장음표시 사용
241쪽
sopitum nostrum ab eximia illa virtute abfuisse, quam in operibus suis graphice depinxit. Exstant: l' illius libri III De ira ad Novatum. 2'.Consolatio ad Helviam matrem, quum iussu imperatoris Claudii in Corsicam insulam suisset relegatus. 3' Consolatio ad Poli bium. Claudii libertum, ob fratris mortomse se amictantem. 4' Consolatio ad Murciam in luctu Metilii filii. 5' De prouidentia ad Lucilium. 6' De animi
tranquillitate ad Annaeum Serenum. 49 De constantiusvientis ad eundem Serenum. 8' De elementia libri 1il ad Neronem, ex quibus primus tantum Superest, et Pars secundi. 9' De brevitate nilue ad Paulinum. Datrem Paulinae, ux0ris suae. 10' De vita beata ad Gallionem fratrem. 11' De otio aut secessu sapientis. 12' De benetiolis libri vii ad Aebutium Liberalem. 13' Epistolue cxxiv ad Lucilium, Siciliae procuratorem , quae in argumentis philosophicis versantur. 414' M sui alium quaestionum librivit. 15 Demum 'Aποκολοκυυτωσι , Sive LuduS in mortem
In hisce operibus, uti supra innuebam, Stoicorum doctrinam praesertim sequitur n0ster; et plurima apud eum leguntur m0destiae, gravitatis, iustitiae, continentiae, aliarumque virtutum praecepta , quae a christianae sapientiae lantibus penitus manasse videntur. Ad illius autem scribendi rationem quod attinet, me optimum facturum existimavi, si probatissimum hac de re duintiliani 2 iudicium in medium proferrem : Ex industria. ait ille, Senecam in omni genero eloquentiae distuli
propter vulgatam salso de me opini0nem, quia damnare eum, et invisum quoque habere Sum credituS. Hu0d accidit mihi, dum corruplum et omnibus vitiis fractum dicendi genus revocare ad severiora studia contend0. Tum autem solus hic sere in manibus adolescentium
IJ IIano opellam, qua Seneca in Claudium , exsilii sui auctorem, invehitur, iam memoraVimus in cap. IV, De satyra,st 3. in notis. α De Inat. orat. , X, I I25 et seqq.
242쪽
suit. Quem non equidem omnino conabar excutere, sed potioribus praeserri non sinebam, quos ille non destiterat incessere, quum diversi Sibi c0nscius generis, placero se in dicendo posse, quibus illi plaeerent, dissideret. Amabant autem eum magis quam imitabantur ; iantumque ab eo defluebant, quantum illo ab antiquis descenderat. Foret enim optandum, pares, aut Sallem proximos illi viro fieri. Sed placebat pr0pter s0Ia vitia, et ad ea sqquisque dirigebat estingenda, quae poterat; deinde, quum se iactaret e0dem modo dicere, Senecam infamabat. Cui ulci multae alioqui et magnae virtutes fuerunt: ingenium facile et copiosum, plurimum studii, multa rerum c0gnitio : in uua tamen aliquando ab his, quibus inqui, renda quaeuam mandabat, deceptus est. Tractavit etiam omnem sere studiorum materiam. Nam et orationes eiusSp0emata, et epist0lae, et dial0gi seruntur 1). Multae iii eo claraeque Sententiae; multa etiam morum gratia legenda; sed in el0quendo corrupta pleraque, alque eo perniciississima, qu0d abundat dulcibus vitiis. Velles eum suo ingenio dixisse; alieno iudicio. Quae autem dulcia appellat Quintilianus Senecae vitia. haec serme sunt: curiosa antitheta, audaciores translationes et Sententiae, Sine modo Scriptionibus suis intextae, ins0litae dictiones, verborum acumina, argutiae et minutissima orationis membra, nullo saepe vinculo inter sec0nnexa 2). Haec quidem diligenter a studi0sis politiorum litterarum velim animadverti. In nonnullis enim aetatis nostrae Script0ribus, qui tamen a Senecae ingenio etd0ctrina longissime absunt, idem prope dominatur argutiarum studium , eadem translati0num intemperantia , idem iudicii desectus. quo sit ut frigidis salibus atque acutis sententiis gaudeant magis quam veris.
