장음표시 사용
171쪽
Zuinglius, Petrus e) Damiani, Constantia
nus ) Afer, medicus, Marianus Scotus, Lan-francus et Anshelmus, Cantuarie abes archi- .episcopi, Hermannus Contractus, Lambertus Schataaburgensis, Sigebertus Gemblacensis,
Guido γ) Aretinus s et Graeci, Michael 'raelius, vix g summus, Theopis lactus, Georgius Cedrenus, Ioannes Xiphilinus, Ioannes
Italus. Saeculi duodecimi heroes literarii fuerunt Iuo Carnotensis, Irnerius, ICtorum patriarcha, hoc est, primus o) instaurator iuris ciuilis Romani, Hugo de S. Victore, PeIrus Abaelardus, Scholasticae cum philosophiae, tum theologiae parens, Petrus Cluniacenisis, Petrus 0 Lombardus, Petrus Comesor, Pe- . trus Rigensis, Petrus dissensis, Gratianus,
e) Est hie inter veritatis testes Flacianos p. 2TO. sqq. ') De hoe Fabricius Biblioth. Gr. lib. VI. cap. 9. P. 123. R. l f) Ηie το vi, ve, mi, fa,sol, la excogitauit, eaquere nullio faciliorem reddidit artem musicam. Vid. Sige-bertus Genablac. ad A. Io28. et Oudinus T. II. p. 6OO. et Fabricius Bibl. Lat. medii aeui lib. VII. p. 3Ta. sqq. g) Post Asiatimn diligentissime de eo Oudinus agit T. II. p. 646. sqq. ') De hoc Oudinus T. II. p. 6o. R. Fuit na tione Italus, sed Constantinopolim delatus Mich. Psilo successor datus est in eathedra philosophiae primaria. - De eo vid. Fichiaraus in Vitis ICtorum cap. I. et Reimannus Hist. lit. Germ. T. II. p. 43O- sqq. i) Tot tantique Petri eo tempore florentes occasionem, ni fallor, dederunt vulsato illi Logicorum: I
172쪽
Bernhardus Gi) sanctus, Bernhardus Moriacensis, Ioannes α Sarisberienses, Helvetoidus, Guntherus poeta, Giralitas Cambrenses, Gaia rerus, scriptor Alexandreidos, Rupertus Tullienses, Otto cl) Frisngenses; et Graeci, ibinius sin) rigabenus vel potius Zigad nus, Ioannes Zonaras, Omnena, o
Π) De huius scriptis vid. Fabricius Bibl. medii aeui
α Diligenter de hoe egit Eruckerus Hiae philos. T. V. p. IO42. sqq. h) Ego Alexandreidis huius editionem Ingolstadiensem anni is I. possideo, et illud quidem exemplar,
quod eum editis et MSS. libris comparatum denuo prelo subiicere in animum induxerat Chris. Daumius. Secutus autem est Galteriιs hic Curtium et saepe ad verbum expressit. Unde eius cum Curtio collatione nonnulla ex
hoe menda tolli possunt: id quod experiendo didici. Heiushemius quidem hoc labore fungi non potuit. Nam ne visum quidem sibi unquam miserum, fatetur Comment. ad Curtii IX. q. I3. l) De hoc vid. Conrisigius Antiq. Acad. p. 343. et Sagittarius Introd. in Hist. eccl. cap. IX. . I3. et I4. . nio Eius Panopiis dogmatica orthodoxae fidei, cui Latina versio iam a. Is33. in Italia fuit edita, demum B. IIIo. Tergobysti in Walaehia prodiit in lucem Graeea. Vid. Ricb. Simonii Biblioth. erit. T. III. cap. IO. et Fabricii Bibl. Gr. lib. V. cap. II. p. 46o. sqq. Quae is de Bogomitoriam secta habet, in suo de illis haereticis Iibro edidit illustratiitque I lΝις. o De huius comment. in Homerum vid. Fabricius lib. II. Bibl. Gr. cap. 3. I. 8. et 9. qui Commentarium hunc vocat Cornu copiae finguae.Graecae. G Arnoldus Hist. eccl. lib. XII. cap. 3. f. I. mitius iudicasset de hoe
173쪽
Eustathius, Theodorus Balsamo, Ioannes n. TZetzes. Adiungo scriptores q) belli sacri
in Iudaeam suscepti, quos inter eminent Guia belmus Iorius et Bernardus r poeta. Neo tacendus scriptor huius aetatis Istandus, Arius, cognomento α) Froda, id est, pobhistor, c ius librum Haiuiae I733. cum annotationibus lsuis edidit Andr. Busaeus. XXXIV. Apparet hinc, saeculo XII. in .
