장음표시 사용
61쪽
ε2 Cos MOL. SECT. I. CAP. III.
velut subjecto inhaesionis in exsistendo pen. dent, sed in eo solum sunt, quatenus ipsi in-
time praesentes sunt, sicut ipse illis. α Transeamus ad partem adam Ethices. Proposi- tiO Ima. Cogis rio attributum Dei εν , fite Deus est res custans. Propositio ada Ex- ς' rensio attributum Dat est , μιν Deus se res
En tandem praeclarum spino e Deum , quem: rectius monstruin dixerisi Deus est substantia vinica , aeterna , individua per prop. 33. p. I . γά cujus attributa sunt infinita cogitatio, re infinita extensito : res omnes aliae nihil sunt aliud , quam infinitae hujus cogitationis , &extensionis inodi, qui ex naturae necessitate hujus substantiae secundum necessarias parites leges efficiuntur. Id vel retulisse resutasse est ;conceptus enim hic aliud non est , ac collectio idearum confusarum, indeterminatarum , precario confictarum , ac denique secum p gnantium- Pugnat certe extensio realis infinita coni. g. 21 I. ; pugnat extensio cum indi- ivisibilitate toni. f. I 88. pugnat extens cum infinitate coni. f. a 34. , Ec aeternitate' Ont. g. 381. cor. 3. pugnat extensio cum notionae substantiari, cone. S. 338. pugnavextensio cum cogitatione, ut in psychologia demonstrabitur , pugnat naturae necessitas cum Iibertate, quae, utpote vera realitas, est attri- . butum entis infiniti. Sed nolo in re aperi. esse longior. Neque vero quemquam in Veav. methodu geometrica, qua impius hie, dc philosophi nomine indignus abusus est a si enim quis primo definiat circulum eonstare quatuOFlateribus, sacile inde formabit systema elegana: ssime connexum, cujus tamen omnes propo
62쪽
De Corporibus, eorumque Etememtis . . .
XLII. Corpus voco omne ens compositiam. quod partem hujus mundi alpectabilis conIti
CORO . Quae ergo eumque de ente coinposito. in ontologia disperse dicta sunt, corporibus
SCHOL. Plura quidem ad notionem corporis reia quirunt physici, qui fere illud per enumera' tionem proprietatum cum a priori, tum aposteriori cognitarum non tam definiunt, quam describunt i intima enim eorum indoles perquam obscura est. Sed haec quoque illis relinquenda censeo
XLIII. Elementa voco illa corporum ini' . .. tia , ex quibus ea primo coalescunt , &-ram He- quae in eorumdem resolutione ultimo demum, menta νcogitando pervenitur.
SCHOL. Aio eotitando; etfi enim stupenda sit corporum divisibilitas, ut physici norunt , certum tamen est, nos ad eorum initia, tum ob instrumentorum inopiam , nostrorumque sensuum infirmitatem; tum Briasiis etiam proptent obstantem quamdam naturae legem reapse pe ' venire non posse. Investigatio igitur elemen- zorum non ad experientiam, sea ad rationem -- Pertinet; perperam vero agunt ii, qui aut nos' de iis nihil scire posse, aut totam hanc per tractationem omni carere utilitate more suo velut ex tripode promιnckne.
63쪽
substanstim, ac pr. inde enis tia simis plicia ν
XLIV. In quovis corpore infunt substantia . cuin quidquid exsisti , substantia sit ,' vel aecidens oni. g. ras. cor. r. in , necesse est, ut si in corpore nulla insiit substantia, omnia in accidentium numero habeantur, Rc proinde , ut corpus: siri colletito accidentium sine substantia , atqui hoc aperte repugnat ibid. r. 3.ὶ : igitur in quovis corpore insunt sub
XLV. Iu quouis corpree insunt milia ANI ria . in quovis corpore insunt substantiae praeci sed omnis substantia, est ens simplem one. q. ιοῖ- γ : ergo in quovis corpore inis sunt entix simplicia.
S c M o L. Poterat idem theorema ex notione quo que entis compositi, quae cuivis corpori conis Venit cf. 42. ν adjavant s. 17 . On . . a demonstrari .
