장음표시 사용
131쪽
doctrinam in omnes terras distributam esse. Insignis eius urbis laus est apud Athenaeum, ubi vocatur so in m eum Graeciae, et Heliadis mitis. De Lyceo, Academia, et aliiS locis doctrinarum professioni destinatis lege dus elt Dunnes Meursus, vir de Graeciae hiltoria omnium optime promeritus.
Secundum Athenas praecipuam gloriam habet Alexandria, Aegypti urbs regia, in qua sub patrocinio Ptolemaeorum II) feruidissime culta fuere uniuersa humanitatis studia. De
bibliotheca c Alexandrina iam superiori
eaturam messeJ Ionarum arara . Athenaea quoque nominari ex eo coepti sunt omnes ludi literarii. Vid. Hierondimus epist 26. p. I . Lib. V. p 187. Cons. Isocrates in Panegyrteo P. II2. et IIs. D. Henr. Maius in Biblioth. MS. VM haeh. P II. p. 646. of Vid. Athenaeus lib IV. p. I84. Gregorius Naistianetenus in oratione, qua Caesarium fratrem laudauit, Alexandriam appellat παντοίαs ποώδευσεωs ηοψ τοτε κω νυνοῦσαν νοή δοκεσαν Catalogum doctorum hominum, quos Alexandria dedit, exhibet Reimmannus in Antiquitatibus liter aviis Ag ptiacis 6. 46. et 47. itemque in conclusione β 48. p. I27. De schola Christianoriim Alexandrina adi Conringit Antiquit. Acua. p. 23. sqq. 237. R. et 2 2. R. Aliorum Aegyptiorum ingenio celeberrimorum catalogum exhibet C. E. Loes erus Lect. Coluth. cap. II. β. 2. 6 Fata huius bihliotheeae describit breuiter et Meurate Prideaux Hist. Vet. Test. T. II. lib. I. p. 2O. I.
132쪽
capite feci mentionem. De musto cta Al xandrino, id est, hodierno Italorum stylo, de Academia Alexandrina scriptores memorat Fabricius Bibliogr. antiq. cap. XXI si I. quibus adiungi oportet Conringiam Antiqu. Acad. p. II. et Us itemque Acta Acad. mi teberg. a. IJῖ3- p δ- φXI. Ρost Asiam in Graecorum potestatem redin actam lingua quoque et doemina Graeca eo commigrauit, suaque aetate testatus est d Cicero,
Mησειον proprie significat templum Musis dicatum, eoque sensu occurrit apud Diogenem Laertium IV. g. et V. st. et VIII. I s. qui et eiusdem libri β. 4o. elare vocat το ἱ ον των Μουσῶν. Romae quoque fuisse Musarum delubra Cicero testis est Orat. pro Archia cap. XL Orat. pro Archia, cap. Io. qui et lib de elaris orat. cap. I3. scribit, eloquentiam e Piraeeo euect- omnes peragraee infulas, atque ita peregrinatum eqse tota Asia. Iam Hannibalis tempore Graecam linguam etiam Carathagine fuisse linguam literatorum, e Corn. Nepote diisse imus in Vita Hannibalis cap vlt. quem et libros aliquot consecisse scribit sermone Graeco. Habuit vero et alios scriptores Carthago, Metonem, laudatum Var-νOni lib I. de re vis. cap. I; Hannonem, de quo Fabi Leitis Biblioth. Gr. I. 6.8; alios. Ac philosophus quoque Clitomachus fuit Poenus: id quod eum docet Cicero lib. . IV. suas. Acad. simul ait, Poenos esse acutos homines. De Aegyptiis testis est Herodotus lib II. apud eos aetate sua fuisse interpretes Graecos. Ac ibidem docet, urbem Naucratin Graecos habuisse incolas, itemque Cyrenaeos fuisse Graecos. Persas quoque et caeteros barri. haros, quos Vocabant Graeci, iam Alexandri M. aeuo
133쪽
Cicero, Graeca se legi in omnibus fere gentibus. Adi sis Brereinodum Scrutinis lingua
rum cap. I. Vnde hodieque tot monumenta Graeca a non Graecis, Iudaeis, Romani
Asiaticis, sonscripta γ) supersunt.
