장음표시 사용
611쪽
a1BER VIIo digeri Coniunctio aut vaga est oc incerta. t bestiarum ρ aut certa & legitima. Vaga 6c incerta ad usum matrimonii,ad propagatio, nem sobolis, ad retinendam amicitiam ae- familiaritatem nihil conducit . prὀpterea
quod coniuncti itra amorem non sit. Ua-ι de natura mutuum quendam amorem tam viro quam uxori ingeneiauit, quo se inuicecom plecterentur. quod autem amamus, idia volumus esse nostru,&quidem totum n*strum; quare ut cum ea iucundissime & ar- Elissime, quam diligimus dc amamus, atq; sine riuali ccd socii impatiens omnis amor . sit) vivamus, nemo no suam, natura duce, habere cupit. Ad haec cum matrimonii finis sit procreatio sobolis aut prolis, eius deq;ς tum nutricatio tum educatio, cura & fidest atq; disciplina, fit ut filii neque educari. neque etiam generari valeant, nisi certi sint, ex quibus signantur parentes. generari quidem,quia fornicatio & vagus concubitus.ut cuique patet,non ad generationem, sed ad ex - . plendam animi dccorporis libidinem, more bestiarum, apta partui est Educare vero, - quia tam matrem in nullienda, qua-trem in educanda prole solicitum esses ortet. Educare autem & in stituereno ponunti
o nisi suos esse intelligat, Intelligunt esse sitas,
612쪽
eosque amant di diligenter institit uni, mul habitent, omniaq, studia re consilia, pera Adc id genus reliqua sibi inuicem communicent. quae omnia vago & incerto concubitu impediuntur 5c abolentur, quippe cum in eo tam in educatione quam institu tione a prole discedatur, di liberi more br
torum animantium negligantur. Huc a
cedit quod coluetudo&societas huius viis, inprosperis constantia, in ad aei las fides, in utrisq; dolor communis,am laetitia, omnis denique rerum cum summa animi charitate, summa voluntatis co sensio,nisi ab uno prε- stari nequeunt. Iam vero propriae uxoris de non dubiorum filiorum a mora iactus,auget etiam habendi studium, ut nihil eorum d sit, quae ad victum personae, mox ad cultum opus sint. Ex quo & societates ineunrur,&coetus celcbrantur inter se, conuersariq; in. cipiunt homineS, quo com paratis non tanis tum opibus Ied etiam amicitiis, firmiora vi tete praesidia filiis nostris relinquantur. His coniugioru certorum initiis non tantia conis firmatae sunt hominu inter ho mi nes amicitiae , sed etiam propagatae liberorum assinitates &samiliae,ex quibus postea ortae sunt respub.&ciuitates. Vt igitur matrimonium
minare possit, cato concubitu, di propria
613쪽
uxore maritus utatur necesse est. Et quγα- quam haec coniuctio inter certa esse debeat, non tamen eam inter quasvis personas,pru- dentes legislatores contrahedam existimarunt,sed quasdam nuptias ipsa instigatena tura rectaque natione prohibuerut: veluti inister paretes & liberos,ssiue proxi mos, siue Vl- iterioris gradus sint usq; in infinitum : tum quia ab huiusmodi coniunctione pudore quodam naturali. & homines & bruta antis 'mantia, teste Imperatore in tit. de soceri. o. nefariis nuptiis. Nouεθ. ι 2 abhorrent tum quia, ut Plato ait, si permitterentur, ex dis crepantium aetatum colunctione nimium imbecilles pallus ederentur ; parentu enim
iam prouelia aetas. adolescentulorum trimoniis haud bene eonueniret. Neques. Ium inter parentes & liberos, sed&alios ase i finitate vi l coguatione sibi i uncto qusdam matrimonia coerceri placuit. Primum qui dem, ne semina dccognationis nomina confunderentur, idemq; fiat & stater εc pater,eiusdemque sit uxor& mater: deinde vero, ne in miliae afficerentur iniuria. denique vi ho . minum inter se familiaritas ac necessitudo , quam latissime spargeretur. Eoru enim qui trespub. instituerunt, hoc unum semper stu- dium fuit,ut magna &arctissima ciues suos
614쪽
amicitia inter se conciliarent: quonran auctem nullum vinculum ad stringenti'sidet arctius est eo amore, que quisq; nostium hi bet in suum gelii ob id consanguineorum nuptias,magn imposita poena iis qui contra facerent, prohibuerunt, quo alienis sibi sociandis, istum cognatorum inter se amo.