XLvI. Elementa eo vorum funi mΗ- ipsa el plicia . Cum in quovis corpore exstent entia -- - simplicis praec. , necesse est ut cum in ejus resolutione ad ea perventum fiterit omnis ulterior progressio sistatur : igitur en tia simplicia sunt illud in corporibus, ad quoS ultimo' in eorumdem resolutione cogitando'
nitenν perveniri potest ;- atqui istud proprium est elementorum attribatum β. 43 et ergo
entia simplicia sunt, corporum elementa QCOROLL. Quas igitur de ente simplice generatini in Uniologia dicta sunt, elementis quoque
air hi, ri sunt de elementis corporum' philosophorum . opiniones: .nonnulli cum D 'moerito, Epicuro, & Gassendo morem infe- .ctiles varia magaitudine & figura praeditas statuunt. At Verci atomus ea veι constat . ex
64쪽
DE CORPOR. EORUMQUE ELEMENTIs. 6s ti nomen non meretur non enim erit primunI corporis initium, nec ultimum , ad quod in resolutione corporum cogitando devenitur
si quidem ipsa in suas. adhuc partes reselvi
poterit s.. si hoc : nequit gaudere extensione , magnitudine, figura coni. ggi I 88. corOII. 2.289. coroll. 3. Atomos id genus simplices quidem . at extensas simul , & figuratas olini puncta insata vocarant . Aristotelici non alia agnoscunt elementa , quam proclamatam suam materiam primam, quam massam quamdam in formem, continuam, ac in infinitum divisibi
lem esse putant f sed de hac rursus quaestio rein diti unde ipsa.eonfletur ' Taceo de divisibili tate in infinitum, quam repugnare infra ostenis dant . Alii cum Zenone ad puncta simplicia is
sed mathematica, quax ab auctore suo Zenoni. Riea dicta sunt confugerunt , verum risummovit haec opinio sapientioribus, puncta enim mathematica poterunt fortasse initia esie coraporis mathematicia physici certe non. Leibni.
tius, cum omne ens simplex monadem Vocet, idem nomen corporum olementis , imposuit Erat olim vocabulum hoc Pythagoraris in se quenti usu, notatque unitatem; postulat enim Leibnitius, ut nobis corpus repr-memus V lut numerum valde compositum , quod , quemadmodum omnis numerus ultimo in monades .
seu unitates i ita corpus quoque in monades , seu entia simplicia resolvatur . Verum in natura , ac proprietatibus monadum definiendis
singularis est Leiuniiii opinatio , quae paucos admodum defensores , plurimos contra hostes in ipsa Lesbnitianorum familia invenit, neque eis nimi V Uolsus ipse hoc suum esse dogma voluit , tametsi reliqua illius sere omnia adoptaverit . Quae jam vero ista sit, apud Baumei. sterum accuratissime adnotatum invenio : audi a mus a.
Postquam de vucabillo monas pluribus disseruisi
65쪽
se xddit Ee his colligi nunc potest, eue
eibnitius quatuor monadum constitu i clas. ,, ses . In prima classe ex ipsius sententia colis locitur Deus, qui 'ab ipso ob simplicitatem, , , seu immaterialitatem suam Vocatur monas , is quique distinctissima omnium rerum cogni- ' , , tione gaudet . Ad alteram monadum classem - ,, refert Leibnitius animas hominum rationa-' M les, quae non elara modo , seae distincta , , quoque rerum gaudent repraesentatione. Ads, tertiam classem pertinent animae brutorum , ,s quae claris quidem , sed confusis ideis sint' . ,, instructae. Quartam denique εe ultimam elas. ,, iam constituunt ultima , dc simplicissima eor- ,, porum elementa, quae, ut dixi, Leibnitio lana' , , monades stricte, de σιαγ εξοχ sic dictae , ' ,, quaeque ex Leibnitii sententia hoc universum' sibi obscure repraesentant . - Speciatim ,, illis monadibus , quae ad ultimam pertinent' ,, classem , quaeque ipsa sunt corporum ele- menta . Leibnitius tribuit quaedam , quae, ,, pestio , an firmo satis nitantur fundamento' ,, quaeque adeo dici non potest , quam vehe- , , menter sint impugnata. x. Existimat Leib- -nitius has monades, sive entia simplicia, ex ,, quibus entia composita constent, gaudere vi ,, repraesentativa, atque ipsum hoc universum . ,, sibi repraesentare obseure. 2. I ine illa um , , cat viva Decula hujus univorsi . 3 AL , firmat Leibnitius, in monadem creatam fori, , rinsecus nec substantiam , nec accidens in. ,, g di posse. Adeoque 4. existimat omnes mutationes in monadibus creatis obvias a se rincipio interno , & vi intrinseca profici- ω, Ici. Ηine s. appellat monages Enthela. ebias , propterea quod in se habent cersam ,, quamdant. Persectionem , εχ ουσι το ενπιλες , sedetur quaedam in iis su cientia , Ut cu- jus sint actionum suarum internarum fontes,' M adeoque adtomata incorporea . 6. Unde
66쪽
