장음표시 사용
151쪽
Franciscus Phile bus: uuod se ex duobus
me Hierovino loquitur et Augustino, unus inci potuinet, nihil natura absolutius edia dist. Graeca vero Ecclesia suos inter patuestres elegit z) Patriarchas, hoc est, omnium Ecclesiae doctorum optimos maximos, Ba lium, cognomine Magnum, Gregorium N etianzenum, cognomine Theologum, et Damnem Chrisostomum. XXII. Videntur mihi praeterea duae classes Patrum illorum constituendae, ut alios primanos dicamus, alios fecundanos. Priamanos VOCO, qui persecta orthodoxiae gloria fulgebant; fecundanos, qui in una alteraque doctrina recesserunt a communi sensu, ideoque haereticis fuerunt adscripti, . Caetera doctinimi ac de re sacra optime meriti. Tales sunt Eusebius ac Tertulitanus, quorum illum Arit, hunc Montani asseclam fuisse constat. Adiungimus his cbὰ Pelagium, cuius exstant eruditae in Pauli epistolas annotationes; uatianum, . cuius quaedam opera inter Cypriani Tertullianique scripta conseruata sunt;
'oblinarem, vel 4, solum illud opus, quod
nis Fabricianae, et Anonymis in Tumulo T. Flauii C mensis Martyris, Urbini a. I 27. edito, P. II. - . a) Sie hodie Spenerus et Mehmbergius non elici- untur e catalogo Theologorum, etsi iis aliqua haereseos labes fuit adspersa a Lutheri eathedrae possessoribus. b) Ipse Augustinus Pelagium vocavit inrum ara rissimum et acerrimi itaenii. ,
152쪽
LITERARIAM. CAP. N. Mantichristianis Porporis libris opposuit, huc O reserendum ; Theodorum G Mopsius
num, et huius notae ) alios. Primanorum etiam quisque titulo Sancti assici solet, si fuit episcopus: qui honor cur etiam Hierondimo tribuatur, paulo ante cognouimus eX decreto Bonifacii Papae. XXIII. Nec illud omittendum, sub Imp ratoribus Constantinopol anis priorum saec lorum tribus in urbibus scholas iuridicas i stitutas fuisse. Constantinopoli, Romae, et Beryti, quae Phoenices Vrbs hodie Beroe appellatur. A quibus scholis Scholasticorum nomen inditum est eius aeui iureconsultis,e. g. Soc uti, Euagris. Vid. Conringit Dis
sertatio de studiis liberalibus urbis Romae et Constantinopoleos, Helmst. 16ss. De Ber*toc e docta exstat commentatio Io. Strauchii:
Commonit. cap. I6: uuiae ido praestantius acumine, exercitatione , doctrina Qui igitur, inquies, factunt, ut nihil nunc librorum eius supersit Scilicet qui eo aeuo haereseos infamia flagrabat, eius scriptis omnibus, etiam nis et e re Ecclesiae eonfectis, pereundum erat. Quem quidem morem rationi et aequitati repugnasse, ex ver. iudicat meismannus Hist. ecel. T. I. p. 3O8. 9 De hoc vid. Fabrietas B. G. V. 33. t. et 2. '): Obseruat Valesius in Praef. ad Theodoriri Idistoriam ecclesiasticam, etiam hune non insignitum esse titulo Sancti, quippe cum aliquando fauere visus sit haereticis:
153쪽
uberioremque nuper de eadem Academia dissertationem Fasciculo quinto librorum rariorum Rengeriano inseruit Iac. Hasaeus. La dari quoque hic meretur, qui Iustiniani aeuo
floruit, Theophilus, cuius Paraphrasis Instia tutionum iuris ciuilis superest. Eius de aet te , vita et scriptis Gundlingius agit in Gun lingianis P. II. cap. a. et in singulari libello Lipsiae a. 1 3α em illa D. Henr. MFlius.