XII. Cum lingua literas quoque Graecorum re- cepisse Asiae gentes, plurimis constat documentis. Certe A tiochiam, Syriae r giam
expetiisse linguae Graeeae commercium, hoc est, Graecam linguam addidicisse, testis est Curtius V. s. I9. qui et eiusdem libri cap. XI, s. nos docet, Darium, Persarum regem, Graecam calluisse linguam. Inio Romulum iam Graeco sermone usum fuisse in describendis rebus a se contra Camerinos gestis, memoriae prodidit Diovisius Halis. lib. II. p. II6. 6 Hac occasione obseruandus est scopus diuinae prouidentiae, quem intuitus DEUS Alexandro Macedonidedit potestatem, suae ditionis faciendi omnem Asiam. Hoe enim facto victrix lingua per totam Asiam, ae deinceps per uniuersum propemodum orbem vulgata fuit, ut postea communis huius linguae beneficio doctrina Christi, hoc est, vera et aeternae felicitatis effecti ix sapientia, communicari posset cum omnibus mundi incolis.
D E g. Codex noui Testamenti, Iosephus, Philo,
Galenus, M. Antonius Imp. Aelianus. V Quam felix prouentus literatorum in Syta etiam post natum Christum fuerit, singulari capite demonstrat Hottingerus, quod secundum est Partis tertiae Bibliotheearii quadripartiti. Singularis etiam est de Surorum ingeniis obseruatio Stranetii in Historia Bara sanis 4. p. 18. itemque Deuesteri in notis ad Accolis Allum sacri- P. 348. sqq.
134쪽
giam, Cicero b) vocat urbem eruditi mishominibus liberalissimisquestudiis inuentem,
simulque laudat eius Vrbis ciuem Archiam, poetam illo temporis tractu celeberrimum. De Tarsensum scholis olim excelsissime florentibus testimonium Strabonis habemus,
quod illustraui in Actis ci) Philosophorum.
Pergamenorum quoque regum summum e stitit in literas studium, eorumque bibliotheca M toti orbi fuit admirationi. Omitto Rhodum, Ephesum, aliasque Mae Urbes ingeniorum cultura clarissimas, et commendo Krieg-kii Dissertationem de peregrinationibus Romanorum Academicis, in qua colonias Atticae sapientiae, hoc est, urbes Graecis literis florentes, perdiligenter recensuit. XIII. Ad Romanos ut veniamus, bellorum ab iis cum Graecis gestorum gentibus is praecipuus fuit fructus, quod hac occasione Graecorum literae Romam reliquamque in Italiam cuius inferior pars iam 'ante a Pythagoreis
lucem nonnullam acceperat, transmigrarunt.
Graecia capta, inquit I Horatius, ferum victorem Romanos) cepit, et artes intulit
. 6H. Orat. pro Archia eap. 3. . i) T. III. p. I I. sqq. V De Bibliotheea Pergamena Lipsius agit lib. de Bibliotheeis cap. q. et Baesitis Diction. v. Pergame not. C. Q Lib. IL epist. I. v. ISG
135쪽
8o VIA AD HISTORIA Μagresti Latio. Nec pudet Liuiuui m idem
fateri: Artes, inquientem, multas ad anim rum corporumque cultum nobis eruditissima
omnium gens significat Graecos uexit. Ac Cicero quoque in secundo desinibus bonorum libro: A Graecis, inquit, philosophiam et omnes ing nuas disciplinas nos Romani habemus. Quanto amore cultuque literatos Graecos proiecuti sint prinCipes Romae viri, Cicero docet in oratione pro Archia. Primum literas Romam detulisse Ennium, testis est Corn. Nepos in capite primo Vitiae Catonis, itemque Lucretius, ita n canens:
Ennius ut noster cecinit, qui primur amoe- Detulit ex Helicone perenni fronde coronam, Per gentes Italas hominum quae clara elueret.
Primum e Romanis scriptorem libri tasse Am fanium, sub initium quarti siuasionum T siculanarum libri docet Cicero. Sub Ennii vitae finem primum in urbe grammaticam scholam aperuisse Cratetem Malloten, testem
habe- ., γ) Lib. XXXIX. eap. 8. n) Lib I. iI8. R. Cave vero putes, priscos Romanos usque adeo fuisse barbaros , ut ne scholas quidem pueriles haberent. Imo vero iam oliin sub deeemuiris Iuris literarum Romae suisse, docet Liuius lib. III. eam44. quia et alia Italiae oppida tuin habuisse inagistros puerorimi publicos tradidit lib. V. cap. 27. et lib. VLeap. 23. Ac lib I cap. II. scholas Sabinorum commemorat, in iisque tetricam ac tristem disciplinam regnassa scribit.