utroque orbe acrius excoli Coepisse cum iucundiores, tum seueriores literas: cuius rei in O
Cidente quidem praecipua causa erat schola Parisiensis, et praecipuus eius urbis, licet non publico stipendio conductus, magister, Abae- . lardus.
Iabore Archiepiscopi Thessalonicensis, si sciuisset vel re- .cordatus esset, eum antea fuisse Professorem rhetorices, piamque Homerum diurna nocturnaque manu versavisse. p) Vid. Fabricius Bibl. Gr. lib. V. cap. 42. 3.P- 43. sqq. ' sq) Hos uno volumine, quod inscripsit Gesta Dei per Francos, complexus est Bovgnsus, a. I6II. edito, De hisee scriptoribus etiam disserit ac iudicium situm exponit Th. De sterus in praef. ad Accotti opus de hel illo saevo ; itentque Miraeus in Auctario de script. eccl. n. 338. r) Isque elegans. Multos eius versus suis ad Accoltum annotationibus passim inseruit De sterus qui et de dignitate eius agit p. 242. Plura de eo leges in Burmanni Traiecto erudito p. 2ς. sqq. Vid. omnino MMA Noua literaria Hamburgia sche sericbtu anni 1 34. p. 122.-I26. et I63. et Buruat des Scabans T. Io4. p. 233. sqq. et Mosieras in Praef. ad yibliothecam septentrionis eruditi F. I3.
174쪽
Iardus. Sane quemadmodum, veteris Graeciae philosophorum omnium ingenia Socratico ore de xijse, obseruat ex Vero Vel ius s ' Paterculus, sic st) Abaelardus non solum vocatus est in epitaphio, sed vere fuit Gallorum Socrates, hoc est, duX et auctor gregis literati numerosissimi. XXXV. Excitati nouo hoc studia aemulantium strepitu etiam Iudaei sunt ad colendas flagranti industria literas, Vixeruntque hae tempestate ac plurimos composuerunt ub li-hros Salomo Issiacides, quem vulgo Iarchium nominant, Abenefra, Iosephus Kimchi cum filiis Mose ac Dauide, Moyses Mimonides, Beniamin Tudelenses. XXXVI. Caeterum Parisiensis illa schola,
tanta capiens incrementa, ut toti orbi esset miraculo, ne forte arma in Papae regnum ali
quando conuerteret, hic sapientissime prouidit, scholam illam summis ornans priuilegiis, at
simul Regi ereptam suo subiiciens impeii 4 rio.