lὶ Ex his Senecae operibus orationes et dialogi nunc desi
derantur. i2 SVΕΤ., Calig., LIII. - A GELL., XII, 2. - cI. LATUE. De
243쪽
Seribonius Largus Designatianus. Medicinam excoluit Tiborii et Claudii tempori lius SerLbonius Largus , cogn0menl0 Designatianus. Huius Oxstalli hellus De compositione medicamentorum, iam humili otplebeio sillo exaratus, ut plerique arbitrentur, vilio librari 0rum laede corruptum ad nos pervenisse. Nec desunt qui ita existiment. hanc opellam graece a Scribonio conscriptam, sequiore ae lato in lal in una sermonem fuisse
Cuius Plinius Secundu3. 0b multiplicem doctrinam potissimum laudatur Catus Plinius Seeundus, qui Ver0nae ortus, Tiberi0 imperante, vilae exitum invenit Miseni ob cupiditalem propius c0nspiciendi Vesuvii montis, flammas evomentis, quum .annum aetatis ageret Sextum et quinquagesimum ). Hic, quum eximio esset ingenio, incredibili studio et summa vigilantia, postquam sub Claudio in Germania militasset, maximis muneribus cum laude perfunctus est. At licet gravissimis officiis distentus, complura volumina absolvit, quae a Plinio iuni0re memorantur 2); ex qui-
Iὶ V. PUN. , Ep., III, 5; VI, 16. Cl. 4IASSON DE GRANDs GNE, De la vie et des o uorasses de Pline. Paris 1829, in-8'. M PLIN. , Ep., III, 5. - Plinii Maioris opera deperdita, quae in hac epistola memorantur, sunt: De iaculatione equestri,
244쪽
LIB. III. - CAP. X. 157hus tantummodo exstant Historiae naturalis. libri xxxviI; opus dissu sum, eruditum. in quo infinitam illam rerum varietatem, admirabili nexu devinctam c0llegit, quam bis mille et amplius scriptores graeci aut latini carptim
ac disperse tractaverant. Criticum Sane acumen, recentiorum proprium, iii Plinio desideratur l). Sed quisnam exquisitissimum in naturali historia iudicium in Romanis requirat, qui plurimis ad eam rem praesidiis carerent Τ Caeterum siqua reprehens0ribus carpenda noster reliquit; ea certe enituit stili virtute, ut nihil sit evidentius , nihil expressius 2 . Idque mirum fortasse videbitur, script0rem, qui tam diversa lectione omnem pene elocutionis colorem debuisset amittere, adeo suum In universo opere Se praebuisse, ut idem et varius ubi
Pomponius Mela. Quemadmodum Plinius maior in universae naturalhistoria elaboravit; sic Pomponius Mela, natione hispanus , geographica tantumm0do tractare est aggressus. Seripsit De mu orbis libros IlI, qu0s Claudio imperatore constat odidisse 4 . Quamvis aulem noster in re admodum dissicili versaretur, utpote qui primas Latin0rum fuit, qui terrarum Silum exponeret, multa lamen diligentia mulloque iudicio usus, pleraque vero e Graecis
245쪽
decerpei s ea in medium attulit, ex quibus liceat hou-riro, quaenam olim fuerit orbis facies et divisio, qui mortales in illo terras habuerint, quibus m0ribuS , qua lege, quove imperio regerentur. Quae 0mnia sic narravit, ut perspicuae brevi latis, et purae nec sordidae dictionis laudem sibi conciliaret 13. '
Lueius Iunius Moderatus Columella. De vita Columellae nihil aliud ferme eonflat, nisi Gadibus natum. sub Tiberii et Claudii dominatu Romam commigrasse. Praeter librum Singularem De arboribus, exstant Columellae De re rustica libri XII. pr0sa oratione conscripti, Si decimum excipias, quem De cultu hortorum, rogalu Publii Si ini, carmine heroico exaravit, ut, quemadm0dum iestatur in prae sali 0ne. poeticis numeris expleret georgici carminis partes a Virgilio omissas. In his autem libris non minus agricolationis peritum, quam nitidum, castum atque elegantem Scriptorem se prodit.
Sextus Iulius Frontinus. Maximis honoribus honestatus 2 Romae soruit Sextus Iulius Frontinus 3), Nerva et Traiano imperatoribus. Et sub Nerva quidem creatus curator aquarum, Scripsit Beaquaeduelibus urbis Romae Commenturium, qui adhuc legitur, dictione salis castigata et latina. At non iisdem silli
246쪽
virtutibus laudantur libri Iu strategematicon, in quibus callidum quodque consilium, et Sollers inventum exp0Suit , qu0 graeci, r0mant, aliique clarissimi duces in bello uti consuuverunt.