136쪽
habemus so) Suetonium. Asinium Pollionem primum Romae bibliothecam instruxisse publiacam, discimus a sp) Plinio. Augustus Caesar quantus fuerit literarum fautor ac patronus una cum Maecenate suo, q) neminem ignorare puto. Ac Vespasianum Imp. primum salaria e fisco constituisse prosessoribus, memoriae prodidit r) Suetonius. Singularis vero fuit Maecenatis felicitas, cuius quippei nomen commune laetum est Musagetarum si omnium. Adi Christiani Faseri Ideam hiastoriae literariae Romanorum, a. III 8. editam : qui et in Memoriarum ob curarum Parte' quarta agit de claris Romani imperii urbibus, in quibus bonae artes floruerunt praecipuae. Neo
O Lib. de illustr. gramm. cap. 2. ρ) Lib. VII. cap. 3o. A lib. XXXV. cap. 2. quo quidem posteriore loco ita rescribendum arbitror: ingeis niorum pro ingenia hominum) rempublicam fecit. Hoc tempore quod propterea aureum appellitarunt saeculum, euenit, quod de se Phaedrus eeeinit in Epilogo libri sui secundi v. g. et 9.: suod si labori faue-Fit Latium meo, et aliorum quoque doctis laboribus, plures habebit, quos opponat Graeciae.
De vita et moribus Maecenatis exstat liber D. i Hem. Meibomis. Adde nouam bibliothecam Reverianam, Germanice editam, T. IV. p. 797. sqq. Alios de Maecenate scriptores commemorat Fabricius Bibl. Lat. i T. III. p. 964.
t) De hoe nomine vid. Maius in Biblioth. MS. VDi Fenbach. P. II. p. 64s.
137쪽
Nec inspexisse non iuvabit Cedarii Dissere tionem de studiis Romanorum literariis iuurbe et prouinciis s Krienti Distriben de peregrinationibus su) Romanorum Academia
phiae apud Romanos initio et progressu pinalchii Disputationem de variis modis sit ras colendi apud II Romanos, Io. Ge. Frichii Disp. a. I 28. editam de initiis eruditionis apud Romanos. XIV. Non mirum itaque, omnis generis discruplinas Latinis et) quoque libris excultas fuisse, quorum etsi quamplurimi perierunt,
non pauci tamen ad nostras perue uni ma-nUS : quorum recensum Fabricius dedit in
Bibliotheca 6s Latina. Cui enim sunt ignota,
T. III. p. 631. sqq. γ Exstat haec Disp. in eius Parergis Academicis P. SI, sqq.
et Vt olim Graeca lingua erat literatorum cominmunis, sic hodie Latina est eruditionis omnis per omnem Europam vehiculum, est totius, orbis literati vinculum, est communis quasi per Heliconias prouineias Mercurius. in apropter merito eius usum studiosissime conseruant literati, et ad ultimam posteritatem propagatum euntis
Vid. -shemii Praef. ad Folietae de usu et praestantis Lat. linguae libros β. XVI. a) Huic pro supplemento esse potest doctissimus Falseri liber, quem inscripsit Memorias obscinas, ac iwrum edidit, idque auctiorem, Hambursi a. I 2. .
138쪽
nomina poetarum, Plauti, Terentii, Lucretis,
Catulli, aa) Virgilii. Horatii, Tibulli, Pr pertis, Ovidii, Manilii, Phaedri, utriusque Senecae, Lucani, Persi, Iuuenalis, &bi It lici, Statii, Valerii Flacci, Martialis, Claudiant 8 historicorum, Cornelii Nepotis, Sillse sis. Iulii caesaris, Livii, Pomponii Melae, Veluti Paterculi, Vahrii Maximi, Curtii, Taciti, Fori, Suetonii, Iustini ρ quam celsbrata sunt nomina et momumenta Catonis,
Varronis, M. Tullis ) Ciceronis, Plinii utriusque, Petronii, Gelbi, Puintiliani, imisti, Vitruvii, Columesiae, Cornelii Cel f ac tertio O) saeculo Iciorum, Papiniani, bipiant, Iulii Pauli, Sex. Pomponis, Herennii F a Mod
sa) Hie voeari potest phoenix anni magni, rarior quippe phoenice post quingentos annos in vitam redeunti. Est enim Virgilias poeta sine exceptione incomparabilis, hoc est, qualem quantumque nec sua aetas habuit, negantegressa, nee secuta omnis. Im Caes. Scaliger eum vocabat vltimum conatum Musarum: id quod refert filius, Iosephus, in Consul. Db. Burdonum p. 2Ol. Hunc nemo magis laiidauit, quam qui eum laudare recusauit, Liuius, his verbis quae seruauit infria sexta Seneca pater, usus: Gerronis laudes perinsequenaeas Ciceone lauseatore opus fuerit. μ' Vel ex horum et superioris saeeuli ICtorum iurisprudentia perspicue apparet, Romanis fuisse ingenia praestantissima. Nam decisiones ipsorum iuridicae tam
sunt accurate verae, Ut Romana iurisprudentia regnet etiamnum in uniuersa Europa, et Ictorum Romanorum sententiae habeantur pro oraculis rectae rationis, Vid.
