장음표시 사용
231쪽
honesiae rei labore vigilatur. Somnus langu0rque, ac somno et languore turpior malarum rerum industria invasit animos. Cantandi saltandiqlle nunc obscena Studia esse minatos tenent: et capillum frangere, et ad muliebres blanditias vocem extenuare, mollitio corp0ris certare cum seminis, et immundiSSimis se excolere munditiis, nostrorum adolescentium Specimen eSt. . . EXpugnatores alienae pudicitiae, negligentes suae. Numquis igitur fortasse mirabitur quid caussae sit. quod in tam depravata civitate, in lana dissolutis moribus corruptum orationis genus provenorit, quod aut verborum licentia exsultaret, aut puerilibus sententiolis lasciviret, aut immodico lum0re turgesceret, aut inanibus locis baccharetur, aut casuris, si leviter excuterentur. flosculis niteret, aut praecipitia pro sublimibus haberet )Τ Nimirum ait Lucius Seneca 2 talis semper hominibus suit oratio,
qualis vita : genus cicendi publicos mores imitatur. Caeterum etsi illa dictionum castitas in huius novi scriptoribus desideratur, quae in iis elucet, qui circa aetatem Augusteam floruerunt; multa tamen in iisdem occurrunt probanda atque etiam admiranda; mulla docte acute et commode dicta; multa demum, quae grandibus imaginibus atque altitudine sententiarum Sic illustrantur, ut quacumque aetate magno cum fructu ab iis legerentur. qui diu et multum iam essent in aureis Scriptoribus versati. Ad hoc vilia ipsa, quibus interdum laborant, non sine quadam voluptate notantur, quod in iis senescentis imperii vestigia veluti agnoscimus, et quod nobis suppeditant ubi iudicium utrinque eXerceamuS.
232쪽
tamina legentium animos magis tenebant, quam in annalibus suis saeva principum iussa, continuae accusati nes, sallaces amiciliae, pernicies innocentium aliaque id genus, quae perpetua rerum similitudine satietatem a Nferre consueverunt i).
L. Annaeus Florus. Sequioribus romanae historiae scriptoribus adnumeratur L. Annaeus Florus: quamquam de aetate ad quam
potissimum pertineat a mullis ambigi video, qu0rum alii Augusti. alii Traiani. pars etiam Hadriani aeuualem serunt 2). Hic romanam historiam ab urbe conὸ ita ad imperatorem Augustum quatuor libris 3) ita complexus eSt, ut res gestas a principe terrarum populo in brevi quasi labella conspicias ). De germano eius nomine quum varie admodum dispulatum sit a Iusto Lipsio, a
Pontano. Vossio. Dukero, Fabricio aliisque 5 . nihil
attinet dicere. Domo autem hispanum fuisse, et lar lasse ex Senecarum gente. sere inter omnes convenit. Et sane hispanum arguunt institum dicendi genus. et acumina illa, quibus identidem narrationem suam sic inspersit, ut Graevius. vir eruditissimus, assirmare n0n dubitaverit, Florum in his lorico opere, poetico aestu abreplum, quam
essat liti stratre sur Ies historiens de rempire. Paris 1838. in-8'. 2 V. FLOR ΓΜ iu Prol. circa sin. - SAXII. Onomast. . l. y NI et M . - FR. NIC. TITI. De epit. rerum roman. . quae Sub n mine L. Annaei, sive Flori. sive Senecae isertur, aetate probabilissima, etc. Lipsiae l804. in-8'. - GROssEAU, De Flori qua vixerit aetate. Quedi in b. 183 , in-4'. 3ὶ L. Ann. Flori Epitome rerum romanorum.
4ὶ Falluntur si qui putant, Florum in bistoria sua Livii ρpitomen concinnare voluisse. Crebro enim a Livio recedit. Neo facile dixerim. id Zmne an alius sit. qui singulorum tero Livii librorum argumedia conscripsit, quae adhuc exstant. 5ὶ Voss., De historicis lat. , I, 30. - TITE., p. sit.