Femquam plurimis comunicarent.' Suntω
nuptiis impedimeta interposita, ut peregri nisas,&conditio vitar,de quibus nostri Im perat sacratissimae leges nonnullae extant - hat et igitur coniunctionem hanc coiugum notantum certam, sed &legitisnam esse , portere. Porroaute ut propagationi dc edu-icationi libero uni itemque secietati eo-gum , quoad eius fieri posset , consilleretuωitiirco non momentaneam, sed firmam perpetuam, dc ut nostri loquuntur , inuam, voluerunt legislatores hane esse cometiunctiqnem atq; vitae consuetudinem,quii. . que non nisi morte,aut secundum praecepta Rugum facto diuortio dirimeretur: ex hac o .nim diuturnitate ac perpetua conuersatio-raia futurii esse conspexerunt, ut d liberi fise tres gignerentur,& ex nobis natitam facilius δec maiori fide atq; diligentia educarentur, instituerenturq;. Denique de coniuges ipsi rinter se tutius di commodiuus, tam Prospera quam
615쪽
quam adaersa, dinina 6c humana ista inter se communicarent,vitamq; tranquilliorem di honestiorem traducerent. Iam vero quia Laec coniunctio Sc consuetudo vitae nihil aliud est, quam societas quaedam,omnis aut societas citra consentum non ineatur . idcirco matrimonium consensu eorum qui contrahere cupiunt, constitui par est, maxime cum nulla alia res ad custodiendam & fir mandam pacem ac tranquillitatem aptior sit, quam animorum & voluntatum inter se conspirant itim coniunctio. Ex hac ig tur breui re latione, matrimonii seu nuptiarum essentia dccauis& principia sunt adin. uenta, quae tibi inuicem iuncta eius definitionem continent. Matrimonium,euimere femina legitima comunctio,in iunduam υ:ta confrι'tu inem continens. Eadem,
ratione omnes effectus in Iure ciuili, sicutti in caeteris artibus, ad sua elementa diduci possunt; quae tamen docendi ratio nostris plane est ignota eam enim si intelligerent, non tantum felicius Iuris praecepta iuuentuti proponerent, sed etiam Iuris prudentiam methodo doceri posse proculdubio a vi maduerterent. Sed ad rem proposita re- uertamur. Altera resolutionis ipecies est, cataem aliquem resoluimus seu diducimus
616쪽
in stas causas, quae eade est cum priori quo ad progressum & modum ratiocinandi; exiis gitur enim per seriem dc repetitionem prin- rcipiorum & causarum. sed in eo differt. quod haeea sine. illa ab effectu exordium sumit. Huius posterioris re hitionis exempla,cum de ordine resolutivo differere, quo,
qua ratione Vniuersa artis capita inueniri .
debeant. perspicue exposui. Exem plo ramenta Iure nostro desumpto, nostris pragmati cis familiari rem illustrabimus. verbi causa*Iit mihi vendita res aliqua, & nondum a venditore tradita ue hac igitur rem cupio muhi acquirere,& meam esse, hie enim esto fi . nis, quem siere luimus. Acquiritur nobis
res, aut consentiente aut inuito aduersario consentiente, si rem venditam ipse re dat: nuito, aut vi, a ut officio iudicis: Si igitur aequirendam ossicio iudicis existimamus, eerte iudici executio facien da est. Executimnem autemsacere no potest iudex, nisi sen- tentiam prius dixerit, mihique rem adiudicarit: Sententia fertur de re controuersa in ter actorem scilicet dc reuna : controuersia ergo aperienda est. Aperitur autem probatione contractus venditionis quaesumitur 'a fide instrumentorum vel testium qu
617쪽
LIBER VII. iest,idrireo prius id proponendum nobis
quod probare intendimus.Proponimus au tem causam seu aceusationem iudici ; aeta-' satione igitur prius opus est. Sedenim aecuis sire non reisumus, nis aduersarium initio In ius vocemus. Vocandus ergo a ministro. dicitandus primoseus. Eth pactore Duitur finis in suas causis. & prima principia, i