DE CORPOR. EORUMQUE ELEMENTIs . 67,, porro concludit Leibnitius , nullam mona- D dem creatam , sive derivativam physiicetin- fluere poste in interius alterius monadis crea--- , , tae. 7. Opinatur Leibnitius, omnes DIOna- . , , des creatas gaudere determinationibu S ,- ,, qualitatibus inpriniscis, quibus a se invicem distingui possint . g. Nullam item mona-- , , dem ereatam in rerum universitate alteri M monadi creatae per omnia similem exsistere 2 ι,, autumat. s. Affirmat monades, quae sunt . ', , corporum elementa , nullam quidem na erct e,, apperceptionem cum perceptione conjunctan3 ,..,, sed eam tamen perceptionem , licet sit . ob - , , scara , dc careat apperceptione , sive. eon- , , scientia sui , perpetuo tendere ad novam perceptionem, adeoque gaudere iIUS tardoaden λ ' appetitu . io. Ut Leibtulitas , Maissis repraesentationes entium illorum simplicitata, sive monadum, quae constitui unt entia comis. M posita , luculentius ostendae , Voceti: statum perceptionum illarum stuporoem . Malis Hatus animae nostrae est , cum vel deliquio animi laboramus, vel somno profando absqper somnio oppressi sumus. 1,
XLVII. Corporum essentia sta est Et certo, Essentia
in determinato modo , quo elementis inter seopulantur . Etenim universe entis Compoliti . flentia sita eli incerto, ac dei erminato pase nexu e
ntia composita ex elementis taem quam Pa
sue essentia in certo, ac determinZto modo,, tuo elementa inter se copulantivir, sitae eli. o ae o LL. r. Cum in essentia entis suadentur quaecumque enti vel conveniunt , vel eonve nire pollunt , consequens est , ut in Hesren-tis, eorumque ne1u ratio contineatur omnium eorum, quae in corpore vel insunt, vel ineu
67쪽
elemen. torum non fit Per Conmeactum .
COROLL. 2. Noτ neque nexum , nequct intimam elementoriim constitutionem perspicere possumus et igitur nequ* essentiam , εc vexare eorporum indolem, perfecte intelligere licet.
XLVIII. Corpusculo sunt composta adeo exigua , ut sensus etiam. armatos. effugi Rnt , quae si immediate ex elementis coalescant , atque in eadem reses vantur , primitiva ; uautem ex his ipfs conssentur, derivativa dicuntur. Ex derivativis porro vario modo inter se cohaerentibus corpus tandem on iis
COROLL. I. species igitur , ae diversitas corporum sensibilium jam in eorpusculis primu
vis determinata est, pendetque a determinat 'olementorum nexu , dc certa virium ipsis inutarum conspiratione inde orianda . '
COROLL. 2. Si plura corpustula primitiva eja dem speciei in unum corpus coalescant , οτις illud homoganaum harenogeurum contra, si ea sint diversarum specierum , ut in corpore bd
XLIX. Nexus elementorum ribu fit per immediatum contactum . Cum enim elementa
sint entia simplrcia tβ. V;), neeesse est, uz loco congruant, & compenetrentur, quam primum ad contactum pervenerint β. 19a. νsed ex elementis, quoteumque ea sine, com penetr tis nec unicum corpusculum primitu Vum , utpote compositum extensum, essici potest: ergo nexus elementorum, ex quibus compusculum primitivum coalescit, per immedia tum contactum fieri nequit
Conon L. Necesse igitur est, ut elementa, dum corpusculum quoddam pHmitivum eonstituane, singula a. singulis distent , α tamen inter se oua cant . oc L.
68쪽
.DA CORDOR. SORUMQUE ELEMENTIs. SCHOL. Hac una certe ratione, quam Boscovi iachio debemus, quaestioni de corporum composi- tione tot taculis agitatae, numquam tamen enori datae & plani sti me , & abundanter satisfit: qui dia quid enim adhue allatum suit, id erat ejusmodi , ut non modo nodum non solveret, sed novos potius, ac insolubiles progeneraret. Fuerunt, qair ad atomos simplices , & extensas, aut ad infinitam materiae divisibilitatem recurrerent s at extensio simplex , numerus partium infinitus, quanta absurda 'haec tamen devorare oportebat. Fuerunt , qui in diversi sorespectibus ejus- dem puncti simissicis, ad cardines mIndi salΗ- talem qu aererent at dicere punctum simplex tangi ab alio simplice secundum respectiim ad Orientem , non vero secundum respectum ad ' occidentem , ac propterea eadem non compeianetrari est omnino nihil dicere a quid enim respectus , qui pudicto externus est, compenetrationem impediat nonne totum simplex si. mul sic , orientem , α occidentem , & meriis
diem, & septemtrionem respicit λ Novissime nia. Boelimius contactui summam propinquitatem e a. a. lementorum substituit, fassus tamen se ignora. xe , quid ea sit , vel in quo consistat; ae hoe est ignotum per ignotum illustrare , & dissi cultatem ab uno ad aliud transferre. Illud de nique , quod Leibnitiani ab substantiarum imia penetrabilitate essentiali petunt, quale sit , vidimus coni. 6. 192, sch. & rursus infra discutiemus.