233쪽
Latinis sibi Taeilus imitandum proposuit. Praecipua vero eius opera sulit lituorine et Annules. Hist0rtur uua libr0s V primo exaravit ab excessu Neronis ad obitum Domiti uni ; ex quibus quatu0r libri priores tantummodo exstant, et dimidia pars quinti . l)0sica Annulium libros xv Ii I, qui temporis spatium complectuntur, qu0d inter Λugusti et Neronis mortem intercsessit. At desideranturox his libri septem; quintus videlicet, Septimus. OctaVUS, nonus, decimus et duo postro mi 1). Praeterea scripsit libellum De situ, moribus et populis Germaniae, et Vilam
Cn. Iulii Agricolae 2 . In hisce operibus Tacitus effigiom animi sui graphice
expressit. Quum videlicet acerrimo ingenio valeret, ac vehementissimo odio ferretur in tirannos, qui ea tempestale imperium romanum labefactabant, vividis adeo coloribus saevas imperantium artes depinxit, atque in vilia aetatis suae aspero invectus est. Hinc acerbitas illa, quae in Tacito d0minatur; hine altitudo sententiarum, hinc crebrae reprehensiones et querimoniae, quibus bilem suam quodamm0do effundit. quaeque tragicum , pene dixerim, colorem illius operibus inducunt; hine demum genus illud dicendi nervosum, preSSum, argutum, Sententiosum. quo sortis magnique animi lectores p0tissimum tenentur 3). Tacitum, utpote gravissimum scriptorem , et civilis
prudentiae praeclarum in primis ), merito laudant
lὶ De caussa, ob quam Tacitus partem oppris sui knna in lium, partem vero nomin0 Historiarum donaverit, multi multa seripserunt. Nobis probabilior videtur hac de re Α. GRLLlI v. 18ὶ sententia testantis. Annales appellari earum rerum narrationem. quas scriptor non vidit: historiam vero narrationem illarum, quibus Scriptor, i po . . Hi er-luit. Et reves ra historia dicta est a graeco verbo quodi est visendo no Scere, inspicere. Cl. TULL. , De Orat. , II, 12.i βὶ inter Taciti opera quae interciderunt, enumerandae sunt complures orationes. quae a Plinio iuniore passim laudantur. V. PMN., Est , i I. l: ll. It; vll. 20. 3ὶ 1. Aen. WERΝic ΚΕ. De elocutione Taciti. Tlio v. l820, in-4'. 4ὶ V. GORDON, Disputationes his t. et Pulit. super Tacit. , am-
234쪽
140 HIsroiri AE CRI PICAE viri elegantiores. Ne im enim altius imperii arcana et principii in consilia perspexit; nemo aptius , quum de eventu diceret, caussas omnes explicuit vel casus. vel Sapientiae, vel temeritatis l . lloe unum n historico nostro reprehendunt, quod eius dictio aureae uel alis castitatem non plane reserat . et plussiu: i in Sallustiana brevitas. cui pulissimum indulget, obscuritate interdum
Cuius Soeshmius Tranquillus. Tacitum sequitur C. Suetonius Tran uill ιs, n0n moduqu0d suppar aetate ei fuerit. Sed si uod in eodem ferino argumento versalus, pari etiam libertate 0pera sua digesserit. Natus circa tu ilium imperii Vespasiani f33 inter grammaticos primum inclaruit, et caussas etiam in foro acti lavit. M0x, tuinio suffragante , tribunulum impetravit 13. atque ab Hadriano epistolarum magistersuit creatus 5 . IIaec sermo sunt, quae de Suetonii vita
Complura scripsit, quae tempus nobis invidit 6);
tet Od. 1 42, vol. II. ln-8'. - B nn , De consilio, quo Tacitus Germaniam conseripserit, et de lide ei tribuenda. Berlin. ι825. in-8'. 13 Vide TAci T. . Hist. . l. 4. 2ὶ V. Buu LR. De C. Corn. Taciti stilo observationes cit. 18 l . ln-8'. - STRADA, Prolusiones Acad. , II, 3, p. 268. - DOD BR-LE N. De Tacito, transpoSitione verborum emendando. Erlang. 1838, in-4'. 3ὶ SYET.. Nero. LVli sub sin. 4ὶ PMN. . Ep. . HI, 8. 5ὶ ΑEL. SpART. in vita Hadriani. 6ὶ in his enumerantur: V De Graecorum lusibus liber singularis : V De Romanorum certaminibus et spectaculis libri II: N De anno romano lib. I: 4' De signis. quae reperiuntur in libris, lib. I: 5' De re publica Ciceronis adversus Didyinulta lib. I; 6' De vestium genere atque nominibus: τ De Ominosis Verbis, et unde quaeque tuerint appellata: 8' De Roma eiusque institutis et moribus: ae Historiae Caesarum a Iulio usque ad
