장음표시 사용
391쪽
In Orat. -Tullius loquedo,ai quod Graece ἐ-G, nominarunt,quasi ad inspiciadum delectationis caussa comparatum. Sed fortasse melius O ad reυ ipsam accommodatius diceres, ideo se appellari,quod in hoc genere, quid, qualis , quantaque res aliqua sit, potissimum demonstradum, hoc en probandum ct ob oculosponenda
sit:cum verbum graecum etiam probare signim ce ita ut sit quaedam apodixis, hoc in demo stratio: Dixi, Ad rem accommodate, quia alia Oh ' ν η' ter a seriptoribus usurpari videtur. Quo loco illud admonuerim,verbum boe,Demostratiuu , non omnino exprimere vim illius vocis graece .epidicticon; ac proinde non tam esse interpretationem illius, quam nomen huic generi a Latianis impositum; cum quod hoc genere explic tur,quale sit dicendo demonDiretur. In se it que quidam reprehendunt Tullium, dicentes eis vim verbi graeci non intellexisse, cum videan ab ipso appellatum fuisse demonstrativum. Ami autem intellexerit,patet ex loco paullo citato. Dicitur dein graecessanegyricon, de qua
appellatione aliquanto fusius nobis scribendum
. . est. Haec vox composita es, a π , , id vi,omne
ct αγυρω, sed nunc per D scribitur,quod congrego significat. Hinc panegyris, id es omnia co-
gregati0,mercatus,nundinae,publicus ,seu uniala, uersalis conuentus, O celebritas. Vnde Cicero ,
is qκadam epistola ad Atticis , erat ipso in loco, illa
392쪽
ilio die nundinarum paneo ris, populὶ scilicet
conuentuU. Solebant Graci, ut ex Herodoto di- Herodo
scimus, quasdam ce ebritates indicere ob qua mor maxime caussas; ob religionis cultum, ob funerum celebrationem ob riarium O artium ostentationem, O si congressIm eiusdem nationis , quam caussam diserte in suo panegyrico exposuit Isocrates. Inter communes totius Gra Is*ς paneo ricos bi numerantur, Olympia, Py- thia, emea, Inhmia. Quattuor etiam D runt celeberrimi ludi totius Gracia conuentu frequentari soliti,quos Archias Poeta tetrus, Ayςhiλ . icho es complexus, quod Volaterranus hocpa Volat cis interpretatus es. Crscia concelebrat duo bis certamina sacra: Quorum hominum duo sunt, caetera . csticollim. Sacra Iovis, Phoebique,Paismonis, A chemorique Dona oleaster erant,mala,selina,pinus.
Prεmia oleaster erat,poma, apiu,picea. Ab his itaque panegyricis in quibus orationes in laudem insignium virorum haberi sol bant, hoc genus pauera risum appellatum fuit. Vnde panegyris, pro laudatorio fermone; Ooratione usurpatur. Neque lum,ut illud etiadixerim, in his paneoricis aliorum laudes c
393쪽
lebrabantur ; sed etiam interdum deliberatio-Plut. nes habebantur; ut ex pulcherrimo Isocratis . panegyrico cognoscere licet: in quo conficiendo, alij decem, alpi quindecim arinos consumpsisfra, scribunt: quam orationem, licet aliter senserit Philostratus,no habuit Isocrates, qui nec Athenis quidem ausus est unquam dicere. Haec pans yris, ct Demosthenis oratio pro corona, primum in Graecorum scriptis locum babere censentur:quib. orationibus, si quid hac in re iudiei habeo, homeliaOrigenis de Magdalena nullo
modo est inferior: nec Cicer. oratio pro Milone.... Vocatur praeterea acriacis hoc onus, Enremiasicon, latine laudativum: quid autem sit' encomtum infra explicabo: quamuis encomta-on,sit male de aliquo in vicis loqui, vel cans re. Ideo autem hanc appellationem demonstratio fortita est, quod cum praecipue in laude Ovituperatione versetur, a nobiliore parte, hoc est,a laude, nominari debuit. Denique aliquando Greci γε- --γvi is, id es genus populare, quod apud populum hultu generis orationes baberi soleant,nominarunt. - Nomina quibus Latini utuntur haec fere sunt,genus demo irativum, ornatiuum, laudativum, siue exornationis O laudationis, sed Cic. lib- . de nomine hactenus: nun de natura dicamus.