Duae illae iurisconsult0rum familiae maxime inter se diversae, quarum altera, Augusto imperante, C. Allelum Capitonem, altera M. Antistium Labeonem sectaretur, latius etiam insequenti tempore patuerunt. Quum enim Τiberii aetate inter Capitonis discipulos Masurius Sabi-nua ), Sempronius autem Proeulus inter Labeonis auditores potissimum florerent; qui pri0ris d0ctrinam probarent Subiniani 23; qui posterioris, Proeuliani fuerunt appellati. Verum ex utraque familia nauci adm0dum suere, qu0rum n0mina non obscurarit ODlivio. Hi autem sero mem0rantur M. Cocceius Neroa, C. Cassius Lotainus, a quo Sabiniani Cassianorum etiam nomen habuerunt; M. Coeeeius Nerea, superioris filius, paler Nervae imperatoris, C. Aminius Rebius, et Domitius Afer a Tacito. laudati 3); postremo Caelius Sabinus, et P. Diventius
a0rsum tandem evasisset sequiore hac aetate gram
i malicorum disciplina, d0cet L. Seneca 5), quum queritur,
247쪽
Graecorum illum morbum supervacanea discendi in Romanos qu0que irrepsisse. Nimirum plerique grammaticorum non, ut antea, in poetis atque historiis enarrandis, neque in iis animadvertendis adlaborabant, quae barbara, quae impr0pria, quae contra legem loquendi essent posita; sed partes suas obliti, ad aliena se transferebant, atque inanes quaestiunculas exagitantes 1), in otiosa rerum sutilium disquisitione consenescebant. Non desuere tamen nonnulli, qui in rebus grammaticis diligenter et cum laude versarentur. In his memorandus in primis v. Asconius Pedianus, Palavinus, qui R0mae floruit Nerone im- lperatore, et perspicua brevique dictione in Ciceronis Orationes commentarios scripsit, quibus tulliani loci obscuriores , et illius aevi historia comm0de illustrantur. Dolendum sane, huiusmodi commentarios mutilos ad nos pervenisse, atque alienis superinductis fortasse c0mmaculat0S. l IJ IIuiusmodi erant, ex. gr. : quem numerum remigum Ulyg-ses habuisset; prior scripta esset Ilias an Odyssea; an eiusdem essent auctoris: an minor Hecuba fuerit, quam Helena: quae mater IIeeubae; quod Achilli nomen inter virgines suisset: quid Sirenes cantare sint solitae; utrum libidinosior lAnaereon, an ebriosior vixerit; quaenam Vera Aeneae mater; ruot annos vixerit Acestes. quot vini cados Troianis e Siciliaiscedentibus dederit. aliaque id genus, quae Si proferas, non doctior videberis, sed molestior.
248쪽
Ab anno urb. eond. Dcccxxx sa Christo nato exH ad annum urb. eond. v cxxlx spost Christum natum ccc xxvI .
OVARE POST HADRIANI ExCESSUM PRAECI PiTI CURSU LATINAE LITTERAE AD VITIA DESCIVERINT.
Quas, ineunte libro superiore, decrescentis apud Romanos politioris humanitatis causas memoraVimVS, eaedem plane nobis occurrunt, deteriorem littexarum conditionem enarrantibus. Si enim. iure civitatis cum tot externis communicato, peregrinitas quaedam fuit in urbem infusa. ei nativus ille romani sermonis nitor, et pristina elegantia statim post Augustum defecerunt, iam coniectura licet augurari, quo tandem hoc vitium litterarum processerit, quum p0st Nervam ii imperatores rerum potirentur, qui in alienis regi0nibus essent nati, aut diutius extra urbem vixissent . quique complures provinciales inquinate loquentes R0mam accirent, qu0rum ministerio uterentur. Quae quidem peregrinitas magis magisque in linguam invasit, quum insequonti tempore, imperii sede Bigantium translata, insolitae provinciarum descriptiones, nova magistratuum atque 'it honorum nomina suerunt invecta , postremo civilis et
militaris disciplina penitus suit immutata. Profecto ex his, qui hac tempestate imperium obli.