XXIV. Ethnica religio, postquam extemnis orbata fuit praesidiis, .sensim corruit et euanuit, Christianaeque ubique locorum ac gentium cessit. Etsi igitur quarto saeculo a huc ethnici nonnulli ingenio florebant, ite
que quinis, magna tamen erat eouum paucia
tas, ac Post ea tempora ethnicorum lia
ter Aead. p. 18. R. et MO. sqq. et Conri Ritiaruultu Lect. saer. lib. III. cap. 3. p. 137. sqq. D Agmen ethnicorum seriptorum clausisse videnatur Simplicius ac Stobaeus: quorum ille sexto saeculo, hie septimo vixit vel octavo. Vid. de illo Fabricius Bibl. Graecae lib. V. cap. 29. de hoc cap. 3o. Fuisse tamen hosce philosophos non tam ethnicos, quam Naturalistas et Neutralistas, ut sic loquar, hoc est, neque ethnic neque Christianos, sed magis tamen Christianos, quam ethnicos, vel Sunesi, qui saeculo quinio e philosopho et Christianus factus est et episcopus, exemplum docet: de quo legi digna, quae cultatus profert lib. de coniugio clericomum p. 328. sqq. et Binsamus Antiq. eccl. lib. IV. eap. 3. 3. Vid. et Fabricii Bibliotheca Graeca lib. U.
eap. 21. β. XI. Scilicet ut Erasmus tempore Reformationis nec Pontificius erat nec Lutheranus, pleraque quidem
154쪽
teratura obmutuit. Quarto quidem saeculo vixerunt Iulianus Imp. Libanius, Iamblichus Panus, Donatus, Sex. Hur. Victor, Aufo nius in J et caeteri Paneraricorum scriptores, Eutropius, Themistius, Ammianus Mam
dem Papae improbans, sed AEc Lutheri omnia 'probans; 'tia philosophi hi in medio Christianorum versantes agno stebant quidem grauiore errores religionis ethnicae, non tamen sine exceptione omnem siue doctrinam sive' disciplinam approbabant ecclesiasticam. Vid. I. G HEL
g De Ausonio copiose agit Fabricius Bibl. Lat. med. aeui T. I p. 6o9. sqq. Disputaturi ethnicusne an 'Christianus verit Ausemus. Vid. Melii Diction. v Au- sone not. D; Fabricius Bibl. Lat. III. io. I. p. s83; Bois nitis Diff. de apostasiae merito et falso suspectis I. 14. p. 29. sqq. Ego arbitror, Ausenium talem fulta Christi, num, qualis Manus fuerat ante imperium, hoc est, mente . ethnicum, sed simulatorein religionis Imperatoriae. Idem mihi videtur de Ammiano Marcessino. Vid. Me-Bus Dict. v. Marciam. not. B. MOGemius Disp. de turbata per Platonicos religione Chrisiana β. 3o. qui et in annot. ad C morabum p. 732. sqq. . diligentissime disputat de 'religione Chalciti: cuius tamen sententiain refutat , Bructerus in Appendice ad Historiam suam philosophicam
Germanice scriptam p. 323. 342. Vixit et vertente hoc saeculo Coluthus poeta, de quo vid. V. E. Loes erras Lect. Coluth. cap. R. d. 4. et Fabricius Bibl. Gr. lib. II. eap. 7. T. . αὶ Sex suerunt hae aetate illustres Somaehi, quos eum multi confundant, suis singulos notis distinxit S renon- .
Gus ad Ennia, lib. VII. epist. as. Quem totum Sirmoni ,
155쪽
ή. XXV. Ex hoc tempore deserbuerunt literarum studia non tam ob incursiones barbar rum gentium, quam ch) ob crescentem ingeniorum pestem, superstitionem, quae luterarum non solum cultoribus, sed etiam se toribus ac Maecenatibus octauit orbem vnia uersiis. Scilicet initio odium ethnicorum peperit odium erga ipsas literas, Ortaque eo
tempore est distincti arum in sacras et re fanas. Quicquid philosophiae erat, ipsi E clesiae Patres vocitabant saecularem I pientiam, unde nostrum Melt-Meistiit, et quosvis ethnicorum libros codices saeculares appellabat Hieroumus. Idem Hieronymus narrabat vel verius fingebat somnia uni de lectione Ciceronis similiumqua
Ioeum deseripsit, suaeque ad Honorii lib. III. de lexipe.
ecel. cap. 22. annotationi inseruit Miraeus. i) His Gothorum aliarumque gentium ineursioniis . bus factum est, ut multae bibliothecae diriperentur, multique libri prorsus tollerentur e medio. Sidonius Φον. lib. IV. epist. ix. testatur, suis adhue in man1hus fuisse Menandri comoediam ἐπιτροποντες nominatam Augustinur adhue legit Ciceronis Hortensium, Lactantiu eius conflationem. Et quot libros aeuo suo superstites, nunc vero deperditos, commemorant Atheuaeus ac Dio-bner Laertius 8 - .e
m) Epist. 12. ad Eustochium. n) Vid: Dissi mea de hoc somnio a. 1 I7. edita, ee in Sylloge utea recusa T. I. P. Osa sqq. .
