장음표시 사용
161쪽
est: ac fortasse Attila tantummodo publica scripta confici sua lingua iussit, more Romanorum in) Veterum, quorum praesidibus non licebat alia, quam Latina, lingua uti in prouin
ciis Augustini tempore linguam Latinam in Astica adhuc fiuste popularem, ex ipso i) d
scimus. . Quinto illo saeculo et in Gallia supe fuisse usum huius linguae publicum, eo ipso docet Sidonius sim Apollinaris, quod concionem LMinam exhibet ad plebem ab se habitam. Idem tamen metuere se om profiteis, ne breui in Gallia aboleatur ea lingua et intereat. Octauo id accidisse saeculo, Lyronius, Benedictini ordinis monachus, non ita pridem contendit. Persuasum autem nuper nobis luit doctissimus o) Coloniensis,Lugduni usum Latinae linguae publicum et communem ad medium sere noni permansisse laeeuli. Ac longius prouehitur Iac. Basnagius, decimo demum saeculo in Gallia cessasse Latinae linguae usum, pluriabus
kγ Vid. Merillius Not. philol. in passionem Christi
p. 37; melius Dict. v. Claude not. A, et Guardus in Tomo XI. Misceli. Lips. p. 2I. sqq. I) Lib. II. de doctae. Christ. eap. II. et Consess. lib. I. eap. M. Vid. Iraitakerus in lib. de seriptura Κ
nin Lib. II. epist. I o. et lib. VIII. epist. 2. ') In Durnal des Scavans a. I738. m. Nov. P. Io3. Ο Ηist. liter. Lugdun. P. II. p. m. '
' γ Idist de r Eslise lib. IX. cap. s. 7. s. et s.
162쪽
bus disputans: quae eadem est auctorum Historiae Galliae literariae sententia. In It lia post medium septimum saeculum magis magisque - inualuisse linguam Italorum hodie nam, non ita pridem itatuit sp) Petrus Giannonius. -Verum CeletUS temporis . articulus
constitui non potest, cum eiusmodi immutatio non simul et semel, sed sensim ac sine sensu
XXVIII. Erat quidem hac tempestate se praebiturus instauratorem literariorum studio- .rum qb Carolus M. ipse literarum haud rudis,
) Tomo VI. p. 3. et 6Iς. p) Hist. Neapol. lib. IV. p. 283. q) Vid. Auentinus Annal. Boi. lib. IV. eap. g. β. 3I. sqq. Latinoius lib. de stholis celebr. cap. I. et 2; Cou-νDigius Anti mead. p. 322. sqq. Tribbere ius lib. eit. Cap. I. p. 23. A. Buνωνdus de satis Lat. ling. P. II. p. 3I. sqq. De opere Carolino eontra cultum imaginum, cuius tamen scriptor Alcvinus fuit, lege sis meam adepsum Praefationem. A. I 34. librum de satu rei literariae sub Carolo M. edidit Lutetiae, et quidem patrio sermone Boeusius, vir perdoctus. Sed eum liber hic, minima sorma exeusus, centum duntaxat paginas impleat, non desinimus desiderare eodem anno a F. O. Menckenio in Bibliotheca doctisum militum p. I3I. promissurn maius opus de Cavoli 31. partim scriptis, partim in literas
Fuerunt, quibus locus quidam 'inharti perisuasit, ne scribere quidem potuisse Carolum. Quorum errorem satis eoargui, veramque simul' scripturam Egin-harto restitui, in singulari Diss. Nouis Miscellaneis Lipsiem sibus inserta T. III. p. ia . sqq. Librorum, quos Caroli M. Biblio
163쪽
rudis, et in Germania, Gallia atque Italia plures condebat ingeniorum ossicinas. Verum quam parum r) prosecerit, locupletem habe- mus testem Lupum, Ferrariensem in Gallia abbatem, qui in prima ad Eginhardum, Caroli - M. amicum. epistola grauiter queritur, superstitiosum otium suo aevo literarum studiis praeferri; se ne praeceptorem quidem nancisci po-x tuisse, nec amori literarum, ab ipso fere iniatio pueritiae Mi innato, satisfacere; isto tempore priorum studia longositu colia a paene interiisse; per Carolum quidem Magnum reuocari coepta esse, et aliquantum extulisse ca- put; sed eo defuncto rursus neglecta esse literarum studia. Cuius rei culpam haud imme- 'rito cum s) Conringio tribuimus successoris, Ludovici Pu, superstitio saepietati: quo quiadem melior et literarum amantio Heratorum.