quib incipit actio: nam initio citatur reus, deinde proponitur iudici accusatio,voce veslibello, mox producuntur probationes, his 'auditis fertur sententia quam sequitur ex cutio. Tertia resolutionis speciesest quae Hlitur contrario progressu. quam priores illae de quibus modo dimim est; nanq, causas principia reducit in suos effectus,qua quom
imperiti aliqui philosephi& medici colan
dunt cum ordine compositiuu, cuni t meu ' eodem modo differat&distinguatucvt-do resolutiuusab instrumento re luendi r 'nam quemadmodum prima species contis net ut i n ordine resolutivo, ita secunda con . '
618쪽
n .s per differentias oppositas atque mas Hic vero resolutio est instrum en tu in dissoluendi 5creducendi causas & principia, in suos effectus, nec opus habet differentiis oppositis, sed sola mutirum in suos essectus trrepetitione. Nelogius progrediamur, pleu Qtitis apud medicos, hoc est, dolor lateris, re-ιsuluiturin dissicultatem spirandi, in tussim uin febrim continuam, & dolorem pungens em latus. Horum omniu effectuum causa, est pleuritie.Sla apud Iureconsultos,incestae tnuptiae dc nefariae essici ut ne habeantur pro svero matrimonio, nec vocentur ii, qui conm. traxerum,mariti & uxores, itemq; nec dos iaeec donatio propter nuptias debeatur, nem 4
Iiberi ex iis geniti sint in potestate paretum lcum neque legitimi, neq; naturales, sed cestuosi sint,idsoque paterna haereditate&limonia secundum Ius ciuile indigni. ni n effectus omnes fluunt ab incestis nuis. ptiis. Haec re lutionis species Iureconsultisti est quidem valde usitata, sed eius Vis ac ratici non probe di satis intellesta: est enim non
mihus artificiosa quam prior illa, si quis rem perpetua quadam disquisitione
619쪽
que doceri omnes artes 5c disciplinae.Super . est modo,ut quemadmodum devia dc praestantia ordinum diximus,eadem ratione de . ' instrumentoru dignitate,breuiter nonnullai disseramus,ipsaq inter se conferamus; de niq; illorum x m. dc quae disciplinae his o . . ninibus aut aliquibus potulanum Vtantur,' paucis explicemus.
QVod igitur ad primu attinet, illud sta- .
iuendu est,quod &Eustrat. Aristot. in- , terpres a. post. Analyt. innuere sentireq; videtur,inter h equatuor instrumenta primit , locum sibivedicare definitionem,quia definitio, ut antea dictu est, aperit substantiam Mnaturam alicuius res,ex qua postea fluunt - . proprietates&passiones. quare si substantia . dignior est proprietate.&aecidente, dubio , procul instrumentum cognoscendi substa- . tiam instrumento inuestigandi aecidentia nobilius &excelletius esse necesse est. Est aut instrumentu vestigadi accidetia, demostratio: definitio igitur demostratione pstatior.
Iairande definitio est causa di quasi anima V si
620쪽
totius demor strationis; quia,Vt Aristoteles: in Anal dolet ist medri: m per quod in demonstratione conclusi colligitur. Huc ae .ced si, quod cognitio per definitione ira hst: celli orti firmior. quam per demor stratio- tu m acquisita,& a nobiliori quoque a nima facultate apprehenditur ue quia dc finitio co, gnoscitur citra discursum rationis, seu ratiocinatione quin imo est firmum Ac perpetu u. Omnis ratiocinationis principi uin Demonstratio tota in inquirendo di cogitando posita est: atq; Vt definitio a mente, quo animi potissima pars est, ita demostratio a cogitatione,quae mente inferiori est, dependet It que principatum ratio concedit desinitio-ηi; hanc sequitur demonstratio,ouippe qui ex definitione oriatur: reliquae duae,diuiso, ni miriim dc resolutio; quia prioribus seruiunt, minastraeec auxiliares statuendae sunt. Etenim diuisione non tantu genera infima, sed Ec d Terentiat,ex quibus definitiones fabricantur, inueni utur.nam cum genera comunia dcindefinita sint,assumit illa diuisio,
atq; propriis differetiis distinguit, idoneaq; ad formadam ex his definitionem efficit; ex. his ita elaboratis,definitiva methodus con-Nenienti ordine dc compositione adhibita. M itiones conficit. Eode modo resolutiva.