235쪽
ti odioque supersunt: 1' Visue duodecim Caesarum: libur De illustribus gramina lieis: 3' liber muli lus De elaris rhetoribus: 4' demum qu 0rululum p0ularum vitae. Tria haec posteriora Suet 0nii opera parvi momenti admodum Suni. E contrario summis laudibus esseruntur Vitae duodecim Caesarum. Namque nulliuS adsentator, eorum vilia et virtutes ingenuo narravit, diligentissimunotando quae ad cuiusque m0res et ingenium declarandum maxime pertinerent 1 . Hinc fit, ut quae Tacitus, utpote ab instituto aliena, de industria omisit, in Suetonio praesertim reperiantur; apud quem domesti ea praesertim arcana iuvat inlustri, qua tempestate Senescen viam respublica privatis ut muliebribus persaepe c0usiliis regebatur 2). Quamquam vero n0n e0dem serm0nis nitore, quo Caesar et Sallustius, Tranquillus praestat; oius lamen dictio simplex est, aperta, pro tempori S ratione satis pura, et brevitatis studiosis potissimillia pro
duintus Curtius Rufus. De J. Curtii adlato disputantes viri eruditissimi in diversas omnino abierunt sententias ε). Nec desuere qui hunc scriptorem antiquitati invidentes, crederent, ipsius historiam a viro quodam italo post renatas litteras fuisse
Domitianum, libri vn I: 10' Stemma et series illustrium Ro
13 I. h. KRAUSE. De C. Suetonii Tranquilli Ionii b. et a uetoritate. Berolin. l831, in-8'. 2ὶ Boucu EnoN. in I raelat. Sueton.; edit. Taurin. MDCCCXXIII. 3) V. BAUMGARTEN-CRusius Corollarium de genere dicendi Suet. et de singularibus. quae in eius scriptis Occurrunt. sommis grammaticis. In tom. HI Suet. . p. I3; edit. Taurin. 1826. 4ὶ V. 0. CuRTII lib. x. cap. 9 sub init. - MOLLER . . DiSSertatio de Curtio. Norim. I 26. MOR HOR. . Polyhi St. litter. . IV . cap. 12, n' 4 G. F. BAGNOLO. Della Oente curata e detreta dio. curetio. Bologna 1 4 l. inAE'. - S. P. BERG, Historia criιiea
236쪽
142 HisTORIAE CRITICAg lconcinnatam si). Quuin aule in in unita opinionum di- lsere panlia 1 ihil certi hac de ro possit asserri; prohabilior tamen illorum sententia videtur, qui arbitrantur . Ihistoricum hunc n0strum, Claudio aut Vespasian0 imperantibus . vixisse 2j. Exaravit De rebus gestis Alerandri Magni libros x 3 , in quibus non iam his l0rici, quam oratoris partes egit; ut milesiam polius sabulam, quam germanam historiam
condidisse videatur. Quod quidem testantur inanes excur-Sus, creberrimae deScriptiones, declamat0riae conciones et nimium studium in Alexandri virtutibus extollendis; postremo stilus il0ridus, ornatus, frequentibus acutisque sententiis distinetus, et nimiis interdum translationibus vili 0sus sit. Iulius Obsequens. Incertae etiam aetatis scriptor vulgo habetur Iulius Obsequens: cuius tamen castae et Sincerae locutiones,nevum Augustuum red0lentes, suadent ne longius a Traiani temp0ribus removeatur. Exstant reliquiae ipsius
libelli De prodissiis 5), hoc nomine praesertim lau
dandae. qu0d certas quasdam exhilient verb0rum lam
lὶ Gul D. PATlNGS, Ε'i St.. XXVII. 2: Iustus Lipsius, Brissonius. Ian. Rulgersius ilectiones variae . Vossius. aliique complures. 3) Libri duo priores et pars quaedam decimi. temporis iniuria perierunt. Quae omnia eleganter, more Suo, supplevit Ioannes Pretiis hemius. 4 De Q. Curtii aetate, vitae conditione . ingenio At scriptis doete disseruit Fn in . Scitui EDER in libro qui inscribitur: Commentarius perpetuus in V. Curtii Rusi de rebus gestis Alexandri M. libros. GottinDe 180ι. in-8'. - L . CLERIC., Ars critie. . P. III, seel. 3. ea P. 1, 4. - I. I. S. R TORI l. Curtius Rufus a quorund. reprehension. de sensus. Erlarig tr 3 4. in-4'. - I. II. ERNESTI . Usurpata a Gurtio in particulis latinitas. Lips. I 19.
