장음표시 사용
91쪽
91 Cos Mot. Sao. I. CAP. v. labendi in terram , non tamen labitur , eunt
v. Extensio pertinet ad effentiam corporis,s leaeri compenetratione. corporis petit extensio :ergo in compenetratione eo oris: ejus essentia periret . Atque id de omni ea extenfione quam corpus ante compenetrationem habet, intelligendum est i nam omnino repugnat D ut sit corpus ita extensum absque extensione Pa tium, ut ajant, integralium . , M. d. M. Extensio partium eqsentialium pertineo ad essentiam eorporis, e. M. extensio parammintegralium , n. M. BEMd. m. n: eons Parctes assentiatis oeci ipsa elementa , ex quibus immediate corpulauia primitiva conflantur , horumque elementorum positi, extra se inviicem est extensiσpartium effemialium , quae utique ad essentiam corporis pertinet cum pereant' non modo ratri compositi , sed spedieretiam corporis determinetur g. 48. cor. r. .
Partes denique ιntegrales sunt mihi corpuscula ipsa tum primitiva, tum derivativa , pro pterea quod haec ad integritatem solum masiacae , εe magnitudinem voluminis pertinent Anam ablatis quoque aliq*ot ejusmodi corpuscu- Is manet adhuc ejus species eo us , ut patevin massa auri , quae etiam disiecta ration m auri conservat . Situi porro ipsae partes inimi
grallas non sunt de essentia eorporis , ita ' ne- que earum extensio , sive positio extra se in-
vitem aleam essentiam pertinet r quare tametsi in compenetratione positio partium integralium etollatur, aue immutetur, nihil tamen Propterea de essentia compositi , aut emporis ejus
Deeiei deeedit. Quamquam nec istud in omni
eompenetratione evenire necessum est potest enim exempli caussi globus aureus eum globo argenteo' compenetrari salva in utroque par eium integrettium extensione. Unde patet , quam infirmum sit hoc argumentum ab exten
92쪽
, rursum distinctione dissolvo: repugnae , ut sit corpus ita extensum reduplicative sumtum abs- que extensione partium integrallium e. oee - cative cum tum , n. Reduplicatis, ut ait Chaπ- 4 L.M vinus , in quaedam conditio posita in proposi- ra M.tione determinans, aut indicans rationem , qua praedicatum attribuitur subjecto , exprimiturque fere his particulis, ut A qu ienu , sua , qua rati , qua ratione . Fit igitur reduplicatio , inum dubiectum aliquod una cum modo, seu forma sua tamquam unum aliquod compositumi consideratur , ita ut modus ipse illius .compositi essentiam ingrediatur a sic verbi gratia : si considerem hominem doctum Me doctum, con- sidero velut quoddam compositum , quod tam per hominem, quam per doctrinam essentiali -- aer constituitur , licet doctrina ad essentiam
hominis Dae eatiust , id est in se solum spe
nati nequaquam pertineat. Pari ratione .corpus ita extensum spectari potest .vel reduliearivo, ne est ita extensum , vel Dee eatius quod nunc est ita extensum , priori modo: consideratum non potest quidem esse . absque' extensione partium integralium , quin haec ad illius essentiam pertinet; verum hoc minime obest ;neque enim dicimus corpus ita extensum , tirest ita extensom compenetrari posse , secum ipso videlicet , nam posse cum alio paullo anta
dictum est sed dicimus corpus, quod est ira
nunc extensu compenetrari posse , non qu rudem manente tota hac elxtensione , seu Ἐola,mine , sed imminuto a m . . v la. si duo corpora compenetrari possent k pos.