L. Elementa vi quadam ρ Ilem. Elementa, Et ne cum corpusculum primitivum constituunt , ata vim se distant, & tamen cohaerent . praec. eo-hRbς τοxin.): ergo vis quaedam Rdsit, Oporte , quae
eam cohaesionem in certis distantiis eseiat ;sed vis haec esse, nisi in ipsis elementis nequit; cum enim agitur de corpusculo primitivo , praeter elementa , & spatium vacuum nihil
69쪽
7 Co Mov. SE . I. CAP. IV., inisi quis vel ad naturam universalem genitricem infra refutandam vel at immediatam Dei actionem , quod non est philolophari, recurrere velit: ergo elementa VI quadam pollent. -
C o R o LL. Elementa igitur non sunt puncia ma
thematica, sea aenonistica . sed Phy sica , de re--
-amque LI. Vis elementorum est tantum Nis motris. Non habemus alterius vis ideam , nili vis. gitandi & vis motricis Ont. Ipsi, ses )- alterutra igituri , . vel utraque elementis buenda est , cum tribuenda sit aliqua si praec.) : atqui nulla prorsus ratio suadet . inesse in elementis vim cogitandi , sed potius plures rationes in contrariam partem pugnant . Nam s. sola vis motrix pta est essiciendae cohaesioni elementorum necessariae ad cunstituendum corpusculum , vis autem cogitandi. id nequaquam praestare, potest s cum enim vis, cogitandi, sit vis sibi repraesentandi , vires cogitandi diversorum entium nullo pacto Conspirare , acs proinde nec cohaesionem es-ficere possunt : cui igitur usui ea .vis foret in elementis est autem certa philosophandilexi nec entia, nec qualitates entium multi plicandas esse sine necessitate, nec caussas sta tuendas , quarum effectus an natura nulli appareant. a.) Nullum omnino vestigium cogitationis umquam in corporibus detegere Ii.
cuit , quin potius, quae in P & de illi si expe-
πimur, solo motu perficiuntur, aut enim MON Piis motui alterius resistit, eumque infringit, aut ipsum movetur 4 vel mutationem quampiam aliam sub id, quae rursus motu essicitur, Cum Corpus sit ens compositum oni. g. πιε. et Verbo denique omnes corporum, proprietates permotum, vel per nisum , ct conatum ad
70쪽
DE CORPOR. EORUMQUE ELEMENTIς, ZI- eumdem exponi possunt, ut physici norunt :S igitur vis elementorum est tantum vis motrixa
COROLL. I . Elementa igitur sunt entia simplicia materialia , &a ideo recte a Bosco vichio puncta materia nuncupantur . COROLL. 2. Ruit quoque periculosa Leibaitii Opinatio, de obscuris mona dum repraesentationibus; nam vis etiam obscure solum reprae 'sentandi ad vim cogitandi in tota latitudinelum tam , ut ego quidem eam supra accepi ,
S C M o L. OEdipo prosecto opus habet, Heracliteamque obscuritatem superat eorum doctrina , qui Leibnitii vestigiis insistentes ex vi monaqdum obscure repraesentativa omnes effectus na- turales, quos in mundo corporeo experimur , deducere nituntur , ajentes et quaeeumque sub experientiam cadunt , mera e sis. Phaenomena , seu ita tantum sentibus nostris apparere ' extensionem item , & motum aeque nihil reale
esse in ipsis corporibus , quemadmodum idem de colore , odore , sapore., alijsque id genus qualitatibus hodie physici docenti. Certe aut omnia me fallunt, aut haec opinio absque cir. Noues cultione ad idealismum ducit . Deinde ulla nepotest esse verisimilitudo , sere umquam ut per si μή
vim repres eluat in , qua ens solum tendit Nariar . ad mutandum statum internum, obtineatur re. und Gι alis loci ad statum entis externum pertinentis i' mutatio. Atque hoc adeo verum est, ut ipse Leibnitius monuerit , ex VI monadum reprae-st.ia n, centativa nequaquam solutionem problematum imin effectibi s naturalibus occurrentium peten- hqra dam esse. Qui magis in aberrante hac Lei 1i. tianorum doctrina erudiri cupit , adeat dissertationem de f=ssemate mundi ex in υitationa ἀεr T. q ut rissima academia Berotinensis deduero ex principiis monadicis . N. X. de disierinionemdg