s) Lib. I. cap. I6. n. 4. tb De eius fatis ae scriptis vid. Acta Philos T. III. P. 329. - s86. u) Vid. messii Biblioth. Hebr. Philosophiae ethni- eis usitatae studium an et quando interdictum fuerit Iudaeis, docet Selianus lib. ΙΙ. de synedriis Hebraeorum cap. 9. f. 2. et Buraeus Hist. philos Hebr. p. I99. R. et a I3. R. editionis secundae. x Hoc consilio numerabantur omnes Prose res inter clericos. Vid. Conri gius Antiq. Aead. p. 364. R. Etiam
175쪽
rio. Factum hoc esse saeculo decimo tertio,
Ltiam Cancellarios Academiis Papa praestetebat Epistoapos, e. g. Francolarianae Lebusensem, Lipsiensi Martis- burgensem, Rostochiensi Suerinensem, Gryphiswaldensi Caminensem, Erirtensi Moguntinum, Ingolstadiensi Alch- stadiensem. Vid. Mallincrotii lib. de Archicancellariis
tenda vero et haec ars Papae est, quod in Academiis primum locum assignauit theologis, caeterarumque disciplinaruin doctores eorum siue imperio siue tyrannidi subiecit, sappellandi enim theologi erant a caeteris Pro D
sexibus magistri nostri, atque adeo discipulari cultu et obsequio prosequendi in quodque philosophos, a quorum
ingeniis sibi maxime metuebat, occupare iussit locum ultimum. Expressit haec res multum querelarum philosophis, item philologis, qui ne post Reformationem quidem desiere theologos arguere odii in erectiores literas.
Est hoc omnino velut insitum theologis, inquit Sleidanus
lib. V. aextremo, is viros doctos exagitent. Similia Pu-fendo i et Ber anni dicta ex MSS. epistolis protuli lib. IV. Poeciles p. 3ς3. et in Actis Philois. T. III. p. 6 s.
Etiam Erasinus theologos choc est, vulgus theologorum vocat pestem fatalem honarum literarum in ea epistola, quam a. I;I9. ad Lucterum scripsit. Exstat ea in Epistolarum ipsius libro sexto p. 237. R. inserta quoque a Sehiltero libro septimo de liberi. Dec Germ cap. I. g. II. p. 832. R. Adde, quae infra dicentur de Treuolliensibus et Loestherianis Ephemeridibus. Sed redire me cogit ad ordinem disciplinariun Academicum sapiens D. Freiushemii meditatio, quam his expressit verbis in lib. de Electorum et Cardinalium praecedentia β. 26. p. 39 τPontificum auctoritate constitutas si e plerasque Academius, constat. Ne miremur, si maxime honorarunt ordianem, in quo ipsi honorabantur. Is autem tum Theolo-Sorum Uucabatur. Iuris ciuilis nulla dum erat notitia:
176쪽
LITERARIAM. CAP. IV. III contendit 3b Conringius, ab iis dissentiens,
qui ad remotiora tempora referunt scholarum uniuersalium, quas Uniuerstates olim et Stu-' dia generalia, hodie Academias Z appellant,
Originem. Nec male successit hoc Ρapae con-
, silium. Quippe per aliquot saecula in illis
Academiis cum philosophia, tum theologia Papaeis vinculis constricta mansiit, atque adeo tantum aberat, ut Scholastici hoc enim no- men Professorum erat, veras Musas in or-
Pontificium obtinebat. Huius ergo professores iure Iho locum primo proximum nacti. - - Nec Derni Medici potest uni. Philosophia, quae tum erat in Uu, nihil habebat, t. cur de primatu contenderet. Ciuilem sapientiana non do. ceri, Papae intererat. Eandem ob causam iacebant lonae literae et studium historicum. Postquam emersit vera philosophia, hina occupatus erat locus, et secundum legem conuiualem sedes incommodiores decernuntur tarde venientibus. γ) Antiq. Acad. p. IO4. et Qito tempore orta sit haee appellatio, docui singulari Dissertatiuncula, inserta Nomae Bibliothecae fien-' gerianae T. V. p. 363. sqq. Conf. mellii Germania sacra et literata P. II. lib. ι4. cap. 2. p. 629. sqq. - In Graeeia Sophistae appellabantur Prosessores. Latini in aureo linguae suae saeeillo eos nominabant Doctores et Magistros, in argenteo Pνofessores, in aeneo Antecesores: de quo postremo titulo lege sis, quae protuli in exitu meae Praefationis ad Conringit Antiquitat. Academicas. Hoc ipso nostro saecillo, qui a. i I3. edidit
Tolosae Synopsin Historiae ecclesiasicae, Ambrosius Garde-bosius in eius titulo se appellat Theologiae anteceso rem Regium in Academia Tolosiana.
