장음표시 사용
601쪽
diget. Coniunctio aut vaga est dc incerta, ut bestiarum; aut certa&legitima. Vagadcincerta ad usum matrimonii, ad propagationem sobolis, ad retinendam amicitiam ac familiaritatem nihil conducit, propterea quod coniunctio citra amorem non fit. Vade natura mutuum quendam amorem tam viro qua m VXori ingenei auit , quo se inuicecomplecterentur. quod autem amamus, id volumus esse nostria, & quidem totum nostrum; quare ut cum ea iucundisIime di arctissime, quam diligimus &amamus, atq; sine riuali cu socii impatiens omnis amor . sit) vivamus, nemo no suam, natura dace, habere cupit. Ad haec cum matrimonii finis sit procreatio sobolis aut prolis, ei us deq; tum nutricatio tum educatio, cura dc fides atq; disciplina, fit ut filii neque educari. neque etiam generari valeant, nisi certi sint, ex quibus gignantur parentes. generari quidem,quia rnicatio& vagus concubitus.ut cuiq; patet, non ad genetationem, sed ad ex- . plendam animi dccorporis libidinem, more 9 bestiarum, apta partui est Educare verm
quia tam matrem in nuxvienda, quam patrem in educanda prole solicitum esse oportet. Educare autem &instituet en 6 possunt,
tuli suos esse intelligati Intelligu ni esse Liόs,
602쪽
eos lite & diligenter instituunt .mul hab,tent, omniaq; studia re conssilia. peraAdc id genus reliqua sibi inuicem eo-- municent. quae omnla vago &ineerto concubitu impediuntur & abolentur, quipPQ cum in eo tam in educatione quam institu. tione a prole discedatur, & liberi more bratorum animantium negligantur. Huc a cedit quod cosuetudo dci cictas huius vitet, in prol peris constantia, in ad aei sis fides, ita utrisq; dolor com munis,aut laetitia, omnis deniq; rerum cum summa animi charitate. summa voluntatis cosensio,nisi ab unapr stari nequeunt. Iam Vero propriae uxoris de non dubiorum filiorum amor auctus,auget etiam habendi studium, Vt nihil eorum desit, quae ad victum personae, mox ad cultum opus sint. Ex quo & societates ineuntur, &celebrantur inter se, conuersarique in.cipiunt homines, quo com paratis non tanis tum opibus sed etiam amicitiis,firmiora viistae praesidia filiis nostris relinquantur. His coniugioru certorum initiis non tantu conis
firmatae sunt hominu inter homines amicitiae, sed etiam propagatae liberorum assinitates & familiae,ex quibus postea ortae sunt respub.&ciuitates.Vt igitur matrimonium
optare possit, certo concubitu, di propria
603쪽
uxore maritus utatur necesse est. Et quon- quam haec coniuctio inter certa esse debeat. non tamen eam inter quaSvis personas,pin. dentes lem statores contra hedam existima
runt,sed quasdam nuptias ipsa initigatena tura rectaq; natione prohibuerut: veluti inister paretes & liberos,ssiue proxi mos, siue Vl- iterioris gradus sint,vsq; in infinitum : tum quia ab huiusmodi coniunctione pudore quodam naturali. & homines dc bruta antis 'mantia, teste Imperatore in tit. de soceH. senefariis nuptiis . Nou θ. ιχ abhorrent tum quia, ut Plato ait, si permitterentur, ex discreDantium aetatum csiiunctione nimium
imbecilles patius ederentur , parentu enim . iam prouelia aetas. adolescentulorum ma- trimoniis haud bene conueniret. Neque so- lium inter parentes & liberos, sed &alios a se . isinitate vi ogiaatione sibi iuncto qu dam imatrimonia coerceri placuit. Primum qui dem, ne semina dccognationis nomina coninfunderentur, idemq; fiat dc stater & pater,eiusdemque sit uxor dc mater: deinde vero, ne in miliae afficerentur iniuria. deniq; ut ho. lminum inter se familiaritas ac necessitudo 2 quam latissime spargeretur. Eoru enim qui irespub. instituerunt, hoc unum semper stu- dium fuit, ut magna & arctissima ciues suos
604쪽
amicitia inter se conciliarent . quon3amat