que studiosior fuit filius, Carolus taluus, Masrenas huius saeculi dictus a s t Onrivio: sed
Bibliotheea habuit, magnam partem doctissime re censuit D. David Melerus in Disp. de bibliotheca Caroli M. Aliorsii I 27. edita. νγ Illud etiam cognitu dignum, tantum aliquam Latindrum literarum instaurationem Carolo M deberi. Nam ipse, vel potius interpres eius Alcminus, lib. II. de imaginibus cap. II. ostendit, suo aeuo linguam Graecam ignotam suisse Latinae Ecclesiae. Ae traditur Rahanus Maurus, Alculi discipulus, primus in Germaniam inue. xisse Graecas literas. c. Lib eit. p. 3λ91 .
164쪽
nec tum veterno mcuti se passum est male pium saeculum, neque aurorae successit dies undiquaque serenissimus. XXIX. Nec maior fuit Orientis selicitas, superstitione et hic plerisque omnibus eripiente mentis oculum. Styli quidem cultura hic minus, quam in Occidente, negligebatur: at scri-hentium industria non fere nisi in componendis Chronicis, Sanctorum vitis, et homiliis versabatur: nisi quod nonum saeculum suo Hugore illustrauit vir sui nominis Photius, velut inter ignes luna minores. Fuit quidem e iam Theodorus Stulta u huius aeui scriptor multorum voluminum. Ast parum profecto debet huic idololatriae martyri vera sapientia. Potiori iure hic laudamus Imp. Leonem, S
pientis hoc est, eruditissimo cognomine clariam. Hie enim, . Photii 4 ipulus, plurima m scribendo signum ipse aliquod ciuibus suis sustulit ad rite colenda literarum studia. De Ioanne Damasceno, saeculi octaui lumine haud satis liquido, quae paulo ante dixi, s
) De eo Fabrietas B. G. lib. v. eap. 38. u De scriptis eius vidi, Fabricii Bibl. Gr. lib. V. p. 33. p. 234. sqq. et T. XII. p. 27s. sqq. itemque D. Imman. Muturus in singulari Disp. a. I a.dita de Stu- . Aio et claris Studitis p. 2I. sqq. - Vid. Fabricius Bibl.l Graee. lib. V. cap. s. p. 363. sqq. et Oleariin vibi. ecd. T. I. P 639.
165쪽
XXX. Ad incidentem ut reseramUS Ocinitos, solito plures nono saeculo scriptores ossem
dimus, feruentibus scilicet hic illic adhuc si diis a Carolo Μ. inflammatis et ab 3b Ael- laedo, Angliae rege, sed paulo post misere deseruescentibus. occurrit enim nobis Rabanus Maurus, cuius de vita et scriptis diligentissime exposuit Buddeus Vel Respondens eius in singulari Disputatione a. Ι724. edita, Homo,
uterque Alcuini discipulus, Mabfridus Strabo, Seruatus Lupus Mifridus, tres Mauri discipuli Eginbartus, G Ioannes
bris comprehendit et Oxon. 1678. edidit D. Spelmannus, i. qui lib. II. n. 33: Scholas, inquit, et Acadenseas in silvis, aries et discipbnas reduxit. Ipse multa carmina scripsit. Plura de hoe Angliae Carolo M. deque scriptis eius reis peries in Oudini v II. de seripi. eeel. p. 3o9. sqq. et Olearii Biblioth. eccl. T. I. p. 36. et Fabricii Biblioth. me. dii aeui T. I. p. 63. et Menckeniorum Bibliotheca doctorum militum p. I3. sqq. . et) Deprauata est haec scriptura. Nam aequaIes inharti, Lupus Fereariensis et Poeta Saxo, a Dibri editus, eum vocant alter EAhartum, aliter Einhardum. Ae posterius quidem mihi videtur rectius propterea, quia et seribitur Bernhardus, Eberhardus. Quid vero significet nomen Unhardi, coniectura assequi conatus sum in Actis eruae. 1711. p. 33O. quam adhue probo, quia in albquot MSS. is appellatur Enhardus. Vid. Reimmanra Biblioth. Vindob. p. I 29. et I3o. a Deme satis multa dixi in Actis PhilU. T. IIL p. 838. sqq, ubi p. 88o. pro harmonia rescribendum esse harmoniam, recte et acute animaduertit Matthesonius in
166쪽
LITERARIAM CAP. IV. ingena, Hinc rarus Rhemeois, Regino, Mo magister, Anasiosus b) Bibliothecarius. XXXI. At exstincta cum his est literarum
laus adeo, Vt proXimum saeculum nomen a
ceperit obscuri et barbari. Saeculum infelix vocat o Bedar minus, in quo nulli scriptores illa es; faeculum serio noster do Calixtus, et scriptoribus inrignibus destitutum. Mi