177쪽
hem reducerent, Vt eas potius Papaeo suo monopolio opprimerent, pro vera eruditione a) animos complentes nugis et erroribus a que γνακτει ψευδ υμα Caeterum cum Seholastici illi eruditorum nomen tot saeculis mentiti sint, operae pretium facturus videor, si paucis exponam ipsorum historiam. . XXXVII. Scilicet nono saeculo auspiciis Mamonis, ex successoribus Muhammedis Chalilae doctissimi, plerique Aristotelis libri in Arabicam linguam traducti sunt, et hoc signo ad studia excolenda sublato Arabes magno impetu in philosophiam, astrologiam, medicinam, caeterasqUe artes incubuerunt. Vid. .
Hottingeri Analectorum Dissertatio sexta tota. Non quidem ii pro eo, ac par est, philosophabantur. In philosophia b ) enim coeci erant sectatores Aristotelis: in astrologia it superstitiosi, ut nihil supra. Interim cum in Hispania sedem fixissent, prouocarunt aemU- lationem Christianorum, quos puduit ΜΘ-medanis inferiores esse eruditione. Hinc et ipsi amore Aristotelis correpti, magnaeque
doctria a Aeeuratissimum iudicium de literatura Schola- meorum seri P euri us Introduct. in Hist. cap. XII. g. 34. Vberius vide in mea Praefatione ad Triblecto.
losophia rationali apud Arabes et Turcas. Conf. u Lehit Hist. Logicae lib. II. cap. I. Sest. 2. g. 3. et q. Hodieque in urbe Africae Feetra esse dicitur bibliotheea publica Arabicis libris resertissima. . .
178쪽
. docti inae Iaudem assectantes, non leui ardore. literarum studia tractanda susceperunt. Inter Arabes illos praecipue conspicui fuerunt nun cenna, qui a. IO O. floruit, et Centum annis
iunior ) Averroes: ut omittam c) Alchi cum, Alchabitium, Alazelem, Alma sarem, nu pace, Abubecher, Alpharabimm XXXVIII Horum igitur aemulatione coincensi Scholastici acerrimis studiis coluerunt . philosophiam Aristotelis. Etsi enim, qui pri--, mus habetur 69 Seholasticus, et Ob enormem
) De duobus his agit mosus in Biblioth Hebr. T. I. n. 2I. et 39. itemque fructerus in Historia sua philosophica: qui et de caeteris cognitu digniora pro Ti. O De hoc Arabum philosopho eruditam Dissertationem Heliustadii edidit D. Gotto. Lahemacherus R. ITI9. qui eodem anno praeside Kochio ibidem disputauit de studiis Arabum. Scholasticos fuisse discipulos Arabum, docet Dibbethouitis lib. de Scholasticis cap. 3. 3. p. I26. sqq. ubi et Golis subseribit, Arabum philosophos vocanti Patriarchas Scholasticorum. Etiam Scaliger in Epist. p. 3o8.edit. I6I2: Florentibus Arabum vehus, inquit, tunc summa meliorum literavum imperitia in tota Ecclesia Latina erat, eum bonae disciplinae inter Muhammedanos maxime υigerent. Et profecto, quicquid Lmini scripserunt, postquam illos inscitiae suae admonit Arabum indu ia , i totum Arabibus acceptum ferre debent, philosophiam, me-Zicinam, et mathematica. Cons. Acto Philas T. III. p. 41: et 60 Subaudi Occidentis. Nam in Oriente iam octauo saeculo Ioannes Damasienus procrearat theologiam cholastieam, a posteritate ipsius studiose retentam pro-
179쪽
auctoritatem a Caluino ) Scholasticorum 'thagoras appellatur, Petrus Lombar