. sent etiam compenetrari duae substantiae s at qui hoc evidenter epugnat s aiam de tessentia substantiae in exsistere qxtra alteram; sed subia stantia compenetrata . non . exsistit eatra alteram; ergo M. p. r. omnis substintia ex essen.
aia sila ab altera distinguitur. sed quod ab so
93쪽
go a Unicum dilarimen inter substantiam . accidens in eo ponitur , quoa hujus pro prium sit inelia, seu inexsistere, cum aecidens non habeat exsistentiam propriam , quae non sit exsistentia substantiae, neque ab hac separa
i. r. Tametsi dareinus Lei manis , quorum haec est argumentatio , substantins compenetrari non posse, nihil tamen contra compenetra-εionem eorporum in serri posset , cum ad .an necesse non sit , ut umquam duae substantiae compenetrentur S. 6o. . Sunt equidem, qui mecum hac de re non consentiunt, Ego autem se existimo: corpus a eum corpore b vere, θproprie compenetrandum sore , si illud ita in hoc exsisteret, ut singula' illius elementa, per sistente tamen mutuo nexu, in intervallis, va. cuis elementorum alterius ponantur , sic enim arguo e coinpenetratio s vera est vera I si. multanea duorum entium in eodem loco eo haec duo corpora , etsi ipsorum elementa non Cornpenetrarentur , vere in eodem loco exsisterent: igitur vera seret compenetratio r non iquidem elementorum, sed ipsorum cor porum. Ceterum siquis pertinacius contendax , eam compenetrationem impropriam , aut apparentem dici debere, non amplius repugnabo logo ischiam veritus; si modo eamdem fieri posse profiteatur: istud quippe meo proposito plane si
R. 2. trans M. n. m. ad prob. d. M. de essen
tia substantiae est exsistere extra alteram , id est, exs ara per exsistentiam distinctam , se sibi oli ρνvriam, e. M. de essentia substantiae est exsistere extra alteram, id est , sistinctum
locum oecupare , n. M. & sic d. m. n. c. I Cum exsistentia actualis revera non distinguatur ab essentia actuali ont. necesso exsistentia g. fg. ; sed in hac hypothes
94쪽
Da COMPENETR. ET REPLICAT. dcc. 9s ratique est, ut sicae quaevis substantia habet distinctam essentiam, ita etiam habeat distinctam exsistentiam , sibique soli propriam s verum inde minime insertur, eam in distincto quoque . loco necessario exsistere. Neque inter locum, &osistentiam ulla est paritas 3 exsistentia enim est forma interna realiter cum essentia , uti a junt, identificata : sicut igitur essentia incommunicabilis est , nec duabus simul substantiis .communis esse potest, ita idem pariter de ex sistentia affirmandum est. Contra locus realis. cum sit determinatus modus coexsistendi si- . mattaneis c onta s. aos. , est respectus dun- taxat externus , qui substantiam interne non afficit, nec quidquam in ea mutat et quare fieri potest, ut hic respectus sit pluribus substantiis simul communis , quemadmodum respectus ad successiva omnibus illis substantiis coni. . munis est , quae eodem tempore simul exsi.
Ad id , quod in ulteriore probatione primo Ioa
co ponitur , uo , precaxio sumi a Leibnitianis illa tantum distincta esse , quae, distinctis ialocis exsistunt ; immo hoc ipsum hic in quaestione versatur : unde absque vitio cireuli op. 'poni non potest , Deinde numquid accidens distinguitur a substantia, in qua inhaeret exinsistitne illud propterea in loco distincto eetate, qui identitatem , & distinctionem entium ab identitate , & distinctione loci repetunt
non habent , undecipsam hanc . loci identitatem , dc distinctionem explicent. Quare illa solum distincta dici debent , quae ipsum haei ossa commune non ii bent coni. g. 63. , unia de omnis substantia ex essentia sua, dc per es sentiam suam ab alia distinguitur , seu in di- verso, seu in eodem cum altera loco exsistat.