249쪽
Severus 3 . At complures telerrimi tiranni dominati sunt, qui huc tantummodo Spectabant, ut publicis exactionibus provincias expilarent, et largitione militum
voluntates redimerent, et auro pacem atque otium a ba
baris gentibus impetrarent; interea dum militaris licentia, bella intestina, rerum externarum libido, laedissima . luxuries et perditi mores rem publicam pessumdarent. Quo factum est, ut altiora ingenia, pestilenti veluti siderua mala, conticescerent.
Incredibile etiam memoratu est, quantopere latini sermonis castitatem labefactarint insolentiora vocabula, aut ex ultima antiquitate repetita, aut licentius c0nficta, aut 'graeco lante putidius derivata, aut ex duabus linguis
inepte c0alescentia, aut demum a pr0pria in aliam significati0nem translata. Quod vitium scriptoribus huius laetatis commune, in iis praesertim occurrit, qui christianam sapientiam profiterentur. Quamvis enim sanioris doctrinae rationem, frustra ad illud tempus quaesitam, imortalium ingeniis aperuerint; attamen quum libros fastidirent, antiquis religionum superstitionibus imbutos, let toti essent, ut rudis multitudinis captui sese accom-m0darent, a sincera latinitate recedentes, vitiosum ac lsordibus inquinatum dicendi genus advexerunt. Ad haec ' . sipsa librariorum et sculptorum ignorantia romanis litteris detrimento fuit, quibus tandem irrumpentes barbari
extremam perniciem attulerunt. 1ὶ Hic cum ipsis professoribus et philosophis, libris vel
earminibus invicem editis. Saepe certavit: quamquam vero quaestionibus eos semper agitabat, atque ut doctior ridebat. honoribus tamen et divitiis cumulavit. AEL. SPART. in vita Hadriani n) Antoninus Pius rhetoribus et pnilosophis, per omnes prc vincias. et honores et salaria detulit. Marcus autem Antoninus philosophus tantum notioris magistris suis habuit, ut imagines eorum aureas in larario haberet. IUL. CAPIT. in vita Antonini Pil et M. Antonini philos. 3ὶ Rhetoribus. grammaticis. medicis, mathematicis, archite-etis salaria instituit Alexander Severus. et auditoria decrevit et discipulos cum annonis, pauperum stlios, modo ingenuos, leari iussit. AEL. LAMPRID. in vita Alexandri Severi.
250쪽
Claudius Claudianus. Inter positas huiusce aetatis principem l0eum obtinet claudius Claudianus, qui, natus Alexandriae in Aegypto, floruit Arcadio et Honorio imperantibus. Adolescens in
castra prosectus, per varios militiae gradus ad tribunatum ascendit. Tandem vero ob ingenii praestantiam ab imperatore Honorio in urbem accitus, carminibus suis inclaruit, quibus iam inter arma ludere consueverat. De
ipsius obitu nihil certi memoriae pr0ditum fuit. Praeter complura carmina pane Irica, epigrammata , edyllia , visiolas i), scripsit De raptu Proserpinae lib. III Gyantomaehiam - De bello sildonico - De bello gelico. In hisce epicis p0ssmatis summam ingenii vim ex prum sit
p0eta alexandrinus. Stilo usus est eleganti, st0rid 0, ma- gnifico et sententiarum altitudine spectando. In singendo tamen liberior est; audaci 0res. metaph 0ras Sectatur, et nimium quiddam ac sonans in dictionibus interdum si e . captat, ut verb0rum granditate lectori sucum sacere vi
Iὶ Exstant Claudianir I' Panegyrici in Probi ni et Olybii tratrum consulatu; U In Rusinum, libri II; 3' De ii Ι consulatu Honorii Augusti: 4' De iv consulatu eiusdem; 5' In nuptias Honorii Augusti et Mariae: 6' Fescennina IV in nuptias Η norii xugusti et Mariae: τ' De hello gildonico; 8' De consulatu Fl. Mallii Theodori; 9' Ill Eutropium li I; I0' De laudibus Stilichonis. lib. II: 11' De Edsguimur rusdem: 12' De bello gelico seu pollentino; 13' De VI consulatu Honorii Augusti; 14' Laus Serenae Reginan; 15'Epithalamium Palladii et Celerinae: lo De raptu Proserpinae, libri HI; IT' Gigantomachia: 18' Epistolae: 19' Edyllia vit: N' Epigrammata.