dus saeculo duodecimo theologiae totum se dediderat, scriptis quatuor Sententiarum libris, qui ipsi nomen Magistri Sententiarum conciliarunt, et ipsius sectatoribus commemtatoribusque appellationem Sententiariorum p. statim tamen saeculo decimo tertio CD ALbertus M. Aristotelicam philosophiam cum theologia coniunxit: quod et discipulus ipsius secit ae) Thomas Aquinas, itemque Ioannes Duns Scotus. Hi duo singulas Scholasticorum sectas constituerunt, Scotistarum atque Tho- mistarum. Au praeter hos saeculo illo XIII. floruerunt Alexander Alenses, Petrus momnus . et Aegidius Romanus , saeculo XIV. Guillelmus Occamus, Gregorius Ariminensis, Durandus a S. Porciam, et Franciscus Μ -
pagatainque. Vid. Heineecit Hist. Eeclesiae Graecae. P. I. cap. a. f. Vlt. ') Instit. relig. Christ. lib. III. cap. Is. 7. '') Alium Petrum Ombardum habuit Italia saeeulo XIV. eximiae artis statuarium. Vid. M steri Itinerarium. T. II. p. 48o. et sΙ . VI Huic magnificum praeeonium tribuit Auentinus Annal. lib. VII. cap. 7. β. 3. R. 29 Huius rogatu Heinricum Brabantinum, Domi- nicarium, omnes Aristotelis libros in Latinam linguam . ad verbum transtulisse. Auentinus docet Annal. lib. VII. eap. 8. β. I9. Trithemius tamen alii Brabantino Domini-eano id tribuit, Thomae de Canti nato, lib. de script. eeel. eap. 469. Quam vero misera sit illa versio, duce
Gessendo manifestum feei in Actis Philos T. III. p. su
180쪽
LITERARIAM. CAP. IV. Iasronius; saeculo XV. α) Gabriel Biel: ut
caeteros minus clari nominis silentio praeter- . eam. Caeterum rei literariae per hoc homi
num genus ch) parum fuit consultum, negleeto quippe ab ipsis linguarum, historiarum, antia quitatum studio, ac philosophia omni partim
, in nugas conuersa, partim in instrumentum regnantis ea tempestate religionis.
XXXIX. Porro in Academiis, quas hodie appellamus, primis temporibus duntaxat septem liberales, quas Vocant, artes docebantur,' quibus philosophia absolui credebatur. Vnde
philosophi dicti Artistae, et in Academia diis
in . - - risiensio. α) De hoc singularem Dispillationem praesidemeresdorm i i9. habitam edidit Hieri Wig. Biel. per
h) Hie alia omnia orbi persuadere conatus est docti stimus vir, 'bcaτpus Laserus, in Diff. a. I I9. Helm- stadii edita de ficta medii aetii barbarie, eamque senten- tiam iterum propugnauit initio Historiae poetarum medii aeui, sequenti anno editae. In Halensium Bibliotheca Academica a. I I9. p. 38. iudicatur, eum ostendisse, se etiam manifesto falsis aliquem verosimilitudinis colorem illinere, hoc est, Aethiopem dealbare, valere. Breuiter qtioque eonfutatus fuit in Lipsiensium Latine scriptis Novis Literariis a. Iri 9, p. 9o. sq. Copiosius vero eum refellit Barchhardus P. II. de fatis Lat. linguae p. 63.-94. . et D. Hic Beraramus in Meletematibus literariis p. 1 9. sqq. Etiam a. IT27. publica Oratione eum confutauit, ut e Programmate d. 24. Apr. edito cognoui, Andr. Sam. Gesnerus, Gymn. Rotenburg. ad Tubarim Rector. Verissime itaque statuimus, duo hae aetate literatis, acri licet studio tractantibus literas, defuisse, rationem atque orationem, hoc est, philosophiam veram et eloquentiam.