139쪽
Modestinis Sciamus vero ac gaudeamus, habere nos veterum illorum libros omnium optia
mos. Cum enim optima quaeque veterum
scripta sequeretur peritorum admiratio, hi negleAis libris deterioris notae conseruare studuerunt optimos. Quorum etsi ipsorum nonnullis iniuria temporis attulit lateritum, id i men euenit, ut e prisco illo aeuo nonnisi optumi scriptores supersint. Ecquis, quaeso, ΠΟ-
strum desideret e. g. orationes Hortensi, quas prorsus contemnit Quintilianus lib. XI. capsδcum in manibus sint nostris perfectissimae illae Ciceronis p Quis Muti doleat et Maevii i teriisse carmina, cum Virgilius praesto sit et Ouidius et Horatius p Imo quis moleste ferat, illam intercidisse Ciceronis Orationem, quam pro Milone primum effuderat, cum supersit altera omni vi ingenii persecta, omnibus industriae viribus elaborata λ
Exorta luce Euangelii nec Christiani literas neglexere, videntes scilicet, sine iis nec defendi satis posse religionem Christianam
conseruarique, nec impugnari ethnicam. Vnde qui praeter caeteros in omnι literarum genere Versati
cap. 2. I. 4. s. 6. Mirifice etiam laudat horum ΙCtorum scripta Laur. Halga in Praefatione ad librum suum te tium Elegantiaru=v. Caeterum de his, quos dixi, caeterisque veteris Romae ICtis elarissimis Gravisiae inspice sis lib. I. de orig. iuri cὶu. f. et cum praecedentes, . tum sequentes.
140쪽
versati erant, vacabant bb scribendis apologeticis. Ac dignum obseruatu est, Ecclesiam primos suos scriptores doctrina insignes accepisse ab ethnicis, Iustinum Martyrem, Thophilum, Athenagoram, Tertullianum, Minucium Felicem, Cyprianum, Arnobium, Lacta lium : qui cum nimia Christianae veritatis luce impulsi fuissent ad amplexandam eam, postea scriptis docebant publicis, iustissimas tibi fuisse causas, religionem deserendi patriam, CHRISTIque in castra transeundi. XVI.
Nec dedignata fuit iuuentus Christiana o
ethnicorum professorum obire auditoria, et Aegyptia spolia transferre in Ecclesiam. Quanquam cum id non videretur earere perruculo, ipsi Christiani et scholas coeperunt eo dere et bibliothecas d instruere ecclesiasticas.
M3 Id liquido testatur Lactantius Itb. V. e. I. n. 23. R. qui et n. rΙ. confitetur, doctores veteris Ecclesiae, exceptis iis, qui ex doctis ethnicis facti sint Christiani, fuisse aut omnino Fudes, aut erete parum doctos. Et cap. II. n. l. iterum ait: Defuerunt apud nostros idonei peritique doctores, qui vehementer, qui acriter em respublicos id est, religionem ethnieam) νedarguerent, qui causam omnem veritatis hoe est, Christianae religionis, Ornate eopioseque defenderent. o Vid. Vitae Gregorii Nax. et Basilii M. γγ Bibliothecam Heros dimitanae eeclesiae eominmemorat Eusebius Hist. eeel. VI. ao. Caesexiensis bibliothecae Μαοvmus meminit Comm. in Epist. ad Titum cap. 3. et lib. de script. eccl. cap. 3. 8s. et H3.