5ὶ In hoc fragmento ea prodigia narrantur, quae ab anno urbis conditae cLx III ad Augustum evenerunt.
237쪽
LIB. III. - CAP. VII l. 143, mulas averruncandis pr0digiis procurandisque religionibu S, ex augurali disciplina ei vetustissimis pontificum libris desumtas. His loricis, quos hactenus memoravimus, adiungendi
sunt Iustidius Bussus et Servilius Nouiunus 23, qui,
VcSpasiano imperante, claruerunt, et imperator ipse Traianus, qui historiam condidit expeditionis adversus Dacos susceptae 33. Sed horum opera temporis iniuria desiderantur. Caeterum, ex iis, quae passim dicta sunt de historicis, qu0rum monumenta adhuc Supersunt, iam illud pronum est colligere. hist0riam p0st AuguStum , praeterquam a Tacito et Suet0nio, apparatiore stilo et Oratorie magis quam vere tractari coeptam fuisse. Quum enim huiusce aetatis historici superiurum facundiam nequirent exaequare, alteram illam vitiosam et asiaticam scribendi rationem sic tenuerunt, ut in ficto argumento ingenium periclitari, n0n res narrare viderentur 41.
Statim post M. Tullii Ciceronis aetatem adeo immulata eloquentiae facies erat, ut pristinam elegantiam et quasi sanitatem iam perdidisse videretur. Cuius quid semrei caussas plerique memorant communicatam cum victis gentibus civitatem. pericul0sissima virtuti tempora, exstinctam libertatem et immanium tyrannorum dominatum, sub quibus nulla iam orationis dignitas esse posset. Unde tamen perspicitur, cur eloquentia una cum
M Huius historiae tragmentum vide apud PRISCIAN. . lib. V .ls BousHERON. in Praelai. ad Quintil. declamat.; edit. Tau
238쪽
reliquis bonis artibus paullatim Romae interierit , non
vero cur eam larmam acceperit, quam Subinde habuit, quaeque adeo a perversa eiusdem tradendae ratiotio
mihi videtur repetenda. Nimirum a laro et popularitae lalioue ad umbratiles exercitationes traducta i), omnes omnino spiritus a mi Sit . Ut autem apud Graecos . immutata iam Athenarum civi late, iidem Sophistae, qui in expoliendo sermone Isocrati praeiverant, ad artis subtilitates se contulerunt; sic Romae in illa sori vasti lato, siqui dicendi studium profiterentur, non antiquos iam
aemulari, sed in eorum Scriptis commentandis oria nomindustriam ponere c0eperunt. Hinc illud rhetorum genus profluxit, in quibus Studium et acumen Videas, naturam desideres. ex lenuata veluti corpora, quae iuveniles artus velint imitari. Praeterea quae p0Strema essent in arte, prima haberi coepta sunt, et oratoreS, neglecta omni utilitate, aurium v0luptati unice studebant. Id vero quantum eloquentiae olfecerit, haud multis opus est demonstrare. Quum enim duae admodum partes oratoris sint,
et vincendi et delectandi, nemo n0n videt, principem illam et pugnaciorem tanti esse. ut si desit, ne eloquentia quidem possit intelligi. Quare praestantissimoruin eloquentia a declamat 0ribus foede suit corrupta, sive qu0da rebus civilibus remoti in siclis argumentis consenescerent, sive quod delectandi caussa per sorida podiu-rum loca licentius excurrerent. Ac vix dici potest, quam