tem nullum vinculum ad stringenda fidem arctius est eo amore, que quisq; nostium habet in suum genus, ob id consanguineorum nuptias, magnet imposita poena iis qui contra facerent, prohibuerunt, quo alienis sibi sociandis, istum cognatorum inter se amo. Femquam plurimis comunicarent. Sunt de nuptiis impe dimeta interposita, Vt peregrinitas,& conditio vitar,de quibus nostri Imperat. sacratissimae leges nonnullae extant: Patet igitur coniunctionem hanc coiugum no tantum certam, sed dc legitimam esse postere. Porro aute ut propagationi eceducationi liberorum itemque societati coniugum , quoad eius fieri posset , consuleretur,asLirco non momentaneam, sed firmam & perpetuam, dc ut nostri loquuntur, indiui. sam, voluerunt legislatores hanc esse coniunctionem atq; vitae consuetudinem, quioque non nisi morte,aut secundum praecepta legum facto diuortio dirimeretur: ex hac enim diuturnitate ac perpetua conuersatio-rie futurii esse conspexerunt, ut & liberi plares gignerentur,& ex nobis nati iam facilius idi maiori fide atq; diligentia educarentur, instituerenturq;. Denique & coniuges ipsi inter se tutius di commodius, tam Prospera quam
605쪽
'LIB. ER VII. mam aduersa, dinina de humana iura inter c. communicarent,vitamq; tianquillioremm honestiorem traducerent. Iam vero quia Haec coniunctio& consuetudo vitae nihil a-1 -d est, quam societas quaedam,omnis aut societas citra consenium non i neatur . idcir-α matrimonium consensu eorum qui con-x here cupiunt, constitui par est maxime cum nulla alia res ad custodiendam ω fir mandam pacem ac tranquillitatem aptior sit, quam animorum 6c voluntatum inter se conspirantium coniunctio. Ex tae igitur breui resolutione, matrimonii seu nuptia-xum essentia dccausae dc principia sunt adin. uenta, quae sibi inuicem iuncta eius definitionem continent. Matrimonium enim maris O foemina legitima comunctio,in tu adnam υιta eon f tu inem continens. Eadem iratione omnes effectus in Iure ciuili, sicut dc in caeteris artibus, ad sua elementa diduci possunt; quae tamen docendi ratio nostris plane est ignota : eam enim si intelligerent, non tantum felicius Iuris praecepta Iuven-rtuti proponerent, sed etiam Iuris pruden- ρtiam methodo doceri posse proculdubio ammaduerterent. Sed ad rem proposita uertamur. Altera resolutionis species est, cas
Mem aliquem resoluimus seu diducimiis ε
606쪽
ia stas causas, quae eade est cum priori quo ad progressum& modum ratiocinandi; exi gitur enim per seriem & repetitionem prin- , cipiorum & causarum. sed in eo differt. quod haec a fine. illa ab effectu exordium Q-mit. Huius posterioris resolationis exempla,cum de ordine resolutivo disserere, quo, qua ratione Vniuersa artis capita inueniri . debeant. perspicue exposui. Exemplo ramenes Iure nostro desumpto, nostris pragmaticis familiari rem illustrabimus verbi causa*Iit mihi vendita res aliqua, & nondum a venditore tradita ue hac igitur rem cupio muhi acquirere,& meam esse, hie enim esto fi . nis, quem sic resoluimus Acquiritur n8bis,
res, aut consentiente aut inuito aduersariis:
consentiente, si rem venditam ipse tradat: inuito, aut vi, aut officio iudicis. Si igitur aequirendam ossicio iudicis existimamus.
eerte iudici executio facienda est . Executionem autem facere no potest iudex, nisi sententiam prius dixerit, mihique rem adiud, carit: Sententia fertur de re controuersa in ter actorem scilicet & reum : controuersia ergo aperienda est. Aperitur autem probatione contractus venditionis quaesumitur 'a fide instrumentorum vel testium qu viam vero probatio, alicuius rei atrobatio
607쪽
LIBER VII. est,idcirco prius id proponendum nobis
quod probare intendimus.Proponimus au tem causam seu Meusationem iudici ; aeta-'satione igitur prius opus est. Sedenim aecuis 'l sare non possumus, nisi aduersarium initiae
in ius vocemus. vocandus ergo a ministro,
dicitandus primoseus. Et hoc pacto resol- vitur finis in suas eausas. 6c prima principia, 'a quib incipit actio: nam initio citatur reus: i deinde proponitur iudici accusatio,voce in 'li bello, mox producuntur probationes, his 'auditis fertursententia quam sequitur ex - cvtio. Tertia resolutionis staecies est quae Hlitur contrario progressu. quam priores illae de quibus modo dimam est; nanq; causas de principia reducit in suos effectus,qua quom imperiti aliqui philosephidc medici colan, 'dunt cum ordine compositivo, cum 'eodem m odo d isserat & di si inguatur, ut or-do resolutivus ab instrumento te luendii qnam quemadmodum prima species contianetur in ordine resolutivo, ita siaunda con . stinetur in ordine copositiuo,ut propria viardi ut ordo compositiuus opponitur re lutivo, ita prima species opponitur secundae.