156쪽
auctorum DEO exosa: faterique cogitur 6υ
Euddeus, Patrum , nonnudos, cum abusum nrtiqm et eruditionis humanae perpenderent,
parum abae se, quin omne, quod in artes humanasque scientias impenditur, ' sudium
condemnarent. Postea Vero, quam sexto
saeculo Gregorius M. praecipuum et Pa- Patus et barbariei monachalis 'fulcrum esse Coepit, eiusque eXemplo monachi nuntium miserant omnibus literis, tunc omnia non ire, sed ruere in peius et retro sublapsa referri. Vti igitur illo saeculo in Ecclesia e ortam esse legimus Agnoetarum haeresim, sic et in literaria rep. Agnoetarum hoc est, igno
o Theol. mor. P. II. eap. 3. Sect. III. β. T. p. 36ς. Notatu dignus est locus Gregorii Naz. in Epitaphio Balsilii. Eruditio, inquit, inter humana bona principem locum xenet. Non de hac nostra solum et nolitiore eruditione Ioquor, seae etiam de externa, quam Vulgus Christiano- Uum prauo quodam iudicio Di insidiosam et periculosam et a Deo procul auertentem adspernatur. Cons. G. Arnoldi lib. VI. Descriptionu primorum Christianorum cap. s. quod agit de primitiuae Eeclesiae literarum studiis. M Id egregie demonstrat Triueehouius lib. de Doctoribus Scholasticis cap. VI. p. 2s3. sqq. maSime p. 278. R. disserens de summa saeculi sexti ἁπαλυσίαν. De eiusdem Gregorii saeuitia in Liui ini, vid. Baulo Diction. V. Gregoive I. not. M. et N. . De huius Gregorii vita , d ctrina et scriptis, etiam supposititiis, iungam Dissertatio. siem exhibet Oudinus in T. I. de scripto eeel. p. I493. sqq. q) Vitam huius saeculi sexti monasticam interitum attulin literis, praeclare docet Conringiua Antiq. Acad. P. 266. sqq. et ara. sqq.
157쪽
rantium ) plena facta sunt omnia, laedaque ista haeresis propemodum ivsque ad confinia
Lutheranae Reformationis regnauit. , Dino totus Franciscanorum ordo se deuouit
pietati illiteratae, et sanctissima illa seu Pauli vox: Litera occidit, Spiritus vivificat, usu pari consueuit t) a monachis ad odium conflandum vniuersis literarum studiis. Quid λIn im Iure Canonico M nefas iudicabatur, Episcoporum ac presbterorum barbarimos irridere ac soloecismos, adiecto, indignum esse, sanctos idos viros restringi sub regulas Donati. Imo in Gratiani Decreto P. I. Distinct.
37. vetantur clerici legere libros ethnicorum: et Distinet. 38. cap. 5.6. II. et I3. perparum em- ditionis requiritur in episcopis caeterisque s
XXVI. Hinc tanta excellentium doctrina virorum per aliquot saecula fuit penuria. Aesexto quidem saeculo vix duos habuit Cooccidens, quos ostentare posset literatae posteritati,
νγ Vid. Biblioth. Brem. T. V. p. 2 3. s) a. Corinth. ΙΙΙ. 6. . t Refert alicubi Erasmus, sua aetate nil erebrius in ore fuisse monachis, quam illud: Litera ore D. u) Vid. Martini Margarita Decreti v. Gramminica.. a ) Iia Oriente Procopius tum vixit, et Priscianus et Tribonianus eum eollegis suis. Vixit etiam in Occidente .sexto saeculo Ennodius, Episcopus Ticinensis, a. 52I. exstinctus, cuius opera eum suis notis edidit Sismondus Paris i6ri. in 8. Sed misellus est hic scriptor, rerum
quippe Vacuus et sermone tam ineptus, ut perpetuis orationis meteoris Iectores offendat. . -
158쪽
ritati, Boethium, cum quo desisse veterem Romanorum eloquentiam vere obseruauit o Miraeus, et Cassiodorum. Post Boethium, qui ultimus eruditorum dictus est, per mille
annos vix unus aut alter, certe apud Latinos,
commemoratur, qui aliquod in doctrina liberali nomen habuerit. Ita ait a ) Rotandus Marsus, qui et scite vocat interuallum illud temporis usque ad Petrarcham interregnum .ac velut literarum deliquium. Nec aut septimum b aut octavum saeculum plures habuit eruditionis gloria in occidente insignes.
sis Not. ad Honorii librum III. de seripi. eeel. eap. 22. V De utroque vid. Fabricius Bibl. Lat. lib. III. cap.
s. et I6. Caeterum obseruandum , eum inolito errore' appellari Cassiodorum, et hune errorem ex ea opinione natum esse, quasi Senator epitheton esset, non nomen, cum tamen fuerit ei nomen Senato is, et cognomen
Cassioriri: quae sunt verba Sismondi ad Enniali lib. IILepist. r. De vita eius cons. Pagius Crit. Baron. ad A. C. s62. I. 4. Vid. de eo et Sugges meae Tomus primus p.