multos salsa duarum artium similitudo deceperit. Quid autem magis distat, quam poeta ab ora lore Τ Quum ille admirabilitatem faciat, hic si dem ; ille vel alienam personam imitando, ab ipso scribendi artificio laudem quaerat ; hic optimus habeatur, si id penitus dissimulaverit. Unde iam patet, quod in altero virtus sit, id alteri vilio esse tribuendum, praecipue si nescio quid depictum et procul quaesitum nimiam orationis curam prodiderit. At illius aetatis oratores nihil iam pensi habentes,
239쪽
Sub imperatorio d0minatu plerique sapientiam pro-χSSi, non virtute ac Studiis, ut haberentur philosophi, aborabant, sed vultum et tristitiam et dissentientem a caeteris habitum peSSimis m0ribus praelendebant i). Et Seneca q) quidem asperum illorum cultum memorat, . et intonsum caput, et negligentiorem barbam, et indi-cιum argento odium, et cubile humi positum, et quidquid aliud ambitionem perversa via Sequitur. Ex quo iam illud. patet, huiusmodi homines, non proficere, Sed conspici cupientes, phil0sophiam non ad Sectatorum utilitatem, sed ad vanam os lentationem retulisse. Itaque graec0rum Sophi Starum more, non vivere, Sed disputare docebant, n0n ultiorem illam rerum humanarum et di- ' Vinarum Scientiam , sed inanem quandam philos0phiue Speciem secuti, in vanas de verbis disceptationes abibant, ut quae philosophia suerat, iam facta esset philo
Huc accedit, quod illius aetatis ingenia gravibus philosophiae Studiis repugnarent. Nemo enim sere ad illa. se conserebat, nisi quum ludi intercalarentur, aut aliquis pluvius intervenisset dies, quem perdere liceret i). Si qui vero assidue phil0sophos audirent, his philos0phi
schola diversorium otii erat. Huc conveniebant non ut discerent, n0n ut aliquam vitae legem acciperent, ad quam mores suos exigerent, sed ut oblectamento aurium
perfruerentur b). Hinc lactum est, ut phil0sophia iaceret, quam Tullius
240쪽
LIB. III. - CAP. IX. 153mis callum, quasi dixerim, obduceret. Tam adversis temporibus de morie potius, quam de vila bene beate- uo instituenda c0gitandum fuit. Hinc vero subtristis
illo color, qui philosophica illius aetatis opera passim
infuscat; hinc m0rtales gravissimam Stoicorum sapientiam amplexari, qui id praesertim nituntur, ut extra omnem teli iactum surgant, ut supra fortunam emineant,
ut nihil domum ipsis iam sit, quod timeant, quod sperent, qu0d doleant, qu0d laetentur.
Quam modo adumbravimus stoicae doctrinae imaginem, hanc potissimum in 0peribus suis expressit L. Annaeus Seneca 1), Cordubae natus in Hispania, patre M. Annaeo Seneca rhetore, de quo supra commem0ra Vi. Adolescentulus Romam deductus, tanta tamque varia eruditi0ne acerrimum ingenium exc0luit, ut aequales omnes longe sapientia antecederet. Sub imperatore Claudio in exsilium actus suit, quasi unus ex m0echis Iuliae Germanici filiae; iure an iniuria incertum. Post ann0s sermo octo, ad nileii te Agrippina, Neronis matre, ab exsili 0 revocatus, praeturam et lartasse etiam consulatum
gessit; quum lite Neronis studiis regendis delectus suisset, fama litterarum . ingenti divitiarum copia et p0tentia in primis inclaruit. Tandem accuSatus tamquam popularis pisoniana' c0niurationis, ideoque a Ner0ne ad mortem adactus, sibi venas incidi iussit, anno aetatis suae tertio sermo et sexagesim0 2). De Senecae natura et moribus hist0rici admodum dissident inter se. Hoc tamen inter omnes conStat, phil0