Auct ' E Tertiapositio, hocgenra sic describi solet,
ren lib. i. est quod attribuitur in alicuius certae personae laudo
394쪽
laudem, vel viturationem Sed, si loco, Teu 'na , diceres, res, omnem comprehenderes orationem,qua aliquid laudatur, vel νituperatnr. Muare ina descriptio huius generis materiam latepatentem,multum restringit. Vnde fortasse diceres, Genus demonstrativum es,quo alicuius rei vis,magnitudo, praestantiaq; demonstratur, vel oratio,qua qualis O quanta sit res aliquata ornate explicatur. Auctor rhetorica ad Alexadru, hac us es descriptione,laudatiua y ecies es, O voluntatum, ct reruginaru, νerbo rum illustrium amplificatio, eorum qua ab-ymi accommodatio. Visuperativa autem contra,illustrium horuυ extenuatio, obscurorm a vero exaggeratio. uuarta positio, huius generis partes, ut is communi persi iamus sententia ,sunt Laus σνituperatio, iue approbatio, ct improbatio. Est autem laus, e laudatio oratio virtutis magnitudinem explicans: νecvt aliis placet, ora tio amplificativa rerum bonarum, quas certa Trap. lib.
persona ine*e dicimus:sed nos alibi accuratius et '
laudem definivi s. Ponit ristoteles tres laudandi modos: Primus,dicitur laus, cum hone- 'stos animi habitus commendamus: fecundus, encomtum, cum ad laudem rerum gestarum accedit praedicatio: tertius,euhmonismus, siue omacarimus, cum ad ea quae dicta sunt, commemdatio ex omni bonorum genere sumpta, adi ci
395쪽
tur: vclut Aphtonius ait, laus paucis etiam verbis fit, comium artificiosa tractationet . uua ratione, ct quibus ex locis, tum res, tum personae laudanda sint,postea dicetur Sed cum dicimus has esse huius generis partes , non en
ita intelligendum , quassolum hae formae sub
hoc genere contineantur,cum multo alias , Npsuprascripsimus complectature ut narrationes, iis Meri gratia lim actiones, historiarum expositiones , gratulationes, lametationes,leues querelo, cram orationes benefictorum O malefactoru , ct denique descriptiones rerum personaru. quidam duo faciut demonstrationisgenera, unuserium, ut laudatio Euagorae apud Isocratem palterum ioculare, ut laus muscae apud Lucia-
suincta positio, huius generis communis inii est cognitio, sperialis vero honestas siue dia. Inito,cum laudamus, inhonestumsiue turpitudo cum vituperamus:quod intelligendum est de ea vituperatione, qua hominum voluntates afficimus; cum laus oe vituperatio proprie sit voluntatum; dictorum vero, O bene gestorum amplificatio , aut extenuatio. At vero Fabi definium horum generum diHinctione non conuenit cum aliis.
Clean pa Sextapositio, quod attinet ad buius generis i. 'μν' motu, tempus, ct locum,motus est delectatio,ie ' ' puspraesens , praeteritum; se maximeprae sens
396쪽
m Liber II. . 34sms: tum quia laus est sermo hominum de alia quo recte loquentium: tum fuia delectatio, quae in hoc genere quaeritur, es boni praesentis apprehensio locus, ud Romanos campus Martise , nunc porticus, delubra, O senatus, auditor estis,qui rerum cognoscendarum, aut laudandam
es studiosus. Septima positio, quamuis innumerae fere sintre quae sub hoc genus cadunt;tameno de laude loquamur , quae laudaripossum ,ad quattuor
genera reuocare licet: Deus oe res diuina, res intelligetiaeparticipes, animalia rationis expertia, O ea quae omni sensu caren ex quibus fre-fuentius laudantur, Nirtutes,scientiae, artes, hominum status, regiones, urbes, O alia res eiusdemgeneris illustres. Neque solum bona, sed etiam mala,quapotira vituperanda essent, exercitationis, vel ostentationis causa, commendantur: ut fecit Carneades, qui apud Romanos
iniustitiam laudaui vituperauit inscitiam iliter ingenii exercendi gratia res minima, qua nihil habere videntur, dinde laudari posint,laudari suscipiuntur; ut si quis laudaretimusca, formica aquam, quam quidam antitui patres mirificis laudibus extulerunt.Veru ab homi- Ambrosine honeste educato, a christiano, nunqua res ἔς turpes, vel obscaena laudentur: ob quam caussam, quidam minuta pudici scriptores apud haere icos, iure optimo male audiunt; νt is qui
397쪽
ram aliquando νt bonestam, O villam, mi n Gel. lib. cessariam male commendauit. 7 ' Octauapositio, hoe genus, nonsolam est, ad auditorum voluptatem comparatum, sed etiam in negoci s, ut in foro ct senatu adbibetur. Ita Sper. docet Quinctilianus;nec propterea errauit Aristoteles,qui ἰntelligendus en de laudatione pure ostentatoria, ct de domesico praeconio, quosopbisae utebantur. Ad id quod docemuta confimmandum, facit, quod olis, tum apud Graecos, uapud Latinos,orationes ex publico decreto adhibebantur in laudem eorum, qui pro resp. im. Plui. Liu. collimitate πitam profudissen aut aliquidpr Plin. iun. clarum gessissent. Et Romae reis licebat daret laudatores, Pi eoricis vitam honorifice recenserent: qua consuetudo Iege Pompeia sublata Plut Iun. Di . Solebant etiam Rsmarii in copetitores orationes scribere. Verum bui molliaudationes vituperationes ad aliud genus qui am nou
Nonapositio, hoc genus potismum uersatur instat u qualitatas. Quoniam in eo demonstratur qualis res st. Possunt tamen etiam alis flatus incidere,praefertim si uniuerse sumatur,ut etiacognitionis quaestiones continet. Hanc doctri-In Top. nam his verbis tradidit M. Tullus,qui cum dixisset in aths duobua generibuae tresposse Gerar ab lib. ηδtu uta scripsit, Quod idem contingit in lau-3.c. . daticinibus . tiam,aut negaripotes idfactis' es.