serrimum literarum statum per uniuersum hoc decimum saeculum natasque hinc summas et
reip t ecclesiae calamitates descriptas, si libet legas in edita nuper Historia literaria Gaiatiae: ubi etiam docetur, quo minus in Gallia prorsus exstinctae sint hoc saeculo literae, impedimento fuisse scholas non ita paucas cum ecclesiarum, tum monasteriorum, doctis
Patriola suo musco 32. Caeterum Ioannem Erigenam suisse natum in Hibernia, erudite pugnat Gibnitius in Prolegom. ad T. I. Seripi. Brunsvic. , et et in ipse illo Tomo p. 22. Re Marianus quoque Scotus Hiberniam habuisse patriam nonnullis creditur. bi Seripta eius Fabricius recenset Bibl. Gr. lib. V. eap. 3s. p, 337. R. Anastasii huius Misae Pontificum tres . eodem paene sempore habuerunt editores Italos, eosque . eruditissimos, Franc. Blanchinum, D. Ut lium, et Lia. Ant. Muratorium. De prima harum editionum vid. Actae r . a. ITI9. P. S3 Iras. p. In. et 173I. P. I69; de is eunda a. I727. p. sa; de tertia a. Ir . p. 377- R. o Chronologiae p. 89. αὶ Appar. theol. P. I .
167쪽
in omni genere magistris instructas. Imo vero habuit hoc saeculum scriptores illustriss
mos, Vnum Papam, alterum Imperatorem, te
multam, Saxoniae nostrae decus immortale. Ac miraculi instar est, obscurissimo illo saeculo et h) literarum usque adeo experte tres erudutionis laude exsplenduisse eius generis pers nas, a quibus praereptum iri caeteris mortalibus palmam ingenii, ViX ac ne vix quidem ullo tempore Verosimile est. Certe nullanetas simile vidit exemplum, nec, Vt opinor, iterum videbit Vnquam, .
e) vid. Naudaeus lib. de magiae suspectis cap. I9. 8. et 9; Gunoius lib. de scholis celeb. cap. 2I; Melexus, Pros. Aliors singulari Disp. a. . 2o. edita. De vita et seriptis huius ΘLUbi copiose et accurate disseritur in Hist. lii. de la Huno T. VI. p. 339.-6I4. Vid. maxime pag. 677. fi Vid. Fabricius Bibl. Graee. lib. F. eap. s. p. 486. sqq. . fg Vid. Oudinus T. II. p. soa. sqq. Fabricius Bibl. Lat. medii aeui lib. VIII. p. 829. sqq. Verum eius no-.men est Hrosmitha, quod legendum Chromicta. Sie Hludovicus, id est, Chlodouens. Settieet litera b illo tempore etiam significabat ch. of Gallos tamen huius saeeuli scriptores minus esse barbaros caeteris, contendit Ballistus Iudiciorum T. LI: 322. In Gallia quoque natas esse fabulas Romanenses oc saeculo, praeelare' doeetur in Hist. lit. de la France
168쪽
XXXII. Si quaeris, cur hoc temporis tr stu ad incitas redactae fuerint Mulae, non aliam video huius calamitatis causam, quam' quod et inhonorata tum erant optima illa studia, et via ad eruditionem nimium salebrosa. Non enim publicis sumtibus alebantur doctores iuuentutis in scholis atque Academiis, ac bonorum librorum summa erat caritas, praetereaque doctissimus quisque haereseos vel suspicionem vel notam effugere ViX ac ne vix quidem poterat. Crediderim etiam, haud pau- . cos sic, ut olim pii Eliae aeuo. latuisse in tene- . bris, qui cum satis docti essent, vel audacia vel occasione carerent prodeundi in publicum et scribendis libris nomen suum ad posteros pro- pagandi. Iniucundum scilicet est, odiosum etiam, ineptum denique, docere, Ubi nemo est, - qui doceri gestiat. Certe non videtur mihi
decimum cin saeculum Lui randum et RoswL
60 Abaelardus, Virgilius Salaburgensis, Berengarius, ipse Papa Sylaser II. ii9 Floe saeculo etiam vixit Eutychius Batricides,
patriarcha,Alexandrinus: de cuius opere Arabico vid. Hottingerus Hist. eccl. T. II. p. 34. sqq. et Renali ritus list. patriarcharum Alexandrinorum p. 246. sqq. Vixit item hoe saeculo Simeon Metaphrastes, quam Vitarum Sanctor n scriptorem Dalgaeus lib. IV. de Obi. cult. reolig. eap. IT. p. 68o maximum fabuliato rem appellat. Decius aetate Basnagius disputat. T. III. Lere Canis. ant. P. I. p. 22. R. eumque a. 92o. scripsisse contendit. Copiosissime de eo agit Fabricius Bibl. Gr. lib. v. cap. P. 5O9. sqq. et Oudinus T. II. p. 13O I. M.
