haeretici, Apostolici die i, nostris vero temporibus Anabaptistae. Vid. DAN AEUSAc. cis. Et laudat candem in rem sanctum suum Fra cistum fratremque Franciscanos, pedibus qui numquam non incedunt, CORNELIUS A LAPIDE. HiS seuerum tale vitae genus equentibus si conciliare apostolorum, omnibus vitae Commodis pariter abstine tium, auctoritatem posset, rem putaret sorte gloriosiorem l
ACTOR. XI. 28. Dictum a me supra fuit, quam varie v
et utriusque quidem significationis, tam propriae, quam synecdochicae, dedi exemplum. In praesenti loco posteriorem pariter ampleetendam esse, factye patet, sed quaenam terra m regio intelligi debeat, cillentiunt inter se commentatoreS. Is V G o G Roa ius in motatimi. Matth. XXIV.
197쪽
'elum inde putat, quod in meditullio της eικουμενης , id est, secundum eius sententiam, iudaeae siue Palaestinae sita credatur urbs Hierosolyma. Cum G R O T I o Consentit pLAc s insessa super Luc. H. i. Per. hebraisnum terram Canaan aliquando τηνοικουμεν , at ut supra iam docui, sine fumdamento, dici creὸens. Consentiunt et alii,
monebo , illud, cui suam interpretationem super Diit, fundamcntum quam maxime vacillare. Allegauit quidem is pro moresho auctorem, cuius testimonio assertum suum probet, vel exemplum nullum. lnterim negari nequit, habere cum in hoc ipso se praeeuntes primitiuae ecclesiae do- Aores, quando, urbem Hieroiblymam creditam seisie in meditullio της οικουμενης sitam, affirmat. At non Iudaeam, uti G R Ο - Υius, sed uniuersum orbem intellexerunt . per την σικουμενην ida loquentes patreS. vid. FERT vLLIA NUS in cumune quodam, quod habetur in ipsius lib. II. contra Marcionem, cap. IV. CYRILLvs Hieros lIymitanus cateches. XIII. v I C T O R I N U S, Pisauorum episcopus, in carmine, quod adducitur a i HEOD. BEZA cap. III. de lo-
eis Ioctis, aliique. Cons et GERIs. Io. l
198쪽
V o s S II harmonia ruangelica, lib. II. cap. VI.
quae lectiones, lib. XV. cap. XX. Ratio, ob quam Patres, allegoriis et allegoricis explicationibus valde dolo i, hanc de stirurbis Hierosolymae in orbis meditullio sententiam arridere sibi iusserunt, si qua reddenda i haec sorte suit, quod conuenie tissmum esse sibi persuaderent, ut in isto loco eateretur mundi seruator; ubi mediumst totius orbis, quo inde quasi e centro in omnes plagas angulosque terrae fructus ipsiss passionis di nderetur. Conf Υ Η Ο:3i As Aquinas pari. III. quas. XLVI. armiis. X. Originem vero traxit haec fabula ex malo intelle sto loco Psalm. LXXIII. 13.vbi Operatus esse in medio terrae salutem dicitur Messias.
. DEVTER. XXIV. I. Quod frequens Iudaeis fuerit, Ccores non ob grauiores solum, sed et leuis. simas saepe causas dimittere, satis quidem
notum est. Quamuis autem primum mariatis tantum id liceret, euenit tamen postea, Vt inores quoque maritis libellum mitterent repudii. Vtrumque morem explicant scru
199쪽
re Commentati. Praeter commentator autem ad h. l. et ad Matth. V. 3I. XIX. 3. sq. conserri poterunt Io. Bux FORFIvS iadiisertatione de sponsalibus et diuortiis, Basileae anno MDCLII. habita, GuILIELΜvSSvREN Rusius in Mi chna, et I O. SELDENus in tractatu de uxore hebraica, tib. In cap. X u seqq. nec non in iure naturae et gentium iuxta disciplinam hebraeorum , lib. V. cap. VIL C H R I S T. GOTT L. FRID. woLFius in schediasmate philologico de diuortio Iudaeorum. Lipsiae MDCCXXXIX. 4. aliique scripturescitati a b. Io. ALBERTO FABRICIO in bibliographia amtiquaria, cap. XX. f. VILp. m. sy9. seqq. Idem etiam de gentibus, . a vero Dei cultu alienis constat, inprimis de Romanis, apud quos quidem diuortium Per annos amplius quingentos, vel, ut alii volunt, sexcentos ab urbe condita inaudi- . tum fuit, ab eo autem tempore coepit tam fiequenter adhiberi, ut, ob causam adeo quamlibet leuissimam, a societate matrimoniali recedere, fas fuerit uxoribus aeque, ac maritis. Tam crebro enim a viris suis uxore diuertisse, sE NEC A lib. III. de beneficias,
cap. XVI. testatur, ut seminae non consulum, sed maritorum numero annos suos computauerint. Cons. et ΜARTIALIS Iib. VI. ep. VII. et I v v E N A L I s lib. VLDL AA. Videantur, quae hac de re pluri
200쪽
consensu cum singulis capitibus ae Angulis pene versiculis sacrorum Bibliorum, Francosurti iad Moenum anno MDCCII. sol. euulgatis, l
ad Matth. V. 32. IO. DOVGTAEUS in an lectis sacris noui testamenti, pag. 6. Ceteri , que allegati a FABRICIO I. c.
Circa intercessionem Spiritus saneli, a du
uo Paulo hic commemoratam, dissentitini inter se interpretes, num proprie sit intelligenda, necne Proprie eam intellia gunt ex patribuS GREGORIUS NIZianz nus orat. II. de Me, AMBROSIUS comment. in D. XIV. ex Scholasticis 3 Hora As lib. IV. quas. XXI. art. IV. ex pontificiae ccclesiae
ciOctoribus CORNELIV. A LAPIDE et I A C o B U S TIRIN V S ita commentariis ad h. l. Idem placuit ex nostris STEPH. GERLA- Cilio tom. I. disp. VI. pag. 6O . IO. wIGANDO in annotationibus in epVI. ad Roma. nos, ad h. I. TILEM' IlES HUSIO in commentario ad h. l. Io. wEsENBECIO item atqUC CYRIACO SPANGEN BER G1o in