: Ad alterum: discrimen inter substantiam, de aca, ei dens istud. est l. labstantis per se exsistit ;
95쪽
s6 Cos Mox. SECT. I. CAP. V. nulloque subjecto inhaesionis eget ; eontra ae Midens non potest exsistere sine: substantia , ia' qua velut suo subjecto inhaeret , sic a qua ita
in exsistendo pendet, ut ab ea separatam eon tinuo pereat . Est porro hic modus, quo ac
cidens substantiae In exsistit , longe diversus ab
eo , quo substantia alteri , quacum compenetratur , inexsistit ; substantia enim compenetrata eumdem modum exsistendi , quem ante ompenetrationem ut lubstantia habuit , reti. nee : permanente nempe eadem essentia perse- erat eadem exsistentiata Turpe igitur aequivo-κationis vitium in vocabulis ἐnga, in εκ ere hic committitur , super quo tamen velut fir
missimo fundamento suum Leibnitiani systema
4. si duo eatensas abstracta concipiantur compenetrati , ex duobus extensis unum efficitur: - igitur etiam idem fiat duabus substantiis avegiensis concretis , necesse est , si compenetrentur. Ita arguit Antonius Genuensis : o Si- ,, duae substantve sirmaliter extensae se pene-
. is tresit omnimoda compenetratione , erunt uin
na , eademque έubstantia. Nihil esse potest apertius. Quis enim ut simili exemplo utar, duos globos ejusdem molis a , b compene- ,, tratos in eum iuem habeat fro distinetis ai- , , si fortasse . qui clondum intelligere potuit ,
,, quid sit res distingui . Sane ut duae exten- . ,, siones penetratae -sunt eadem extensio , ita , , duae. substantiae extensae penetratae eadem - . , substantia . ,, Tum ulterius proseqωtur :- Proprietates separari a ubstantia nequeunt e,, ergo cum miscentur in duobus extensis cominpenetratis, necesse est, ut vi ipsae sese .ccim- ,, penetrent , id est , ut sibi se mutuo comis. municent, atque ut unum sint idemque los, cD , bc tempore , quemadmodum duae illae,, substantiae loco , & tempore sunt unum.
96쪽
,, bo 'auri compenetretur, erunt loco, ae tetri. , pore eodem unus idemque cubus extensi . , , Dicas nunc proprietates in his duobus cubis, , non compenetrari : erit malleabilitas auri , , aut loco, aut tempore distin sta a. fragilitate, , Vitri , quod qui concipit , simul concipiat, , duos illosicubos compenetratos non: unum , , ,' sed duos .cste extensi cubos. . Ita iIle venit ex tripode.
M. Imprimis non intelligo , quid sit substantia
formaliter extensas nana ut ipse docet: se sib , , stantia nequit esse , ni
, cum nihil fit nisi quod ipsi mens nostra tribuit concipirantis autem nihil prorsus nisi meram extensionem , vel in longum tantum , via etiam inlatum , vel simul in profundum. Ιndei fit., ut cum ejusmodi cxtensionem cum altera compenetrari cogitamus, nihil amplius sit ., per quod una ab altera discernatur; non enim possumus ideam animo informare, per quam duae lineae mathematicae in eodem loco exsistentes . v duae, repraesententur, quemadmodum nec duas fectiones ejusdem tabulae in eodem loco exsicllentes concipere postlimus . Contra duae subitantiae , vel duo extensa concreta , id est , duo corpora, si compenetrentur , servant Omnia eadem , per quae antea discernebantur asservant nimirum suas vires activas, eruntque proinde adhuc duo repellentia , duo attrahentia, duo inertia , duo mobilia, verbo duo glo- . bi a , & b. Neque enim hae, M similes, proprietates a doco , aut ab extensione partium. integralium pendent. Fieri fortasse posset , ut nos duos globos a , & b compenetratos discer. ne re non Valeamus , . verum non quaeritur ,
quid nobis, sensibusque nostris appareat , sed quid in se sit , quidque intellectus infinitus perspicere debeat . Si orchenau Metaph. L. IL E Nec