Praeter minutos aliquot scriptores, inquit, neque philosophum, neque Ictum, neque medieum, aut denique UApoetam vel oratorem, qui allevius sit famae, integro hoc septimo saeculo reperire licet. 66 In Oriente saeculo VIII. magnum nomen suit Ioannis Damasterii, systematteae Theologiae eonditoris, et Seholasticorum prodromi. Propter eloquentiam e gnominatus fuit Ch forrhoar. Caetera quoque ipsius eruditio tanta fuit, ut parem illa aetas habuerit neminem; quanquam nec superstitione suit mediocri.
159쪽
Illo enim I dorus Hispalensis et Aldelmus; hoc d) Alcumus et Paulus Diaconus
vixerunt pariter ac scripserunt. Vtroque tru men saeculo Beda vixit, et magno viri tque fuit decori. Caeteros, etiam diuinae sciat' ςntiae professores, tantaς inuoluerant ignoran-
d Non est enim, quod ex eodem saeculo huc dseribamus S. Bonifacium. Non enim eruditio, sed religio nobilem eum fecit. De Bonifacio nemo mirabi- νur, qui vel inspexeris duntaxat Epistolas Bonifacianas. nihil sapientes vel sacrae e ditionis: tantum abest, Detauam in illa viro, caeteroquin pio, laudem mereaturtionis saecularis : inquit Conringius in Supplem. XXXII. ad Antiquit. Acad. p. 29I. De indocto eius odio erga Virgilium, Episcopum Salaburgensem, vid. Melii Dictionarium, et Basnagii Tomus III. Lect. Canis P. II. p. 288. sqq. et 393. sqq. ac Guniam ii Dissertatici singularis Nouae Bibliothecae Rengerionae inserta T. III.
Aleumtu esse nomen trium, non quatuor, syli harum, pronuntiandumque esse Asmarinus, ipse docet hoc pentametro: Alcum dicor ego. Tu sine fine vale. Vid. Haronius ad a. 7 8. n. 23. Ex Alcminus deinceps ob υφωνίαν Albinus factum est. Eodem modo quatuor syl- Iabis i te pronuntiatur Ortuinus Gratius, qui suo tempore syllabis tribus vocabatur Oritanus et Orminus.
e) De huius eruditIone vid. Tribbech ius lib. cit, eap. 6. p. 287. R. ubi quam fabulam affert de ortu cognomenti Venerasilis, eam minime venerabilem esse, facile intellisitur. Nam Sancti titulus illo aeuo solis tribu hatur episcopis: minores dignitate, eum magnis in eeclesiam meritis conspicuos se redderent, Venera Hes appeι Iitabantur. Nuper de . scriptis Bedae diligentissime egitaςui T. I. P. με. sai.
160쪽
LITERARIA Μ. CAp. IV. Iostiae tenebrae, ut f in episcopis et I acem
, dotibus non peritia requireretur S. Scripturae, multo minus linguarum, disciplinarum et antiquitatis notitia, sed modo vi legere, ut cantare ut O Iionem Dominiciam, ΘΗ- bolum, Psalterium, Computum g recitare . valerent, nec nescii essent Canonum. XXVII. Accidit et hoc temporis tractu, Latina ut lingua prorsus interiret, solo eius usu in sacris retento, paucis tamen sacerdos-bus sensa Latinorum verborum Callentibus. Ac notum est, Latina lingua natas esse hodiernas Italicam, Gallicam et Hispanicam. Id vero quo saeculo factum sit, ut scilicet Latina lingua desineret esse popularis, non satis 'constat. Sexto iam saeculo id factum esse,
docentem Lipsum docte refelIit h) Rulgersius. Tamen Alcyonius si9 eκ Μs. quodam . historico de rebus a Gothis in Italia gestis refert, Attilam regem post partam victoriam iam studiosum fuisse Gothicae linguae propagandae, ut edicto sanxerit, ne quis Latinabngua loqueretur, magistrosque insuper e sua
prouincia aecisisse, qui Italas edocerent linguam Gotbicam. Sed non satis haec res certa i