Sunt etiam qui postremam speciem non se- , parant a diuisione, sed vehementer erranta
608쪽
effectuum in suas musas, propria dima a peculiaris est medicorum di phis horunt quicum principia di causae rerum Oblati
sint, oc nos plerunq; lateant, effectu autem. ante oculos positi & conspicui omnib. c nantur haethodo seu instrumento hoe inuenire prima elementa 6c principia rerum iisque imientis vel contemplari ortus & ν nerationes rerum, vel remouere,ut postm dum tollantur illarum causarum effectus, qui indefluunt& gignuntur. Iureconsulti raro hoc genere Vtutur, propterea quod existimant causas suorum effectuum esse poli ticas dc morales 3c in communi usu ac vitae consuetudine positas, nec magna ob id in quisitione indigentes. Ut autem res Gem pI patefiat, sic habeto. Medici cum volunt. remouere febrem ardentem, quam O suaupesunt,sic eius causas inuestigant. Febris est quoddam incendium. Incendium autε non excreatur a calore nativo, qui benignus est 6e blandus, sed ab acri & mordaei; mo dax autem fit propter magna putredinem. Putredo oritur. quia prohibetur transpira tio seu ventilatio , quia compressus calorcunequit libere ventilari apitalimentu suum
ad putredinem. Inhibetur porro ventilatio inopter obsa moneta meatini in corpore
609쪽
Quod autem obstruit, peccat aut qua nil tate, aut qualitate. Quantitate, ut abundatia hurnorum; qualitate, ut humorum crassitie vel lentore. Crasshie, quia cum non possint libere excuti, obstruunt; tenacitate, quia su lentore adhaerescit, & propter hanc pertina clam locus obstruitur. Hoc igitur modo, deli ac mirabili gradatione, febris, quae est effectus, resoluitur a medicis in causas proximas atq; principia vltima, ut cognitis iis a corpore humano arceatur atque tollatur Etsi autem nostri iureconii illi hae specie resolutionis raro utuntur, est tamen & ipsa utilis & accomodata ad docendum & iti uestiga dum res ad costitutionem seu essentiam alicuius necessarias. verbi causa: si propositum nobis sit inuenire essentiam& Qbstantiam nuptiarum seu matrimonii, hoc modo progredie- dum erit; atq; initio quidem starii edus ma- 'trimonii finis; filiis aure nuptiarum vel matrimonii nullus alius ist, quam propagatio sobolis, dc societaς vitae, ut hac humano Te heri quemadmodum Imperator in conis rideris quinu'. iterant, ait) quadam veluti arte conquisita immortalitas inducatur , denos prosapia filiorum procrearione renoua inta, in perpetuum vivamus ac duremus. Ut
autem procreatio sobolia habeatur omnino,
610쪽
procreatore seu genuore,&ex quos es gignaturseu procreetu hoccstimare & sce- γ mina opus est. Porro tales piocreari non 'potest, nisi uterque -& foemina apti' sint ad generandiim&proereandum. Sunt --autem tum demum apti & Uonei cumde- .bito de idoneo tempore& aetate coniug- tur. Debitum&id ineum tempus est pubertas, quam natura nem Ini ante decimii -- quartum in masculis, vel duodecimum in sceminis tribuit.Eademq; natura simul in-: generat magnam quanda illecebram amo-- ris erga eo qui procrcantur, ut non tantum A ea qus genita iu nt,esse,scd bene quoque dia hester esse atq; vivere,omniaqἱ quae no mO' O nobis, sed & conivgi & liberis suppedi -
tent ad vitae cultum ; adesse cupiat: quibus comparatis, & idonee constitutare familia-- ri, tum demum de uxore cogitamus&liberis.nec est fere quispiam,qui maritus & ρο- i ter esse velit, antequi bene parata & instructa habeat ea.quae adsintaή usum futuri fa miliae necessaria: Tempore igitur comm do&opportunq,atq; aetate ad generandum
23 apta, in matrimonio opus est. Porro autem omnis procreatio sine coniunctione maris a disceminae debitae aetatis, non sit, atque id -