abstracto simplex. D D in stigno : extensum in Loe. eis. reale , nihil habet , '
97쪽
. Cos Moab. SE T. I. CAP. U. Nec plus roboris ea continent, quae sequuntur . ' Certe sicut in eodem xorpore , vel in eadem
substantia multae sunt proprietates di stinctae, quin jnter sese commisteantur , ita possunt Misdem Proprie tes manere inter se distinctae in
duabus substantiis, vel corporibus sona ne tratis. Praeterea ba veritate alisnum est , adem so- nare, se unum Ademquε loco , tempora ,
i luter o commisceri a atque de hoc ipso 'uaesio vertitur, quaerimus enim , utrum, si i compenetrario fieret , proprietates unius sub-
stantiae cum proprietatibus alterius confunderentur . de commiscerentur , tametsi lubentest demus , easdem proprietates & loco , dc 3em pore unum idemque esse Nam istud non aliud significet , quam has pr9prietates eodemi sempore in eodem loco exsistere, quod neutiquam impedit , ut eae non in diversis subjecti inha reant. Profecto vel ex eo, quod jpso fitente proprietates a substantia separari ne, queant, mani sine sequitur, quamlibet proprie. talem etiam facta compenetratione suae subhan. l tiae inhaesuram : cum hic nihil mutetur , nisi locus, qui utpote respectus externus internam subjecti sonstitutionem , aut ejus proprietates minime afficit , Axque hinc apparet &phisma
esse, non grgumentationem, quo Genuensis u- eitur, Ni ea substantiis duabus compenetratis fieri unieam, idque inrelligit quoad tempus , & loeum. Neque vero contra hoc pugnamus
sed id ipsam asserimus: quid enim .est com Pene. trari , nisi unum fieri quoad tempus locuta Et quid hic absurdi latet in Nonne substantiae,
quae ante compenetrationem simul exstiterunt , erant unum quoad rempus 3 Cur igitur non possent etiam simul esse uultum quoad locum, ita tamen, ut reapsη , & in se maneant duae substantiae In casu igitur proposito duo illii cubi compenetrati erunt duo , de quivis suas reti uobit proprietates , ita ut malleabilitas auri
98쪽
DE COMPENETR. ET REPLICAT. &α ssin cubo aureo , 6e fragilitas vitri in eubo vii reo futura sit , sed lorus erit utrique communis .
. si gompenetratio corporum esset passibilis presset corpus com penetrari secam ipso usque ad punctum quoddam spatii; sed line fieri ne
quit ietsi poneretur punctum illud extensioue gaudere omne aenim corpus est ens composi-gum: ergo essentia omnis corporis, est italis di Maeus talium partium ; sed in hoc casu toller tur talis nexus talium partium ' ergo. ων. d. M. si compenetratio corporum esset possibilis posset corpus compenetrari seeum ipsinusque ad punctum quoddam spatii exste viam adhuc , di divisebilo, seu accumtius loquenda , ad ioae Mam aliquod minimum , e. M. ad punctum quoddam sem ux , dc individu- n. M. & sic d. m. n. eonf. Ratio est , quia , cum .corpus etiam compenetratum debeat mammere eo us, necesse est, ut saltemomnia eor Fuscula primitiva illaesa permaneant; nam si& ista dissolverentur, mec corpus absolute, nec hujus speciei amplius adesset sed sola renumerent elementa, ex quibus Corpus antea com
ponebatur, quae si ad contactum mutuum pera venirent, omnia simul in uno individuo puncto spatii aeonsisterent - Jam 'Vero, etsi ponismus omnia .corpuscula primitiva alicujus missae ante sensibilis intra se in instere , egebant tamen spatiolo quodam dividuo in sot nempe partes.in quod ipsum illud corpusculum se cari potest r igitur .orpus quodvis potest precompenetrationem redigi ad minimum quoddam spatiatum nullo tamen Pacto a ad Punctum spatii individuum. Idem cum proportione dice dum de corpore heterogeneo , seu ta.