398쪽
esse,quod laudatur: aut non eo nomine asciendum, quo laudator assecerit:aut omnino non esse laudabile, quod non recte, non iurefoctu sit. Decima positio, huic generi est maxime as- ne genus deliberativum. Huius positionis,migis alis ea assignatur caussa,quoa ea facile persuadeantur, quae laude digna esse cognoscunt; r. . Ideo Cicero suasurus Pompeium praeficiendumem grauissimo bello, eum vehemeter laudauit: Illud de hoc genere addiderim , id habere proprium, Ni in re ieiuna ct sterili, possit alia adsciscere O per digressiones in alijs rebus lauda-
dis vagari, quae tamen ad rem aliquo pacto pertineant. Possunt adhiberi hortationes, O comparationes . O ut in iudiciali genere dominantur enthymemat in deliberativo exempla, ita in hoc amplificationes. Quare in laudando, homini etiam parum diserto,nunquam deerit oratio. cique de bae Lscultate hactenus' qua superessent dicenda , sequentibus diJutationibusi prosequemur ; si prius argumenta allata difl . fotueri κs. Ad primum idoneam rationem assignauimus,bonos artifices, O Aristotelis doctrinam sequendo, cur priore loco, genere laudationis
Ad secundum, non est veram quod in hoc argumento assumitur,solum res certas laud riscum etiam dubia, minus cognita laude
399쪽
tur. Sed quam falsa sit hae argumetatis,ex iis, quae disputatione decima dicentur, multo mania festus siet. Ad tertium, quo pacto hoc argumentum fotini post, patet ex doctrina in septima positione alata: nihil cs igitur, ut aliquid priuatim re
Ad quartum, ideo Graeci epidicticon appellarunt, quod apud illos sophista,quipotissmum indicendo erant occupati, laudationes omnibus artis ornamentas ct fucis ad eloquentia ostentationem habere solebant: ac proinde, a Platone damnati, ct a Tullio parum probati fuere. .at e ro prudevies o honesti oratores dicendi ficundia in libilitat publicam, cuius caussa es
comparata, utuntur. Cur autem a laudeprivatim nomen acceperiissigra docuimus.
Qua ratione Demonstrativi generis oratio disponenda sit. Disp. VI. ET si nihil in hac rerum uniuersitate reperiatur,quod sub demonserationis genus ca dere non poste tamen earum rerum qua frequentius laudibus ornantur , certa sunt g
nera, de quibus dicendi Magistri aliquid sp riatim scribunt; quorum νeseia sequentes nos etiam facturi sumus. Et quidem in has disputa- 4rione priuatam huius generis materiam, siue praecipua
400쪽
Liber II. 3 stpraecipua capita numerabo, rationemq; laudandi uniuerse explicabo. De rebus quae jub laude cadere solent, omnes fere Magiriri aliquid scribunt si priuate Menander Rhetor, duos de demonstratione libellos confecit; qui ut quaeda MςJan. ωtilia habent; ita multa, ad nostra tempora nomultum accommodata continent, qua taVIen
ad auctores profanos O maxime Graecos explicandos conferrepossunt. Antequam autem
quae in hac disputatione mihi dicenda sunt, aggredior, illud adnotauerim, de hoc, ut etiam de ali s duobus generibus dupliciter agiposse, νns
Modo, tradendo eorum praecepta, atque etiara
asserendo, eorum quae dicuntur in singidisgen ribus, O generum partibus exempla, ut nonnullisaciunt; quod, Ni est multum laboriosum, ita sparum fiuctuosum: altero modo indicando locos, unde laudes sumuntur, breuiterque methodum laudandi uniuerse demonstrando, qui modus O νtilis O necessarius, ct expeditus est.Et quamuis de locis tum oratorijs, tum diari dolecticis, qui ad unumquodquegenus tractandusunt,aecommodati,alibi egerim tamen hic breuiter attingentur, ct se Hisgeneribus accommodabantur. Atque idem de disponendi ratio- Lib. de ne dixerim, de qua integro libro alias disserui. Disp. Illud etiam obiter adnotauerim dicendi MCi-
siros, huius generis latisime fusi eam Otifimu iapartem delegisse, O de eapracepta dedisse,quae