169쪽
tam, undecimum Lambertum Schinnamgem sem, procreare potuisse, nisi suissent alii, quorum vel institutione vel aemulatione vel ho latu tam longe fuissent prouecti in literarum curriculo. Quanquam publicae illius temporis quaerelae docent, perraros fuisse interiorum literarum cultores, ipsaque monasteria,
erudiendae h quidem illa iuuentuti dicata, et suum singula Scholasticum u) habentia, comversa fuisse in scholas sm) cantionum, superstia
tionum, caecaeque obedientiae. Illud unum laudi ducendum est collegiis monachorum, quod assiduis veterum librorum descriptioniabus sortiter obstiterunt, quo minus ii interiarent. Ita dum ingenium suum non poterant,
manus tamen Commodabant reip. literatae, a
que haec est causa, recte obseruante Bam thio, cur tam multi adhuc nobis salui sint eκhonis scriptoribus. Quanta vero industria monachorum fuerit in libris describendis, hisce docet verbis a Petrarcha: Alii membranas
of Vid. Mart. ScMO ius lib. de bonis rihi. Sech. I. cap. 27.: et Sech. II. cap. 3. et 23; Leukfudius Antiq.Walhenrid. Cap. V. Mabi nius lib. de studiis monasticis. Jὶ Vid. Praef. mea ad Tribbecbouium p. Io. sqq.
Hoc tempore eum nonnisi in monasteriis colerentur literarum studia, accidit, ut clericus et literatur essent synonyma. Vid. nonaei Glossarium m) Haec verba sunt Spanhemii comp. Hist. eccl. Saee. X. eap. a. p. 279- 'γ Aduers. lib. II. cap. q. n) Lib. IX. episti s. p. 3 I. . .
170쪽
LITER ARI A M. CAP. IV. Ποradunt, alii libros scribunt, alii corrigunt, alii illuminant, alii ligant et supersciem comunt. Quibus simillima Trithemii verba exhibet in Amoenitatibus suis Schelhornius T. VII. p. 2Ι - XXXIII. Sed ad historiae filum reuertimur,
et subsequentia duo saecula breui contemplamur. Undecimum igitur saeculum orna
bant Fulbertus Carnotensis, Burcardus 6c Wormatiensis, Dismarus co Merseburgensis episcopi, Berengarius, illa Nd sui saeculi
De his omnibus, La ranco et Lamberto exceptis, notitiam pete ex ouosivo T. II. p. sI9. sqq. De Fusserto etiam vid. Petitιs ad A C. Ioo7. . s. ubi docet, eximium eum fuisse studii literarum et cultorem et adiutorem. Primum igitur is locum tenet inter clariores doctrina viros undecimi saeculi, quos carmine rhythmico descripsit Berengaritis: quod primus vulgavit Martentus in Tomo IV. Thesauri alaec totorum p. II3. et II . e, Sive Brocaraeus. Inde Mocardica hodieque di-euntur prouerbio. Vid. Fabricius Bibl. Lat. IV. Io. P. 844. et Bibl. Gr. VI. a. p. 79; Gratiina lib. I. de orig. iur. elu. p. 179; Thomasus Disp. de praesumtione bonitatis β. 2. Λ) Lesbnitius T. I. Script. Brunsule. p. 323. sqq. edidit Diimarum restitutum, hoc est, plenum ae perfe-chim, cum prioribus in editionibus permulta desint. Omnium Age primus est, qui ex Germaniae optimatibus historiae patriae scribendae manum admouit, inquit Sa
gittarius Introd. in Hist. eccl. cap. 23. I s. ubi et MS. exemplar Dres dense Diimariani operis commemorat.
dae) De hoe vid. Hortingerus Hist. eccl. T. II. P. s 7, sqq. et Fabricius Bibl. medii aevi p. fro. sqq.