li , quod ex diversae speciei corporibus eoalea scit ue hac quippe in hypothesi omnia omnium diversarum speeterum corpuscula primitiva sal-' viri deberent . Cum autem dico , corpus. POL
99쪽
-' o respondens compenetrari , nihil ipsius esentiae contrarium admitto, unde ad . probati δε jO: e. ant. d. eo . ergo essentia omnis eo pc. ris est talis nexus talium partium . essentialium c. cons. integralium . n. cons. , & n- uH. n. eo . Quid per partes essentiales, l-v ini gratis intelligam, jam supra n. z. sns: nuavi . Patet porro in praesenti casu solui
partium integralium . nexum tolli , non iteressentialium s nam cum secundum dicta omnis . corpuscula primitiva integra permaneant, pel; manet etiam nexus elementorum , qui essen. tiarn, & speeiam corporis aeonstituit . mique eo. , his colliges : I. non prorsus a vero aberrass. aCartesium dum essentiam corporis in exten. sione constituit; nam revera sine omni exten. sione nullum corpus esse potest , cum omneorpus sit ens compositum; a. illos contra ad improprie loqui, aut omnino a veritate deflectere , qui anni posse corpus per absoluteta, Dei potentiam usque ad unicum punctum com, Penetrari , tamen .manere corpus 3. illorun. denique obscurum esse sermonem , qui doceni' aorpus compenetratum exsistere definiti ve cont-. g. 2o I. schol. i falsum anim istud est, si par: tes esIentiales intelligantur : comparate tamet: ad partes integrales aliquo sensu susti neri po . test ; nam si plura corpuscula primitiva intrsese exsistant, iisdem simul sumtis eadem pat spatii imaginarii respondere concipietur. Ad extremum dicet sortasse aliquis : omnia , qui
. bus compenetrationis possibilitatem. evincest adlaboravi , argumenta in recenti hoc de cos
porum genesi systemate inniti , quod tame i. etiam nunc in acrem a philosophis discepta. tionem vocatur. At vero demus systema ho nondum absoluta certitudine pollere , nessi certe adeo in unitus etit, .ut illud etiam possibilit
100쪽
DE COMPENETR. ET 'RIPLIcAT. &c. I 6IObilitate expoliet. Jam vero vel sola systentatis hujus possibilitas compenetrationi, quoque pos- 'sibilitatem satis commonstrat; clare enim inde colligitur, compenetrationem corporum in se 'spectatam nequaquam repugnare , id quod mihi unice demonstrandum sumsi . Deinde ulte .rius argumentando progredi licebit: si nos imbecilli nostra intelligentia vel unum modum detegere possimus, quo corporum compenetratio effici queat , dubitari non potest, quin in-r numeri alii sint, nobis quidem ignoti, at finito intellectui optime perspecti, quibus idem ... obtineri possit. Quare non est, cur Deo hanc potentiam denegemus. Sed jam ad alteram hiis ius capiti partem transeamus.
LXIII. Replieatiσ est, simultanea ejusdem Quiantis in duobus, vel plaribus locis exsistentia . UP- ς-
ciso L. Hic rursus de ente infinito sermo noni
est ; illud enim ab essentiali sua immensitata
habet, quod utique praesens adsit i. Porro ta. metsi de ente generati m. definitio data . sit , quaestioe tamen haec eamprimis ad corpora pertinet ob rationem supra allatam. Quaerum igi- Quae tu , utrum ped absollatam saltem Dei potentiam unum idemque ' eorpus , eodem temporis momento in pluribus laetis exsistere queat , nam spectatis naturae viribust id fieri nequaquam pos. se quotidiana experientia docet, cujus . testimorinium si rejieiamuae, nihil amplius ita rebus nataturalibus certum erit O. LX U. Multiplicato loco nom multiplicatur stram eorpus .. Multiplicato loco solum multi
ilicatur respectus quidam ad coexsistentia, si- nullanea ont. β. io . in corpori ipsi exterisius , sed multi plicato id genus respectit exterisio corpus ipsum non multiplicatur quemad- nodum pater in corpore per plura temporis . .